Skip to main content

Full text of "Kaiatonsera ionterennaientakwa ne teieiasontha onkwe onwe; ne rotiiatonserisonhonne Tharonhiakanere nok Tekaronhianeken, Kahnawakehronon ronwatini okon kenha"

See other formats


** 

C3 

CH 

O  O  ^  f 

1 

•»  »,., 

;  ,  v  O-- 

,-  V  ■' 

*< 

«•  ,(Q 

V  H.  , 

fs-  ts  o  ©  n 

O  H>  to  3  (~i 

t3  b  m  b,  m 

4  :-.b 

O  M 

.  Hf*  Hr' 

cd  oj.  <; 

CO  CD 

D3  i  -  v 

03  tT  '  ’ 

«S 

M  pq 

O  «*  3  •  k  R  P 

4  03  Jad,  O  0)  iS, 

C0.: 

o 

*  (D 

05  J4  0)  »J? 

'-*■  03  H* 

hi 

CO  tTf 

0  Q,  03  CJ>  G 

to  ■  ■ 

O' 

h*  o  b, 

i-p  g.  a 

g 

M  CD 

4  Cl,  O 

to  to  o 

H*  R 

1:4  o  h3 

»4  n 

■  O  .,  4.  ^ 

3  4  ■ 

(S 

& 

i-Q  > 

0  0*  o  „  o 

pi,  1 — 3  W' 

£  <4- 

pi  s 

> 

.Mr  ■  03  ,< 

O  Q 

b 

CD 

to  WJ  3 

.,,  CD  B 

*  o 

H* 

4  vO  iQ 

«<  U,  o 

O  H- 

03 

O  .  hO*  lA  '  r  W  4 

I-#  «J  >Q  O  •  O  'fc?  ■  * 

h-  O  O  p„  C0  Q  8 

C  '.  ‘4-  ©  r-i  c+  O  t— 1  >• 

O  t»  O,  &  CI>  b  >T  S; 

0>  4  S  >A  o  R 

»-4  Op  M  Q  25  *-*'••  „?4  4  O  tD 

;;t-  •  M  rr  b  hQ  hA  h  C0 

tP  «  H*  -r  ^  $  *  O  CU  4 

fcSP  /S  i  H*  O  o  b  R  c 


* 

r:4 

fer  to 

'O 

c-»- 

H* 

m. 

C3 

'  v4 

b 

M 

0r 

M- 

b 

CD 

n 

'0* 

f  '■  s 

5 

'  r  . 

ip 

H 

b 

OJ 

1-4 

s 

iw 

0 

X' 

Ci) 

o 

£3 

b 

O 

I  ir 

'CP 

4 

P 

H* 

H* 

o 

o 

b 

b 

b 

4 

j> 

H» 

1! 

■  Ip-M, 
t'*, 

•4 

tz 

o 

# « 

0 

i  ,® 

o 

■A,  CP 

M 

o 

4 

H- 

« 

!:  m  *-Q 

H* 

o 

,o 

«< 

0> 

H* 

4, 

prj 

j  w 

b 

fH 

CD 

*4 

O' 

!f  D3 

R 

'CD 

0x3 

* 

• 

(}«, 

o’ 

P’. 

.  fH- 

CD 

Q 

4 

Hj 

1  d 

o 

,b 

O: 

.  *  \ 

O,  M 

b 

P 

r  •  o  ■ 

P : 

H* 

-Q, 

o 

CD 

4 

o 

)i|  h> 

C. 

H 

H 

X , 

M 

M 

b 

P 

o 

0 

to 

!3 

> 

1 

43 

1  43  0  0 

0  • 

3 

0 

0  cd  w 

rH 

rH 

S  cd  4h 

W  rH  10 

rH  O 

cd 

2 

N 

M 

^  H  (Tj  ^ 

0  Oj 

> 

W  0 

43  *H 

PQ  rH 

>> 

•H  0  <H 

‘oD 

2 

fl  P 

• 

S*C*H  O 

0  * 

O 

0  O  *sd  ro  C 

nH  CJi 

rH 

43 

t  Q  43 

u 

©  ^4  © 

O 

Ctf 

0 

®  t!  O  O 

0  rH 

rj 

P 

3  *H 

£ 

rH  O  *H 

S  *H 

& 

0 

Cj  c$ 

4->  O  ,£>  SL, 

P  P 

43 

0  >1 

p 

4"*  pi 

<  P-4 

f£j 

P  £ 

teg 

P  0 

<4 

43 

CS 

b 

0>  f£j  0 

• 

fl 

K  pq  <h 

*h  <D>  E  h  rq 

0 

«5 

© 

O 

>> 

10  +3 

43 

O  • 

s 

0 

g 

>>  cd 

to 

•H  O 

0  r£j  >* 

Pi  0  p 

0 

4 

3 

05 

<D 

su 

C2  PQ 

2 

‘  o 


'O 

<D  rH 
rH  O 
&  -H 


•H 

■3 

co 


o 

fi 

rM 

o 

d 


r?4 


o  o 

^  rH  <D- 
0$  O  Cd!  rO 

t~< 

43  r  o  rl 
P~i  Cd  *ri  rH 
0  fe?  43  «Hj 
O  rtj  *H  JS 
O  Cd  rcS 
<4  H  ^  H 


OH  •  O 
O  p4  to  <H 


m  o 


P  CtJ 


ta 

10 

<D 

P, 

rO’ 


P 


0 

ta  "H'  43  »h 

<2  P  ,  cd 

K'-a  mj 

R  k  TJ  4-. 

«5  cfi  ct5 

0 

»  * 

0  3.  q 

P 

rH 

i'M 

.  «r4 

P 

P»  0  q 

‘T*  rQ 

O  0 

r-Cl 

•H 

0  >>  0 

0  »r~J 

P«ifH 

0 

CQ 

P  H 

0  Mi 

O  Q 

• 

• 

£0  0 

PS 

T0 

>1 

fcfe 

*" 

P 

0  0  H> 

p 

0 

P-4 

0’ 

H  rQ  H 

PS  cd' 

O  P 

0 

tH 

0 

,£>  O 

O  *H 

q  0 

0 

si 

rH 

P 

C3  M  M 

>»  fl 

0  P 

ra 

• 

0  0  C\2 

o 

rCl  ^ 

•  O  T$ 

su  >  * 

O0  v0^ 

o  0  Ph 

RH  P 

rH 

•h  •€©*  d 

•iH 

"g  .  rCj 

hP  0 

s  ,£}  ^ 

-  P3 

*H  4->  <Xj 
rQ  U  £  > 
O  O 
0^0 
&  0 
^  IQ  >  o 
•n  O  O 

o  o 
o 

•H  <D  U 

o04-»  S  o 

g 

•H  ^  C3 


O 
M  Q 


•  <D 
h>  T5 

•  <D 

>  g 
0  0 
pr,  <j 

<*  0 

rH  rd  co 
3  o 


<D 

4-> 

%:4 

O 

0 

UD 

ctJ' 

4H 

n 

i»*< 

O 

£ 

0 


rd  QD  CQ 

U  R 

4-> 

U  0  *H 

H"  fcxO 

O  oDrcj 

*H 

<b 

OR^0 

QCO 

CQ 

o  *h  q 

O 

d  rd  n  o 

d 

rH 

■  Pj  ctf 

O 

O 

*  0  O 

>< 

n  a 

O  tQ  LO 

0  ro’ 

IC  >,  . 

0 

•  S  PnrH 

{  tt 

M  4> 

«H  Cj  O# 

V*  i  1 

d5 

o 

rH 

M  CD  CJ 

•  n 

P  ^  O 

co  n 

o  >,  o  ^  tiG 

ct5 

Ph  n3 

•  P 

^  O  C  <»>  <D 

PH  4^ 

O  o  i>  a 

O  0  4~> 

rM 

•  0  0  liOH 

o 

*H  ,£j  r£|  rd  ’H 

o 

</>  Eh  Eh  0  fc*0 

rQ 

PR 

cd 


©3 


w  cd  a> 

5 

CD 

b  o. 

O 

•  <  Q 

b1  O  • 

M- 

rQ  a>  o 

£T 

CD  -  Qp 

h-i  H*? 

4  H  P 

hP 

hn  • 

b 

<i>-  H* 

o 

O  fH 

tr 

pq  . 

S 

*+  k  P 

CD 

o 

H*  H  H* 

Od 

a>  • 

c 

^  P  a„ 

te 

a1  H 

o 

o 

& 

o 

P  5?  CD 

a>  • 

©  {2, 

c4> 

S  < 

o 

<  03  M 

*~n 

t»-> 

P  q 

o 

O  H* 

o 

o 

o  c 

o 

03  M 

h-P 

o  * 

s 

O  H» 

<4-  ^n-tC 

o 

3  <-+Cid 

CD 

03  fcP  Hi 

5 

b  tn  P 

O  & 

03  P  H» 

<H 

P  S 

o 

W  b 

Ih 

CU:J  -r 

H* 

a>  p 

a> 

H* 

S,  Gri  o 

O 

n 

03  C3 

O 

h  p  o 

* 

o 

— 'S 

P 

H*  O 

h-i 

b 

o 

oj  b*  b 

O 

o 

b  P 

. 

P 

Kj 

o 

<j>  *• 

b-1  CD 

Oi 

n  o 

CD 

• 

«C  OJ 

<~h 

M 

hp  3  • 

b 

*®3*0  b  H| 

i — i 

* 

o  <\z* 

D 

« 

C3 

CD 

M 

R 

03 

CD 

♦“i 

*-*i 

c»  4 

b 

Ck? 

H* 

O  r,<  O 

4 

• 

hQ 

H  j-Q 

<D 

/» 

OJ  o  ^ 

C5 

■C  o  O 

«4-  CD 

O 

O 

HiQi3 

<P  CD  • 

o 

H* 

ts’  J2,  p,  )~| 

o, 

0c3 

<D 

h  3  h  3<^ 

/ 


! 


m  \ 

;-!  5y  KAIATONSERA 

IONTERENNAIENTAKWA 

m,. 

TEIEIASONTHA  ONKWE  ONWE 

- 12097 

NEC  ROTIIATONSERISONHONNE 

THARONHIAKANERB 

nok 

TEKARONHIANEKEN, 

KAHNAWAKEHRONON  RONWATINI  OKON  KENHA, 


Shokwatakwen  nok 
Oia  sonha  wahororoke 
TEHONIKONHRATHE. 


KAHNAWAKE,  P.Q. 


1903 


IMPRIMATUR  *. 

Montreal,  le  2  fevrier  1903. 

f  PAUIv,  Arch.  de  Montreal* 


Bo  ok 

they  pray  whioh 
the 

Gatholic  men  true  (Iroquois) 


which  book  they  had  rnade 

Fr.  J.  Marcou*// 
and''v  i/ 
Father  1T.  V.  Burtin 


of  the  Caughnawaga  tribe 
their  fathers  deceased 


he  has  arranged  again  and 
different  other  things 
he  has  gathered  up 

Rev.  J.G.L.Forbes 
_ 

C  a  u.  ghnawa  ga ,  P .  Q . 

1903. 


TSINIKON  AIERIWAIERITE  NIAKO- 
RIWIIOSTON  NE  SEWENNISE- 
RATSON. 


Sasehiarann,  sariwiioston,  tsi  ioteriwison 
nonwa  wenniserate: 

Atsesennaien  ne  Niio, 

Atsenonwene  ne  hiaiatison , 

Atsenakeren  ne  Iesos, 

Asatsennonniatakwe  tsi  hian e kzvensa hrise, 
Aseniahesenhake  Wari  ioiatatokenti, 
Asheiennite  nakoiatatokentison, 
Asatsennonniaten  ne  satonnhetston, 
Askenrenseronni  ne  tsieronke, 
Asatennikonhrisake : 

Taonsaseriwaserako  tsi  sariwaneren, 
Asaskanekseke  ne  kariwiiose  okonha, 
Tasatentsa  ne  karonhiake, 

Asetsaniseke  noneshon, 

Asennontonnion  iatekakonte : 

T osa  asatenniseratiesate, 

Asherihorenten  nonkwe  ne  kariwiios, 

Tosa  ashenakeren  niahte  iakoriwiioston , 
Ashetsaniseke  nonatkonseraksen , 

T osa  asatatenikonhraierite, 

Tokat  nonwa  ensiheie, 

Nok  tenhiaiatorete  ne  Rawenniio, 
Ienwatkontakwe  tsinenhiaierase , 

Tokat  ensatsennonni, 

Tokat  ken  ensatkaronni. 

TBTSIATORET,  SARIWUOSTON. 


TIOTIERENTON  NATEIOTIAKON 
NE  KAIATONSERA. 


KTHONON  IEIOTKRORON 

TSINIKON  AIHRIWAIKRITK  NOKTIKAWKN- 
NIIO  NIAKORIWIIOSTON, 

IKKN  : 

Orhonkehne  lonterennaientakwa, 

Satkonwanoronkwanion  naewistaheke, 

Tsinateiontskahonne  nok  tsinaekwen- 
tane, 

Okarasneha  lonterennaientakwa, 

Ionterennaientakwa  sonha  tsi  Iakohasen, 

lonterennaientakwa  sonha  Sewenniserat- 
son  tsini  loiaiakseres, 

Tsiontateronk wennith  a  Ionterennaientakwa 
sonha, 

leiatarastha  lonterennaientakwa  sonha. 


ORHONKEHNE 

IONTERENNAIENTAKWA. 


Tsinaehie,  aiairon: 

t  Rasennakon  Roniha,  nok  Roienha,  nok 
Rotkon  Roiatatokenti,  ethonaiawen.  Sewen- 
niio,  wakonwenniioste  tsi  konnhe ;  Iesos, 
wakonhion  nakweriasa ;  Wari,  takwateren- 
naienhas. 

Eniontketsko,  iosnore  eniontseronni, 
nok  iokontatie  teniontontsoten, 
eniairon : 

t  Rasennakon .  .  .  Niawen,  Sewenniio, 
sonkerhene,  sonhatsiwa  wakonwenniioste 
tsi  konnhe.  Wakaterientason  niahtaonsa- 
konnihonhraksate  nonwa,  kenwentatie  en- 
konwennarakwake,  enkonnikonhraieritseke. 
Iesos,  Wari,  Sose,  sewawatsiratokenti  ko- 
wa,  takwaienawas  nisa,  nakatatewennaie- 
rite  tsi  nonwa  nakiere,  rirharatstenni  ne 
Rawenniio,  ethonaiawen. 

Sewenniio  tsi  iakionnhe,  Ashenseratoken- 
ti,  Iesaniha,  Iesaienha,  nok  Satkon  Saiata- 


6 


OBHONKEHNE 


tokenti,  sesewaiatat  Niio,  karonhiakwekon, 
onwentsiakwekon  oni  tsiatananon,  tewa- 
kehtakon  ken  tsiteron,  satontetsihon  tsi  ka- 
terennaiens ;  takitenr  kati,  takienawas  nisa, 
enskat  ok  akenikonhrarake,  nonwa  iawet 
tetenihtarha,  akwa  aontakennikonhrasa- 
hate.  Tekonnonweratons  tsini  kkwenies, 
aseken  sonhatsiwa  tsiatanoron,  ise  takiati- 
son,  takonnhetonhatie,  takiatanonstatonha- 
tie  tsini  wakiatawenserons.  Tewakehtakon 
kati  naonkeriwiiostonhake  nonwentsiake, 
nakonhienterhane  karonhiake. 

Ronwasennaientakwa  Niio : 

Tewakehtakon,  Niio,  tiotkon  tsi  sena- 
kere,  iatekakonte  oni  ensenakereke,  iah 
othenon  tesanoronse;  Sewenniio  ne  ken 
kiteron,  iah  kaneka  niahtasiterontake ;  ise 
sonhaa  konwenniiostha,  konsennaiens  oni 
akenikonhrakwekon.  W  akeriwanerahaks- 
kon  sane,  sekon  ki  wakerhare  nenskitenre 
tsini  satanitenraskon,  aseken  takwarharats- 
tenni.  Konnonwes  akweriasakwekon,  tsini 
iahtiiaiehewe  tsini  saianere ;  khenonwes  oni 
akwekon  nonkwe,  tsi  nii  nikatatenonwes, 
aseken  ethoniskwatenientense. 
Askenikonhrahnirate,  Sewenniio,  tsi  wake- 
riwiioston,  tiotkon  etho  naonkenikonhroten- 


IONTERENNAIENTAKWA 


7 


hake,  akwa  akatontatseke  tsinikon  tisawen- 
ninekenhon,  ne  nonwa  ionkwarihonniennis 
Sentiohkwatokenti.  Akwa  tokenske  tewa- 
kehtakon  tsi  enskat  ok  ne  Niio,  iah  taonton 
tohka  nahatihake.  Tewakehtakon  ashen  ni- 
hati  raonhakon  ne  Niio,  Roniha,  Roienha, 
nok  Rotkon  Roiatatokenti ;  Niio  ne  Roniha, 
Niio  ne  Roienha,  Niio  ne  Rotkon  Roiatato- 
kenti ;  iah  sane  ashen  Niio  teken,  sahaiatat 
Niio  nashen  nihati.  Tewakehtakon  Niio 
Roienha  onkwe  rotatonni,  kaiatakon  ne 
kaiatanoron  kowa,  Wari  iahte  kanakwaien- 
teri,  Iesos  Kristos  ronwanatonkon.  Ne  ao- 
riwa  onkwe  rotiatotenston,  naharonhiaken, 
naonsasakoskontakwate  nonkwe  noneshon, 
ne  rawenheiaton  tekaiasontne. 

Tehonwanonweratontha  Niio : 

Niio,  satanitenraskon  kowa,  sarihonwes- 
kwani  tsi  shetenranions  nonkwe,  tekon- 
nonweratons,  niawen  takiatison  nok  sesk- 
waskontakwen  noneshon  ;  akwa  takkonnien- 
ston  tsi  kiatare  niakoriwiioston  teieiason- 
tha.  Kentiohkowanen  iakotkaronniaton  tsi 
iahte  iesaienterhaon ;  senha  onte  aiakote- 
weientonke  tsi  nii  niiot,  naiesaienterhaon. 
Niawen  kati  tsini  skiatanonstaton,  iahte- 
skrewaton  tsini  wakeriwanerahakhon ;  nia- 


8 


ORIIONKEHNE 


wen  oni  nonwa  skennen  sonkerhene,  tosa 
akatenniseratiesate  nonwa  sekon  takwenni- 
serawi. 

Aionterientasa : 

Sewenniio  Iesos,  onwentsiake  tsiseskwe, 
sewennake,  seweiennake  oni  takwarihoren- 
tenni  tsinaiakwaierhake  naontaionkwari- 
waierite,  wakaterientasa  nonwa,  tsinenk- 
kweni,  akonnakeren,  tsi  nise  niiot,  aonkeni- 
konhriiohake,  aonkwennitenton  akenikonh- 
rakon,  akswenseke  ne  kanakwaiesatsera, 
aonkenikonkatsteke  nothenon,  aonkwatani- 
tenraskonhake,  nok  taonkwennikonhriakon 
nahoten  enskwatenientense ;  enkakwisron 
tosa  aonsakeriwanerake,  aseken  kaskaneks 
naonkiatatokentonhake. 

Ahonwennitentase  Niio : 

Sewenniio,  saterientare  tsi  iah  othenon 
teksta,  iah  othenon  takeriwakweni  ne  ioia- 
nere,  niahtaskienawasere ;  askitenre  kati,  ok 
tsi  nateiotonwentsioni  nakwatonnhetston, 
ethonatsier.  Askenikonhrahnirate  nakkwe- 
ni  tosa  etho  nakiere  tsinikon  niahte  senon- 
wes ;  akwekon  tenhnon  etho  naonkierenha- 
tie  tsinlkon  senonwes,  nok  akwekon  aonk- 


lONTERENNAIENTAKWA 


9 


watakatstaton  tsinikon  nenskon  naonkeni- 
konhraksen  nok  nakeronhiaken  nonwa. 
Ethonaiawen. 

PATEE,  lesos  roterennaientakserison : 

•  Takwaienha  ne  karonhiake  tesiteron,  aie- 
sasennaien,  aiesawenniiostake,  aiesawen- 
narakwake  nonwentsiake  tsiniiot  ne  karon- 
liiake  tiesawennarakwa.  —  Takwanont  ne 
kenwente  iakionnhekon  niate  wenniserake ; 
sasanikonhren  nionkwariwaneren,  tsiniiot 
nii  tsionkwanikonhrens  othenon  ionkini- 
konhraksaton  nonkwe ;  tosa  aionkwasenni 
ne  kariwaneren,  akwekon  eren  shawit  nio- 
taksens,  ethonaiawen. 

AVE,  Raronhiakehronon  raowenna: 

Wari,  tekonnoronk wanions ,  ise  tsiati  ioia- 
nerenstakwa,  Rawenniio  senikwekon,  son- 
haa  nakonnhetien  tsini  hiakonnienstha  ne 
Niio,  lesos  oni  hetsienha,  raonhaa  tsini 
honwasennaiens.  —  Wari  saiatatokenti, 
Niio  hetsienha,  takwaterennaienhas  ionk- 
wariwanerahakskon,  nonwa  nok  oni  tsi  nen- 
tiakwenheionsere,  ethonaiawen. 


10 


ORHONKEHNE 


CEEDO,  Ratikwekonne  raotiwenna: 

Tewakehtakon  Niio  Roniha,  iah  othe- 
non  tehonoronse,  roteweiennonni  karonhia 
onwentsia  oni.  Tewakehtakon  Iesos  Kris- 
tos,  raonhatsiwa  Niio  Roienha  Sonkwa- 
wenniio,  onkwe  rotonhon,  roiatison  Rotkon 
Roiatatokenti,  Wari  roteweton,  iahte  kana- 
kwaienteri ;  ethone  tsi  hoterihontakwe 
Konskwirat  ronwaiatskwe,  roronhiakenhon 
ne  Iesos,  ronwaiatanentakton  tekaientann- 
hareke,  rawenheion,  ronwaiataten,  onwen- 
tsiakon  iehohton,  nok  ashen  watontha  ni- 
wenniserake  shotonnheton ;  karonhiake  ie- 
shawenonton,  etho  kati  nonwa  ieshenteron, 
tsi  raweientehtakon  ne  Roniha  iah  othenon 
tehonoronse,  tentesakoiatoretane  nenia- 
konnheke  nok  oni  niakowentaon.  —  Tewa- 
kehtakon  oni  ne  Rotkon  Roiatatokenti,  ken- 
tiohkwaien  otiohkwatokenti,  onwentsiakwe- 
kon  sakentiohkwat,  iken  teiontatseronnien- 
nis  akoiatatokentison,  sewaterakewas  ia- 
koriwaneren,  entsiontonnhete  niakowen- 
taon,  nok  iatekakonte  ientsiakonnheke, 
ethonaiawen. 

CONFITEOR,  Tsiontateronkwennitha : 

Niio,  ise  Sewenniio  tsi  iakionnhe,  iah 
othenon  tesanoronse,  satontek;  ise  oni  Wa- 


iontebennaientakwa 


11 


ri  saiatatokenti,  iahte  senakwaienteri,  Wi- 
she  satkon  seronhiakehronon,  Sawatis  saia- 
tatokenti,  Tier,  Kor  oni,  Iesos  hetsiseni- 
wennenhawakwe,  sewakwekon  sewaiatato- 
kentison,  karonhiake  tisewanakere ;  ise  oni 
hetseriwawase  ne  Sonkwawenniio  Iesos,  se- 
wakwekon  tsiatontek:  onen  wakeriwaiente- 
rene  tsini  wakeriwaneren,  kennontonnion- 
tserake,  kewennake,  keweiennake  oni,  ii 
akeriwa,  ii  akeriwa,  ii  akeriwa  kowa.  — 
Onen  kati  Wari  saiatatokenti,  iahte  senak- 
waienteri,  Wishe  satkon  seronhiakehronon, 
Sawatis  saiatatokenti,  Tier,  Kor  oni,  Iesos 
hetsiseniwennenhawakwe,  sewakwekon  se- 
waiatatokentison,  karonhiake  tisewanakere, 
ise  oni  hetseriwawase  ne  Sonkwawenniio 
lesos,  sewakwekon  kwennitentase,  askwa- 
terennaienhase,  naonsonterakewe  tsini  wa- 
keriwaneren,  ethonaiawen. 

Oieri  nihawennake  ne  Niio: 

Saiatat  ok  Niio  hetsewenniiostak,  raon- 
hatsiwa  Rawenniio  tsi  sonnhe; 

Tosa  satiesat  ne  Rawenniio  raosenna ; 

Satsterist  niawentatokenton  Niio  raweti- 
nisera ; 

Shekonnienstak  iesaienha,  naionnise 
asonnheke; 


12 


ORHONKEHNE 


Tosa  sheiaset  nonkwe ; 

Tosa  satenakwaiesat ; 

Tosa  senensko; 

Tosa  sheiennowenten ; 

Tosa  saskaneksek  kanakwaiesatsera ; 

Tosa  saskanaksek  akoren  akowenk,  na- 
serheke  akenensko. 

Tsiatak  nikawennake  ne  Kentiohkwa- 
tokenti: 

Tsiatarak  ohaseratokentonke,  Niio  ra- 
wenniserake,  nok  oni  tsi  iawentatokenta- 
serons ; 

Satsterist  iawentatokenton  okonha ; 

Aonsaiesaronkwase  arahonne  enskat  tsi- 
ni  ioseres ; 

Ahiatienhase  Iesos  arahonne  tsinonsaha- 
tonnhete ; 

Satsterist  niakawentontietha,  kaieri  niok- 
wenhraron  konwaiats,  entakta  ne  wentano- 
ronson,  nok  oni  ne  kaieri  niwasontashen, 
karoha  tsinonsahatonnhete ; 

Tosa  sewarak  ronwaiatanentaktonne 
wenniserate ; 

Aontaseriwaierite  othenon  tatsenonwe- 
ronniontake  ne  Rawenniio  nensatonnisa- 
hase. 


IONTEKENNAIENTAKWA 


13 


Iakoriwiiostakon :  ( i ) 

Sewenniio,  tewakehtakon  akwa  oriwiio 
tsinikon  ionkwarihonniennis  ne  Sentioh- 
kwatokenti,  aseken  ise  tisawenninekenhon, 
niahtaonton  asennowente. 

lakorharekon : 

Sewenniio,  akwa  wakerhare  nenskiena- 
wase  tsinakiere  ne  karonhiake  akatsennon- 
ni ;  ne  enskitenrate  tsini  sonkwatsennonnia- 
tenni  Iesos  Sonkwawenniio,  aseken  ethoni 
skwarharatstenni. 


(i)  Ne  aontakarihonniate  naiotkateke  aierihok- 
take  niakoriwiioston  ne  iakorizviiostctkon ,  iakorha - 
rekon ,  nok  ron wanon westha  Niio ,  nene  akwa  teio- 
tonwentsiohon  naieriwaierite  ne  karonhiake  aiont- 
sennonni,  ken  nasakotitenre  hniriwawakon  kowa 
Benoit  XIII  (15  senvie  1728),  nok  Benoit  XIV  (25 
senvie  1756)  : 

1 )  Tewateriwaserakwatha  kowa,  enskat  ne  sewen- 
nitat  teniontentsa  tsiniakon  ne  sewenniseratson 
tsini  wennites  tiakonikonhrasahaton  eniakorihok- 
taon,  kawenniio  tsiontateronkwenni,  iakoiataraon, 
iakoterennaien  tsini  haskanekseroten  n’Ariwawa* 
kon  kowa  ;  2)  Tewateriwaserakwatha  kowa  ten- 
iontensa,  ne  iaiheionsere  nenierihokten  nethone  ; 
3)  Tsiatak  nioserake  nok  tsiatak  nioriwake  ne 
kaieri  niwasontashen  ne  tewateriwaserakwatha 
sonha,  ka  ok  nonwe  enierikokten  nakonikonhrak- 
wekon. 


14 


ORHONKEHNE 


Ronwanonwestha  Niio: 

Sewenniio,  sonhatsiwa  konnonwes  ake- 
nikonhrakwekon,  aseken  iahtiiaiehewe  tsini 
saianere ;  nok  ise  sariwake,  khenonwes  ak- 
wekon  nonkwe  tsi  nii  nikatatenonwes. 

Tsiontonnhakanonniatha : 

Sewenniio,  onen  wakeriwaienterene  tsini 
wakeriwaneren ;  akwa  tokenske  iahte  kat- 
tokha,  wakite  onwe  tsini  wakieren,  niiaweta 
konnakwatenni,  konwepnontion.  Onen  kati 
nonwa  sakatatrewate,  skeriwaswens  tsini 
wakeriwaneren,  iken  ise  seriwaswens  ne  ie- 
riwaneraks.  Ne  ki  skatatrewatakwa  tsini 
konnonwes,  sonhaa  tsini  satanitenraskon, 
sonhaa  aiesanonwehake,  naionttokhake 
nonkwe.  Onen  kati  nonwa  sewakatonnha- 
kanonni,  akwa  tewakennikonhrasahaton, 
ikehre  iah  nonwenton  taonsakeriwanerake, 
iah  nonwenton  etho  taonsakiere  tsinenwe 
enkonnheke.  Takitenr,  Iesos,  sasanikonh- 
ren  tsini  wakieren ;  Wari  saiatatokenti, 
takitenr,  takwaterennaienhas,  ahakitenre 
Iesos  hetsienha,  karonhiake  ahakiatinionte 
tsinenkatonnhokten,  ethonaiawen. 


XONTERENNAIENTAKWA 


15 


Ronwennennitentase  Akoiatatokentison : 

Wari  saiatatokenti,  Niio  hetsienha,  nok 
oni  iiii  takwaien  okonha  niakionkwe,  ise 
konriahesen  kowa,  satanitenraserakon  iawet 
wakonHiatiatonti ;  seriasakon  wakatekwa- 
shen;  askenikonhrahnirate  tsi  tekatonnha- 
karias  nonwentsiake,  aontaskeriwakenn- 
hase  tsi  thenteron  n’hetsienha  Iesos  ne  rini- 
konhraksaton ;  askwaterennaienhase  niate 
wenniserake,  nok  senha  nonen  othenon  nen- 
wakiatawen,  ethonaiawen. 

Saiatatokenti  Wishe,  ise  tiotierenton  het- 
sateriose  ne  Rawenniio,  shesennion  ronat- 
kon  ratinaiehne,  nok  iesennakeraton  rati- 
ronhiakehronon ;  takwannhe  ne  sentiohk- 
wa,  tosa  nonwenton  aionkisenni  noneshon- 
ronon. 

Seronhiakehronon,  hiaiatarakwen  ne 
Rawenniio  naskwatsteriste,  tontaskswathe- 
ten,  askenonnhatieseke,  akwa  askwatsteris- 
take  kaneka  tsi  enkeseke,  nok  othenon  nen- 
katierhake,  othenon  oni  nenwakiatawen 
nonwa  wenniserate. 

Sose  Saiatatokenti,  tsini  tisariwaierikwe, 
hiaiatarakwen  ne  Rawenniio  tashesnieke 
nonwentsiake  Iesos  nok  Wari,  takwateren- 
naienhas  naontonkeriwaierike,  nok  aiakeni- 
kwekonhake  Niio  raoianerenstakwa  nonen 
enkiheie,  ethonaiawen. 


16 


OEHONKEHNE 


Saiatatok^nti  ne  sate  teionkiiats,  takwa- 
terennaienbas,  nakkweni  naontahinikonh- 
raieritseke  ne  Rawenniio  nonwentsiake,  ne 
katke  sonha  aetenikwekon  ahisennaien  ne 
karonhiake,  ethonaiawen. 

Aiontataterennaienhase  ne  iakonnhe  nok 
niakowentaon : 

Konhiennitentase,  Sewenniio,  atsitenre 
n’Ariwawakon  kowa,  Ariwawakon  sonk- 
watsteristha,  akwekon  oni  ashetenre  ne  ie- 
sawennenhawe  okon  ionkirihonniennis,  tio :- 
kon  aiesanikonhraieritseke,  nok  aiakiwen- 
narakwake,  tsi  ise  nishennhaon. 

Ashetenre  oni  ne  ionkwateweton,  khe- 
nonkwe  okon,  onkwatenro  okon,  inon  ia- 
kawenontanion,  ionkenoronkwa,  nok  oni 
ne  ionkswens,  akwekon  aionteweienton, 
nok  karonhiake  aiontsennonni. 

K6nhiennitentase,  Sewenniio,  ashetenre 
ne  tsi  tetieseronniatha  tieteron,  asheskon- 
tako,  nok  karonhiake  asheiatinionte. 

Akwekon  askwatontatse,  Sewenniio,  tsi- 
nikon  konhiennitentase,  ne  askitenrate  tsini 
satanitenraskon,  nok  tsini  sonkwatsenncn- 
niatenni.  Iesos  Kristos  Sonkwawenniio. 
Ethonaiawen. 


IONTEKENNAIENTAKWA 


17 


IESOS  raoriwa  TAKWENTENR  (i). 

Takwentenr,  Sewenniio.  —  Kristos,  takwentenr. 

[ —  Takwentenr,  Sewenniio. 
Iesos,  takwatontats.  —  Iesos,  takwawennarak. 
Niio  lesaniha,  karonhiake  tesiteron,  takwentenr. 
Niio  Iesaienha,  nonkwe  sesheiatontakwen,  ) 
Niio  Satkon  Saiatatokenti, 

Ashenseratokenti,  enskat  ok  Niio, 

Iesos,  ise  hiaienha  Niio  ronnhe  onwe, 
lesos,  ise  tehiaswathetennis  hianiha, 

Iesos,  ise  teioswathetakwa  ne  teioswathe 

[iatekakont, 

Iesos,  ise  iesanontiio,  saiatanehrakwaton- 

[hatie, 

Iesos,  ise  karakwiio,  sesheiatatarihatha  ne 
[tiakoriwaieris, 

lesos,  ise  saienha  Wari  iahte  kanakwa-  [ 

[ienteri, 

Iesos,  ise  akwa  saiatanonwet, 

Iesos,  ise  akwa  iesaiatanehrakwas, 

Iesos,  ise  Niio  ne  sesatstekowa, 
lesos,  ise  sewenniio  tsini  iawensere  tsi- 

[nenwe, 

Iesos,  ise  tiesannhaon  ne  Katsienhowanen, 

Iesos,  ise  iah  othenon  tesanoronse, 

Iesos,  ise  iahtiiaiehewe  tsini  satakatstaton, 

Iesos,  ise  iahtiiaiehewe  tsini  satoiitats- 

[konne,  )■ 


f 

(i)  Akowenk  nenierihokten  lesos  raoruva  tak- 
wentenr  enskat  sewenniserat  taiontentsa  300  niwen- 
niserake  ne  tewateriwaserakwatha  sonha. — (Pie  IX, 
8  sen  1862  ;  Reon  XIII,  16  senvie  1886). 


Takwentenr. 


18 


OKHONKEHNE 


Iesos,  ise  seriasiio  nok  sennitenton, 
lesos,  ise  seriwanoronkwa  kowa  ialite  ie- 

[nakwaienteri, 

Iesos,  ise  takwanoronkwa, 

Iesos,  ise  sewenniio  ne  skennen, 

Iesos,  ise  sewenniio  tsi  tionnhe, 

Iesos,  ise  sherihorentennis  ne  kariwiiose 

[okonha, 

Iesos,  ise  sheiataskennhas  akotonnhetston 

[nonkwe, 

Iesos,  ise  takwawenniio, 

Iesos,  iseke  iakwatekwashentakwa, 

Iesos,  ise  sheien  okonha  ne  iakotent, 

Iesos,  ise  akotsokowatsera  niakoriwiioston, 
Iesos,  ise  senonnhatseriio, 

Iesos,  sonhaa  tesaswathe  kowa, 

Iesos,  ise  sattokha  kowa,  ok  tsi  sonnhe, 
Iesos,  ise  iahtiiaiehewe  tsini  saianere, 

Iesos,  ise  takwahahawis  nok  takionnheton- 

[haties. 

Iesos,  ise  sheionweskwatennis  neronhiakeh- 

[ronon, 

Iesos,  ise  iesennakeraton  rotiksten  okon 
[kenha  rotikstenseratokenti, 
Iesos,  ise  sherihonnienni  ne  sewakwekonne, 
Iesos,  ise  tesheswathetenni  ne  rotiiaton 

[tsini  saieren, 

Iesos,  ise  shesatstenserawi  ne  kariwiioston 
[iontateriohton, 
Iesos,  ise  tesheswathetennis  ne  ratirihowa- 
[natha  kariwiioston, 
Iesos,  ise  sheiatanonstats  niahte  ienak- 

[waienteri, 

Iesos,  ise  sheiatsennonniatennis.  nakoiata- 

[tokenti  okon,  J 

Takwatontats,  takwentenr,  Iesos. 


Takwentenr. 


IONTERENNAIENTAKWA  19 

Takwatontats,  takwawennarak,  Ie.sos. 

Tosa  othenon  aionkwakaronniheke,  tontakwann- 

[he,  Iesos. 

Tosa  othenon  aiakwariwanerake, 

Tosa  askwanakwase, 

Tosa  taionkwanenhraienniheke  notkon, 

Tosa  aionkwennontonnion  ne  kanakwaie- 

[satsera, 

Tosa  iatekakonte  aiakwenheie, 

Tosa  aiakwakenhronniheke  tsini  skwani- 

[konhrawis, 

Ne  tsini  onkwe  satonhon, 

Ne  tsini  sennakeraton, 

Ne  tsini  seksaa  kenhne, 

Ne  tsini  sonnhotenne  akwa  Niio  raonnha- 

[tokenti, 

Ne  tsini  saiotenhon, 

Ne  tsini  setkentsihon  nok  iesaiesaton,  ' 

Ne  tsini  iesaiatanentakton  nok  iesatewen- 

[teton, 

Ne  tsini  saronhiakenhon, 

Ne  tsini  senheion  nok  iesaiataten, 

Ne  tsini  tsisatonnheton, 

Ne  tsini  karonhiake  ietsisenonton, 

Ne  tsini  satonnharonnions, 

Ne  tsini  saiatanehrakwat,  :  j 

Iesos,  ise  seriwahtontha  ne  kariwaneren,  takwen- 

[tenr,  Iesos. 

Iesos,  ise  seriwahtontha  ne  kariwaneren,  takwa- 

[tontats,  Iesos- 

Iesos,  ise  seriwahtontha  ne  kariwaneren,  takwen- 

[tenr,  Iesos. 

Takwatontats,  Iesos.  — ■'  Takwawennarak,  Iesos. 


Tontakwannl|e,  Iesos. 


20 


IONTERENNAIENTAICWA 


Tewaterennaien : 

Sewenniio  Iesos,  isen:  takwanekennihek, 
nok  enkwawiseke ;  sewannhontison,  nok 
enkwannhotonkwase ;  'askion,  ne  kwane- 
kennis,  nakwanoronkwake  onwe,  onkwani- 
konhrake,  onkwawennake,  onkwaweiennake 
oni,  aontiesenhake  tosa  nonwenton  aiakwa- 
torisen  tsini  kwasennaieiis.  Ethonaiawen. 

Askwentenre,  Sewenniio,  tiotkon  akwa- 
sennatsaniseke,  akwasennanoronkwake  oni ; 
aseken  iah  nonwenton  tesheiatewentetha  ne 
.afeenikonhrahniratstha  aiesanoronkwake. 
Iakwawennakwekon  tsi  kwennitentase,  ne 
Sonkwawenniio  Iesos  Kristos  Hetsienha, 
sate  tsionnhe,  nok  sate  sewawenniio,  se- 
wakwekon  ne  Rotkon  Roiatatokenti  Niio, 
iatekakonte.  Ethonaiawen. 


Tsi  iakoterennaientakwen,  aiairon: 

Tsini  tsiatanoron  Niio,  tsiniiot  ne  ro- 
tihterons  tsiatakta  ne  ratironhiakehronon. 
lonehrakwat  iahteskswenhon  nonwa,  kon- 
hiennitentase ;  askitenre  tosa  seriwarako 
tsini  wakeriwannhikonhatie ;  askon  oni  ok- 
tiiakiheie  tiotkon  akonnonwehake,  ethonaia- 
wen  ne  karonhiake  akatsennonni. 


SATICONWANORONKWANION 


21 


Etho  ionkwatekwashen  tsi  tesiteron,  saia- 
tatokenti  Niio  hetsienha,  tosa  skenhronni- 
hek  tsi  kwennitentase ;  nok  othenon  nenion- 
kwaiatawen  ne  kanoron,  askwaiatanonstat- 
seke  ne  iontkaronniatha,  iahte  senakwaien- 
teri,  saiatanehrakwat,  tsiatanoron,  ethona- 
iawen. 

t  Rasennakon ... 


SATKONWANORONKWANION 
N  AEWI STAHEKE. 


Tsi  kanonsoton  on on satokenti son ,  ashen  iotkwa- 
rarenkwaton  iewistaheks  niate  wenniserake,  or- 
honkehne,  entie,  nok  tsinatewatsothosere,  Ta - 
konwanoronkwanion  konwaiats ;  etho  nadntawe 
aiakehiarane  niakoriwiioston  aionterennaien,  ta- 
honwanonweraton  ne  Niio  Roienha  tsini  sako- 
tenron,  tsi  onkwe  rotatonni  naonsasakoskontako 
noneshon,  nok  tsi  iakonistensen  ne  karonhiake  ne 
Wari  ne  iakonoronkwa,  iakoterennaiennis  oni. — 
Eso  akowenk  tewateriwaserakwatha  sonha  ne 
ierihoktha  Takonwanoronkwanion,  kawenniio  ki 
taiontontsoten  tsi  neniewistaheke  nok  aierihok- 
take.  Teniontentsa  ioo  niwenniserake  lie  tewateri- 
waserakwatha  sonha,  tsinioriwake  enlerihokten ; 
tenhnon  ne  tewateriwaserakwatha  kowa  akowerik 
ne,  sewennitat  tsini  kariwes,  arahonne  enskkt  ne 


22  IONTERENNAIENTAKWA 

sewenniseratson,  eniakorihoktaon  naewistaheke. 
(Sakotenron  neneh  Ariwawakon  kowa  kenha, 
Benoit  XIV,  20  afri  1742.) 

Tsi  nonsahatonnhete  nonwe,  tenhnon  en- 
takta  okarasneha  nonkati,  nok  Niiohne  wennise- 
rate  kenwentatie,  iahta  teiontontsotha  tsi  nenie- 
rihokten. 

Entakta  Ashenseratokenti  nikahawis,  tsiniiore 
entakta  enshatonnhete,  ken  kaien  aierihokten : 

Rawenniio  thonnhaon  raronhiakehronon, 
Wari  rahroriane; 

Nok  ethone  Niio  Roienha  rotiataten  kaia- 
takon,  Rotkon  Roiatatokenti  roiatonni.  — 
Wari  tekonnoronkwanions . .  . 

Ken  kiteron  raowenk  ne  Rawenniio  tsi 
konnhe ; 

Etho  kati  niiawenn  tsini  sewennoten.  — 
Wari  tekonnoronkwanions .  . . 

Onen  onkwe  rotonhon  Niio  Roienha; 

Onen  wasonkwennakeratse.  —  Wari  te- 
konnor^onkwanions . . . 

v.  Takwaterennaienhas,  ise  Niio  het- 
sienha  iotonhon ; 

r.  Aiawen  taiakwatentsa  tsini  sonkwar- 
haratstenni  Kristos. 

Tewaterennaien :  —  Sewenniio  tsi  ia- 
kionnhe,  okstentsi  takwentenron  tsi  takwato- 
katenni  tsi  onkwe  rotonhon  n’hetsienha, 
ethone  sihahrorianon  ne  raronhiakehronon 


SATKONWANORONKWANION  23 

ne  'Wari ;  takwentenrat  kati,  tsini  sonkwa- 
ronhiakense  nok  tsi  sonkwenheiase,  aontie- 
senhake  aonsasakwaierenhake  ne  shotonn- 
heton ;  raonha  Iesos  Sonkwawenniio  iakwa- 
wennakwekon  tsi  kwennitentase,  ethonaia- 
wen. 

Ahonwasennaien  Niio  Roniha,  nok  Ro- 
ienha,  nok  Rotkon  Roiatatokenti.  —  Tsini- 
iohtonne  tiotierenton,  etho  naiohtonhake 
nonwa,  nok  oni  tsinenwe,  ethonaiawen. 
(3  nioriwake) . 


Tsi  nonsahatonnhete  nonwe,  Ashenseratokenti 
awentawen  nikanihare,  iontons : 

Wari,  iesennakeraton  karonhiake,  sat- 
sennonni  nonwa,  areriia; 

Aseken  Iesos  Kristos  hetsienha,  areriia; 

Shotonnheton  tsini  hawen,  areriia; 

Takwaterennaienhas,  areriia. 

v.  Satsennonni  nok  satonnharen,  Wari 
iahte  senakwaienteri,  areriia; 

r.  Aseken  oriwiio  shotonnheton  Sonk- 
wawenniio,  areriia. 

Tewaterennaien :  —  Niio,  ne  tsi  shotonn- 
heton  Hetsienha  Sonkwawenniio  Iesos 
Kristos,  nonkwe  okon  sheiatsennonniaten- 


24 


TSINATEIONTSKAHON 


ni ;  kwennitha,  tsi  ionkwaterennaiennis  Ro- 
nistenha  Wari  ialite  kanakwaienteri,  askion 
iatekakonte  aetewatsennonni  nok  aetionn- 
heke  onwe ;  raonha  lesos  iakwawennakwe- 
kon  tsi  kwennit^ntase,  ethonaiawen. 


IONTERENNATENTAKWA  tsi  NA- 
TEIONTSKAHONNE  nok  tsi  NA- 
EKWENTANE. 


Tsinateiontskahonne,  iontons : 

t  Rasennakon.  .  .  Sewenniio,  wakonwen- 
niioste  ne  tekatskahonne.  Rasennakon .  .  . 

Tsinaekwentane,  iontons : 

Niawen,  Sewenniio,  wasetsienten  ne  kie- 
ronke,  asetsienten  oni  nakwatonnhetston, 
ethonaiawen.  Rasennakon .  .  . 


OKARASNEHA 

IONTERENNAIENTAKWA. 


t  Rasennakon.  .  .  Iesos,  ise  Sewenniio  tsi 
iakionnhe,  tekonnonweronnions,  *tokenske 
tsiteron  Okaristiakon.  Akwa  tokenske,  Ie- 
sos,  konnonwes  akenikonhr ak wekon ,  son- 
haa  saiatanonwet,  etho  oni  nakwanonwe- 
hake  tsini  iesanonwes  ratironhiakehronon  ; 
askenatonhase  ohnakiere  naesonweskwen. 

Niio,  ise  Sewenniio  tsi  iakionnhe,  tekwa- 
nonweratons,  niawen  naskwentenre  sken- 
nen  takwenniserokten ;  takwaiatanonstat 
skennen  aionkwarhenne ;  takwanikonhrata 
aiakwatsteriste  tsini  sewennoten :  iakwas- 
wens  ne  iakwariwanerahaktha,  aseken  ise 
seriwaswens  ne  kariwaneren :  o-nen  saiak- 
watonnhakanonni,  iahtentsiakwariwanera- 
hakhe,  ethonaiawen. 

*  Askitenre,  Sewenniio,  aonsaskehiarak- 
wen  nonwa  tsini  wakennontonnionkon,  tsi- 
ni  wakatatiaton,  tsini  wakatieranion  ne  io- 
taksen,  nok  oni  nahoten  iahtaonkeriwaieri- 
ton  tsini  wenniseres,  nok  sa  ok  aonsakata- 
trewate. 


26 


OKABASNEIIA 


Niare  kati  zvaontennikonhrisake  ostonha 
tsi  nahoten  ahonzvanikonhraksaton  ne  Ra- 
zvenniio  tsini  zvenniseres,  nok  akonikonhra- 
kon  sahonwatatrezvaten . 

Niio,  ise  Sewenniio .  .  .  sk.  io. 

Sewenniio,  onen  wakeriwaienterene .  .  . 
sk.  14. 

Takwaienha.  .  .  Wari  tekonnoronkwa- 
nions.  .  .  ’Tewakehtakon . . .  sk.  9,  10. 

Niio,  ise'  Sewenniio  tsi  iakionnhe,  tokens- 
ke  takwentenron  ne  ken  iakwataraien,  "se- 
ron,  aieiatarake  notiohkwatokentike  niako- 
riwiioston.  Ne  ionkwariwiiostakon,  tokens- 
ke  ne  saton :  Karonhiake  eniontsennonni  ne 
iakoteweientonties  tsi  iakoriwiioston ;  nok 
oni  ne  saton :  Onwentsiakon  enieronhiaken 
niahte  iakoriwiioston  nok  ne  iakoriwane- 
rahakskon ;  nok  oni  ne  saton :  Entsiontonn- 
hete  akwekon  nonkwe.  Akwekon  ne  ion- 
kwariwiiostakon,  iakwehre,  etho  neniawen 
tsini  sewennoten ;  katiken  sanowen  ? .  .  .  iah 
oni  othenon  tesanoronse,  ok  tiieniakwen- 
heie,  enionkwatsteristonhatie  tsini  sewen- 
noten.  Takwentenr  nisa,  Iesos,  takwani- 
konhrahnirat,  tosa  ok  taiakwatsente,  etho- 
naiawen. 

Iakoriwiiostakon.  —  Sewenniio,  tewa- 
kehtakon...  sk.  13. 


IONTERENNAIENTAKWA 


27 


Iakorharekon.  —  Sewenniio,  akwa  wa- 
kerhare . .  .  sk.  13. 

Ronzvanonwestha  Niio.  —  Sewenniio, 
sonhatsiwa  konnonwes .  . .  sk.  14. 

Satkon  seronhiakehronon,  takwatsteris- 
tonhaties  tsinahe  tsi  konnhe,  Rawenniio 
hiannhaon,  raweron,  asakotsteriste ;  takia- 
tanonstat,  srewat  notkonseraksen  wakeni- 
konhrotakwas ;  tosa  takiatonti,  karonhiake 
askiatenhawite  tsinenkatonnhokten,  ethona- 
iawen. 

Sose  saiatatokenti,  ise  iesennakeraton  ne 
ken  ionwentsiate,  ne  raweron  ne  Rawenniio 
,tsini  hianonwes,  iah  nonwenton  tehiawen- 
nontion ;  hetseneken  asonkwentenre  ne 
Sonk  wawenniio . 

Saiatatokenti  ne  sate  teionkiiats,  ise  oni 
sewakwekon  ne  sewaiatatokentison  karon- 
hiake  tisewanakere ;  onen  nonwa  sewak- 
watse  kowa,  takwentenr,  takwaterennaien- 
has,  asonkwentenrheke  ne  Rawenniio, 
iaetewakwekonhake  karonhiake  tsinenwe. 

Niio,  ise  Sewenniio  tsi  iakionnhe,  she- 
tenr  niakovfrentaon  sekon  nonwa  tieteron  tsi 
tetieseronniatha,  iakoriwaneren ;  shetenr, 
sasheiatontako,  karonhiake  aiente,  aonta- 
ionkiiaterennaienhase,  aiawens  iaiakiiato- 
renne  karonhiake,  tsineniakwenheie ;  etho 


28 


OKARASNEIIA 


tokenske  iakwatatenonkwe  ienwaton,  iate- 
kakonte  taiakwatatenoronkwake,  ethonaia- 
wen. 

Ietiiaterennmcnhas  niakoriwanerahaks- 
kon : 

Aicrihokten  :  Takwaienha.  .  .  Wari,  te- 
konnoronkwanions .  .  . 

v.  Wari  saiatatokenti,  ise  iontekwa- 
shentakwa  niakoriwanerahakskon ; 

R.  Takwaterennaienhas,  kwaniahesen. 


WARI  aoriwa  TAKWENTENR  (i). 

Takwentenr,  Sewenniio.  —  Kristos,  takwentenr. 

[—  Takw-entenr,  Sewenniio. 
Kristos,  takwatontats.  —  Kristos,  takwawenna- 

[rak. 


(i)  Akowenk  nenierihokten  Wari  aoriiva  tak - 
wentetir  taiontentsa  300  niwenniserake  ne  tewate- 
riwaserakwatha  sonha.  Nok  ne  niate  wenniserake 
eniakorihoktaon,  akowenk  taiontentsa  tewateriwa- 
serakwatha  kowa,  nienskahewe  Wari  awentawen 
sonha  :  Sontiatata,  Sonnakerate,  Sahahroriana,  Sa- 
konwaiatinionte,  nok  Satkonwaskwenhawe  ;  ka- 
wenniio  nethoni  wenniseratokenhatons,  aonsaion- 
tateronkwase,  aieiatarane,  nok  aionterennaien  tsini 
honikonhroten  n’Ariwawakon  kowa. — (Pie  VII,  30 
september,  1817). 


IONTERENNAIENTAKWA 


29 


Niio  lesaniha,  karonhiake  tesiteron,  takwentenr. 
Niio  Iesaienha,  nonkwe  sesheiatontakwen,  tak- 

[wentenr. 


Niio  Satkon  Saiatato'keiiti,  takwentenr. 
Ashenseratokenti,  enskat  ok  Niio,  takwentenr. 
Wari  saiatatokenti,  takwaterennaienhas. 

Ise  saiatatokenti,  Niio  hetsienha, 

Ise  saiatatokenti,  tsiniakon.  iahte  ienakwa- 
[ienteri  sonhaa  iahte  senakwaienteri, 

Ise  hetsienha  ne  Kristos, 

Senistenseriio,  takwaiakhonnis  Niio  raoia- 

[nerenstakwa, 

Senistenseriio,  sonhaa  tsi  iah  othenon  te- 

[saiatoron, 

Senistenseriio,  sonhaa  sateweton,  iah  sane 


[te.senakwaienteri, 
Senistenseriio,  iah  nonwenton  tesanakwa- 

[ienterhaon, 

Senistenseriio,  iah  othenon  tesaiataksaton, 
Senistenseriio,  ise  saiatanonwet, 
Senistenseriio,  ise  saiatanehrakwat, 

Ise  hetsienha  Sonkwaiatison, 

Ise  hetsienha  Sesonkwaskontakwen, 

Ise  iahte  senakwaienteri,  sattokha  kowa, 
Ise  iahte  senakwaienteri,  aiesakonnien's- 

[take, 

Ise  iahte  senakwaienteri,  taiesarensaron- 

[nion, 

Ise  iahte  senakwaienteri,  sakweniatsero- 

[wanen, 

Ise  iahte  senakwaienteri,  satanitenraskon, 
Ise  iahte  senakwaienteri,  tisariwaieri, 
Iseke  ratatkens  ne  thoriwaieri  kowa, 

Iseke  rentskwahere  ne '  rattokha  kowa, 


Takwaterennaienhas. 


30 


OKARASNEHA 


Ise  takionweskwatennis,  1 

Iseke  rotatenonsotani  Rotkon  Roiatato- 

[kenti, 

Ise  sonhaa  tsi  hiakonnienstha  Niio, 

Ise  ionehrakwat  tsi  sariwiioston, 

Ise  katsitsianoron  iotsitsianehrakwat, 

Ise  Tafit  raononsa  iononsahniron, 

Ise  iononsahniron  onawira  nakanonsoten, 

Ise  kanonsanoron  otsinekwarhoskon, 

Ise  karontO'tseratokenti  ne  watakwe  Niio 
[raoianerensera, 

Ise  karonhiake  takwannhotonkwennis, 

Ise  tesentenhawitha, 

Ise  seshetsientha  teiakokonhentonnions. 

Ise  iontekwashentakwa  niakoriwanerahaks- 

[kon, 

Ise  shenikonhrahnirats  ne  iakonikonhra- 

[nonwaks,  - 

Ise  shetenranions  niakoriwiioston, 

Ise  iesennakeraton  ratironhiakehronon, 

Ise  iesennakeraton  rotiksten  okon  kenha 
[roitikstenseratokenti, 

Ise  iesennakeraton  ratiienterihne  tsinon  - 

[taiawensere, 

Ise  iesennakeraton  Iesos  ratikwekonne, 

Ise  iesennakeraton  iaiheiatha  kariwiioston, 
Ise  iesennakeraton  ratirihowanatha  kari- 

[wiioston, 

Ise  iesennakeraton  iahte  ienakwaienteri, 

Ise  iesennakeraton  akwekon  akoiatatoken- 

[tison, 

Ise  iesennakeraton,  iah  othenon  tesaiato- 
[ronhon  sasatiatata, 
Ise  iesennakeraton  ierensoktha  karensato- 

[kenti,  „ 


T  akwaterennaienhas. 


IONTERENNAIENTAKWA  31 

lesos,  ise  seriwahtontha  ne  kariwaneren,  takvva- 

[iatokef,  Sewenniio. 
lesos,  ise  seriwahtontha  ne  kariwaneren,  takwa- 

[tontats,  Sewenniio. 
lesos,  ise  seriwahtontha  ne  kariwaneren,  takwen- 

[tenr. 

v.  Takwaterennaienhas,  saiatatokenti  Niio  he- 
tsienha ; 

r.  Aiawen  taiakwatentsa  tsini  sonkwarharats- 
tenni  Kristos. 

Tewaterennaien : 

Kwennitha,  Sewenniio  Niio,  ashetenre  ne 
iesawennaierits,  asteson  nakotonnhetston 
nok  nieronke  nonkati  skennen  aiakonnhe- 
ke;  nok  tsi  iakoterennaiennis  ioiatanehra- 
kwat  nok  iotaskat  kowa  Wari  iahte  kana- 
kwaienteri,  aonsashenikonhriioste  tsi  non- 
wa  niakoiatawens,  nok  asheion  iatekakonte 
aiontsennonni.  Iakwawennakwekon  tsi 
kwennitentase  ne  Kristos  Sonkwawenniio. 
Ethonaiawen. 


Tewaterennaien : 

Niio,  ise  Sewenniio  tsi  iakionnhe,  tekwa- 
nonweratons;  onen  wakwaiataienhase  ne 
ken  iakwataraien ;  akwekon  oni  wakwari- 
waienhase  othenon  sonha  neniakwatierha- 


OKAHASNEIIA 


ke,  enionkwaiewaseke,  enionkwanonwa- 
kt-en,  enionkiwennotane,  othenon  ki  nenion- 
kwaiatawen,  oriwakwekon  wakwariwaien- 
hase,  iakwehre,  raonha  ne  Iesos  enseson- 
kwaieritse  ne  karonhiake.  Takwentenr  ka- 
ti,  takwanikonhrata  aiakwatsteriste  tsini 
sewennoten,  tosa  aiakwariwanerake,  tosa 
taiakwatonnhakariaseke  noneshon,  karon- 
hiake  tenlmon  aiakwatsennonni  tsinenia- 
kwenheie.  Wari  saiatatokenti,  takwate- 
rennaienhas  asonkwentenre  Iesos  hetsien- 
ha,  karonhiake  asonkwaiatinionte  tsinenia- 
kwenheie,  ethonaiawen. 

Sewenniio  tsi  iakionnhe,  takwanikonh- 
rahnirat,  tosa  othenon  aionkwariwannhike 
tsini  wasontes,  nok  oni  tsinenwe  eniakionn- 
heke ;  aiawens  skennen  taionkwarhenne. 
Kanekhere  iahtaskwawennonti,  aseken  ia- 
kwawennakwekonhatie  raonha  Iesos  Het- 
sienha,  ne  sakwaniahesen  othenon  kwenni- 
tentase,  ethonaiawen.  t  Rasennakon .  .  . 


IONTERENNAIENTAKWA  SONHA 
TSI  IAKOHASEN. 


Satkon  Saiatatokenti,  asatekate  nonkwa- 
nikonhrakon,  aiotonkotakonhake  tsinakwa- 
nonwehake ;  askwatokaten  tsi  kanoron  ko- 
wa  nonwa  iakohasen,  nok  askwanikonhrata 
tsinaiakwaiere  aiakwateweienton  tsi  ion- 
kwaterennaien. 

Niio,  akwekon  tisewenniio,  konriwaien- 
those  nonwa  rohasen,  ne  wakatenientensta- 
kon  sonhaa  ok  konwenniiostha ;  akenikonh- 
rakwekon  oni  ne  tekonnoronkwaniontha 
oriwakwekon  tsini  skitenranion ;  ne  skonni- 
konhraseronniatha  tsini  konnikonhraksa- 
ton  ;  ne  oni  konhiennitenstakwa  tsini  wa- 
kiewas  nonwentsiake,  nok  oni  ne  karon- 
hiake  akatsennonni. 

Sewenniio,  atsitenre  ne  rohasen,  aonta- 
hariwaierite,  ahateweienton  tsi  hiasennaiens 
nok  oni  tsi  sonkwaterennaiennis.  Konri- 
waiennis  tsini  thotatihatie ;  akwekon  kon- 
hiennitentasehatie  tsini  hiennitentase. 

Niio,  ise  Sewenniio  tsi  iakionnhe...  sk.  io. 

2 


34 


TSI  IAKOHASEN 


Tewakehtakon  Niio,  tiotkon  tsi  senake- 
re,  iatekakonte  oni  ensenakereke ;  iah  othe- 
non  tesanoronse,  okti  sewenniio  tsinenwa- 
kiatawen  ken  kenonwenseraien.  Oktiwak- 
wekon  tsiatananon,  iah  kaneka  niahtasite- 
rontake.  Sonhaa  kati  konwenniiostha,  son- 
haa  konsennaiens  akenikonhrakwekon. 
Wakeriwanerahakskon  sane,  sekon  kati  wa- 
kerhare  nenskitenre  tsini  satanitenraskon ; 
konnonwes  akenikonhrakwekon,  ne  kon- 
nonwestakwa  tsini  iahtiiaiehewe  tsini 
saianere,  khenonwes  oni  akwekon  nonkwe 
tsi  nii  nikatatenonwes,  aseken  ethoniskwa- 
tenientense. 

Niio,  sonhaa  tsini  sanikonhriio,  tsini  sa- 
tanitenraskon,  sarihonweskwanitha  tsi  she- 
tenranions  nonkwe;  akwa  takkonnienston, 
ne  takkonnienstakon  tsi  takiatare  akotioh- 
kwake  iakoriwiioston.  Kentiohkowanen  ne 
iakotkaronniaton,  iahte  iesaienterhaon ; 
senha  onte  aiakoteweientonke  naiesaienter- 
haon.  Niawen  kati,  ok  eken,  takiatanonsta- 
tonhatie,  takonnhetonhatie,  arekho  teskre- 
waton  ne  ken  wakeriwanerahakskon. 

Niio,  akwekon  tisewenniio,  konwenni- 
iostha  ne  ken  kiteron,  akwatonnhetston, 
kieronke,  akwekon  tsini  katieranions,  nok 
oni  tsi  ok  nenwakiatawen,  ise  taseronhatie. 


IONTEKENNAIENTAKWA 


35 


Niio,  tiotkon  shetenranions  ne  iesaniahe- 
sen,  akwa  konhiennitentase,  ne  askitenrate 
tsini  sonkwatsennonniatenni  Iesos  Kristos 
Hetsienha,  nok  oni  tsini  ionkwaterennaien- 
nis  ionkwaienha  Wari,  nok  oni  tsini  ionki- 
iaterennaiennis  raronhiakehronon  rakwats- 
teristha,  nok  sate  teionkiiats,  akwekon  oni 
akoiatatokentison.  Askiatanonstate  tosa 
nonwenton  taetewatekhasi. 

Tewakehtakon  Niio  Roniha.  .  .  sk.  io. 

Kanekhere  oktiwakwekon  raiatananon 
Niio  Rawenniio  tsi  tionnhe;  atsitewasen- 
naien,  atsitewanikonhrarake  tsi  ken  rente- 
ron,  akwa  aetewateweienton  tatsitewanon- 
weraton. 

Sewenniio  tsi  iakionnhe,  Ashenseratoken- 
ti  Iesaniha,  lesaienha,  Satkon  oni  Saiatato- 
kenti,  sesiatat  ok  Niio,  karonhiakwekon 
onwentsiakwekon  oni  tsiatananon.  Tewa- 
kehtakon  kati  ken  tsiteron,  satontetsihon  tsi 
wakaterennaien. 

Iesos,  Sewenniio  tsi  iakionnhe,  Niio  onk- 
we  oni  nisiatoten,  tewakehtakon  ken  tsite- 
ron  Okaristiakon,  akwa  §'onnhe,  aseken 
tsiatakwekon  etho  satasetakon  tsi  kaieronni 
kanatarok  kenha,  otsitsia  kenha  oni;  se- 
wakwekonhatie  Niio  Hianiha  nok  ne  Rot- 
kon  Roiatatokenti,  iah  nonwenton  tatese- 


36 


TSI  IAKOHASEN 


watekhasions.  Sewatkonseriio,  ken  sewat- 
kennison,  tosa  takwaswen ;  tewawennakwe- 
konhak  tenhnon  tatsitewanoronkwanion  ne 
Rawenniio  tsi  tionnhe,  satesonkwaiatison. 

Takitenr,  Iesos,  takienawas  nisa,  enskat 
ok  akenikonhrarake  nonwa  tsi  wakateren- 
naien,  akwa  aontakennikonhrasahate.  Te- 
konnonweratons  tsini  kkwenies,  aseken  son- 
hatsiwa  tsini  tsiatanoron,  iah  othenon  tetio- 
tokte  tsini  siatoten ;  ise  takiatison,  onen  tsi- 
ni  tiawenhon  takonnhetonhatie ;  ise  saronhi- 
son,  sonwentsison  oni,  iah  kaneha  sate  tese- 
wawenniio ;  sonhatsiwa  sariwisonhatie  tsini 
iawenserons  karonhiake  onwentsiake  oni. 
Tewakehtakon,  Sewenniio,  tsinikon  takwa- 
rihotasienni,  iah  enskatha  tekatennowen- 
tha,  aseken  akwa  sawennatokenti,  iah  taon- 
ton  asennowente ;  sonhatsiwa  konniahesen, 
aseken  sonhatsiwa  tsini  satanitenraskon, 
iah  oni  othenon  tesanoronse ;  sonhatsiwa 
oni  konnonwes  akenikonhrakwekon  akwe- 
riasakwekon  oni,  aseken  sonhaake  ieiotero- 
ron  nioianerese  okonha.  Khenohwes  oni 
akwekon  nonkwe  tsi  nii  nikatatenonwes,  ne 
ki  khenonwestakwa,  tsi  ise  takwannhaon 
taiakwatatenoronkwake  ne  sateiakionkwe. 

Niawen,  Sewenniio,  takiatison,  takonn- 
hetonhatie,  seskiatontakwen  nonwentsia- 


IONTERENNAIENTAKWA 


37 


kon,  sasonlcwenheiase  ne  Iesos  Kristos  Het- 
sienha  tekaiasontne ;  ise  oni  takitenron  tsi 
kiatare  akotiohkwake  iakoriwiioston.  Nia- 
wen,  Sewenniio,  tsinikon  saterientare  aste- 
son  takitenranions.  Oh  se  nonnakiere,  Se- 
wenniio,  nakonhiatonren  tsini  skitenronha- 
ties?  Onen  ki  wakonwenniioste  tsi  konnhe, 
akwatonnhetston,  kieronke  oni,  othenon 
nenkatierane,  othenon  enkeronhiaken,  othe- 
non  oni  nenwakiatawen.  Kanekhere  iahta- 
seriwaswen  tsinakiere,  aseken  ne  tekonnon- 
weronniontha  sonha,  tewakiestonhatie  tsi- 
nikon  roteweientonnion  nonwentsiake  Ie- 
sos  Hetsienha  ne  Sonkwawenniio. 

Sewenniio  tsi  iakionnhe,  saterientare  tsi- 
ni  konkwetoten,  iahtakkweni  nakateweien- 
ton  kennikariwesha,  niahtaskienawasere, 
aseken  aoskon  kariwaksen  kiatontakon.  Ise 
kati  konniahesen  tsini  satanitenraskon ;  ta- 
kienawas  nisa  iatekakonte  akeriwaswense- 
ke  ne  kariwaneren ;  tiotkon  akonwennarak- 
wake,  tosa  nonwenton  takateriatikhon,  no- 
thenon  enskeronhiakenseke ;  akonnonwe- 
hake  tsinenwe  enkonnheke,  aiawen  oni 
akonnonwehake  iatekakonte  karonhiake 
tsi  nenkatonnhokten,  ethonaiawen. 


38 


TSI  IAKOHASEN 


Satekahaseriien : 

Iesos,  Sewenniio  tsi  konnhe,  Niio  onkwe 
oni  nisiatoten,  tekonnonweratons  kento 
nonwa  sataseton  Okaristiakon :  aseken, 
nonwa  tsi  waharihokten  ne  hiariwawase  tsi- 
ni  saieren  tsatsa  n’Okaristia,  ok  sa  ok  ton- 
sontteni  ne  kanatarok,  ise  sawaronk  onton ; 
ne  sakawarat  konwaiesaton,  konwaiatanen- 
takton  oni  tekaientannhareke. 

Tewakehtakon  oni,  ken  katsetakon,  iwat 
sanekwensakwekon,  ne  iotasetakon  tsi  kaie- 
ronni  otsitsia  kenha,  ne  oni  nonwatsi  sonte- 
risi,  sathiawennakwe  ne  rohasen ;  ise  ki  sa- 
nekwensa  iotonhon,  ne  sakanekwensat  ne 
tionekwaon  saesario,  akwa  tiotsahaton,  sas- 
kwenheiase  tekaiasontne.  Iah  sane  aonhaa 
tewat  sanekwensa  katsetatokentonke,  ase- 
ken  kenikwekonhatie  tiotkon  ne  tsieronke: 
akwa  kati  tsiatakwekon,  tsini  siatoten  ne 
karonhiake,  satasetakon  nonwa  tsi  kaieron- 
ni  kanatarok  kenha;  tsiatakwekon  oni  sata- 
setakon  tsi  kaieronni  otsitsia  kenha,  aseken 
sonnhe  tetsiaronkon ;  akwa  kati  ethoni  iori- 
wasatste  tsi  katontats,  tokenske  sataseton 
Okaristiakon,  tsiniiot  ne  takonkanerake, 
aseken  sawennatokenti,  iah  oni  othenon  te- 
sanoronse. 

Tekonnonweratons  tsini  kkwenies,  ia- 


IONTERENNAIENTAKWA 


39 


kwawennakwekonhatie  rotitiohkwowanen 
ratironhiakehronon,  kento  teiesennitioh- 
kwaton.  Konhiennitentase  oni,  Sewen- 
niio,  takwentenr  ne  ken  iakwataraien,  tak- 
wanikonhrata  tiotkon  akwanonwehake  tsi 
Okaristiakon  sataseton,  ethonaiawen. 

Iesos  Kristos,  Niio  onkwe  oni,  tewakeh- 
takon  tsiteron  Okaristiakon,  aseken  isen : 
etho  enkiterontake,  iah  oni  othenon  tesano- 
ronse.  Konwenniiostha  kati,  alkwa  tewaken- 
nikonhrasahaton.  Konnonwes  akenikonh- 
rakwekon,  kaskaneks  senha  akonnonwe- 
hake.  Katewentetha  tsini  katennikonh- 
rotakwatha.  Konriwaienthose  nakenikonh- 
ra,  wakatennikonhranentakte  tsi  tsiteron. 
Kanekhere  ne  tsiterontakon  Okaristiakon 
tsini  skwanonwes ;  ionkwarhare  kati  nen- 
tsisanikonhren  tsini  ionkwariwaneren. 

Niio  Iesaniha,  karonhiake  tisenakere,  to- 
sa  satkahto  tsini  wakeriwaneren,  satkahto 
tenhnon  raoronhiakensera  okon  ne  Iesos 
Kristos  Hetsienha;  sekon  nonwa,  tsi  ieha- 
sentons,  oriwase  iakonnis  tsini  hoiatawen- 
hon  onontoharake  Karwer.  Niawen,  Iesos, 
asteson  seskwaskontakwenhatie,  tsi  ieha- 
sentakwa;  niawen  tsi  satonnheton;  niawen 
tsi  karonhiake  ietsisenonton ;  ne  takwani- 
konhrahniratstakon  tsi  ionkwariwiioston, 
aseken  ne  ionkwarharekwen  entsiakwa- 


40 


TSINAIIASENTAKO 


tonnhete  oni  nii,  nok  karonhiake  eniakwat- 
sennonni. 

Iesos,  satanitenraskon  kowa,  kaskaneks 
taionkohte  nakenikonhrakon  tsini  skwanon- 
wes,  nok  tsini  skwaronhiakense  nonwen- 
tsiake,  tiotkon  akehiarake,  ne  akatatehre- 
tsiaronkwake  ne  senha  akonnonwehake, 
nok  karonhiake  akatsfcnonni,  ethonaiawen. 

Shetenr,  Sewenniio,  khenonkwe  okon, 
onkwatenro  okon,  ioitkitenranion  othenon,*. 
nok  oni  kaneka  aionkswenseke,  akwekon 
aionteweienton,  aiesanikonhraierite. 

Kanekhere,  Sewenniio,  ise  sariwison 
aiontataterennaienhase  sheien  okonha  iako- 
riwiioston ;  shetenr  kati  tsi  tetieseronniatha 
tieteron,  taiesakonsakanerake  karonhiake. 

Tsini  tsiatanoron,  Niio  .  .  .  sk.  20. 

Etho  ionkwatekwashen .  .  .*  sk.  21. 


TSI  NAHASENTAKO  KENNIKAHASE- 
RESHA. 


lonterennaientakwa  sonha  roriwison  n’Ariwa- 
wakon  kowa,  Reon  XIII,  aierihokten ;  tehone- 
renston  300  niwenniserake  tewateriwaserakwatha 
sonha  taiontentsa,  kawenniio  ki  taontahonwa- 
wennaweron  ne  rohasen,  tahatiiena  tsi  ierihoktha. 


IONTERENNAIENTAKWA 


41 


Wari  tekonnbronkwanions .  . .  (3  niori- 

wake). 

Wari,  tekwanonweratons,  kwennakera- 
ton,  ise  asteson  takwentenranions,  takionn- 
heton,  waskionweskwaten,  onen  iatekakont 
kwaniahesen.  Kwaronhienha  iakwaiesas, 
ionkikaronni  onkwanistenha  *Eva.  Satontek, 
teiakwasenthos,  tiotkon  ionkionsennha  nok 
iakwatstarha,  tsi  iakwes  ken  ionwentsiak- 
senke.  Tsiaken  kati,  tontakwatsteristak,  ka- 
ronhiake  kasatkarenrako,  tontakwakanerak 
tsini  akwa  satanitenron.  Nok  lesos,  Niio 
Hetsienha,  setsenikonhraiewenthos,  aontie- 
senhake  asakwaken  karonhiake  tsinenwe. 
O  satanitenron !  o  sanikonhriio !  satontat 
kwennitha,  Wari,  iahte  senakwaienteri. 

v.  T  ak  waterennaienhas,  saiatatokenti 

Niio  Hetsienha; 

R.  Aiawen  taiakwatentsa  tsini  sonkwar- 
haratstenni  Kristos. 

Tewaterennaien : 

Sewenniio,  iseke  iakwatekwashentakwa 
nok  takwanikonhrahnirats,  takwentenr,  te- 
shekanerak  tsini  kentiohkwa  iesennitentase ; 
nok  tsi  ionkwaterennaiennis  ioiatanehrak- 
wat  nok  iahte  ioiatoron,  Wari  iahte  kana- 
kwaienteri,  Niio  ronistenha,  ratikwekon 


TSINAHASENTAKO 


4, 2 

Sose  roiatatokenti  ronekwe,  Tier,  Kor  oni, 
Iesos  ronwawennenhawakwe,  nok  akoiata- 
tokentison,  ise  satanitenraskon  kowa,  sa- 
tontek  tsi  kwanekennis,  iken :  aonsaionta- 
trewate  niakoriwanerahakskon,  nok  aseia- 
takennha,  aseiatanoronste  oni  Kentiohkwa- 
tokenti  onkwanistenha.  Ne  askwentenrate 
tsini  sonkwatsennonniatenni  Iesos  Sonk- 
wawenniio.  Ethonaiawen. 

Saiatatokenti  Wishe,  satkonseriio  kowa, 
aontaskwannhe  tsi  iakwateriohatons,  tosa 
aionkwasenni  ne  kaserohen  notkonserak- 
sen,  ionkwaristaiennis.  Kwennitentase,  ase- 
riwakweni,  Rawenniio  ahahriste,  ise  tenh- 
non,  iesakowanen  karonhiake  thatinakere, 
ronwariwawase  ne  Rawenniio  tsi  ronaterio- 
hatons,  aonseshereke  noneshon  Satan  nok 
oia  nonatkonseraksens,  tekontstekahwas 
nonwentsiake,  ionatataskennhen  aionta- 
tkaronni  nonkwe,  nok  aionhriskon  none- 
shon.  Ethonaiawen. 


IERIWAIENNITHA  TSINI 
KAHASERES. 


Arekho  siiaharathen  tsi  iehasentakwa : 

t  Rasennakon ...  —  Teiotenonhianiton 
tsi  tewenteron,  ken  rononsote  Niio,  nok 
kannhokaronte  karonhiake.  Siatisonkwak, 
akwatonnhetston,  tsini  kanonsanoron,  het- 
sewenniiost  Niio,  nok  tetsenoronkwanion 
tsi  raweron :  aiontaweiatake  tsi  wakenon- 
sote:  hetsennit  aonkerane  raotanitenrasera. 

Niio,  takwaiatison,  tiotkon  takwatsteris- 
tonhatie ;  tsini  konsentenni  tsinahe  tsi 
konnhe,  tkariwaieri  wahonnise  askatekwa- 
ton  kentiohkwakon  nonkwe  nok  aionkwah- 
riskohon  noneshon  iakoiatatekha ;  tekon- 
noronkwanion,  niawen  iahte  skrewaton  tsi 
wakeriwaneren.  Askitenre,  iatekakonte 
tosa  seriwarako  tsini  kariwaksen  tsini  wa- 
kieren.  Saiatatokenti  Wari,  kwennakera- 
ton,  Sewaronhiakehronon,  sewakwekon  se- 
waiatatokentison  karonhiake  sewatsennon- 
ni,  iahte  sewanekherens  sotsi  wakitent  tsini 
wakiatawenhon,  aesewatiskwentaren  tsi 
renteron  Niio,  atsisewennite  aontiesenhake 
sekon  aonsahakitenre. 


44 


TSINI  KAHASERES 


Sewenniio,  atsitenre  ne  rohasen,  aontie- 
senhake  aontakariwaierike  ahateweienton 
tsi  hiasennaien,  nok  oni  tsi  sonkwateren- 
naienni.  Konriwaienthose  tsini  thotatiha- 
tie,  akwekon  konhiennitentonhatie  tsini 
hiennitha. 

Tsi  Iontaweiatakwa : 

Iesos,  Wari,  Sose,  wakion  nakenikonhra, 
nakweriasa  nok  tsi  konnhe.  - —  Iesos,  Wari, 
Sose,  takwaiatakennha  nonen  entkiheion- 
sere.  —  Iesos,  Wari,  Sose,  askwentenre 
awenheiontiiohake  tsi  akiheie. 

Nonen  enhenron:  Kyrie,  eeEison: 

Takwentenr,  Sewenniio ;  takwentenr, 
Kristos ;  takwentenr,  Sewenniio.  —  Ne 
askwentenrate  tsini  satanitenraskon  kowa. 
Kaskaneks,  Sewenniio,  ise  asewenniioke  tsi- 
naionkwaierenhatieseke,  nok  tsinaionkwa- 
nikonhrotenhake. 

Tsi  raton :  Georia  in  exeesis  Deo  : 

Sewaronhiakehronon,  ise  tiotierenton 
ietsiiatokatenni  nonkwe  tsahennakerate 
Niio  Roienha  onkwe  rotonhon,  sonkwas- 
kontakohe ;  ise  tiotkon  sewakwekonhaties- 


IONTEKENNAIENTAKWA 


45 


kwe  onwentsiake  tsireskwe,  tiotkon  tese- 
wakanerakwe  othenon  nihoiatawenhonha- 
tie ;  askwaienawase  etho  naiakwateweien- 
ton  tsi  iakwaiatare  ohaseratokentike,  tsini 
sewateweientontieskwe  tsinahe  tsi  ronwaie- 
satakwe.  Askwaterennaienhase  iatekakonte 
aiakwanoronkwake  raoronhiakenseratoken- 
ti  okon.  Iesos  Kristos,  seriwahontha  iako- 
riwaneren  nonkwe,  takwatontats  ne  kwen- 
nitha.  Tsiteron  tsi  raweientehtakon  Hiani- 
ha,  askwentenre  etho  iaiakwaiatorenne  no- 
nen  eniakwenheie.  Ethonaiawen. 

Tsi  raterennaiens,  rotenentsakaratonhatie : 

Kwennitha,  Sewenniio,  ionkwateren- 
naiennihatie  Ioiatatokenti  Wari,  iah  non- 
wenton  teionakwaienterhaon ;  askwaiata- 
nonstatseke  tsini  ionkwentiohkwa,  tosa 
nonwenton  aiakwatkaronni.  Onkwanikonh- 
rakwekon  ionkwatiskwentare  tsi  tsiteron ; 
tsini  satanitenraskon,  askwaiatakennha,  to- 
sa  taionkienenrakwenniseke  ne  ionkiswens ; 
ne  askwentenrate  tsi  sonkwatsennonniaten- 
ni  lesos  Kristos  ne  Sonkwawenniio.  Etho- 
naiawen. 


46 


TSINI  KAHASEBES 


Ehtake  sonsahawite  ranentsake: 

Sewenniio,  tewakehtakon  tkariwaieri  tsi 
rotiiatonnion  ratiiatanoronson,  rotiiatato- 
kentison  kenha,  kariwiioston  aoriwake;  ne 
waonni  ise  shenikonhrataaskwe  tsi  rotiia- 
tonserisahannhon,  ne  kenoronkwatha  tsini 
hatiwennotenhne,  iawet  se  ken  ise  takwaia- 
tonsehatie,  takwarihonniennihatie,  aontie- 
senhake  akewennaierite  nok  oni  akhenake- 
ren  tsini  hotiriwiiostonne.  Ethonaiawen. 

Sontaietane : 

Iesos  Kristos,  tewakehtakon  tsinikon  se- 
wennotenne  onwentsiake,  tsini  hawennoten 
nonwa  ne  rohasen,  tsi  tehakanere  kaiaton- 
seratokentike ;  iah  sane  tekahronkha  tsi 
rohtare ;  sekon  kaskaneks  akarihontarene 
akenikonhrakon  tsini  sewennotenne,  nok 
akonwennanoronkwake,  nok  oni  akonwen- 
naierite.  Ne  watenientenstakon  tsi  tektas, 
ne  tsi  tewakehtakon,  akwekon  aiakotoken- 
se,  iahte  katennowentha  tsi  takwarihonnien- 
ni.  Kaskaneks  akwekon  nonkwe  aiesawen- 
naienterhane,  aiesawennanoronkwake,  nok 
aiesawennaierite.  Ethonaiawen,  oktiwakwe- 
kon  aiesanentonseke  nonwentsiake,  tsiniiot 
karonhiake. 


IONTERENNAIENTAKWA 


47 


Tsinaharihokten  Credo,,  aierihokten: 

Tewakehtakon  Niio  Roniha.  .  .  sk.  io. 

Tsinahoriwaienhase  ne  Rawenniio  kanata- 
rok  nok  otsitsia: 

Ashenseratokenti,  iakeninikonhrakwekon- 
hatie,  iakeniwennakwekonhatie  oni  ne  ro- 
hasen ;  konriwaienthose  kanatarok  nok  ot- 
sitsia,  nonwa  konwanaterennaiennire ;  kon- 
riwaienthose  oni  akwatonnhetston,  akwe- 
kon  ne  kieronke.  Askitenre  aseriwahtonte 
tsini  wakiatoron  kariwaneren,  tsini  tsiah- 
tontane  kanatarok  nok  otsitsia,  Iesos  raie- 
ronke  nok  raonekwensa  watonsere. 

Tsinahatesnonsohare : 

Tekonnoronkwanions,  Sewenniio,  takwa- 
iatison,  niawen  takiatohareton  kariwaneren 
tsi  ionkenekwaheston,  nok  takienha  ioton- 
hon,  nok  wakienha  Kentiohkwatokenti ;  iah 
othenon  tesatekenat  tsini  wakitent,  wake- 
riwaiesatonhatie,  kariwaneren  wakkonnien- 
nienston,  ne  ioiataksatakon  akwatonn- 
hetston.  Askitenre,  satanitenraskon,  iah 
othenon  tesanoronse,  etho  naonsakatatre- 
wate  tsini  shonatatrewaton  roiatatokenti 
Tawit,  rotokensehakwe,  roiatatokenti  Tier, 


48 


TSINI  KAHASERES 


Iesos  hnikwekonne,  nok  ioiatatokenti  Wari- 
Watere.  Ok  iakiheie  aonkwerientaksenseke 
tsini  wakeriwaneren,  tiotkon  ne  takasentho- 
take  tsini  konnikonhraksaton,  wakaterien- 
tare,  sekon  iahte  satekenat.  Ne  kati  keri- 
wanentakta,  tsi  wakerientaksens,  tsini  honi- 
konhranonwakton  Hetsienha  akeriwanera- 
haksera  okon,  tsi  tehothonkwaraon  one- 
kwensa  ohneka  tekiatieston,  atenhenrakon 
tsi  roterennaientakwe.  Askitenre  ne  aseia- 
toharetake  akwatonnhetston.  Nok  sekon 
akwa  tokenske  keriwaswens  akenikonhra- 
kon  tsini  wakeriwaneren  tsinahe  tionke- 
nekwaheston ;  keriwahnirats  nonwa  tsini 
wakieren  nethone. 

Tsinahenron:  Pe)r  omnia  SAkcuuA  sadcu- 
uorum. 

Sewenniio,  akwekon  takwaseronnienni 
tsini  kanakere  onwentsiake,  tkariwaieri  ak- 
wekon  nonkwe  sonhaa  ok  aiesawenniiosta- 
ke,  sonhaa  ok  aiesanoronkwake,  ne  tsi  iah- 
tiiaiehewe  tsini  saianere,  ne  oni  tsini  ori- 
wakwekon  takwatsennonniatenni.  Konhien- 
nitha,  Sewenniio,  raosennakon  lesos  Kris- 
tos,  aseriwahtonte  kariwanerahaksera  okon 
ne  iesasentennitha,  ne  oni  noneshon  iakoia- 
tentakwa  nonkwe,  karonhiake  aiakotsen- 
nonnihonke. 


IONTERENNAIENTAKWA 


49 


Tsinasakoterennaienhase  ne  iakonnhenion : 

Atsitenre,  Sewenniio,  n’Ariwawakon 
kowa,  nok  n'Ariwawakon  ne  sonkwatsteris- 
tha,  akwekon  ratitsihenstatsi  okon  ne  ion- 
kirihonniennis,  etho  nashenikonhrotenste 
tsini  senonwes,  Konhiennitentonhatie  ashe- 
tenre  iakoriwanerahaskon,  iatekakonte  aon- 
saiontatrewate,  nok  iakoteweieriton  tsi  iako- 
riwiioston,  senha  aionkwisron  aionteweien- 
ton.  Ashetenre  ne  ken  ienakere,  akwekon 
aieriwaierite  tsini  skwatenientense ;  nok  ka- 
neka  aionkiswenseke,  tosa  seriwarako  tsini 
iakonikonhroten.  Asheiatanonstate  kaneka 
iakawenontanion,  skennon  aonsaionwe.  A- 
shenikonhrahnirate  iakonikonhraksense- 
rons,  iakononwaktanionni,  nok  nieiesas. 
Ashetenre  oni  iontonnhoktane,  karonhiake 
aiontsennonni.  Ethonaiawen. 

Katsetatokenti  tsina  tehatesnonsaseren : 

Tetsiatoret,  akwatonnhetston,  tsini  ia- 
wensere  onwatsiok  tsi  iehasentakwa :  rao- 
wenna  lesos  enhaierate  ne  rohasen,  kanata- 
rok  nok  otsitsia  lesos  raieronke  'nok  raone- 
kwensa  watonsere;  ne  kati  satonnhakanon- 
ni. 


50 


TSINI  KAHASERES 


Satekahaseriien :  (i) 

Iesos  Kristos,  Niio  onkwe  oni,  tewakeh- 
takon  tsi  tsiteron  Okaristiakon ;  ne  waon- 
ni  tsi  isen:  etho  enkiterontake,  nok  tsi  iah 
othenon  tesanoronse.  Konwenniiostha,  ak- 
wa  tewakenikonhrasahaton,  konnonwes  ake- 
nikonhrakwekon,  kaskaneks  senha  aiosats- 
teke  tsinakonnonwehake  tsini  konnonwes. 
Ne  wakarihonni  katewentetha  tsini  katenni- 
konhrotakwatha.  Konriwaienthose  akeni- 
konhra,  akwatonnhetston,  akwekon  ne  kie- 
ronke ;  iatekakonte  katennikonhranentaktha 
tsiatatake.  Tsini  satanitenraskon  nok  tsini 
skwanonwes,  ne  tsiterontakon  Okaristia- 
kon,  ne  wakerharatstakon  iahtaskswenseke 
tsi  wakeriwanerahakskon. 

Iotohetston  satekahaseriien : 

Niio,  karonhiake  tesiteron,  tosa  satkahto 
tsi  wakeriwaneren ;  ne  tenhnon  satkahto  ra- 
oronhiakensera  Iesos  n’Hetsienha,  sekon 


(i)  Wasakotenre  n’Ariwawakon  kowa  Krekwer 
XIII  (io  afri  1580),  tsiniakon,  neniakotonte  tsi 
iowistakahre  Satekahaseriien,ne  tsi  kahaseresawen- 
tatokentike,  teniontontsoten  tsi  ieteron,  tokat  tsi 
iakononsote,  tokat  atste,  ka  ok  nonwe,  nok  kenni- 
kariwesha  enionterennaien,  taiontentsa,  ne  tsiose- 
rat  ue  tewateriwaserakwatha  sonha. 


IONTERENNAIENTAKWA 


51 


nonwa,  tsi  iehasentakwa,  hiariwaienthose- 
hatie  ne  sakanekwensat  ne  thonekwensarion 
tekaiasontne.  Tokenske  iawet  kontonnion 
akeriwanerahaksera  okon :  noneshon  aion- 
tetsirate;  oia  tenhnon  nikawennoten  raone- 
kwensatokenti,  waton :  aiontatitenre.  Sonk- 
warharatstenni,  rawen :  enwaton  othenon 
aksennakon  entsisewennitake  Rakeniha. 
Akonhiennitha  kati  raosennakon  Hetsienha 
Iesos ;  tosa  seriwarako  tsini  wakeriwaneren, 
ne  askitenrate  tsini  hoiatawenhon  onwen- 
tsiake,  nok  oni  tsini  honikonhrotenhatie 
nonwa  ohaseratokentike. 

O  Iesos  satanitenraskon  kowa !  kaska- 
neks  akarihontarane  akenikonhrakon  tsini 
skwanonwes  Okaristiakon,  nok  tsini  saron- 
hiakenhon  onwentsiake,  tiotkon  nakehiara- 
seke,  nok  akatateretsiarontake  senha  akon- 
nonwehake,  nok  akatakatstate  othenon  en- 
keronhiakenseke  tsinenwe.  Ethonaiawen. 

Tsinasakoterennaienhase  ne  iakowentaon: 

O  Iesos  Sewenniio !  seskwaskontakwen, 
onen  tsi  senheion,  iesatsnenton  nonwentsia- 
kon,  shenonksonne  akotonnhetston  okon  ia- 
koriwiioston  okon  kenha;  seron:  karonhia- 
ke  aiakwete;  ashetenre  oni  akotonnhetston 
okon  sekon  nonwa  tsi  tetieseronniatha  iako- 


52 


TSINI  KAHASERES 


ronhiaken,  asheskontako,  nok  karonhiake 
asheiatinionte,  etho  iatekakonte  aiakotori- 
sentake  tsi  wahonnise  ionskaneks,  nok  aion- 
kiiaterennaienhase.  Ethonaiawen. 

Tsinahenron :  Pater. 

Takwaienha,  karonhiake  tesiteron,  tiot- 
kon  takwatsteristonhatie ;  ionkwentent  ori- 
wakwekon,  iah  othenon  teiakwakwenies ; 
ne  kati  kwennitha,  raosennakon  Iesos  Het- 
sienha,  tsini  iotiiewas  onkwatonnhetston 
nok  nakwaieronke.  Akwaienterhane,  nok 
oni  nii  aiakwatatienterhane ;  askwanikonh- 
rahnirate  tsi  iakwehre  tkariwaieri  tsini 
isen,  nok  oni  tsini  ionkwarihonniennis  Ken- 
tiohkwatokenti ;  tosa  aiakwatennowentake, 
tosa  nonwenton  aonsaionkwarihonti ;  nok 
aiosatsteke  tsi  ionkwarhare  enskwentenre 
tsini  ionkwaiewas  onwentsiake,  karonhiake 
eniakwatsennonni.  Tosa  seriwarako  tsini 
•  ionkwariwaneren ;  askwentenre  iatekakonte 
aseriwahtonte.  Kwennitonhatie,  Sewenniio, 
askwanikonhrotenstake  tsini  senonwes, 
sonhaa  akwawenniiostake,  onkwanikonhra- 
kwekon  akwanonwehake,  nok  oni  aiaki- 
nonwehake  akwekon  nonkwe  tsiniiot  nii 
iakwatatenonwes.  Ethonaiawen. 


IONTERENNAIENTAKWA 


53 


Tsinahatatkonreke  rontskwenake,  raton: 

Agnus  Dei. 

Iesos  Kristos,  seriwahtontha  iakoriwane- 
ren  nonkwe,  aseriwahtonte  tsini  kwasen- 
tenni.  Askwaiatanonstate,  tosa  kaneka  aia- 
kinikonhraksate  tsi  ionkwehne,  skennen 
takenhake.  Askwasnienon  tosa  ionkwasen- 
ni  ionkwatennikonhrotakwatha,  skennen 
oni  takenhake  onkwanikonhrakon.  Etho- 
naiawen  iatekakonte  skennen  akwasenna- 
ientake. 

Tsmahaiatarane : 

Iesos  Kristos,  seskwaskontakwen,  tsini 
senonwes  aiakwakwekonhake  iakoriwiios- 
ton  okon,  takwariwisahani  Okaristia,  nok 
satatenaktarakwenni  onkwanikonhrakon, 
akwa  takwatenientense  aiakwaiataraseke. 
Tsini  senoronkwa  onkwatonnhetston,  iahte 
seron :  oia  sonha  aionnhekonhake ;  ne  kati 
takwanontens  tsieronke,  sanekwensa ;  ne 
takionnhekon,  akwekon  ne  takwarharatsta- 
kon  karonhiake  eniontsennonni  nenionte- 
weienton  naeiatarane.  Iah  othenon  tetio- 
tokte  tsini  skwatsennonniatennis  tsi  satase- 
ton  Okaristiakon.  Ii  akeriwa  tsi  sotsi  wa- 
kitent,  iahtiawet  etho  iatektane  tsi  tsiteron, 


54 


TSINI  KAHASERES 


nok  akiatarane;  sekon  sane  ikehre:  enwa- 
ton,  enskitenre  tsini  satanitenraskon.  Kon- 
hiennitha,  Sewenniio,  enskat  ok  aontasatati 
aonsasetsiente  nakwatonnhetston.  W  aka- 
terientason,  ikehre :  senha  akatsteriste  tsini 
skwatenientense,  aontiesenhake  akatewe- 
ienton,  nok  aiosnorenne  akiatarane.  Etho- 
naiawen. 

Tsina  tesakoiasonthase : 

Ashenseratokenti,  sonkwaterennaiennire 
nonwa  ne  rohasen,  tsini  sakoterennaienni 
Iesos  iakoriwiiostonne,  karonhiake  sonsa- 
rete ;  aontiesenhake  etho  naiakwatonnha- 
kanonni  tsini  iakotonnhakanonnihne,  nok 
etho  naiakwatonnrakwate  tsini  iakotonnra- 
kwatonne. 

t  Asonkwentenre  Niio  Roniha,  nok  Ro- 
ienha,  nok  Rotkon  Roiatatokenti  Ethonaia- 
wen. 

Tsina  taonsaietane : 

Saiatatokenti  Wari,  iahte  senakwaiente- 
ri,  karonhiake,  onwentsiake  oni  iesennakera- 
ton ;  tsahrenheie  Iesos  Hetsienha  ononto- 
harake  Karwer,  ethone  sonkwentenron  ta- 
kwaienha  iotonhon,  ethonahe  tiotkon  she- 
tenranions  akwekon  nonkwe,  askwentenre 
ne  kwaniahesen.  Ethonaiawen. 


IONTERENNAIENTAKWA  SONHA 
SEWENNISERATSON  TSINI 
IOIAIAKSERES. 


Niiohne. 

Ashenseratokenti  akonwasennaien : 

Sashenseratokenti,  Iesaniha,  Iesaienha, 
nok  Satkon  Saiatatokenti,  konsennaiens 
nokenrake  kateseres.- — Niio  Iesaniha,  kon- 
sennaientakwa  tsi  takiatison;  okenra  son- 
niaton  ne  kieronke,  ne  tosa  akatat|conniens- 
take;  nok  ise  tisatatenientenston  tsi  sason 
nakwatonnhetston ;  iawet  sakwetgiron  tsi 
sonnhe  onwe,  ne  takonnhetston,  napnkien- 
take  nakonnheke  onwe  nok  karonhiake 
akatsennonni.  —  Niio  Iesaienha,  Iesos  ta- 
kwawenniio,  konsennaientakwa  tsi  seskes- 
kontakwen  noneshon  nok  seskennhoton- 
kwenni  karonhiake.  —  Niio  Satkon  Saiata- 
tokenti,  konsennaientakwa  tsi  takenikonh- 
rawi  onikonhratokenti  akenhake  saonke- 
nekwaheste.  —  Sesiatat  Niio,  asen  nitsion, 
sesewanikonhrat,  sesewariwat,  Ashensera- 


56 


TSINI  IOIAIAKSEEES 


tokenti  kowa,  konwenniiostha  iatekakonte, 
tekonnonweratons  tsini  skwarihotasienni 
tsini  saiatanehrakwat  kowa ;  tsinenwe  en- 
konnheke,  etho  nenwakenikonhrotenhake ; 
enkaskanekseke  nakonhienterhane  karon- 
hiake,  aseken  ethononni  saien  naiakotsen- 
nonnihake  nonkwe,  neniakoteweientonke  tsi 
iakonnhe.  Askitenre  kati  naonkenikonka- 
tsteke  tiotkon,  tosa  oia  aonkenikonhrotako, 
sonhaa  akonhiatisakseke.  Ethonaiawen. 


Awententaonkf. 

Rotkon  Roiatatokenti  ahonwasennaien,  nok 
aiontataterennaienhase  niakowentaon : 

Satkon  Saiatatokenti,  Sewenniio  tsi  ia- 
kionnhe,  ise  shenikonhrawis  nonkwe  noni- 
konhratokenti,  naiekwenieseke  oriwakwe- 
kon  aieriwaieritseke  nonwentsiake ;  ise  sa- 
tekatha  nakaweriane  nonkwe,  tsiniiot  not- 
siratokenti,  nahonwanonweseke  ne  Rawen- 
niio ;  ise  ne  iohnaweroton  ne  teioswathe 
olcon ;  ise  shesatstenserawis  ne  taiontentsa 
ne  karonhiake  aiontsennonni ;  tontaskswa- 
theten  nakenikonhra,  takenikonhrahnirat  o- 
ni,  ne  tosa  aonkeriwanoronse  nonwentsiake, 


IONTERENNAIENTAKWA 


57 


tsini  karonhiakenseroten  karonhiake  aon- 
kiatenhawite.  Askitenre,  ise  sanikonhrato- 
kenti  kowa ;  iawetowanen  tewakateronwe- 
kon  tsini  skenatonniskwe  ne  ioianere  tsi- 
naonkieren ;  iawetowanen  wakateraiatakon 
tsini  skenikonhrataaskwe  naontonkeriwaie- 
riton ;  askienawase  nonwa  naonkwaton- 
tatskonhake  kariwiiostonke,  nethoni  iaonk- 
wenonhatieseke  tiotkon  tsinon  ieskenikonh- 
renhawis,  nakienterhane  katkeha  ne  iesa- 
noronkwa  onwe  ne  karonhiake.  Ethonaia- 
wen. 


Shetenr,  Sewenniio,  sekon  iakotiaktani 
tsi  tetieseronniatha :  sheion  tsi  iakwateren- 
naiens  nok  tsi  ionkwentontietha  nonwen- 
tsiake,  akwekon  oni  tsini  ionkwatateronhia- 
kentha,  ne  tosa  taiakwateriatikhon,  aiakoie- 
nawase  tsi  tetsieriwaserakwas,  senha  ios- 
nore  aiontaweiate  karonhiake.  Ethonaia- 
wen. 


Ratironhiakehrononke. 

Ronwaronhiakehronon  ahonwennitentase : 

Satkonseriio,  satkonseratokenti,  akeron- 
hiakehronon,  hiannhaon  ne  Rawenniio  nas- 


58 


TSINI  IOIAIAKSERES 


kenonnhatieseke  nonwentsiake,  konhienni- 
tentase,  nonwa  sennisera  ieskahes,  askwate- 
rennaienhase  tosa  akennikonhroktake  naon- 
keriwaieritonhatie  tsi  wakeriwiioston.  Sak- 
wenion  wahonnise  iahtetsiatontion  ne  Ra- 
wenniio ;  askienawase  nakkweni  oni  nii  tosa 
nonwenton  ahiiatonti,  tiotkon  aonkiatenton 
tsi  renteron ;  heren  sheiatenhawit  nonatkon- 
seraksens  tsi  ikes;  nok  senha,  tsi  nentkihe- 
ionsere,  askwatsteriste  nahakwatienhase  ne- 
thone  ne  sate  sonkwawenniio,  nahiienterha- 
ne  tsinitsienteri,  nahinonwehake  tsinitse- 
nonwes,  nahisennaienheke  tsinitsennaiens, 
ethonakatsennonni  tsini  satsennonni.  late- 
kakonte  kati  nonwa  enkatontatseke  tsi  ok 
nenskenikonhrataaseke  ne  kariwiiose,  na- 
hakitenrate  ne  Rawenniio  nethone.  Etho- 
naiawen. 


SoSSHNE. 

Sose  roiatatokenti  ahonwennitentase : 

Sose  saiatatokenti,  ise  hiatakwenniaien- 
nihne  nonwentsiake  ne  Rawenniio  raowa- 
tsiratokenti  lesos  nok  Wari;  ise  hetsehia- 
ron  ne  Sonkwawenniio ;  ise  tesesniehon 
nonkwanistenha ;  tiotkon  teshekanerakwe 


IONTERENNAIENTAKWA 


59 


n’hiatatienha,  ne  sheienheiase  sasatonnhok- 
ten ;  ise  nonwa  iesennakeraton  niah  othenon 
teiakoiatoron ;  tiotkon,  nonwentsiake  tsises- 
kwe,  satakatstaton  natsewenniioste  ne  Ra- 
wenniio;  ne  aoriwa  iesaniahesen  kowa  nia- 
koriwiioston  okon ;  konhiennitentase,  nas- 
kwaterennaienhase,  nakonnakeren  skennen 
taonkeriwiiostonhake,  akhenoronkwake  Ie- 
sos  nok  Wari,  tsini  shenoronkwakwe  nise; 
aontiesenhake  etho  naionkenoronkwake 
n’hiatatienha  tsini  iesanoronkwakwe,  naion- 
kitenre  oni  nenkatonnhokten,  tsi  nise  ni  ie- 
sentenron,  karonhiake  iahiatenniete  nakwa- 
tonnhetston.  Askitenre  kati  askiatanonstat- 
seke  ne  iontkaronniatha,  tosa  othenon  aon- 
sonkiatoron  ne  iotaksen,  nonen  tenshakia- 
takwe  ne  Rawenniio.  Ethonaiawen. 


Okaristiahne. 

Iesos  ahonwennitentase  Okaristiakon : 

lesos  Sewenniio,  ne  tsini  skwanoronkwa, 
satatiteron  Okaristiakon,  naskwanikonhren- 
hawite  nakwanoronkwake,  konwenniiostha 
onwe  tsi  konnhe.  Tekonnonweratons  tsi 
iahteskwatewentetha,  sase  iakionkwetak- 


60 


TSINI  IOIAIAKSERES 


sens ,  niatekon  k  wanikonhraksatanions . 
Skatatswens  onwe  tsini  wakatatewenniios- 
ton  nonwentsiake ;  tosa  seriwarako  tsini  ia- 
weta  kwaiatiesaton  Okaristiakon.  Askitenre 
iatekakonte  aonsonkwatatrewaton,  tosa 
aonsakonnikonhraksate.  Sasanikonhren  tsi- 
ni  wakeriwanerahakhon,  ne  ok  sehiarak  ne 
satanitenrasera.  Kaskaneks  ne  sateiakion- 
kwe  etho  nakwanoronkwake  tsini  iesano- 
ronkwa  ne  teiesennitiohkwaton  eronhia- 
kehronon,  tsi  tesiteron  Okaristiakon.  Wa- 
katiskwentare  nonwa,  tsi  tkaien  ne  tsie- 
ronke  nok  sanekwensa;  kaskaneks  nakiata- 
weiate  nakweriane,  naskwatienhase ;  ne 
aonkienawase,  tsi  aetenikwekon,  nakate- 
weienton  nonwentsiake,  ne  katke  sonha  ii 
nonwa  askon  nakonhiatienhase  ne  karon- 
hiake.  Ethonaiawen. 


Ronwaiatanentaktonne. 

Iesos  ahonwawenniioste  tekaiasontne : 

Iesos,  saiatanentakon  tekaiasontne,  iah  o- 
thenon  tesastonton  tsi  iesario,  ne  ok  tsi  se- 
ron,  akeriwahtonte  tsi  iakoriwaneren  nonk- 
we,  aiakonaktaientake  naiontsennonni  lca- 


IONTERENNAIENTAKWA 


61 


ronhiake ;  seriwahtont  nakeriwanerahaksera. 
Iesaiatontion  sonkweta  okon  tsi  setkentsi- 
hon ;  askitenre,  ise  akonhiatkahto  tekaia- 
sontne,  nenionkiatonti  nonkwe.  Iesariwar- 
hoseron  ne  kariwaksen,  iesennowentanion- 
ni ;  askitenre  nakkenhronniheke  ne  iakohtare 
nonkwe  tsi  kiteron,  aonkwakatsteke  nenke- 
ronhiaken.  Iesaiesaton,  ohikta  tiesanonwa- 
rannhaston,  ii  akeriwa;  askerihonnien  na- 
kenikonhrakon  nakatateronhiakente,  nise 
sariwa;  tokat  aonkenonwakten,  tokat  non- 
kwe  aionkkenrenseronni,  ise  ki  akonhion 
tsi  ok  nenwakiatawen.  Iesaiena  niakoriwa- 
nerahakskon,  iesaiatanentakton  tekaia- 
sontne;  askitenre,  tosa  akenaiehake,  tosa 
aonkwaskennhaseke.  Senheion  karontake 
naonsaskionnhete ;  aontaskenikonhratiron- 
teii,  sonhaa  akonwenniiostake :  ise  sawenk 
tsi  konnhe,  ise  oni  aesawenhake  tsi  enkiheie. 
Ne  ok  kati  aonkwatateronhiakenton  non- 
wentsiake,  nakonnikonhraieritseke,  nakien- 
terhane  katke  sonha  tsi  sesheskontakwen 
nonkwe,  ise  sheterons  karonhiake  naiont- 
sennonni  iatekakonte  tsiatakta.  Ethonaia- 
wen. 


62 


TSINI  IOIAIAKSERES 


Warihne,  tokat  Wentakta 

Wari  akonwennitentase : 

Wari  saiatatokenti,  iahte  senakwaienteri, 
ise  hetsienha  Sonkwawenniio,  sesonkwas- 
kontakwen ;  iesakonnienstha  kowa  ne  iesa- 
kowanen  eronhiakehronon,  nok  nakoiatato- 
kentison ;  konhiatsennonniase  tsini  satsen- 
nonni  nonwa,  nok  tekonnonweratons  tsini 
skwanoronkwa  niakionkwe;  aiawen  kenha, 
tsinahe  tsi  konnhe,  tiotkon  akonnoronkon. 
Onwa  kati  onen  iatekakonte  konhiatara- 
kwas  istenha  akenhake  tsinenwe.  Iaweto- 
wanen  takitenron,  iawetowanen  takiata- 
nonstaton,  naonkwatkaronnihon.  Kanekhe- 
re  ise  sakwenion  tsi  iahte  hakwatewenteton 
ne  Rawenniio,  tsini  wakeriwanerahakskon- 
ne.  Askitenre  nisa,  iatekakonte  akatonnha- 
tako,  iatekakonte  aonsonkwatatrewaton,  ia- 
tekakonte  nonwa  akonkonnienstake.  Ask- 
waterennaienhase,  nakeriwaierite  nonwen- 
tsiake  ne  iakoriwiiostakon,  iakorharekon, 
nok  ronwanonwestha  Niio.  Askwateren- 
naienhase,  ne  tosa  aonsonkiataksate  ne  io- 
tasksen;  ne  ok  nonwa  akenonweseke  niah 
othenon  taonkiatoronhake  tsi  konnhe,  nok 
tsi  enkiheie.  Ethonaiawen. 


SEWATATERONKWENNI. 


“Tsini  hakennhaon  ne  Rakeniha,  ok  he  nisk- 
“wannhas;...  Tsiniakon  ensewarakewe  nakori- 
“  wanerahaksera,  entsioterakewen ;  ok  tsiniakon 
“  iahtensewarakehwe  nakoriwanerahaksera ;  iah- 
“  tentsioterakewen.” 

Tsi  ehnihawenuoten  Iesos,  kawennanoron 
lcowa,  sasakawenhase  ne  Ratikwekonne,  ne  roie- 
raton  Sewatateronkwenni,  oriwatokenti  kowa 
akenhake,  aonsonterakewatake  akoriwanerahak- 
sera  okon  niakoriwiioston  ;  kanonkw at ser ano r on , 
tsiotsientha  akotonnhetston  nonkwe,  ne  iokarewa- 
tanion  kariwaneren.  To  onte  ni  ioteriwison 
aiontsteniaron  niakoriwiioston  aiontennikonhra- 
seronni,  naiontsennonniatakwe  tsi  tsiontateronk- 
wennis.  —  Akwa  ieriwaneraks,  iawet  iakorihon- 
ties  tsi  iakoriwiioston,  ne  iahte  tsiontateronk- 
wennis  “  arahonne  enskat  tsini  ioseres,  ”  tsini 
iakotenientense  ne  Kentiohkwatokenti ;  kaneka 
tenhnon  iienhre,  aonkwateweientontie,  tosa  ion- 
tohetst  sewennitat,  arahonne  ashen  niwennitake, 
niahtaonsaiontateronkwenniheke ;  nostonha  iorio- 
wanen  aiakonnhike,  iosnore  tsiontateronkwas, 
tosa  iakotennetak  nioriwatsanit,  tsi  iiens  non- 
wentsiake. 

Tsini  ioriwake  tsiontateronkwennire,  oriwak- 
wekon  aieriwaierite  tsini  hotenienten  ne  Rawen- 
niio,  ilcen : 


64 


SEWATATERONKWENNI 


1.  Aiontiatarako  tsi  ionkwehne,  ahonwenniten- 
fase  ne  Rawenniio,  nasakotenre  aonsaiakehia- 
rane  tsinikon  ronwanikonhraksaton.  Aontiesen- 
hake  naiontennikonhrisake,  skennenha  aierihok- 
ten  oieri  nihawennake  ne  Niio,  tsiatak  nikawen- 
nake  ne  Kentiohkwatokenti,  nok  tsiatak  niOri- 
wake  ne  kontiriwanerahakserakweniios ;  sewatie- 
ren  oni  aiontorisen  tsi  ne  iakorihoktaonhatie, 
aontonseke  aonsaiontatehiarakwen  tsini  ionnon- 
tonnionkwa,  tsini  iontatiatha,  nok  tsini  iontiera- 
nions,  kanonskon,  atste,  ononsatokentike,  riok  oni 
ka  olc  nonwe  itiens. 

2.  Ahonwaneken  ne  Rawenniio  asakonikonh- 

rata  aieriwaswen  tsi  iakorizvaneren;  aierensok- 
ten,  nok  niare  taieiatorete :  i°.  aonhaa  tsini  iori- 
watsanit  ne  kariwaneren,  aseken  ioiataksatha 
nonkwatonnhetston ;  2°.  itsina  teiotenonhianiton 
ensakohrewate  ne  Rawenniio  nonwentsiakon, 
enskat  ok  oni  aiakoriwanerenhenne  ne  ioriwat- 
sanit,  iahte  tsiakotatrewaton ;  30.  tsini  iakoka- 
ronnis  ne  kariwaneren,  iken,  tsaeriwanerake, 
iahte  tsiakonaktaien  ne  karonhiake ;  40.  aonhaa 

ne  kariwaneren  roiatanentakon  lesos  tekaiason- 
teke,  ne  rawenheiaton  sasonkwenheiase ;  50.  tsini 
kariwaneren  ronwanikonhraksatha  ne  Rawenniio, 
raonhatsiwa  tsini  haiatanoron,  tsini  honikonhriio, 
tsini  hotanitenraskon,  akwekons  oni  iahtiiaiehewe 
tsini  hoianere. 

3.  Aionterientasa  iah  nonwenton  taonsaieriwa- 
nerake  nohnaken;  nok,  ne  senha,  aiontewentete 
ne  iakonikonhrotakwatha  okonha ;  aienrheke,  en- 
hiriwaienhase  ne  ratsihenstatsi  tsi  naonkiatawen, 
tsinenhakierase ;  nok  skennenha  akonikonhrak- 
wekon  aierihokten  tsion to nn h aka n o nniatha. 


SEWATATEHON&WENNI 


65 


4.  Nonen  tsiontateronkwennire 3  aierihokten, 
tsinonni  ieteron,  tsiontateronkwennitha;  nok 
etho  taiontontsoten  tsi  thenteron  ne  sesakoronk- 
vvennis,  taieiasonten,  aiairon :  u  Niio}  enkonrihok- 
tase  tsi  wakeriwaien  niotakscn ,  nok  oni  nisc ,  ra- 
keni tenhnon  aiontrori  tonahe  tsiontateronk- 
wenni,  tokat  sakoterennaienni  skarakewatha,  to- 
kat  iakoriwaieriton  teskariwaserakwen,  tokat  ia- 
koiataraon ;  nok  ok  sa  ok  ahonwarihoktase  tsini- 
kon  iakehiare,  skariwanerahakseratson  ioriwatsa- 
nit  aontaionterate,  aienaton  tonikon  ethoni  ia- 
koieren.  Oneji,  aiontonteke  tsi  nahoten  ensa- 
kohretsiaron  ne  s esako r onkw  erm i s , .  aienrheke  ak- 
wekon  enkeriwaierite  tsi  nahoten  enhakwatenien- 
tense ;  nok  akwa  akon ikonh r ak w ekon  aierihokten 
tsiontonnhakanonniatha. 

5.  Nonen  tsiontateronkwenni '■>  ioteriwison  ta- 
honwanonweraton  ne  Rawenniio,  nok  ok  sa  ok 
aieriwaierite  tsi  nahoten  wasakotenientense  sewa- 
tateronkwennike ;  kariwaksen  aiakonisko,  aseken 
kaiatare  „  teskariwaserakwen  tsini  ioriwake  ao- 
wenk  oriwatokenti  kowa  sewatateronkwenni. 


IONTEEENNAIENTAKWA  NE  TSION- 

TATERONKWENNIRE. 


Niio,  saiatatokenti  kowa,  tiotkon  sarhare 
naonsaiontatrewate  nonkwe,  naonsasheia- 
tokewe  tsi  iakoiatoron  ne  iontkaronniatha, 

3 


66 


TsiontateronkwennieE 


takwatkahto  satanitenraserakon ;  konhiati- 
saks  nonwa,  ikehre  aonsakiatohare  nakwa- 
tonnhetston  sewatateronkwennike ;  takitenr 
kati,  tosa  akatiesate.  Tsiterontak  akenikonh- 
rakon,  naonsakehiarane  tsinikon  wakeri- 
waien  ne  iotaksen ;  tsiterontak  nakweriasa- 
kon,  ne  tokenske  aonsakswenseke  nakeri- 
wanerahaksera  okon ;  tsiterontak  cni  ne 
ksakon,  nakwekon  akatrori,  tosa  enskat  ake- 
riwasete,  aontiesenhake  aonsonterakewe  ak- 
wekon. 

Satkon  Saiatatokenti,  ise  iohnawerote  ne 
teioswathe,  aontaskswatheten  nakenikonhra- 
kon.  Etlio  nonwa  nakatatiatorete,  tsinen- 
siere  tsi  tenskkiatorete  nenkatonnhokten. 
Takenatonhas  nonwa  nakenikonhrakon  tsi- 
ni  wakatieranion  ne  kariwaksen,  nok  tsini- 
kon  niahta  taonkeriwaieriton.  Akehiarake 
tsini  ioriwake,  nok  tsini  ioriwatsanit  tsi- 
ni  wakatieranion,  nok  oni  tsinikon  kheni- 
konhraksaton  nonkwe,  tsinikon  khekaron- 
ni,  nok  oni  \nii  tsini  wakatatkaronni- 
hon ;  tosa  akatatenikonhraten,  tosa  taka- 
tateronwekse ;  akeriwaierite  ahihrori  ne 
hiawennenhawe,  tsiniiot  nise  akonhrori ; 
etho  nahakienterhane  tsini  katatienteri  nii, 
tsini  skienteri  nise,  Sewenniio  tsi  konnhe, 
iah  othenon  tesanekherens.  Onen  kati,  Se- 
wenniio,  wakatennikonhrisake. 


IONTENNIKONHRISAKTHA 


67 


IONTENNIKONHRISAKTHA  NE  TSIONTATERONK- 
WENNIRE. 


Sewatateronkwenni  nok  Okaristia  aori- 
wake : 

Ieriwisak  tonahe  tsiontateronkwenni  nohnaken ; 
tokat  ken  iahte  iakotsteniaron  tsi  iakotennikonh- 
risakon  nethone ;  othenon  ioriwatsanit  iakori- 
waseton,  ronwanikonhraten  sahonwarihoktase ; 
othenon  ioriwatsanit,  iahte  iakonikonhronni,  tsia- 
konikonhrenhon  ;  iahte  iakoriwaieriton  ne  teskari- 
waserakwen. 

Ieriwisak  tokat  iakoiataraon,  iahte  iakotenni- 
konhraseronni ;  iakoriwaiesaton  Okaristia,  sako- 
tienni  othenon  ioriwatsanit  i'ehawakwe ;  iahte  ia- 
koriwaieriton,  nonen  sakotienni,  tahonwanonwe- 
raton  ne  Rawenniio. 

Ne  aoriwake  tsini  sonkwatenientense  ne 

Niio  : 

i.  Saiatat  ok  Niio  hetsewe'nniiostak,  raonhat- 
siwa  ne  Rawenniio  tsi  sonnhe. 

Iakoriwiiostakon.  —  Ieriwisak  tokat  iakotenno- 
wenton  othenon  kariwiiostonke ;  iakotehentskon 
tsi  iakoriwiioston ;  iakentorha  naionteweienste  ne 
kariwiioston ;  iewennake  konwakenron  ne  kari- 
wiioston ;  iakotonnhihen  naiakoriwiiostonhake; 
konwatewenteton  ne  kariwiioston ;  iakoterorok- 
hon  tsi  ionterennaienhnes,  tsi  sakonatatis,  tsi  ion- 


68 


TSIONTATERONKWENNIRE 


tatiatatas  niahta  teieiasontha ;  iakowennahnoton 
kaiatonsera  sonha  konwakaronniatha  ne  kariwi- 
ioston.  —  Ieriwisak  oni  tokat  iahte  honwawenni- 
ioston  ne  akwekon  thennontons  tsini  iakoiata- 
wens  nonwentsiake,  iakaweron  nonkwe  sonha 
etho  niakoiren ;  othenon  sonha  niahte  kariwasta 
iakotsteriston,  ronwasentennitha  ne  Rawenniio, 
iken :  tiakawehtakwen  tsi  iontenhennaras,  tiaka- 
wehtakwen  tsi  iakotetsenhon,  iontateniahesaon  ne 
iienhre  ieienteri  ioteriwaseton. 

Iakorharekwen.  —  Ieriwisak  tokat  iakotenno- 
wenton  tsini  hotanitenraskon  ne  Rawenniio,  ia- 
konnikonhriiakon ;  iakaohetston  tsini  ioteriwison 
aiakorhareke,  konwakenrenseronnis  Niio  raotani- 
tenrasera ;  kariwes  iakoniskohon  naonsaiontatre- 
wate. 

Ronwanonwestha  Niio. — Ieriwisak  tokat  iako- 
teraiatakwen  tsini  sakonikonhrawis  ne  Rawenniio 
aonsaiontatrewate,  nok  senha  ahonwanoron- 
kwake ;  teiontaterensaronkwatha  tsi  iakoriwa- 
neren ;  iahte  iontatennhese  nakoren  othenon 
niontierha  ne  kariwaksen,  iakoterihonte  nok 
iahte  iakonoronse  aiontatennhese ;  iahte  iontate- 
noronkwa  sate  iakonkwe  Rawenniio  raoriwa,  ka- 
noronkwatseraksen  iontatenoronkwa  notiake. 

Aterennaien.  —  Ieriwisak  tokat  iahte  iakoteren- 
naien  naontketsko,  iakotahwe,  nok  othenon  aia- 
konikonhrotako  notkon ;  kariwes  iah  othenon  teia- 
koterennaien ;  iakoweiennaksenhon,  iahta  teiako- 
nikonhrasahaton,  oia  nahoten  iakonnontonnion 
tsi  ionterennaiens. 


IONTENNIKONHRISAKTHA 


69 


2.  Tosa  satiesat  ne  Niio  raosenna . 

leriwisak  tokat  iakonoweniton  teiakonoronk- 
wanion  kaiatonseratokenti,  tokat  kaiasatokenti, 
tokat  ronwanaton  ne  Niio,  tiakotoktakwen,  ia- 
kaohetston  tsi  iakotrori ;  ok  sewatieren  iakori- 
wahniraton ;  iahte  iakoriwaieriton  othenon  ron- 
warharatstenni  ne  Rawenniio ;  iakotston  ne  ka- 
wennaksen skwa  tiorhensa,  onseronnikeha,  onkwe 
onwehneha  oni,  ronwasennaiesatakwa  ne  Niio. 

3. '  Satsterist  iawentatokenton  Niio  rawenni- 
sera : 

leriwisak  tokat  iakotenniseratiesaton  Rawen- 
niio  rawennisera,  iakoiotenhqn  nethone ;  iakoha- 
serontion  kahaseres  awentatokentike ;  iakonisko- 
hon  naiontaweiate ;  iahte  iakoterennaien  tsi  ieia- 
tare ;  iahte  iakotsteniaron  aiakotahonsatate  tsi 
sakotatis  onon s a token tike ;  ieriwakenhronnis  na- 
ieiatarake  tsi  ionterennaiens  iokarenre;  iakowe- 
iennaksenhon  ononsatokentike. 

4.  Shekonnienstak  iesaienha,  aionnise  asonn- 
heke : 

leriwisak  tokat  iahte  iontatenoronkwa,  iahte 
iontatkonnienstha,  iahte  iontatewennarakwa  non- 
tatienha,  nok  ne  iontatehiarons ;  akonikonhrakon 
iontatkenhronnis ;  iewennake,  ieweiennake  oni 
iontatenikonhraksaton ;  iahte  iontatitenre  nonta- 
tienha,  iakotent  nok  iontiatisas ;  iontatewenna- 
kenhronnis  ne  iakoterihonton  kariwiiostonke  nok 
iontatkowanens  nonwentsiake. 

.  Ne  iakowiraientons,  ieriwisak  tokat  iahte  iako- 
riwaieriton  naiontatehiaron  kariwiiostonke  non- 


70 


TSIONTATERONKWENNIRE 


tatien  sonha,  iken,  aterennaien,  ohaseratokenti, 
nok  kariwiiose  okonha  aoriwake ;  iontateriwane- 
rahaktenni,  othenon  iontatennhaon  ne. wahtiawen- 
rati ;  iah  othenon  teiontaitrewaitha,  naiakoriwann- 
hike  nontatien  sonha :  kanakwenserakon  tsi  ion- 
tatahristha ;  iaihte  iontatenikonhrare  -tosa  othenon 
aiakonikonhrotako  nontatien  okonha ;  iahta  teion- 
tatsnie  tsini  ioteriwison  nieronke  aoriwake,  tosa 
othenon  naiakoiatawen  sekon  tsi  akwa  kennia- 
kasiha  neksa  okonha. 

5.  Tosa  sheiaset  nonkzve: 

Ieriwisak  tokat  iontataseton ;  iontateriio ;  ion- 
tatkarewaton ;  iontatenikonhraksaton ;  iontats- 
wenhon  ;  arekho  skennen  tetsiakotonhon  ne  teiako- 
taksenhonne;  iakonakwenhon,  iontatenakonni ; 
iontateriwanerahaktenni,  tokat  iewennake,  tokat 
ieweiennake. 

6  nok  9.  Tosa  satenakwaiesat.  —  Tosa  saska- 
neksek  kanakwaiesatsera : 

Ieriwisak  tokat  iakonnontonnionkon  ne  kari- 
waksen,  iakaonweskwanihon,  iahte  iakotenni- 
konhrenten ;  iakoskanekon  naieriwanerake ;  ia- 
kotatiatskon,  teiontontariktha  ne  kariwaksen ;  ka- 
rennaksens  iakoterennote ;  iakoiatonnion  kariwak- 
sens ;  iakowennahnoton  kaiatonseraksens,  akoren 
iontatenihen ;  iakotkahton  kariwaksen ;  iakotste- 
riston  ne  ioteriwatehatanions ;  tokat  akaonhaa, 
tokat  akorenson ;  iakoriwisakon  iakonikonhro- 
takwatha  sonha. 

7  nok  10.  Tosa  senensko.  —  Tosa  saskaneksek 
akoren  akowenk,  aserheke  akenensko  \ 


IONTENNIKONHRISAKTHA 


71 


Ieriwisak  tokat  iakoskanekon  naiontatewenni- 
ioste  akoren  akowenk ;  iakonenskwen  othenon ; 
kanikonhratha  iakotston  tsi  iakohninon  nok  iako- 
tenhninon  othenon ;  iahte  iakoriwaieriton  ionta- 
tennhaon ;  iakotaksaton  akoren  akowenk ;  sekon 
iehawe  akoren  akowenk ;  iahte  tsiontatieriti  tsi- 
niiot  tsi  iontatkaronni,-  ne  iakokweniatseraien. 

8.  Tosa  sheiennozventen : 

Ieriwisak  tokat  iakonowenton ;  iontatewenno- 
taon  ;  iontatiatahnoton  ;  iontatennowentennis  ; 
okti  teiontatiatoretha ;  ok  tiiontatierons ;  teieri- 
wenhawitha ;  tsierihotasions  ne  ioteriwaseton. 

Ne  aoriwake  tsini  ionkwatenientense  Ken- 
tiohkwatokenti. 

1.  7'siatarak  ohaseratokentonke  Niio  rawenni- 
serake  nok  oni  tsi  iazventatokentaserons : 

Ne  aoriwake  iakotennikonhrisakon  tsi  te'a- 
koiatoreton  ashenhaton  Niio  raowenna. 

2.  Satsterist  iazventatokenton  okonha  : 

leriwisak  tokat  iekenhronnis  ne  wentanoronson, 
iawentison  Kentiohkwatokenti,  iahte  iienhre,  ok 
satekanoron  ne  Niiohne  akenhake. 

3.  Aonsaiesaronkzvase  arahonne  enskat  tsini 
ioseres: 

Ieriwisak  tokat  iakonikonhronni  iakotohetston 
tsioserat,  iahte  tsiontateronkwenni ;  iakohtention 
karoha  tsi  nonsahatonnhete,  iahte  iakotsteriston 


72 


TSIONTATERONKWENNIRE 


sewatateronkwenni ;  sonsaionwe  tsinahe  shotonn- 
heton,  iakoniskohon  naieriwaierite ;  ne  ok  ieken 
eh  ieiakokwatton  tsi  thenteron  sesakoronkwennis, 
iahta  tiakonikonhrasahaton  tsinaeriwaierite. 

4.  Ahiatienhase  Iesos  arahonne  tsi  nonsaha- 
tonnhete : 

Ieriwisak  tokat,  iakonikonhronni,  iahta  teiako- 
tatsniehon  naieiatarane  tsini  ioseres,  tsi  nonsa- 
hatonnhete;  tokat  iakotiesaton  tsi  iakoiataraon. 

5.  Satsterist  iakawentontietha ,  kaieri  niokwenh- 
raron  konwaiats ,  entakta  ne  wentanoronson,  nok 
oni  kaieri  niwasontashen  karoha  tsinonsahatonn- 
hete : 

Ieriwisak  tokat,  iakonikonhronni,  iahte  iaka- 
wentontieton  tsinonni  kahawis  aiakawentontiete, 
ne  ki  ne  iontatewenniio,  iah  othenon  teiakoiota- 
tis,  iakokweniatseraien  aiakawentontiete. 

6.  Tosa  sewarak  ronwaiatanentaktonne  wenni- 
serate  : 

Ieriwisak  tokat  iakonikonhronni  iakowarakon 
tsinon  niahte  ioteriwison  naiewarake. 

7.  Aontaseriwaierite  othenon  tatsenonweron- 
niontake  ne  Rawenniio  nensatonnisahase : 

Tekarensaron,  iotsennonniat  oni,  ne  iakokwe- 
niatseraien,  aieriwaierite  tsi  etho  nikawennoten 
Kentiohkwatokenti ;  ensesakoieritse  ne  Rawen- 
niio  nethoni  iontierha,  iahtaiakohtonse  othenon 
ronwawenniiostha  ne  Rawenniio,  iakoties  kariwi- 
ioston  aoriwake. 


IONTENNIKONHRISAKTHA 


73 


Ne  kontiriwanerahakserakweniios  a]ori- 
zvake . 

1.  Kanaiesera :  —  leriwisak  tokat  ienikonh- 
ranaie,  iewennanaie,  ieweiennanaie ;  iontatkenh- 
ronnis  nakoren. 

2.  Kanionsera :  —  Ieriwisak  tokat  sotsi  teia- 
kononhianiks,  iahte  iontatitenre  ne  iakotent,  ia- 
kokweniatseraien ;  iontkaraksatha,  iakoniskwas 
naiekariake. 

3.  Kanakwaiesatsera :  —  Ne  aoriwake  iako- 
tennikonhrisakon  tsi  teiakoiatoreton  ne  iaiakha- 
ton  nok  tiohtonhaton  Niio  raowenna. 

4.  Kanosatsera :  —  leriwisak  tokat  iakono- 
shen ;  iakotsennonni,  waontkaronni  nakoren ; 
i  akonikonh  raksen  s,  waontsennonni ;  ionskaneks 
naiontkaronni,  ne  tsini  iontatenosas. 

5.  Iakaores :  —  Ieriwisak  tokat  iakohnekiren 
i akono'n warahtontha,  iakononwarahtonhon  ;  ako- 
ren  iontatehnekarani,  iontatenonwarahtonton. 

6.  Kanakwensera :  —  Ne  aoriwake  iakotenni- 
konhrisakon,  onen  teiakoiatoreton  ne  wiskhaton 
Niio  raowenna. 

7.  Iakentorha :— Ieriwisak  tokat  iakonnikonh- 
roktatskon  tsi  iakoriwiioston  aieriwaierite ;  ia- 
kentorha  ne  kaiotensera  sonha. 


74 


TSIONTATERONKWENNIRE 


Aonsaiontonnhakanonni  nok  Aionte- 

RIENTASA. 

Iakotennikonhratsenrion  tsini  iakoriwaneren, 
ok  sa  ok  niare  ahonwennitentase  ne  Rawenniio, 
asakoienawase  aonsahonwatatrewaten  nakoni- 
konhrakon,  aiairon : 

Sewenniio,  katehens  nonwa,  nok  ii  tika- 
tatehase,  tsi  ok  ne  saoriwat  tiotkon  konni- 
konhraksatonhaties,  tiotkon  sane  katon,  sa- 
katatrewate.  Wakaterientare  se  tsini  seri- 
waswens  naieriwanerake,  nok  tsini  iontka- 
ronniatha  ne  iesawennontionhaties.  Taki- 
tenr  tsini  wakitent,  tosa  takrewat ;  senha 
nonwa  skatatswens  tsini  wakierenhaties ; 
skennhatens  nakwa  aonkwateweientonke. 
Askitenre,  Sewenniio,  ne  senha  nonwentsia- 
ke  aonkenikonhranonwaktake  tiotkon,  tsi 
iahta  tewakeriwaieriton.  Skaterientasas 
nonwa  nakatatenikonhrarake,  tosa  aonsa- 
kwatsteriste  ne  kariwaksen.  Onwa  tsi  ok 
enhihrori  ne  hiawennenhawe  tsinikon  wa- 
keriwaien  ne  iotaksen ;  enkatontate  tsinen- 
hakierase,  tsiniiot  nise  akenhake.  Entkeri- 
waierite  kati  nahoten  enhakeriwanontonse ; 
enkiena  oni  nahoten  enhakwatenientense  ta- 
onsakeriwaserakwate ;  enskieste  niatekon 
enskatateronhiakentakwake,  ne  tosa  aon- 
sonkesenni  ne  kariwaksen.  Wakonhion,  Se- 


IONTEBENNAIENTAKWA 


75 


wenniio,  nakeronhiakensera  okon,  etho  ia- 
onkwati  tsi  takwaronhiakense  nok  takwen- 
heiase  tekaiasontne,  ne  aonsonterakewate, 
taonsonteriwaserakwate  oni  nakeriwanera- 
haksera  okon,  tsi  enhakwaterennaienhase 
n’hetsennhas  kariwiiostonke ;  seriwahnirat 
tsi  nenhaiere. 

Wari  saiatatokenti,  atanitenrasera  senis- 
tenserontakon,  takwaterennaienhas,  nonwa 
tsionkeronkwennire,  tosa  akatiesate ;  etho 
tenhnon  iaketsiente  naonsonterakewe  nake- 
riwanerahaksera,  nok  naonkenikonhrahni- . 
ronhake  tosa  aonsakeriwanerake. 

Seronhiakehronon  takwatsteristha,  teska- 
nerakwe*  tsini  hinikonhraksaton  ne  Rawen- 
niio,  askienawase  nonwa  naonsakatonnha- 
tako,  aonsakhaharane  tosa  aonsakathaha- 
rako. 

Onea  nonwa  kennikariwesha  taieiatorete  nak&- 
onha  ne  ieriwaswatha  ne  kariwaneren,  iken :  ne 
tsi  akwa  ioiataksatha  nonkwatonnhetston,  ionk- 
wanaktaiennis  nonwentsiakon,  ionkwannhotons 
karonhiake,  ronwaiatanentakon  lesos  tekaiason- 
teke,  nok  ronwanikonhraksatha  ne  Rawenniio 
iahtiiaiehewe  tsini  hoianere.  Nok  tokat  iakonak- 
tot6,  aierensokten  skatne  tsi  taieiatorete.  Arens 
oni  ken  niwaterennaientakseroten  aierihokten : 


76 


TSIONTATERONKWENNIRE 


Iesos  ronwennitenstakiva. 

Iesos  Sewenniio,  ii  onkwariwa  sennake- 
raton,  iesaswenhon  Sitaehronon,  ohneka 
onekwensa  tekiatieston  tesathonkwaraton ; 
Sitas  hiatenhninon  tsi  tehianoronkwa- 
nion ;  iesaneren,  iesanaskwenhawen- 
son  tehatiiatoretake,  ioriwatsanitenions 
iesiennowentanionni,  iesasokwawesonnion, 
iesennitskerosera  skonsatokentike,  ohikta 
teiesanonwarannhaston,  iesakonrekhon,  atak 
iesaientanion,  iesaiatawitasionkwen,  iesa- 
wararatsionkwen,  karonwarowanens  iesaia- 
tanentakton  tekaientannhareke,  otsitsiatken 
otsate  tekaieston  iesanonten,  asikwe  iesaha- 
son :  akwekon  ii  onkwariwa  tsi  ethoni  saia- 
tawenseron;  akwekon  kati  nonwa  ne  aski- 
tenrate,  iah  sane  tewakerihonte,  ne  aonsas- 
keskontakwate  tsi  tsiotekha  noneshon.  Wa- 
kiena,  Sewenniio,  saronhiakenseratokenti 
okon,  wakatennetha  nakweriane,  ne  tosa 
aonsakenonweseke  natonwesentsera  non- 
wentsiake.  Watkiakwahriena  ne  saiasato- 
kenti,  ne  enwakienawakonhake  tsinenwe, 
aiawens  tosa  aonsonkwataskatsten  ne  iont- 
sennonniatha  nonwentsiake,  ne  tenhnon 
akkonnienstake  tiotkon  tsi  nakierhake  ne 
karonhiake  akatsennonni,  ethonaiawen. 


IONTERENNAIENTAKWA 


77 


Ahonwarihoktase. 

Onen  nonwa  wahonwaiatorenne  naonsasako- 
ronkwase,  aienrheke :  etho  nakiere  nonwa  tsiniiot 
ne  tahakiatorete  ne  Rawenniio.  Nok  tokat  enieie- 
na  ne  skarakewatha,  iatentsiontontsoten  ononsa- 
tokentike,  tenhonwanonweraton  ne  Rawenniio, 
eniairon : 


IONTERENNAIENTAKWA  NO- 
NEN  TSIONTATERONK- 
WENNI. 

Tokenske  onte  ken,  Sewenniio,  saskia- 
tokewe  tsini  wakiatoronhonne  ne  kariwak- 
senskwe  okon !  Akwa  her  sekon  wakeriwa- 
nerahakskonne,  oneshonronon  iakenikwe- 
konne,  nok  nonwa  ise  iawet  tiatenro  ioton- 
hon ;  ne  kati  sonkiatohare  sanekwensato- 
kenti  takwanekwensahrise ;  ne  sonketsiente 
tsi  iesakarewatanion  nonwentsiake,  iesaken- 
renseronnihori  saskwenheiase  tekaiasontne. 
Tekonnonweratons,  Sewenniio,  niaw;en  tsini 
skitenronhatie  nonwa.  Oneshon  aonkwatet- 
siraton,  ne  ok  kati  nonwa  iatenskene  oston- 
ha  akonronhiakense  nonwentsiake.  To- 
kenske  kati  tsi  sanikonhriio  kowa,  satani- 
tenraskon  kowa,  tsi  skwenies  nethonashe- 
tenre  nonkwe.  Tiotkon  nonwa  tenkonnon- 


78 


NONEN  TSIONTATERONKWENNI 


weratonseke  nakenikonhrakon ;  nok  oni 
nokti  kawenniio  tsi  ionkwehne,  iahtaon- 
sonkwatsehiaronke  tsi  wakerlwiioston ;  ak- 
wa.  enkatatiatakennha,  tosa  aonsakonni- 
konhraksate.  Tiotkon  nonwa  enkatekwa- 
seke  ne  wakenikonhrotakwatha  tsinahe,  en- 
ketsaniseke  onwe  naonsonkrane  ne  kari- 
waksen ;  iahtaonsakitak;ate  tsi  takitenron, 
skennen  tsionkiatonhon ;  eniontkahto  nonk- 
we  tsi  wakeriwatok'en  nonwa  tsi  wakeri- 
wiioston ;  enkakwisron  kati  naontakeriwaie- 
rite ;  iatekakonte  enwakateriiohake  notkon- 
seraksen,  tosa  aonsonkiena.  Nok  askiena- 
wase,  Sewenniio,  nakatatewennaierite  non- 
wentsiake,  nakat  ennonni  ohnaken  karon- 
hiake.  Ethonaiawen. 


Teskariwaserakwrn. 

Iosnore  aieriwaierite  tsi  nahoten  sakonatonni 
taonsaieriwaserakwate ;  tosa  ne  tohka  naonta  aia- 
konisko,  aseken  iakotkarote  Rawenniioke,  tsini- 
iore  eniakoriwaieriton  neh  nahoten. 


OKARISTIA. 


Nahoten  akiron  Okaristiatokenti  aoriwake, 
aonhaa  se  Okaristia  kariwakweniio,  oriwato- 
kenti  oni  tsini  ioriwake  noriwatokenti  kowa 
sonha  roriwison  Iesos  asonkwaiatatokentiste ! 
lah  nonwenton  liiakahewe  nonkwanikonhra  aioni- 
konhraientane,  iah  oni  nonwenton  takakweni 
nonkwawenna  aontrori  tsini  sonkwanonwehon 
Iesos  Sonkwawenniio,  rotatiteron  Okaristiakon, 
iieks  rotatonni  ahanontenseke  nonkwatonnhets- 
ton.  Raonha  enhiwennatrori  ne  Iesos,  tsi  tho- 
wenninekenhon,  tiotierenton  sasakorharatsten 
nonkwe  tsi  sakonon t en r en e  kahkwanoron  raie- 
ronke  nok  raonekwensa,  tenhnon  tsini  hoieren  sa- 
hasa  Okaristia,  entak-a  tsi  ronwarioserene.  Akwa 
aetewaKahenhion,  tetewaiatoret  oni  tsini  hawen 
'Iesos  nethone,  raonhaa  ki  asonkwanikonhrowa- 
nate,  asonkwanikonhraientasten  tsini  haiatanoron 
Okaristiakon  rotaseton,  tsini  kanataranoron 
sonkwanatarani,  sonkwannhaon  aetewakseke.  Te- 
wakonnienstak  ne  kahkwanoron,  tewaskaneksek, 
aetewatsteniaron  naiotkateke  aetewaiataraseke, 
nok  aetewateweienton  tsinikon  ensonkwatienhase, 
etho  naontawe  taonsaiakwatieren  Iesos  nente- 
wakwekonhatieseke  nonwentsiake,  nok  senha 
aionkwarihontake  iaetewakwekonhake  ne  karon- 
hiake. 

Ise  nonwa,  Sewenniio  Iesos,  askwentenre  ask- 
warihonnien  tsini  sherihonnienni  ne  Sitaehronon 
nok  sewakwekonne ;  tosa  ietinakeren  ne  rotiriwa- 
katenhon  Sitaehronon,  nee  tenhnon  iakwakwe- 
konhak  ne  thonehtakwen  vSewakwekonn^.  — 


80 


OKARISTIA 


Sonkwarihotasienni  San  senikwekonne,  raoia- 
tonserake  (ch.  6,  vv.  47,  etc. )  tsini  saieren  sa- 
sherharatsten  tsi  shetenranene  Okaristia,  sheienni 
ne  iesanonteratieskwe,  isen : 

“  Akwa  tokenske  tsi  kwahroris,  nene  tia- 
“  kawehtakon  tsini  kiatoten,  iakoien  naia- 
“  konnheke  onwe.  Ii  ne  kanatarok  ne  iaka- 
“  onnhetha.  letsini  okon  kenha  ronnekon 
“  karhakon  ne  kahkwanoron,  nok  ronen- 
“  heion.  Ken  nonwa  kaien  ne  kanatarano- 
“  ron,  karonhiake  nitiawenon ;  kaneka  en- 
“  ienatarake  nehnakanataroten,  iahtaiaiheie. 
“  Ii  kanatarok  nikiatoten  ne  ionnhe  onwe, 
“  ne  karonhiake  nitewakenon.  Kanska  enie- 
“  natarake  nehnakanataroten,  iatekakonte 
“  eniakonnheke ;  nok  nenkhenataranonte, 
“  ne  nakewaronk,  nonkwe  okon  aiakonnhe- 
“  kon  ”. —  Nok  tehatiriwakennhaskwe  Sita- 
ehronon  tsi  tehatihtarha,  rontonhakwe :  Oh 
neniawen  nahakweni  ne  ken  nasonkwanonte 
ne  raowaronk? — Wasakohrori  kati  lesos, 
wahenron :  “  Akwa  tokenske  tsi  kwahroris, 
“  iahtensewakhe  ne  raowaronk  ne  onkwe 
“  ronwaienha,  niah  oni  tensewahnekirhane 
“  ne  raonekwensa,  iahtaesewaientake  nae- 
“  tsionnhefe  ne  tsionhake.  Nene  iraks  nake- 
“  waronk,  nok  rahnekirha  nakenekwensa, 
“  roien  nahronnheke  iatekakonte,  nok  nii 
“  enshionnhete  nohnaken  tewenniseronte. 


OKARISTIA 


81 


“  Aseken  tokenske  kahlcwa  nakewaronk, 
“  nok  iehnekirhatha  nakenekwensa.  Ne 
“  iraks  nakewaronk,  nok  rahnekirha  nake- 
“  nekwensa,  akonhake  thenteron,  nok  ii 
“  raonhake  tkiteron.  Tsini  hakennhaon  ne 
“  Rakeniha  ronnhe  onwe,  nok  tsini  hakonn- 
“  hetha  ne  Rakeniha,  eh  kati  oni  niiot  ne 
“  iraks  nakewaronk,  ii  enhionnhete.  Ken 
“  kaien  ne  kanataranoron  ne  karonhiake  ni- 
“  tiawenon.  Iah  etho  tekanataroten  ne  ro- 
“  tinatarakon  ietsini  okon  kenha,  nok  ro- 
“  nenheion.  Ken  tenhnon  kaien  enienata- 
“  rake  iatekakonte  eniakonnheke.  ”  — 
Ethonikon  sakotati  Iesos  Kafarnaom  tsi 
tkanataien,  tsi  tionterennaientakwa.  Eso 
ne  ronatontekwe  ne  ronwanonteratieskwe, 
wahoniron ;  Kariwanoron  tsi  nahoten 
raton ;  onka  onte  aiekweni  aionton- 
tate...  Ethone  tiotasawe  tohka  nihati 
ne  ronwanonteratieskwe  eren  sahon- 
nete.  Ethone  wasakawenhase  lesos  ne 
tekeni  iawenre  nihati,  wahenron :  “  Katon 
“  ken  oni  nise  isewehre  heren  aonsaiakwe- 
“te??’  —  Tontahariwaserako  ne  Tier,  wa- 
henron :  Onka  noia  aonsaiakwaiatisakha ; 
ise  sewennenhawe  ne  iakaonnhetha  onwe. 
Tionkwehtakon  nii,  nok  ionkwaterientare 
tsi  tokenske  ise  Kristos  Niio  Hiaienha. 


82 


OKARISTIA 


Tewawennahnoton  nonwa  tsini  thoiaton  Watio 
hnikwekonne,  ratroriatha  tsini  hoieren  Iesos,  ne 
wasontanoron  entakta  tsi  ronwarioserene,  sahasa 
Okaristia.  (Wat.  ch.  26,  vv.  26  etc.) 

“  Sekon  ronatekwarakwe,  wathanatara- 
a  kwe  Iesos,  wathononweraton  ne  Rawen- 
“  niio,  wahaterennaienhase  ne  kanatarok, 
“  wathaiake,  nok  wasa'kaon  ne  ratikwe- 
“  konne,  tenhnon  wahenron:  Tesewak  nok 
a  isewak,  KEN  IKEN  NE  KIERONKE, 
“  nene  nise  sewariwake  enkonwatewentete ; 
u  etho  nasewaierhak  tsina  tesewakanere  tsi 
“  nakiere  nonwa,  ne  enseskweh,:arakwen- 
“  nitake.  Etho  oni  niiot  wathatsetakwe,  wa- 
“  haterennaienhase  nok  wasakaon,  wahen- 
“  ron :  Akwekon  sewahnekirha,  KEN 
a  IKEN  AKENEKWENSA,  aonekwen  a 
“  noianerenserase  ne  ise  sewariwake ;  nok 
“  eso  akoriwake  enkenekwensahrine,  naon- 
“  sonterakewatake  nakoriwanerahaksera 
“  nonkwe. 


IEIATARASTHA  ORIWAKAIONH- 
NEHA. 


Ieiatarasere. 

Aontaiakawehtakon  tsi  renteron  Iesos  Oka- 
ristiakon : 

Iesos  Sewenniio  tsi  konnhe,  tewakehta- 
kon  kento  sataseton  Okaristiakon,  tsi  kaie- 
ronni  kanatarok  kenha,  otsitsia  kenha  oni.; 
iawet  sane  kanatarok  tsi  tekkanere,  nok  iah 
kanatarok  tesken,  aseken  sakonwateren- 
naienhase,  tsioterision  ne  kanatarok  kenha, 
ise  ki  sawaronk  iotonhon ;  etho  oni  iwat  sa- 
nekwensakwekon  ne  tionekwaon  saesario, 
ne  sakanekwensat  tetsisari'waserakwaton 
nionkwariwaneren.  Etho  oni  kaiatat  sa- 
tonnhetstcn,  aonhaa  tsini  ioiatatokenti ;  ak- 
wa  tsiatakwekon  etho  sataseton,  tsi  Onkwe, 
Niio  oni  nisi^toten.  Sewenniio  tsi  konnhe, 
iah  ostonha  tekatennowentV a  tsi  isen,  tiot- 
kon  enkiterontake  Okaristiakon ;  okti  en- 
kiheie,  enkatontatseke ;  ok  oni  naonkstonton 
naionkerio,  iah  taonton  aonsakatkawe ; 
ne  tenhnon  senha  enkatatenikonhrahnirat- 
seke,  enkerheke,  raonha  enshakieritse  Iesos 
karonhiake. 


84 


IEIATARASEKE 


Tahonwanonweraton : 

Iesos  Sewenniio  tsi  konnhe,  sonhaa  ie- 
sennakeraton  karonhiake  onwentsiake  oni, 
tekonnonweronnions ;  ikehre  oni  aiakwa- 
wennakwekonhake  ne  ratironhiakehronon, 
kento  tiesennitiohkwaton,  tiotkon  teiesa- 
nonweratons.  Entekhewennaserete  kati, 
enkiron :  Iesos,  sonhaa  saiatatokenti,  son- 
haa  satanitenraskon,  sonhaa  iah  othenon  te- 
sanoronse,  sonhaa  akwa  Sewenniio  tsi 
konnhe ;  karonhiakwekon,  onwentsiakwe- 
kon  oni  iesasennaiens ;  aiawen  oktiwakwe- 
kon  nonkwe  aiesaienterhane,  aiesanonwe- 
ne,  aiesawenniioste  oni. 

Aiontatkenhronniheke  nakaonha : 

Iesos  Sewenniio  tsi  konnhe,  ratironhia- 
kehronon  tehotinonhianiks  taiesakonsaka- 
nerake,  tsini  iotsanit  tsiatanoron ;  oh  kati 
nisanikonhrotenhat:e  tsi  takwatiennire?  Iah 
ken  teskiataswenhon  tsini  wakeriwanera- 
hakskon,  ken  kenonwenseraien  ?  Tenhiwen- 
nakwe  kati  Tier  roiatatokenti,  enkiron : 
Tontasatonnek  niha,  Sewenniio,  eso  tsi 
kserohen,  onwa  tsi  ok  onte  enkonhiesate ; 
kati  ken  nii  konkwe  nakerheke  ahakwa- 


IONTERENNAIENTAKWA 


85 


taweiaten  ne  Rawenniio  tsi  konnhe.  Enskat 
ok  kati  aontasatati,  ok  sa  ok  enskaiewentane 
tsi  teiokonhentons  nakenikonhra  kenha. 

Aonsahonwatatrewaten : 

Iesos  Sewenniio  tsi  konnhe,  akwa  ioneh- 
rakwat  wakenikonhranonwaks  tsini  kon- 
sentenni,  iawetowanen  konwennontion ;  aia- 
wen  taonteranekare  nakweri  kenha  ne  iori- 
wanonwehon  ne  iotaksen,  aontonkkaserah- 
rihon  tsi  naonkenikonhranonwakseke,  ok 
taionawentonheke  nokaseri  kenha,  ne  aste- 
son  akatstarhakwaneseke  tsini  iotsanit  kon- 
nikonhraksaton  tsinahe  tsi  konnhe.  To- 
kenske,  Sewenniio,  sakatatenikonhraswen 
tsini  wakeriwanerahakskon,  ne  ki  onkwa- 
tesatstense  tsini  satanitenraskon,  tsini  sani- 
konhriio.  Onen  kati  sewakatonnhakanon- 
nihatie,  akwa  wakaterientasa,  iah  nonwen- 
ton  etho  taonsakiere  tsinenwe  enkonnheke. 

Ahonwaskanekseke : 

Iesos  Sewenniio  tsi  konnhe,  iahte  sane- 
kherens  tsini  wakiatanewarat,  senha  kati  ok 
isehre  akheiatienhase ;  onen  kati  wakon- 
wennarakwe,  tenkontsterihate  oni,  enkiron : 
tsiaken  nisa,  Iesos,  takitenr,  takiatisakha, 


86  NONEN  IAKOIATARAON 

satatenaktaseronnien  niare,  nok  ensatatia- 
tente  nakontskwenakon ;  onen  wakahet- 
kentsi  seien  kenha  akwatonnhetston  kenha, 
toha  onte  kenheionsere,  iahte  skasatste  tsi- 
ni  kaiatakenheions,  ne  tsini  iokarewaton  ne 
kariwaneren.  Aonsasetsiente  tsini  satani- 
tenraskon,  iah  oni  othenon  tesanoronse. 
Ethonaiawen. 


Nonen  Iakoiataraon. 

Tahonwanonweraton : 

lesos  Sewenniio  tsi  konnhe,  tekonnonwe- 
ratons  nonwa  sataseton  nakontskwenakon ; 
ionehrakwat,  Sewenniio,  tsinaonkiatawen 
nonwa :  ise  takiatison,  ise  seskiatontakwen 
nonwentsiakon,  takwenheiase  tekaientann- 
hareke,  tsisatatonnheton,  karonhiake  non- 
wa  iesesiteron,  katkeha  oni  tenteskiatore- 
tane,  ise  akwa  Sewenniio  tsi  konnhe,  Niio, 
onkwe  oni  nisiatoten,  takwatienni  nonwa 
Okaristiakon ;  iahse  konkwe  teken,  tsini 
ionewarat  kiataksen,  '  wakeriwanerahaks- 
kon,  aniot  otsinonwa  okenrake  wateseres, 
okenrake  tewakientakon,  katkeha  oni  oken- 
ra  enskaton.  Sewakwekon  kati  sewaronhia- 


IONTERENNAIENTAKWA 


87 


kehrdnon,  ise  oni  sewaiatatokenti  okonha, 
takwentenr,  takwaienawas  nisa,  aetewa- 
wennakwekonhake,  atsitewatonren  ne  Ra- 
wenniio,  tsini  hotanitenraskon,  rakwatienni 
nonwa  Okaristiakon. 

Ahonwanonwehake  Ienos  akonikonhra- 
kwekon : 

Iesos  Sewenniio  tsi  konnhe,  sonhatsiwa 
tsini  tsiatanoron,  akwa  kati  tetsiatiestha 
nonwa  nakwatonnhetston,  isehre,  iateka- 
konte  taiakiaterahnekenhake ;  wakenehrak- 
was,  Sewenniio,  tsini  skenonwes,  iahte  skia- 
taswens  tsini  kiataksen.  Katke  nonwenton 
ethoni  iontatenonwehon  ?  Aonkitehake  na- 
onkenoronseheke  nakonnonwehake  tsini 
kasatste  nakenikonhra.  Onen  kati  tokenske 
konnonwes  akenikonhrakwekon,  ne  ki  kon-* 
nonwestakwa  tsini  sanikonhriio,  tsini  sata- 
nitenraskon ;  aiawen  tiotkon  akonnonwe- 
hake  tsinenwe  enkonnheke. 

Ahonwaneken  tsinikon  teiakotonwentsioni : 

Iesos  Sewenniio  tsi  konnhe,  sonhaa  tsini 
satanitenraskon,  tiotkon  takwennontonnion- 
se,  isehre  akhetenre ;  teskanere  nonwa 
tsini  iotent  nakenikonhra  kenha,  akwekon 
tiioiewas  ioianerenstakwa  nahoten ;  senha 
isehre  aionkeneken,  Onen  ki  wakonwenna- 


88 


NONEN  IAKOIATABAON 


rakwe.  Ken  kaien  akwa  wakaskaneke, 
ikehre,  ahakitenre,  aonsahonikonhren  tsini 
iaweta  rinikonhraksaton,  akwektsihon  aon- 
sonterakewe  tsini  wakeriwaneren.  Nok  are 
oia,  Sewenniio,  konniahesen,  ikehre  ahake- 
nikonhrahnirate,  asakohriste  notkonserak- 
sen,  kieronke,  nok  oni  nonkwe  okon,  kane- 
ka  naontaionkenikonhrotakohe,  tosa  aion- 
kesenni.  Katakitenr  nisa,  Sewenniio,  naon- 
ton  tsini  wakenikonhroten,  karo  akiheie, 
tosa  aonsakonnakwaten. 

Ahonwawenniioste  eiatakwekon: 

Iesos  Sewenniio  tsi  konnhe,  iah  othenon 
tetiotokte  tsini  skitenraton  tsi  takwatienni 
Okaristiakon ;  akwa  sasahaton  tsini  saien- 
tatie,  iah  enskatha  tesatatienni,  iken  take- 
wenniioston  tsieronke,  sanekwensa,  satonn- 
hetston,  sawenniiosera,  akwekon  ki  tsini 
siatoten.  Aonkitehake  niahtakonnakeren ; 
onen  kati  wakonhiataienhase  akwatonn- 
hetston,  kenikwekonhatie  ne  kieronke ;  kon- 
wenniiostha  oni  ne  kehiarakwa,  tekiatore* 
takwa,  kaskanektha ;  iah  enskatha  takata- 
tienhase,  aseken  othenon  wakientatie,  ise  ta- 
kitenron ;  akwekon  kati  sakonhion,  akwa  se- 
riasakon  ionsakionte.  Takitenr  nisa,  Iesos, 
serakef  niotaksen,  kaneka  nonnaioranenta- 
konhake,  aontiesenhake  tiotkon  askiaton- 


IONTERENNAIENTAKWA 


89 


weskwen  tsinenwe  enkonnheke,  nok  askia- 
tinionte  karonhiake,  tsinenkatonnhokten . 
Ethonaiawen. 

Aionterientasa : 

lesos  Sewenniio  tsi  konnhe,  iike  nonwa 
tesiteron,  iseke  oni  tkiteron,  akwa  tenikwe- 
kon,  tsiniiot  ne  tsionkwetat  akenhake  ne  te- 
tenihase,  ise  ki  etho  niskwarihonnienni ; 
aonton  ken  sekon  taonsaetiatekhasi  ?  Aski- 
tenre,  Sewenniio,  tosa  nonwenton  eh  naon- 
saiawen ;  karo  akiheie  tosa  aonsakonhiaton- 
ti.  Aonhaa  ne  kariwaneren  ioriwatsanit 
akakweni  etho  nakaiere;  onen  kati  sekon, 
akenikonhrakwekon  sewakerihonti  ne  kari- 
waneren.  lahta  katateniahese,  ise  tenhnon, 
Sewenniio,  satanitenron,  iah  othenon  tesa- 
noronse,  wakonniahese,  askenikonhrahni- 
rate  tosa  aonsakeriwanerake ;  aontakeri- 
waierite  tsinikon  takwatenientense,  ise  sari- 
wake,  sate  iakionkwe  akoriwake,  nok  ii 
akeriwake ;  akewennarakwake  ne  sentioh- 
kwison  Kentiohkwatokenti,  seiatakwennia- 
ienni  sawennatokenti.  Takitenr,  lero^,  ta- 
kiatanonstat,  aiawen  tosa  aonsakonhiatani- 
konhren,  tiotkon  aetenikwekonhake  tsini- 
ior e  enkatonnhokten .  Ethonaia wen . 

Kento  aiontataterennaienhase  ontateniha,  onta- 
tenistenha,  iontateken  okonha,  ontatien  okonha, 


90 


NONEN  IAKOIATABAON 


iomtenro  sonha,  iontatenonkwe  okon,  nok  oni  ne 
iakowentaon.  Iahte  watiesen  nasakowennonti 
Iesos  eiatakon  renteron.  Tokat,  tsinonni  kahawis 
tsi  ieiataras,  kaien  taiontentsa  tewateriwaserak- 
watha  kowa,  arens  ne  rarihowanatha  ne  sakori- 
honniennis,  aienrheke  nethone,  akatsteniaron  ake- 
riwaierite  tsini  ioteriwison,  ahonwaterennaien- 
hase  n’Ariwawakon  kowa.  Ken  kaien  ionteren- 
naientakwa,  “0  lesos ,  saianere  onwe” ,  enieri- 
hokten,  tsiontateronkwenni,  sakotienni,  tsiakota- 
trewatonhatie,  iateiekanere  tsi  raiatare  tsi  roia- 
tanentakon  tekaiasonteke,  tenhnon  ronwaneken- 
nis  ne  Rawenniio  ahentenre  Kentiohkwatokenti, 
akowenk  nennee  tewateriwaserakwatha  kowa 
(Pie  IX,  31  vsiiet  1858)  : 


O  lesos  saianere 
o  n  w  e  ,  sanikonhriio 
kowa,  teskanere  nonwa 
tekonhiatontsotani,  te- 
w  a  kennikonhrasahaton 
tsi  konhiennitentase  ak- 
wah  asiaton  onwe  na- 
kweriane,  aontonkweh- 
takonhake  tsi  wakeri- 
wiioston,  aonkerhareke 
naskitenre,  iosatste  a- 
konnoronkwake,  tiotkon 
akatatswenseke  tsinikon 


tewakaterientawenriehon  nonwentsiake ; 
tiotkon  oni  aonkwaterientasonhonhake  nok 
sa  ok  aonsakatatrewate  nothenon  enwakenn- 


IONTERENNAIENTAKWA 


91 


hike,  tiotkon  oni  akerheke  taonsakeriwase- 
rako  nakeriwanerahaksera  okon,  tsi  tenkia- 
toretake,  iawet  tenkkanerake  nakenikonh- 
rakon,  tsi  teiesawehestanion  tsiatakwekon, 
wisk  nikon  satewiraronnion ;  akeriwano- 
ronkwake  tsini  skwentenron  nethone,  nok 
aonkenikonhranonwakseke  tiotkon  tsini  ie- 
saiesaton  nonkwe ;  nene  tahonenne  thotro- 
rihne  naonnise  ne  rotokensehakwe  Tafit, 
ise  hiatrorihakwe,  o  Iesos,  saianere  onwe, 
tsi  ratonhakwe  :  “  Teionkesnonsaweheston, 
teionkwasitaweheston  oni,  nok  iakoseta- 
nion  nakstien  okon,  tsini  ionkieren.  ” 


OIA  IEIATARASTHA. 


Ieiatarasere. 

Karo  kase,  Satkon  Niio  Saiatatokenti, 
askitenre  aontasatsnente  nakenikonhrakon, 
asktokaten  ne  aiotonkohtakonhake  tsi  na- 
konnonwehake,  nok  askenikonhrata  tsi  na- 
kiere  akwa  akateweienton  nonwa  kiatara- 
sere. 

Akonsennaien,  Niio  tiotkon  tsi  senakere, 


92 


IEIATARASERE 


iatekakonte  ensenakereke,  iah  othenon  te- 
sanoronse ;  akonnoronkwake  akwa  aonta- 
kennikonhrasahate,  nok  tiotkon  akonwen- 
niiostake,  iah  nonwenton  takariwentane. 

Konhiennitentase,  raosennakon  Iesos 
Kristos,  naskitenre  netho  naiawen.  Ne  ka- 
terennaientakwa,  raonha  sonkwarihonnien- 
ni  ne  Iesos,  raweron,  ne  enierihoktake  no- 
thenon  eniesennitentase ;  ne  oni  kateren- 
naientakwa,  ioriwison  ne  Kentiohkwato- 
kenti  naierihoktake  raronhiakehronon  rao- 
wenna,  aienrheke  aonkwaterennaienhase 
ioiatatokenti  Wari. 

Takzvaienha .  .  .  Wari  tekonnoronkwa- 
nions .  .  . 

Askenikonhrahnirate,  Sewenniio,  tsi  wa- 
keriwiioston ;  ne  wakeriwiiostakon  tewa- 
kehtakon  tkariwaieri  tsi  nahoten  isen  non- 
wensiake,  ne  nonwa  ionkwarihonniennis 
Kentiohkwatokenti,  aseken  ise  orikwa- 
kwekon  senikonhraton,  iahtaonton  asenno- 
wente. 

Tewakehtakon  enskat  ok  ne  Niio,  akwa 
raonikonhroskon,  iahtiiaiehewe  tsini  hoia- 
nere,  akwekon  roteweiennison ;  nok  tsi 
ashen  natehaiasere,  Roniha,  Roienha,  nok 
Rotkon  Roiatatokenti,  enskat  ok  Niio  Ra- 
wenniio  ietsiotonhon  nashen  nihati. 


IONTERENNAIENTAKWA 


93 


Tewakehtakon  enskat  ok  iontatenekwa- 
hestha,  ne  tsiakoiatoharetha  tsi  iakoiatoron- 
liatie  nonkwe  waonton,  nok  Rawenniio, 
Kentiohkwatokenti  oni  ontatienha  iakoia- 
totenstha. 

Tewakehtakon  roronhiakenton  nok  ra- 
wenheiaton  Iesos  Kristos  tekaiasontne, 
naonsasakoskontakwate  akwekon  nonkwe 
nonwentsiakon ;  nok  oni  tsi  sakowis  akwe- 
kon  iakoriwiioston  ioianerenstakwa  na- 
kotonnhetston,  ne  iakoienawasestha  tosa 
aiakonikonhrotako  ne  kariwaneren  non- 
wentsiake. 

Tewakehtakon  iahte  kenheions  nonkwa- 
tonnhetston,  ne  ok  enkenheie  ne  tewaieron- 
ke ;  akwekon  tensonkwaiatorete  ne  Rawen- 
niio ;  tesakoiatoretakwenton,  iatekakonte 
sakoiatonties  notsirake  iahte  waswas  ne  ia- 
koriwaien  ne  ioriwatsanit  kariwaneren ;  ken 
kaien  ne  ok  iakoriwaien  ne  kenniioriwasha 
sonha,  niare  tsi  tetieseronniatha  ensakote- 
ron  taonsaieriwaserako,  nohnaken  aiontsen- 
nonni  ne  karonhiake ;  nok  ne  iaiheions  iakd- 
tenekwaheston,  tokat  iah  nonwenton  are- 
kho  tetsiakoriwaneren,  nok  oni  ne  tetsia- 
koriwaserakwen  ne  iakoriwanerenhenne, 
akwa  iakokarokte,  ok  sa  ok  nennee  ensa- 
koiatinionte  karonhiake ;  nok  oni  nenwaton- 


94 


IEIATAKASERE 


wentsiokten,  iatekakonte  enskenikwekon- 
hake  nonkwatonnhetston  ne  tewaieronke, 
tokat  karonhiake,  tokat  oneshon,  tsi  ki  ens 
nenionkwatatetsenriase  nonwentsiake. 

Tewakehtakon  oni  Iesos  Kristos,  Niio 
Roienha  onkwe  rotonhon,  Okaristiakon  ro- 
taseton,  raweron,  tiotkon  aiakwakwekon- 
hake  niakoriwiioston  tsinenwe  enionwen- 
tsiateke ;  tsi  sonkwannhaon  natsitewaiati- 
sakheseke  Okaristiakon,  nasonkwatienni- 
heke  tsi  aetewaiataraseke  tiotkon ;  ieio'o- 
hetston  tsini  sakotsennonniatennis  ne  iakoia- 
nere  naeiatarane ;  nok  ieiotohetston  tsini 
iontkaronniatha  niahte  iakoianere,  ne  senha 
ok  waeiatarane.  Kaneka  iakoiataraon,  ia- 
koriwaneren  ne  ioriwatsanit,  arekho  tetsia- 
kotatrewaton,  iakohnekwanon  neniontate- 
tsiratakwe  iatekakonte  noneshon. 

Niio  Sewenniio,  akwa  tokenske  wakeni- 
konhranonwaks  tsini  konsentenni,  aseken 
iahtiiaiehewe  tsini  saianere,  nok  tsi  seri- 
waswens  ne  kariwaneren ;  wakaterientason, 
naonkienawase  saianerenstakwa,  iah  non- 
wenton  taonsakonnikonhraksate,  nok  taon- 
sakeriwaserakwaseke. 

lesos  Kristos,  tewakehtakon  tsiteron 
Okaristiakon,  aseken  isen :  etho  enk'teron- 
take ;  tewakehtakon  kanatarokon  kenha 


IONTEKENNAIENTAKWA 


95 


ionatasetakwen  tsieronke,  sanekwensa,  sa- 
tonnhetston,  nok  oni  saniiosera. 

T ekonnon weratons  tsi  takwawi  naskwa- 
tienniheke  Okaristiakon ;  ionehrakwat  tsini 
satanitenraskon,  tokenske  sotsi  takwanon- 
wes,  sotsi  takwakonnienstonhatie.  Tsinia- 
kon  sheiatison  nonkwe,  ii  onte  senha  iahte 
wakerihonte  etho  iataktane  nakiatarane. 
Tsini  kariwanoron  takwariwisahani,  ket- 
sanis  nakeriwaiesate ;  nok  ketsanis  oni 
nakonwennonti,  tsi  takwatenientense  naia- 
kwaiataraseke.  Wakonwennarakwe  kati  na- 
kiatarane ;  askitenre,  tosa  seriwarako  tsini 
kiatoten  tsinahe  tsi  konnhe,  nok  askiata- 
nonstate,  tosa  akeriwaiesate  tsini  saronhia- 
kenhon  nonwentsiake. 

Tsini  konnonwes,  lesos,  ne  aoriwa  khe- 
nonwes  akwatatekenson  nonkwe,  tsi  nii  ni- 
katatenonwes  ;  khenonwes  oni  kaneka  aionk- 
swenseke  ;  ok  eken  konhiennite nta s e  na- 
shetenre,  aionteweienton  nok  karonhiake 
aiontsennonni ;  nok  kaneka  khenikonhrak- 
saton,  onen  nonwa  skatatrewatha ;  askiten- 
re  aonsesanikonhren  tsini  wakieren  sakhe- 
nikonhraksate. 

Oh  nakiere  kenha,  Iesos,  tsini  kaskaneks 
nakwa  aontakeriwaierite  nakateweienton 
nonwa  kiatarasere ;  sotsi  wakitent,  iahta 


96 


IEIATARASERE 


keweientehtane ;  askitenre  kati,  sataniten- 
raskon,  iah  othenon  tesanoronse,  nakkweni, 
tsini  senonwes,  etlio  nakiere. 

Saiatatokenti  Wari,  tsini  sateweienton- 
tieskwe,  hianonwehon  ne  Rawenniio,  nok 
hiaiatarakwen  ne  tsiatakon  onkwe  ahaton 
ne  Roienha,  askwaterennaienhase,  nahaki- 
tenre  oni  nii,  nakateweienton  tsi  wakeri- 
wiioston,  etho  naiawen  nahakenikonhra- 
nonwene  n’Hetsienha  tsi  enhakwatienhase. 

Sewaronhiakehronon,  sewakwekon  se- 
waiatatokentison,  karonhiake  sewatsen- 
nonni,  kwennitentase,  askwaienawase  aon- 
tiesenhake  akateweienton  tsiniiore  rakiten- 
rane  ne  Rawenniio.  Askwaterennaienhase, 
tosa  ahiiatiesate  nonwentsiake  n’hetsisewat- 
sennonniatennis  karonhiake. 

Saiatatokenti  seronhiakehronon  tiotkon 
takwatsteristonhaties,  konhiennitentase,  he- 
ren  askeriwakwiten  ne  kariwaksen,  nok 
senha  askwatsteristake,  akwa  askiatanons- 
tatseke,  tosa  aonkeriwannhike,  sotsi  seken 
wakitent,  iahte  kattokha,  sotsi  oni  kariwa- 
noron  aieiatarane. 

Iesos  Kristos,  satanitenraskon  kowa,  se- 
wanikonhrakwekonhatie  Niio  Hianiha,  nok 
seninikonhrat  Rotkon  Roiatatokenti,  tsi 
senheion,  akwekon  sheionnheton  nonkwe, 
askitenre,  asiatoharete  nakwatonnhetston 


IONTERENNAIENTAKWA 


97 


ne  sanekwerisatokenti,  ne  sanekwensahrihon 
tekaiasontne,  tosa  othenon  aioiatoronhake 
nonen  enskwatienhase.  Ne  askitenrate  tsini 
saronhiakenhon,  tiotkon  aonkenikonhranen- 
takonhake  tsini  skwatenientense,  aontiesen- 
hake  oriwakwekon  akeriwaierite  nonwen- 
tsiake. 

Iesos  Kristos,  seskwaskontakwen  none- 
shon,  okstentsi  wakatsennonni  tsi  takiten- 
rane ;  ne  katsennonniatha,  tsini  iahtiiaie- 
hewe  tsini  saianere,  tsini  satanitenraskon, 
nok  oni  tsini  skenonwes ;  ne  katsennonnia- 
tha,  ikehre,  enskitenre  senha  akateweienton 
tsi  konsennaiens  nonwa  onwentsiake,  nok 
karonhiake  akatsennonni ;  ne  akwa  kat- 
sennonniatha,  ikehre,  onen  nonwa  iateka- 
konte  asewenniioke  nakwatonnhetston  nok 
oni  ne  kieronke.  Konhiennitentase  kati, 
askitenre  tokenske  etho  naiawen. 

Konnonwes,  Iesos,  akwa  tewakennikonh- 
rasahaton  tsi  kaskaneks  senha  aiosatsteke 
tsi  akonnonwehake ;  ne  konhiaskanektha 
nonwa  tsini  konnonwes ;  ohnakiere  kenha 
naetenikwekonhake ;  konhiatisaks,  Iesos, 
akwa  akenikonhrakwekon ;  kaskaneks  aios- 
norenne  asitenre  nak watonnhetston .  Etho- 
naiawen. 

“  Ahonwasennaien  nok  tahonwanonwe- 
raton  iatekakonte  lesos  Okaristiakon,  aon- 

4 


98 


JtfONEN  IAKOIATAEAON 


haa  Okaristia,  tsinioriwake  noriwatokenti 
kowa  sonha,  tsini  oriwatokenti,  kariwano- 
ron  oni.  Tehonerenston  Ariwawakon  kowa  ne 
aierihokten,  taiontentsa  ioo  niwenniserake  ne 
tewateriwa  serakwatha  sonha ) . 

Tsi  sakonnhonthosere ,  aiairon : 

Sewenniio,  iahte  wakerihonte  nasatawe- 
iate  ne  kiatakon ;  enskat  kati  aontasatati, 
nok  enskaiewentane  nakwatonnhetston. 
(3  nioriwake.) 


Nonen  Iakoiataraon. 

Iesos  Kristos,  Niio  onkwe  oni  nisiatoten, 
tewakehtakon  tsiteron  nonwa  nakenikonh- 
rakon ;  konsennaiens,  akwa  tewakennikonh- 
rasahaton  f  konnonwes  akenikonhrakwe- 
kon,  tsini  kakwenies  nakenikonhra,  iah 
othenon  sate  tekenonwes. 

Satanitenraskon  kowa,  wakeriwanera- 
hakskon  sane,  sekon  kati  sataweiaton  nake- 
nikonhrakon;  tekonnonweratons  tsini  ski- 
tenron,  akwa  nonwa  wakatsennonni,  onen 
tenikwekonhaties.  Onen  nonwa  senha  ska- 
tatrewatha  tsini  wakeriwaneren  tsinahe  tsi 
konnhe;  askitenre,  Iesos,  iatekakonte  tosa 
seriwaralco  tsini  konsentanionni ;  wakate- 


IONTERENNAIENTAKWA 


99 


rientason,  naonkienawase  saianerenstakwa, 
iah  nonwenton  taonsakonnikonhraksate,  nok 
oni  taonsakeriwaserakwaseke. 

Askitenre,  Iesos,  askenikonhrahnirate 
tsini  wakenikonhroten ;  askiatanonstate  to- 
sa  othenon  aonkenikonhrotako ;  ne  askiten- 
rate  tsini  iahtiiaiehewe  tsini  satanitenras- 
kon.  Askitenre,  Iesos,  tosa  nonwenton  aon- 
sonkenikonhren  tsini  skitenron,  tsi  sata- 
weiaton  nakenikonhrakon.  Ohnakiere  ken- 
ha  tsini  kaskaneks  akateweienton  tsi  ta- 
konnonweraton ;  iatekakonte  konwenniios- 
tha  akennontonniontsera,  akenikonhra, 
akwatonnhetston,  akwekon  ne  kieronke ; 
konhiawis  tsi  nenkennontonnionkwake, 
tsi  nenkatatiatake,  tsi  nenkatieranionseke, 
akwekon  oni  tsi  nenkeronhiakenseke  tsi- 
nenwe  enkonnheke.  Oriwakwekon  konri- 
waiennis  tsi  ok  nenwakiatawen ;  akwekon 
keriwanonwes  tsi  ok  nenskeriwisahani- 
heke.  Askitenre  ne  senha  akenoronkwa- 
ke,  akwa  akaskanekseke  naonkeronhiaken- 
honhake,  ne  akenoronkwatake  saronhiaken- 
seratokenti,  nok  taonsakeriwaserakwatake 
ne  karonhiake  akatsennonni. 

Akateweienton  takonnonweraton,  sotsi 
s,eken  ionehrakwat  tsini  skitenron;  akwa 
takenonten  ne  tsreronke,  sanekwensa,  sa- 
tonnhetston,  ne  akonnh||kon  kariwiioston- 


100 


NONEN  IAKOIATARAON 


ke ;  ne  kati  konriwaiennis  .nonwa  tsini  sa- 
nonwehon  sanistenseratokenti  Wari,  tsina- 
he  senikwekonne  nonwentsiake,  tsi  oni 
nahe  nisenikwekon  ne  karonhiake ;  konri- 
waiennis  oni  tsifii  iesasennaiens  ratiron- 
hiakehronon  nok  akwekon  akoiatatokenti- 
son  karonhiake  iakotsennonni ;  ionkwani- 
konhrakwekonhatie  tsi  tekwanoronkwa- 
nions  tsini  skitenron  nonwa  wenniserate. 

Saiatatokenti  Wari,  Niio  hetsienha,  iah 
othenon  tesaiataksaton,  karonhiake  akwe- 
kon  nonwentsiake  iesennakeraton,  sataniten- 
raskon,  konhiennitentase,  tetsenonweraton 
n’H'etsienha  tsini  hakitenronhatie,  nok  as- 
kwaterennaienhase  netho  nahinikonhraie- 
rite  tsinitsenikonhraieriton  nise  nonwen- 
tsiake,  ne  ahakitenrate  tsi  onkwe  rotonhon 
tsiatakon,  nok  oni  tsi  rawenheiaton  tekaia- 
sontne,  tsini  sonkwanonwehon. 

Sewaronhiakehronon,  sewakwekon  se- 
waiatatokentison  karonhiake  sewatsennon- 
ni,  kwennitentase,  tetsisewanoronkwanion 
ne  Rawenniio  tsini  hakitenron  nonwa,  nok 
askwaterennaienhase  tosa  nonwenton  ake- 
riwaiesate. 

Seronhiakehronon  tiotkon  takwatsteris- 
tonhatie,  askwaterennaienhase  aontiesen- 
hake,  ok  iakiheie,  tiotkon  ahinonwehake  ne 
Rawenniio,  tiotkon  ahisennaienlieke  tsi- 
nenwe,  onwentsiake  nok  karonhiake. 


IONTERENNAIENTAKWA 


101 


Sose  saiatatokenti,  ise  iesaniahesen  nia- 
koriwiioston,  othenon  kanoron  ronwenni- 
tentase  ne  Niio,  askwaterennaienhase,  tsini 
iawenhon  tsi  iesatsteristonhatie  Iesos  nok 
Wari  sasatonnhokten,  aionkitenre  oni  nii 
a ionk watsteriste  nonen  enkiheie. 

Iesos  Ivristos,  Niio  tsiatatienha,  seskwas- 
kontakwen  noneshon,  onen  nonwa  takiten- 
ronhatie  konhienterhaon  Okaristiakon,  kon- 
hiennitentase,  askitenre  nakonhienterhane 
oni  ne  karonhiake ;  askenikonhrataaseke 
kati  tsini  senonwes  tsi  nakierhake,  nok  as- 
kienawaseheke  naonkeriwaieritonhatie ; 
etho  naskenikonhrotenstake  tsini  sanikonh- 
rotenne  nonwentsiake  tsiseskwe,  raonhaa 
ok  Niio  ahinonwehake  akenikonhrakwekon, 
ahiwenniiostake,  ahiwennarakwake  tiotkon, 
nok  akhenonwehake  akwekon  nonkwe  tsi 
nii  nikatatenonwes ;  akhewennarakwake  ne 
ionkienha  nok  ne  iakikowanens ;  akonhaa 
ok  akatatkenhronniheke,  nok  tiotkon  aka- 
tatswenseke  tsini  wakeriwaneren ;  akata- 
katstate  tsinikon  enskeronhiakenseron  non- 
wentsiake,  aontiesenhake  senha  ok  eken  ne- 
thone  akatsennonni,  akerheke  taonsakeri- 
waserakwate. 

Askitenre  tiotkon  aonkenikonhriiohake, 
tiotkon  aonkewennarhotonhake ;  askiata- 
nonstate  tosa  nonwenton  akienterhane  ka- 


102  NONEN  IAKOIATARAON 

nakwaiesatsera  nahoten,  othenon  oni  os- 
tonha  iotaksen  akenhake ;  tosa  oni  sotsi 
akenaiehake,  tosa  akatatkonnienstake ;  tosa 
oni  akenoronkwake  nonwentsiake,  aon- 
kwatennikonhranentakon  tenhnon  tiotkon 
tsi  tesiteron,  niatekakonte  aetenikwekon- 
hake  ne  karonhiake. 

Iesos  Kristos,  seriwanonwes  naiontati- 
tenre,  konhiennitentase  kati  ashetenre  ak- 
wekon  nonkwe  aiesaienterhane,  aiesanon- 
wehake,  aiesasennaienseke,  aiesawenna- 
rakwake  oni,  nok  karonhiake  aiontsennon- 
ni.  Shetenr  ne  iakoteweienton  tsi  iakori- 
wiioston,  senha  aionkwisron  aionteweien- 
ton ;  shetenr  niakoriwanerahakskon,  iate- 
kakonte  aonsaiontatrewate ;  shenikonhrah- 
nirat  ne  iakononwaktanionni,  ieiesas,  iako- 
nikonhraksenserons,  nok  oni  ne  iontonn- 
hoktane. 

Shetenr  oni  ne  ionkiiatsteristha  nonwen- 
tsiake,  ratikorason  nok  tehatiiatoretha,  aion- 
kiiatanonstatseke  tsini  honaterihonte,  aion- 
kikwatakwenniheke  oni  nonwentsiake.  Het- 
sitenr  Ariwawakon  kowa,  onwentsiakwe- 
kon  ronwahniha  kariwiiostonke ;  hetsitenr 
ariwawakon  sonkwatsteristha ;  shetenr  ie- 
sawennenhawe,  ionkirihonniennis  kariwi- 
iostonke,  sheiateweienton,  nok  shenikonh- 
rataasek  tsini  senonwes  tsinahatiiere ; 


I0NTERENNA1ENTAKWA 


103 


askwentenre  oni  nii,  tiotkon  aiakiiatonta- 
tihake. 

Ashetenre  oni,  Sewenniio,  ken  kanataien 
ienakere,  aiesanoronkwake,  aiesawenna- 
rakwake  oni,  nok  aiakotanitenraskonhake, 
tosa  taieiestasi  ne  iakotent.  Shetenr  oni,  Se- 
wenniio,  khenonkwe  okon,  onkwatenro 
okon,  nok  oni  kaneka  aionkswenseke,  ak- 
wekon  aionteweienton  tsi  iakoriwiioston, 
nok  karonhiake  aiontsennonni.  Shetenr  oni 
narekho  teiesaienteri,  aieienterhane  ne  ka- 
riwiioston,  aieriwanoronkwake  tsini  skwa- 
tenientense,  nok  karonhiake  aiontsennonni. 

lesos  Kristos,  seskwaskontakwen  none- 
shon,  onen  tsi  senheion,  iesatsnenton  non- 
wentsiakon,  shenonksonne  akotonnhetston 
okon  ne  iakoriwiioston  kenha,  seron,  karon- 
hiake  aonsaiakwe,  shetenr  nonwa  akotonn- 
hetston  okon  niakoriwiioston  kenha,  sekon 
ieronhiakens  tsi  tetieseronniatha,  ashes- 
kontako,  karonhiake  aiontaweiate,  etho  ia- 
tekakonte  aiakotorisentake  tsi  wahonnise 
ionskaneks,  nok  aontaionkiiaterennaien- 
hase. 

O  lesos,  saianere  onwe.  .  .  sk.  90.  (Ta- 
iontentsa  tewateriwaserakwatha  'kowa ). 

Tsini  tsiatanoron .  .  .  sk.  20. 

Etho  ionkwatekwashen .  .  .  sk.  21. 


TEICENIHATON  NATEIOTIAKON 
NE  KAIATONSERA. 


Ethonon  Ieioteroron 

IONTERENNAIENTAKWA  SoNHA  RONWEN- 
NENNITENTASE : 

iSuiiknaweiiiiiio  Iesos  lCrlstos, 

Netsini  sonkwaronliiakense  nok  sonkwenheiase  ; 
ne  tsini  hotatiteron  Okaristiakon  ;  nakonwasen- 
naien  Raweriasatokenti. 

Kotkon  Roiaiatokenti. 

Asliensei’atokeiiti. 

Wari  loiatatokeiiti. 

Wari  aweriasatokenti konivennitenstakwa  ;  Wari 
awennita  ;  Karensatokenti  ;  Ohnatokenti. 

Sose  Roiatatokenti. 

Raotiuatsiratokeiiti. 

Wari  iotiienha  tsi  konterennaientakwa. 

Ronw arouliiakeliroiioa  Sakouoiiiiiia. 

vSawatii  Roiatatokeiiti. 

Sazvatis  raotiohkwa  tsi  ronterennaientakwa . 

.Naksarie  uok  Resis  Rotiiatatokeaiti. 

Ronwennennitentase  tiohton  nonta. —  Teionreni - 
a  tha  kari zviioston . 

lakowentaon  Ioiitatatereiiiiaieniiis. 

Iakozventaon  aka  wenn  ita . 

loiitereiiiialeiitaku a  sonlia  tsi  ok  iialioteu  leia- 
kotonwentsioiii. 


IONTERENNAIENTAKVVA  SONHA 
RONWENNITENTASE  IESOS  KRISTOS 
SONKWAWENNIIO. 

I.  Ne  tsi  SONKWARONHIAKENSE  liok  SONK- 
WENHEIASE, 

_ _ _ _  ’  i 

KAIASA  AOHAHA. 

Ne  oni  konwaiats : 

TSI  TEIONNONSATASES. 


Kanitiawenon  tsi  teionnonsatases;  Nahoten 
iontsennonniatakwa  ? 

KAIASA  .  AOHAH A  konwaiats  tsinonni  ieha- 
wenon  ne  lesos  tsi  rotiasaketaton,  iken,  Kons- 
kwirat  tsi  thononsotakwe  nithohtention,  kanathen 
Sirisare  ronwaiatenhawis,  tsiniiiore  niahaniharho 
onontoharake  Karwer,  tsinonni  honwaiatanen- 
takton.  Tsi  onen  karonhiake  ieshawenonton  ne 
Sonkwawenniio,  tiotkon '  iesewehtakwe  Wari  tsi- 
nonni  thawenonhne  ne  roienha  tsi .  ronwanas- 
kwaientaties,  ioterennaientaties,  ase  sewataton- 
niennis  tsini  hotatitenstetenni,  ne  watatehretsia- 
ronkwa  naontateronhiakente  naonha  Rawenniio 
raoriwa.  Aonha  kati  Wari  tiotierenton  ioriwaie- 
riton  ne  Kaiasa  aohaha  konwaiats.  Aonha  iako- 


106 


TSI  TEIONNONSATASES 


rihonnienni  niakoriwiioston  netho  naieiere.  Ka- 
nakerekwe  nakwa,  nonwarh  tsi  iakoriwiiostaonha- 
ties,  noktiwakwekon  tionhtentieskwe,  ne  ienien- 
teskwe  netho  naieiere,  naiontkahto  nonwentsiato- 
kenti,  tsi  tehaianonnihaties  ne  Iesos,  onekwensa 
raianonniaton ;  nok  iawetowanen  sakotenranion 
ne  Rawenniio  tsi  ethoni  ieierhakwe,  ne  sakoto- 
katennitakwe  tsini  hariwanonwes  etho  naieiere. 

Ne  aoriwa  ok  sa  ok  thotiriwahniraton  ne  Ra- 
tiriwawakon  kowa  sonha,  iawetowanen  rotiriwa- 
nentakton  ne  tewateriwaserakwatha  nahoten, 
nenionterennaienhna  tsinonni  thonwario  Iesos 
Sonkwawenniio.  Nok  tsi,  ohnaken,  sotsi  wate- 
wateriwareni  ne  kariwiioston  nonwentsiakwekon, 
iahte  sewatonkwiiiokwe  noktikawenniio  eh  iaaien 
niakoriwiioston,  aseken  sotsi  inon  tienakerekwe 
notiake,  tehotiiatoraton  oh  naiawen  ne  sataiont- 
sennonniate  niakoriwiiostontserakwekon  non- 
wentsiakwekon,  ne  sataiakonaktotake  nase  aion- 
tatonnien  tsini  hoitatiitenstetenni  Ie-sos,  ii  onkwa- 
riwa,  naonsasonkwaskontako  noneshon,  iawet 
akonikonhrakon  eh  iaaien  tsi  thonwario,  tsi  iahte 
iekwenies  ne  iataietane.  Rotiriwison  kati  ako- 
nonsatokentike  etho  naieiere,  tsi  teionnonsatases, 
tsi  kahnioton  ne  tekaiasonte,  ehnikon  eniontsen- 
nonniate  ne  tewateriwaserakwatha  naihoten,  tsi- 
nikon  iontsennonniatakwa,  nakwa  eh  iaionteren- 
naienhna  itsinonni  sonkwaronhiakense  nok  son- 
kwenheiase.  Ethoni  honaterientatsenrion  ne  Ra- 
tiriwawakon  kowa  sonha,  tsi  ionkitenron  ne  sen- 
ha  aetewanoronkwake  Sonkwawenniio  raoron- 
hiakenseratokenti,  ne  aionkwannhaseke  naete- 
wakwisron  nonwentsiake  ne  teskariwaserakwen. 


TSI  TEIONNON S ATASES 


107 


To  naieiere  naiontsennonniate  tsi  teion- 
nonsatases? 

Kanenrakwekon  taionnonsatase  on^isatoken- 
tike,  rariwakaratats  ne  ratsihenstatsi,  watiesen 
nethone  aieriwaierite ;  tahonwawennaserete  kati, 
nok  tahonwawennaweron  tsi  rarihoktha. 

Katke  akaonhaason  ieriwaierits,  ken  kaien  ia- 
koterientarak :  Tsi  tiontasahwa,  tkariwaieri  ako- 
nikonhrakwekon  aonsaiontatrewate,  ne  tsionta- 
trewatakwa  niate  haiati  Rawenniio  raoriwa,  ase- 
ken  iahte  akowenk  ne  tewateriwaserakwatha 
kowa  ne  iakoriwaien  ioriwatsanit,  tenhnon  iahta 
teiotonwentsiohon  aonsasakoronkwenni  nok  aia- 
koiataraon  ne  wenniserate  ieriwaierits  tsi  teion- 
nonsatases,  naiontsennonniate.  Onen  tenhnon 
taionnonsatase,  iken,  eh  iaekwatho  tsi  kahnioton 
ne  tekaiasonte  okonha,  •  tsi  kaiiatonseraronnions 
kaieri  iawenre  nikon ;  etho,  tokat  taietane,  tokat 
taiontontsoten,  nok  kennikariwesha  taieiatorete 
tsini  'hoiatawenhon  .  Sonkwawenniio  sasonkwa- 
■ronhiakense ;  ioianere  nethone  aierihoktake  i 
Takwaienha ,  Wari  tekonnoronkwanions ,  Ahon- 
wasennaien ;  ne  tenhnon  senha  teiotonweiiitsiohon 
ase  aiontatdnnien,  tsi  teieiatoretha,  tsini  hotati- 
tenstetenni  lesos.  Ne  tsi  eso  kaien  taiontentsa 
tewateriwaserakwatha  kowa  nok  tewateriwase- 
rakwatha  sonha,  tsi  teionnonsatases,  ioriwentaon 
enskat  ok  akowenk  ne  ieriwaierits,  nok  nenion- 
-tatenron,  raonha  ne  Rawenniio  thennontons 
onka  asakoiakhonhase  ne  iakotiaktani  tsi  tetiese- 
ronniatha. 


TE 10  N  N  ONSATASET  H  A . 


(Ne  K.ENNIWAA). 


f  Rasennakon.  . 

Akwa  t ekonn  o r onk w  an  i on  s, 

Ne  tekaiasatokenti ; 

Shetenr  n iakoteweienton , 

Nok  niakoriwanerahakskon. 

( Teioriwake :) 

Kaiasa  tewasennaien  sathiaterahneken 
Iesos,  tetewariwak :  lonnhek  ne  lesos 
raoiasa ! 

Iontennikonhraseronniatha  ionterenna- 
ientakwa,  tsi  iehasentakwa ; 

O  lesos !  seskwaskontakwen,  ikehre  non- 
wa  akonnonteratie  onontoharake,  iawet 
akatkahto  saronhiakenseratokenti ;  aski- 
tenre,  askenikonhrenhawite  nakatatkenh- 
ronniheke,  naonkwennitenton,  aonsaka- 
tatswenseke,  nok  akonnoronkwake  oni  tsini 
skwentenranion  nethone ;  ikehre  taonsakeri- 
waserako  tsini  wakeriwaneren,  takonnon- 
weratonseke  tsini  skwanonwehon  niakion- 
kwe;  ikehre  oni  taonsakeriwaserakwase  ne 


IvAIASA  AOHAIIA 


109 

iakotiaktani  tsi  tetieseronniatha,  nok  oni  ne 
sekon  teiontonnhakarias  nonwentsiake 
akwatatekenson. 

Ise  nonwa,  saiatatokenti  Wari,  sakwenion 
hetsenonteratie  ne  Sonkwawenniio,  tsi  roia- 
sakehte  onontoharakeson,  etlione  takwaien- 
ha  iotonhon  kaiasakta ;  askon  netho  naon- 
kenikonhrotenhake  tsini  sanikonhrotenne 
nethone,  iaontane  nakweriane  nakeriwano- 
ronke  onwe  tsi  sonkwaronhiakense  nok  tsi 
sonkwenheiase.  Ethonaiawen. 

Ronnhek  Iesos,  ionnhek  oni 
lesos  raoiasatokenti ! 

O !  aonsahinonwehak 
Ka i  a  s ak e  s on k wen  h e i a  s  e . 

Ne  tsini  sonkwanonwehon, 

Ionnhek  lesos  raoiasa ! 

Onen  nonwa  zvationnonsatase,  skaiatonseratson 
teniontontsoten ,  nok  aiairon : 

I.  Tiotierenton  tsi  ioiatonserenton : 

v.  Kwasennaiens,  Iesos,  nok  kwanen- 
tons. 

r.  Aseken  saiasatokenti  onkwe  seshes- 
kontakwaton. 


110 


TEIONJS  ONS  ATASETH  A 


H etsitewawenniiost  Icsos  ronzvatewente- 
tha  nahrenheie. 

O  Iesos  Sewenniio,  satontaton  tsi  teie- 
saiatoreton  nok  iesatewenteton ;  askitenre 
akwekon  akatontate  tsi  ok  nenskeriwisa- 
hase  tsi  naionkiere  nonkwe ;  tosa  aonke- 
nakwen,  ise  tenhnon  akonwenniioste, 
akonnikonhraierite  oni,  tosa  aonsakeriwa- 
nerake. 

Takwaienha.  .  .  Wari...  Ahonwasen- 
naien .  .  . 

Takwentenr,  Sewenniio.  —  Takwentenr, 
Iesos. 

Ashetenre,  Sewenniio,  tsi  tetieseronnia- 
tha  tieteron.  —  Ne  ashetenrate  tsini  satani- 
tenraskon. 

II.  Tekenihaton  tsi  ioiatonserenton : 

Kwasennaiens .  .  . 

H etsitewawenniiost  lesos  wahatiasake- 
tate. 

O  Iesos  Sewenniio,  watesekwe  nonkwa- 
riwanerahaksera,  tsi  wasatketate  ne  tekaia- 
sonte ;  askitenre  tosa  aonsakeriwanerake  ne 
ioriwatsanit,  tsinenwe  sekon  enkeseke  non- 
wentsiake;  ok  eken  akatstarhakwake  tiot- 


KAIASA  AOHAHA  11  i 

kon  tsini  konwennaiesaton,  nok  taonsakeri- 
waserakwaseke. 

Takwaienha.  .  .  Wari...  Ahonwasen- 
naien...  Takwentenr.  .  .  Ashetenre... 

III.  Ashenhaton  tsi  ioiatonserenton : 

Kwasennaiens .  .  . 

Hetsitewawenniiost  lesos  tiotierenton 
zvahaiatienenne . 

O  Iesos  Sewenniio,  iawet  ii  onkwariwa- 
nerahaksera  sawisenne,  tsi  wasiatienenne ; 
askitenre  akesatsteke  kariwiiostonke,  tosa 
akennikonhroktake  tsini  skwatenientense 
nonwentsiake,  akwekon  tenhnon  aonkeri- 
waieritonhatie. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

IV.  Kaierihaton  tsi  ioiatonserenton : 

Kwasennaiens . . . 

Hetsitewawenniiost  Iesos  zvathiaterane 
Wari. 

O  Iesos  Sewenniio,  iah  othenon  teseni- 
nakwenhon  ne  tsiatatienha,  tsini  seniiata- 
wenhonhatie ;  askitenre  aonkenikonhriio- 


112 


TEIONNONSATASJSTHA 


hake  othenon  nenionkiere  nonkwe,  ok  eken 
akhetenre,  tsi  nise  nisaieren  naskwarihon- 
nien. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

V.  Wiskhaton  tsi  ioiatonserenton : 

Kwasennaiens .  .  . 

H etsitewawenniiost  lesos  wahonwasnie- 
non  tsi  roiasakehte . 

O  Iesos  Sewenniio,  ise  takwentenron 
nakwaienawase  tsi  sarontakehte ;  askitenre 
tiotkon  akheienawaseheke  ne  sate  konkwe 
nonwentsiake,  aonkwatanitenraskonhake, 
tosa  onka  akhekenhronniheke,  ii  tenhnon 
akatatkenhronniheke. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

VI.  Iaiakhaton  tsi  ioiatonserenton : 

Kwasennaiens .  .  . 

H etsitewawenniiost  Iesos  zvahonwakon- 
sokewe. 

O  Iesos  Sewenniio,  sentenron  naskonsa- 
Arake  naoniataraa  ne  sakonsokewaton ;  aski- 
tenre  tiotkon  askonsarake  nakenikonhra- 
kon,  nakonhiehiaraseke,  nakonwennarak- 


KAIASA  AOHAHA 


113 


wake  oni  tsinenwe,  tosa  nonwenton  akon- 
hiatanikonhren. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

VII.  Tsiatakhaton  tsi  ioiatonserenton : 

Kwasennaiens .  .  . 

H  etsitewawenniiost  Iesos  tekenihaton 
zvahaiatienenne. 

O  Iesos  Sewenniio,  ne  tsini  iokste  non- 
kwariwanerahaksera,  ne  saiatienentha ;  as- 
kitenre  nakswenseke  onwe  ne  kariwaneren, 
tosa  nonwenton  aonsakonnikonhraksate,  ok 
eken  ii  akatatkenrenseronniheke,  ne  taonsa- 
keriwaserako. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

VIII.  Satekonhaton  tsi  ioiatonserenton : 

Kwasennaiens .  .  . 

Hetsitewawenniiost  lesos  ronwanontera- 
ties  ne  kontstaranes. 

O  Iesos  Sewenniio,  askitenre  akonwen- 
naierite  tsi  isen :  ise  sewariwake,  nok  oni 
niietsiien  okonha  akoriwake  sewatstarane- 
sek;  ise,  Sewenniio,  a^kon  nokaseratokenti, 


114  TElONNbNSATASfiMA 

ne  tokenske  akatstarhakwake  tsi  wakeriwa- 
neren,  nok  tsi  iakoriwaneren  nakonkweta. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

IX.  Tiohtonhaton  tsi  ioiatonserenton : 

Kwasennaiens .  .  . 

H etsitewawenniiost  Iesos  ashenhaton 
wahaiatienenne . 

O  Iesos  Sewenniio,  ne  iawet  sennikonh- 
roktakwa,  tsini  iahte  ionkwatsennonniats- 
kon  niakionkwe ;  askitenre  tiotkon  akeri- 
waientereseke  tsini  skitenranionhaties,  ne 
tiotkon  takonnonweratontake,  naonkwa- 
teweientontieseke  tsi  konnhe. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

X.  Oierihaton  tsi  ioiatonserenton : 

Kwasennaiens .  .  . 

Hetsitewawenniiost  Iesos  wahonwaia - 

tawitasionko. 

O  Iesos  Sewenniio,  ne  takwarihonnienni- 
tha  tosa  sotsi  aionkwanikonhranentakon- 
hake  nonwentsiake  ne  kaientaon;  askitenre 
tosa  sotsi  akennhaten,  nothenon  akatka- 


KAIASA  AOHAHA 


115 


ronni,  ise  tenhnon  akonwenniioste,  aker- 
heke,  ise  waskekwa,  nakwekon  tisewenniio, 

Takwaienha.  .  .  &c. 

XI.  Enskathaton  iawenre  tsi  ioiatonse- 
renton : 

Kwasennaiens .  .  . 

Hetsitezvawenniiost  lesos  wahonwadata- 
4ientakte. 

O  Iesos  Sewenniio,  teiesasnonsawehes- 
ton,  teiesasitaweheston  oni,  tsi  iesaiatanen- 
takton  tekaiasontne,  ii  onkwariwa;  oronwa- 
roskon  tsiataniiontakwenne ;  askitenre  ake- 
nonweseke  nakeronhiaken  nonwentsiake, 
taonsakeriwaserako. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

XII.  Tekenihaton  iawenre  tsi  ioiatonse- 
renton : 

Kwasennaiens .  .  . 

Hetsitewawenniiost  lesos  waerontakets- 
ko. 

O  Iesos  Sewenniio,  ethone  senha  saron- 
hiakenhon  saiesaiatakaratate  tekaiasonteke, 
aseken  ne  senheiaton  tsi  takwenheiase ;  as- 


1 1G  TEIONNONSATASETHA 

kitenre  akenonweseke  saianerenseratokenti, 
ne  aonkiatakaratate  katke  sonha  karon- 
liiake. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

XIII.  Ashenhaton  iawenre  tsi  ioiatonse- 
renton : 

Kwasennaiens .  .  . 

'Hetsitewawenniiost  Iesos  sahonzvaiatti- 
nentasi. 

O  Iesos  Sewenniio,  ne  ionkwahroris  tsini 
kanoron  ne  kariwaneren,  nonwa  senheion, 
satskwekon,  tesateronwekon,  tesatskane- 
nonte,  iokahronton  tsiatakwekon,  tsi  teiesa- 
wehestanion ;  askitenre  akatennikonhra- 
nentasi  ne  kariwaksenskwe  okon,  naont- 
sennonni  ohnaken  ne  kieronke,  tsi  nentsion- 
tonnhete  nonkwe. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

XIY.  Xaierihaton  iawenre  tsi  ioiatonse- 
renton : 

Kwasennaiens .  .  . 

H  etsitezvawenniiost  Iesos  wahonwaia - 
tata. 


KAIASA  AOHA.HA 


117 


O  lesos  Sewenniio,  satiatatas  nonkwe- 
riane,  tsi  takwatiennis  Okaristiakon ;  aski- 
tenre  tosa  othenon  aioiatoronhake  nakwa- 
tonnhetston,  tsinikon  nenkiatarane,  nok  oni 
nenkatonnhokten ;  aiawens,  katke  sonha,  ii 
nonwa  akonhiatienhase  ne  karonhiake. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

Tsi  iehasentakwa  iatentsiontontsdten, 
aiairon : 

Takwaienha.  .  .  Wari.  .  .  Ahonwasen- 
naien.  .  . 

Shetenr,  Sewenniio,  shetenr  ne  sheien 
okonha ;  tosa  iatekakonte  askwanakwase. 
(3  nioriwake.) 

Shetenr,  lesos  Sewenniio,  atorisensera- 
kont.  ( Teioriwake .) 


TEIONNON S ATASETHA  KOWA. 


t  Rasennakon .  .  .  Akwa  tekonnoronk- 
wanions...  sk.  108. 

0  Iesos,  seskwaskpntakwen .  ,  ,  sk,  108. 


118 


TEIONNONSATASETHA  KOWA 


Hetsitewanonteratiesek 
Iesos  tsi  ronontaraonhatie ; 

Akwa  okti  shanekwensote, 

Tsi  nonwa  (2)  roiasakehte. 

Siaton  nonkwanikonhrakon, 

Tsini  honwaronhiakenton, 

Tiotkon  aiakwehiarak. 

I.  Tiotierenton  tsi  ioiatonserenton ; 

Tokenske  onwe,  Sewenniio, 

Akonhaa  ne  kon r ohhiaken ton  ; 

Sekon  kati  iahte  skrewatha, 

Ne  tsini  (2)  sanikonhriio. 

Siaton .  . . 

Kwasennaiens .  .  . 

Iesos  ronwatewenteton  nahonwario . 

Tetewaiatoret  tsini  honikonhriio  Iesos, 
sahonwatewentete  nahrenheie ;  nok  akwa 
ionkwanikonhraientann,  iah  raonhaa  etho 
tehoieren  ne  Konskwirat.  Ii  oni  etho  niion- 
kwaieren,  ne  ken  tewataraien.  lawet  tewa- 
wennakwekon  nonkwe  okon  nonwentsiake 
ionkwariwison  tsi  rawenheion.  Tsitewata- 
trewat  kati  onkwanikonhrakwekon,  nok  te- 
wenron : 


KAIASA  AOHAHA 


119 


O  Iesos  Sewenniio,  ii  onkwariwanera- 
haksera  iesonnhiiakon ;  askwentenre,  iaon- 
tohetste  tsinaonsaiakwatatswenseke  tsi  ion- 
kwariwaneren,  ne  aonsakwanikonhraseron- 
niate  tsini  kwanikonhraksaton. 

Takwaienha.  .  .  Wari.  .  .  Ahonwasen- 
naien.  .  .  Takwentenr.  .  .  Ashetenre.  .  . 

II.  Tekenihaton  tsi  ioiatonserenton : 

lorontakste  sarontakehte ; 

Iawet  onkwariwanerahaksera 

Ioranentakon  ne  tsiatake, 

Ne  tsini  (2)  shenonwes  nonkwe. 

Siaton . . . 

Kwasennaiens .  .  . 

Iesos  roiasakehte. 

Tetewaiatoret  tsini  honikonhriio  ne  Son- 
kwawenniio;  ok  tateiohrihon  ne  raieronke, 
sekon  wahakweni  wahatketate  ne  karonto- 
wanen  tekaiasonte.  Ethoniiot  tsi  sonkwari- 
honniennis  aetewatketate  oni  nii  tsini  ion- 
kwaiatawenserons  ne  iononwakte  nahoten, 
ne  iawet  onkwaiasa.  Ionkwaiasakehte 
kati,#  ne  skennon  ionkwatakatstaton,  are 


120 


TEIONNONSATASETHA  KOWA 


raonha  sonkwasokwawesons  ne  Rawenniio, 
are  nonkwe  sonha  ionkikenrenseronnis. 

O  Iesos  Sewenniio,  iah  othenon  nise  te- 
sastonton,  tsi  saterontaketaton,  ii  tenhnon 
ne  ionkwananon  kariwaksenskwe  okon,  ii 
etho  naionkwaieren.  Takwanikonhrahnirat 
kati,  naiakwakweni  tosa  othenon  aiakwari- 
warako,  tsini  iakwatkaronnianions  non- 
wentsiake ;  tosa  othenon  aiakwannhaten 
tsini  kanakere  nonwentsiake ;  ne  aonsakwa- 
nikonhraseronniate,  ne  katke  sonha  iaion- 
kwaiatenhawite  tsi  tesiteron  karonhiake. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

❖❖❖ 

III.  Ashenhaton  tsi  ioiatonserenton : 

Ioriwatsanit !  Rawenniio 

Raiatienens  tsini  iorontakste; 

Onkwe  etho  nihonwaieren, 

Raonha  (2)  Sakoiatison. 

Siaton. . . 

Kwasennaiens .  .  . 

lesos  tiotierenton  wahaiatienenne. 

T  etewaiatoret  tsi  wahawenontonhatie 
lesos  onontoharake,  tsini  iawetowanen 
ionekwaseron  sahonwasokwaweson,  nok 


KAIASA  AOHAHA 


121 


ohikta  sathonwanonwarannhaste,  ne  roia- 
takenheiaton,  wahonoronse,  tsi  rorontakeh- 
te,  akwah  wahaiatienenne.  Iah  kati  tate- 
honwarhotonnis,  ronwaientanions  tsi  te- 
honwasterihatha  ne  taontahatane ;  sekon 
iahte  hatatitenre  ne  raonha,  ii  ok  sonkwen- 
tenre,  tesesonkwariwaserakwennis  tsina 
teionkwaiatoraraks  ne  kariwaneren;  sonk- 
warihonniennitha  ne  iosnore  taonsaionkwa- 
taste  atonnhakanonniatha,  nare  ionkwaia- 
tenton  ne  kariwaksen  nahoten. 

O  lesos,  sanikonhriio,  takwentenr,  tak- 
wanentsawakon,  tsini  iotonhon  nonwen- 
tsiake  naionkwaiatahtonte  niate  ioriwake  ne 
ioriwatsanitenions ;  takwanikonhrahnirat 
tsini  ionkwanikonhratsiioha,  aiawens 
aiakwakweni  nakwanonteratieseke  ka- 
ronhiakenserakonson  nonwentsiake,  ne 
aionkwakwatsten  katke  sonha,  tsi  tiakot- 
sennonni  kowa,  tsi  tesiteron  nonwa  ne  ka- 
ronhiake. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

IV.  Kaierihaton  tsi  ioiatonserenton : 

Kanori  wase,  ise  Waria? 

Kanon  wase?  Hetsenonteraties ; 


122 


TEIONNONSATASETIIA  KOWA 


Onwatsiok  onontoharake 
Hetsienha  (2)  ensonkwenheias. 

Siaton . . . 

Kwasennaiens .  .  . 

les'os  wathiaterane  ne  Ronistenha. 

Tetewaiatoret  tsini  iononwakte  kowa  sa- 
thiatatken  ne  Wari  ne  Iesos :  sontkahto  ken 
ronwanaskwenhawis  niakonkwetaksenskwe 
okonha,  ronwaiesatanionnes,  ethone  kon- 
waiats  watiaweriasaweheste  ne  kanikonh- 
raksensera.  Oh  nakaiere  kenha  naonsa- 
hoiatatako  tsi  iawet  ronwasarontaties,  ron- 
wariosere!  Nok  ii  ionkwentenre  ne  tion- 
kwe,  ionkwatewentetennis  ne  Roienha,  na- 
onsasonkwaskontakwate  tsini  hatatkenren- 
seronnis.  Iatekakonte  tehokaneraties,  iawet 
rosnienonties,  tsi  tesesonkwariwaserak- 
wennis ;  ok  iahrenheie  ioiatentonne,  iweh- 
re  aiakiahriskon,  nonkwe  aiontsennonni. 

O  Wari,  toni  sententaon  nethone!  As- 
kwentenre  nisa  tsinitsenoronkwakwe  tsi 
hetsenonteratieskwe  Iesos  onontatokentike, 
tsi  oni  nisatakatstaton  karontakta  sason- 
kwenheiase,  aiakwakweni  etho  nasakwano- 
ronkwake,  etho  oni  naionkwanikonkatsteke 
othenon  niionkiierha  nonkwe,  iatekakgnte 


KAIASA  AOHAHA 


123 


aiakwatiatanentakte  tsi  roiatanentakon  Ie- 
sos,  tosa  othenon  akakweni  taonsaiakwa- 
tekhasi. 

Takwaienha  .  .  .  &c. 

•  ❖  ❖  ❖ 

Y.  Wiskhaton  tsi  ioiatonserenton : 

Heren  iret  ne  ronwannhaon 
Nahosnienon  ne  Sonkwawenniio ; 
li  seken  tewakatentson, 

Ii  kati  (2)  katiasaketat. 

Siaton .  .  . 

Kwasennaiens .  .  . 

Sinion  Sirennronon  roienazvase,  Iesos  tsi 
roiasakehte. 

Tetewaiatoret  tsini  sonkwanoronkwa  ne 
Iesos,  tsi  ronwasnienons  tsi  roiasakehte. 
Iahte  honoronse  ne  raonhaa  eh  nahaiere, 
onwentsiakwekon  se  rokehte ;  akwa  ki  son- 
kwentenre,  tsi  sonkwaiakhonnis  ne  raoron- 
hiakensera.  Sonkwanekennis  etho  aetewa- 
riwanentakte  nonkwaronhiakensera,  tsi  ro- 
ronhiakenhon  ne  raonha ;  ne  tsini  rehre 
taiontentsa  nonkwe  aiontsennonni  karon- 
hiake. 

Iesos  takwawenniio,  ise  sariwaieriton  ne 


124 


TEIONNONSATASETIIA  KOWA 


kanoron ;  kennitsioriwasha  nii  teskwaienni 
taonsaiakwariwaserakwate ;  takwentenr  ka- 
ti,  tosa  aiakwariwaswen  nahoten  takwari- 
wisahanihaties  nonwentsiake,  taonsaiakwa- 
riwaserakwatake ;  aiak wanonweseke  tenh- 
non  tsini  ionkwaiatawenserons,  ise  akwa- 
wenniiostake  oriwakwekon,  ne  aionkwar- 
harekonhake  ne  katke  sonha  aiakwatkahto 
tsini  ionehrakwat  sheiatsennonniatennis  ka- 
ronhiake  ne  iesanoronkwakwe  nonwen- 
tsiake. 

Takwaienha .  .  .  &c. 

VI.  Iaiakhaton  tsi  ioiatonserenton : 

Kathonte  tsini  tsiatiiohne, 

Iesos,  iah  nonwa  teskaieronni. 

Ii  ne  ken  kwaiataksaton, 

Ne  tsini  (2)  iakionkwetaksen. 

Siaton . . . 

Kwasennaiens .  .  . 

Tsiakothonwisen  zvahonzvakonsokewe  ne 
Iesos. 

Tetewaiatoret  tsini  ionikonhratsanit  ne 
ioriwiioston ;  kanenrakonson  sotar  ne  non- 
tawe,  iwehre,  ahiatkahto  ne  Sonkwawen- 


KAIASA  AOIIAHA 


125 


niio.  Toni  hotent  tsi  wahotkahto!  Iah 
othenon  teshakonsaieronni,  otskeroskon, 
okenroskon,  onekwensoskon  oni  ne  rakon- 
sakwekon.  Tsinahotenre  tsi'  wahotkahto, 
eh  watkatane  tsi  ires,  sahokonsokewanion ; 
nene,  tsini  haiatanoron,  tehotinonhianiks  ne 
ratironhiakehronon  tahonwakonsakanerake, 
tsini  hokonsanehrakwat. 

O  Iesos !  ise  akwekon  sheiatohetstennis 
ieiatiios  nonkwe,  toni  sentenstetenni,  tsini 
skwanoronkwa !  Senha  kati  akwanoron- 
kwake,  senha  akwakonnienstake,  tsi  tekwa- 
kanere,  iawet  saskohon  kententserakon, 
karonhiakenserakon  oni,  ii  onkwariwa. 
Kwasennaiens  kati,  alcwa  ionkwatiskwen- 
tare,  tsi  kwennitha  naonsesanikonhren  tsini 
kwanikonhraksaton,  nok  aonsasiatiioste 
nonkwatonnhetston,  tosa  othenon  aonsa- 
kaieronnihake  tsini  ioiataksaton  ne  lcariwa- 
neren. 

Takwaienha.  .  .  &c. 


VII.  Tsiatakhaton  tsi  ioiatonserenton : 

Tsini  honwasentonkwa  lesos, 

Sekon  enskat  sahaiatienenne ; 


126 


TEIONNONSATASETHA  KOWA 


Ok  eken  tehotisterihens 
Iosnore  (2)  ahrenheiate. 

Siaton ... 

Kwasennaiens .  .  . 

T ekenihaton  Iesos  wahaiatienenne . 

Tetewaiatoret  Niio  Roienha  sekon  saho- 
noronse  tsini  howisenne;  tetsitewakanerak 
Roiatatokenti  kowa  ehtake  raiataien,  te- 
hoiatorarakon  raoiasa,  tsini  iorontakste ;  ok 
eken  senha  ronwasentonkwa  ne  ronwanas- 
kwenhawis ;  ne  are  nasonkwatokaten  tsini 
sonkwanoronkwa,  tsi  ethoni  shoiatawens ; 
ne  naiakonikonhraientane,  tosa  aionnikonh- 
roktake  ne  teiohnanetarion  nakoriwane- 
rahaksera,  ok  eken  ahonwaniahesenhake, 
tsini  hotanitenraskon,  aiakohtako  naonsa- 
honwanikoinhraseronni,  naonsasakotenre. 
Irehre  akhenikonhraientaste  nonkwe  tsini 
iohahanoron  ne  karonhiake  ieientha,  ne  ok 
iotonni  nohikta.  Aiontakatstate  kati,  aienr- 
heke,  ne  aohaha  karonhiake  ne  karonhia- 
kensera. 

O  Iesos !  sonhaa  takwanikonhrahnirats, 
tsi  iahte  iakwennikonhroktha  tsinateiakwa- 
tonnhakarias  nonwentsiake ;  takwaiata- 
nonstat,  tosa  aonsaiakwariwanerake,  ne 
takwentenron  tsionkwatatrewaton  ;  ne  senha 


KAIASA  AOHAHA 


127 


aiakwannhaten,  noktakaiesha  tsini  satat- 
kenrenseronnihon,.  naonsaskwaskontakwate 
noneshon. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

VIII.  Satekonhaton  tsi  ioiatonserenton : 

“  Tosa  mii  akeriwake 

“  Sewatstaren,  ne  teskwakanere ; 

“  Ise  tenhnon  sewatatitenr, 

“  Aseken  (2)  ise  sewentent.  ’’ 

Siaton . . . 

Kwasennaiens ... 

Iesos  wasakonikonhrahnirate  ne  kontsta- 
ranes. 

Ionkwanehrako  kento  tsini  thoriwaieri  ne 
Sonkwawenniio ;  wahatkahto  ken  konts- 
taranes  ne  iotiriwiioston,  tsini  honwen- 
tenre ;  nok  tsiniiot  ne  sahonikonhren  ne 
raonha  tsini  hotentaonhatie,  ok  sa  ok  ireh- 
re,  akhenikonhrahnirate.  —  “  Tosa,  wa- 
“  henron,  ii  akeriwake  sewatstaren ;  ise 
“  tenhnon  sewariwake,  nok  ietsiien  okonha 
“  akoriwake  tsi  aesewatstarhake  ”.  Ne 
sonkwatokatennitha,  oriwakon  natsitewen- 
tenre,  niah  niare  ii  onkwariwanerahaksera 


128 


TEIONNONSATASETIIA  KOWA 


tateionkwashentoton,  aseken  ne  se  roron- 
hiakentha  tsi  ionkwariwaneren. 

O  Iesos,  saiatanonwet  onwe !  shenikonh- 
rahnirats  niakonikonhranonwaks ;  takwat- 
kahto  satanitenrase-rakon,  takwanikonhren- 
hawit  aiakwakwekon  ne  iotiriwiiostonne, 
akwanonteratieseke  tsi  saiasakehte ;  etho 
naskwaierase  tsini  sheierase  nethone ;  ne  ok 
aiakwatsennonni  nakwanikonhraieritseke 
nonwentsiake,  tsi  tetsiakwariwaserakwas. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

IX.  Tiohtonhaton  tsi  ioiatonserenton : 

Tokenske  onke,  Sewenniio, 

Ken  tsiatiienens,  ise  se  ses'atste. 

Ali !  onkwariwanerahaksera 

Ehtake  (2)  saiatienenton. 

Siaton .  .  . 

Kwasennaiens .  .  . 

Ashenhaton  Iesos  wahaiaftenenne. 

Tetewaiatoret  onen  tsi  iaharawe  Iesos 
onontoharake,  iathatkahtonnion  kanon 
nenhonwario ;  ne  rennontonnion  tsini  tsion- 
teriwatewatanions  nonkwe,  tsini  kentioh- 
kowanen  iah  othenon  taiontste  tsi  sakono- 
ronkwa ;  ok  eken  eniontiesate  raoronhia- 


KAIASA  AOHAHA 


129 


kensera  okon.  Ne  senha  ronikonhranon- 
waktha,  iah  othenon  etho  tehannhatens  tsi 
roiesaonhaties ;  tsiniiot  natkarine  ne  rawe- 
riasatokenti,  iah  othenon  tiieshokwenion, 
akwah  watharakwentarane,  rahetkentsihon. 

O  Iesos !  ne  wesariohte  tsini  skwano- 
ronkwa,  onwatsiok  ientsahate,  enteskwa- 
nekwensarise,  naonsaskwaskontakwate  no- 
ne^shon ;  askwentenre,  onwentsiake  aiak- 
watste  tsini  skwatewentetase  sanekwensa- 
tokenti,  aonsonterakewate  taonsonteriwase- 
rakwate  oni  onkwariwanerahaksera  okon, 
aiawens  iatekakonte  takwanonweratonseke 
karonhiake. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

*** 

X.  Oierihaton  tsi  ioiatonserenton : 

Kasewe,  swaronhiakehronon, 

Sewatkahto  n’ Hetsiiswaia tison . 

Ah !  Hetsiisewaiatakennha, 

Ostonha  (2)  ahaiewentann. 

Siaton . . . 

Kwasennaiens .  .  . 

Iesos  wahonwaiatawitasionko . 

Tetewaiatoret  tsini  horonhiakenhon  ne 
Iesos,  sahonwaiatawitasionko ;  raiatakwe- 
-  5 


130 


TEIONNONSATASETHA  KOWA 


kon  tiioranentakonne  ne  raotiatawit  kenha, 
tontakanekwaseron,  iawet  ase  sonton  tsi 
ronwasokwaweson.  Nok  ne  senha  waho- 
nonwaktaten  raweriane,  tsi  kentiohkowa- 
nen  wahonwatkahto  raonotstoskon.  Ethone 
nahatatitenre  tsi  nahonwatehate. 

O  Iesos,  Niio  tsiatatienha !  onen  wasewe 
naiontatewenniioste  niakonkwetaksenskwe 
okonha  tsi  sonnhe;  iah  enskatha  tesawen- 
naton ;  ne  senha  iosatste  takwahretsiaronk- 
wa,  tosa  aionkwawennatake,  tsini  ionkwaia- 
tawenserons  nonwentsiake,  othenon  niion- 
kiierha  nonkwe.  Oktatesatote  tsi  iesaiata- 
witasionkwas ;  ne  teseseriwaserakwatha, 
tsini  iawetowanen  iowaseraton  notkon  non- 
kwatonnhetston,  tsiatanoronstonne,  tsiata- 
seronnihne  saonkinekwaheste.  Takwentenr, 
Sewenniio,  tontakwaseronniasi  tsini  ionk- 
wawi  notkon,  ne  tontakwaseronniat  ne  io- 
ianerenstakwa  nonkwatonnhetston ;  aia- 
wens  iatekakonte  nonwa  ne  ok  aonsaiak- 
wahawake  tsini  sanikonhroten. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

*** 

XI.  Enskathaton  iawenre  tsi  ioiatonse- 
renton : 

Oh  ne  ken  niswanikonhroten, 

Iesos  hetsisewaiesatanions  ? 


JK.AIASA  AOHAHA 


131 


Ne  ens  ken  sewatonraserons 
Tsinikon  (2)  sonkwentenranions  ? 

Siatoe . . . 

Kwasennaiens .  .  . 

Iesos  zvahonwaiotanentakte. 

T  etewaiatoret  Iesos  rotatewentetonha- 
ties,  okti  sakowenniiostha  ne  ronwarios,  ok 
eken  ne  raonha  skennen  wahatiataren  ka- 
rontake  nahon  waiatanentakte .  To  naha- 
ronhiaken  tsi  waeronwarotonnion  ne  ras- 
rionsake,  nok  rasitake!  Watkarine  ne  rao- 
waronk  kenha,  watewatstonterako  raostien 
okon  saerontaketsko,  watewatiakon  rao- 
tsinonhiaton  okon,  raiatakwekon  wakanao- 
ten  nonekwensa,  nene  kanekwensanoron 
kowa ;  ne  wahoiatakenheiate,  skanoron  no- 
niatatatane  ahoriohte. 

O  lesos !  To  onte  natswenseke  ne  kari- 
wanereni  Ne  wahi  saronhiakenton.  Toni 
skwanoronkwa  niakionkwe,  tsi  iahta  tesa- 
nonhianihekon  nasatatewentete  naonsas- 
kwaskontakwate  noneshon !  Ne  ok  tkari- 
waieri  takarine  nonkweriasa,  tsi  naonsaia- 
kwatatswenseke  tsi  ionkwariwaneren ;  ne 
ok  tkariwaieri  akwekon  aiakwatewentete 
niontonweskwatha  okon  nonwentsiake, 
sonhatsiwa  akwanoronkwake  tsinenwe, 

Takwaienha,  ,  .  &c. 


132 


TEIONNONSATASETHA  KOWA 


XII.  Tekenihaton  iawenre  tsi  ioiatonse- 
renton : 

Sa  h  r  en  h  e  i  e,  on  ter  ak  w  a  t  on , 

Saiontonnheton  iakowentaon ; 

Tsini  hoson  ne  wakontrori : 

Raon  h  a  ( 2  )  S  on  k waw  en  niio . 

Siaton . . . 

Kwasennaiens .  .  .  v 

Iesos  zvahrenhek  tekaiasontne. 

Tetewaiatoret  nene  Roiatatokenti  kowa 
wahonhriskon  ne  iakonkwetaksenskwa, 
ashennen  nahonwaiatanentakte  ne  tehnihase 
hninenskwas.  Ionkwanehrako  tsini  honi- 
konhriio,  nok  tsini  sonkwanoronkwa ;  sa- 
koterennaiennis  ne  ronwario,  rorharatsten- 
nis  karonhiake  ne  saiatat  ne  satehonwa- 
tiiatanentakton,  sonkwanistenserawis  ne 
Raonistenseratokenti,  rowenniiostha  rao- 
tonnhetston  ne  Roniha,  thawenninekens  tsi 
onen  akwekon  kaweiennentaon ;  onen  tsie- 
wenniio  nonkwe  ne  karonhiake,  nok  son- 
kwenheiase.  Ok  sa  ok  akwekon  tsini  hote- 
weiennison  iawet  wakontrori  tsini  haiata- 
noron,  ne  tsinaawenseron  ne  ioriwanehra- 
kwatenions :  taiokarawe  nonwentsiakwe- 
kon,  saiontonnheton  ne  iakowentaonne, 
sai ontat f e wat an ion  kentiohkowanen? 


KAIASA  AOHAHA 


133 


O  sewariwanerahakskon !  tsionhaa  ken 
iah  othenon  tataesewaiatorete  tsini  ioni- 
konhraksat  kowa  tsi  nahoiatawen  ne  Son- 
kwawenniio?  Hetsisewatkahto  nisa,  nok  se- 
werhek :  ii  etho  niionkwaieren.  Entsisewen- 
tenre  sane,  ne  tokenske  entsisewatatrewate. 
Sewatkahto  tsi  raiataniionte,  tehoteweiate : 
nene  sakorhare  niakoriwanerahakskon ;  io- 
karonte  ne  Raweriasatokenti :  nenetho 
tkaiakens  naioianerenstakwake  nonkwa- 
tonnhetston .  T ewak wekon  tewatiskwenta- 
ren  tsi  thoiatanentakon  ne  Iesos,  hetsition 
tsi  tionnhe  ne  sonkwenheiase. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

*** 

XIII.  Ashenhaton  iawenre  tsi  ioiatonse- 
renton : 

Wari,  onen  wahiaiatonti 
Ne  Hetsienha  hetsenoronkwakwe, 

Iawet  se  ise  waesario, 

Ne  tsini  (2)  serientaksenhon. 

Siaton . . . 

Kwasennaiens .  .  . 

Iesos  sahonwaiatanentasij  nok  zvakon- 
zmienhase  ne  Ronistenha. 

Tetewaiatoret  tsinaonikonhranonwake  ne 
Wari,  sahrenheie  ne  Roienha,  raonhatsiwa 


134  TEIONNONSATASETHA  KOWA 

ronoronkwakwe.  Aonha  wahoiena,  sahon- 
waiatanentasi ;  tekakanere  tsini  shakonso- 
ten  nonwa,  ionekwensaronnion,  tehote- 
ronwekon,  iokaronte  raiatake,  rasnonsake, 
rasitake  oni.  Ne  sateiot  akwa  aonha  etho 
nakonwaieren,  etho  nakaiesha  naonikonh- 
rakon.  Raonhaa  akwa  rotokense  ne  Ra- 
wenniio  tsinaonikonhranonwake. 

Wari,  takwaienha,  ii  are  onkwariwa  tsi 
ne  sanikonhranonwake  nethone,  ii  onkwa- 
riwanerahaksera  teieseriasaweheston,  tsi  ne 
rostonton  ne  Iesos  tsi  ronwaiatanentakton ; 
satanitenraskon,  satontat  tsi  sesakwatatre- 
watennis,  sakwawenniiostha  oni  ne  tsiaten- 
hawe  nonwa  hetsienha;  tiotkon  aiakwehia- 
rake  tsini  sanikonhranonwakon  kaiasakta, 
etho  naionkwanikonhranonwakseke  tsi  ion- 
kwariwaneren. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

XIV.  Kaierihaton  iawenre  tsi  ioiatonse- 
renton : 

Aiiawem  ens,  lesos,  tsi  siiatat, 
lak w  ak w  ekon  ai  ak w  en  herat-e, 

Tsi  naon saiak watats wenseke, 

Iaiakwe  (2)  ne  karonhiake ! 


Siaton . . . 


KAIASA  AOHAHA 


135 


Kwasennaiens .  .  . 

Iesos  wahonwaiatata. 

Ken  kaien  ne  Sesakoskontakwen  nonkwe 
noneshon,  ronwaswenhon  nonwentsiake, 
onen  kati  onwentsiokon  raiatat,  onkwe 
sonha  ronahriskonhon. 

Askwentenre,  Iesos,  tsi  teiakwatonnha- 
karias  nonwentsiake,  iatekakonte  ne  aion- 
kwanikonhrori  tsi  saronhiakenhon,  nok  tsi 
senheiaton  iawenheiontatsanit,  naonsas- 
kwaiatontako  noneshon.  Iakoseronni  tsi 
iesaiataten  otstenrokon,  akwa  oni  konwaia- 
takhonston  ne  tsieronke  kenha ;  aiawens 
etho  .  naionkwatennikonhraseronni  nonen 
are  waskwentenre  wasatiatata  nonkweria- 
ne,  tsi  takwatiennis  n’Okaristiakon ;  etho 
naiakwateweienton  ne  sawaratokenti,  tsini 
konwateweienton  ne  tsieronke  kenha ;  ne  to- 
sa  askwaswenseke  tsi  takwatiennis.  Asiatata 
tsinonni  satiataten,  onkwariwanerahaksera 
okon,  iakwatennikonhrotakwatha  okonha ; 
tosa  othenon  aonsaionkwataskatsten  tsini 
kanakere  nonwentsiake ;  tiotkon  tenhnon 
aiakwatohtarhoseke  tsi  iesanikonhraksatha 
nonkwe ;  aiawens  skennen  akwenheiase,  nok 
akwaienterhane  tsini  saiatanehrakwat  non- 
wa  karonhiake. 

Takwaienha.  .  .  &c. 


136 


KAIASANORON 


Tsi  iehasentakwa  iaonsaien: 

Siaton,  lesos,  nonkweriasakon 
Tsini  iesaronhiakenton  nonkwe. 
Takwientenr  ise  oni,  Wari, 

Asteson  (2)  aiakwehiiarak. 

S'iaton ... 

Takwaienha.  . .  Wari...  Ahonwasen- 
naien...  Shetenr,  Sewenniio.  .  .  (3).  — 

Shetenr,  Iesos.  .  .  (2). 


KAIASA  SONHA  KANORON  TSI  WATKRKNNAIENNI 

NE  IONTSTHA  AIERIWAIERXTE  NE 
KAIASA  AOHAHA. 

Aionkwanehrako  tsini  Kanistenseriio,  tsini  io- 
tiesen  ne  Kentiohkwatokenti :  iakowis  noktika- 
wenniio  nonkwe  aiontsennoniniate  taiontentsa  te- 
wateriwaserakwatha  kowa  sonha,  ne  kaiiasa  ao- 
haha  aowenk,  nok  oni  aiakonoronseheke  ononsa- 
tokentike  iaien,  naieriwaierite  taionnonsatase. 

Ken  kaien  nihotiriwison  Ratiriwawakon  ko- 
watson,  ne  oni  wahariwahnirate  ne  nonwa  son- 
kwatsteristha,  Reon  XIII,  19  siskare  senvie  1884, 
tenhnon  9  siskare  september  1890: 

Ne  iakononwaktanionni,  ne  iennhoton,  ne  te- 
iontstekahwas  kaniatarake  kowa,  ne  iiens  tsi- 
nonni  iahte  kanonsote  ononsatokenti  teieiasontha, 
tenhnon  nokti  kawenniio  nonkwe  ne  iahte  ie- 
kwenies  ononsatokentike  iaien  taionnonsatase, 


TEIONNOIVSATASETHA 


137 


aonton  nemiee  aieriwaierite  ne  kaiasa  aohaha,  tsi 
ieteron,  neniontste  ne  kaiasanoron  waterennaienni 
naieriwaierite  ne  kaiasa  aohaha ;  nok  sataiontsen- 
nonniate  tsini  iontsiennonniatha  ne  ononsatoken- 
tike  teionnonsatases ;  kawenniio  ki  esnonsake  aie- 
hawake  ne  kaiasatokenti,  nok  tsiakotatrewaton- 
hatie  aierihoktake  20  Takwaienha,  20  Wari  te- 
konnoronkwanions,  nok  20  Ahonwasennaien ; 
iken  :  14  nioriwake,  aowenk  ne  14  nikon  tsi 

ioiasentonnion,  nok  io i aton-se r en to n n ion ,  nonon- 
satokentike  aiakoriwaieriton ;  tenhnon  5  niori- 
wake,  ne  ahonwasennaientake  Iesos  wisk  nikon 
tsi  rotewiraronnion  sasonkwaronhlakense ;  nok 
enskat,  raowenk  n’Ariwawakon  kowa. 

Tokat  eso  nionkwetake  skatne  ieteron  kanons- 
kon,  watoms  nakwekon  taieiena  tsi  ierihoktha, 
tsieiatat  aiehawake  ne  kaiasanoron,  akwekon  sa- 
teoiontsenmonmiate,  teniontentsa  tewateriwasera- 
kwatha  kowa  sonha,  kaiasa  aohaha  aowenk. 

Nok  are,  kaneka  sotsi  iakononwaktani,  naie- 
kwenieseke  aierihokten  20  nikon  Takwaienha, 
Wari,  nok  Ahonwasennaien,  ne  iatenskene  naie- 
rihokten  Tsiontonnhakanonniatha,  nok  aiairon : 
i(  Kwennitha  kati,  sheiatakennha  ne  iesawennaie- 
(e  riits,  ne  sesheskontakwaton  sanekwensatoken - 
({ tike,”  tenhnon  akonikonhrakon  arahonne  taie- 
wennaserete  tsieiatat  eh  iiens,  ierihoktha  3  Ta- 
kzvaienha,  3  Wari,  3  Ahonwasennaien . 

Aiawen  akaientake,  tsi  iakonomsotom  niakori- 
wiioiston  okon,  nene  kaiasatokenti,  kanoron  tsi 
wateremnaienmi ;  romwamiahesemhak,  me  aoriwake, 
ne  ronwahniha  sakorihommiennis ;  niahta  hoteri- 
hontake  me  raomha  mahateremmaienhase  ne  kaiasa 
sonha,  ne  kaiasa  aohaha  aoriwake,  ioriwentaon 
enhariwatsenri  kanon  nahatennhane  nakonwate- 
rennaienhase  neneh? 


IENONTARASTHA  KANESATAKE. 


Saiatat  ne  ratsihenstatsi,  onen  wahonnise  sako- 
rihonniennihakwe  ne  Kanesatakehronon,  Awen- 
nenhawi  ronwaiatskwe,  (onseronnikeha  M.  Fran- 
gois  Picquet),  wahatennhane,  toha  tsini  kahawi 
1740,  akanonsotake  neh  tsini  kanonsoton  otsten- 
ra,  sekon  nonwa  kanonsoton  onontoharakeson 
Kanesatake.  Raweron,  ne  iawet  taonsakiatieren- 
hake  tsi  tiononte  Kanesatake,  ne  tsi  tiononte  Kar- 
wer,  tsinonwe  nihoronhiakenhon  ne  Sonkwawen- 
niio  ;  nok  tsi  kanonsoton  aiorhentonhake  ieiata- 
ronnion,  neh  eniontkahtotake,  aonsaiontatehia- 
rakwen  ne  kariwakweniioson  tsini  hoiatawenhon 
Iesos  isahonwaiesatanion. 

Eh  nahe  tsi  kentiohkowanen  inon  tionhten- 
tionkwas  naienontarane,  nahonwawenniioste  le- 
sos  sonkwaronhiakense. 

Ken  nasakotitenre  ne  Ratiriwawakon  kowatson 
tsiniakon  eh  enionterennaienhna,  kawenniio  en- 
tsiontateronkwase,  enieiatarane  nok  enhonhion 
tsi  enionterennaien  n’Ariwawakon  kowa :  1 0  Ens- 
kat  ne  tsioserat,  akowenk  ne  tewateriwaserakwa- 
tha  kowa,  nemekwatho  Kanesatake  ononsatoken- 
tike;  20  Tsini  ioriwake  enienontarane  eniekwa- 
tho  tsi  kanonsoton  onontoharakeson,  akowenk 
ne  tewateriwaserakwatha  kowa ;  othenon  aia- 
koiotatse  naienontarane,  ne  oni  sakat  taiontentsa, 
naiekwatho  ononsatokentike,  naieiriwaierite  na- 
honwennitentase  ne  Iesos  sonkwaronhiakense ; 
3°  Tikate  ne  skanonsatson  iaiekwatho,  akowenk 
7  nioserake  nok  7  nioriwake  ne  kaieri  niwason- 
tashen  ne  tewateriwaserakwatha  sonha, 


I O N TEREN N A I EN T AK W A  lENONTA- 
RASTHA. 

Tsi  Tekaiasonte. 

t  Rasennakon . .  .  Akwa  tekonnoron- 
kwanions. .  .  sk.  108. 

Karo  kase,  Satkon  Saiatatokenti,  asate- 
kate  onkwanikonhrakon  iesanonwestha  na- 
katsiroten. 

Akwa  onkwanikonhrakon  tekwanoron- 
kwanions,  kaiasatokenti,  kaiasanoron ;  ne 
kaiasanoronstakon  tsi  iesaterennaienni, 
iawet  skaiasat  iotonhon  ne  akwa  ronwaia- 
tanentaktonne  Iesos  Kristos,  tsi  rawenhe- 
ion  Karwerke. 

Kwennitha,  lesos  Sewenniio,  onen  non- 
wa  etho  ieniakwaterennaientatie  tsi  iawet 
satohetslon,  tsasaterennaienhne  atenhenra- 
kon  Orif.  Iontatenonwes,  iontatitenra- 
nions  ontatekenson,  ne  sahtarakwenhatie- 
ne ;  askwentenre,  ne  ken  ionkwatiskwentare 
tsi  kahniote  kaiasatokenti,  taiakwatatenon- 
wehake,  taiakwatitenranionheke  oni.  Etho- 
naiawen. 

Takwaienha .  .  .  Wari.  .  .  Ahonwasen- 
naien.  . .  Takwentenr.  .  .  Ashetenre.  .  . 

*** 

Teiiiietane,  entsionhteinti,  nok  tsini  iohahes  aie- 
rensokten;  nok  tsi  iakonontaraonhatie,  ahonwen  - 
nitentase  ne  Rawenniio  skennen  tahontatenon- 


140  IENONTABASTHA 

wehake  rotiriwiioston  rotmontiiosoii,  nok  aonsaj 
kariwahtonte  ieriwaksatha  kariwiioston,  nok  oni 
senha  aken t i ohko wannha  Kientiohkwatokenti. 

❖  ❖❖ 

I.  Tiotierenton' tsi  teietastanionkwa. 

Iesos  rahetkentsihon  Atenhenrakon. 

Iesos,  tekon  n  oronk wan  ion  s , 
Tesatonkwaraonhatie 
Ohneka  nok  onekwensa, 

Entakta  'saesario. 

—  Akwa  tekonnoronkwanions . . . 

Kwasennaiens .  .  . 

lesos  Kristos,  Niio  Onkwe  oni,  tsini  ka- 
ronhiakenseranoron  saronhiakenseratokenti 
okon,  tkariwaieri  akwekon  nonkwe  asteson 
aiesentenranionheke,  nok  taiesanoronkwa- 
nionheke  tsini  skwentenron.  Ise,  lesos 
Kristos,  tsiatare  kaiatonniseratokentike 
ken  ioiatonniseranentakon,  ionkwatkennisa- 
haton  kento,  ne  tsini  iakwaskaneks  akwa 
aiakwateweienton  tokenske  akwentenra- 
nionheke,  tsini  skwentenron  atenhenrakon 
Orif ;  aseken  etho,  tsini  satanitenraskon, 
akwa  sanikonhronni,  iawet  sanikonhranen- 
takton  tsiatatake  akoriwanerahaksera  okon 
akwekon  nonkwe ;  seron,  oriwakwekon  ta- 


IONTERENNAIENTAKWA 


141 


onsakeriwaserako ;  ethone,  tsinitsenonwes 
Niio  Hianiha,  okstentsi  sanikonhranon- 
waktakon,  ne  tsini  honwanikonhraksata- 
nion  nonkwe  nonwentsiake ;  toha  aesen- 
heiaton,  tsiatakwekon  onekwensa  ohneka 
tekiatieston  tesatonkwaraton ;  nok  onen  tsi 
iahte  tsisahtonse,  akwa  wasatiskwentare, 
nok  senha  wasakwisron  tsi  saterennaien- 
takwe,  nok  watseriwaienhase  Niio  Hianiha 
tsini  saiatawenskwe. 

O  Iesos,  satanitenraskon  kowa!  askwen- 
tenre,  ne  askwentenrate  tsini  saiatawenhon 
atenhenrakon,  tiotkon  aionkwanikonhra- 
nonwaktake  tsini  ionkwariwaneren,  tiotkon 
ne  taiakwasentotake,  tsini  kwanikonhrak- 
saton.  Askwentenre  oni,  katke  ki  ok  othe- 
non  kanoron  nenionkwaiatawen,  senha 
ethone  aiakwakwisron  aiakwaterennaien, 
nok  akwariwaienhase  tsini  ionkwaiata- 
wens. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

IX.  Tekenihaton  tsi  teietastanionkwa. 

Iesos  wahonwasokwaweson. 

Iesos,  tekonnoronkwanions, 

Tateiohrihon  ne  tsieronke, 


142 


lENONTABASTfiA 


Tsini  iesasokwaweson, 

Skanoron  aesenheiaton. 

—  Akwa  tekonnoronkwanions . . . 

Kwasennaiens .  .  . 

O  Iesos  Sewenniio !  iakwaskaneks  akwa 
aiakwateweienton  akwentenranionheke,  tsi- 
ni  saronhiakenhon  tsaesokwaweson,  nok 
takwanoronkwanionheke,  tsini  skwenten- 
ron  nethone ;  aseken  ne  tetsisariwaserakwa- 
takon  kariwaksenskwe  okon,  tsini  ionkwa- 
tonweskwatanion.  TsiaTanoron  kowa,  iah 
othenon  tesanoronse,  onen  sane  tateiohri- 
hon  tsieronke  kenha;  oktisesenekwensote, 
sekon  isinison  iesaientanions.  Ionkwentent 
ionkwariwanerahakskon ;  kanekhere  tsini 
iaweta  ionkwariwaneren,  ne  tionkwarita- 
kon  ne  tsieronke;  ii  onkwariwa  tsi  iahten 
tsisahtonse,  sekon  kati  asteson  iakwariwa- 
neraks,  iawet  isinison  iakwaientanions  ne 
tsieronke ;  satanitenraskon  kowa,  ne  tsi 
arekho  teskwahrewaton. 

Tsionkwatatrewatonhatie,  akwa  tionkwa- 
nikonhrasahaton,  kwennitha,  ne  askwen- 
venrate  tsini  saronhiakenhon  tsaesasokwa- 
weson,  akarihontarhene  onkwanikonhrakon 
tsini  saronhiakenhon  ethone ;  tiotkon  kati 
aiakwehiarake,  ne  aiakwattokatake  tsini  ie- 
riwanerahaktha  kariwaksenskwe  okonha 


IONTERENNAIENTAKWA 


143 


tsi  iontonweskwatanions,  nok  oni  aiakwa- 
riwaswatake  nehnakarihoten,  akwa  iateka- 
konte  akwekon  aiakwariwahtonte.  Etho- 
naiawen. 

Takwaienha.  .  .  &c. 


III.  Ashenhaton  tsi  teietastanionkwa. 

lesos  tehonwanonwarannhaston . 

lesos,  tekonnoronkwiaiiions, 

Onen  iahta  tsisahtonse, 

Ohikta  iakoseronni 
Teiesanon  warannhaston . 

—  Akwa  tekonnaronkwaniions . . . 

Kwasennaiens .  .  . 

O  lesos !  iakwaskaneks  akwa  aiakwate- 
weienton  akwentenranionheke  tsini  saron- 
hiakentakon,  ohikta  sontaiesanonwarann- 
haste,  nok  takwanoronkwanionheke  tsini 
skwentenron  nethone ;  aseken  ne  tetsisari- 
waserakwatakon  tsini  iakwariwanerahak- 
tha,  tsi  iakwanaie,  tsi  iakwatatewenniios- 
tha,  tsi  iahte  iakiwennarakwa  iakikowa- 
nens.  Ionehrakwat  tsini  saronhiakenhon 
ethone,  aseken  ohiktake  ieientanionskwe, 
nakon  iakohiktotaserons?  tontakanekwase- 


144 


IENONTARASTHA 


ron,  iah  onka  teiesentenraskwe,  senha  ok 
eken  iesatentoriatakwe,  teiontontsotakwe, 
onontiio  kowa  teiesanonweratonkwa.  Iah 
nonwenton  kaneka  nonkwe  etho  teionta- 
tierase. 

O  Iesos,  sanikonhriio  kowa !  iahtiiateka- 
konte  teshehrewaton  iesaiesatakwe  ethone, 
kanekhere  iah  othenon  tesanoronse.  Tsion- 
k watatr e watonhat ie,  akwa  tionkwanikonh- 
rasahaton,  kwennitha,  askwentenre  ne 
akarihontarhene  onkwanikonhrakon  tsin  i 
saronhiakenhon  ethone,  ohikta  tsi  iesanon- 
warannhaston ;  tiotkon  ne  aiakwehiarake, 
nok  ne  aiakwattokatake  tsini  kariwaksen 
kanaiesera,  nok  iontatewenniiostha ;  aia- 
kwariwaswenseke  kati  nehnakarihoten, 
akwa  aiakwariwahtontake. 

Takwaienha.  .  .  &c. 


IV.  Kaierihaton  tsi  teietastanionkwa. 

Iesos  roiasakehte. 

lesos,  tekannor onkwaniion s, 

Sakehte  tekaiasonte ; 

Serenkhene  iahasewe 
Onontoharake  Karwer. 

—  Akwa  tekonnoronkwanions . . , 


Kwasennaiens , , , 


IONTERENNAIENTAKWA 


145 


O  lesos !  iakwaskaneks  aiakwateweienton 
akwentenranionheke  tsini  saronhiakenhon, 
ethone  tsi  sanensaratiene  tekaiasonte,  nok 
takwanoronkwanionheke  tsini  skwenten- 
ron  ethone ;  aseken  iawet  sakehtene  onkwa- 
riwanerahaksera  okon,  tsi  satketaton  te- 
kaiasonte ;  ne  tetsisariwaserakwatakon  tsini 
ionkwariwanerahakskon,  onen  teiakwate- 
riatikhonnion  othenon  iakwaronhiakeris, 
kaneka  ki  ionkinikonhraksatanion,  iahte 
iakwaienteri  aiakwatakatstate, 

Kwennitonhatie,  o  lesos !  me  askwenten- 
rate,  tsini  saronhiakenhon  tsi  sarontakehte 
tekaiasonte,  tosa  seriwarako  tsini  ionkwatie- 
saton  karonhiakensera  sonha,  tsini  takwa- 
riwisahani  tsinahe ;  askwentenre  oni  aia- 
kwanoronkwake  othenon  eniakwaronhia- 
kenseke  tsinenwe,  skennon  aiakwatakats- 
tate,  nok  aiakwatonnrhakwate  karonhiake. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

V.  Wiskhaton  tsi  teietastanionkwa. 

Iesos  waWonwaiatanentakte. 

I  eso s,  tekonnoronkw an ion  s , 

Akwa  ka  r onwa r owanen  s 


146 


IENONTARASTHA 


Tei  esasnon  sawehestakon , 

N ok  tiesasi ta wehestakon . 

—  Akwa  tekonnoronkwanions . . . 

Kwasennaiens .  .  . 

O  Iesos  T  iakwaskaneks  aiakwateweien- 
ton  akwentenranionheke  tsini  saronhiaken- 
hon,  karonwarowanen  tiesasnonsawehes- 
takon,  nok  tiesasitawehestakon ;  nok  takwa- 
noronkwanionheke  tsini  skwentenron  etho- 
ne ;  aseken  ne  tetsisariwaserakwatakon  ori- 
wakwekon  tsini  iakwariwanerahaktha  ak- 
wasnonsake  nok  akwasitake  ;  kanekhere  ne 
senha  iawetowanen  kariwaksen  nahoten  ne 
iakwaieratha. 

Sekon  konhiennitonhatie,  Sewenniio,  ne 
askwentenrate,  tsini  saronhiakenhon  ethone, 
aseriwahtonte  tsini  ionkwariwaneren,  nok 
iatekakonte  askwanikonhranentakte  tsiata- 
take,  iah  nonwenton  taetewatekasionhe. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

L 

VI.  Iaiakhaton  tsi  teietastanionkwa. 

Iesos  wahrenheie  tekaiasontne . 

Iesos,  tekoninoronk w anion  s, 

Senheion  tekaiasontne ; 


lONTERENNAIfiNTAKWA 


147 


Tsini  satanitenraskon, 

Oneshon  skwaskontakwaton . 

—  Akwa  tekonnoronkwanions . . . 

Kwasennaiens .  .  . 

O  lesos !  iakwaskaneks  akwa  aiakwate- 
weienton  akwentenranionheke  tsini  saron- 
hiakenhon  saerontaketsko,  nok  tsi  senheion 
tekaiasontne,  nok  tsini  iawenhon  saesaia- 
tanentasi  tekaiasontne ;  nok  oni  takwano- 
ronkwanionheke  tsini  skwentenron  ethone. 
Kanekhere,  Sewenniio,  kento  senha  iesate- 
hatanionskwe,  senha  iesasentennihakwe, 
senha  iesatentoriatakwe,  senha  oni  saron- 
hiakenhon ;  aseken  akwa  senheiaton,  tsi  sa- 
ronhiakenhon,  nok  tsini  skwanonwehon.  Ak- 
wa  sariwaieriton  tsini  hiatenientense  nene 
Hianiha,  tsi  raweron  aonsasakoskontako 
nonkwe.  Kento  oni  seweiennentaon  none- 
shon  seskwaskontakwen. 

Tekwanoronkwanion,  Iesos,  niawen  tsi- 
ni  skwentenron,  kwawenniiostha,  akwa  tion- 
kwanikonhrasahaton,  kwanonwes  onkwa- 
nikonhrakwekon,  okstentsi  ionkwerien- 
taksense  tsini  ionkwariwaneren,  aseken 
ne  kwaronhiakentakon.  Kwennitha,  askwa- 
nikonhranentasi  onwentsiake,  nok  iateka- 
konte  askwanikonhranentakte  tsiatatake. 


148 


IENONTABASTHA 


Askwentenre,  ne  ok  aiakwanoronkwake 
nonwentsiake  neniakwaronhiaken,  ne  aete- 
wahriskontake  ok  iaiakwenheie.  Etho  naia- 
wen,  nok  ethone  iatekakonte  aetewakwe- 
konhake  karonhiake. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

VII.  Tsiatakhaton  tsi  teietastanionkwa. 

lesos  wahonwmatata . 

Aiawen  akiheiate 
Ne  tsinakonnonwehake, 

Tsi  nise  nisenheiaton, 

Tsini  skwakonniemstonhatie ! 

■ —  Akwa  tekonnoronkwanions. . . 

Kwasennaiens .  . . 

O  Iesos  seskwaskontakwen !  tsini  wahon- 
nise  iesanaskwaientakwe,  nok  tsini  iaweta 
onen  iesaronhiakenton,  tkariwaieri  tsi  onen 
nonwa  iatekakonte  satorisen ;  tkariwaieri, 
tsini  hoieren  ne  Sose  Arimatihronon,  rakon- 
nienston  ne  tsieronke  kenha,  raweron  etho 
ahonwaiatata  ne  Iesos,  tsinon  raonha  ne  Sose 
nahonwaiataten  nonen  ahawenheion  Tkari- 
waieri  oni,  Sewenniio,  tsinonwe  akwa  ka- 
noron  waesaiatata,  iakonenhiararakon,  iah 


IONTE&ENN  AIENT  AK  W  A 


149 


honwenton  teiakotston;  akwekon  oni  tka- 
riwaieri,  niare  waeweiennentane,  wakon- 
wateweienton  ne  tsieronke  kenha,  akwa 
wenhienanoron  wakonwaiatokhate,  onen 
tenhnon  wakonwaiatata. 

Askwentenre,  akwekon  tsini  iakwaska- 
nekhons  nok  tsini  ionkwatennikonhrotak- 
watha,  akwekon  etho  asiatata;  ne  taskwa- 
wenonniate  ne  skwatonnrhakwatennis, 
tsi  nise  niiot  oniataraa  konwawenonnia- 
ton  tsieronke ;  askwentenre  tiotkon  ne  aiak- 
wennontonnionkwake  tsini  saianerek- 
we;  takwaiatinionte  tsi  iesahason  kanaka- 
rohare.  Btho  kati  naiakionnhotenhake  on- 
wentsiake,  tsiniiot  iahte  iakaonwentsiaien- 
teri ;  tsinenwe  enskwentenrheke  iateka- 
konte  karonhiake  entewakwekonhake. 

Saiatatokenti  Wari,  tsini  sanikonhranon- 
wakon,  sahrenheie  Iesos  n’Hetsienha,  etho- 
ne  toha  iatekakonte  aesenheion,  niahtahia- 
iatanonstatonke  ne  Rawenniio;  ii  sonkwa- 
konnienston,  raweron,  aiakotsteriste  akoien 
okonha  iakoriwiioston  nonwentsiake.  Ii 
onkwariwa,  ionkwariwanerahakskon,  tsi 
roronhiakenhon,  nok  tsi  rawenheion  n’Het- 
sienkenha.  Sekon  kati,  tsini  sanikonhriio, 
tsini  satanitenraskon,  ionkwarhare  enwaton 
enskwentenre,  takwaienha  enwaton.  Tsion* 


150 


IESOS  uaokonhiakensera 


kwatatrewatonhatie,  ionkwatonnhakanonni- 
hatie,  iakwiatennikonhranentaktha  sasitakta, 
ionkwaterientasonhatie,  ok  iaiakwenheie 
tiotkon  akwanoronkwake,  tiotkon  akwanon- 
wehake ;  kwennitha,  askwaterennaienhase, 
aontiesenhake  asonkwentenre  ne  Rawen- 
niio.  Ethonaiawen. 

Takwaienha.  .  .  &c. 

Tsi  teiono ronk w anion s  ne  kaiasanoron,  itewat 
ne  kakwetaron  tsinon  ronwaiatanentaktonne  ne 
Sonkwawenniio : 

—  Akwa  tekonnoironkwanions . . . 
Akonwanenton  tsinenwe 
Ne  Ashien  seratokenti, 

Tsiini  sonkwentenron  Iesos 
Tsi  ron waiatanen takton . 

—  Akwa  tekonnoronkwanions . . . 


Iesos  Raoronhiakensera  Aoriwa 
Takwentenr. 

Takwentenr,  Sewenniio;  —  Kristos,  takwentenr ; 

—  Takwentenr,  Sewenniio. 

Kristos,  takwatontats ;  —  Kristos,  takwawen- 
narak. 

Niio  lesaniha,  karonhiake  tesiteron,  takwentenr. 


AOllIWA  TAKWEJN7  TEJN 15 


151 


N'iio  Iesaienha,  nonkwe  sesheiatontakwen , 
Niio  Satkon  Saiatatokenti, 

Ashenseratokenti,  enskat  ok  Niio, 

Iesos,  hiatenhninon  Sitas  ronkwetaksen, 
Iesos,  serenkhene  iahte  senheion,  tsinatesa- 
[terientakani  tsimi  i  on  k w  a  riwaneren , 
lesos,  tisatarihensierahriihon  onekwensa,  tsini 
[  saronhiakenhonhatie  tsini  ionkwari- 
[waneren, 

Iesos,  iahtetswenhon  Sitas  tehianoronkwa- 
[mion,  saterientare  sane  me  eniesaientereste 
[tsi  iesaienasere, 

Iesos,  iesaiatontion  sewakwekonme, 

Iesos,  iesaneren, 

Iesois,  iiesatentoriaton, 

I  esos ,  iesakon  saiahakh  on , 

Iesos,  iesarasentonkwen, 

Iesos,  iesakonrekhon, 

Iesos,  iesariwarhon  kariwaksenskwe  okon, 
Iesos,  ashen  nioriwake  Tier  hiatonnhiiase, 
Iesos,  iesasokwaweson  akwa  iesawarat- 

[sionkwen, 

lesos,  iohiktat,sanit  teiesamonwarannhaston, 
i  esos,  waeriwiiisa  nasiheie,  nok  ronkwetaksen 
[  wahonhionnhete, 
Iesos,  iesaswenskwe  Konskwirat  wahonwate- 
[wentetase  tsi  sonnhe, 
lesois,  saromtaketaton  akwa  ioromtakste  teie- 

[sarontanmhare, 

Iesos,  wateswisenheie  tsi  saromtakehte,  tohka 
[nasitakerane,  'semha  ok  iesanonwareks, 
Iesos,  akwa  ioronwaratsanit  iesaiatamentak- 
[  takon  tekaiemtannhareke, 
lesos,  okstentsi  iesaronhiakemton  saeronta- 

[ketsko, 

Jesos,  ashennen  nitsiataniionte  ne  tehnihase 

[hninemskwas? 


Takwentenr. 


152 


IESOS  RAOEONHIAKENSERA 


lesos,  sheiaterennaienniskwe  ne  iesarioskwe, 
lesos,  otsate  iotsitsdaitken  tekaiieston  iesane- 

[kannhonton, 

Iesos,  sheienheiiasie  akwekon  nonkwe,  tsdni 
[saskaneks  akwekon  aiontisennonni  ne  ka-  • 
[ronhdake, 

Iesos,  asikwe  ieiesahakston  tsd  teseweienteh- 

[takon, 

Iesos,  t s iesaia.tan  en tasi on  nok  waesaiatata,  , 
Ieisos,  ise  seriwahtontha  ne  kariwaneren,  tak- 
wadatokef,  Iesos'. 

Iesois,  ise  seriwahtontha  ne  kariwaneren,  tak- 
watontats,  Iesos. 

Iesos,  ise  seriwahtontha  ne  kariwaneren,  tak- 
wentenr,  lesos. 

Tewaterennaien : 

Sewenniio  tsi  iakionnhe,  shetenr  nisa  ni  i 
koriwiioston  okonha,.  Hetsienha  sesakos- 
kontakwaton  tsi  ronwaiesaton,  ronwaiata- 
nentakton  oni  tekaientannhareke.  Hetsa- 
tontats  raonha  Iesos  Hetsienha,  ne  sate  se-  v 
niiatanoron,  sate  senonnhe  oni,  ne  iakwa- 
wennakwekonhatie  othenon  kwennitentase. 
Ethonaiawen. 


Takwentenr. 


AORENNA 


163 


Iesos  Raoronhiakensera  Aorenna. 


Iesos  raoienitannhare, 
Asteson  tetwakanerak, 

Tiotkon  twatatehiarakwak 
T s in i  sonkwaronh iakense . 

Okstentsi  roronhiakenton 
Onk  wa  ri  waner  ahaksera, 
Skanoron  nahawenheion 
Tsina  thaterientakari. 

Ronwakonsaien  ne  Iesos, 
Nok  ronwennitskeroserhon ; 
Etho  'se  ken  nitwaierha, 

Tsi  ietikenhronnis  nonkwe. 

Ne  ronwakenrenseronni, 
Nok  iotehat  tahonbionni, 

Nok  wahonwatewentete, 
Ronkwetaksen  shon wentenron . 

Wahonwasere  ne  Iesos, 
Akwa  wahonwaiesaite, 

Raonha  r on wahrewaton , 

Ii  tenhnon  teionkwatentson. 

Iesos  okstentsi  obikta 
T  eh  on  wan  onw  arannh  a  st on  ; 

T  e  sh  o  r  i  w  as  e  rakw  aton 
Tsini  ionkwariwannhikon. 


154 


IESOS  RAOIASA 


Akwa  wathawiseniheie 
Iesos,  tsi  rorontakehte ; 

Enitsi/tewai  en  a  waiste 
Onkwaiasa  entwakehte. 

W  ahon  waiaitanenitakt  e 
Ne  tekaientannhareke ; 

Etho  wasonkwenheiase 
I i  ionk war i waneriahakskon . 

Akwa  tekwanonweratons, 

Iesos  raoientannhare ; 

Ise,  ne  hiaianerenston, 

Sonhaake  ionkwarharekwen . 

Sewenniio,  kwatonronni 
Tisimi  satanitenraskon ; 

Onkwe  'sesheiatontakwen, 

Sheiatsteri  st  iatekakon t. 

Ethonaiawen. 


Iesos  Raoiasatokenti  Aorenna. 


Ronnhek  Iesois,  ionnhek  oni 
Iesos  raoiiasatokenti ! 

O !  aonsahinonwehak 
Kaiasake  sonkwenheiase. 

Ne  tsiini  sonkwanonwehon, 
Tonnhek  Iesos  raoiasa ! 


AORENNA 


155 


Kaiasa  tewasennaien, 
Satiaterahneken  ne  Iesos; 

I  ote  r  ont  a  tehatonn  e, 
Wakarontanoronne  kowa. 

*  Twakwekon  tetewiariwak : 
lonmhek  Iesos  raoiasa ! 

Kaiasa  tewasennaien, 
Wah.ianoron  ioianiionte ; 

Ne  saionkwatsiente  onwe 
Tsi  sonkwakaronni  Atan. 

Kaiasa  tewasennaien, 

Nene  konwasennietha  notkon; 
N e  s  esonk wa skon takw  aton , 
Nok  karonhiiake  ieshoteron. 

Kaiasa  tewasennaien, 
lesos  raonekwensa  kenha 
Akwa  ioiatohareton 
Onkwe  okon  akoitonnhetston. 

Kaiasa  tewasennaien, 

Tsi  roiatanentakon  Iesos ; 
Sonkwatatis  nok  sonkwawis 
N aetwats  ennonn  i  a te  on  we. 

Kaiasa  tewasennaien, 
Rjaomha  w ats itw asennai en 
Kaiasake  rawenheion, 
Naonsasonkwaskontakwate. 

T wanonw ehak  raoias a, 
Raonha  entsitwanonwehak ; 
Nok  iawet  enitsitwasnienon 
Tsini  sonkwatiasakehtati. 


OlA  SONHA  IONTERENN AlENTAKWA 

Ronwasennaientakwa  Iesos  Sonkwaron- 

HIAKENSE. 


Iesos  ronwennitenstakwa  tsi  ronwaiesa- 
ton :  Iesos,  Sewenniio,  ii  onkwariwa  sen- 
aiakeraton ...  sk.  76. 

Iesos  ahonwawenniioste  tekaiasontne : 
Iesos,  saiatanentakon  tekaiasontne.  .  .  sk. 
60. 

I onterennaientakwa,  iateiekanere  tsi  tha- 
iatare  tsi  ronwaiatanentakton.  Iesos  tekaia- 
sonteke;  ( aowenk  tewateriwaserakwatha 
kozva)  :  O  Iesos,  saianere  onwe.  .  .  sk.  90. 

Ronwariwadennitha  ne  Rawenniio  lesos 
raonekwensatokenti:  Niio  Iesaniha,  ok  tsi 
sonnhe,  wakonriwaienhase  ne  lesos  Kristos 
raonekwensa,  iahtiiaiehewe  tsini  kanekwen- 
sanoron;  etho  naontawe  taonsonteriwase- 
rako  tsi  ionkwariwaneren,  nok  tosa  othenon 
aioriwaioha  ne  Sentiohkwatokenti. 

Sakowi  n’Ariwawakoin  kowa  kenha,  Pie  VII 
ronwaiatskwe  (22  sepit.  1817),  tsiniakon  tsiako- 
tatrewatonhatie  enierihokten  n ehn iwate rennaien- 
takseroten,  taiontentsa  100  niwenniserake  ne  te- 
wateriwaserakwatha  sonha. 


IONTEREN N AIEN T AKW A  SONHA 
RONWENNITENTASE  IESOS  KRISTOS 
SONKWAWENNIIO. 

II.  Ne  tsi  Rotatiteron  Okaristiakon. 


Tsini  ion k wa r i hoiin i enii'i s  ne  Kaiatonsera  lon- 
teriwaienstakwa  ne  Kariwiioston ,  ken  nihatierha 
Ieisos  Okaristiakon :  i°.  Shonikonhraseronniha- 
ties  ne  Romiha,  tiotkon  ronwaniikonhraksatanions 
nonkwe;  asteson  ethoni  hatierha  Iesos  Okaris- 
tiakon,  senha  tenhnon  tsi  Iehasens,  ethone  ki  ase 
sronnis  tsimi  hoieren  sahonwario,  roriwaiennis  ne 
Rawenniio  raieronke  nok  raonekwensa,  ne  taon- 
sahariwaserakwate  tsi  ionkwariwaneren.  2°.  Sa- 
kotiennis  ne  ronwanaktotani  nakonikonhrakon ; 
ratsientani  nakotonnhetston  aiakonikonkatsteke 
tosa  aiakoisenni  notkon,  tsi  iieks  Iesos  raieronke 
nok  raonekwensa.  30.  Sakotenranions  onka  ki 
ok  wahonwaiatisake ;  kaneka  ieiatare  tsi  iakoha- 
sen,  kaneka  ieiataras,  kaneka  oni  ronwanatare- 
nawis  tsi  rotatiteron  Okaristiakon. 

Naontonseke  ahonwaiatatsenri  ne  Sonkwawen- 
niio,  iahta  teiotonwentsiohon  taieniatariiake  ka- 
niatarake  kowa,  aiontewentete  tsi  tienakere,  ta- 
iontekhasi  momtatenonkwe ;  raonha  ne  Sonkwa- 
wenniio  thenteron  tsinonni  tienakerenion  non- 
kwe,  tsinonni  kanatowanens  nok  oni  kennikana- 
tasha ;  ok  tenhnon  iahte  honwaienteri,  iahte  honwa- 
serinaiens,  iahte  honwanoronkwa,  iahte  honwaia- 


158 


BONWANATAHENAWIS 


tisaks,  ne  raonhaa  watenroseriio ;  shonwaiatani- 
konhrems  me  tiotkon  sonkwennontonmionse,  tiot- 
kon  sonkwentenramioms. 

Aiakohtako  kati  aiakomikonhraiemtane  tsini 
tkariwaieri,  tsi  naiekwemi,  ahonwamatarenawira 
ne  rotaseton  Okaristiakon ;  arems  akaonhaason, 
kanatakon  iiens,  iakonaktote  iaiiekwatho  ononsa- 
tokentike,  arems  tsi  iakahewe  ne  wenniseranor ons , 
iontkaristiotasions,  kahniote  n’Okarisitia ;  <semha 
ethome  wehne  ronmis  Iesois  tsi  sonkwanoironkwa. 

Ehneken,  ken  kaiiatomserake,  tkaiatomnion  iom- 
terennaiemtakwa  sornha  naierihoktake  tsi  ieiatare 
tsi  Iakohasen,  nok  tsi  Ieiataras ;  watonkwiio  ken- 
to  aonteta  ionterennaientakwa  isonha,  naiontstake 
nenhonwainatarenase  Sonkwawenniio  onomisato- 
kentike. 


Arfons  roiatatokenti  roterennnaien- 
takserison,  naiontste  tsi  ronwanata- 
renawis  Iesos  Okaristiakon. 


Iesos  takewenniio,  ne  tsi  shenoronkwa 
nonkwe,  kento  tsiteron  Okaristiakon,  ken- 
wentatieha  asontatatieha  oni,  satanitenron, 
saiatanonwet  kowa,  sherharekwenhaties, 
ieshennonkonhaties  nok  sheiateweientonha- 
ties  tsiniakon  iesanatarenawires ;  akwa  to- 
kenske  tewakehtakon  ken  tsiteron  tsi  ie- 


1ES0S  OKAHISTIARON 


159 


hasentakwa  Okaristiakon.  W  akonwenni- 
ioste,  sase  okenra  tewakientakon,  akwa  iah 
othenon  teken  tsini  kiatoten.  Watkonnon- 
weratonte  tsinikon  takitenranion,  senha  ki 
tsi  iawet  takewenniioston  tsi  sonnhe,  sasa- 
tatiteron  Okaristiakon ;  watkonnonwera- 
tonte  tsi  takenistenserawi,  taonkeriwakenn- 
haseke,  ne  Sanistenseratokenti  Wari;  wat- 
konnonweratonte  tsi  taskenonkton  ken  tka- 
nonsote  ononsatokentike  takonhiatkensera. 
W atkenoronkwanion  nonwa  Ser iasatoken- 
ti,  iahtiiaiehewe  tsini  iaweriasanonwet,  ne 
tekenonweratontha :  Tiotierenton,  takon- 
nonweratonte  tsini  kariwanoron  takwawi 
n’Okaristia.  Tekenihaton,  taonsakeriwase- 
rako  ^tsini  ioriwake  iesakenrenseronnihon 
ne  iesaswens  Okaristiakon  feataseton.  A- 
shenhaton,  tsi  nonwa  konhiatkense,  ikehre, 
tsi  kento  riwenniiostha  Iesos,  iawet  akkwe- 
nieseke  ahiwenniioste,  ka  ok  nonwe  non- 
wentsiake,  tsi  thenteron  Okaristiakon,  tenh- 
non  tikenha  tsi  ronwakonnienstha,  nok 
senha  ronwatewentetha,  raoriwatokentike 
oriwatokenti  kowa  Okaristiakon.  O  Iesos ! 
Sewenniio  tsi  konnhe,  konnonwes  akeni- 
konhrakwekon,  akweriasakwekon  oni.  Sa- 
katatrewate  niiaweta  onen  konnikonh- 
raksaton,  iahtiiaiehewe  tsini  saianere.  Wa- 


160  &ONWANATAIUSNAWIS 

katerientasa,  naonkienawase  saianerens- 
takwa,  tosa  ohnaken  aonsakonnikonhrak- 
sate;  nok  nonwa,  sahetho  wakitent  onwe, 
akwa  otokenhon  watkonwenniioste  tsi 
konnhe.  Onkerihonti  tsi  ok  nahoten  taonta- 
kennonton,  tsi  ok  naonkenikonhrotenhake, 
tsi  ok  naonkwaskanekserotenhake,  tsi 
ok  nahoten  aonkientake,  oriwakwekon 
ki  ise  aesawenhake.  Nonwa,  akwa 

ise  tasennonton  tsi  ok  nahoten  naon- 

kiatawen,  tsi  ok  oni  nahoten  aonkien- 
take.  Ne  ok  enskat  wakonneken,  ne 
ok  enskat  tewakatonwentsioni,  akonnoron- 
kwake,  aontakeriwaierite  tsiniiore  enka- 

tonnhokten,  nok  akonwennarakwake  onwe. 
Konhiennitentase,  ashetenre  ne  iakotiakta- 
ni  tsi  tetieseronniatha ;  tasatierente  ne 

nennee  ashetenre,  ne  onwentsiake  tsi  iiens- 
kwe,  senha  iesakonnienston  Okaristiakon, 
nok  senlia  konwakonnienston  Wari  ioiata- 
tokenti  iahte  kanakwaienteri.  Konhienni- 
tentase  oni  ashetenre  ne  iakotent  okonha 
niakoriwanerahakskon.  Aiawen,  o  ise  ses- 
kwaskontakwen !  saiatanonwet  onwe,  ta- 
kiaterahneken  tsini  wakenikonhroten,  nok 
tsini  ionikonhroten  ne  Seriasatokenti,  iawe- 
riasanonwet  kowa;  etho  naontawe,  ahiri- 
waienhase  ne  Hianiha,  ok  tsi  ronnhe,  nake- 


IESOS  OKABISTIAKON  161 

* 

nikonhra,  nok  ahiiennitentase  tsennakon 
tosa  ahariwaswen  nahaiena,  nok  ahakwa- 
tontatseke  ise  sariwake.  Ethonaiawen. 

Kaien  taiontentsa  300  niwennisierake  ne  tewa- 
teriwaserakwatha  sonha,  tsini  ioriwake,  entsion- 
tonnhakanonni,  enierihokten,  aohenton  Okaristia, 
ne  ken  kaiaton  Ionterennaientakwa,  Arfons  Rti. 
roterennaientakserison.  Kaneka  niate  wenniise- 
rake  neniakorihoktaon,  sewennitat  tsini  kariwes, 
akowenk  ne  tewateriwaserakwatha  kowa,  kawen- 
niio  ki  aonsaiontateronkwase,  aieiatarane, .  nok 
akonwaterennaienhase  KentSohkwatokenti,  tsini 
haskaneks  n’Ariwawakon  kowa.  Ne  thennon- 
tonhon  Ariwawakon  kowa  kenha  Pie  IX,  7  sis- 
kare  september  1854. 


Shonwanikonhraseronniatha  Iesos 
Okaristiakon. 


O  Iesos !  Sewenniio  tsi  konnhe,  seskwas- 
kontakwen  noneshon,  wakatiskwentaren 
sasitakta,  tsi  ronatisk\yentare  ratironhia- 
kehronon  teiesennitiohkwaton.  Wakeni- 
konhranonwaks  onwe  tsini  iesanikonhrak- 
satanions  nonkwe,  iahte  iakotsennonniats- 
kon  tsini  skwentenranion ;  ok  eken  iekenh- 
ronnis,  ieriwaiesatha  oni  tsini  skwarharats- 

6 


162 


SHONWANIKONHRASERONNIATHA 


tenni  naiakwatsennonni ;  iesaiatanikonh- 
rens  ne  ise  sane  sheionnhetonhaties.  lah 
othenon  tetisariwenron,  tsini  saieranion, 
naiesanoronkwake  nonkwe ;  sheiawi  tsi 
sonnhekwe  nonwentsiake ;  sheiawi  tsinikon 
saronhiakenhon,  iah  kaneka  nonkwe  etho 
teiakoronhiakenhon ;  sheiawi  tsi  senheion 
tekaiasontne,  naonsaionteskontakwate  no- 
neshon ;  sheiawi  skarakewatha  nok  tewate- 
riwaserakwatha  tsi  iakoriwaneren ;  akwe- 
kons  sheiawi  oni  nonkwe  tsi  sonnhe  karon- 
hiake,  aseken  ne  aoriwa  satatiteron  Okaris- 
tiakon,  naskwatienniheke  nonkweriane, 
naskwanikonhrenhawitake  tsi  tiakotsen- 
nonni.  Sasahaton  tsini  saien  naskwaiata- 
kennha,  tosa  aiakwaiatahton  nonwentsiake. 
Ok  eken  kati  ienal&re,  eso  oni  ienakere 
niahte  iesanoronkwa,  ne  iesasentanionnis, 
iesakenrenseronnis,  iakonoronse  ne  senha 
tsinaiesaierase,  iahte  iesatsanis  tsini  iakote- 
rientatsenrionhaties  ne  ioriwatsanitenions. 

Tokenske,  Sewenniio,  akwa  ionehrakwat 
tsi  ionkwentent  nonwentsiake  iakwes,  iahte 
ionkwatsennonniatskon,  ionkwatiesatcnha- 
ties  tsini  skwanoronkwa,  tsi  satatiteron 
Okaristiakon ;  takwanontens  sawaratoken- 
ti,  setsientani  nonkwatonnhetston  nakaia- 
tiiohake,  naiorihontake  nacntsennonni  ka- 


IESOS  OKABISTIAKON 


163 


ronhiake.  Ok  kati  ne  iontiesatha  notiake  tsi 
satatenonsotani  nakaweriane ;  iahte  tiesa- 
naktotanis,  aseken  konwanaktotani  notkon- 
seraksen  iakoronhiakentha  nonwentsiakon. 
Tewakeriasisonkwa  tsini  iononwakte  nak- 
weriane,  tsi  tekkanere  akwekon  tiiontiesa- 
tanions  tsini  skwentenranion,  akwa  iesate- 
wentetha,  isi  iesaiatonties,  kariwaksenskwa 
tsiakotateriwaienni,  iawet  iesakenhronnis 
ne  sonhaa  sane  sheiatsennonniatennis. 

Keriswaswens,  Sewenniio,  tsini  iesaierase 
niakoriwanerahakskon ;  iah  ostonha  tekeri- 
wawase  tsini  iakorihoten ;  khenikonhras- 
wens,  khewennaswens,  kheweiennaswens 
oni,  nok  iahte  kheswens,  ok  eken  kheiate- 
rennaiennis  nonwa  aonsaiontatrewate.  Io- 
nonwakte  kowa  nakweriane  tsini  iakotken- 
renseronnihon ;  sotsi  iakotkowanaton  non- 
wentsiake,  onwa  tsi  ok  se  eniakotokense  tsi 
neniakoiatawen.  Tewasenthotha  nakeni- 
konhra,  tsini  iahte  iakwattokha  niakionkwe, 
okti  ionkwatatenonwaroriaton  nonwen- 
tsiake,  iahte  iakwanonwes  ne  iaiakwatkah- 
toseke  ne  karonhiake,  okenrakeson  ok  teia- 
kwakanere.  Ohnaiakwaiere,  Sewenniio, 
naonsaskwanikonhraseronni  tsini  iesani- 
konhraksatha  nonkwe?  Ne  iakwateren- 
naientakwa  nonwa  naonsesanikonhren  tsini 


164 


SHONWANIKONHRASERONNIATHA 


ionkwatieranion  ne  kariwaksen,  tasheswa- 
theten  ne  iakonkwestaksens,  aiontonnhatako 
tsini  iakotierenhaties,  iakotiesatonhaties  tsi- 
ni  skwentenranion,  takwaronhiakense,  ta- 
kwenheiase,.  seskwannhotonkwenni  ne  ka- 
ronhiake,  takwariwiiostontserawi,  takwaha- 
hawi  naiakwatsennonni. 

Sewenniio,  tosa  seriwarako  tsini  iakwa- 
iatotens ;  takwanikonhrata  tenhnon  naon- 
saiakwatatrewate ;  iakwaskaneks  nonwa 
naonsakwanikonhraseronni  tsini  iekenh- 
ronnis  notiake  ne  kariwiioston,  iienhre,  ok 
teniakwennontoil  tsi  neniakwaiere  non- 
wentsiake.  Oktiwakwekon  ieteron  netho- 
niakonkwetotens,  iontatonwentsiaksaten- 
nis,  iakohtakwas  naonsaiontateriwahtonten- 
niheke  tsi  iakoriwiioston.  Shetenr  kati  na- 
onsaiontatrewate,  nok  tokat  iahtenionton- 
tathe,  sheiatahtont,  tosa  aiontkwehi  tsini 
iakorihoten.  Sheienawas  ne  ieriwanoron- 
kwa  sariwatokenti,  tosa  aiontatenikonhra- 
karhatho  naonsaionthaharako  ne  kariwiios- 
ton,  akonwakonnienstake  onwe  ne  saiane- 
renseratokenti. 

Tiotkon  ne  eniakwaterennaientakwake ; 
nok  tsinikon  eniakwaronhiaken,  tsinikon 
enionkwentontiete,  tsinikon  eniakwakwe- 
nieseke  naiakitenrheke  ne  iakotent,  tsi  oni 


IESOS  OKABISTIAKON 


165 


nikon  eniakwatennikonhriioste,  akwekon 
kwawis,  nashetenrate  ne  teiontonnhakarias, 
tosa  aiakoteriwahtonse  tsi  iakoriwiioston. 
Nok  takwentenr  oni  nii,  Sewenniio;  iah  oni 
nii  tetiotokte  tsini  kwanikonhraksatha  niate 
wenniserake ;  iaweronhatien,  onwentsiake 
takwahrewat,  ok  eken  tenkwanonweraton ; 
tosa  tenhnon  takwahrewat  tsi  neniakwa- 
tonnhokten. 

Satontat  kati,  Sewenniio,  iakwawennak- 
wekon  Iesos  tsiatatienha,  sate  seniwenniio 
karonhiake  onwentsiake  oni,  tsi  skwani- 
konhraseronnis  nonwa  tsini  iesasentanion- 
nis  ne  iakonkwetaksens.  Teiakwakanere 
tsini  hoieren  tekaiasonteke,  kawennanoron 
thowenninekenhon,  rawen :  “  Shetenr,  Ra- 
“  keni,  ne  ionkiesatha,  iahte  honttokha, 
“  iahte  honaterientare  tsini  ioriwatsanit 
“  tsini  hontierha  latekakonte  nii  eniak- 
wariwanoronkwake  tsini  skwentenron;  ia- 
tekakonte  eniakwatkawe  ne  takwahtiawen- 
rati,  ohneka  iakononwarahtontha,  kana- 
kwaiesatsera,  iakononwaroriatha,  nok  na- 
tatewenniiostatsera ;  iatekakonte  teniak- 
wasnieke  ne  kariwiioston,  teniakwatateno- 
ronkwake  ne  sate  iakionkwe  tsini  sariho- 
ten,  teniakwatatienawaseheke  ne  sataiak- 
watsennonni  karonhiake,  nonen  enionkwa- 


166 


SHONWANIKONHRASERONNIATHA 


tonwentsioktase.  Onen  kati,  Sewenniio,  Se- 
riasatokentike  wakwatiatata,  aiawens  tosa 
aonsaionkwakaronni  notkon. 

Wari  saiatatokenti,  Sose  saiatatokenti, 
Sewaronhiakehronon,  Sawatis  saiatato- 
kenti,  Iesos-  sewakwekonne  nonwentsiake, 
Saksarie  ( tokat  Resis)  saiatatokenti,  se- 
wakwekon  sewaiatatokentison,  takwentenr, 
takwaterennaienhas  naiakwatatewennaierite, 
iaontkontakwe  naionkwariwiiostonhake 
nonwentsiake,  naiakwaienterhane  katke 
sonha  tsi  sewatsennonni  kowa  nonwa,  iate- 
kakonte  satatsitewasennaienheke  ne  Ra- 
wenniio  karonhiake.  Ethonaiawen. 


Oia  shonwanikonhraseronniatha  Iesos 
Okaristiakon. 


Akwa  tewakennikonhrasahaton  konkon- 
nienstha,  tsini  iosatste  tsi  tewakehtakon,  o 
ise  takwawenniio !  lesos  seskwaskontakwen, 
tokenske  Niio,  tokenske  oni  Onkwe  nasia- 
toten ;  konnonwes  akweriasakwekon,  kon- 
sennaiens  sataseton  tsi  iehasentakwa  Oka- 
ristiakon,  ne  aonhatsiwa  Okaristia  ioriwa- 


IESOS  OKARISTIAKON 


167 


nehrakwat  kowa  tsini  ioriwake  sariwison 
noriwatokenti  kowa  sonha.  Ne  konsenna- 
ientakwa  nok  konnonwestha,  aonsakonni- 
konhraseronniate  tsini  ioriwake,  kanoron 
tsi  naawen,  iahte  konkonnienston,  ok  eken 
konhiatiesaton,  nok  oni  tsini  ioriwake  ako- 
ren  iesanikonhraksaton  tsinahe,  tsi  oni  nio- 
riwake,  iotteron  eh  naiawen,  sekon  eniesa- 
nikonhraksate.  Konwenniostha  kati,  Se- 
wenniio,  iah  sane  tsiniiot  tsi  sarihonte  aie- 
sawenniiostake,  iah  oni  tsi  naioteriwison- 
honne  akonwenniioston ;  ne  tenhnon  tsinik- 
kwenies ;  nok  kaskaneks  etho  naonkwate- 
weienton  nakonsennaien,  tsini  ionteweien- 
tons.tsi  iesasennaiens  ne  senha  ieiatano- 
rons,  senha  oni  ionttokha  tsiniakon  sheiati- 
son.  Arahonne  ne  keniente  akonwenniioste 
nonwa  nok  iatekakonte,  ne  akoriwake  niah- 
te  iesasennaiens,  notiake  teieiasontha 
iahte  iesanoronkwa ;  nok  oni  konwenniios- 
takwa,  ne  ashetenrate  aonsaiontatrewate  ne 
iahta  teieiasontha,  ne  tsiakotiatarakwen  ne 
kariwiioston,  ne  Sitaehronon,  ne  konwati- 
sennaiens  kaiatonnik  sonha,  nok  niakon- 
kwetaksenskwe  okon,  teiakotiestanion  otia- 
ke  iakotenekwaheston.  O  Iesos !  aiawen 
akwekon  aiesaienterhane,  aiesawenniios- 
take,  aiesanoronkwake,  taiesanonweraton- 


168 


RONWASENNAIENTAKWA  NIIO 


seke  tiotkon  tsi  tsiteron  Okaristiakon,  ne 
aonhatsiwa  oriwatokenti,  ne  akwa  Niio  rao- 
riwa  nakarihoten.  Ethonaiawen. 

Asteson  konsennaiens,  ise  kanataranoron 
ne  iakionnhekon,  ise  oriwatokenti  kowa! 
Iesos  Raweriasatokenti,  Wari  Aweriasato- 
kenti,  takwentenr,  takwaterennaienhas.  O 
Iesos  sanikonhriio,  seskwaskontakwen,  ia- 
ontkontakwe  asiena  nakweriasa!  Ethonaia- 
wen. 

Tekanerenston  nentsiontonmhakanonni,  enieri- 
hokten  ne  ken  kaiaton  Shonwanikonhraseronnia- 
tha  Iesos,  taiontemtsa  200  niwenniserake  ne  te- 
wateriwaserakwatha  sonha.  Ne  sakotenron  Ari- 
wawakon  kowa  kenha,  Pie  VII  ronwaiatskwe,  21 
siskare  september  1815. 


Ronwasennaientakwa  Niio  ne  ierihoktha 
tsinahatkaristientane. 


Ahonwasennaien  Niio! 

Akonwanenton  Niio  raosenna! 
Ahonwasennaien  Iesos  Kristos,  Niio 
Onkwe  oni  nihaiatoten ! 

Akonwanenton  Iesos  raosenna! 


TSLjNAHATKABISTIENTANE 


169 


Akonwasennaien  Raweriasatokenti ! 

Ahonwasennaien  Iesos  Okaristiakon ! 

Akonwasennaien  Niio  Ronistenha,  Wari 
ioiatatokenti,  iahte  kanakwaienteri ! 

Akonwasennaien  tsi  iahte  ioiatoron  son- 
tiatata ! 

Akonwanenton  aosenna  Wari  iahte  ka- 
nakwaienteri,  Niio  Ronistenha ! 

Ahonwasennaien  Niio  rononhake  rati- 
ronhiakehronon  nok  akoiatatokentison ! 

Ariwawakon  kowa  Reon  XIII  tehonerenston 
naierihokten,  tsinahatkaristientane,  ne  Ronwa- 
sennaientakwa  Niio,  taonsaiontnaneta  ne  ratsi- 
henstatsi  enhariwakaratate,  teioserake  ne  tewa- 
teriwaserakwatha  sonha  (2  siskare  fefriie  1897). 


Iesos~Okaristiakon  Rotaseton 
Raoriwa  Takwentenr. 

Takwentenr,  Sewenniio.  —  Kristos,  takwen- 
tenr.  —  Takwentenr,  iSewenniio, 

Kristos,  takwatontats,  —  Kristos,  takwawen- 
narak. 

Niio  Iesaniha,  karonhiake  tesiteron,  takwen- 
tenr. 

Niio  Iesaienha,  .  nonkwe  sesheiatontakwen, 
takwentenr. 

Niio  Satkon  Saiatakokenth  takwentenr. 

A shenseratokenti ,  enskat  ok  Niio,  takwentenr. 


Iesois,  akwa  ionkwanikonhranonwaks,  Iesos,  Okaristiakon  sataseton, 


170 


IESOS  OKARISTIAKON 


Etho  tsisariwaseronnihatie  tsini  ionkwa- 

[riwaneren, 

Etho  satatkenrenseronnihatie  ii  onkwa- 

[riwa, 

Onen  tsini  tiawenhon  iontennowentha 
[tsini  karihoten  n’Okaristiatokenti, 
Iawetowanen  tsinahe  tsii  iesiteron,  Sita- 
[ehronon  nok  oni  kariwiioston  tiako- 
■|  [rihontion  iesaiesaton, 

Sonhatsiwa  tsini  tsiatanoron,  katsenen 
[sonha  konwatinonten  tsieronke  kenha, 
Ona w ats take  iesaiatont ion , 

Iesaiatinionton  tsi  tiakononsote  niiakori- 


[wanerahakskon, 

Iesaiatiesaton  Sitaehronon,  nok  tisanek- 
[wensahrihon, 

Iahte  iesatsteristha  nonkwe,  tiotkon  sane 
^  [nise  sheiatisaks,  ^ 

f  Tsi  iahte  iesanoronkwa  Okaristiakon  sa- 

[taseton, 

Tsini  iotsanit  iesanikonhraksatha  ne  wa- 
[sheiatienhase  iakoriwaneren,  arekho 
[akwekon  tetsiakorihontion  nothenon 
[ieriwanerahaktha. 

Tsini  iotsanit  iesanikonhraksatha  ne  wa- 
[sheiatienhase  iakoriwaseton  sewata- 
[  teronk  wennike, 

-  Tsii  iesatentoriatha  iakoriwiiostontserak-  ■ 


[isenskwa, 

Tsi  liesanonisiaksateniniis  sanonsatokenti, 
Tsi  iakonenskwen  ne  tsiatarakonne  kat- 
[setatokentike, 
Tsi  kariwaksenskwe  okon  iesenhratonnis, 
Tsi  tiotkon  iontennowentha  notiake  etho 
[sataseton  Okaristiakon, 
Tsini  ioriwatsanit  are  ens  iakoriwanera- 
[hakhon  ononsatoken  tike,  j 


Takwentenr,  Iesos.  Skwanikonhraseronnis  kati  nonwa. 


EAORIWA  TAKWENTENR 


171 


Iesos,  Okaristi-akon  sataseton,  takwaitontats  nisa. 
Shetenr,  shenikonhrata  iakoriwiioston 
[okon  aiontsteniaron  aieriwanoron- 
[kwake  ne  ken  oriwatokenti  kowa 
c'  Dsatasetakonhatie, 

^  Shetenr,  shenikonhratokensten  ionten- 
[nowentha  etho  tsiteron  Okaristia- 
«  a  [kon,  s 

§  p  J  Takwaienawas  aiakiiatohetsten  oksten- 
[tsi  iesaswens,  senha  nii  aiakwa- 
[kwiisron  tsi  nakwanonwehake, 
wT  g  Aseriwanonwehake  naonsakwanikonh- 
8  A5  [raseronni, 

hh  Aseriwanonwene  tiotkon  takwanon- 
[weratonheke  tsi  Okaristiakon  sata- 
[  [seton, 

lesois,  ise  seriwahtontha 
ne 

kariwaneren, 

v.  Teskanerak,  Sewenniio, 
konhranonwaks ; 

R.  Satontek,  Sewenniio,  tsi  iakwaterennaiens, 


o 

J 

takwaiatokef,  lesos. 
takwatontats,  Iesos. 
takwentenr,  Iesos. 
tsini  ionkwani- 


Tewaterennaien : 


Iesos,  Sewenniio  tsi  iakionnhe,  iateka- 
konte  waskwennakeratse  n'Okaristiakon, 
isehre  oni,  etho  tenhinonweronnionheke  ne 
Rakeniha;  isehre  oni,  aketsienten  nonkwe 
akotonnhetston ;  iah  kati  teiesanoronkwa, 
ok  eken  senha  iesanikonhraksatanions  non- 
kwe ;  takwentenr  nisa,  takwanikonhrann- 
hetskat,  aiawen  tiotkon  aiakwatstarhanese- 
ke,  ne  aiakwatstarhakwake  tsini  iotsanit 


172 


OKARISTIA 


iesanikonhraksatha  nene  niate  ionkwetake 
niakonkwetaksenskwe  okon,  notkonserak- 
sen  iakonaskwaientaties  tsi  iesaiesatanions. 
Sewenniio,  saseriwisa  n’Okaristiatokenti, 
akwa  saterientarakwe  tsini  saiatawensere- 
ne  nonwa ;  iah  kati  tatesanonhianihekon 
wasatasete  Okaristiakon ;  ne  kati  satesats- 
tenni  tsi  sotsi  takwanonwes ;  isehre  oni, 
tiotkon  teniakwaterahnekenhake.  Takwen- 
tenr,  takwaienawas  aiakwatsteniaron  aon- 
sakwanikonhraseronni  tsi  iesaiesaton  Oka- 
ristiakon.  Akwa  iakwaskaneks  naiesano- 
ronkwake  nonwentsiake  nonkwe,  nok  oni 
vaiesanonwehake  karonhiake.  Ethonaiawen. 


Iesos  ahonwennitentase  Okaristiakon. 

Iesos  Sewenniio,  ne  tsini  skwanoron 
kwa . .  .  sk.  59. 


Okaristia  Aorenna  Sonha. 

Konsennaiens,  lesos,  ontatenikonhrasaihate 
Niio,  Okaristiakon  ken  sataseton ; 

Ise  Sewenniio  nakwatonnhetston , 
Kennikonhroktakwa  tsini  tsiatanoron. 


AORENNA  SONHA 


173 


Iakotaskat  wahomnise  ronwaken  lesos, 
Onwentsiake  tsiireskwe  ronwawennahronken. 
Iah  nonwa  tehikens  tsi  iehasentakwa, 

Nok  tewakehitakon  kento  renteron. 

Sahrenheie  lesos  tekaiasontne, 

Iahte  hototasion  Niio  tsini  haiatoten ; 

Nok  ne  kento  tsi  iehasentakwa, 

Rotaseton  onkwe  tsinii  haiatoten. 

O  Iesos !  isaiatanehrakwat  kowa, 

Askiatohare  sanek wemsatoken tike, 

Ne  skatstarat  ok  iok wen  iatserai  en 
Aonsaiakoskontako  akwekon  nonkwe. 

Satatiteron  Okaristiakon,  seron, 

Aionnhekwen  nakotonnhetston  nonkwe, 
Aiakehiarakwake  tsi  kheienheiase, 
Akheiiatsennonniaten  menkheiatienhase. 

O  Iesos !  sataseton  Okaristiakon, 
Konnekennis  akemikonhrakwekon 
A  sk watokaten  saiataneh  rak watsera, 

Karonhiake  tsinonni  ionwesen  kowa. 

Ethonaiiawen. 


Raotinatarok  Eronhiakehronon 
Nonwa  iakonmhekwen  iakoriwiiioston ; 
Tisini  sonkwanonwes  ne  Roieniha  Niio, 
Sonkwaienmi  raiieronke. 

Kanataranoron  Iesos  raieronke, 
Kanekwemsanoron  ne  raomekwensa; 
Akwa  seken  Niio,  akwa  raieronke, 

Nok  akwa  raonekwenisa. 


174 


Okauistia 


Iesos  konsennaiens  Okaristiakon ; 
Ioriwanehrakwat  etho  sataseton ! 

Senha  ionehrakwat,  iieks  ne  tsieronke 
Akwekon  oni  ieiesas ! 

Ieriiwaiiesatha  ne  Okaristia, 

Iakotentasere  tsi  neniontonnhokten. 

Nok  ionteweientons  waeiaitariane, 

Ne  karonhiake  eniente. 

Askitenre,  Iesos,  ne  akhenakeren 
Eronhiakehronon  tsini  ies'anonwes ; 

Nok  nenkatonnihokten,  etho  enkherane 
Tsi  iakotsennonni  kowa. 

Hetsiitwasennaien  ne  Roienha  N-iio, 
Sonkwatenniotase  Okariistiakon ; 

Aietisennaien  Roniha  nok  Rotkon, 

S  ate  hatii  atan  o  r  on . 

Ethonaiawen. 


Aetwawennakwekonhak,  onen  tetewariwak- 
wak  niate  karenniioisen ; 

Tatsitewanonweraton  Iesos  kanataranoiron,  ne 
sonkwatenniotase ; 

Akwa  Iesos  raieronke  roriw/son  aiekseke, 
raonekwensa  oni ; 

Ne  akwa  ionkwatsennonni,  Rawenniio  son- 
kwatienni ;  ne  kati  setwaiatat ; 

Taieihawi  karonhiake  ne  kanatarakon  onwe, 
katsiitsianoron  oni ; 

Onen  tewatonnharonnion  nonwa,  tsini  wenni- 
seranoron  kowa;  Niio  ne  sonkwennonkon ; 


AORENNA  SONHA 


175 


T,si  tionnhe  Rawenniio  iawet  kento  ronwario, 
nok  ronwanekwensaris ; 

Ii  ionkwanoharetha,  nok  ii  ionkienniotha,  f 
iakwatonnhetstha  oni ; 

Akwa  twatonnhakanonni,  twatennikonhrase- 
ronni,  tsi  twaiatarasere ; 

Tewatsiiaken,  twariwatka  ionkwanikonhrotak- 
watha,  tsini  ionkwaiatoron ; 

Akwa  tewaterientasa,  akwa  tewatatkahenhion, 
onen  sonkwatiennire ; 

lieks  tiakoriwaieri,  ionkwetaksens  iieks  oni : 
iah  sate  tiakaonnhetst ; 

Akwa  ne  iontsennonniatha  tsiniakon  ne  iont- 
tokha ;  ne  tenhnon  iaiheiatha  iakoriwaiesaton ; 

Ken  kaien  ne  iakonnhekon  akwa  eronhiakeh- 
ronon,  nok  Niio  sakoien  okon  tosa  ieriwaiesat; 

Ken  kanatarakon  kenha  lesos  rawenniioisera, 
raieronke,  raonekwensa,  tokenske  sonkwanon- 
tens ; 

Ise  ne  skwenies  akwekon,  lesos,  sataniten- 
raskon,  sahtont  kariwaksen  okon  ne  ionkwariwa- 
nerahakskon  ionkwariwaientakwe ; 

Ehni  skwanikonhroitenstak,  aiawen  akwanon- 
wehak,  tiotkon  akwawennarakwak,  nok  aetwak- 
wekonhake  tsiatakta  karonhiake.  Ethonaiawen. 


Tetewatonts  swariwiioston, 
Twakwekon  tetwariwak : 

Niio  Okaristiakon 
Hetsitewanentonnion, 

S  onk wanon wes ,  sonk wan  ontens 
Ne  kanataranoron, 


176 


OKABISTIA  AOBENNA 


Enitakta  tsi  rawenheion, 
Watrakwe  kanatarok, 
Wahaterennaienhase : 
Raieronke  iotonhon. 

Rawen :  Etho  nenswaiere, 

N  aetewak  wekomhake. 

Sonk wanon  tenis  rai  e ronke ; 
Irehre,  naiekseke, 

Ionnhekon  nakotonnhetston 
Ne  iakoteweiemton, 

Nok  ne  romtenientemstakon 
Karonhiake  eniemte. 

Tosa  onka  iakonorons 
Tsi  akwa  naieiere, 

Ne  tsi  rotenmiote  kowa„ 

Ah  on  w  ai  emter  h  ane . 

Twatatitemr,  tetwakweni, 

H  et'si  te  wan  on  w  ehak . 

Twawenniiost  Okaristia, 
E'tho  iehotaseton 
Iesois  ne  Sonkwawenmiio ; 
Aetwakwekonhake. 

Tsiniiot  natsitewaken, 

Ethomi  tionkwehtakon. 

Atsitwasennaien  Niio 
Romiha,  niok  Roienha, 

Rotkom  Roiatatokenti ; 

Ats  i  t  wanientoms  eke, 

Nonwa  nok  oni  tsinenwe, 

Iahta  kariwemtane. 


Ethonaiawen. 


IESOS  RAWERIASATOKENTI 


177 


Ahonwasennaien  nok  tahonwanonwera- 
ton  iatekakonte  Iesos  Okaristiakon,  aonhaa 
Okaristia  tsini  oriwatokenti,  kariwanoron 
oni  tsini  ioriwake  noriwatokenti  kowa  son- 
ha!  (100  niwenniserake  ne  tewateriwase- 
rakwatha  sonha.) 


IONTERENNAIENTAKWA  SONHA 
KONWENNITENSTAKWA 
IESOS  RAWERIASATOKENTI. 


lah  othenon  noia  taietsenri  ne  senha  aionkwa- 
nikonhrenhawite  atsitewanoronkwake  ne  Son- 
kwawenniio,  tsiniiot  aetewasennaien  Raweriasa- 
tokenti.  Sahonwahase  Iesos  tekaiasonteke,  tsi- 
niiot  watewatennhohonti  Raweriasatokentike. 
ethonon  aiontekwashentakwake  niakoriwiioston 
okon.  Tiotkon  iakononwehon  akoiatatokentison 
aonsaiontatehiarakwen.  tsi  iawet  iotekhakwe 
lesos  Raweriasatokentike,  tsi  sakonoronkwa 
nonkwe.  Oriwase  tenhnon  tsi  iawet  senha 
wehne  iotonhon  tsi  konwasennaiens  Iesos  Ra- 
weriasatokenti.  Onen  iotohetston  tekeni  tewen- 
niawe  nioserake,  tsinahe  sahatokaten  ne  Sonkwa- 
wenniio  skaiatat  ^ioiatatokenti,  Konwakeri-Wari 
konwaiatskwe,  tsf  raiatarakwenne  aiakorihota- 
sien  nonkwe  Raweriasatokenti  aotsokowatsera 


178 


IESOS  KAWERIASATOKENTI 


(tsini  kahawi  1674).  Onen  nonwa  nonwentsia- 
kwekon  tioteriwareniaton,  iotehiarontie  oni  tiot- 
kon  tsi  konwasennaiens  Iesos  Raweriasatokenti. 
Aetewatsteniaron  oni  nii  aetewasennaien,  aete- 
wanoronkwake,  taetewanonweratonseke,  taonse- 
tewanikonhraseronni,  nok  aetewennitentase  le- 
sos  Raweriasatokenti,  etho  naontawe  aetewatsen- 
nonniatakwe  tsini  sakorharatstenni  Iesos,  nen- 
konwasennaienheke.  Ne  tenhnon  senha  aetewa- 
tataskennha  naetewawenniiostake  Raweriasato- 
kenti,  niaonsakahewe :  Raweriasatokenti  awen- 
tawen  (tiohtonhaton  nonta  tsinahe  tiakotenera- 
tonniaton),  awennita  (sen  tsini  wennites),  nok 
awennisera,  nentewatierente  ronwaiatanentakton- 
ne  sewennitatson,  iawet  Raweriasatokenti  awen- 
nisera  iotonhon. 

Kaien  ne  tewateriwaserakwatha  kowa  taion- 
tentsa,  tsini  ieskahes  Raweriasatokenti  awenta- 
wen,  kawenniio  aoinsaiontateronl  .vase,  aieiata- 
rane,  nok  ahonhion  Ariwawakon  kowa  tsi  enion  - 
tereninaien  kennikariwesha.  (Pie  VI,  7  siiet 
1815).  Tsiniakon  othenon  enieriwaierite  tsi  en- 
ionterennaien  akonwasennaientake  Iesos  Raweria- 
satokenti,  sen  tsini  wennites,  akowenk  sewennise- 
ratson  tsiatak  nio'Serake  ne  tewateriwaserakwatha 
sonha;  nok  ennitakwekon  'eniakoriwaiieriton,  ako- 
wenk  oni  tewateriwaserakwatha  kowa  ne  tsionta- 
teronkwenni,  sakotienni,  nok  ronwawi  tsi  iakote- 
rennaien  n’Ariwawakon  kowa.  (Pie  IX,  8  Me 

1873). 


Ken  Tkaiatonnion  Tsinahawennentase 
Iesos, 

Saharihotasien  ne  ioiatatokenti  Konwake- 
ri-Wari,  tsi  nensakoierase  nenkonwasen- 
naien  Raweriasatokenti. 

1 .  Enkheion  niate  ioianerenstakwatse- 
\rake  ne  teiakotonwentsioni,  noriwakwekon 
aieriwaieritseke  tsi  nahoten  iakoterihonte 
nonwentsiake ; 

2.  Enkien  ne  skennen  tsi  iakowatsiraien ; 

3.  Enkhenikonhrahnirate  nothenon  enia- 
konikonhraksenseke ; 

4.  Tokenske  enkheiatakennha  tsinenwe 
eniakonnheke,  senha  tenhnon  tsi  nenion- 
tonnhokten ; 

5.  Enkheion  ne  taiakoteraswiioste,  no- 
thenon  iakoteriwahtentiatonhaties  nonwen- 
tsiake ; 

6.  Eniakotokense  niakoriwanerahakskon 
tsi  iahtiiaiehewe  tsini  iotanitenron  n’Akwe- 


180 


IESOS  RAWERIASATOKENTI 


riasa;  etho  ki  iohnaweroton  natanitenrasera 
okon,  ne  teskiatieren  ne  kaniatarake  kowa, 
iah  kaneka  teiotokte; 

7.  Ne  iakoiatakenheion  tsi  iakoriwiioston 
ne  entsiontatarihate  tsi  nentsiakoriwiios- 
tonhake,  nenionksennaien ; 

8.  Ne  iakoriwiioston  nakwah,  iosnore 
011  i  nennee  senha  eniakotehiarontie  tsi  ako- 
iatatokenti  kowa  enwaton,  naiontsteniaron 
akonwasennaien  n’Akweriasatokenti ; 

9.  Iekanihare,  enkaterennaienhase  tsini 
kanonsoten  etho  enkaientake,  etho  oni  en- 
konwakonnienstake  tsi  kaiatare  n’Akwe- 
riasa ; 

10.  Enkheion  ne  ionkewennenhawe  okon 
nahatiriwaweienhonseke  nasakotinikonh- 
ranhetskate  nakwa  iakaweriasahniron ; 

11.  Iawet  enkhesennare  n’Akweriasakon 
tsiniakon  tenieriwareniate  ne  tsi  kariwiio 
akonwasennaienheke  n’Akweri ; 

12.  Wakonwennentase,  ne  tsi  iotonkoh- 
ton  tsini  iotanitenraskon  n’Akweriasa,  ne 


AORIWA  TAKWENTENR 


181 


oni  tsini  iahtiiaiehewe  tsi  iakonoronkwa 
nonkwe,  iahtaionoronseheke  aiakotenre  tsi- 
niakon  eniakoiataraon,  nienskahewe  nente-  * 
watierente  ronwaiatanentaktonne  sewen- 
nitatson,  tiohton  niwennitake  tsini  kariwes 
ne  eniakoriwaieriton ;  nennee  kati  enkheion 
aonsaiontatrewate  naiakoriwaneren,  iahta- 
onsaiakwatekhasi  neniontonnhokten,  enieie- 
na  noriwatokenti  kowa  sonha,  Akweriasato- 
kentike  oriwiio  eniontekwashentakwake 
neniakorane  ne  kenheion. 


Iesos  Raweriasatokenti  aoriwa 
Takwentenr.  (i) 

Takwentenr,  Sewenniio. — Knistos,  takwentenr. 
— Takwentenr,  Sewenniio. 

Kristos,  takwatontats. — Kristos,  takwawenna- 
rak. 

N'iio  Iesaniha,  karonhiake  tesiteron,  takwen- 
tenr. 


(i)  Akowenk  300  niwenniserake  ne  tewateri- 
waserakwatha  sonha,  tsini  ioriwake  enierihokten ; 
etho  nasakotenre  ReonXIII,  2  siskare  Afri  1899. 


Ise  Iesos  Raweriasatokenti, 


182  IESOS  BAWERIASATOKENTI 

Niio  Iesaienha,  nonkwe  seslfeiatontakwen, 
Niio  Satkon  Saiatatokenti, 

Ashenseratokenti,  enskat  ok  Niio, 

*  Ise  Iesos  Raweriasatokenti,  raweriasa  ne 
[Roienha  ne  Niio  ok  tsi  hanakere, 

^Hiaiatison  Rotkon  Roiatatokenti  kaia- 
[takon  ne  Sanistenha  iahte  kana- 
[kwaienteri, 

Tetsiaterahneken  onwe  ne  Niio  Rao- 

[wenna, 

Raweriasa  ne  iahtiiaiehewe  tsini  haiata- 

[noron, 

Niio  raononsatokenti, 

Iseke  rotasetonhaties  ne  Raiatanoron 

[kowa, 

Niio  raononsa,  oni  kannhoha  ne  karon- 

[hiake, 

Iseke  akwa  ionehrakwat  tsi  iotekha  'ne  >• 
[kanoronkwatseratokenti, 
Iseke  iiore  kariwakwarisiontsera  nok  ka- 
[noronkwatsera, 
Senanon  natanitenrasera  nok  kanoron- 

[kwatsera, 

Iseke  iotinakte  ne  kariwiiose  okon,  iawet 
[osonwakon  akenhake  akwa  io- 
[sonwatsanit, 

Ataterensaron  okon  akwa  sarihonte 
[taiesarensaronnion, 
Iesanontiio  nok  tesheiatirontha  nawe- 

[riasa  okon, 

Ishawe  noriwakwekon  ne  kanoron,  ia- 
[kottokhatserawis,  iakonikonhro- 
[wanatha  oni, 

Iseke  iwat  raoniioserakwekon  ne  Niio, 
Iseke  raonweskwanitha  Niio  Roniha,  j 


Takwentenr. 


Iesos  Raweriasatokenti, 


AORIWA  TAKWENTENR 


183 


Iakwakwekon  takwawi,  tsini  senanon, 


[ioianerenstakwa  okon, 
Iesaskanekon  tsinahe  tsi  iatekakonte, 
Sanikonhriio  nok  satanitenraskon  kowa, 
Shekwatstennis  tsiniakon  iesennitentase, 
Iohnawerote  tsi  iakonnhe  nok  tsi  iako- 
[  tiatatokenti  stha, 
Teseseriwaserakwatha  tsi  ionkwariwa- 

[neren, 

Iakohtonhon  tsi  iesakenhronnihon, 

Tesahriton  ne  tsi  ionkwariwaneren, 
Satontatskonne  tsiniiore  n’asiheie, 

Asikwe  iesahaston, 

Etho  tkaiakens  tsinikon  iakonikonhrahni- 
[ratstha  nonkwe, 
Takionnhetha  nok  enseskionnhete, 

Takwawis  ne  skennen  iakwennonton- 
[nions,  nok  skennen  tsionkwatonhor 
[ne  Rawenniio, 

Satatewenteton  niakoriwanerahakskon 

[akoriwake, 

Sheiatsennonniatennis  ne  iesaniahesen, 
Shetiawis  aiakorhareke  ne  sanoronkwatse- 
[ratokentike  iaiheions, 
Sheiatonweskwatennis  akwekon  akoiata- 

[tokentison, 

lesos  Kristos,  ise  seriwahtontha  ne  kariwane- 
ren,  takwaiatokef,  Sewenniio. 

lesos  Kristos,  ise  seriwahtontha  ne  kariwane- 
ren,  takwatontats,  Sew'enniio, 

Iesos  Kristos,  ise  seriwahtontha  ne  kariwane- 
ren,  takwentenr. 

v  Iesos,  ise  sanikonhriio  nok  sennitenton  se- 
riane, 

r.  Askwentenre  nonkweriasa  taonsakiatieren 
ne  Seriasa. 


J 


Takwentenr. 


184 


IESOS  RAWERIASATOKENTI 


Tewaterennaien : 

Sewenniio,  iah  othenon  tesanoronse,  ok 
tsi  senakere,  iasatkahto  Raweriasatokenti 
n’Hetsienha  hetsenoronkwa ;  teskanerak 
tsini  hiasennaiens,  nok  tsini  shianikonhrase- 
ronnis,  akosennakon  niakoriwanerahaks- 
kon ;  hiennitentase  tsini  satanitenraskon 
kowa ;  aesanakwaiewentane  kati,  aonsesa- 
nikonhren  tsi  ionkwariwaneren,  raosen- 
nakon  n'Hetsienha  Iesos  Kristos  sate 
tsionnhe,  satesewawenniio,  sewakwekonha- 
tie  ne  Rotkon  Roiatatokenti  Niio,  nonwa 
nok  oni  tsinenwe  iatekakonte.  Ethonaiawen. 


Konwawenniiostakwa  Nakaweriasa  Iesos 
Raweriasatokenti. 

Ariwawakon  kowa  kenha,  Pie  IX,  wahariwa- 
nonwene,  wahariwahnirate  oni  ne  ken  iken  ion- 
terennaientakwa,  22  siskare  Afri  1875,  nok  waha- 
ranentakte  300  niwenniserake  ne  tewateriwase- 
rakwatha  sonha  taiontentsa,  nenierihokten. 

O  Iesos !  seskwaskontakwen,  takwawen- 
niio,  iahtiiaiehewe  tsini  shenoronkwa 
nonkwe,  sanekwensanoron  sakariakton  na- 
kotonnhetston ;  ok  eken  nonkwe  iah  eso  te- 


KONWAWENNIIOSTAKWA 


185 


iesanoronkwa,  iesasentanionnis,  iesakenren- 
seronnis,  iakonoronse  ne  senha  tsinaiesaie- 
rase,  ne  aonhaa  iesanikonhraksatakwa  tsi 
kentiohkowanen  konwasennaiesatanions  sa- 
sennatokenti,  nok  iontenniseratiesatanions 
iawentatokenton  okonha.  Oh  naiakwaiere, 
Sewenniio,  naonsakwanikonhraseronnianion 
tsini  iesanikonhraksatanions  kentiohkowa- 
nen  nonkwe,  iahte  iakotsennonniatskon, 
iawet  iahte  iesaienteri  ?  Aiakwatsennonni 
wehne  aiakionni,  nok  nonkwe  okon  aiako- 
tokense,  tsini  iosatste  iakwaskaneks  aiesa- 
noronkwake,  aiesasennaien,  aiesasennowa- 
nate  oni,  ise  Iesos  Raweriasatokenti,  iawe- 
riasanonwet  kowa  oni.  Iakwaskaneks  aon- 
saiontatrewate  niakoriwanerahakskon ;  aon- 
saiakonikonhrote  eso  ne  shetenron  tsi  ieia- 
tare  sane  ne  Sentiohkwatokentike  teieia- 
sontha,  iah  tenhnon  othenon  tatekonwasnie 
kariwiioston,  iahte  konwawennarakwa  ne 
Kentiohkwatokenti,  ne  ise  serihonten  aion- 
kwarihonnienniheke ;  tiotokte  tsini  iakoton- 
tatskon  aieiena  nahoten  sonkwarihonnien- 
nis  Ariwawakon  kowa,  ne  Tier  Roiatato- 
kenti  raonaktake  irate,  hetserihonten  asa- 
konikonhrahnirate  nonkwe  okon  kariwiios- 
tonke,  hetsawi  tsi  iah  nonwenton  taontaha- 
terientawenrie  othenon  asonkwarihonnien. 


186 


1ES0S  KAWERIASATOJvENTI 


Aiawens  nethoniieiatotens  aiakonikonhra- 
ientane  tsi  iahte  iesawennarakwa,  ne  iahte 
konwawennarakwa  ne  Kentiohkwatokenti ; 
aseken  sheienni  ne  Sewakwekonne :  “  Tiot- 
“  kon  entewakwekonhake,  tsiniiore  n’ense- 
“  watonwentsiarisi.  v  Ne  kati  nonwa  iakwa- 
terennaientakwa  skennen  akenhake,  aonte- 
senni  ne  Kentiohkwatokenti,  ahatsennpnni 
nonwentsiake  ne  sanaktake  irate,  Ariwa- 
wakon  kowa,  ahatkahto  etho  naiawen  tsini 
haskaneks.  Ne  oni  iakwaterennaientakwa, 
senha  aiontiatatokentiste  ne  iesawennen- 
hawe  okon,  ahonteriwahtentiate  kariwiios- 
ton,  etho  nahatiiere  tsini  sanikonhroten, 
asakonaharate  kariwiiostonke  niakoriwane- 
rahakskon ;  nok  senha  aiakoiatatokenton- 
hake  ne  tiakoriwaieri ;  etho  aontakaientakwe 
akwekon  sataiontsennonni  iatekakonte  ne 
karonhiake.  Ethoni  iakwaskanekseroten, 
aseken  ionkwaterientare  ethoni  saskanekse- 
roten,  ne  Seriasatokentike.  Onwa  kati  ion- 
kwatiskwentaren  sasitakta,  teionkwakanere 
Sanistenseratokenti  Wari,  teionkikanere 
oni  ratironhiakehronon  okonha,  waonkwa- 
riwaienterene  tsi  sonhaa  sawenk  tsi  ia- 
kionnhe,  onkwatonnhetston  oni,  Iesos  Kris- 
tos  seskwaskontakwen  noneshon,  takwawi 
tsinikon  ionkwaien.  Iesos  Raweriasato- 


KONWAWENNIIOSTAKWA 


187 


kenti,  sonhaa  enkwanoronkwake  onkwani- 
konhrakwekon,  onkwatonnhetserakwdcon, 
onkwasatstenserakwekon  oni ;  enkwawen- 
narakwake ;  ne  iakwanonwes  nahoten  se- 
nonwes,  ne  oni  iakwaskaneks  nahoten  sas- 
kanelcs.  Iakwehre  nonwa  aiakwariwahni- 
rate  tsi  kwawenniioston ;  wakwawennentase 
kati,  tiotkon  eniakwariwaieritseke  wenta- 
noronson,  ne  iawentison  Kentiohkwato- 
kenti,  nok  oni  tsiniakon  nonkwe  ne  iaki- 
wenniio,  eniakiiatsterisite  naieriwaierite  ne 
wentanoron  okonha. 

Onen  kati,  Iesos  Sewenniio,  Seriasato- 
kentike  wakwatiatata,  wakion  tsinikon  iak- 
waskaneks,  ise  ethoni  skwanikonhrotens- 
ton ;  ne  ionkwarharekwen  eniakwakweni 
aonsakwaieritse  tsinikon  iesanikonhraksata- 
nions  nonkwe  iahte  iakotsennonniatskon, 
nok  etho  aiakwatsiente  naontsennonni  non- 
kwatonnhetston,  aontsennonni  oni  nonwen- 
tsiake  nok  karonhiake  nakotonnhetston  ne 
teiak  watatenoronk  wa.  Ethonaiawen . 


Oia  Konwawenniiostakwa  nakaweriasa 
Iesos  Raweriasatokenti. 

Nene  ioterennaiientakserison  Ioiiatatokenti 
Konwakeri-Wari,  raonha  lesos  wahanikonhren- 
hawite  nakaiaton ;  ne  tehomerenston  Ariwawa- 
kon  kowa  Reon  XIII,  nenierihokten,  taiontentsa 
300  niwenniserake  ne  tewateriwaserakwatha 
sonha.  (30  siskare  sen  1897). 

Ise  Iesos  Raweriasatokenti,  wakion’tsi 
iakionnhe,  tsi  neniakwatieranion,  onkwani- 
konhraksensera,  onkwaronhiakensera  okon ; 
wakwatewentetase  tsinikon  ionkwaien, 
akwasennaien,  akwasennowanate,  akwano- 
ronkwake  oni.  Teionkwatennikonhrakon- 
takwenhatie  tsi  iakwehre  ise  sawenk 
akenhake  tsi  iakionnhe,  nok  tsinikon  nen- 
iakwatieranion,  ne  tsi  kwanoronkwa  ne 
aiakwariwaieritseke,  iakwatewentetha  onwe 
tsinikon  iahte  senonwes.  O  Iesos  Raweria- 
satokenti !  sonhaa  enkwanoronkwake  ;  kwa- 
nekennis  askwaiatakennha,  karonhiake 
iaskwaiatewe,  askwasatstenseron  nok  ask- 
wanikonhrahnirate,  aonsesanikonhren  tsi 
eso  tiotokte  tsi  ionkwariwaieriton,  iseke 
aiakwatekwashentakwake  tsi  neniakwa- 
tonnhoktane.  Ise  Iesos  Raweriasatokenti, 
etho  ionakte  natanitenrasera,  shetsenikonh- 
raseronni  Niio  Hianiha,  tosa  asonkwahre- 


IES.  EAW.  KONWAWENNIIOSTAKWA  189 


wate,  tsini  teionkwatentson.  O  Iaweriasa- 
nonwet  kowa !  wakwaniahese,  aseken  iawet 
iakwatatetsanis,  ne  tsi  iahte  ionkwanikonh- 
raniron,  iahte  ionkwariwatoken,  tenhnon 
ionkwarhare  ne  enskwentenrate  tsini  sani- 
konhriio.  Aontsa  kati  nonkweriasakon  tsi- 
nikon  iahte  senonwes,  ’tosa  othenon  aiakwa- 
teraiatakwe  tsini  skwanikonhratas.  Akaia- 
tonke  akwa  nakon  nonkweriasakon  ne  ka- 
noronkwatseratokenti  iesanonwestha,  etho 
naontawe  tosa  nonwenton  aonsakwaiatani- 
konhren,  tosa  oni  nonwenton  taetewatek- 
hasi.  Kwennitentase,  ne  askwentenrate 
tsini  satanitenraskon,  asiaton  nonkwasenna 
okon  Seriasatokentike.  Ne  aonhaa  tenia- 
kwataterensaronkwatake,  ne  aonhaa  enion- 
kionweskwanitake,  ise  sawenk  akenhake  tsi 
iakionnhe,  nok  tsi  eniakwenheie.  Ethonaia- 
wen. 

Aiawen  nonkwe  okon  nonwentsiakwe- 
kon  akonwasennaienheke  Iesos  Raweriasa- 
tokenti ! 

Aierihokten  Takwaienha.  .  .  Wari.  .  . 
Ahonwasennaien .  .  .  Ashetenre,  Sewenniio, 
tsi  tetieseronniatha  tieteron;  ne  ashetenrate 
tsini  satanitenraskon,  naiontsennonniatake 
ne  iakotiaktani  tsi  tetieseronniatha ,  tsi  teka- 
nerenston  tezvateriwaserakzVatha  sonha . 


Konwawenniiostakwa  Iesos  Raweriasato- 
KENTI  Tsi  TlAKOTENATAIEN. 

Entsiawentatokentane  Niio'hne  tsinahe  tiakote- 
neratonniaton,  nenhasentako,  tokat  nenhennits- 
kwarako,  tenhanonsatase,  enhatkarisitienhawe,  nok 
tsi  enhatkaristiotasionhe,  enharihokten  ken  iken : 

Iesos  Raweriasatokenti  kowa,  iaweria- 
sanonwet  kowa  oni,  aontaskwaiatatironten 
tsi  tsiteron,  akwanoronkwake  onkweriasa- 
kwekon,  onkwatonnhetserakwekon,  nok 
onkwasatstenserakwekon !  Ise  Iesos  Rawe- 
riasatokenti,  askwahahawiseke  nasakwa- 
rane  ne  rokwatse  kowa,  rotanitenraskon 
kowa,  sakowis  nonkwe  ioianerenstakwa ; 
ise  askwenieseke  asonkwentenrheke,  ason- 
kion  oni  tsinikon  teionkwatonwentsioni, 
nothenon  aionkwaiatawen  ne  kanoron. 
Arekho  tsi  ionwentsiatekwe,  ok  tsi  takwa- 
noronkwa ;  iahtiiaiehwe  tsini  skwanonwehon 
iakionkwe,  sasennakerate,  tsinahe  tsi  sonn- 
hekwe,  saseriwisa  Okaristia,  saskwenheiase 
tekaiasonteke ;  nonwa  iesesiteron  tsi  rawe- 
ientehtakon  Niio  Hianiha,  tiotkon  sonnhe 
onwe  ne  karonhiake  aontaskwariwakenn- 
hase  tsi  thenteron ;  askwaiatakennha  ne 
seskwaskontakwaton  ne  sanekwensatokenti. 
Tontakwentenr,  tosa  sehiarak  tsi  ionkwari- 


IES.  RAW.  KONWAWENNIIOSTAKWA  191 


waneren,  ne  tenhnon  teskanerak  tsiniiot 
tiawehtakwen  Kentiohkwatokenti ;  askwen- 
tenre  etho  naiawen  tsini  sanikonhroten, 
skentiohkwat  akenhake,  skanikonhrat 
akenhake  kariwiiostonke  nonwentsia- 
kwekon.  Kwennitentase,  tosa  takwate- 
wentet,  nonwa  tsi  kahawis,  iah  skennen 
teken ;  hetsitenr  ne  sakwaniseratokenti 
Ariwawakon  kowa,  ne  hiawennenhawe ; 
aiawens  ahronnheson  nonwentsiake, 
ahatsennonni,  nok  tosa  ne  ronwaswens  aion- 
tatewenniioste  tsi  ronnhe.  lesos  Raweria- 
satokenti,  wakion  nonkwanikonhra,  nok  tsi 
iakionnhe;  wakion  oni  ne  iakiien  okonha, 
tsini  ionkionkweta ;  wakion  oni  tsi  ionkwa- 
tenataien ;  aiawen  aonsaskwaskontako,  nok 
aonsaskionnhete.  Aiawens  ne  tiakoriwaieri 
aiakoriwatokentonhake,  nok  aiontiatatoken- 
tiste  tsinenwe  eniakonnheke ;  aiawens  aon- 
saiontatrewate  niakoriwanerahakskon ;  otsi- 
ratokenti  aiotekhake  nakaweriasakon  ne 
iakaweriasano,  aioteriwahton  kariwaksens- 
kwe  okon,  nok  aionkwarane  iotsennonniat 
okon.  Aontehiaron  nakonikonhrakon  non- 
kwe  tsi  tiakawehtakwen  kariwiiostonke,  tsi 
iakorhare  karonhiake  eniontsennonni,  nok 
tsi  ronwanonwes  ne  Sakoiatison ;  etho 
naontawe  ahatikwekonhake  iatekakonte 


192 


IESOS  RAWER3*ASATOKENTI 


akoiatatokentison  ne  karonhiake.  Etho- 
naiawen. 


Skonwanikonhraseronniatha  Iesos 
Raweriasatokenti. 

O  Iesos  takwawenniio !  seskwaskonta- 
kwen,  sarihonte  aiesasennaien  nonkwe 
okon ;  ne  satasetakwen  Okaristiakon  tsini 
skwanonwes,  iahtiiaiehewe  tsini  ionkwano- 
ronkwa  Seriasatokenti ;  ii  ionkwariwanera- 
hakskon,  teionkwatontsote  sasitakta,  wa- 
tionkweriasaweheste  tsi  tsiakwatatehiara- 
kwennis  tsi  iesanikonhraksatanion,  ise  tsia- 
tanoron  kowa. 

Ne  nonwa  ionkwatkennisahaton  aonsa- 
kwanikonhraseronni,  tsi  neniakwakweni, 
aonsakwaieritse  tsinikon  iesasentanionni, 
sonhaa  saiatatokenti,  sonhaa  saiatanehra- 
kwat,  onwentsiake  tsiseskwe,  nok  tsi  iesa- 
iesaton,  tsi  oni  nikon  iesasentanionni  Oka- 
ristiakon,  ne  aonhaa  Okaristia  ioriwanehra- 
lcwat  kowa  tsinikon  nisatieranion  ne  ioriwa- 
nehrakwatanions ;  ne  aonhaa  wehne  ionnis 
tsi  shenonwes  nonkwe.  Aiawen  aontane- 
kwensarine  nonkwakaserakon,  ne  aiakwats- 
tarhakwake  tsinikon  ionkwariwaiesaton 


SKON  WANIKONHRASERONNIATHA  1 93 

Okaristia,  nok  tsi  iahte  ionkwatsennonniat- 
skon,  iahta  tekwanonweratons,  sonhaa 
saiatanonwet,  sheiatohetstennis  akwekon 
rotinontiioson  nonwentsiake,  sonhaa  seria- 
siio ;  tsini  sanikonhriio,  ethone  tsi  senha 
kwakenrenseronnihon,  senha  ethone  tak- 
watokatennis  tsini  skwanoronkwa. 

Sewenniio,  sasanikonhren  tsi  iawetowa- 
nen  nonkwe  iakoriwaiesaton  tsi  sheiatienni ; 
tkariwaieri,  tsinenwe  enionwentsiateke,  ta- 
iontonneke  nonkwe,  tsi  nenieriwaswen  etho- 
naiawenhon .  Sewenniio,  sasanikonhren  tsi 
iahte  iesakonnienstha  sanonsatokentike ;  sa- 
sanikonhren  tsini  ionkweriasahniron ;  tosa 
seriwarako  tsi  okti  iwes  nonkwanikonhra, 
iahta  teionkwanikonhrasahaton  tsi  iakwate- 
rennaiens ;  kwaiatanikonhrens  iahtiiaiehewe 
tsini  sanikonhriio,  tsini  skwanoronkwa. 

Karo  kasewe,  hetsisewawennenhawe  ne 
Raw&nniio  raiatanoron  kowa,  tsinitsion  oni 
sewaiatare  tsi  kentiohkwaien  kentiohkwa- 
tokentispn,  sewatathonkwariakon  Rawen- 
niioke;  karo  kasewe,  ise  sewariwiioston 
okoii ;  hetsisewasennaien  ne  Sonkwawenni- 
io  sonkwaiatison ;  tewatiskwentaren  rasi- 
takta ;  tetewaiena  tsi  entewatstaren,  akta  tsi 
iehasentakwa ;  ne  tewatstarhakwak  tsi  het- 
sitewanikonhraksaton,  hetsiteweriasawe- 


7 


194  IES.  BAW.  SIvOKWANIIvONHBASEKONNIATHA 


heston  ne  Iesos,  raonekwensatokenti  seson- 
kwaskontakwaton,  raoianerenstakwa  son- 
kwaiatatokentistakwen,  niatekon  sonkwen- 
tenranion,  iahta  tehononhianihekon  ason- 
kwatewentetase  tsini  hoien  nok  tsini  haia- 
toten, 

Onen  nonwa,  Sewenniio,  nonkwakaseri 
aiaoserawe  Seriasakon;  takwentenrat  ne 
tsionkwatatrewaton ;  askwanaktotase  Seria- 
satokentike ;  wakion  nonkweriasa ;  ask\ya- 
nikonhrenhawite  netho  naionkwanikonhro- 
tenhake  tsini  senonwes ;  taetewaiena  tsi 
ensakwasennaien,  ensakwawenniioste  ne 
riianiha ;  raonha  tiotkon  ahowenhake  tsi 
iakionnhe,  nok  tsi  neniakwenheie.  Etho- 
naiawen. 

Watonkwiio  aierihokten  ne  ken  iken  ionte- 
renn  aien  tak  w  a,  nentewatierente  ronwaiiatanen- 
taktonne  wenniiserate,  tsini  wennites  sen,  nok 
tsini  kahawis  Iesos  Raweriasatokenti  awentawen, 
tenhnon  tsi  nenwatennitokten  Raweriasatokehti 
awennita ;  oktikawenniiio  oni  ne  aierifygktake 
akaonhaason,  aohenton  Okaristia,  ienskahewe, 
sewenniitatson  kahniote,  ne  tiotierenton  ronwaia- 
tanentaktonne  wenniserate,  nok  oni  enskat  ne 
tsioserat,  ashen  nonta  tsi  kahniote  n’Okaristia. 


lONTERENNAlEJSTAKWA  SONHA  KONWENNI- 

TENSTAKWA  IESOS  RaWERIASATOKENTI. 

I.  0  Iesos  Raweriasatokenti ! 

O  lesos  Raweriasatokenti !  sonhaa  se- 
weiente  natsennaien  ne  Rawenniio;  askeri- 
honnien  nakeweientehtane  nahisennaien 
nakenikophrakon . 

O- Iesos  Raweriasatokenti !  iawet  satekha, 
tsini  .shehoronkwa  nonkwe ;  askwatekaten 
nakenikorihrakon,  naiotekhake  tsi  ahinon- 
wehake  he  Rawenniio. 

O  Iesos  Raweriasatokenti !  sonhaa  sari- 
honte  nahiatkahto  ne  Rawenniio;  askiato- 
kewe  nahakwatkahto  ne  Rawenniio,  naha- 
kitenre. 

O  Iesos  Raweriasatokenti !  iawet  sasko- 
hon  kanikonhraksenserakon,  karonhiaken- 
serakon  oni,  onkwariwanerahaksera  aori- 
wa ;  tasrite  nakweriasa,  naonkenikonhra- 
nonwakseke  tsi  wakeriwaneren. 

O  Iesos  Raweriasatokenti !  sonhaa  sari- 
waieritgn  natatkenhronnitsera ;  tasrite  na- 
kenaiesera,  nakatatkenhronniheke,  naon- 
kwennitentonhake. 

O  Iesos  Raweriasatokenti !  sanikonhriiio 
onwe ;  askon  naonkenikonhriiohake,  nake- 
senni  nakserohentha. 


196  IESOS  RAWERIASATOKENTI 

■  "■  #  : '  Y  ■  ■  .=  V-.-  V0-";  •  | 

O  Iesos  Raweriasatokenti !  iah  nonwen- 
ton  tesaraon  ne  iotaksen;  aonsasiatokewe 
ne  kieronke,  akenikonhra  oni,  tosa  othenon 
aonsonkiatoron  ne  iotaksen. 

O  Iesos  Raweriasatokenti !  saskennhaon 
Rawenniio  raosennaientaksera,  ne  senheia- 
ton;  taskswatheten  nakiatakennha  ne  kari- 
wiioston,  nakkweni  nahonwasennowanate 
ne  Rawenniio. 

O  Iesos  Raweriasatokenti !  Sewenniio 
karonhiakwekon ;  asewenniioke  nakweriasa, 
nakewenniioke  katkeha  ne  karonhiake. 

*  ❖  ❖ 

2.  Gertrude  Ioiatatokenti  aoterennaien- 
taksera : 

Watkonnoronkwanion,  ise  Iesos  Rawe- 
riasatokenti,  ise  iohnawerote  tietsientha 
nonkwe  aiakonnheke  onwe  ne  karonhiake; 
iseke  ieioteroron  Rawenniio  raotsokowa- 
tsera  okon;  iawet  satekha,  tsi  hetsenoron- 
kwa  Niio  Hianiha;  iseke  enkatekwashen- 
takwake,  iseke  enkatorisenseke.  Iesos  ses- 
kwaskontakwen,  askwatekaten  nakenikonh- 
rakon,  naiotekhake  tsi  nahinonwehake  ne 
Rawenniio,  tsiniiot  hetsenoronkwa  Niio 
Hianiha;  askon  ioianerenstakwa  okon,  ne 


KONWENNITENSTAKWA 


197 


tkontiiakens  Seriasatokentike,  taonreni 
nakonikonhrakon  nonkwe ;  takiaterahneken 
nakweriasa  nok  Seriasatokenti,  saonkeni- 
nikonhrat  aonton ;  ne  ok  ieken  akeriwa- 
nonweseke  nahoten  senonwes,  akaskanekse- 
ke  nahoten  saskaneks,  nakatierhake  nahoten 
sarihonweskwanitha.  Ethonaiawen. 

3.  Konwennitenstakwa  Iesos  Raweriasato- 
kenti,  aiakotenre  ne  iehetkentsihon : 

O  Iesos!  satanitenraskon  kowa,  sheno- 
ronkwa  nakotonnhetston  akwekon  nonkwe  ; 
ne  askwentenrate,  tsi  ionikonhranonwakon 
Seriasatokenti  sasetkentsihon,  ne  oni  as- 
kwentenrate,  tsi  Sanistenseratokenti,  ne  iah 
othenon  teioiatoronhon,  ionikonhranon- 
wakon  nethone;  kwennitentase,  shenohare 
sanekwensatokentike  nakotonnhetston  nia- 
koriwanerahakskon  okon,  nonwentsia- 
kwekon  iehetkentsihon,  nok  ne  ken  wente 
iaiheionsere.  Ethonaiawen. 

Iesos  Raweriasatokenti !  sanikonhranon- 
wakon  sasetkentihon,  shetenr  ne  iaiheion- 
sere ! 

Kaneka  ne  tsiakotonnhakanonni  enierihokten, 
akowenk  tsioriwatson  100  niwenniserake  ne  te- 
wateriwaserakwatha  sonha.  (Pie  IX,  2  siskare  fe- 
friie  1850.) 


198 


IESOS  EAWERIASATOKENTI 


4.  Sewenniio  Iesos . . . 

Sewenniio,  lesos,  tiotkon  takwentenra- 
nions,  ise  teskwannhontiese  atsokowatsera- 
tokenti  iotaseton  Seriasatokentike ;  askwen- 
tenre  aiakwakwenieseke  aiakwanoronkwake 
Seriasatokenti  ne  ionkwanoronkwa,  aia- 
kwasennaien,  nok  aonsakwanikonhrase- 
ronni  tsinikon  iesanikonhraksatanions  non- 
kwe  iahte  iakotsennonniatskon. 


Kennikarensaa  Konwasennaientakwa 
Iesos  Raweriasatokenti. 

Kaien  taiontentsa  300  niwenniserake  ne  tewate- 
riwaserakwatha  sonha,  entiakonikonhrasahate 
nenierensoktake,  tsiniiot  tsi  kaiaton  kento  nehni- 
waterennaientakseroten.  —  Tikate  tekanerenston 
naieiena  tewateriwaserakwatha  kowa,  naierihok- 
take  niate  wenniserake,  sewennitat  tsini  kari- 
wes :  kawenniio  ki  aonsaiontateronkwase,  aieia- 
tarane,  nok/  ahonhion  n’Ariwawakon  kowa  ken- 
nikariwesha  enionterennaien.  Ne  sakotenron 
Ar.  kowa  kenha  Pie  VII,  20  siskare  mars  1815. 

Niio,  askenikonhrarake  askienawase;  Se- 
wenniio,  sastoron  askiatakennha,  Ahonwa- 
sennaien ... 


AOBENSA 


199 


1.  O  lesos  saiatanonwet !  tsi  tewakiato- 
retonhaties  tsini  seriasiio,  tsini  shetenra- 
nions  niakoriwanerahakskon,  wakatonnha- 
here,  nok  wakerhare  enskewennarakwe  tsi 
enkonhiennitentase.  Tokenske  iawetowa- 
nen  wakeriwaneren ;  tenhnon  wakheianen- 
liawe  Tier  nok  Wari-Watere  shonatatrewa- 
ton.  Katstarhakwa  nok  skatatrewatakwa 
tsi  konnikonhraksaton,  iahtiiaiehewe  tsini 
saianere.  Akwekon  sasanikonhren,  Se- 
wenniio;  ne  askitenrate  tsini  seriasiio,  karo 
akiheie  tosa  nonwenton  aonsakonnikonh- 
raksate,  nok  tsinenwe  enkonnheke,  sonhaa 
akonnonweseke. 

Aierihokten  i  Takwaienha  nok.  5  Ahon- 
wasennaien,  nakonwasennaien  Iesos  Rawe- 
riasatokenti ,  nok  enskat  aiairon :  O  Iesos 
Raweriasatokenti,  iaweriasiio,  askon  tiot- 
kon  nisinison  akonnonwehake ! 

2.  O  Iesos!  Waksennaien  Seriasatoken- 
ti,  ionitenton  kowa;  watkonnonweraton  tsi 
takwawi  Seriasatokenti  akeianenhawe.  Te- 
satoktanihon  tsi  takennhaon  akonnakeren, 
sekoih  tenhnon  tsini  satatkenhronnihon,  ta- 
kerihonniennitha  tsi  nakiere,  takienawase- 
hestha  akonnakeren.  Onen  wakeriwaien- 
terene  tsi  iahte  kattokha,  iahte  wakatsen- 


200  IESOS  RAWEBt AS AT G^ENT! 

nonniatskon.  To  onte  niwakatiatahton ! 
takitenr,  sasanikonhren  tsi  konwennontion. 
Onkerihonti  kanaiesera,  wakaterientason 
enkonhianenhawe  tsi  satatastoton,  enkatat- 
kenhronniheke ;  etho  naontawe  skennen 
akennontonnion ,  nok  karonhiake  akatsen- 
nonni.  Askenikonhrahnirate,  nok  enksen- 
naien  iatekakonte  Seriasatokenti. 

i  Takwaienha,  5  Ahonwasennaien,  1  O 
Iesos  Raweriasatokenti .  .  . 

3.  O  Iesos !  Wakenehrakwas  tsini  ioni- 
konkatste  Seriasatokenti,  tekonnonweratons 
tsi  takerihorentenni  aonkenikonkatsteke  oni 
nii,  tosa  takateriatikhon  nenkeronhiaken. 
Katehatakwa  tsi  waktsiioha,  iahtakkweni 
akatennikonhriioste,  nok  oni  aonkwarane 
kennioriwaa  ok  aionkenikonhraksate.  O 
Iesos  konnoronkwa !  Askenikonhrata  ake- 
nonweseke  akeronhiaken,  aionkkenrense- 
ronni  taonsakeriwaserako.  Askon  iawet 
akonnonteratieseke  nonwentsiake  tsi  saia- 
sakehte,  aiawens  takatentsa  aetenikwekon- 
hake  iatekakonte,  nok  sataetiatsennonni- 
hake  ne  karonhiake. 

1  Takwaienha,  5  Ahonwasennaien,  1  O 
lesos  Rawer . .  . 


AORENSA 


201 


f4-  O  lesos  sanikonhriio !  Tsi  tekkanere 
tsi  iahtiiaiehewe  tsini  iotanitenraskon  Se- 
riasatokenti,  skatatswens  tsi  eso  tekiattihen^ 
makweriasa  ne  Seriasatokenti.  Iotkate  ska- 
wennat  ok,  kennioriwaa  ok  aionkenikonh- 
raksate,  arens  iah  othenon  taontakarihon- 
:ni,  takaterientaha,  takateriatikhon.  O  Iesos ! 
sasanikonhren  tsini  wakenakwenhon ;  aski- 
tenre  tiotkon  tsinenwe  akonnakeren,  tsi  ok 
nahoten  aonkiatawen,  aonkenikonhriiohake 
tsi  nise  niiot,  etho  naontawe  tiotkon  sken- 
nen  akennontonnion. 

i  Takwaienha,  5  Ahonwasennaien,  1  O 
Iesos  Rawer.  .  . 

5.  O  Iesos!  takonwarensaronnion  Seria- 
satokenti  iahta  teionkwanonhianiheki,  io- 
sennion  ne  kenheion  nok  noneshonhronon, 
aseken  iorihonte  takonwarensaronnion. 
Akwa  ionehtakwat  tsi  katehens  tsi  tekkane- 
re  tsini  wakenikonhratsiioha,  kennioriwaa, 
skawennat  enkakweni  taonkwateronhien- 
ten.  Iah  etho  taonsaiohton.  Konnekennis, 
askitenre  etho  naskenikonhrotenste  tsini 
senonwes,  askenikonhrahnirate,  askiena- 
wase  tosa  aionksenni  notkonseraksen  non- 
wentsiake,  etho  naontawe  sataetiatensenni, 
nok  sataetiatsennonnihake  ne  karonhiake. 


202 


IES.  RAW.  AOBENSA 


i  Takwaienha,  5  Ahonwasennaien,  1  O 
Iesos  Rawer. . . 

Aetewaniahese  Wari;  ition  tsi  tionnhe, 
teionkwehtakbnhak  tsi  ionkwanoronkwa 
ionkwanistenseratokenti,  nok  aetewenhase : 

O  Wari !  Niio  tsiatatienha,  istaa  oni,  sa- 
kweniatserowanen,  ne  tsi  raiatanoronston 
ne  Rawenniio  ne  seriasa,  ionehrakwat  tsini 
iaweriasiio ;  askwaterennaienhase,  ahakon 
ne  Rawenniio  ne  tokenske  nok  tiotkon  tsi- 
nenwe  akenoronkwake,  aksennaienheke  oni 
Raweriasatokenti  n’Hetsienha  Iesos.  Aia- 
wen  iawet  akatekwasete  Raweriasatoken- 
tike,  etho  oni  aketa  nakwennontonniontsera 
okon,  akwaskanekstha  okon,  etho  naontawe 
aontakeriwaierite  nonwentsiake,  aonkon- 
weskwanitake  tiotkon  ahiwennarakwake 
Iesos,  senha  ki  tenhnon  onwa  wenniserate. 

v.  Ise  Iesos  Raweriasa,  iawet  iotekha  tsi 
takwanoronkwa ; 

r.  Askwentenre  aiotekhake  nonkweria- 
sakon  tsinakwanonwehake. 

T ezmterennaien :  Askwentenre,  Sewen- 
niio,  Sanikonhratokenti  ahatekate  nonkwe- 
riasakon  otsiratokenti,  ne  Sonkwawenniio 
Iesos  Kristos  Raweriasakon  thotakwen,  ta- 
onreni  nonwentsiakwekon,  nok  akwa  ros- 
kanekon  aiotekhake  nehnakatsiroten  naka- 


liOTKON  KOIATATOKEN TI 


203 


weriasakon  nonkwe.  Ne  kwennitentase 
raosennakon  irHetsienha,  sate  tsionnhe, 
sate  oni  sewawenniio,  sewakwekon  ne  Rot- 
kon  Roiatatokenti  iatekakonte  tsinenwe. 
Ethonaiawen. 


IONTERENNAIENTAKWA  SONHA 
RONWENNITEN STAKWA  ROTKON 
ROIATATOKENTL 


Niio  Roniha  nok  Roienha  thonwannhaon  non- 
wentsiake  ne  Raotiinikonhra,  Rotkon  Roiatato- 
kenti,  sate  Niio  nihatiiatoten,  ahaiatakennha  ne 
Kentiohkwatokeniti,  asakotienniheke  oni  niakori- 
wiioiston  okon ;  iah  eren  tehretha  ne  karonhiake, 
thenteron  oni  nonwentsiake,  iah  sane  onkwe  te- 
hotonhon,  tsini  hoieren  ne  Roienha ; '  sakaonnhe- 
tha  niakoiriwiioston,  sakonikonhrahnirats,  isako- 
nikonhrowanatha,  sakoiakhonnis  ne  ioianerens- 
takwa  okon ;  akwa  iah  othenon  taiekweni  niakori- 
wiioston  ne  ioianere  sonha  aieriwaierite,  nialita- 
sakoienawasere ;  oriwakwekon  tenhnon  eniekwe- 
ni  nasakoienawase. 

Hetsiitewaniaihesenhak  kati  ne  Rotkon  Roiata- 
tokenti ,  hets  ite  wenn  i  tentasehek,  hetsitewawen- 
narakwak  nothenon  ensonkwanikonhrataaiseke. 
Kento  kaiatonnion  ionterennaientakwa  sonha  ne 
ronwennitensitakwa,  otiake  ikare  ne  tewateriwa- 
serakwatha  sonha.  Ne  tenhnon  senha  aiontste- 


204 


ROTKON  ROIATATOKENTI 


niaron  ahonwennitentase  ne  Rotkon  Roiaitatoken- 
ti,  nienkahewe  ne  rawentawen.  Wasonkwahret- 
siiaron  n’Hetsitewaniiseratokeniti,  Ariwawakon 
kowa  Reon  XIII,  aetewariwaierite  natsitewenni- 
tentase  tiohton  nonta  tsini  kar.iwes,  Iesos  karon- 
hiake  sonsarete  enwatasawen,  tsiniiore  ienkahe- 
we  Rotkon  Roiatatokenti  rawenniisera ;  naietina- 
keren  nethone  ne  Ratikwekonne,  sakonnhaonne 
Iesois  nehni  kariweis  ahonitekwashentakwake  ka- 
natatokentike  Sirisare,  nok  ahonterennaieniseke, 
tsiniiore  iensakotienhase  ne  Raonikonhratokenti. 
Tehonereniston  n’Ariwawakon  kowa  kenha  Pie 
IX,  (5  senvie  1849,  tenhnon- 26  november  1876), 
nenieriwaierite  nenhonwennitentaseheke  Rotkon 
Roiatatokenti  tiohton  nonta,  taiontentsa  300  ni- 
wenniiserake  ne  tewateriwaserakwatha  sonha  ne 
sewienniseriatson,  tenhnon  ne  tewateriwaserakwa- 
tha  kowa  nemakoriwaieriton,  sesakoronkwenni, 
iakoiataraon  oni.  Raonha  ne  ronwahniha  ariwa- 
wakon  enthennonton  nahariwisa  nahoten  aieri- 
hoktake,  ne  tiohton  nonta  nenhonwennitentase- 
heke  ne  Rotkon  Roiatatokenti. 


Rotkon  Roiatatokenti  Raorenna  Sonha. 


Karo  kase,  Satkon  Niio. 

Karo  kase,  Satkon  Niio, 
Aon  tasheiatken  sera, 

Ash  eiatanerenistake, 

Sheiatison  nonkweriasa 


fcONWENNITENTASE 


205 


O  ise  iesanatonkwa 
Ne  Sakonikonhrahnirats ! 

Ise  ne  Kanoron  kowa 
Sakotenron  Niio  nonkwe ! 

Ise  takionnhetha  onwe 
Satekatha  nonkweriane 
Ne  ronwanonwestha  Niio, 
Takwanikonhranhetskatha !  , 

Tsiatak  nikon  sheiakhonnis 
Kariwanoronson  kowa ; 
Oriwakwekon  tsiatare 
N aha tieranion  Ron iha . 

Ise  shewennanoronsitha 
Ronwawennenhawe  Niio, 

Tsini  sakorharatstenni 
Ne  Roniha  naonnise. 

Takwaswathetenniheke, 
Askion  nakwanonwehake, 

Nok,  tsini  ionkwanoronse, 

T iotkon  ask wasats ten  s  er on . 

Heren  askwite  niotaksen, 
Tiotkon  skennen  takenhake; 
Akwaianenhawiseke, 

Toisa  ionkwariwanerak. 

Askwarihonnienniheke 
N  ats  i  te  waient  er  h  an  e 
Roniha,  Roienha,  oni 
Ise  Raotinikonhra, 


ROTKON  ROIATATOKENTI 


0(> 

Tsi  nonsahatonnhete  aowenk : 

Ronwaisennaien  Rofniiha, 

Roienha  ne  shotonnheton, 

Nok  Ron  ikonh  r atokenti , 

Iatekakonte  tsinenwe.  Ethonaiawen. 

Oia  tsini  kahawis  aowenk : 

Ronwasennaien  Roniha, 

Raonhatsiwa  Roienha, 

Rotkon  Roiataitokenti, 

Nonwa  nok  oni  tsinenwe.  Ethonaiawen. 


Karo  kase,  Satkon  onwe. 

Karo  kase,  Satkon  onwe, 
Ontaskwaronhiatire, 

Ne  sheianerenstakwa. 

Ionkwemtent,  takwaienha, 
Karo  satiesen  kowa, 
Aontaskwas  watheten . 

Ne  takwaiatakennhas, 

Sk  wan  ikon  hr  ahniratstha, 

Sk.  wan  ikonh  r  iiostakwa. 

Teskwatoirisenthose, 

Teskwanatonnihatie, 

Takwakonniemstonhatie. 

O  tesaswathe  kowa ! 
Takwentenr,  awentehak 
Onkwanikonhrakwekon . 


t 

RONWENNITENTASE  ,  207 

lahte  ionkwiarihonte ; 
labta  skwaienawase, 

Iahta  ionkwaianerek. 

Asetsien  t  nonk watonm hetst, 

Tsi  iokarewatanion, 

Nok  aseianeremstak. 

Askwanikonihranhetskat, 

Askwanikonh  rahn  i  rat, 

Askwanatoniniihatie. 

Asheion  sheien  okon 
Akwa  iakorharenion 
Ato  ri  senserakont. 

Tak wen tenr ,  S  e w enn  iio, 

A  sk  wan  ikonhr  aier  it, 

Karonhiake  iaiakwe.  Ethonaiawen. 


Tehonerenston  n’Ariwawakon  kowa  kenha,  Pie 
VI,  (26  me  1796,)  tsiniakon  entiakon ikonh rasa- 
hate  enieriihokten  oktikawenniio  tsi  nakarenno- 
temhake  ne  tekarennake,  ken  iken  kaiatonnion, 
taiontentsa  tewateriwaserakwatha  sonha,  iken : 

1 )  Tewateriwaserakwtha  kowa  akowenk,  ne. 
tokat  enskat,  tokat  tohka  sewenniserat,  sewen- 
nitat  itsini  kariwes  eniakorihoktaon  kawenniio 
aonsaiontateronkwase,  aieiatarane,  nok  ahonhion 
tsi  enionterennaien  n’Ariwawakon  kowa  ;  2) 

300  niwenniserake  ne  tewateriwaseirakwatha  son- 
ha,  akowenk  ncnierihokten,  tsj  ieskahes  Rotkon 


208  ROTKON  ROIAT ATOKENTI 

Roiatatokenti  rawennisera,  tokat  raoiaiaksera ; 
3)  100  niwenniserake  ne  tewateriwaserak wath  a 
sonha  teniohtentsa  nenierihokten,  tikate  tsinaia- 
kahewe  tsini  ioseres. 

Ronwennitentase  Rotkon  Roiatatokenti. 

Karo  kase,  Satkon  Saiatatokenti,  sheiaf- 
tienhas  sheien  okonha,  nok  satekat  raone- 
riane  iesanonwestha  nakatsiroten. 

v.  Tatsennhann,  Sewenniio,  Sanikonh- 
ratokenti,  nok  enwaton  noriwakwekon ; 

R.  Nok  ase  ensesheionnien  nonwentsia- 
kwekon  tsi  iakoriwiioston. 

Tewaterennaien :  Niio  Sewenniio,  ise  het- 
sennhaon  ne  Rotkon  Roiatatokenti,  ason- 
kwarihonnienniheke  nonkwanikonhrakon ; 
askwentenre,  aiakwatontatseke  tiotkon  tsina 
tesonkwaswathetennis,  aiawen  aiakwat- 
kahtoseke  tiotkon  tsini  sakotsennonniatennis 
ne  iakoriwakwarision  tsi  iakoriwiioston.  Ne 
askwentenrate  Iesos  tsiatatienha,  sonkwa- 
ronhiakense  nok  sonkwenheiase.  Etho- 
naiawen. 


Satkon  Saiatatokenti,  Sewenniio  tsi  ia- 
kionnhe.  .  .  sk.  56. 


BONWENNlTENTASE 


209 


Ronwennitentase  Rotkon  Roiatatokenti  ahaiata- 
kennha  ne  Kentiohkwatokenti. 


Satkon  Saiatatokenti,  takwaiatison,  kwen- 
nitentase,  asitenre  Kentiohkwatokenti  ako- 
tiohkwakwekon  ne  teieiasontha,  aseiata- 
kennha,  aseiatahnirate  oni,  tsi  konwariwa- 
nonwakihaties  ne  konwaswens,  ne  asitenra- 
te  tsi  iah  othenon  tesanoronse,  Satkon  Niio. 
Kwennitentase  oni,  Sanikonhranonwet  ko- 
\va,  ase  ashenikonhrotenstake  ne  sheien 
okonha,  sheiatienni  tsi  iakotkentsiokha, 
aontiesenhake,  neniakoienawase  saiane- 
renstakwa,  ahonwasennowanate  ne  Roniha, 
nok  nenskat  ok  ne  Roienha,  Iesos  Kristos 
Sonkwawenniio.  Ethonaiawen. 

Tekanerenston,  nenierdhokten  ne  ken  iken  ion- 
terennaientakwa,  taiontentsa  300  niwenniserake 
ne  tewateriwaserakwatha  sonha,  enskat  sewenni- 
serat,  (26  ao  1889.) 


t) 


lONT EREN N AIEN TAKW A  SONHA 
KON  WENNITEN  STAKWA 
ASHENSERATOKENTI. 


T'sini  ioriwake  i on k w a r ih onn iennis  nonkwari- 
wiiostontsera,  ne  aonhaa  kariwakwTeniio  tsi  sa- 
iatat  ok  Noio,  nok  ashen  na-teihaiasere.  Aosen- 
nakon  n’Ashenseratokenti,  ionkwataweiatennis  tsi 
ok  nahoten  naioiianerenstakwake  nonkwatonn- 
hetsiton.  Ne  aoriwa  ion kwahrets i arons  ne  Ken- 
tiohkwatokenti,  tsi  ok  nahoten  taetewatasawen, 
tsi  oni  ok  nahoten  aetewasa  nonwentsiake,  ori- 
wakwekon,  Rasennakon  Roniha,  nok  Roienha , 
nok  Rotkon  Roiatatokenti ,  eh  naetewaiere. 

Iotkate  tetewaiasontha,  iotkate  tewarihoktha 
Ahonzvasennaien  Roniha,  Roienha ,  nok  Rotkon 
Roiatatokenti ;  tosa  nonwenton  ok  sewatieren  neh 
naetewaiere,  ok  eken  tionkwanikonhrasahat.  Ka- 
neka  ahateweienton  tenhaiasonten,  watons  taha- 
teintsa  50  niweoniserake  ne  tewateriwaserakwa- 
tha  sonha.  (Pie  IX,  28  siiet  1863).  —  Tenion- 
tentsa  tenhnon  100  niwenniserake,  ne  taieiason- 
ten  iakonnisnonsohon.  (Pie  IX,  23  imars  1866). 

'Asteson  ne  konwawenniiostakwa  Ashenserato- 
kenti  n er on hiakehronon ,  tsini  ionkihrori  ne  sa- 
koriihotasiienni  ne  Rawenniio  ne  rotokenisehakwe 
Isai,  nok  San  Iesos  hnikwekonne;  iontonnions 
n eronhiakehronon  : 

“  Roiatatokenti,  Roiatatokenti,  Roiata- 
“  tokenti,  ne  Rawenniio,  Sakowenniio  ne 
“  Kanenranoronson !  Iaonwentsiananon  on- 


ASHENSERATOIvENTI 


211 


“  wentsiakwekon  saiatanehrak watsera ! 
“  Ronwasennaien  Roniha,  ronwasennaien 
“  Roienha,  ronwasennaien  Rotkon  Roiata- 
“  tokenti ! ?? 

Ken  kaien  tehon er ensiton  Ariwawakon  kowa 
kenha,  Klemen  XIV,  ne  tiakonikonhrasahaton 
enierihokten  nene  Ratironhiakehronon  raotiren- 
na.  Sakotenron  taiontentsa  ioo  niwenndserake  ne 
tewateriwaserakwatha  sonha,  ne  enskat  sewenni- 
serat  enierihoktake ;  300  niwenniserake,  naieri- 

hokten  Niiohne  wenniserate,  oni  Ashenseratoken- 
ti  siawennisera,  tokat  siaojaiaksera  (6  sen  1769)  ; 
tewateriwaserakwatha  kowa?  enskat  sewennitat, 
teniontentsa  tokat  niate  wenniserake  tsini  wen- 
nites  iakorihokitaon,  kawen.niio  aonsaiontateron- 
kwase,  aieiataranie,  iaiekwatho  ononsatokentike, 
nok  aionterennaien  tsini  haskanekseroten  Ari- 
wawakon  kowa.  (26  sen  1770). 

ASHENSERATOKENTI  AORENNA  SONIIA. 

Ise  Sashenseratokenti,  saiatanehrakwat ! 
Ashen  nitsiion,  sesiatat  ok  Niio,  tiotkon  se- 
nakere,  nok  iatekakonte  ensenakereke ; 

Ise  Sashenseratokenti !  tiesariwakwase 
orhonkehne  nok  iekarahane  iakoriwiioston 
ne  nonwentsiakwekon  ne  tienakerenion ; 

Ise  Sashenseratokenti !  tiesatontsotase, 
iesennitha,  iesawenniiostha,  tsini  tsiatano- 
ron,  ne  iakorharenion  ne  nashetenranion ; 


212 


ASHENSE&ATOKENTI 


Ise  Sashenseratokenti !  eronhiakehronon 
iesanentons,  tiotkon  ne  iontonnions:  Saia- 
tatokenti,  Saiatatokenti,  Saiatatokenti ! 

Ise  Sashenseratokenti !  sesiatat  ok  Niio, 
Iesaniha,  nok  Iesaienha,  ise  oni  Satkon 
Saiatatokenti,  tekwanonweratons. 


O  Sasheriseratokenti ! 

Ise  teioswathe  kowa, 
Takwaiswathetenniheke, 

Akwa  akw^anoronkwake ! 

Askwentenre  oni  nonwa 
Akwawenniiostake  onwe, 
Tsinenwe  eniakionnheke, 

Ne  takwenniserawihne. 

^  i 

Sewenniio  tsi  iakionnhe, 

Ise  ne  takwaiatison, 

Ise  takwanikonhfata, 

Akwa  tekwanonweratons. 

Iesos  seskwaskontakwen, 
Seriwahtont  ne  iotaksen, 

Sh esenn i  notkonseraksen  s , 

Tosa  aionkwakaronni. 

Satkon  Saiatatokenti, 

Satekat  nonkweriane 
Sanonwetseratokenti 
Ise  takwarihonnienni. 

Ethonaiawen, 


KONWENNITENSTAKWA  ASHENSERATOKENTI. 


Niiohne  ionterennaientakwa : 

Sashenseratokenti  Iesaniha. . .  sk.  55. 

Ashenseratokenti  siawennisera  ionteren- 
naientakwa : 

Netho  tsi  kahawis,  rariwakaratats  ne  sakori- 
honniennis  ratsihenstatsi,  ase  aonsaiakonni  tsi 
iakotenekwaheston. 

Tekonnonweratons,  Sewenniio,  tsi  ta- 
kwariwiiostontserawi  ne  teieiasontha ;  nia- 
wen  takitenron  takienha  iotonhon;  niawen 
rakerihonnienni  Iesos  Kristos,  tsiatatienha 
onwe,  tsi  nakiere  ne  karonhiake  akatsen- 
nonni ;  niawen  takenistenserawi  ne  Sentioh- 
kwatokenti,  naonkenatonniheke  ne  karon- 
hiake  ieiothahinon.  Kanoron,  iahte  kewen- 
naieriton  tsi  wakeriwiioston ;  iawetowanen 
wakeriwaneren,  iawetowanen  konnikonh- 
raksaton.  Tontakitenr,  Sewenniio,  tsini 
skatatswens  nonwa  tsini  wakieren.  Iskehre 
nonwa  enkonnoronkwake,  nok  enkonwen- 
narakwake  tsinenwe  enkonnheke.  Ne  ao- 
riwa  nonwa  satontetsihon,  sakeriwahnirate 
tsini  iawenhon  saonkenekwaheste : 


214 


ASHEN  SEHATOKENTl 


W akiatonti  noneslion ronon .  Onkerihonti 
oneshonronon  aoriwa  okon,  iontonweskwa- 
tha  nonwentsiake ;  sakswen  ne  kariwane- 
rahaksera  okon.  Tewakehtakon  Niio  Ro- 
niha,  iah  othenon  tehonoronse,  roteweien- 
nison  karonhia  nok  onwentsia,  sonkwaia- 
tison.  Tewakehtakon*  Iesos  Kristos,  raon- 
hatsiwa  Niio  Roienha,  Sonkwawenniio,  ro- 
nakeraton  nonwentsiake,  niate  karonhia- 
kenserake  roronhiakenton,  nok  sonkwen- 
heiase  tekaiasontne,  naonsasonkwaskonta- 
ko.  Tewakehtakon  Rotkon  Roiatatokenti, 
Sonkwawenniio,  rotiohkwison  Kentiohkwa- 
tokenti  teieiasontha.  Tewakehtakon  teion- 
tatseronniennis  nakoiatatokentison,  nok  tsi 
kaien  sewaterakewatha  ne  kariwaneren, 
entsiontonnhete  nonkwe  okon,  nok  iateka- 
konte  entsiakonnheke,  tsi  ok  niienhenhien, 
tokat  karonhiake,  tokat  oneshon.  Akwekon 
katontats  tsini  wakerihonniennis  ne  Sen- 
tiohkwatokenti,  aseken  ise  serihotasienni ; 
ok  ienkiheie,  enkatontatseke,  iah  nonwenton 
takatennowente.  Wakonwennentase  nonwa, 
enkonwennarakwake  tsinenwe.  Konnoronk- 
wa,  -Sew>enniio,  nok  tiotkon  enkonnoronk- 
^^keOaMk^k<tohrak^ekon,  akweriasakwe- 
ik^littjhnhetstrakwekon,  nok  akesats- 
'•  tensersikwekon.  Bnkhenoronkwake  oni  ne 


WABI  IOIAT ATOKEA TI 


V215 


sate  konkwe,  tsi  nii  nikatatenoronkwa, 
aseken  etho  niskwatenientense.  Takitenr, 
Sewenniio,  askienawase  nakatatewennaie- 
ritseke  tsi  nonwa  nakiere,  tosa  nonwenton 
aonsakatatewennarisi.  Rasennakon  Roni- 
ha,  nok  Roienha,  nok  Rotkon  Roiatatoken- 
ti.  Ethonaiawen. 


IONTERENNAIENTAKWA  SONHA 
KON WENNITEN STAKW A  WARI 
IOIATATOKENTI. 


lorihonte  ne  Wari  akwekon  nonkwe  akonwa- 
konnienstake,  aseken  raonha  ne  Rawenniio  thotie- 
renton  raiatanioronston,  rakonniensiton  oni ;  iah 
onka,  tsiniakon  sakoiatison,  etho  tesakokonnien- 
ston ;  aseken  oni  akwa  ionehrakwat  tsini  kaia- 
tanoron ;  neh  wahi,  Niio  Ronistenha,  Konwanon- 
tiio  n ’ Eronhiakehr onon  nok  nonkwe  okon,  ionk- 
waien  okonha,  .tsiniiot  -  tsi  tioriwaieriton  non- 
vventsiake  akwekon  nonkwe  iakor iho r en tenn iis  tsi 
naieiere  naiakoiatatokentonhake,  aonha  teionk- 
wariwakennhasehaties,  ionkwentenronhaties,  aon- 
hake  entewatekwashentakwake  tsinenwe  eritionn- 
heke  nok  tsi  nentewenheionsere.  —  Rorifens  ne 
rotiiatatokentison :  Tsi  konwanoronkwa,  nok  tsi 
konwennitentase  ne  Wari,  ne  iawet  iohnawerote 
ioianerentstakwa  okon,  ne  ietokatha  tsi  iakoiata- 


216  WARI  IOIATATOKENTI 

tokenti,  ne  iakowis/aiakorhareke  tsi  ieiatare  tsini 
kentiohkwa  ne  Rawenniio  sakoiatarakwen  asa~ 
kotsennonniaten  ne  karonhiake. 

Oh  kati  naieiere  nakonwatokatennitake  ne 
Wari  tsi  konwanoronkwa  ? 

Niate  wenniserake,  aienonweseke  takonwanon- 
weraton,  tsini  thanonweraton  ne  R'aronhiiakehro- 
non,  taiakonikonhrasahate  nenierihokten  Wari 
tekonnoronkwanions,  waonterennaien  tsinaehie, 
tsinakotawe,  tsinaewistaheke  takonwanoronkwa- 
nion ;  iokontatie  akonwaniahese,  akonwanatonk- 
wake,  othenon  watiakotonharenron  aiakonikonh- 
rotako  notkon ;  iah  oni  taiakonoronseheke  naie- 
rensoktake. 

Niate  ioiaiakserake,  tsi  ienskahewe  ti’awenni- 
sera,  nentakta  Niiohne,  ne  oni  Warihne  kon- 
waiats,  senha  ne  wehniserate  eniontsteniaron 
othenon  naieriwaierite  nakon wasenn aien ,  nakon- 
wennitentase  oni. 

Niate  wennitake,  nohnaken  tsi.  iawentatoken- 
ton,  konwennitentase  Wari  aweriasatokenti,  tsi 
kanonsoton  ononsatokentison,  ne  raononwen- 
tsiake  ne  hiatsteristha  ne  hniriwawakon  Tiohtiake 
nok  Tsikaiatonseronni ;  ne  konwasennaientakwa 
ne  tsi  aonhaa  Aweriasatokenti  Wari  tsina  teskia- 
tieren  ne  Iesos  Raweriasa ;  ne  konwenniitensitakwa 
tsini  iaweriasiio,  tsini  iotanitenron  naweriasa 
naiakoterennaienhase  niakoriwanerahakskon.  Aia- 
kohtako  kati  nethone,  ne  tokenske  konwanoron- 
kwa  ne  Wari,  taieiena  niakoriwiioston  okon  tsi 
kon  w  enn  itenta  s  e. 

Tsini  ioseres,  ionsakahewe  Wari  awentawen 
sonha,  taiontonnhahere  ne  konwanoronkwa,  kon- 


KOIVWENNITENTASE  217 

waniahesas  ne  Wari ;  etho  naiakonikonhroten- 
hake  nethone,  tsini  ionikonhroten  ne  Kentioh- 
kwatokenli  iawentison ;  waitonkwiio,  etho  tsi  ka- 
hawis,  naonsaiontateronkwase,  naieiatarane  oni. 
Otiake  tiohton  nonta  tsini  kariwes  konwenniten- 
tase,  naiakotateweiennentaonhake  tsi  eniakawen- 
tatokentase  nawentawen  sonha  ne  Wari ;  kaiane- 
renseriio  nene  ;  iahte  iotennowent,  niatekon  enia- 
kotenre  Wari ;  ne  oni  iontsennonniatakwa  tsi 
akowenk  tewateriwaserakwatha  sonha,  nenieri- 
waierite  tsi  konwennitentase  tiohton  nonta,  iken : 
300  niwenniserake  ne  tewateriwaserakwatha 
sonha,  sewenniseratson ;  tenhnpn  tewateriwa- 
serakwatha  kowa,  neniakoriwaieriton  ne  9 
nonta,  _  tsiontateronkwenni,  iakoi^taraon,  iako- 
terennaien  oni  tsini  honikonhroten  n’Ariwa- 
wakon  kowa  (Pie  IX,  5  senvie  1849). 
Kenniwenniseratokenhatons  ienskahewe  enion- 
tsennonniate  nene  tewateriwaserakwatha  sonha : 
Wari  Sontiatata,  Sonnakerate, .  Sakonwaiatenha- 
wite  ononsatokentike,  Sahahroriana,  Saiotkensera 
n’  Arisawet,  Saontathaseron  ( Sontakonwaiatini - 
onte  ononsatokentike) ,  Aokaseri  tsi  awentawen , 
Satkonwaskwenhawe,  Aweriasatokenti  tsi  awen- 
tawen,  nok  Karensatokenti  tsi  awentawen. 

Teiotoktani  ne  Kentiohkwatokenti  tsi  iawenni- 
seron  ne  Wari  sewenniserat  ne  tsioiaiakserat,  ia- 
weron  oni  enskat  akenniton  nes  tsioserat ;  nok  ia- 
wennitarakwen  ne  aonhaa  tsini  wennitiio,  ken- 
kwitehne  tsinaerontoton,  Wari  awennita  aken- 
hake.  Ne  konwanoronkwa  ne  Wari  iakaonwes- 
kwani  naionterennaienhna  niate  iokarhatserake. 
aieiatarake  tsi  tekonwariwakwase,  konwasenno- 
wanatha,  nok  kon wenn iten tase  ne  Ionkwaienha, 
Kanistenseriio  kowa.  —  Wasakotenre  n’Ariwa- 
wakon  kowa  kenha,  Pie  VII,  (18  sen  1822),  tsi- 


218 


WAB±  IOIATATOKENTI 


liiakon  enieriwaierite  ne  Wari  awennita,  tokat 
ononsatokentike,  tokat  tsi  iakononsote,  taion- 
tentsa  sewenniseratson  300  niiwenniserake  ne  te- 
waiteriwaserakwatha  sonha ;  tenhnon  enskat  tisini 
wennites,  akaonha  eniakenniserarako,  aieiena  te- 
wateriwaserakwatha  kowa,  kawenniio  aonsaion- 
tateronkwase,  aieiatarane,  nok  ahonhion  tsi  nen- 
ionterennaien  n’Ariwawakon  lcowa. 

Onen  tenhnon  ne  tokenske  konwanoronkwa, 
konwaniahesats  oni  ne  Wari,  tiotkon  aienonwe- 
seke  aiakohitien  Ohnatokenti,  ne  iawet  Wari  ao- 
tiataw.it,  ne  watenienten'stakon  tsi  iakoiatanons- 
tats  akoien  okonha. 


Wari  Aorensa. 

Ka  nitiawenon  tsi  ierensoktha? 

Aonha  ne  Wa’ri  iako'rihonn ienni  nonkwe  naie- 
rensoktake,  sahorihotasien  nene  waterennaientak- 
seranoron  Tominik  roiatatokenti,  toha  tsini  kaha- 
wi  1206;  iaweron,  akwekon  aiakoterennaientakse- 
raientake  nakonwennitentase ;  aseken  eso  nonkwe 
iahite  ieiatonseraienteris  :  ne  kati  iawet  akoiiaton- 
sera  akenhake  ne  karensa.  Iontstha  sane  oni  ne 
karensa  ne  ieiatonseraienteris ;  tiotkon  ratiren- 
soktha  ratitsihenstatsi  okon,  nok  oni  ne  ratiriwa- 
wakon'Son,  tikate  tsini  honterennaiens  ne  kaiaton- 
sera  rontstha. 

Oh  nikarihoten  tsi  ierensoktha? 

Iawetowanen,  ne  karensa  aoriwa,  iakotenranion 
Wari  ne  teiontonnhakarias  nonwentsiake ;  aseken 


AORENSA 


219 


sotsi  w ate renn ai en takser iios  watston  tsi  ieren- 
sobtha,'  iawet  katsiitsiios,  katsitsianoronson  kon- 
wats it s i a iennitha  ne  Wari,  ne  iawet  takonwa- 
nonwarannhaste,  naerensokten.  Iken  :  ierihoktha 
Tewakehtakon ,  nene  ronaterennaientakserison 
ne  Iesos  Ratikwekonne,  akwekon  iontontats  ako- 
nikonhrakon  tsini  ionkirihonnienni ;  ierihoktha 
T akwaienha,  nene  lesos  roterennaientakserison, 
akwa  tsi  rashakaronte  tioiakenhon ;  ashen  nieri- 
hoktha  Wari  tekonnoronkwanions,  ne  rao\venna 
ne  raronhiakehrpnon,  sathanonweraton  ne  Wari, 
Niio  thonnhaonhatiene ;  iontons  A  honwasennaieii, 
n e  A'shenseratokenti  ko’nwas ennaien tak wa  non- 
wentsiake,  tsini  ieierha  ne  karonhiake.  Onen 
nonwa  ierihoktha  wisk  nioriwake,  enskat  Tak- 
waienha ,  kontikwekon  noierison  ne  Wari  tekon- 
noronkwanions,  tenhnon  enskat  Ahomvasennaien. 

Kenni  karihoten  ne  ierensoktha,  naienrheke 
akiena  ne  tewateriwaserakwatha  sonha  aowenk 
ne  karensanoron.  Ai akoreji sai entake  ne  kanoron 
tsinaonterennaienni,  nok  tsiniiore  iakorensokta- 
tie,  ne  teiakoiatoretonhatie  tsini  hoiatawenseron 
Sonkwawenniio  Iesos,  onwentsiake  tsi  ireskwe. 
Ne  kati  ionkwarihonniennis  ne  karensa,  ne  senha 
aetewariwaienterihake, .  senha  oni  aetewanoronk- 
wake  ne  sesonkwaskontakwaton  Iesois.  Etho  ni- 
horihonnienni  Wari  Tominik  roiatatokenti. 

Ashen  nateieiaks  tsini  hoiatawenhon  ne  Iesos : 

i°  Ne  tsi  raksaa  kenhne; 

2°  Sahonwaiena  nahonwario; 

3°  Nonen  shotonnheton. 

Ashen  kati  nikarensake  eniakonniate  ne  Ka- 
rensatokenti,  karensakwekon.  Ken  nikarihoten 
taieiatorete,  tsiniiore  enierihokten  Takwaienha 
kontikwekon  noierison  Wari  tekonnoronkwa- 
ni o ns'  n  ok  A  h  o  nwasen  n  aie n , 


220 


WARI  IOIATATOKENTI 


Tiotierenton  enierensokten.  ( Awenten - 
taonke  nok  Okaristiahne.) 

1.  Taieiatorete  tsi  raronhiakehronon 
wahahroriana  ne  Wari,  —  ahonwaneken  ne 
Rawenniio  asakaon  aiakonitentonhake ; 

2.  Taieiatorete  tsi  Wari  ionatarenawihne 
Arisawet,  —  ahonwaneken  ne  Rawenniio 
asakaon  aiontatenoronkwake  sate  iakonkwe ; 

3.  Taieiatorete  tsi  ronakeraton  Iesos 
Betleemke,  —  ahonwaneken  ne  Rawenniio 
asakonikonhranentasi  ne  kaientaon  non- 
wentsiake ; 

4.  Taieiatorete  tsi  Wari  wahoiatenha- 
wite  Iesos  Ononsatokentike,  —  ahonwa- 
neken  ne  Rawenniio  nakwa  otokenhon 
ahonwawennarakwake ; 

5.  Taieiatorete  tsi  shonwTaiatatsenrion 
lesos  Ononsatokentike,  —  ahonwaneken 
ne  Rawenniio  aonsahonwaiatatsenri  lesos 
ne  ronwatewenteton. 

Tekenihaton  enierensokten.  ( Ratiron - 
hiakehrononke  nok  Ronwaiatanentakton- 
ne). 

1.  Taieiatorete  tsi  Iesos  tehonekwensa- 
kohton  atenhenrakon,  —  ahonwaneken  ne 
Rawenniio  asakonikonhrata  aiakonikonh- 
ranonwakseke  tsj  iakoriwaneren ; 


AORENSA 


221 


2.  Taieiatorete  tsi  lesos  ronwasokwawe- 
son,  —  ahonwaneken  ne  Rawenniio  asa- 
kaon  naienonweseke  naieronhiaken  taon- 
saieriwaserako ; 

3.  Taieiatorete  tsi  Iesos  ohikta  tehon- 
wanonwarannhaston,  —  ahonwaneken  ne 
Rawenniio  asakaon  tosa  aienaiehake; 

4.  Taieiatorete  tsi  Iesos  rorontaketaton 
tekaiasonte,  —  ahonwaneken  ne  Rawen- 
niio  aiontakatstate  othenon  ieronhiakens ; 

5.  Taieiatorete  tsi  Iesos  ronwaiatanen- 
takton  tekaiasontne,  —  ahonwaneken  ne 
Rawenniio  tosa  aieriwanerake  ne  ioriwat- 
sanit,  ne  iawet  ase  shonwaiatanentaktha 
Iesos  nakaweriane. 

Ashenhaton  enierensokten.  ( £  osehne, 

Bntakta ,  nok  Niiohne.) 

1.  Taieiatorete  tsi  Iesos  shotonnheton, — 
ahonwaneken  ne  Rawenniio  ahariwahnira- 
te  tsi  tiakawehtakwen ; 

2.  Taieiatorete  tsi  Iesos  karonhiake  ie- 
shawenonton,  — -  ahonwaneken  ne  Rawen- 
niio  asakaon  aionskanekseke  ne  karonhia- 
ke; 

3.  Taieiatorete  tsi  Iesos  tesakotennieten- 
ni  ne  Ratikwekonne  ne  Rotkon  Roiatato- 
kenti,  —  ahonwaneken  ne  Rawepniio  a$a~ 


222 


WABI  IOIATATOKENTI 


kotienhase  ne  Rotkon  Roiatatokenti,  asa- 
konikonhrahnirate  oni  tsi  iakoriwiioston ; 

4.  Taieiatorete  tsi  takonwaskwenhawe 
ne  Wari,  —  ahonwaneken  ne  Rawenniio 
asakotenre  aiakawenheiontiiohake ; 

5.  Taieiatorete  tsi  Iesos  raiatanoronston 
Wari  karonhiake,  —  ahonwaneken  ne  Ra- 
wenniio  asakaon  tosa  aionthaharako  ne  ka- 
ronhiake  ieiothahinon. 


Tewateriwaserakwatha  sonha  aieiena  ne  ieren- 
soktha : 

Eso  kaien  taiontentsa  tewateriwaserakwatha 
sonha,  naierensoktake,  iakorensaien  ne  kanoron 
tsi  waterennaienni,  nok  tsi  iakorensoktatie,  teia- 
ko iaitoreiton h a t ie  tsiniiot  tsi  ehneken  tkaiatonnion. 
Ken  kati  kaien  nisakotitenron  ronatiake  ne  rati- 
r  i  wa  w  a  k  011  k  o  w  at  son  : 

1)  Benoit  XIII,  13  afri  1726,  sakowi  nenieren- 
sokten  taiomtentsa  100  niwenniserake  ne  tewate- 
riwaserakwatha  sonha,  ne  sewaterennaientakse- 
ratson  Takwaienha  nok  W ari  tekonnoronkwa- 
nions  enierihokten,  kawenniiio  arahonne  ska- 
rensat  aiakorihokte ; 

2)  Ne  sahaiatat,  etho  oni  tsi  tkahawi,  sakowi 
taiontentsa  tewateriwaserakwatha  kowa  enskat 
ne  tsioserat,  ne  niate  wenniserake  aakorensoktaon 
tsini  ioseres ;  kawenniio,  ne  wenniserate  eniako- 
tenniserarako  naieiena  nene,  aonsaiontateronk- 
wase,  aieiatarane,  nok  ahonhion  tsi  enionteren  - 
naien  n’ Ariwawakon  kowa ; 


AOllENSA 


223 


3)  Pie  IX,  12  me  1851,  saikotenron  tsiniakon  teiir 
ieiena  tsi  enierensokten  tokat  akononskon,  tokat 
ononsatokentike,  enskat  sewenniserat,  taiontentsa 
10  nioserake  tenhnom  10  nioriwake  ne  kaieri  ni- 
wasontashen  ne  tewaiteriwaserakwaitha  sonha.  Sa- 
kotenron  oni  tsiniakon  enskatne  enierensoktake, 
arahonne  ashen  nioriwakene  tsioiaiakserat,  taion- 
tentsa,  enskat  sewennitat,  tiken  ne  ohnaken  en- 
tsiawenitatokeiitane,  ne  tewateriwaserakwatha  ko- 
wa,  kawenniio  entsiontateronkwase,  enieiatarane, 
nok  enhonhion  nenionterennaien  n’Ariwawakon 
kowa ; 

4)  Ne  nonwa  sonk wa ts ter isth a,  Hetsitewanise- 
ratokenti  Reon  XIII,  roriwison  Karensatokenti 
awennita  akenhake  ne  noktober  ienskarane  en- 
waitasawen,  enwatatieseke  tsiniiore  2  ,senskarake 
november ;  etho  aontakaien tak we,  33  niwennise- 
rake  tsini  kariwes,  tsi  ki  natehoseriiakonhonne 
Iesos  onwentsiake,  aiontsteniaron  niakoriiwiio'Ston 
okon  akonwennitentase  ne  Wari  nenier en sokten , 
enierihokten  ne  Wari  aorizva  Takwentenr ,  en- 
honwennitentase  oni  So'se  Roiaitatokenti ;  ne 
wennitakon  nakonwaterennaienhaise  ne  Kentioh- 
kwatokenti,  tsini  haskanekseroten  ne  ronwakowa- 
nen,  Ariwawakon  kowa.  Nok  tsiniiore  niienthen- 
ncnton  n’Ariwawakon  kowa  eh  naonsaiohton,  sa- 
kowi  tsiniakon  enieriwaieriite  nethone  ne  karensa 
aoriwake,  tokat  ononsatokentike,  tokat  oni  tsi 
iakononsote,  niahtaiekwenieseke  aionterennaienh- 
na,  taiontentisa  7  nioserake  nok  7  nioriwake  ne 
kaieri  niwasontashen  ne  tewateriwaserakwatha 
sonha,  tsini  wenniserake  enieriwaierite ;  nok  oni 
enskat  taiontentsa  ne  tewateriwaserakwatha  ko- 
wa,  neniakoriwaieriton  arahonne  oieri  nioriwake 
tsini  wenhites ;  tikate  oni  wasakotenre  akwekon 
aieiena  enskat  ne  tewateriwaserakwatha  kowa. 


224 


OHNATOKENTI 


nienkahewe  ne  Karemsatokenti  awentawen,  tokat 
aoiaiaksera,  kawemniio  aomsaiontateronkwase, 
aieiatarame,  nok  ahomhion  tsi  enionterennaien 
n’Ariwawakon  kowa  (i  september  1883). 


Ohnatokenti. 

Kanitiawenon  Ohnatokenti? 

Tsini  kahawi  16  siiet  1251,  Cambridge  tsi  tka- 
nataien  Korakowahne,  Skaniatarati  kowa,  ontia- 
totasi  ne  Wari,  wahotianeronkwen  ne  Simon- 
Stok  roiatatokenti  ronwaiatskwe,  ne  ronwako- 
wanenne  ne  Karmel  raotitiohkwa ;  tiotkon  rone- 
kenniskwie  ne  Simon  ne  Wari  aiakaon  me  rao- 
tiohkwa  ne  wehne  akenhake  tsi  iakonoronkwa, 
tsi  en iakoiatanonstatseke. 

Waihowennarakwe  Wari.  Wahaken  kati  akwa 
ioiatamehrakwatonhatie,  'teioteronronte,  kahawi 
Ohnatokemti,  tsiniiot  atiatawit  akenhake,  nok 
wahawenhase,  wakenron :  “  Konhienha,  siena 

“  ken  iken  wakomhiatawitseron,  ne  enkaieron- 
“miitstakwen  akitiohkwa  akemhake,  enkaieron- 
“  nihake  sentiohkwa.  Ise  isawenk  enkenhake, 
“  nok  oni  akowenk  enkemhake  ne  sewatateken 
“  okonha  tsinenwe  enionwentsiateke.  Tsiniakon 
“  enionnitiake  nohnatokenti,  nok  oni  okhe  nenia- 
“  iheie  eniakohtien,  iah  nonwenton  taiakotsira- 
“  rane  iahte  waswas.  Ne  watenientemstakon  tsi 
“  tsiakotiatonitakwen  noneshon,  nok  orni  ne  enia- 
“  koiatanonsitatseke  ne  iomtkaronniatha  okon,  ne 
“  omi  watemienten stakon  tsi  iatekakonte  tenia- 
“  kwaterahnekenhake  tsiniakon  eniakohnanien/, 


OttNATGKENTl 


225 


Iawentison  .  ne  Kentio'hkwatokenti  Ohnatoken- 
ti  awentawen,  ne  16  siskare  >siieit,  naonsaionta- 
tehiairakwen  niakoriwiioston  tsi  ethoni  iawenhon, 
tsi  tokenske  niakorharatstenni  Wari  tsineniakoia- 
tanonstatseke  neniakohnanien. 

Nahoten  iontsennonniatakwa  ne  ionnitiaks 
ohnatokenti  ? 

1.  Ne  iontsennonniatakwa  tsi  ne  Wari  iota- 
thonkariakon  nohnatokenti  enkaieronnitstake  tsi 
aonha  eniakoiatanonstatseke  ne  iakohnanien ; 

2.  Nok  oni  okhe  eniaiheie  eniakohtien,  iah 
nonwenton  taiakotsirarane  noneshon ;  eniakoiata-* 
nonstatseke  Wari>  tosa  ok  taiakonenhrenten  ne 
kenheion,  ethone  tsi  iehawQ  ne  ioriwatsanit ;  ne 
Wari  aokweniatsera  eniakotenre  tsi  Rawenniio 
ensakaonnhareke  ne  teiakokonhentons,  naonton- 
seke  aiakonaktotake  aonsaiontatrewate  nok  aon- 
saionteskontako ; 

3.  Ne  oni  iontsennonniatakwa  ne  iakohnanien, 
tsi  iontstha  tsi  ionterennaiens,  tsi  iakawentontie- 
tha,  tsi  tetsieriwaserakwas,  tsi  iehasens  nietsi- 
henstatsi  okon  ne  iakohnanien,  nok  ne  ieiatare 
tsini  kentiohkoten ; 

4.  Ne  oni,  tsi  watiesen  eso  taiontentsa  tewate- 
riwaserakwatha  sonha,  kawenniio  saiatat  ne  rat- 
sihensitatsi  ne  roterihomte  asakoterennaienhase  tsi 
en'sakohnaniake,  ensakos'ennare  baiatonserake 
aoiatonsera  ne  ohnatokenti  aotiohkwa,  nok  tiot- 
kon  entiekehne,  asonthenne  oni  eniakohtien, 
tetsiaronkon,  esonne  nok  akontskwenake.  No- 
nen  enwakaionne  nohnatokeneti,  ok  sa  ok  oia 
aonsaiakonni,  toka t  aiehninon,  nok  ok  sa  ok  ien- 
nitiak,  etho  neniawenne  tsiniiot  waterennaienni. 
Ken  kati  niwenniseratokenston  watons  taion- 

8 


226 


OHNATOKENTI 


tentsa  tewateriwaseirakwaitha  sonha  ne  iakohna- 
nien,  sakonawi  ratiriwawakon  kowatson : 

1)  Tewateriwaserakwatha  kowa.  —  Enieiena: 
i°  Ne  wenniserate  entewatierente  tsi  iakohna 
nien ;  2°  Nenskarane  16  siiet,  tokat  oni  nentewa 
tierente  Niiohne  tsinahe  tsiakahewe  ne  16  siiet; 
3°  Nonen  iaiiheionsere.  Kawenniio  aonsaiontate- 
ronkwase,  aieiatarane,  nok  ahonwaterennaienhase 
n’Ariwawakon  kowa;  nok  tsi  iaiheiionsere,  akon- 
wanaton  Iesos  raosennatokenti,  akonikonhrakon 
arahonne,  tokat  iah  taonton  aontaiewenninekenne. 

2)  Tewateriwaserakwatha  sonha.  — -  i°  Tenion- 
tentsa  5  nioserake  nok  5  nioriwake  ne  kaieri  ni- 
wasontashen  ne  tewateriwaserakwatha  sonha,  se- 
wennitatson  nenieiena  noriwatokentikowa  sonha 
sewatateronkwenni  nok  Okaristia,  nok  nenhon- 
hion  tsi  enionterennaien  n’Ariwawakon  kowa.  20 
Akowenk  enkenhake  ne  3  nioserake  nok  3  niori- 
wake  ne  kaieri  niwasontashen  ne  tewateriwase- 
rakwatha  sonha,  ne  sakat  aieriwaierite  tsini  wen- 
take  ienskahewe  Wari  awentawen  sonha.  30  Ten- 
iontentsa  100  niwenniserake  ne  tewateriwasera- 
kwatha  sonha,  tsini  ioriwake  nenieriwaierite  to- 
kat  aiontatiteronna  ne  iontatiatahane,  tokat  enion- 
tatitenre  othenon  ne  iakotent  okonha,  tokat  enia- 
koioten  ne  skennen  taiontatenikoahraien  ne  teion- 
tatswenskwe,  tokat  eniontaterihonnien  ne  iahte 
ieriwaienteri  ne  kariwiioston  aoriwake,  nok  oni 
tsi  ok  nahoten  aieriwaierite  ne  iontatitenratha 
sate  iakonkwe. 


lONTERENNAIENTAKWA 
Tsini  iaweriasatokenti  ne  WARl 

SEWENNITATSON. 

Karo  kase, ...  sk.  208. 

Wakonwawenniioste  naweriasatokenti  Wari. 

Aweriasatokenti  ne  Wari,  iahte  kana- 
kwaienteri,  iah  oni  othenon  teioiatoronhon, 
iah  nonwenton  noia  tehaweriasison  ne  Ra- 
wenniio  ne  senha  iaweriasiio,  senha  weria- 
sanoron,  senha  iaweriasanehrakwat ;  ioh- 
nawerote  ne  ioianerenstakwa  okon,  atani- 
tenrasera  okon;  watenientenstakon  ne  ka- 
riwiiose  okonha;  ise  sonhaa  tetsitsiatieren 
Iesos  Raweriasatokenti  kowa ;  tsinitseno- 
ronkwa  ne  Rawenniio,  sheiatohetstenni  ne- 
ronhiakehronon  okon,  nok  nakoiatatokenti 
okonha;  ise  sonhaa  seweiente  tsitsennaiens 
n’Ashenseratokenti  karonhiake ;  ise.  awe- 
riasa  ne  ionkwatewetonni  sesonkwaskon- 
takwen ;  ise  tesawehestanion  ne  kanikonh- 
raksensera  okon,  ii  onkwariwa;  ise  she- 
noronkwa  kowa  nonkwe,  n’hiawirawi  Iesos 
kaiasakta.  Tsini  iakwakwenies,  nonwa 
kwasennaiens ;  tsiati  natanitenrasera,  tak- 
wentenr,  ken  nontasatierate  tsi  ionkwa- 
tiskwentare;  tekwanonweratons  tsini  skwa- 


228 


WARI  IAKOTENRATHA 


noronkwa,  nok  oni  tsini  skwentenranions 
ne  teiakwatonnhakarias  nonwentsiake ; 
iakwehre,  taiakwaiena  nakoiatatokenti 
okonha,  nakwasennaien  iatekakonte. 

Iaweriasanonwet  kowa,  ise  enskwarihon- 
nien  nonkwanikonhrakon  naiakwanoron- 
kwake  lesos  Raweriasatokenti,  ne  aonhat- 
siwa  tetsiatatenonweskwe ;  ise  enskwaha- 
hawiseke  nasakwarane  ne  sesonkwaskon- 
takwen,  aiakwaienterhane  Isini  haweiente 
naiontsennonni.  Enwakenikonhraksen  non- 
wentsiake,  enkeronhiaken,  enwakitentane, 
etho  enkatekwashen  tsi  tsiteron.  Ise.ens- 
kerihonnien  nakswenseke  ne  kanakwaie- 
satsera,  akenonweseke  natatkenhronnitsera, 
aiakonikonhriiohake  oni.  Ise  enskon  nake- 
noronkwake  onwe  Raweriasatokenti  lesos 
Hetsienha.  Ethonaiawen. 

Wari  Iakotenratha.  (i) 

O  Wari  saiatatokenti !  sanikonhriio  ko- 
wa,  iahte  senakwaienteri,  sehiarak  nisa  tsi 
iah  nonwenton  teiakohronken  nasheiatewen- 


(i)  Tekan<erenston  300  niwenniserake  ne  tewa- 
teriwaserakwatha  sonha,  tsini  ioriwake  enierihok- 
ten,  entsiontatrewate  nok  entsiakonikonhrasahate ; 
tenhtion  tewateriwaserakwatha  kowa,  enskat  se- 


W.  AWER.  KONWENNITENSTAKWA 


229 


teton  kaneka  iakonitenton  iakonwennonke 
satanitenrasera,  naiesaniahese  nasheiata- 
kennha.  Ii  kati  nonwa  wakeriwanerahaks- 
kon  kowa,  akwa  tewakennikonhrakontak- 
wenhatie  tsi  konhiatisakonhatie ;  ise  takien- 
ha,  ne  iesennakeraton  niahte  ienakwaiente- 
ri,  sasitakta  wakatiskwentaren ;  teskkane- 
re  wakonshenane  tsi  tsiteron,  tsini  wakh- 
wishenne  'nakeriwanerahaksera ;  okenrake 
katerakenries,  tsini  skatatswens.  O  ise 
Hetsienha  ne  Niio!  tosa  sakenhraten  tsini 
konhiennitentase,  asatahonsiioste  tenhnon, 
tsini  satanitenron,  nok  askwatontatse.  Etho- 
naiawen. 

W ari  tekonnoronkwanions .  .  .  sk.  9. 

v.  Wari,  iontekwashentakwa  tsi  tsiteron 
niakoriwanerahakskon ; 

R.  Takwaterennaienhas. 

Wari  aweriasatokenti  konwennitenstakwa. 

Wari  aweriasatokenti,  sonhaa  tetsitsia- 
tieren  Iesos  Raweriasatokenti,  askitenre 


wennitat  teniontentsa,  ne  niate  wenniserake  tsini 
wennites,  arahonne  enskat  sewenniserat,  eniako- 
rihoktaon,  kawenniio  aonsaiontateronkwase,  aie- 
iatarane  nok  ahonhion  tsi  enionterennaien  n’Ari- 
wawakon  kowa,  (Pie  IX,  n  tesember  1846). 


230 


WARI  AWERIASATOKENTI 


etho  naiawen  nakweriasa,  aonsaiakoieren 
ne  seneriasatokenti  ne  tsiatatienha,  tosa 
aonsonkeriwaientane  ne  kariwaksen. 

Wari  aweriasatokenti,  tiotkon  iotekha- 
kwe  tsi  hetsenoronkwakwe  Iesos ;  etho  nat- 
sier  nakweriasa,  etho  nahonoronkwake  ne 
Sonkwawenniio. 

Wari  aweriasatokenti,  iah  nonwenton  te- 
sataweiatenni  ne  kariwaksen;  askitenre  to- 
sa  oni  aiorane  ne  iotaksen  nakweriasa. 

Wari  aweriasatokenti,  iaweriasanonwet 
kowa ;  askon  naonkenikonhriiohake,  tosa 
aonkwerientaksenhake. 

Wari  aweriasatokenti,  sonhaa  hiano- 
ronkwakwe  ne  Rawenniio;  askitenre  tosa 
ahakswenseke  tsini  wakeriwanerahakskon. 

Wari  aweriasatokenti,  tesaweheston  ne 
kanikonhraksensera ;  ne  oni  nii  taonkweria- 
saweheste  tsini  hiiatiesaton  ne  Rawenniio. 

Wari  aweriasatokenti,  senanon  nataniten- 
rasera;  askwetaase  nakweriane  ne  Rawen- 
niio  raotanitenrasera. 

Wari  aweriasatokenti,  teiaonkohton  Ra- 
wenniio  ronwanonwestha ;  askitenre  nake- 
ninoronkwake  onwe  ne  tsiatatienha. 

W ar i  aweriasatokenti ,  shenaktiiostennis 
ne  iesanoronkwa,  tosa  aiakosenni  notkon; 
satontat  etho  oni  nii  iaonkenaktaientake, 


KONWENNITENSTAKWA 


231 


tosa  aonsonkwataskatsten  ne  iontonweskwa- 
tha  nonwentsiake. 

T ewaterennaien  nonwa  tsini  haierhakwe 
Saksarie,  taonreni  nonzventsiake  ne  kari- 
wiioston :  ( i ) 

Sewenniio,  tiotkon  tsi  senakere,  akwekon 
sateweiennison ;  sheiehiarak  naheren  tiena- 
kerenion,  arekho  teiesaienteri,  ise  sheiati- 
son;  akwekon  ise  tisatatenientenston  tsatsa 
nakotonnhetston.  Tetsiatoret  kati,  Sewen- 
niio,  tsini  kentiohkowanen  oneshon  ieiata- 
niserens  niate  wenniserake,  ne  iotehatakwa 
ne  sasennatokenti.  Asehiarake  oni  iawen- 
heiontatsanit  rawenheiaton  Iesos  Hetsien- 
ha,  rononha  se  oni  sate  sonkwenheiase. 
Konhiennitentase,  Sewenniio,  tosa  aonsa- 
honwatentoriate  n’Hetsienha ;  asatahonsi- 
ioste  tenhnon  tsini  iesennitentase  niakori- 
wiioston  okon,  nok  oni  ne  Kentiohkwato- 
kenti,  Hetsienha  rone,  akaiewentane  sa- 
nakwensera;  asehiarane  tsini  satanitenras- 
kon,  tosa  aonsaseriwarakwase  tsini  iahte  ie- 


(i)  Kaien  taiontentsa  300  niwennisenake  ne 
tewateriwaserakwatha  sonha,  enskat  sewennise- 
rat,  nenierihokten,  taiakonikonhrasahate,  ne  ken 
iken  ionterennaientakwa  (Pie  IX,  24  me  1847). 


232 


WAKI  AWERIASATOKENTI 


saienteri,  iahta  tiakawehtakwen ;  asheni- 
konhrata  nahonwaienterene  oni  nennee  Ie- 
sos  Kristos  Sonkwawenniio,  tetsennhaon 
nonwentsiake,  ne  sonkwatsennonniatenni- 
ra,  sonkionnhetonhaties,  nok  enseson- 
kionnhete ;  raonha  oni  tesesonkwawistota- 
risienni  tsi  teionkwawistotarhonne  none- 
shonronon ;  raonhatsiwa  kati  ahonwasen- 
naienheke  iatekakonte  tsinenwe.  Etho- 
naiawen. 

Takwaienha.  .  .  Wari  tekonnoronkwa- 
nions ...  sk.  9. 

Saksarie  saiatatokenti,  takwaterennaien- 
has. 

Wari  nonwa  zvakonwazvennitentase : 

Wari  saiatatokenti,  Niio  Hetsienha,  ken 
wakatiskwentare  sasitakta,  wakeriwanera- 
hakskon  kowa ;  konhiatisaks,  konniahesen 
kowa ;  tokenske  iahte  wakerihonte  naon- 
taskwatkahto.  Nok  wakaterientare,  tsina- 
he  tesakawenheiase  n’Hetsienha  nonkwe, 
saskaneks  nasheiatakennha.  Satanitenras- 
kon  kowa,  teskanerak  tsini  wakitent ;  aski- 
tenre  kati.  Akwekon  iesanatonkwa :  Ion - 
tekwashentakwa  niakoriwanerahakskon,  ia- 
korharekon  ne  iakotent ;  aseken  sonhaa  iah- 
te  sheiatewentetha  ne  iakoiesaon  nonwen- 


KONWENNITENSTAKWA 


233 


tsiake;  askitenre  kati,  askienawase  naonsa- 
kateskontako ;  ne  askitenrate,  tsinitsenoron- 
kwa  Iesos  Hetsienha ;  takenentsawakon- 
hak,  taontaktane  kariwiiostonke.  Waka- 
tatkaronnihon  tsi  wakeriwaneren ;  nok  ise 
wakonniahese,  iah  othenon  tesanoronse ; 
askerihonnien  nakenikonhrakon  tsi  nakiere 
naonsakhaharane  Rawenniioke.  Raonha  ie- 
hakwatoris  tsi  tsiteron,  aseken  hiawi  na- 
shetenre,  nasheienawase  naonsaiontatswen- 
seke  tsi  iakoriwaneren ;  askwatsteristase 
kati,  ne  konniahesen  kowa,  askwateren- 
naienhase,  iaskwatatiase  tsi  thenteron  ne 
sesakoskontakwen  nonkwe,  ise  Hetsienha. 
Takenatonhas  tsi  iah  taonton  noktaiakos- 
tontste  ne  waesaniahese.  Iatekakonte  kati 
onen  enwakerhareke  naskitenre,  nakkweni 
aonsakatatrewate  onwe,  aonkeriwiioston  tsi- 
nenwe  enkonnheke,  nok  akonhienterhane 
karonhiake.  Ethonaiawen. 

Etho  ionkwatekwashen .  .  .  sk.  21. 

loianere  ne  ieiatare  tsi  kentiohkwaien  Wari 
Aweriasatokenti  niate  wenniserake  aierihoktake 
enskat  Wari  tekonnoronkwanions ,  nok  aiairon : 
O  Wari  iah  othenon  tesaiatoronhon  sasatiatata , 
takivaterennaienhas  kzmniahesen!  (Wasakotenre 


234 


WABI  AWENNITA 


n’Ariwawakon  kowa  Reon  XIII,  15  mars  1884, 
nene  kenniwaa  ionterennaientakwa  aierihokten, 
teiakonikonhrasahaton.  taiontentsa  enskat  sewen- 
niserat,  100  niwenniserake  ne  tewateriwaserakwa- 
tha  sonha). 

Ioianere  oni  ne  ieiatare,  akonwawenniioste  ne 
Wari  aweriasatokenti,  tsinenieieranion  ne  kari- 
wiiose  okon,  nasakotenrate  ne  -Rawenniio  aon- 
saiontatrewate  niakoriwanerahakskon.  Aiontste- 
niaron  oni  aieiatarake,  nenionterennaientake  na- 
konwennitentase  Wari  aweriasatokenti,  sewenni- 
tatson.  Aonton  naieiena  500  niwenniserake  ne 
tewateriwaserakwatha  sonha,  nenieiatarake  nien- 
kahewe  enkonwennitentase  sewennitatson  (Kre- 
kwer  XVI,  21  november  1845). 


Wari  Awennita. 

( Kahnawakeha .) 

Enierensokten,  —  Tenieriwakwe  Wari  aoriwa 
Takwentenr,  —  Othenon  enhawennahnoton  ne 
sakorihonniennis  ratsihenstatsi,  ne  watroriatha 
Wari  aoriwake,  —  Tenieriwakwe  Wari  aorenma 
sonha,  —  Onen  tenhnon  enhariwakaratate  ne  ken 
kaiatonnion  ionterennaientakwa  sonha. 

O  Wari  saiatanehrakwat !  ise  sonhaa  iah 
othenon  tesaiataksaton  sasatiatata,  nok  oni 
sasennakerate,  nok  oni  tsi  sonnhekwe  non- 


WARI  AWENNITA 


235 


wentsiake;  ise  sonhaa  tesatentson  nahiaia- 
tarako  ne  Rawenniio,  ne  tsiatakon  onkwe 
ahaton  sesakoskontakohe  nonkwe,  aseken 
sonhaa  sariwaieriton  nonwentsiake  ne  kari- 
wiioston,  iah  nonwenton  tetsisatewaton. 
Iahte  sanakwaienterhaon ;  sariwanonwehon 
naesententonhake,  iahte  saskanekon  natso- 
kowatsera;  iah  nonwenton  teshewennaiesa- 
ton  ne  iesehiaron;  hetsewennarakon  ne  tet- 
siseniranekenne  ne  Rawenniio,  Sose  roia- 
tatokenti,  tehiasniehon  nonwentsiake ;  iahte 
satatkonnienston  tsini  tsiatanoronkwe,  ok 
eken  satatkenhronnihon ;  tsini  sanikonhri- 
iohne,  iah  nonwenton  tesanakwenhon,  iah 
nonwenton  tatesateriatikonhon ;  tiotkon 
hetsewenniioston  n’hiaiatison ;  sheiatohets- 
tenni  ratironhiakehronon  okon,  tsini  iawe- 
towanen  satieniton  ioianerenstakwa,  iont- 
sennonniatha,  ne  aoriwa  iesanatonkwa 
nonwentsiakwekon  Niio  hiatatienha.  Sa- 
tontat  kati  ne  ken  ionkwatiskwen- 
tare  sasitakta;  ionkwakwisronhon  na- 
onsaiakwatatrewate,  naionkwaiatatoken- 
tonhake.  Satontat  nakwaiatorenne ;  ise 
akwawenniioste  tsini  ionkwentent,  ase 
aonsaiakwatatonni  kariwiiostonke,  akwa 
akwanoronkwake,  aiakinnhaseke  oni  non- 
kionkweta  aiesanoronkwake.  Akwa  ethoni 


236 


WARI  AWENNITA 


ionkwanikonhroten  nonwa  nakwasennowa- 
nate  nonwentsiake,  nakwanakeren  oni  tsi 
neniakwakweni.  Onen  ionkwanikonhra- 
ientas  tsini  satanitenraskon ;  iawetowanen 
ise  sakwenion  tsiakohaharaon  niakoriwane- 
rahakskon.  Kwaniahesen  kati,  Rawenniio 
Hetsienha,  naskwanikonhrahnirate  nonwa 
tsini  ionkwanikonhroten ;  ne  iaontkontakwe 
aionkwariwiioston,  aontaskwanentsa  tsi 
teiakwatonnhakarias,  tosa  aiakwaiatenne 
noneshon.  Wakion  nonkwanikonhra,  on- 
kwasenna  oni ;  wakion  oni  ne  iakiien  okon- 
ha,  tsini  ionkionkweta ;  wakion  oni  tsi  ion- 
kwatenataien ;  aiawens  niakwatatien  sonha 
aionkwateweientontie  nonwentsiake,  nok 
karonhiake  aiakwatsennonni,  tsi  neniakwa- 
tonnhokten.  Ethonaiawen. 

Takwaienha.  .  .  Wari  tekonnoronkwa- 
nions...  Wari,  iontekwashentakwa  niako- 
r  i  wanerahakskon ,  —  Tak  waterennaienhas . 

v.  Shetenr,  Sewenniio,  shetenr  ne  sheien 
okonha ; 

r.  Tosa  iatekakonte  askwanakwase. 

Ase  tsionniatha  tsini  iakorharatston  saonte- 
nekwaheste : 

Sewenniio,  wakiatonti  noneshonronon , 
onkerihonti  noneshonronon  aoriwa  okon. 


WAftl  AWENNITA 


237 


Tokenske,  Sewenniio,  iah  nonwa  taionke- 
wennakaratate ;  akwa  nonwa  ii  wakiatonti 
noneshonronon,  onkerihonti  naoriwa  okon. 
Onkerihonti  kanaiesera,  kanakwaiesatsera ; 
onkerihonti  iakononwarahtontha,  iakonon- 
waroriatha;  onkerihonti  kanakwensera,  a- 
tatswenhon.  Sonhaa,  Sewenniio,  wakon- 
wenniioste  tsi  konnhe,  nok  tsi  enkiheie. 
Ethonaiawen. 

Aierihokten :  Wari  iakotenratha,  sk.  228; 
onen  tenhnon  :  Etho  ionkwatekwashen .  .  . 
sk.  21. 

Niate  iokarhatserake  tsini  wennites,  raonha  Ie- 
sos  tensakoiasontase  ne  konwennitentase  ne  Ro- 
nistenha,  aseken  tiotkon  eniontkarisitiotasi  ara- 
honne  ne  kenniwaa ;  ne  tenhnon  kowanen,  entakta 
wenniserate  nok  Ntiohne. 


Konwawis  nakaweriasa  ne  Wari. 

Tsi  nenwaitennitokten  n’awennita,  enhariwaka- 
ratate t 

Ise  saiatatokenti  kowa,  Wari  iahte  sena- 
kwaienteri,  Niio  Hetsienha,  nok  oni  iakion- 
kwe  takwaien  okonha;  iesennakeraton 
karonhiakwekon,  onwentsiakwekon  oni ; 


238 


WARI  AWENNITA 


iah  noia  tesakoiatison  ne  iah  othenon  teho- 
noronse,  ne  senha  ieiatanorons  tsi  nise  ni- 
iot;  Ashenseratokenti  iseke  iawet  iaonwes- 
kwanitha ;  asatontatseke,  nonwa  tsi  watenni- 
toktane  sennitatokenti,  aionkwatiskwenta- 
ren  sasitakta,  takwanonweraton,  akwasen- 
naien  oni. 

Ionwesenhne  tsinahe  kwennitentase.  Nia- 
wen  sariwakwenion  niatekon  sonkwenten- 
ron  ne  Rawenniio.  Iakwaskaneks  tiotkon 
aiesasennaienheke  nonwentsiake,  tsiniiot 
ratironhiakehronon,  nok  nakoiatatokenti- 
son  iesasennaiens,  nok  eniesasennaienheke 
iatekakonte  ne  karonhiake. 

Wakwennontonnionwe  nonwa  tsiniiot 
taionkikanerake  eronhiakehronon,  nok  na- 
koiatatokentison,  tsiniiot  aiakwenterontake, 
akta  tsi  tesiteron  karonhiake.  Wakwaiata-* 
rako  askwawenniioke,  askwaiatanonstatse- 
ke,  nok  takwaien  okonha  akenhake  tsinen- 
we.  Wakwaiataienthose  nonkwatonnhets- 
ton,  kenikwekon  tsi  iakionnhe.  Akwa  iosats- 
te  ionkwaterientason  -'nakwawenniiostake ; 
iahtiiaonkwatsehiaron  tsi  kwasennaiens ;  to- 
kat  aionkwatonteke  nonkwe  sonha  aiesa- 
kenrenseronniheke,  tiotkon  eniakiiahriste, 
enkwaiatakennha.  Iahta  onsaionkwanikonh- 
ren  niate  wenniserake  akwennitentasehe- 


WARI  AWENNITA 


239 


ke,  ise  tiotkon  takwennontonnionsd*  iahte 
satorisens  asatataskennha  askwatsennonnia- 
ten. 

Wakwaniahese,  ise  iah  othenon  tesanoron- 
se,  tsi  hetsennitentase  ne  Sonkwaiatison,  hia- 
takwenniaienni  raotanitenrasera  nok  raoia- 
nerenstakwa  okon ;  teskanere  tsini  ionkwen- 
tent  onwentsiake  iakwes,  iotteron  aiakwat- 
karonni,  ioiote  notkonseraksen  aionkwani- 
konhrotako. 

Tosa  takwatewentet,  heren  shawit  iont- 
karonniatha  okon,  sheiatekwasek  nonat- 
konseraksens  ne  ionkiswens ;  askwaiata- 
kennha  tsinenwe  eniakionnheke ;  askwaia- 
tewe  tsinonni  skennen  tiakwararho  ne  ka- 
ronhiake.  .Etho  ki  ionkwarharenion  tenia- 
kwaiena  eronhiakehronon  nok  nakoiatato- 
kentison,  tsi  enkwasennaien,  enkwanoron- 
kwake  iatekakonte.  Ethonaiawen. 


ROSENNAIENS.  (i) 

Rosennaiens  ne  Rawenniio  nakenikonhra. 
Iahtiiaiehewe  tsini  wakatsennonni,  ne  tsi- 
ni  hakitenron  ne  sesonkwaskontakohe. 


(i)  Wasakotenre  ne  Reon  XIII  ioo  niwennise- 
rake  ne  tewateriwaserakwatha  sonha,  enskat  se- 
wenniserat,  taiontentsa  ne  tiakonikonhrasahaton 


240 


WARI  AORENNA 


Rakiatarakvven  iah  othenon  tewakeri- 
hontakwe;  ne  waonni  onkwe  eniontonseke 
tsinenwe  eniontonheke :  Iotsennonni. 

Sotsi  se  ken  ioriwanehrakwatons  tsini 
hakierase,  iah  othenon  tahonoron,  nok  ra- 
onhaa  tsini  hosennatokenti. 

Tiotkon  tsinahe  iakononteratieskwe .  rao- 
tanitenrasera,  ne  ronwatsaniskwe,  akwekon 
nontatien  okonha. 

Tokenske  iah  othenon  tahonoron,  ok  e- 
ken  tahrere,  nok  sakohrewaton  ienikonhra- 
iehne. 

Sakotskwarakwaskwe  teiontaterensa- 
ronskwe,  nok  sakosennowanatakwe  iontat- 
kenhronnis. 

Iakotentonne  sakotsokowastakwe,  nok  ia- 
kotsokowann  kenhne  ne  saiakotentane. 

Onen  tenhnon  nonwa  sahrehiarane  raota- 
nitenrasera,  ne  tsi  wahawatsiranoronste  Is- 
raer  ne  roseronniennis. 

Tsini  sakoierasehne  ietini  okon  kenha, 
Abraham  nok  sakoien  okon  tsinenwe. 


enierihokitake  nene  Wari  ioirennison,  Rosennaiens, 
(20  iseptember  1879). 

Tikate,  nentakta  niwenniserake  aierihoktake, 
akowenk  7  nioserake  nok  7  nioriwake  ne  kaieri 
niwasontashen  ne  tewateriwaserakwatha  sonha, 
(22  fefriie  1888), 


WARI  AORENNA 


241 


TEKWANORONKWANIONS. 


T  ek  w  an  o  r  on  k  w  an  ion  s* 
Ne  kwennakeraton, 

Ieso's  ne  Hetsienha 
Niio  onkwe  oni. 

Tokenske  tsiatakon 
Ne  onkwe  rotonhon, 

Tsi  hiariwawire 
Rar  onhiakehr  onon . 

Onka  aiekweni 
Aionteweienton, 
Aiesasennaien, 
Saiatatokenti  ? 

Tsini  t'siatanoron, 
Sheiatohetstenni 
Eronhiakeihronon, 

Nok  akwekon  nonkwe. 


Sonkwatsennonniaton 

Ionkwariwiioston, 

H  iaiatanor  on  s  ton 
Ne  Sonkwawenniio. 

Asakwisron,  Wari, 
Askwaiatakennha, 

Tosa  ionkwasenni 
Ne  noneshonronon. 

Askwanikonhrata 
Tsi  naiakwaiere 
Asakwanakeren 
Iesos  ne  Hetsienha. 

Ahonwasennaien 
Roniha,  Roienha, 

Niio  oni  Rotkon 
Roiatatokenti. 

Ethonaiawcn 


IONTERENNAIENTAKWA  SONHA 
RONWENNITENSTAKWA  SOSE 
ROIATATOKENTI. 


Iesos  nok  Wari  ronwakonnienston  Sose  roia- 
tatokenti,  ronwanonwehon,  ronwawennarakon 
oni,  ne  tesakosniehon  nonwentsiake,  hninen- 
tsake  rotonnhoktaon.  To  onte  ni  haiatanoron, 
toni  hokweniatserowanen  nonwa  ne  karonhiake ! 

Atsitewakonnienstake  kati  oni  nii,  atsitewano- 
ronkwake,  atsitewaniahesenhake  ne  ronwaiata- 
rakwen  nahonwennakeratse  ne  Iesos  raotiohkwa- 
tokenti.  Atsitewaneken  asonkwaienawaseheke  tsi 
ionkwariwiioston,  asonkwanikonhrataaseke  tsini 
hatatkenhronnihakwe,  tsini  hariwatsaniskwe  ne 
kariwaneren,  tsini  howenniiostakwe  ne  Rawen- 
niio,  nok  asonkwaterennaienhase  naetewenheion- 
tiio. 

Ne  iakoriwiiostontseriio  ienonwes  niate  wen- 
niserake  ahonwennitentase  Sose  roiatatokenti ; 
iakaonweskwani  tsi  ieskahes  ne  rawennisera,  So- 
sehne  zvenniserate ,  ahonwanenton ;  iontsteniarons 
oni  aieriwaierite  ne  rawennita,  ronwennitara- 
kwenni  Mars  awennita,  ethononni  hotonnhoktaon. 
—  Sakotenron  n’Ariwawakon  kowa  kenha,  Pie 
IX,  12  sen  1855,  tsiniakon  enieriwaierite  ne  Sose 
roiatatokenti  rawennita,  tsi  ok  nahoten  aionte- 
rennaientakwe,  kawenniio  ki  ennitakwekon  niate 
wenniserake  ahonwaniahese  Sose,  taiontemtsa  se- 
wenniseratson  300  niwenniserake  ne  tewateriwa- 
serakwatha  sonha,  nok  aieiena  ne  tewateriwase- 


SOSE  RONWENNITENTASE 


243 


rakwatha  kowa,  neniakotenniserarako  tsini  wen- 
nites  enskat  aonsaiontateronkwase,  aieiatarane 
nok  aionterennaien  kennikariwesha  tsini  honi- 
konhroten  n’Ariwawakon  kowa,  naienrheke  ta- 
katentsa  nene  tewaiteriwaserakwatha  kowa. 


IONTERENNATENTAKWA  SONHA  RONWENNI- 
TENTASE  SOSE  Roi ATATOKENTI. 

i.  Ne  roterennaientakserison  n’Ariwawakon 
kowa  Reon  XIII: 

Etho  ionkwatekwashen  tsi  tesiteron,  sa- 
taskat  Sose  saiatatokenti,  ionikonhraksat 
tsi  nonwa  nionkwaiatawens.  Onwarh  ia- 
kwennitentasehakwe  ne  Ioiatatokenti  kowa 
oseronni  teseniterontakwe,  aontaionkwann- 
he ;  ise  oni  nonwa,  kwennakeraton,  kwenni- 
tentasehatie.  Ne  askwentenrate,  tsi  tetsia- 
tatenonweskwe  iah  othenon  teioiatoronhon, 
iahte  ionakwaienterhaon,  ionkwatewetonni 
Niio  Roienha;  ne  oni  askwentenrate,  tsi 
hetsenoronkwakwe  Iesos,  sekon  tsi  raksaa, 
tetsenoronkwanionskwe ;  kwennitentase,  sa- 
tanitenraserakon  asheiatkahto  ne  Iesos 
Kristos  raonekwensatokenti  rakariakton 
nakotonnhetston ;  aesatste  sakweniat- 
sera,  askion  tsi  nahoten  nonwa  teion- 
kwatonwentsioni.  Ise  sattokhakwe  tsi 


244 


SOSE  HOIATATOKENTI 


shenonnhakwe  Gwatsiratokenti,  sheia- 
tanonstatsek  ne  Iesos  sakoien  okonha 
sakoiatarakwen.  Seniseriio  takwanoron- 
kwa,  takwaiatanonstatsek,  tosa  aiakwatha- 
harako  kariwiiostonke,  tosa  oni  aionkwa- 
senni  ne  kariwaneren.  Takwentenr,  karon- 
hiake  tesiteron,  iahte  sanoronse  aontas- 
kwannhe,  takwaiatakennha  nonwa  tsi  iawet 
iakwateriohatons  ne  ieiatakwenniio  tsinon 
tetiokaras ;  tsiniiot  wahonnise  hetsiatanons- 
taton  ne  Raksaa  Iesos,  tosa  ahonwario ; 
aontasennhe  nonwa  Raotiohkwatokenti, 
nene  ionkwaswens  noneshonronon  ioriwa- 
iote  akentiohkwarisi,  nok  ahakenrenseron- 
ni.  Iatekakonte  aionkwarane  tsi  seiatakenn- 
has,  etho  naontawe  tsi  enkwanakeren  nok 
enteskwannhe,  aiakwakweni  aionkionnha- 
tokentonhake,  aionkwenheiontiiohake,  nok 
aiakwatsennonni  ne  karonhiake.  Ethonaia- 
wen. 

Tehonerenston  n’Ariwawakon  kowa,  naierihok- 
ten  tsini  wennites  karensatokenti  awennita^  taion- 
tentsa  7  nioserake  nok  7  nioriwake  ne  kaieri  ni- 
wasontashen  ne  tewateriwaserakwatha  sonha ;  nok 
tikate,  300  niwenniserake  ne  tewateriwaserakwa- 
tha  sonha,  ka  ki  ok  non  tsini  kahawis  ierihoktha. 
(21  september  1889). 

\  ' 


HONWENNiTfiNSTAKWA 


245 


2.  Ionterennaientakwa  nahonwakonnienstake, 
ahonwaniahesenhake  oni  Sose  roiatatokenti: 

Sewenniio,  sattokha  kowa  nok  sataniten- 
raskon,  hetsiatanoronston  ne  thoriwaieri 
Sose,  hetsiatarakwen  oseronni  tahiatien  ne 
Wari,  hetsekweniatserawi  ahonnhane  ne 
Hiaienha,  tsiniiot  ne  roniha  akenhake ;  as- 
kwentenre  aiakinakeren  Iesos  nok  Wari, 
tsini  honwakonnienston,  ron  wanon  wehon , 
nok  ronwawennarakon  nene  roiatatokenti 
kowa ;  ii  oni  asakwakonnienstake,  tsiniiot 
ne  sakwaniha  akenhake ;  etho  naontawe 
asonkwaterennaienhase,  nok  askion  akwa- 
noronkwake,  akwawennarakwake  non- 
wentsiake,  nok  taiakwatentsa  karonhiake 
iaiakwe,  neniakwatonnhokten.  Iakwawen- 
nakwekon  Iesos  ne  Sonkwawenniio  tsi 
kwennitentase.  Ethonaiawen. 

*** 

3.  Sose,  tekonnoronkwanions . . . 

Sose,  tekonnoronkwanions,  ise  Tafit  hia- 
ienha,  Wari  oseronni  teseniterontakwe, 
iahte  kanakwaienteri,  ne  ionkwatewetonni 
Iesos.  —  Sose  saiatatokenti,  ise  hetsehia- 
ron  ne  Iesos,  takwaterennaienhas  nionkwa- 


*  246 


SOSE  ROIATATOKENTI 


riwanerahakskon,  nonwa  nok  oni  tsi  nen- 
tiakwenheionsere.  Ethonaiawen. 

v  *** 

4.  Sasehiarann,  Sose. . . 

Kaien  taiontentsa,  enskat  .sewenniserat,  300  ni- 
wenniserake  ne  tewateriwaserakwatha  sonha, 
nentiakonikonhrasahate  enierihokten.  (Pie  IX, 
26  sen  1863). 

Sasehiarann,  Sose  iahte  senakwaienteri, 
Wari  oseronni  teseniterontakwe,  ise  takwa- 
iatakennhas,  sasehiarann  tsi  iah  nonwenton 
teiakohronken  asheiatontion,  asheiatewen- 
teton  kaneka  iesaniahesaon  nok  iesenniten- 
tase.  Ii  kati  nonwa  akwa  tewakennikonh- 
rakontakwenhatie  tsi  konhiatisakonhatie, 
konniahesaonhatie.  Tosa  sakenhraten  tsi 
konhiennitentase,  ise  Iesos  sesonkwaskon- 
takwen  hetsienha  ronwanatonkon ;  ne  tenh- 
non  askitenre  askwatontatse.  Ethonaia- 
wen. 

*** 

5.  Ronwennitentase  Sose  asakoterennaienhase 
tosa  aiakosenni  ne  kanakwaiesatsera; 

Akowenk  100  niwenniserake  ne  tewateriwase- 
rakwatha  sonha,  enskat  sewenniserat,  nenierihok- 
ten  teniakonikonhrasahate.  (Pie  IX,  4  fefriie 
1877). 


RONWENNITENSTAKWA 


247 


Sose  saiatatokenti,  iesaniha  iahte  iena- 
kwaienteri,  ise  oni  sheiatakennhas ;  sari- 
waieriton  tsi  hiarihonten  ne  Rawenniio  a- 
shenonnha  Iesos,  iahtiiaiehewe  tsini  hoiata- 
tokenti,  nok  Wari,  konwennakeraton  niah- 
te  ienakwaienteri ;  akwa  kwanekennis, 
kwennitentase,  ne  askwentenrate  tsi  she- 
noronkwakwe  Iesos  nok  Wari,  hiaiatakwen- 
niaienni  ne  Rawenniio,  takwaiatanonstat- 
sek,  tosa  aionkwatawejaten  ne  kariwane- 
ren,  tosa  othenon  aioiatoron  nonkwa- 
nikonhra,  nok  oni  tsi  iakionnhe ;  etho  na- 
ontawe  tiotkon  aiakinikonhraieritseke  Iesos 
nok  Wari,  tsi  neniakwaiatatokentonhake. 
Ethonaiawen. 

6.  Sosehne  wenniserate  aowenk  ionteren- 
naientakwa: 

Sose  saiatatokenti,  ise  hiatakwenniaien- 
nihne ...  sk.  58. 

*** 

7.  Ronwennitentase  Sose,  tsiatak  nikanikonh- 
raksenserake  ronikonhranonwakton,  nok  tsiatak 
niwatonnhatserake  rotsennonnihon : 

Eso  akowenk  tewateriwaserakwatha  sonhanen- 
ierihokten  nentsiontonnhakanonni,  iken :  1)  ioq 


248 


SOSE  ROIATATOKENTI 


niwennisemke,  enskat  isewenniserat,  ka  ok  non 
tsini  kahawis  enierihokten ;  2)  300  niwennise- 
rake,  naierihokten  Sosehne  wenniserate,  nok  tsi- 
ni  kahawis  nihonwennitentase  Sose  tiohton  non- 
ta;  3)  tewateriwaserakwatha  kowa,  nenierihokten 
tsinon  Sose  nihawentawen  (19  siskare  mars), 
nok  tsinonni  iiawentawen  ronwennitentase, 
(ashenhaton  Niiohne  tsinahe  thotonnheton) ,  ka- 
wenniio,  netho  tsi  kahawis,  aonsaiontaiteronkwa- 
se,  aieiatarane  oni ;  4)  tewateriwaserakwatha  ko- 
wa  enskat  sewennitat,  ne  niate  wenniserake  tsini 
wennites  eniakorihoktaon,  tsiontateronkwenni, 
iakoiataraon  oni.  —  Etho  nasakotenre  Pie  VII, 
9  tesember  1819. 

I.  Sose  saiatatokenti,  saiatanehrakwat, 
Wari  teseniterontakwe,  iahte  sanakwaien- 
terhaon,  kowanen  tisanikonhranonwakon, 
tsi  iah  skennen  tesennontonnionskwe,  ne 
tsi  iahte  saterientare  tsini  ioriwanehrakwat 
nioiatawenhonhatie  ne  Wari,  iah  othenon 
teioiatoronhon,  sehrakwe,  heren  enskete. 
Nok  tenhnon  ok  sa  ok  tsiononteratie,  wa- 
tsennonniatserowanen  satsennonnihon,  sa- 
hianikonhrahnirate  ne  raronhiakehronon, 
wahiarihotasien  tsi  onkwe  enhatatonni  ne 
Niio  Roienha. 

Kwennitentase,  ne  askwentenrate  tsi  e- 
thone  sanikonhranonwakon,  nok  satsennon- 
nihon,  askwanikonhrahnirate  nonwa  nok  tsi 
nentiakwenheionsere ;  askwaterennaienhase, 
asonkwentenre  ne  Rawenniio  aionkionnha- 


HONWENNITENSTAKWA 


249 


tokentonhake,  nok  sataionkwenheiontiio'ha- 
ke,  tsini  senheiaton,  hninentsake  Iesos  nok 
Wari. 

Takwaienha.  .  .  Wari.  .  .  Ahonwasen- 
naien .  .  . 

II.  Sakstenseratokenti,  sataskat,  saiata- 
nehrakwat  Sose  saiatatokenti,  hiaiatarak- 
wen  ne  Rawenniio  atsehiaron  ne  Roienha 
onkwe  rotonhon,  iienhrakwe :  roienha  ken 
ne  Iesos ;  ethone  sahennakerate  Iesos  ken- 
tentserakon,  kowanen  sanikonhranonwa- 
kon.  Nok  tenhnon  ok  sa  ok  tsiononteratie, 
watsennonniatserowanen  satsennonnihon, 
sashewennahronke  ne  ratironhiakehronon 
tehonwariwakwasehatie,  nok  sasatkahto  io- 
riwanehrakwatenions  tsini  iawenhon  ne 
wasontate,  teioswathekwe  tsiniiot  entiekeh- 
ne  akenhake. 

Kwennitentase,  ne  askwentenrate  tsi 
ethone  sanikonhranonwakon,  nok  satsen- 
nonnihon,  askwaterennaienhase,  ason- 
kwentenre  ne  Rawenniio,  tsi  nenionkwa- 
tonnhoktaon ,  aionkwatonteke  tsi  iaiteka- 
konte  tehotiriwakwen  karonhiake  ne  rati- 
ronhiakehronon  okon,  nok  aiakwatkahtose- 
ke  tsiniiot  teioswathe  kowa  ne  karonhiake 

Takwaienha.  .  .  Wari...  Ahonwasen- 
naien .  .  . 


250 


SOSE  KOIATATOKENTI 


III.  Sose  saiatatokenti,  saiatanehra- 
kwat,  akwa  otokenhon  tsi  sariwaieriton 
Niio  raoianerensera ;  sasatkahto  tionekwa- 
on  ne  raonekwensanoron  ne  sesakoskonta- 
kohe  nonkwe,  sahonwawarakwetare  ne  rak- 
saa  Iesos,  kanikonhraksensera  iawet  tese- 
riasawehestakwen.  Nok  tenhnon  satsennon 
Iesos  raosennatokenti,  ethonitiawenhon  ti- 
saiatahnirhaon,  akwa  satsennonnihon. 

Kwennitentase,  ne  askwentenrate  tsi  e- 
thone  sanikonhranonwakon,  nok  satsennon- 
nihon,  askwaterennaienhase,  asonkwenten- 
re  ne  Rawenniio,  sekon  tsi  iakionnhe  aia- 
kwariwahtonten,  iawet  aiakwah-tako  non- 
kwanikonhrakon  tsinikon  itewat  ne  kari- 
waksen,  nok  atsennonniatserakon  aiakwa- 
tonnhokten ;  aiakwahawake  ethone  Iesos 
raosennatokenti  nonkweriasakon  nok  oni 
tsi  iakwasakaronte. 

Takwaienha.  .  .  Wari.  .  .  Ahonwasen- 
naien.  .  . 

IV.  Sose  saiatatokenti,  tisariwaieri  ko- 
wa,  hiarihotasienni  ne  Rawenniio  tsi  Ro- 
ienha  ensesakoskontako  nonkwe  noneshon  ; 
sahiahrori  ne  rokstenseratokenti  rotoken- 
sehakwe  Simeon  tsini  hotiiatawensere  Ie- 
sos  nok  Wari,  tsi  nenhnironhiaken,  akwa 


RONWENNITENSTAKWA 


251 


iken  sanikonhranonwakon.  Nok  tenh- 
non  ok  sa  ok  tsiononteratie  wa- 
tsennonniatserowanen  satsennonnihon,  sa- 
hiahrori  tsi  kentiohkowanen  nonkwe  enion- 
tsennonniate  Iesos  raoronhiakensera,  en- 
tsionteskontako,  nok  iatekakonte  entsia- 
konnheke. 

Kwennitentase,  ne  askwentenrate  tsi  e- 
thone  sanikonhranonwakon,  nok  satsen- 
nonnihon,  askwaterennaienhase,  asonkwen- 
tenre  ne  Rawenniio,  aiakwaiatarake  ne 
kentiohkwiio  ensakoteron  ne  karonhiake, 
ne  ensakotenrate  tsi  sakoronhiakense  Iesos, 
nok  tsi  iakoterennaienni  Wari  ioiatatokenti. 

Takwaienha.  .  .  Wari...  Ahonwasen- 
naien . . . 

V.  Sose  saiatatokenti,  saiatanehrakwat, 
akwa  satsteniaron  hetsenonnhatieskwe  ne 
Niio  Roienha  onkwe  rotonhon,  akwa  tet- 
siatatenonweskwe ;  ionehrakwat  tsiniiot  tsi 
satateronhiakenton  satseseronnien  satsenon- 
ten  oni,  senha  tenhnon  Esiptke  sasewate- 
kwashen.  Nok  tenhnon  akwa  ionehrakwat 
satsennonnihon,  tsi  tiotkon  senikwekonha- 
tieskwe,  nok  sasatkahto  watkarin^  ne  kaia- 
tonnik  sonha,  sahatohetste  Iesos  tsi  tiena- 
kere  Esiptronon. 


252 


SOSE  KOIATATOKENTI 


Kwennitentase,  ne  askwentenrate  tsi 
ethone  sanikonhranonwakon,  nok  satsen- 
nonnihon,  askwaterennaienhase,  asonkwen- 
tenre  ne  Rawenniio,  aiakwatohtarhoseke 
notkonseraksen,  aiakwatekwenniheke  iako- 
nikonhrotakwatha  okonha,  aiakwatenni- 
konhranentasi  tsinikon  kanakere  nonwen- 
tsiake,  aiakiwenniioste  Iesos  nok  Wari,  tsi 
neniakionnheke,  nok  oni  tsi  neniakwatonn- 
hokten. 

Takwaienha.  .  .  Wari.  .  .  Ahonwasen- 
naien .  .  . 

VI.  Sose  saiatatokenti,  §aiatanehrakwat, 
shenakerani  nonwentsiake  ratironhiakehro- 
non,  sanehrakohon  sasatkahto  hiawenna- 
rakwen  ne  Ronwanontiio  karonhiakwekon, 
othenon  atsennhane;  satsennonnihon  saton- 
tatsiatenhawe  Iesos  tsinon  akwa  nitesewa- 
nakere,  ok  sane  tatesanikonhraren,  aseken 
hetsetsaniskwe  Arkelaus,  Herotkenha  ro- 
ienha.  Nok  tenhnon  ok  sa  ok  raronhiakeh- 
ronon  wahiahrori,  wahenron:  Skennen  sen- 
nontonnionhek ;  nok  Nasaretke  wesesewe 
ise,  Iesos  nok  Wari. 

Kwenni^entase,  ne  askwentenrate  tsi 
ethone  sanikonhranonwakon,  nok  satsen- 
nonnihon,  askwaterennaienhase,  asonkwen- 
tenre  ne  Rawenniio,  tosa  taiakwaterien- 


KOi\  WENNITENSTAKWA 


253 


tarha  othenon  aionkwaiatawen,  skennen 
aionkwanikonhriiohake,  skennen  taiakionn- 
heke,  aetewakwekonhake  Iesos  nok  Wari, 
nok  tsi  nentiakwenheionsere,  aiakion  nok 
ise  oni  akion  nonkwatonnhetston. 

Takwaienha.  .  .  Wari.  .  .  Ahonwasen- 
naien.  .  . 

VII.  Sose  saiatanehrakwat,  aiesanake- 
ren  tsini  saiatatokenti,  ethone  sahiatahtonse 
ne  raksaa  Iesos,  iah  se  tesariwa  tekenhne, 
akwa  ionehrakwat  sanikonhranonwakon, 
satsiatisake  ashen  nonta  tsini  kariwes. 
Nok  tenhnon  akwa  ionehrakwat  oni  sa- 
tsennonnihon,  sonsatsiatatsenri  ononsato- 
kentike,  tehatihtarakwe  ne  ronttokha,  sa- 
kotirihonniennis. 

Kwennitentase,  ne  askwentenrate  tsi 
ethone  sanikonhranonwakon,  nok  satsen- 
nonnihon,  askwaterennaienhase,  asonkwen- 
tenre  ne  Rawenniio,  tosa  nonwenton  asa- 
kwatewentete  lesos,  tosa  othenon  aonsaia- 
kwatsteriste  ne  ioriwatsanit ;  nok  tokat  etho 
naionkwaiatawen,  tosa  aiakwatorisen  asa- 
kwaiatisakseke  tsiniiore  iawet  iaonsasa- 
kwaiatatsenrion,  senha  tsi  nentiakwen- 
heionsere,  aiawens  *asakwakenseke  ne  ka- 
ronhiake  nok  tasakwariwakwasehek$  tsini 
hotanitenraskpn. 


254 


SOSE  KONWENNITENSTAKWA 


Takwaienha.  .  .  Wari...  Ahonwasen- 
naien.  .  . 

Rotasawatie  ashen  nioserashen  enthrose- 
raierite  Iesos,  iienhrakwe  nonkwe:  roienha 
ken  Sose. 

v.  Takwaterennaienhas,  Sose  saiatato- 
kenti. 

r.  Aiawen  taiakwatentsa  tsini  sonkwar- 
haratstenni  Kristos. 

Tewaterennaien :  Niio,  ise  ionehrakwat 
tsiniiot  tsi  tesennonton-ties  nakwekon,  het- 
sitenron,  hetsiatarakwen  Sose  roiatatokenti 
oseronni  tahniterontake  ne  Sanistenserato- 
kenti ;  askwentenre,  kwanekennis,  ason- 
kwawennakaratatseke  ne  karonhiake,  ne 
sakwasennaiens  sonkwaiatakennhaonhaties 
nonwentsiake.  Kwennitentase,  ise  sonnhe 
onwe  nok  iesawenniiostha  iatekakonte  tsi- 
nenwe.  Ethonaiawen. 


Ronwennitentase  Sose  Roiatatokenti 
Tiohton  Nonta  Nasakoterenna- 

IENHASE  NAIAKAWENHEION- 
TIIOHAKE. 

Nenieriwaierite  entsiontonnhakanonni,  entia- 
konikonhrasahate  oni,  wasakotenre  Pie  IX  ken- 
ha,  (5  senvie  1849),  taiontentsa  300  niwenniserake 


NAIAKAWENHEIONTIIO 


255 


ne  tewateriwaserakwatha  sonha,  ne  sewennise- 
ratson ;  nok  oni  tewateriwaserakwatha  kowa,  nen- 
iakoriwaieriton  tiohton  nonta,  kawenniio  aon- 
saiontateronkwase,  aieiatarane,  nok  akonwate- 
rennaienhase  ne  Kentiohkwatokenti,  tsini  honi- 
konhroten  n’Ariwawakon  kowa. 

Ionterennaientakwa  naiakawenheiontiio : 

Sewenniio,  wakaterientare  tsi  enkiheie ; 
tokat  kennikariwesha  skonnhe,  tokat  iah- 
taonsonkerhene  nonwa  wakitafe ;  ne  isehre, 
aionnontonnion  nakotafe  aienrheke,  iawet 
kiheionsere.  Wakaterientare  oni,  Sewen- 
niio,  tsi  ethone  nentkatonnhoktane,  enkas- 
kanekseke  niah  nonwenton  taonkeriwane- 
ren,  enkennhatenseke  oni  tsinikon  niahten- 
konwennaieriton ;  askitenre  kati  etho  nas- 
kenikonhrotenste  nonwa.  Akwa  tokenske 
sekswens  ne  kariwaneren ;  akwekon  ka- 
tontats  tsini  wakerihonniennis  ne  Sentioh- 
kwatokenti ;  akenikonhrakwekon  konnon- 
wes,  nok  oni  nakwatatekenson  nonkwe 
ethoni  khenoronkwa  tsi  nii  nikatatenoron- 
kwa ;  ikehre  oni  sonhaa  akonkonnienstake 
nonwa  nok  tsi  nentkiheionsere ;  konhiennis 
nakwatonnhetston,  neh  niahtiiaiehewe  tsini 
seronhiakense. 

Wari  saiatatokenti,  seronhiakehronon 
takiatanonstats,  saiatatokenti  ne  sate  teion- 


i>56 


SOSE  ItOAAVEIMiXITENSTAKWA 


kiiats,  nok  sewakwekon  sewaiatatokentison 
karonhiake  sewatsennonni,  askwateren- 
naienhase,  nahitsaniseke  ne  Rawenniio 
nonwentsiake,  ahiwennaieritseke  oni,  aon- 
tiesenhake  ahiientOrhane  karonhiake  tsi 
nenkatonnhokten.  Ethonaiawen. 

Wahonwaneken  Sose  roiatatokenti  asakote- 
rennaienhase  naiakawenheiontiio: 

Sose  saiatatokenti,  hientenron  ne  Ra- 
wenniio,  Iesos  nok  Wari  hninentsake  sa- 
tonnhoktaon ;  tesatentson  netho  naesaiata- 
wen,  aseken  tiotkon  tsinahe  tsi  sonnhekwe, 
shenoronkwake  Iesos  nok  Wari.  Ii  tenh- 
non  ionkwariwanerahakskon,  teionkwa- 
tentson  asonkwatewentete  ne  Rawenniio, 
aseken  sakwanikonhraksaton.  Tokat  tenh- 
non  iaskwatatiase  Rawenniioke,  iah'  taon- 
ton  aiakwatkaronni.  Ise  hetsenonten  Iesos, 
hetsenonnhakwe,  tenhnon  tetsiatatenoron- 
kwakwe,  wakwaniahese,  kwanekennis  as- 
kwaiatakennha ;  iah  sane  teionkwarihonte 
askwentenre ;  ne  tenhnon  askwentenrate, 
tsini  shenoronkwakwe  Iesos  nok  Wari,  tiot- 
kon  sewakwekonhatieskwe  nonwentsiake, 
tosa  nonwenton  asakwatewentete  ne  Ra- 
wenniio,  tosa  aonterisi  nonkweriasakon  ne 
ioianerenstakwa.  lesaiatakennhaon  Iesos 


NAIAKAWENHEIONTIIO 


257 


nok  Wari,  sasatonnhokten,  askwaiatakenn- 
ha  nonen  entiakwenheionsere,  aiawens  iate- 
kakonte  takwanonweratonseke,  nok  tasa- 
kwariwakwaseke  ne  Rawenniio  karonhiake. 
Ethonaiawen. 

lesos,  Wari,  Sose,  wakion  nakenikonhra, 
nakweriasa  nok  tsi  konnhe;  (i) 

lesos,  Wari,  Sose,  takwaiatakennha  no- 
nen  entkiheionsere ; 

Iesos,  Wari,  Sose,  askwentenre  nentka- 
lonnhoktane  skennen  aetewakwekonhake. 


Ronwawis  Nakonikonhra  Sose. 

Tsi  enwa  tennitok  ten  Sose  rawennita, 
aierihokten. 

Saiatatokenti  kowa,  tsini  kentiohkwa 
nakoiatatokentison  karonhiake  iakotsen- 
nonnianion,  ise  sonhaa  sarihonte  aiesakon- 
nienstake,  aiesanoronkwake,  aiesennitenta- 
v  seheke ;  aseken  senha  ioriowanens  sariwaie- 
riton  nonwentsiake,  nok  tsiatanoron  kowa 


(i)  Tekanerenston  naierihokten  300  niwenni- 
serake  ne  tewateriwaserakwatha  sonha,  iken  100 
ne  tsioriwatson  ionterennaientakwa.  (Pie  VII,  28 
afri  1807). 


9 


258 


K0NWAWI8  NAKONIKONHRA  SOSE 


ne  karonhiake,  sakweniatserowanen  Rawen- 
niioke.  Rotonte  ne  Iesos,  hiaiatarakwen  at- 
sehiaron,  iotonte  oni  ne  Wari,  ne  tetsiate- 
rahnekenskwe  nonwentsiake,  tsini  wakie- 
renhatie  nonwa.  Ne  ken  wenniserate  wa- 
konhiatarako  askeriwakennhase  tsi  thente- 
ron  Iesos  nok  tsi  ieteron  ne  Wari.  Iosat- 
ste  wakaterientason  tsi  iah  nonwenton  ta- 
konhiatewentete ;  tsinenwe  enkonnheke,  nia- 
te  wenniserake  enkonhiennitentaseheke ; 
wakonhiatarako,  wakonrihonten  asenonnha 
nakwatonnhetston,  tosa  nonwenton  aioia- 
toron  ne  ioriwatsanit ;  wakonhiataienthose 
nakweri,  nakwatonnhetston  kenikwekon  ne 
kieronke ;  wakonwenniioste  nakiotensera 
okon,  akeronhiakensera  okon,  nok  oni  tsi 
konnhe.  Konnekennis,  saiatatokenti  kowa, 
takwennakeraton,  ise  oni,  Wari,  oseronni 
teseniterontakwe,  iatsenon  ne  Iesos  ne  ra- 
onhaa  wakatateriwisahase  ahinoronkwake, 
ahisennaienheke,  raonhaa  raowenk  aken- 
hake  tsi  konnhe.  Konhiennitentase  kati, 
askitenre,  askiatanonstatseke,  nok  akiatara- 
ke  tsini  kentiohkwa  iesasennaiens.  Tsi  ok 
nahoten  nakatieranion,  askienawase,  ias- 
kwatatiase  tsi  renteron  Iesos,  nok  tsi  iete- 
ron  ne  Wari,  nok  tosa  askiatewentete  nen- 
tkatonnhokten.  Ethonaiawen. 


Sose  Roiatatokenti  Raorenna. 

Iesanentons,  Sose,  eronhiakehronon ; 
Ne  iesanentonkwa  tsini  tsiatanoron. 

Ii  oni,  iakionkwe,  kwaiatanehrakwas, 

Tsini  saiatatokenti. 

Hiaiatanoronston  ne  Sonkwawenniio, 
Akwa  hiarihonte  sheiatsteristakwe, 
Sheiatakennhaskwe  lesos,  Wari  oni; 
Hetsehiaron  Hiaiatison  ! 

Sahennakerate  Sonkwaskontakohe, 
Onontiio  Herot  tsi  rorioserene; 

Nok  wathetsiatakwe,  ok  sa  weswateko, 
Esiptke  weswatekwashen. 

Sotsi  iotsennonniat  tsini  hetsitenron 
Ne  Raksaa  Iesos ;  aseken  tokenske 
Ahon ah r i skonhon  eksa  okon  kenha, 
Ethone  sahonwatirio. 

Askwentenre,  Sose,  askwaienawase, 
Aionkwakwisrontie  kariwiiostonke ; 

Nok  neniakwenheie,  askwaiatorenne 
Tsi  tsiteron  karonhiake. 

A i etin entonn i on  nonwa  nok  tsinenwe 
Ne  nashen  nihati  raonhake  Niio  : 

Roniha,  Roienha,  ratikwekonhatie 
Rotkon  Roiatatokenti ! 


Ethonaiawen. 


ION TEREN N AIEN TAKWA  SONHA 
RONWENNENNITEN  STAKWA 
RAOTIWATSIRATOKENTI 
IESOS,  WARI,  SOSE. 


Ne  TSI  KENTIOHKWAIEN,  TSl  1ENAKEREN ION 
NIAKORIWIIOSTONTSERAKWEKON,  AKO- 
TIOHKWA  NE  RON WATIWENNIIOSTHA 

Raotiwatsiratokenti  Iesos, 

Wari  nok  Sose. 

Akwa  raskaneks  n’Hetsitewaniseratokenti  Ari- 
wawakon  kowa,  Reon  XIII,  niate  kawatsirake  ne 
teieiasontha  aieiatarake  tsi  etho  nikentiohkoten. 

Ken  kati  kaien  nakoianerensera  tsini  kawatsi- 
rake  ronwatiwenniiositon  lesos,  Wari,  Sose  Rao- 
tiwatsiratokenti,  tsi  iewatsiraientons.  Raonha 
Ariwawakon  kowa  Reon  XIII  roianerenserjson, 
sathaiatonserareniate  ne  aoriwake,  14  siskare  sen 
1892.  Kennihawennoten  : 

“  1.  Ne  iorihonnibon  iakoitiohkonni  tsini  ka- 
watsirake  ronwatiwenniioston  Raotiwatsirato- 
kenti  tsi  iewatsiraientons,  ahonwatisennaien,  aiont- 
kennisa  aionterennaien  niate  wenniserake,  akta 
tsi  ratiiatare  .Iesos,  Wani,  Sose  Raotiwatsira- 
tokenti,  aiontataskennha  tenhnon  ahonwatinake- 
ren  tsini  thotiriwaierikwe,  tsi  ok  naieiatoten- 
hake,  senha  tenhnon  ne  iakoiotenion. 


I.  W.  S.  KONWATIWENNIIOSTHA 


261 


“  2.  Saiatat  ne  kowanen  roterihonte,  roiata- 
nonnha  Ariwawakon  kowa,  roriwawase  oni,  ohen- 
ton  enhaterihonten  ahonwakowanenhake  Owatsi- 
ratokenti  aotiohkwa ;  tehnihase  hniriwawakon, 
nok  saiatat  ratsihenstatsi  enhonwaienawase  tsi 
enhatiriwatsteriste  nene  kentiohkwanoron,  ka  ok 
nonwe  aienakereke  ne  ieiatare,  aiawens  oni  senha 
aionitiohkwatehiarontie. 

“  3.  Ratiriwawakonson,  tsinonni  hatinakere- 
nion,  enthonennonton  enhonwaiatarako  saiatat 
ratsihenstatsi,  enhonwarihonten  oriwakwekon 
ahakwatako  Owatsiratokeniti  aotiohkwa  aori- 
wake. 


“4.  Ne  ratitsihensitatsi  netho  nenhonterihon- 
ten,  enhatiriwaseronni  ne  ratitsihenstatsi  sonha 
enskatson  tsi  kanataientons ;  nene  ratitsihens- 
tatsi  sonha  ensakotisennaronnion  tsini  kawatsi- 
rake  eniontiataren  Owatsiratokenti  aotiohkwake, 
nok  enthontenniete  akosenna  Ariwawakon  ko- 
wahne. 


“  5.  Raonha  Ariwawakon  kowa  Reon  XIII 
thennontonhon  oh  naonterennaientakserotenhake, 
nenierihokten  nahonwatiwenniiostake  Raotiwa- 
tsiratokenti  Iesos,  Wari,  Sose,  tsi  iewatsiraien- 
tons.  Oktikawenniio  skawatsiratson,  tokat  tohlca 
nikawatsirake  taieiena  tsi  enierihokten,  enhaton- 
teke  ne  ratsihenstatsi  sakor ih 011  n iennis . 

“6.  Tsini  kawatsirake  eniontathonkariake  aion- 
tiataren,  ioteriwison  akononskon*  aieiatonsera- 
nentakte,  etho  enhatiiatarake  Iesos,  Wari  Sose; 
tenhnon  arahonne  tsioriwat  ne  sewenniserat,  oka- 


262 


NE  TSI  KENTIOHKWAIEN 


rasneha  tokat  aontonseke,  enskatne  aionteren- 
naien,  akta  tsi  enhatiiatarake  Iesos,  Wari,  Sose. 
Ioianere  ethone  aierihokten  nene  roterennaien- 
takserahniraton  Ariwawakon  kowa,  tenhnon  aia- 
iron  oni: 

Iesos,  Wari,  Sose  wakion  nakweriasa, 
nakenikonhra,  nok  tsi  konnhe; 

Iesos,  Wari,  Sose,  askwaiatakennha  no- 
nen  entkiheionsere ; 

Iesos,  Wari,  Sose,  askwentenre  nentka- 
tonnhoktane  skennen  aetewakwekonha- 
ke.  (i) 

“  7.  Watons  aiontste  tsi  ok  nakaiatonseroten 
ronwatiiatare  Raotiwatsiratokenti ;  tokat  tenh- 
non  aiontste  kaiatonsera  sonha,  iahte  ionatenro 
nahoten  iakotateriwisahani  ne  ieiatare,  enthen- 
nonton  Ariwawakon  asakonnhese  ne  naiontste. 

“  8.  Tsini  kawatsinake  eniontatsennaronnion, 
akowenk  enwaton  tewateriwaserakwatha  sonha, 
nok  tsinikon  Ariwawakon  kowa  sakowi  ne  kano- 
ron  ne  ieiatare.” 

Tewateriwaserakwatha  sonha  akowenk  ne  ieia- 
tare  tsi  ehni  kentiohkoten,  tsinahariwahnirate 


(1)  Tsini  ioniwake  entsiontonhhakanonni  enie- 
rihokten  nene  ashen  niwaterennaientaksenake, 
kaien  taiontentsa  300  niwenniserake  ne  tewateri- 
waserakwatha  sonha,  sewaterennaientakseratson 
aowenk  100  niwenniserake.  (Pie  VII,  28  afri 
1807.) 


I.  W.  S.  RONWATIWENNIIOSTHA 


263 


Reon  XIII  sonta'haiatonserareniate  ne  aoriwake, 
20  siskare  sen  1892 : 

“  I.  Tewateriwaserakwatha  kowa:  —  Kawen- 
niio  aonsaiontateronkwase,  aieiaitarane,  iaiekwa- 
tho  ononsatokentike,  nok  etho  aionterennaien 
tsini  honikonhroten  Ariwawakon  kowa,  tsinia- 
kon  ieiatare  enwaton  taiontentsa  tewateriwase- 
rakwatha  kowa:  1)  Ne  wenniserate  eniontiata- 
ren,  enierihokten  ne  waterennaientakseranoron 
roriwahniraton  n’Ariwawakon  kowa,  roriwison 
aierihokten  nahonwatiwenniiioste  tsi  iewatsiraien- 
tons  ne  Raotiwatsiratokenti ;  2)  Ne  wenniserate 
tsi  eniontkennisa  enskat  ne  tsioserat  ne  ieiatare, 
ase  entsiakonni  tsi  iakotathonkariakon  saontia- 
taren ;  3)  Nonen  ienskahewe  ne  wenniserano- 

rons :  Sahatonni,  Tsinaontatenoronkwanion, 

Sathonwanoronkwanion  Iesos,  Sonsahatonnhete, 
Karonhiake  isonsarete,  Wari  sontiatata,  Sonnake- 
rate  Wari,  Sahahroriana,  Saontathaseron,  Sat- 
konwaskwenhawe,  Sose  tsi  rawentawen  sonha 
(19  siiskare  mars,  tenhnon  tsi  ronwennakeraton, 
ashenhaton  Niiohne  tsinahe  thothonnheton  Ie- 
sos),  nok  Sakonwaniakten  Wari  (23  siskare  sen- 
vie)  ;  4)  Tsi  ienskahewe  Raotiwatsiratokenti  ra- 
onentawen ;  5)  Tikate  sewennitatson,  sewenni- 

serat  ne  neniakotatenniserarako  ne  ieiatare,  ka- 
wenniio  aiakoriwaieriton  tsini  wennites  tsi  en- 
skatne  iakoterennaien,  tsi  iakowatsiraien,  akta  tsi 
ratiiatare  Raotiwatsiratokenti ;  6)  Onen  tenhnon 
tsi  neniaiheionseree,  tokat  ethone  niahtaiekweni 
aonsaiontateronkwase  nok  aieiatarane,  aonsaion- 
tatrewate  sane  tsi  iakoiriwaneren,  nenkonwana- 
ton  lesos  raosennatokenti,  akonikonhrakon  ara- 
honne,  naiakonoronseheke  aiontati. 


264 


NE  TSI  KENTIOHKWAIEN 


“II.  Tewateriwaserakwatha  sonha:  —  Sakowis 
oni  Ariwawakon  kowa  ne  ieiatare  taiontentsa : 
i)  7  nioserake  nok  7  nioriwake  ne  kaieri  niwa- 
sontashen  ne  tewateriwaserakwatha  sonha,  nen- 
tsiontonnhakanonni  iaiekwatho  ononsatokentike, 
nok  enionterennaientakwe  nahaiatakennhaseke  ne 
Rawenniio  Kentiohkwatokenti,  nonen  ienskahe- 
we :  Wari  awentawen  saiotkensera  onaraseha, 
Sakonwaiatenhawite  ononsatokentike,  tsi  Kon- 
wennakeraton  niakoriwiioston ;  nok  oni  tsini 
wenniserake  nenskatne  tsi  ieteron  akononskon, 
entsiontonnhakonni,  enierihoktake  akta  tsi  ron- 
watiiatare  Raotiwatsiratokenti,  ionterennaientak- 
wa  sonha  ne  rotennhaon  Ariwawakon  kowa  Rao- 
tiwatsiiratokenti  ronwennennitenstakwa ;  nok  oni 
tsini  ioriwake  enieiatarake  neniontkennisa  ne 
ieiatare;  2)  Taiontentsa  oni  300  niwenniserake 
ne  tewateriwaserakwatha  sonha,  tsini  ioriwake 
tsiakotatrewatonhatie  enierihokten  ohenton  tsi 
ratiiatare  rontatien  .sonha  Iesos,  Wari,  Sose,  tsi 
ok  nakawennotenhake  tekawennotakwen,  ne  ion- 
terennaientakwa :  O  Iesos,  saiatanonwet  onwe... 
sk.  268.  'Tokat  tenhnon  iakonoronse  naierihokten 
nene  ionterennaientakwa,  ne  tsi  iakononwaktani, 
tokat  oni  oia  nahoten  aontakarihonniate,  ne  ia- 
tenskene  naionteweienton  aierihokten  wisk  Tak- 
waienha,  Wari  tekonnoronkwanions ,  Ahonwasen- 
naien;  3)  Sakowis  oni  ne  ieiatare  taiontentsa 
enskat  sewenniserat,  200  niwenniserake  ne  tewa- 
teriwaserakwatha  sonha,  naiairon : 

Iesos,  Wari,  Sose,  aontaskwaswatheten, 
askwaienawase,  aonsaskwaiatatako ! 

“  4)  Sakowis  oni  Ariwawakon  kowa  ne  ieiatare 
taiontentsa  100  niwenniserake  ne  tewateriwase- 


I.  W.  S.  RONWATIWENNIIOSTHA 


265 


rakwatha  sonha,  nenhonwatiniionte  nakoren 
naiontiataren  Owatsiratokenti  aotiohkwake ; 
5)  Akowenk  ne  ieiatare  60  niwenniserake  ne  te- 
wateriwaserakwatha  sonha,  tsini  ioriwake  nako- 
nonsatokentike  enieiatarake  tsi  ionterennaienh- 
nes;  tsini  ioriwake  eniontataterennaienhase  nia- 
kowentaon  sate  ieiatarakwe,  enierihokten  nakori- 
wake  5  Takwaienha  nok  5  Wari  tekonnoronk - 
wanions;  tsini  ioriwake  eniakoioten  ne  skennen 
aonsonton  tsi  iewatsiraientons  iah  skennen  te- 
kenhne,  tsinikon  oni  eniontataskennhen  nasakoti- 
haharate  ne  karonhiake  aiontsennonni  notiake  ne 
iakothaharakwenne  ne  kariwiioston,  tsi  oni  ni- 
kon  eniontsteriste  naiontaterihonnien  neksa  okon- 
ha  ne  ionteriwaienstakwa  kariwiioston,  nok  oni 
tsi  ok  nahoten  ne  kariwiio  aieriwaierite,  naienr- 
heke,  ne  aiotsennonniatakwe  tsi  kentiohkwaien 
ne  Owatsiratokenti  aotiohkwa. 

“  Nene  tewateriwaserakwatha  sonha  nok  oni  ne 
tewateriwaserakwatha  kowa,  watons  aiontaton 
ne  ieteron  tsi  tetieseronniatha  taonsaieriwaserak- 
watake.” 

Etho  kati  nasakotemre  n’Ariwawakon  kowa 
Reon  XIII  tsini  kawatsirake  eniontiataren  ne 
rotiohkwahniraton  Owatsiratokenti  aotiohkwa. 
Kennihawennoten  sekon : 

“  Wakatennhane  oni  tsinikon  ne  kentiohkwa- 
ienton  Owatsiratokenti  aotiohkwa  sonha,  ka  ok 
nonwe  nonwentsiakwekon,  iawet  skentiohkwat 
aonton  nene  wakitiohkonni.  Iah  sane  te  ikehre 
aonsakerisi  tsi  kentiohkwaientakwe,  mene  wahon- 
nise  Ariwawakon  kowa  roriwison,  roriwahnira- 
ton  oni  tsini  iakoianerenseroten,  otiake  isinon  ne 
200  nioserake  tsimahe  tsi  kentiohkwaien.,, 


266 


NE  TSI  KENTIOHKWAIEN 


Iah  kati  tehariwahtontha  Ariwawakon  kowa 
ne  Wari  iotiienha  aotitiohkwa}  ne  iakotiohkonni 
Tekiatontarikon  tsini  kahawi  1665,  wahariwahni- 
rate  nethone  roterihontakwe  Ariwawakon  kowa; 
Kentake  tenhnon,  tsinon  thatinakerekwe  ne  ron- 
watisot  okon  kenha  ne  Kahnawakehronon,  tia- 
kotiohkonni  ne  Wari  iotiienha  tsini  kahawi  1675  ; 
eh  nahe  .tsi  wataties  nene  kentiohkwanoron  Kah- 
nawake. 

Iah  oni  tehariwahtontha  Ariwawakon  kowa 
Sawatis  raotiohkwa,  ne  rotiohkwahniraton 
Kahnawake,  n’Ariwawakon  kenha  Ennias  Bour- 
get  kenha,  tsini  kahawi  1853,  nahontataskennhen 
ne  rotiskenrakehte  nahatiriwiiostonhake,  nahon- 
teweienton,  tosa  ahontstake  ne  iontonweskwatha 
sonha,  iakonikonhrenhawitha  nonkwe  kariwak- 
senke. 

Nene  kennaheha  rotiohkonni  Ariwawakon  ko- 
wa,  oia  nennee  nikentiohkoten,  oia  iawet 
niioianerenseroten.  Tsi  iewatsiraienton  nene,  tsi 
ieiatare;  nok  ne  ieiatare  ne  Wari  aotioh- 
kwake  nok  Sawatis  raotiohkwake,  tsionkwe- 
tatson  nene,  tsi  ieiatare.  Ok  sane  raskaneks 
Ariwawakon  kowa  akwekon  taiontatseron- 
nienniheke  tsini  kentiohkwaientons  ne  ken- 
tiohkwatokenti  >sonha,  iawet  skentiohkwat  aon- 
ton  ne  Owatsiratokenti  kentiohkwase  aotioh- 
kwa.  Ioteriwison  ki  ne  kontiiatare  ne  Wari  io- 
tiienha  aotiohkwake,  nok  oni  ne  Sawatis  rao- 
tiohkwake  ratiiatare,  aiontsteniaron  ahonwawen- 
naierite  n’Hetsitewenniseratokenti,  iken,  ahon- 
watiwenniioste  Rontatien  sonha  Iesos,  Wari,  Sose, 
iah  se  akaonhaa  teken,  ok  eken  oni  tsi  iakowa- 
tsiraien,  aiontatsennaren  ne  kentiohkwase,  aion- 
tsteniaron  niate  wenniserake,  arahonne  okaras- 
neha  nonkati,  enskatne  aionterennaien  tsi  iako- 


I.  W.  S.  BONWATIWENNIIOSTHA 


267 


nonsoton,  akta  tsi  ratiiatare  Raotiwatsiratokenti, 
nok  tsini  iontkennisas  sewennitatson  tsini  ia- 
korennhaon,  ase  aonsaiakonni  tsi  ronwatiwenni- 
ioston  rontatien  sonha,  naierihokten  ne  roteren- 
naientakserahniraton  Ariwawakon  kowa ;  etho 
naontawe  akowenk  akenhake,  nok  oni  nakowa- 
tsire  aowenk  akenhake,  ne  iontsennonniatakwa 
ne  ieiatare  ne  Owatsiratokenti  aotiohkwake. 

Ne  thariwawakonne  Tiohtiake,  sakwaniken- 
ha  Etwar-Saro  Fabre,  ok  sa  ok  wahowennarakwe 
n’Ariwawakon  kowa,  sahariwasa  raoiatonserake, 
27  siskare  tesember  1892  nithoiaton,  akentiohkwa- 
ientake,  tsi  kanataientons  tsinonni  hatsteristha, 
ne  kentiohkwase  Owatsiratokenti  aotiohkwa,  wa- 
sakohretsiaron  oni  tsiniakon  iewatsiraientons 
raonwentsiake  aiontiataren. 


Ronwatiwenniiostakwa  Raotiwatsirato- 

KENTI  TSI  lEWATSIRAIENTONS. 

O  Iesos !  saiatanonwet  kowa,  seskwas- 
kontakwen,  karonhiake  nitisenon  tashes- 
watheten  nonkwe  sewennake,  seweiennake 
oni ;  onwentsiake  tsi  iseskwe,  eso  niosera- 
ke  sataseton  raotinonskon  Wari  nok  Sose, 
tsi  tkanataien  Nasaret,  shewennarakwakwe, 
sawatsiratokentiston ,  seron  :  akonwanakera- 
niheke  nonkwe  tsi  iewatsiraientons ;  asiena 
tsi  kwawis,  kwawenniiostha  oni  onkwawa- 
tsirakwekon,  ise  sawenk  akenhake.  Sheia- 


268 


EAOTIWATSIRATOKENTI 


tanonstatsek,  teshesniek,  sheiatahniratsek ; 
aiawens  aiesatsaniseke,  skennen  takenhake, 
taiontatenoronkwake,  taonsahontierenhake 
sewawatsiratokenti,  nok  akwekon  sataia- 
kwatsennonni  karonhiake  iatekakonte. 

Wari,  Iesos  Hetsienha,  hetsenoronkwa- 
kwe,  ii  oni  takwaienha,  ne  askwentenrate, 
tsi  takwanoronkwa,  nok  tsini  satanitenras- 
kon,  aiawens  Iesos  ahariwanonwene  tsi  sa- 
kwawenniioston  tsi  iakwawatsiraientons, 
nok  niatekon  ne  kanoron  asonkion,  ason- 
kwatsennonniaten. 

Sose,  saiatatokenti  kowa,  shenonnha- 
kwe  Iesos  nok  Wari,  askwaterennaienhase, 
asonkion  ne  Rawenniio  nahoten  ionkwaie- 
was,  nonkwatonnhetston  aoriwake,  onkwa- 
ieronke  oni  aoriwake ;  aiawens  taetewaiena, 
ise  tenhnon  Wari  ioiatatokenti,  tasakwa- 
nonweratonheke  iatekakonte  ne  karonhiake 
Sonkwawenniio  Iesos  sesonkwaskonta- 
kwen. 


Ronwennennitenstakwa  Raotiwatsira- 

TOKENTI. 

O  Iesos !  saiatanonwet  onwe,  ne  tsi  iah- 
tiiaiehewe  tsini  tisariwaierikwe,  saiatato- 
kentonne  oni,  sawatsiranoronston  ne  sata- 


K  O  N  WEX  iN'ENNITENSTAKWA 


269 


tewatsirarakwenni  nonwentsiake ;  teska- 
nerak  satanitenraserakon  tsi  ionkwa- 
watsiraien,  teionkwatontsote  sasitakta, 
kwennitentase  askwentenre.  Sehiarak  tsi 
ise  sawenk  iotonhon  nonkwawatsira,  ase- 
ken  kwawenniioston  tsi  iakionnhe.  Ise,  Niio 
satanitenraskon  kowa,  seiatakennha,  seia- 
tanonstatsek  ne  iontkaronniatha  sonha,  se- 
ienawas  othenon  teioton went s ioni ,  seiatah- 
niratsek  oni  aioriwatokentonhake  ahon- 
watinakeraniheke  Sewawatsiratokenti ;  aia- 
wens  aiesawennarakwake,  aiesanoron- 
kwake  oni  nonwentsiake,  nok  aiesasenna- 
ienheke  iatekakonte  ne  karonhiake. 

O  Wari !  senistenseriio  kowa,  kwaneken- 
nis,  askwaiatakennha,  ionkwaterientare 
n’Hetsienha  enhiatontatse  othenon  atsene- 
ken. 

Ise  oni,  sakstenseratokenti,  saiataneh- 
rakwat  Sose,  askwaienawase  tsini  sakwe- 
niatserowanen,  iaskwatatiase  tsi  ieteron  ne 
Wari,  aonha  iahoriwaienhase  ne  lesos  non- 
kwaterennaientaksera. 

Iesos,  Wari,  Sose,  wakion  nakweriasa, 
nakenikonhra  nok  tsi  konnhe. 

Iesos,  Wari,  Sose,  takwaiatakennha  no- 
nen  entkiheionsere. 


270 


OWATSIRATOKENTI 


Iesos,  Wari,  Sose,  askwentenre  nentka- 
tonnhoktane  skennen  aetewakwekonhake. 

Iesos,  Wari,  Sose,  aontaskwaswatheten, 
askwaienawase,  aonsaskwaiatatako. 


OWATSIRATOKENTI. 
(Wari  Iotiienha  Aotitiohkwa). 


Kentiohkwaien  kariwiiostonke  Owatsiratoken- 
ti  konwaiats,  tsiniiot  ne  skawatsirat  akenhake  ne 
sateieiatare,  tsiakotiatarakwen  tsini  iakorihoten 
nonkwe  sonha,  iakotathonkariakon  nahonwati- 
nakeren  ne  rontatien  sonha  Iesos,  Wari,  Sose, 
akwa  iakorihontion  ohneika,  kanakwaiesatsera 
nok  iontonweskwatha  okon. 

Ne  akwa  aoriwa  iakotiohkwison  naiakonakwi- 
iohake  nonkwe,  skennen  tataionterahnekenseke, 
aiontatenbronkwake,  taiontatsnieke,  aiontate- 
weientonseke,  nok  aiontatewennarakwake,  ne 
skennen  aionnontonnionheke,  aionteweienton  oni 
tsi  iontateihiarons  nontatien  okonha,  Rawenniio 
ahonwehiaronhase  tsini  iakowiraien. 

Iawetowanen  iakoiatakennhas  nethononni  ieia- 
tare,  aseken  tehonwatikanere  ne  Raotiwatsirato- 
kenti  Iesos,  Wari,  Sose,  nok  rononha  tesako- 
tikanere  ne  rontatienha;  ronwatiwenniiostha  tsi 
iakonnhe,  ok  ne  rononha  tesakotiienawases  tsi 
iakoriwiioston,  nok  oni  tsi  nahoten  iakoriwaien 
nonwentsiake. 


WAKI  IOTIIENHA  AOTITIOHKWA 


271 


Wenheiontiio,  wenheiontatokenti  sakoienni  ne 
Rawenniio  tsi  eniontonnhokten  ne  tiakonikonh- 
rasahaton  tsi  ieiatare;  iakonaktaien  tsinonni  ha- 
titeron  Iesos,  Wari,  Sose  karonhiake,  aseken 
ronwatinoronkwakwe  nonwentsiake. 

Nok  taiontatiatorete  naiontiataren ;  akwa  aia- 
koterientasonhonhake  nentieriwaierite ;  tosa  ok 
sewatieren,  tosa  onwentsiake  aoriwake,  tosa  oni 
onkwe  akoriwake  tsi  aiontiataren ;  akotonnhets- 
ton  ki  ok  aoriwake  tsi  ethonaiontateriwisahase ; 
tosa  oni  aiennhaten  nohnaken ;  aienoronkwake 
tenhnon  tiotkon  tsi  ieiatare,  aienrheke,  ■  enkatste 
tsi  nenkiheie. 

Nok  oni  iakoterihonte  nahonwaienawase  ne 
Rawenniio  rowennenhawe,  nakonwaiatakennha 
ne  kariwiioston  tsi  tienakere.  Ethoni  iakotathon- 
kariakon  tsi  iakotiatare. 


Nensakoterennaienhase  Neniontiataren 

OWATSIRATOKENTI KE. 

Ienskahewe  Owatsiratokenti,  tokat  Satkon- 
waskwenhawe  tsi  awentawen,  kawenniio  enkont- 
kennisa  ne  Wari  iotiienha  nenkonterennaien, 
onen  sasakotati  ne  ronwahniha,  ethone  ensakote- 
rennaienhase  tsini  konti  onen  ieiohe  naiontiata- 
ren,  ionatatennikonhraseronni. 

Tekontontsote  akta  tsi  iehasentakwa,  kontiha- 
serenhawe,  konton  : 

O  Iesos!  saiatanonwet  kowa,  seskwaskontak- 
wen ...  sk.  267. 

Ierihoktha  niate  wenniserake  ne  ieiatare. 


272 


WARI  IOTIIENHA  AOTITIOIIKWA 


Onen  tenhnon  ne  ratsihenstatsi  entharennaket- 
stko : 

Swentiohkwakwekon  ne  tsionkwe,  tetsi- 
sewanonweraton  ne  Rawenniio  tsi  tionnhe. 
—  Aseken  asteson  sonkwentenranions,  nok 
oni  enwaton  tsini  sonkwarharatstenni. 

Enskat  tenieriwakwe  Ahonwasennaien  nok  8 
nioriwake  ne  entsieriwakaratate ;  ok  are  tentsie- 
riwakwre : 

v.  Tetewariwak,  ronwasennaien  nonwa 
nok  oni  tsinenwe ; 

R.  Niio  Roniha,  nok  Roienha,  nok  Rot- 
kon  Roiatatokenti. 

Tewaterennaien :  Niio,  iahtiiaiehewe  tsini 
satanitenraskon,  tsini  sanikonhriio ;  wat- 
kwanonweraton  tsinikon  takitenranion,  tiot- 
kon  sane  kwennitentasehatie  aonsaskwen- 
tenrheke;  askwatontatse,  tosa  takwatewen- 
tet,  askwanikonhraseronnien  katke  sonha 
sataetewatsennonni,  ne  sonnhe  onwe  nok 
iesawenniiostha  iatekakonte  tsinenwe.  Etho- 
naiawen. 


IONTERENNAIENTAKWA  SoNHA 
tsi  Kontkennisas  ne  Wari  iotiienha. 


Karo  kase, ...  sk.  208. 

O  Iesos  saiatanonwet  kowa, .  .  .  sk.  267. 

Raotiwatsiratokenti  raotirensa. 

1.  Sashenseratokenti,  Iesaniha,  Iesaien- 
ha,  nok  Satkon  Saiatatokenti,  ionehrakwat 
tsini  sewawatsiranonwes  Iesos,  Wari,  Sose 
raotiwatsiratokenti,  ne  tsini  iesasennaien- 
skwe,  tsina  tehontatenonweskwe,  tsini  sa- 
kotinonweskwe  akwekon  nonkwe,  nok  oni  tsi 
iah  nonwenton  tehotiriwaientaon  ne  kari- 
waksen.  Askwentenre,  Sashenseratokenti, 
aiakinakeren  ne  rontatienha  Iesos,  Wari, 
Sose,  tiotkon  aia*kwakwisronseke  naiesa- 
sennaien,  taiakwatatenonwehake,  nok  aia- 
kinonwehake  akwekon  nonkwe,  nok  oni 
niah  nonwenton  taionkwariwaientake  ne 
kariwaksen.  Ne  askwentenrate,  tsini  ion- 
kiiatsennonniatenni  tsinahe  tsi  ratikwekon- 
ne  nonwentsiake.  Ethonaiawen. 

Takwaienha .  .  .  (1) 

v.  Iesos,  Wari,  Sose,  Soas^ 


Anen,  takwannhe ; 

R.  Ashenseratokenti,  saiatat 


Niio,  takwentenr. 

Ahonwasennaien , , ,  (1) 


274 


WARI  IOTIIENHA 


2.  Seniiatatokenti  Wari,  nok  Sose,  tsi- 
nahe  hetsisenehiarontie  Iesos  Kristos,  ne  ok 
senehrakwe  asakeninikonhraierite  ne  Ra- 
wenniio.  Kanoronkwe  sane,  aseken  sotsi 
hetsiseninoronkwakwe  n’hetsiseniienha ; 
nok  tsiaterientarakwe  roriwisahanihne 
Niio  ne  Roienha  taonsahariwaserako  nako- 
riwanerahaksera  okon  nonkwe;  ne  kati  ao- 
riwa,  hetsiseninikonhrakonnienston  ne  Ra- 
wenniio,  akwa  tsiatakatstaton,  iahte  sene- 
ron,  ii  aiakiatsennonni  nonwentsiake.  As- 
kwentenre,  seniiatatokenti  Wari  nok  Sose, 
askwaterennaienhase,  aontiesenhake  etho 
naionkwanikonhrotenhake  akoriwake  nia- 
kiien  okonha,  raonhaa  ok  Niio  asakwani- 
konhraieritseke,  tosa  nii  aontaionkinikonh- 
raieritseke.  Ethonaiawen. 

Takwaienha.  .  .  Iesos,  Wari,  Sose.  .  . 
Ahon  wasennaien . 

3.  Iesos  Kristos,  tsinahe  sewakwekonne 
nonwentsiake  Ioiatatokenti  Wari  nok  roia- 
tatokenti  Sose,  ionehrakwat  tsinitsenikonh- 
rakonnienstakwe  Niio  Hianiha,  tiotkon 
hetsenikonhraieritskwe,  nok  oni  tiotkon 
shewennarakwakwe  iesaienha.  Askwenten- 
re  akwanakeren,  raonhaa  ok  Niio  asakwa- 
nikonhrakonnienstake,  tiotkon  asakwani- 
konhraieritseke,  aiakiwennarakwake  oni  ne 


KONTERENNAIENTAKWA 


275 


ionkiiatsteristha.  Ne  askwentenrate,  tsini 
skwatsennonniatenni  tsinahe  sewakwekon- 
ne  nonwentsiake  iesaienha.  Ethonaiawen. 

Takwaienha .  .  .  Iesos,  Wari,  Sose... 
Ahonwasennaien .  .  . 


Raotiwatsiratokenti  raotiriwa  takwentenr. 

Takwentenr,  Sewenniio.  —  Kristos,  takwentenr. 
—  Takwentenr,  Sewenniio. 

Kristos,  takwatontats.  —  Kristos,  takwawenna- 
rak. 

Iesos,  ise  Niio  sateseniiatanoron  Niio  Hianiha, 
takwentenr,  Iesos. 

Wari,  ionehrakwat  tsini  tsiatanoron,  takwateren- 
naienhas. 

Sose,  ionehrakwat  tsini  tsiatanoron,  takwateren- 
naienhas. 

Iesos,  tiotkon  tsi*  senakere,  takwentenr,  Iesos. 

Wari,  tsiatakon  onkwe  rotonhon  tiotkon  tsi  ha- 
nakere,  takwaterennaienhas. 

Sose,  hetsehiaron  tiotkon  tsi  hanakere,  takwate- 
rennaienhas. 

Iesos,  akwekon  sateweiennison,  takwentenr,  Ie- 
sos. 

Wari,  hetsateweton  nakwekon  roteweiennison, 
takwaterennaienhas. 

Sose,  hetsiatakennhaskwe  nakwekon  roteweien- 
nison,  takwaterennaiennas. 

Iesos,  iah  othenon  tesanoronse,  takwentenr,  Ie- 
sos. 

Wari,  hiakowanenne  iah  othenon  tehonoronse, 
takwaterennaienhas. 


276 


WARI  IOTIIENHA 


• 

Sbs-e,  hetsehiaron  iah  othenon  tehonoronse,  tak-' 
waterennaienhas. 

Iesos,  tsi  seksaa,  Esiptke  satekwashenne,  tak- 
wentenr,  Iesos. 

Wari,  tsiahriskonhonne  n’Hetsienha,  takwate- 
rennaienhas. 

Sose,  hetsiatanonstaton  Iesos  tosa  ahonwario, 
takwaterennaienhas. 

Iesos,  tiotkon  shewennarakwakwe  Wari  nok  So- 
se,  takwentenr,  Iesos. 

Wari,  tiotkon  hetsewennarakwakwe  Scse,  takwa- 
terennaienhas. 

Sose,  Iesos  nok  Wari  iesawennarakwakwe,  tak- 
waterennaienhas. 

Iesos,  iahtiiaiehewe  tsini  saianere,  takwentenr, 
lesos. 

Wari,  ionehrakwat  tsini  saianere,  takwateren- 
naienhas. 

Sose:  ionehrakwat  tsini  saianere,  takwateren- 
naienhas. 

Iesos,  iahtiiaiehewe  tsini  saiatatokenti,  takwen- 
tenr,  Iesos. 

Wari,  ionehrakwat  tsini  saiatatokenti,  takwate- 
rennaienhas. 

Sose,  ionehrakwat  tsini  saiatatokenti,  takwate- 
rennaienhas. 

Iesos,  iahtiiaiehewe  tsini  sanikonhriio,  takwen- 
tenr,  Iesos. 

Wari,  ionehrakwat  tsini  sanikonhriio,  takwate- 
rennaienhas. 

Sose,  ionehrakwat  tsini  sanikonhriio,  takwateren- 
naienhas. 

Iesos,  iahtiiaiehewe  tsini  satatkenhronston,  tak- 
wentenr,  Iesos. 

Wari,  ionehrakwat  tsini  satatkenhronni,  takwa- 
terennaienhas. 


KONTEKENNAIENTAKWA 


277 


Sose,  ionehrakwat  tsini  satatkenhronni,  takwa- 
terennaienhas. 

Iesos,  iahtiiaiehewe  tsini  satanitenhaskon,  tak- 
wentenr,  lesos. 

Wari,  ionehrakwat  tsini  satanitenraskon,  takwa- 
terennaienhas. 

Sose,  ionehrakwat  tsini  satanitenraskon,  takwa- 
terennaienhas. 

Iesos,  iahtiiaiehewe  tsini  skwatsennonniatennis, 
takwentenr,  Iesos. 

Wari,  ionehrakwat  tsini  skwatsennonniatennis, 
takwaterennaienhas. 

Sose,  ionehrakwat  tsini  skwatsennonniatennis, 
takwaterennaienhas. 

Iesos,  seriwahtontha  akoriwanerahaksera  okon 
nonkwe,  tosa  takwariwarakwas,  Sewenniio. 
Iesos,  seriwahtontha  akoriwanerahaksera  okon 
nonkwe,  .  takwatontats,  Sewenniio. 

Iesos,  seriwahtontha  akoriwanerahaksera  okon 
nonkwe,  takwentenr. 

v.  Iesos,  Wari,  Sose,  Rawenniioke  tiotkon  sewa- 
nikonhranentakonne. 

R.  Askwentenre  aonsaskwanikonhranentasien 
nonwentsiake,  nok  askwanikonhranentakten  ne 
karonhiake. 

Tewaterennaien :  Niio,  enskat  ok  n’Het- 
sienha  tiotkon  tsi  ronnhe  sanikonhrakon, 
seron  ahronnheke  raotinikonhrakon  ne  ron- 
waienha  Wari  nok  Sose,  iahte  hninakwaien- 
teri,  askwentenre  aiakinakeren  eronhia- 
kehronon  okon,  aiakwakwekonhatie  aia- 
kwakwisron  aiakwasennaien,  tsini  ronnho- 
tenne  n’Hetsienha  raotinikonhrakon ;  aon- 


278 


WAET  IOTIIENHA 


tiesenhake,  nonen  eniakwatonnhokten,  etho 
naionkwanikonhrotenhake  tsini  senonwes, 
akwa  ne  sahaiatat  sakwaniahesen  Iesos 
Kristos  n’Hetsienha.  Ethonaiawen. 

Hetsitewennitenitas  rattokha  kowa  nok 
thoriwaieri,  roiatatokenti  Soasen,  tsi  ro- 
sennaienskwe  ne  Rawenniio ;  ne  waonni 
roiatarakwen,  raweron :  ne  enhateweton 
nok  enhrehiaron  ne  Ronistenha  watonsere, 
nok  enharihorentenniheke  ne  kariwanoron- 
son  tsinenkairere. 

v.  Akwa  tkariwaieri  tsi  rosennaienskwe 
ne  Rawenniio, 

r.  Akwekon  rotewenteton  ne  kariwak- 
senskwe  okon,  iah  nonwenton  tehoriwane- 
ren. 

Tewaterennaien :  Niio,  tsiniakon  nakoia- 
tatokentison,  ne  hetsiatarakwen  roiatato- 
kenti  Soasen,  seron,  sakoienha  aonton  nen- 
hoteweton  n’Hetsienha ;  askwentenre  ason- 
kwaiatakennhaseke  nonwentsiake,  ne  sakwa- 
sennaiens  karonhiake.  Ethonaiawen. 

Tekonnoronkwanions ,  Wari  tsiati  ioia- . 
nerenstakwa,  Rawenniio  senikwekon,  aia- 
kenikwekon  ne  saianerenstakwa,  ise  senha 
iesanentonnions  nakonnhetien  okon,  nok 


KONTERENNAIENTAKWA 


279 


konwanentonnions  sanistenseratokenti  A- 
nen,  ne  iesateweton,  iah  othenon  tesaiato- 
ronhon,  nok  nise  iahte  sanakwaienterhaon, 
hetsateweton  Niio  Roienha  tiotkon  tsi  ha- 
nakere.  (3) 


Hetsitewennitentas  ne  Rawenniio  ason- 
kzventenre  oriwakwekon  tsini  ionkwaiewas, 
nok  oni  asakotenre  tsiniakon  iienhre  aion- 
kiiaterennaienhase : 

Takwaienha ...  Wari .  .  .  ( 1 ) 
v.  Ken  kiteron  raowenk  ne  Ra-"| 
wenniio  tsi  konnhe,  etho  kati  naia- 
wen  tsini  honikonhroten ;  i(9) 

r.  Nok  Niio  Roienha  onkwe  ro- 
tonhon,  wasonkwennakeratse.  j 

Ahonwasennaien ...  ( 1 ) 


v.  Rawenniio  raoronhiakehronon  thari- 
wawiron  ne  Wari ; 

r.  Nok  rotiatathen  Iesos  kaiatakon,  roia- 
tonni  Rotkon  Roiatatokenti. 

Tewaterennaien :  Kwennitentase,  Sewen- 
niio,  askwanikonhrata  saianerenstakwa, 
etho  naiawen,  tsi  onen  ionkwatokense  on- 
kwe  rotonhon  Niio  Hetsienha,  Wari  kaia- 
takon,  ne  ionkwatokaten  raronhiakehronon 
thariwawiron ;  ne  askwentenrate,  ne  son- 
kwaronhiakense  nok  sonkwenheiase,  ne 


280 


WARI  10TIIENHA 


aionkwaiatenhawite  tsi  nentsiontonnhete 
nonkwe,  tsi  tiakotsennonni  kowa ;  ne  sa- 
haiatat  sakwaniahesen  Iesos  Kristos  Son- 
kwawenniio.  Ethonaiawen. 

V 

Ietiiaterennaienhas  tewatateken  okon 
kenha  ne  ieiatarakwe  Owatsiratokentike , 
nok  oni  tsiniakon  othenon  ionkirakwenni 
nakowenk  kenha  : 

Ashetenre,  Sewenniio,  ne  tieteron  tsi  te- 
tieseronniatha ;  ne  ashetenrate  tsini  satani- 
tenraskon,  nok  tsini  sonkwatsennonniaten- 
ni  lesos  Kristos. 

Asheskontako,  nok  karonhiake  asheiati- 
nionte;  etho  aiesatkahto,  tsi  aonhaa  ionwe- 
sen  kowa,  aiesawenniiostake  nok  aiesasen- 
nalenheke. 

Takwatontats,  Sewenniio,  tsi  konhienni- 
tentase;  etho  akewennatirhene  tsi  tesiteron. 

Asheion,  Sewenniio,  atorisenserakont ; 
nok  teioswathe  kowa  tiotkon  taiakoswa- 
theke. 

Tewaterennaien :  Niio,  shetenras  nonkwe, 
nok  senonwes  aiontsennonni,  iakwakwe- 
konhatie  Ioiatatokenti  Wari  nok  akwekon 
akoiatatokentison,  iakwennitentase  satani- 
tenrasera,  aontiesenhake  ashetenre  nakwa- 
tateken  okon  kenha,  ieiatarakwe  Owatsira- 
tokentike,  nok  nakwatatenonkwe  okon  ken- 


KONTERENNAIEJSI TAKWA 


281 


ha,  nok  oni  ne  ionkirakwenni,  etho  iaionwe 
tsi  iatekakonte  iakotsennonni.  Ne  sakwa- 
niahesen  Iesos  Kristos  Sonkwawenniio. 
Ethonaiawen. 

Saiatatokenti  Wari,  ise  hiarihonte  n’Het- 
sienha  raoianerenstakwa  nok  raotanitenra- 
sera,  askwaiatakennha  tosa  aionkwasenni 
noneshonronon,  nok  tosa  askwaiatatkawe 
nonen  eniakwenheie.  Ethonaiawen. 

Ase  tsitionni  tsi  ionkwatenekwaheston : 

Sewenniio,  wakiatonti.  .  .  sk.  236. 

Aiesanentonseke  Sashenseratokenti,  le- 
saniha,  Iesaienha,  nok  Satkon  Saiatatoken- 
ti,  enskat  ok  Niio;  askwaterennaienhase, 
Iesos,  Wari,  Sose,  sewaronhiakehronon 
okon  nok  sewaiatatokentison.  Rasenna 
kon. . . 


IONTERENNAIENTAKWA  SONHA  RON- 
WENNENNITEN STAKWA  ERON- 
HIAKEHRONON. 


Ratiiatanorons  ne  Ratironhiakehronon,  raoti- 
nikonhroskon,  sakonatohetstennis  nonkwe;  ne 
sakoiatisahaton  ne  Rawenniio  raonha  raoriwake, 
nok  tenhnon,  tsini  hotanitenraskon,  noikwe  oni 
akoriwake :  raweron,  aionkkonnienstake,  aionke- 
wennarakwake,  taionkwariwakwaseheke ;  rawe- 
ron  oni,  asakotinonnhatieseke  nonkwe  nonwen- 
tsiake,  tasakotiwennharakwaseke  noneshonronon 
tsi  konnehre  tiotkon  aontaiakiiatatirontake  none- 
shon. 

Tetsitewanonwerafensek  kati  ne  Rawenniio  tsi 
sonkwentenron,  iawet  sonkwannhatserawi  ne 
kannhatseranoron,  naietiniahesenhake  naionkiie- 
nawaseheke  tsina  tetewatonhakarias  nonwentsia- 
ke.  .  Ietinoronkwak,  ietiiennitentasehek  oni  na- 
ionkitenre;  ok  tsini  honwawennaierits  ne  ronon- 
ha  ne  Rawenniio,  eh  oni  nii  naetewaiatasnoreke 
natsitewawennaieritseke  ne  satesonkwaiatison ; 
ne  aonhaa  aetewatsaniseke  ne  taetewatekhasi  ne 
sakotsennonniatennis  karonhiake. 


Ronwennitentase  Wishe  Ronwakowanen 
Neronhiakehronon. 

Saiatatokenti  Wishe,  ise  tiotierenton 
hetsateriose  ne  Rawenniio,  shesennion  ro- 
natkon  ratinaiehne,  nok  iesennakeraton  ra- 


WISHE  RONWENNITENTASE 


283 


tironhiakehronon ;  takwannhe  ne  sentioh- 
kwa,  tosa  nonwenton  aionkisenni  noneshon- 
ronon. 

Saiatatokenti  Wishe,  satkonseriio  kowa, 
aontaskwannhe  tsi  iakwateriohatons,  tosa 
aionkwasenni  ne  kaserohen  notkonserak- 
sen  ionkwaristaiennis.  Kwennitentase,  ase- 
riwakweni,  Rawenniio  ahahriste;  ise  tenh- 
non,  iesakowanen  karonhiake  thatinakere 
ronwariwawase  ne  Rawenniio  tsi  ronaterio- 
hatons,  aonseshereke  noneshon  Satan,  nok 
oia  nonatkonseraksens  tekontstekahwaS 
nonwentsiake,  ionatataskennhen  aiontatka- 
ronni  nonkwe,  nok  aionhriskon  noneshon. 
Ethonaiawen. 

Seronhiakehronon  Wishe,  takwaiata* 
kennha  tsi  iakwateriohatons,  tosa  aiakwat4- 
karonni  tsineniawenniseratsanit  tensonkwa^* 
iatoreton  ne  Rawenniio. 

ioo  niwenniserake  ne  tewateriwaserakwatha 
sonha  enskat  sewenniserat  teniontentsa  nenierk 
hokten  nennee  nohnaken  tkaiaton  ionterennaien- 
takwa,  (19  ao  1893). 


Ronwaronhiakehronon  Sakononnha 
Ronwennitensase. 

Seronhiakehronon,  hiaiatarakwen  ne  Ra- 
wenniio,  naskwatsteristake,  tontaskswathe- 
ten,  askenonnhatieseke,  akwa  askwatsteris- 
take  kaneka  ki  enkeseke,  nok  othenon  nen- 
katierhake,  othenon  oni  nenwakiatawen 
rionwa  wenniserate.  Ethonaiawen. 

Nentsiontonnhakanonni  enierihokten,  akowenk 
ioo  niwenniserake  ne  tewateriwaserakwatha 
sonha;  enwaton  naieiena  tewateriwaserakwatha 
kowa  neniaiheionsere,  ne  iotkate  tsi  iakonnhekwe 
iakorihoktaon,  kawenniio  nethone  aonsaiontatre- 
wate,  ahonwawenniiostake  oni  ne  Rawenniio, 
(Pie  VI,  2  oktober  1795,  11  sen  1796).  Tsiniakon 
niate  wenniserake  ierihoktha  orhonkehne  oka- 
rasneha  oni,  teniontentsa,  enskat  sewennitat,  te- 
wateriwaserakwatha  kowa,  kawenniio  aonsaion- 
tateronkwase,  aieiatarane,  iaiekwatho  ononsato- 
kentike,  nok  ahonhion  tsi  enionterennaien  n’Ari- 
wawakon  kowa,  (Pie  VII,  15  me  1821). 

Satkonseriio,  satkonseratokenti ...  sk.  57. 


IONTERENNAIENTAKWA  SONHA  RON- 
WENNITENSTAKWA  SAWATIS 
ROIATATOKENTI. 


Ronwennakeraton  Sawatis  roiatatokenti  ne 
iakotathonkariakon  tosa  aiontstake  ne  iakonon- 
warahtontha,  nok  aiontsteniaron  naioteriwahton 
tsi  ienakerenion  nehnikariwanerahakseroten,  ne 
aonhaa  tsi  iakokaronniatha  nonkwe  nonwentsia- 
ke,  iawetatsanit  oni  iakoiatentha  noneshon. 

Kentiohkwaien  Kahnawake  ne  Sawatis  rao- 
tiohkwa  konwaiats,  wahariwanonwene,  wahari- 
wahnirate  oni  tsi  kentiohkwaien,  19  siskare  te- 
sember  1853,  ne  thariwawakonhe  Tiohtiake,  En- 
nias  Bourget  kenha. 

Kennihawennoten  n’Ariwawakon  kenha,  son1 
tasakoiatonse  ne  Kahnawakehronon,  etho  tsi  ka- 
hawi : 

“  1.  Wakitiohkonni  Kahnawake  ne  Sawatis 
raotiohkwa. 

2.  Nenhontiataren,  enhontathonkariake  tosa 
nonwenton  ahonwasennaiesate  ne  Rawenniio, 
tosa  oni  ahatihnekihra  iakononwarahtontha  (ti- 
kate,  tokat  akwa  teiotonwentsiohon  aiontste,  tsi- 
niiot  ononkwa  akenhake),  nok  oni  enhotiioten,  tsi 
nenhatikweni,  asakotinnhese  nakoren  nahonwa- 
sennaiesate  ne  Rawenniio,  nok  aiontsteriste  ne 
iakononwarahtontha. 

3:  Ne  ratiiatare  enhontwistaniake  Sawatis  ra- 
owistatokenti,  nienskahewe  ne  raonentawen  tsi 
rotitiohkwaien,  nok  oni  nenhontkennisa  nahonte- 
rennaien. 


286 


SAWATIS  BAOTIOHKWA 


4.  Tiotkon  enhatiriwaswenseke  ne  iewennak- 
sens,  enhontataskennhen  oni  nasakotinnhese  na- 
koren  ne  aiontroriate ;  arahonne  tosa  nonwenton 
ahontenrowe  nethoni  iakorihoten. 

5.  Niate  wenniserake,  orhonkehne,  okarasne- 
ha  oni,  enhonterennaien,  ensakotihretsiaron  na- 
koren  etho  oni  naieiere. 

6.  Enhotiioten  nasakotihaharate  kariwiioston- 
ke  niakoriwanerahakskon,  tsinasakotihretsiaron 
nakaonhaason. 

7.  Tenhontatiatakennha  ne  satehatiiatare,  nen- 
hatinonwakten,  nenhatiiatakenheion,  ensakotiten- 
re  atonnhetston  nok  oni  nieronke  nonkati ;  ne 
aoriwa  tsioseratson  enhonati  trentso. 

8.  Enskat  sewennitat,  enhontkennisa  ononsa- 
tokentike  nahonterennaientakwe  naonteriwahtenti 
tsi  rotitiohkwaien,  ahonteweienton  ne  ratiiatare; 
enhonwawennahronke  oni  nensakohretsiaron. 

9.  Enshonwatironkwase,  enhatiiatarane  oni 
akwa  enhonteweienton,  arahonne  kaieri  nioriwa- 
ke  tsini  ioseres. 

10.  Niate  wenniserake  enhoniron,  tikate  tsi 
rotirennhaon  nahonterennaien : 

O  Iesos !  iesahnekanonten  otsate  otsitsia- 
tken  tekaieston,  takwentenr ! 

O  Wari!  iah  othenon  tesaiatoronhon  ne 
kariwaneren  sasatiatata,  takwaterennaien- 
has  ne  kwaniahesen ! 


SAWATIS  RAOTTOHKWA 


287 


O  Wari !  iontekwashentakwa  tsi  tsiteron 
niakoriwanerahakskon,  takwaterennaien'- 
has ! 

Sewenniio,  wakiatonti.  .  .  •  sk.  236. 

O  Wari  saiatatokenti,  sanikonhriio  ko- 
wa.  .  .  sk.  228. 

Sawatis  saiatatokenti,  takwaterennaien- 
has. 

Saksarie  saiatatokenti,  takwaterennaien- 
has. 


11.  Nenhonenheion  ne  satehatiiatarakwe,  en- 
hatinonnha  tsi  ratiiatahere,  ensakonat'erennaien- 
hase. 

12.  Entkaiakenne  raotiniataraa  ieniatarenhas- 
tha,  neniontatiatatahane,  ienhatikwatho  ne  rati- 
iatare  tsiniiore  tsi  ieiatatarion. 

13.  Tiohton  nonta  tsini  kariwes,  orhonkehne 
okarasneha  oni,  ensakonon  ne  ronenheion  ne  sa- 
tehatiiatarakwe  nensakonaterennaienhase,  enhati- 
rihokten  1  Takwaienha,  10  Wari  tekonnoronkwa- 
nions,  1  Ahonwasennaien. 

14.  Kaneka  enhrenheie  ne  raiatare,  enhon- 
tennhane  ne  raotiohkwa  ahonwahasenhase  ne 
kennikahaseresha. 

15.  Iah  othenon  taieriwisa  tsi  kentiohkwaien, 
niahtahaiatarake  ne  ratsihenstatsi  sakorihonnien- 
nis,  ne  tiotierenton  enhoterihontake  nahonwako- 
wanenkahe.” 


Ionterennaientakwa  Tsini  Hontkennisas 
Sawatis  Raotiohkwa. 

Karo  kase, ...  sk.  208. 

O  Iesos,  saiatanonwet  kowa,  seskwas- 
kontakwen ...  sk.  267. 

( Senfie ,  afri ,  siiet ,  nok  oktober  aowenk  :) 

Niio,  tekonrionweratons  tsi  takiatison, 
niawen  tsini  skwentenron  tsi  ionkwariwi- 
ioston. 

Niawen  tsi  ionkwatenekwaheston,  nia- 
wen  tsi  ionkwaienterhaon  tsini  sewenno- 
ten. 

Tewakehtakon  tsini  skwarihonnienn  i , 
wakerhare  tsini  skwarharatstenni.  N 

Konnonwes  tsini  saiatanehrakwat,  nok 
skatatswens  tsini  kotnwennontion. 

Takitenr  tosa  aonsakeriwanerake,  tiot  - 
kon  akonwennarakwake. 

Akonnonwehake  oni  tsinenwe  enkonnhe- 
ke,  nok  askiatinionte  karonhiake  tsi  nenki- 
heie. 

Takitenr,  Sewenniio,  tosa  othenon  aken- 
nontonnion  ne  kariwaksen,  tosa  aonkwata- 
honsateke  niahte  ioianere. 

Tosa  akewenninekenne  ne  kawennaksen, 
tosa  othenon  nakatiere  niahte  senonwes. 


SAW.  RAOT.  RONTERENNAIENTAKWA  289 


Takitenr,  Sewenniio,  ne  ok  akennonton- 
nionkwake  ne  kariwiios,  ne  ok  akaskanek- 
seke  ne  sarihonweskwani. 

Ne  ok  akeriwanonweseke  ne  seriwanon- 
wes,  nok  akeriwaieritseke  tsini  sewennoten. 

Takitenr,  Sewenniio,  nakkenhronniheke 
tsini  iontonweskwatha  nonwentsiake,  nak- 
konnienstake  tsini  iontsennonniatha  karon- 
hiake. 

Naketsaniseke  nothenon  aonkiatoron  nio- 
riwatsanit,  nok  sonhaa  akonnonwehake 
tsini  satanitenraskon. 

Takitenr,  Sewenniio,  tosa  takateriatikhon 
naonkitentane,  tosa  aonkenakwen  nenke- 
ronhiaken. 

Tosa  aonkenikonhraksen  nothenon  akat- 
karonni  nonwentsiake,  tosa  akeriwarako 
othenon  enionkwenhase. 

Takitenr,  Sewenniio,  akehiaraseke,  tsi 
kennikariwesha  iakonnhe  nonkwe  nonwen- 
tsiake,  tsi  eniakotsennonnihake  tsinenwe  ne 
tiakoriwaieriton. 

Tsi  nensakoiatanehrakwaten  ne  Rawen- 
niio,  nok  tsi  ensakononwehake  iatekakonte 
ne  karonhiake. 

Tsi  iatekakonte  enieronhiakenseke  one- 
shon  ne  ieriwaneraks,  tsi  neniotatenas- 
kwaienniheke  noneshonronon. 

io 


290 


8AWATIS  liAOTlOUKVVA 


Tsinensakoiesatanion  otsirake  iahte  was~ 
was,  nok  tsinensakoswenseke  ne  Rawenniio 
tsinenwe. 

Takitenr,  Sewenniio,  tiotkon  akehiarake 
tsini  oriwiio  tokenske  eniaiheie  akwekon 
nonkwe,  tsini  iahte  ioriwatoken  katke  enia- 
iheie. 

Tsini  iotonhon  niate  wenniserake  aia- 
iheie,  nok  tsini  enieiatenne  oneshon  narekho 
taonsaiakotatrewaton,  tsioriwat  oni  aia- 
konnhikon  ne  ioriwatsanit,  eniontetsirate 
nonwentsiakon. 

Takitenr,  Sewenniio,  akehiarake  tiotkon 
tsini  skwahretsiarons  nak wawenn arak wake , 
tsina  teskwakahrenhawis  othenon  niakwa- 
tierha. 

Tsini  skwatenientense  nakwawennaierit- 
seke  nonwentsiake,  nok  tsini  sheienni  na- 
iontsennonni  karonhiake  ne  iakoianere. 

x\kehiarake  tiotkon  tsini  sarihonweskwa- 
ni  ne  iesawennarakwa  nonkwe,  tsini  siane- 
renstha  senha  nakotonnhetston. 

Tsini  shenikonhrahnirats  senha  aionte- 
weienton,  nok  tsini  kanaktiio  shenaktase- 
ronnienni  karonhiake. 

Takitenr,  akehiaraseke  oni  tsini  iesanak- 
watani  ne  iesawennontion,  tsini  sewateri- 
sions  ok  sa  ok  ne  ioianerenstakwa  akotonn- 
hetston. 


RONTERENNAIENTAKWA 


291 


Tsina  tisanewaratani  naorane  nakotonn- 
hetston  ne  kariwaksen,  nok  tsini  sheiatas- 
wens  nonen  iakoriwaneren. 

Takitenr,  Sewenniio,  akateweienton  tiot- 
kon  aioianereke  nakwatonnhetston,  tiot- 
kon  akeriwatsaniseke  ne  kariwaneren. 

Tiotkon  aonsonkwatsteriston  tsini  sewen- 
noten,  tiotkon  aonkwatieniton  ne  karon- 
hiake  akatsennonni. 

Ahonwasennaien ... 

Ise,  seksaa,  Rawenniio  rowennenhawe 
eniesanatonkwake,  takwaterennaienhas. 

(Fefriie,  me,  ao,  nok  november  aozvenk :) 

Niio,  takitenr,  akkwenieseke  tosa  onka 
othenon  akheienhase  nonkwe,  tosa  onka 
ahekenrenseronni. 

Tosa  onka  akhewennotane,  tosa  onka 
akheswen. 

Takitenr,  Sewenniio,  tosa  oni  aonkenak- 
wen,  tokat  othenon  aionkwenhase,  tokat 
aionkkenrenseronni. 

*  Tokat  aionkewennotane,  tokat  oni  aionk- 
swenseke  nonkwe. 

Takitenr,  Sewenniio,  tosa  othenon  akas- 
kanekseke  akoren  akowenk,  tosa  akatate- 
wenniioste  niahte  skwawi  nonwentsiake. 

Tosa  akenensko,  tosa  oni  onka  akheka- 
ronni. 


292 


SAWATIS  KAOTIOHKWA 


Ta-kitenr,  Sewenniio,  tosa  akerheke  se- 
khekaronni,  tokat  kaneka  aiakoskanekon 
nakwawenk,  tokat  aiakotatewenniioston  na- 
hoten  wakien ; 

Tokat  aionkenenskwen,  tokat  aionkka- 
ronniheke  nonkwe. 

Takitenr,  Sewenniio,  tiotkon  akeriwa- 
nonwehake  nakheiatkenseheke  ne  iakonon- 
waktani,  nakhetenrheke  ne  iakotent. 

Nakhenikonhrahniratseke  ne  iakonikonh- 
raksens,  nakhenikonhraseronni  oni  ne 
teiontatswens. 

Tosa  akennikonhroktake  nakhehretsiaron 
nonkwe  naonsaiakorihonti  ne  kariwaksen, 
naonsaiontatrewate  akwa  akonikonhrakon. 

Naonsaiontateronkwas'e  tsi  iakoriwane- 
ren,  nok  aionkwisron  aiontstcriste  ne  kari- 
wiioston. 

Ahonwasennaien .  .  . 

Seksatanoron  kowa,  ise  entshentete  ne 
Sonkwawenniio,  enthianonteratie  natshaha- 
seronnien  ne  raonha,  takwaterennaienhas. 

* 

( Mars ,  sen,  september }  nok  tesember 
aowenk :) 

Niio,  takitenr,  tsi  tenkkanerake  karon- 
hiake  nonkati,  ok  sa  ok  akehiarake  tsi  ise 
sariwison  karakwa,  otsistok  okonha  oni. 


RONTEBENNAIENTAKWA 


293 


Tsi  ise  sennhaon  nakonneson  karonhia- 
keson,  tsini  iesawennarakonhaties  tsini  wen- 
niseres  nok  tsini  wasontes,  tsini  saiataneh- 
rakwat,  ok  tateiotenonhianiton  tsini  satie- 
ranion. 

Takitenr,  Sewenniio,  tsi  tenkkanerake 
nonwentsiake,  ok  sa  ok  akehiarake  tsi  ise 
sonwentsison,  saniatarisahannhon  oni. 

Ise  sheiatison  katsenen  okon,  kontirio 
okon,  kentsionk  okonha,  karonta  okon, 
ohonte  okon,  ohtera  okon,  kahik  okonha,  ii 
onkwariwa. 

Ise  satsterista  niate  wakennhake,  niate 
ioserake  oni,  ne  ken  oriwakwekon  iakionn- 
hekon,  nok  tsini  skwanoronkwa,  iieks  okon- 
ha  takwentenronhatie. 

Takitenr,  Sewenniio,  tiotkon  akonwen- 
niiostake  tsi  ise  sonhaa  Sewenniio,  karon- 
hiakwekon,  onwentsiakwekon,  kaniatarak- 
wekon  oni. 

Tiotkon  takonnonweratonseke  tsi  onkwe 
akoriwa  sariwison  oriwakwekon,  nene  ka- 
ronhiakeson,  kaniatarakeson  oni  kanakere- 
nion. 

Tiotkon  akeriwaswenseke  tsini  iaweta 
konnikonhraksaton  tsinahe  tsi  konnhe,  iah- 
tiiaiehewe. 

Tiotkon  akonhiennitentaseheke  naonsa- 


294 


SAWATIS  BAOTIOHKWA 


sanikonhren,  Sewenniio,  tsinikon  wakeri- 
wanerahakhon. 

Takitenr,  Sewenniio,  niate  wenniserake 
akaterennaienseke,  tsini  ionterennaiens  na- 
koiatatokenti. 

Akwekon  akonwenniiostake  tsi  ok  naonk- 
iatawensere,  akonhiehiarane  tiotkon  na- 
onkiotensere. 

Nok  sa  ok  aonsakatatrewate,  othenon 
aonkeriwannhike. 

Takitenr,  vSewenniio,  tsi  nentsionkeronk- 
wase,  tosa  othenon  akeriwasete,  tsinikon 
aonkeriwaientake  niotaksen. 

Akwa  aonsakatatrewate  nakeriwahera- 
haksera  okon,  akwa  aonkwaterientason  tosa 
aonsakeriwanerake. 

x4kwa  oni  akeriwaierite,  nenhakon  taon- 
sakeriwaserako. 

Takitenr,  Sewenniio,  tsinikon  nenkiata- 
rane,  akwa  ahiwenniioste  Iesos  kiatakon. 

Akwa  ahinonwehake  tsiniiot  tsi  sonkwa- 
nonwes,  akwa  tahinonweraton  tsini  haki- 
tenranion  tsinahe  tsi  konnhe. 

Akwa  ahiiennitentase  nahakienawase  ne- 
tho  naonkierenhatieseke  tsini  honikonhro- 
ten,  ne  ahakitenrate  tsi  nenkatonnhokten. 

Ahonwasennaien ... 

Rnhaiatanoronke  Rawenniioke ;  iahta- 


RON  TERJE  N  N  AIE  N  TAKWA 


295 


hahnekihrake  notsitsia  nok  oni  ne  iakonon- 
warahtontha,  nok  enhaiatananon  ne  Rotkon 
Roiatatokenti. 

Ionterennaientakwa  naiakawenheiontiio : 

Sewenniio,  wakaterientare .  .  .  sk.  255. 

Shonwanikonhraseronniatha  Iesos: 

Iesos,  Sewenniio  tsi  iakionnhe,  teionk- 
watontsote  sasitakta,  tekwanonweratons 
tsini  satanitenraskon  kowa,  iahta  tesanon- 
hianihekon,  nonwentsiake  tsi  iseskwe,  niate 
karonhiakenserake  saienterhaseron,  naon- 
saskwaiatokewe  tsi  ionkwariwaneren ; 
skwanikonhraseronniane  nonwa,  tsini  kwa- 
nikonhraksaton,  tsinikon  ionkwatennil^onh- 
roriaton  tsinahe,  ohneka  aoriwake.  Sa- 
tonkariakon  nonwentsiake,  kaieri  niwason- 
tashen  sentontieton ;  nene  taonsaseriwase- 
rako  tsini  ionkwatetsens  niakionkwe,  ne 
ok  iakwesaks  aiakwanikonhraierite  tsi  ia- 
kionnhe.  Saniatathenhon  tekaiasonteke,  ok 
eken  otsate  waesannhontha ;  ne  nennee  taon- 
saseriwaserakwate  tsini  iakwahnekakastas 
ne  kahnekakonson  iakononwaroriatha  non- 
kwe,  nok  oni  tsi  iawetowanen,  ohneka  aori- 
wake,  ionkwatatiatanion  kariwaksenskwe 
okon,  ioteriwatehatanions,  ioriwatsanite- 
nions. 


296  SAWATIS  HAOTIOHK W A 

Ise  tenhnon,  sanikonhriio  kowa,  tsinahe 
tsiataniiontakwe  tekaientannhareke,  ohikta 
tesatenonwarannhastonne,  oia  ok  nahoten 
iesakonsaksatennitanion,  otskeri,  onawatsta, 
onekwensa  oni;  tsiatakwekon  titsiostathen- 
ne,  tsini  saronhiakenhon ;  ethone  kati  tase- 
wenninekenne,  ne  wasiron :  Wakeniata- 
thens !  Ne  ok  wahi  waetsenri  naiesaniata- 
nawenste  otsate  tenhnon  iotsitsiatken ; 
iahte  iakotsenrion  skastarat  nohnekanos, 
naiesaiataiewentote.  Ise,  o  Iesos !  ethoni 
satatenientense,  ne  tsini  saterientare  tsini 
iakoserahrestha  nonkwe  ne  kariwaksens- 
kwe  okon,  nonen  iakohnekirhen ;  seron,  ta- 
ieiatorete,  naontaionneke,  neniontkahto  tsi- 
nahoten  saronhiakenhon  nakoriwake. 

Tkariwaieri,  Sewenniio,  tsinaiakwakwe- 
ni,  tsinaiakwaiere  naonsakwanikonhrase- 
ronni,  tsini  satkenrenseronnihon  nethone, 
nok  tsini  iesakenrenseronnis,  sekon  nonwa, 
ne  iehnekakastas,  iekohetstha  tsini  iontie- 
satha  ne  shetenron  iakotenekwaheston,  tenh- 
non  katsenen  sonha  iontiatotenstha,  tsi  ieh- 
nekirha.  Iakwatennikonhrisas  kati  iak- 
wakwekon,  onen  iatekakonte  tsi  ionkwat- 
kawen  ne  ionkwanonwaroriatakwe ;  akwa 
eniakwakwisron  naiakwatatennheseheke  ne 
iakononwarahtontha  okon;  ne  ehiakwano- 
ronkwate  tsina  teseskwariwaserakwenni, 


RONTERENNAIENTAJCWA 


297 


sasenekihra  otsate  iotsitsiatken  tekaieston- 
ne ;  aontiesenhake  oni,  aiakwakweni  tosa 
aiakwatonwesen  tsi  teiakwatskahons,  ne  ok 
naiakwerheke,  aiakionnhekonhake. 

Iakwaskaneks,  Sewenniio,  iatekakonte 
aiakwaiatarake  ne  sentiohkwison,  kentioh- 
kwiio,  otiohkwatokenti,  niahte  tsiehnekir- 
ha;  iaweronhatien  nawentoreke,  aioronhia- 
kentonhake  oni.  Ne  se  teionkwatentson  na- 
iakwaronhiaken,  tsini  ionkwariwanerahaks- 
kon  tsinahe ;  sekon  enionkwaiatateri,  ne 
akakweni  naonsakwanikonhraseronniate, 
tsini  ionkwatatiataksaton  nonwentsiake. 

Iakwaskaneks  oni,  Seweilniio,  naiak- 
waiatarake,  aiakwatsennonniate  oni  tsini- 
kon  iakawentontietha,  tsi  oni  nikon  ionta- 
teronhi^kentha  ne  kentiohkwaien,  ken- 
tiohkwanoron,  iakotathonkariakon  naion- 
tataterennaienniheke  niakoriwanerahakskon, 
naonsaiontatrewate ;  naionkwaienawase  oni 
nii,  ne  tokenske  aonsaionkwatatrewaton,  to- 
sa  nonwenton  aonsaiakwaiena  ne  iakonon- 
warahtontha,  tosa  oni  nonwenton  onka  aon- 
saiakinaionhase  nehnahoten. 

Wari  saiatatokenti,  iontekwashentakwa 
niakoriwanerahakskon,  kaiasakta  istakwe, 
teskanere  sahonwannhontho  n’Hetsienha 
notsate;  iahte  sakweniatseraientakwe  noh- 

nekanos  atsehnekanonton ;  takwateren - 

# 


298 


SAWATIS  RAOTIOHKWA 


naienhas,  naionkwanikonhrahnironhake  tsi- 
ni  ionkwatateriwisahani  Iesos  raoriwake. 

Sawatis  saiatatokenti,  iah  nonwenton  te- 
satennhontha  nonwentsiake  ne  ~  iakonon- 
warahtontha,  takwaterennaienhas,  naiak- 
wakweni  nakwanakeraniheke  tsinenwe, 
tosa  nonwenton  aonsaiakwatennhontho 
nehnahoten ;  aiakwatatienhase  tenhnon  ne 
raonha  ne  Rawenniio  asonkwanatonhase, 
katke  sonha,  tsi  sakotsennonniatennis  ne 
tiakoriwaieriton  nonwentsiake. 

O  Iesos !  otsate  iotsitsiatken  tekaieston 
iesahnekanonten !  takwentenr ;  ii  iawet 
ethoni  ionkwaieren  ne  iakwahnekakastak- 
we,  aonsaskwaiena  ne  tsionkwatatrewa- 
ton.  Ethonaiawen. 

T enietane,  nok  tenieriwake  ne  Sawatis 
Raorenna. 

Kentiohkwakwekon  iakoriwiiostpn  . 
Iontsennonniatha  tsi  ronakeraton 
Nene  Sawatis  roiatane'hrakwat, 

Raiatanoron. 

Ok  tsi  rotenron,  arekho  rotonni, 

Ne  Iesos  Kristos,  ne  Sonkwawenniio,  * 
Roriwahtonton  tsi  ioiatoronne 
Raotonnhetston. 

Watiosiyathene  raonikonhrakon, 
Wahatonnharen,  sahoienterene 
Niio  Roienha,  kaiatakon  Wari 
Raiatatakwe. 


BONTERENNAIENTAKWA 


299 


Wahosennaien  raonikonhrakon, 
Wahonentonnion  ne  raksaa  Iesos, 

Nok  iatekakont  wahowenniioste, 
Wahononwene. 

Sahatehiaron,  wathaiatorete 
Ne  tsi  ionkwehne  ieriwatsenrietha 
Kariwaneren,  ne  wahatsanike, 
Wahatohtarho. 

Wahatekwashen  iah  onka  tetientha, 
Ne  tsi  raweron,  etho  skennen  kowa 
Ahisennaien,  ahinonwehake 
Ne  Rawenniio. 

Watroseriake  eso  ioserake 
Karhakon  sonha  ne  raonhatsiwa, 
Ronikonhronni,  waharonhiakente 
Ne  raieronke. 

Nok  Rawenniio  wahonikonhrata 
Ienakerenion  asakotokaten, 

Onkwe  rotonhon,  sakoskontakohe 
Akwekon  nonkwe. 

Akwa  kwennitha,  saiatatokenti, 
Aesarane  asonkwentenr  I^sos, 

Tsi  satsennonni  etho  iaiakwawe, 
Neniakwenheie. 

Aietinenton  Roniha,  Roienha, 

Nok  oni  Rotkon  Roiatatokenti, 
Tetewaiena  eronhiakehronon 
Ietisennaien. 


Ethonaiawen. 


•300 


SAW.  RAOT.  RONTEKENNAiENTAKWA 


Iakorennokte,  tentsiontontsoten,  nok  en- 
iairon : 

v.  Iesos,  iesahnekanonten  otsate  iotsi- 
tsiatken  tekaieston; 

r.  Takwentenr. 

v.  Wari  saiatatokenti,  iah  othenon  te- 
saiatoronhon  sasatiatata ; 

r.  Takwaterennaienhas,  ne  kwaniahe- 
sen. 

v.  Wari  saiatatokenti,  iontekwasben- 
takwa  tsi  tesiteron  niakoriwanerahakskon ; 

r.  T  ak  water  ennaienhas . 

Sewenniio,  wakiatonti ...  sk.  236. 

O  Wari  saiatatokenti,  sanikonhriio  ko- 
wa.  .  .  sk.  228. 

Wakatennikonhrisa,  niahtaonsakatstake 
nohneka  sonha  iakononwarahtontha ;  en- 
kheiatakennha  oni  nonkwe  okon  naiontkawe 
nehnahoten ;  iah  nonwenton  takhehnekar- 
hase,  iah  oni  takheriwawase  ne  iontatneka- 
ranis ;  etho  nonwa  niwakenikonhroten  tsi 
waktare.  Aionkienawase  Iesos  nok  Wari. 

Sawatis  saiatatokenti,  takwaterennaien- 
has. 

Etho  ionkwatekwashen .  .  .  sk.  21. 


lONTERENNAIENTAKWA  SONHA  RON- 
WENNITEN STAKWA  SAKSARIE 
ROIATATOKENTI. 


Sotsi  kariwes  aiontrori  kento  tsinikon  nihotie- 
ranion  ne  Saksarie,  onwentisake  tsi  ireskwe 
(1506-1552).  Rasennanoron,  aseken  ionehrakwat 
tsini  hoiatatokentonne,  tsi  iotekhakwe  ne  rawe- 
riane  tsini  honoronkwa  ne  Rawenniio,  ionehrak- 
wat  tsini  kentiohkwatsanit  nonkwe  sakohahara- 
ton  ne  karonhiake  aiontsennonni.  Ronwennake- 
raton  tsi  kentiohkwaien  ne  Teionreniatha  kari- 
wiioston  konwaiats;  nonwentsiakwekon  niakori- 
wiioston  ronwaniahesas,  ronwennitentase  oni 
tsini  haiatanoron  ne  karonhiake.  Senha  tenhnon 
aiontsteniaron  ne  Kahnawakehronon  ahonwano- 
ronkwake,  ahonwaniahese  oni,  aseken  ronwen- 
nakeraton  tsi  tiakotenataien.  Ethonahatiriwisa 
ne  thonatierenton  sakotirihonnienni  Kahnawa- 
kehronon.  ronwatisot  okon  kenha;  etho  oni  na- 
hariwahnirate  ne  thotierenton  thariwawakonne 
Tekiatontarikon,  wasakowiron  ne  Kahnawake 
entiakoriwiiostonhake  tsinenwe,  ahonwennakera- 
tseke  ne  Saksarie  roiatatokenti. 

Kahnawake,  kaien  taiontentsa  tewateriwase- 
rakwatha  kowa  naonsaiontateronkwase,  aieiata- 
rane,  nok  oni  aionterennaien  kennikariwesha 
ononsatokentike  ne  taonreniate  ne  kariwiioston, 
tsini  ieskahes  Saksarie  rawentawen,  3  siskare 
tesember;  ne  sakotenron  tsinenwe  n’Ariwawakon 
kowa  kenha  Pie  VI,  20  siskare  fefriie  1788. 

Iorennhaon  tsi  tienakerenion  niakoriwiioston, 
lcenkwitehne,  ahonwennitentase  Saksarie  roiata - 
tokenti  tiohton  nonta;  tiotkon  ethoni  ieierha 


302 


SAKSARIE 


Kahnawake.  Kaiatonseraien  ratsihenstatsihne  ne 
kariwahniratstakwa  tsi  roriwanonwehon  n’Ari- 
wawakon  tsi  ethonieierha ;  watroriatha  oni  ne 
sakaiatonserait  tsi  watons  taiontentsa  tewateriwa- 
serakwatha  kowa,  netho  tsi  kahawis,  nenskat  en- 
tsiontateronkwase,  enieiatarane,  nok  ne  wennise- 
rate  nenieiatarane,  enieiatarake  arahonne  enskat 
tsi  iontkennisahatha  ononsatokentike  ahonwenni- 
tentase  Saksarie.  —  7  siskare  fefriie  1829  tsini 
kahawi,  sontahoiatonse  nennee  ne  Kahnawakeh- 
ronon  ronwahniha  kenhne,  ne  Bernar-Klode  Pa- 
net  ronwaiatskwe,  thariwawakonne  Tekiatonta- 
rikon,  arekho  tsi  tekaiakon  tsi  tiakwanakere,  ne 
tahaiatate  n’Ariwawakon  ahoterihontake  ne  Tioh- 
tiake. 


Saksarie  Ronwennitentase  Tiohton 
Nonta. 


Rawenniio  hetsitewennitentas: 

Sashenseratokenti,  sesiatat  Niio,  waka- 
tiskwentaren  sasitakta,  akenikonhrakwe- 
kon  konwenniiostha,  konsennaiens,  sonhat- 
siwa  konniahesen ;  konhiennitentasere  kati 
naskewennarakwe  tsi  nahoten  takeni- 
konhraten  nakonnekenn  ih  eke .  Tokenske, 
sane,  Sewenniio,  iahte  wakerihonte  naski- 
tenre;  nok  skatatswens  tsini  wakeriwane- 
ren,  wakaterientason  oni  iahtaonsakeriwa- 
nerake.  Askitenre  kati,  tsinatekatkarias 


EONWENJsITENTASE 


303. 

kariwiiostonke,  asatahonsatate  tsi  kateren- 
naiens.  Ne  konhiennitenstakwa  tsini  sonk- 
waronhiakense  Iesos  Hetsienha,  raonek- 
wensakwekon  thonekwensarihon  tekaia- 
sontne,  ii  akeriwa.  Iakwawennakwekon  tsi 
konhiennitentase  Wari  ioiatatokenti,  Sak- 
sarie  oni  roiatatokenti,  ne  akwa  sakwania- 
hesen  nonwa  wenniseratenions.  Tosa  kati, 
Sewenniio,  ok  taonkstontste  tsiniiore  enhi- 
niahesenhake,  eso  nonkwe  sakotenranion 
tsinahe.  Wakerhare  kati  nasatontate,  netho 
nahakitenre  nonwa  tsi  nahoten  tewakaton- 
wentsioni.  Ethonaiawen. 

Saksarie  hetsitewennitentas : 

Saksarie  saiatatokenti,  Iesos  hetseriwa- 
wasehakwe,  akenikonhrakwekon  nonwa 
konniahesaonhatie,  askitenre  askewenna- 
karatate,  is»e  iaskwatatiase  tsi  thenteron  ne 
rotanitenraskon  kowa.  Tiotkon  tsinahe 
shetenranionskwe  nonkwe,  niate  ioriwake 
sheiatakennhastakw'e,  niate  wenniserake 
oni  takwatokatennis  tsini  tsiatanoron  ne 
karonhiake.  Askitenre  kati,  saiatatokenti 
kowa,  askwatsteristase  tsi  nahoten  nonwa 
tewakatonwentsioni,  tiohton  niwenniserake 
ne  enkonhiennitenstakwake.  Akwekon  ie- 
sakwathoseron  tsi  iotonwentsiokte,  satora- 


304 


SAKSARIE 


tonhaties  nakotonnhetston  nonkwe,  sheten- 
ranionskwe  oni  ne  iesaswenskwe ;  ii  kati,  ne 
ken  kiteron,  takienha,  iah  ken  taskitenre? 
Iah  ken  taontatieseke  satanitenrasera?  Iah 
nonwenton  nok  taiakostontston  ne  iesania- 
hesaon  tiohton  niwenniserake.  Akonhatsi- 
wa  kati  ken  iahtaskwatahonsatatse  ?  Iahten 
onte,  rakeni,  taskewennonti  tsi  konhienni- 
tentase,  aseken  sotsi  konniahesen.  loriwah- 
niron  kati  wakerhare  nenskwaterennaien- 
hase,  ienskwatatiase  Rawenniioke,  nahaki- 
tenre,  nahakewennarakwe  tsi  nahoten  non- 
wa  teWakatonwentsioni.  Ne  wakerharek- 
wen  tsini  sonkwaronhiakense  Iesos  Sonk- 
wawenniig,  nok  tsina  tetsiatatenoronkwa 
ne  Wari  ioiatatokenti ;  ne  kati  taesewaiena, 
naskwentenre  nonwa  netho  naiawen  tsini 
kater  ennaientak  wa . 

Iesos  hetsitewennitentas : 

Ise,  o  Iesos !  tisasahaton  hetsenikonhra- 
ieriton  Niio  Hianiha,  akwekon  iahta  tesa- 
nonhianihekon  ne  tekaiasontne  aiesaiata- 
nentakte,  ii  iakionkwe  onkwariwa,  tsini 
skwanoronkwa ;  ne  waonni  hiaiatanorons- 
ton  ne  Niio,  kasennanoron  kowa  hiasenna- 
wi,  lesos  hianatonkon,  ne  aonhatsiwa  ka» 
sennanoron  nonwentsiake. 


RONWENNITENTASE 


305 


v.  Takwentenr,  Sewenniio ; 

r.  Takwatontats,  Sewenniio. 

Kwennitentase,  Sewenniio,  naskwentenr- 
heke  ne  takwaien  okonha,  aseken  ii  onk- 
wariwa  rotatewenteton  n’Hetsienha,  ron- 
wanaskwenhawenson  niakonkwetaksenskwe 
okonha,  ronwaiatanentakton  tekaiasontne, 
ne  sane  seseniiatat,  ok  oni  sate  senonnhe 
iatekakonte.  Ethonaiwen. 

Wari  tewennitentas: 

Wari  saiatatokenti,  ise  ok  iahte  saiatoron 
ne  kariwanerahakserakaion  sasatiatata,  ak- 
wekon  nonkwe  sheiatsennonniatenni,  sesa- 
ketote  nonwentsiake ;  aseken  ise  hetsatewe- 
ton  Iesos  Niio  Roienha,  akwekon  nonkwe 
tesakoswathetenniron  nasatakon  iakonnhe- 
kwe,  rasennion  oni  ne  kenheion,  nok  akwe- 
kon  sonkwanaktaseronnienni  ne  karonhia- 
ke  aiakwatsennonni  iatekakonte  nenionk- 
wateweientonke. 

v.  Tewatsennonni  kati,  tewenniserano- 
ronkwak  sontiatata  ne  Wari  ioiatatokenti ; 

r.  Aiawen  aionkwentenrheke,  iaionkwa- 
tatiase  tsi  thenteron  ne  Roienha. 

Tewaterennaien :  Sewenniio,  ne  iorihon- 
nihon  sentenron  Wari  ioiatatokenti,  iahte 
kanakwaienteri,  iah  othenon  teioiatoronhon 


306 


SAKSABIE 


kariwanerahakserakaion  sontiatata,  tsi  se- 
ron :  aiorihontake  atsenonsotase  n’Hetsien- 
ha  kanonsanoron,  tsinon  enhatatiteroh ; 
kwennitentase,  tsiniiot  ne  sentenraton,  tsini' 
saterientarakwe  ensakawenheiase  nonkwe, 
seiatanonstaton  tosa  othenon  aioiatoron  ne 
kariwaneren,  etho  naskwentenre  nii,  tosa 
othenon  aionkwaiatoronhontake  akwarane 
tsi  tesiteron.  Iakwawennakwekon  Iesos 
Hetsienha  tsi  kwennitentase.  Ethonaia- 
wen. 

Sose  hetsitewennitentas: 

Enskat  aierihokten  ne  tsinon  tkaiatonnion  ion- 
terennaientakwa  sonha  Sose  ronwennitentase,  sk. 
58,  243,  &c. 

Teivaterennaien  nonwa  tsini  haierhakwe 
Saksarie  roiatatokenti ,  taonreni  nonzven- 
tsiake  ne  kariwiioston: 

Sewenniio,  tiotkon  tsi  senakere.  .  .  sk. 

23i. 

Takwaienha.  .  .  Wari.  .  . 

Saksarie  saiatatokenti,  takwaterennaien- 
has. 


Saksarie  Raoriwa  Takwentenr. 

Takwentenr,  Sewenniio.  —  Kristos,  takwentenr. 
—  Takwentenr,  Sewenniio. 


bonwehnitenta.se 


307 


Kristos,  takwatontats.—  Kristos,  takwawennarak. 
Niio,  Iesaniha,  karonhiake  tesiteron,  takwentenr. 
Niio,  Iesaienha,  nonkwe  sesheiatontakwen,  tak- 
wentenr. 

Niio,  Satkon  Saiatatokenti,  takwentenr. 
Ashenseratokenti,  enskat  ok  Niio,  takwentenr. 
Wari  saiatatokenti,  Niio  hetsateweton,  takwate- 
rennaienhas. 

Wari  saiatatokenti,  iahte  senakwaienteri,  ] 
f  Iesos  hetseriwawasehakwe, 

Iesos  hetsenoronkwakwe, 
Shenikonhrahniratskwe  ne  iakonikonh- 
ranonwaks, 

Ronatkonseraksen  shesennion, 

Akwekon  shenikonhriiostakwe, 
Sesheionnheton  ne  iakowentaon, 

T esari wareniaton  kariwiioston, 

Niahte  iakoriwiioston  sheriwasennion, 
Seriwanonweskwe  tsi  sententonne, 
Sariwakonnienston  niahte  ienakwaien- 
teri,  ..  . 

Akwekon  sheiatontati'hakwe  ne  sheko- 
wanenskwe, 

Kairiwiio  okonha  satsteniaronskwe, 

Tsiniiot  neronhiakehronon  ethoni  saiata- 
nekaronkwe  tsi  satoratskwe  nonkwe, 

Ise  sheien  okonha  tsi  tkarakwinekens  tie- 
nakeronnion, 

Hientenron  ne  Rawenniio  satokenseha- 
kwe  tsinentaiawensere, 

Saskanekskwe  kariwiioston  aiesariohton, 
Satatewenteton  tsi  sateriwahtentiaton 
kariwiioston, 

Iah  nonwenton  tesanakwaientarhaon, 
l  Akwekon  akoiatatokentison  shenakerani,  J 


-  -! 


Takwaterennaienhas. 


308 


BESIS  BOIATATOKENTI 


lesos,  ise  seri-  Takwaiatokef,  Sewenniio. 
wahtontha  ne  >  Takwatontats,  Sewenniio. 
kariwaneren,  J  Takwentenr. 
v.  Takwaterennaienhas,  Saksarie  saiatatokenti ; 
r.  Aiawen  taiakwatentsa  tsini  sonkwarharats- 
tenni  Kristos. 

Tewaterennaien :  Sewenniio  tsi  iakonnhe, 
hetsitenron  Sakasarie  roiatatokenti,  eso 
nonkwe  hiatorati  tsi  tkarakwinekens  tiena- 
kerenion,  raonha  roriwakwenion  ise  sheien 
okonha  iotonhon;  askwatontatse,  askwaie- 
nawase  nasakwanakeren  tsini  horiwiioston- 
ne  ne  roiatatokenti  kowa  sakwaniahesen 
nonwa  wenniseratenions.  Iakwawennak- 
wekon  Iesos  Hetsienha  tsi  kwennitentase. 
Ethonaiawen. 


RESIS  ROIATATOKENTI  RONWENNI- 
TENTASE. 


Sahonnakerate  Akwesasne,  toha  tsini  kahawi 
1754,  rotitiohkowanen  ne  rotiriwiioston  onkwe 
onwe  Kahnawake  nithonahtentionne,  ratikwekon 
ne  ronatiake  ne  Kanonsionnike,  nok  oni  ne  Sewe- 
katsi .  nithonenonhne,  roneron  ne  ratitsihenstatsi 
sakotirihonniennihakwe,  ahonwaiatarako  ne  Re- 
sis  roiatatokenti  ahonwennakeratse. 


BONWENNITENTASK 


309 


Raiatarakwe  Resis  ne  Ennias  roiatatokenti  ro- 
tiohkwisonhonne,  ne  ratitsihenstatsi  onwe  raoti- 
tiohkwa  konwaiats ;  ne  sahotitiohkwat  raiata- 
rakwe  ne  Saksarie;  ne  oni  sahotitiohkwat  ratiia- 
tarakwe  ne  ratitsihenstatsi  sonha  thonatierenton 
sakotirihonnienni  kariwiioston  Kanonsionnike, 
Kahnawake  nok  Akwesasne. 

Toha  enskat  tewenniawe  nioserake  tsinahe  tsi 
ronnhekwe  Saksarie,  ethone  nonwentsiake  ires- 
kwe  ne  Resis  roiatatokenti.  Tsini  hoierenne  ne 
Saksarie  asakohaharate  nonkwe  ne.  karonhiake 
aiontsennonni,  etho  oni  nihoieren  n:e  Resis;  iah 
sane  inon  teiatehotstekahwen  tsini  hoiatawenhon 
ne  Saksarie,  ne  ok  tsinonni  ienakerenion  niako- 
riwiioston,  Oseronni  onwehne,  ehnon  nisakon- 
honniennihakwe  ne  Resis.  Ionehrakwat  tsini 
hotanitenraskonne,  tsini  hanonweskwe  asakotenre 
ne  iakotent,  nok  ne  iakononwaktanionni ;  ioneh- 
rakwat  oni  tsini  hatatkenhronnihakwe  ne  raonha, 
rawatsiranoronkwe  sane. 

Tkariwaieri  ahonwatsennonniase  Resis  roiata- 
tokenti  tsini  thoriwaieriton  Rawenniioke  nok 
onkwehne  nonkati,  ahonwanakeren  oni  tsini  hori- 
wiiostonne.  Ne  tenhnon  sakoien  okonha  ioton- 
hon,  n’Akwesasronon,  ioteriwison  ahonwaniahe- 
senhake,  ahonwaneken  asakoiatanonstatseke,  asa- 
koterennaknhase  naontehiaron  tiotkon  ne  kari- 
wnoston  tsi  tienakere,  nakwekon  sataiontsennon- 
ni  ne  ronwennakeraton  ne  karonhiake. 


310 


RESIS 


Ronwennitentase  ne  Rawenniio  nasakoterennaien- 
hase  Resis  roiatatokenti: 

Sewenniio,  seianerenston  raotonnhetston 
ne  Resis  roiatatokenti,  hetsawi  naionehra- 
kwatonhake  ahianoronkwake,  asakono- 
ronkwake  oni  nonkwe,  nok  ahonikonhriio- 
hake  onwe,  ne  tsi  iawetatsanit  roiotenhon, 
rotateronhiakenton  oni,  nasakohaharate 
nonkwe  ne  karonhiake  aiontsennonni ;  as- 
kwentenre,  tsini  satanitenraskon,  ne  tsi 
sonkwarihonniennitha  tsini  hoieren  non- 
wentsiake,  tsi  oni  ni  sonkwaterennaiennis 
nonwa  ne  karonhiake,  asonkwaienawase 
iatsitewanonterane,  nok  taetewatentsa  ne 
sataiakwatsennonni  iatekakonte.  Iakwa- 
wennakwekon  tsi  kwennitentase  Iesos  Kris- 
tos  Sonkwawenniio,  sate  tsionnhe  nok  sate 
sewawenniio,  sewakwekon  ne  Rotkon  Roia- 
tatokenti,  iatekakonte  tsinenwe.  Ethonaia- 
wen. 


Ronwennitentase  Resis  roiatatokenti  tiohton 
nonta: 

(8-16  Sen ). 

Iaiak  iawenre  siskare  sen  ieskahes  Resis  ra- 
wentawen ;  ne  wenniserate  wahatonnhokten  non- 
wentsiake,  nok  wahoiatanoronste  ne  Rawenniio 


bonwennitenta.se 


311 


karonhiake.  Tkariwaieri  ne  ronwaniahesas  aia~; 
kotennikonhraseronni  tsi  eniakawentatokentase 
rawentawen,  nahonwennitentase  tiohton  nonta. 
I*ahte  iotennowent  ensakotahonsatatse,  ensako- 
wennakaratatse  Rawenniioke  nenhonwennitentase. 

Ken  kati  naieiere  ne  tiohton  nonta  tsini  kari- 
wes,  satekon  siskare  sen  taiontasawen  tsiniiore. 
ne  iaiak  iawenre  senskarake : 

Niate  wenniserake  aierihokten  arahonne : 
i  Takwaienha,  Wari  tekonnor onk wan ions , 
nok  i  Resis  saiatatokenti,  takwateren- 
naienhas. 

Aierihvkten  oni,  neniekw.eni ,  ne  Resis 
raoterennaientaksera : 

Sewenniio,  seianerenston  raotonnhetston 
ne  Resis  .  .  .  sk.  310. 

Kaianerenseriio  oni,  niate  zvenniserake 
ronwennitentase,  taieiatorete  tsini  thori- 
waieriton  ne  Resis  ne  kariwiio  sonha,  iken : 

1 .  Tsini  honitentonne,  —  ahonwaneken 
asakoterennaienhase  naiakonitentonhake. 

2.  Tsini  honikonhriiohne,  —  ahonwane- 
ken  asakoterennaienhase  naiakonikonhriio- 
hake. 

3.  Tsini  hotateronhiakenton  taonsahari- 
waserako,  —  ahonwaneken  asakoteren- 
naienhase  ne  tosa  taiakononhianiheke  taon- 
saieriwaserako  tsi  iakoriwaneren. 

4.  Tsini  hotataskennhen  ahonwasenno- 
wanate  ne  Rawenniio,  nok  asakohaharate 


312 


BESIS  RONWENNITENTASE 


nonkwe  ne  karonhiake  aiontsennonni,  — 
ahonwaneken  asakoterennaienhase  ne  senha 
ahonwanoronkwake  ne  Rawenniio,  nok 
senha  akonwaiotense  nakotonnhetston. 

5-  Tsini  hotanitenraskonne,  —  ahon- 
waneken  asakoterennaienhase  naiontatiten- 
re  sateiakonkwe. 

6.  Tsini  hariwatsaniskwe  aioiatoron  ne 
raotonnhetston,  —  ahonwaneken  asakote- 
rennaienhase  ne  tosa  nonwenton  aioiatoron 
nakotonnhet'ston  ne  kanakwaiesatsera. 

7.  Tsini  hanonweskwe  ne  skennen,  ne 
tsi  tiotkon  ioranentakonne  ne  Rawenniio 
raonikonhra,  —  ahonwaneken  asakoteren- 
naienhase  ne  skennen  aionnontonnion  tsi  ok 
nahoten  naiakoiatawen,  ahonwawenniios- 
take  ne  Rawenniio. 

8.  Tsini  hotakatstaton  tsinikon  roron- 
hiakenhon,  —  ahonwaneken  asakoteren- 
naienhase  ne  tosa  taionteriatikhon  tsi  ieron- 
hiakens  nonwentsiake. 

9.  Tsini  hoiatawenhon  sahatonnhokten, 
wenheiontatokenti  mthawenheiaton, 
ahonwaneken  asakoiatanonstatseke  nentia- 
kawenheionsere. 


TEIONRENIATHA  KARIWIIOSTON 
AOTIOHKWA. 


Nahoten  aieriwaierite  naontiataren : 

Aiontatsennaren  tsi  thenteron  ne  sakorihon- 
niennis,  aiiakotieseke  tsioseratson  .  ashen  wenso, 
aierihoktake  niate  wenniserake  enskat  Takwaien- 
ha,  enskat  Wari  tekonnoronkwaniohs ,  nok  enskat 
Saksarie  saiatatokenti ,  takwaterennaienhas. 

Tsi  nahoten  kakwenies  tsi  ethoni  ieierha: 

Kakwenies  eso  nonkwe  aieriwiioste,  niahte 
honwaienterihne  ne  Rawenniio ;  eso  ne  Rawen- 
niio  ronwawennenhawe  inon  iehonnetha  nasako- 
tihaharate  ne  karonhiake  aiontsennonni ;  eso 
iakononsonnianion  ononsatokentison  tsi  tienake- 
renion  nonwarh  ronwaienterhaonhatie  ne  Rawen- 
niio ;  eso  iakaonwentsiatsenrion  niahte  iakote- 
rientarakwe  aienakereke,  onen  nonwa  iakoriwi- 
ioston ;  iawetatsanit  ronwatinekwahestanions 
eksa  okonha  iaiheionsere,  tsinon  arekho  tetiako- 
riwiioston,  iah  nonwenton  tahonwaienterhaon  ne 
Rawenniio,  ok  sa  ok  kati  karonhiake  waente; 
iawetowanen  iakaonni  ne  ionteriwaienstakwa 
aiontaterihonnien  ne  iakotehiarontie  niate  iori- 
wake  ne  kariwanorons ;  kakwenies  kati  iaweto- 
wanen  ieriwaierits  nonwentsiake  ne  karonhiake 
aiontsennonni,  ne  iakotiatare  ne  rotiohwahnira- 
ton  n'Ariwawakon  kowa,  otiohkwatokwenti  aken- 
hake  tsinenwe,  nakonwehiaron  ne  kariwiioston 
nonwentsiake,  tsi  tienakerenion  narekho  tehon- 
waienteri  ne  Rawenniio. 


314 


TEIOjN keni ath a  kariwitoston 


Onwentsiakwekon  iakothonkariakon  nethoniio- 
riwa  aiekariakseke,  iawet  ahonwawiseke  ne  Ra- 
wenniio,  nahonwaiienterhane  nonkwe :  akwekons 
oni  neksa  okonha,  oktiwakwekon  ethoni  ieierha : 
ne  naiakohninonton  ne  iawekhon,  wahonhion  ne 
Rawenniio,  iakoties  nakowista  tsi  teieriwarenia- 
tha  ne  kariwiioston. 

Tohka  niwenniawetserashen  ne  ratitsihens- 
tatsi  tehonarenihon  nonwentsiakwekon  nahon- 
watoratse  ne  Rawenniio  nonkwe,  ne  rontennatha, 
enskatson  kwenis  ne  tsioiaiakserat  iakoties ;  iahte 
honnesaks  ne  rononha  ahontsennonniate  nonwen- 
tsiake ;  iotkate  ok  eken  ne  enhoniheiate ;  Ra- 
wenniio  ronwasennowanatonhaties,  tsini  hotiie- 
ren  ne  Iesos  Ratikwekonne,  tsini  hoieren  Saksa- 
rie  roiatatokenti,  ne  ronwaiatarakwen  ahonwako- 
wanenhake,  ahonwennakeratse  oni  tsi  iienhre  ne 
ieiatare,  aiakwaiatakennha  ne  kariwiioston  non- 
wentsiake,  ne  se  akwa  eniontsennonniate  enion- 
tonnhokten. 

Nahoten  iontsennonniatakwa  tsi  ieiatare: 

Iawetowanen  sakowi  n’Ariwawakon  kowa  te- 
wateriwaserakzvatha  sonha  taiontentsa  naieri- 
waierite  tsi  ieiatare :  Tiohtiake  nok  Tsi  Kaia- 
tonseronni  hniriwawakon  raononwentsiake,  kaien 
ne  tewateriwaserakwatha  kowa  taiontentsa, 
tsi  ieskahes  Saksarie  rawentawen,  kawenniio 
aonsaiontateronkwase,  aieiatarane,  iaiekwatho 
akononsatokentike.  nok  etho  aionterennaien  ken- 
nikariwesha  tsini  haskaneks  n’Ariwawakon  kowa 

Tikate,  ne  oni  iontsennonniatakwa  tsi  ieiatare, 
tsi  ionterennaiens  ne  nonwentsiakwekon  sate  ieia- 
tare ;  iawetowanen  oni  tsiakotehiaronnis  tsi 
iontonnhisaks  nonwentsiake,  aselcen  niahtate- 


IQNTATATERENNAIENNIS  NIAKOWENTAON  315 


honwanonhianiheki  ne  Rawenniio,  iah  oni  ne 
raonha  tatasakononhianihekse  naiontsennonni. 

Iakotonnhahere  nethononni  ieiatare,  iakohron- 
kenhatie  eso  iakoriwiiostaonhatie  nonkwe,  ako- 
wista,  akoterennaientaksera  oni  iokwenionhatie. 

Aiawen  akwekon  aiontiataren  nonkwe  onwe 
tsi  kentiohkwaien  Teionreniatha  kariwiioston ; 
etho  naontawe  senha  aiakoriwiiostonhake,  nok 
oni  naiontkwatako  nonwentsiake,  tsi  aontakaia- 
kenseke  nakonatatserakon  enskat  kwenis  ne  tsio- 
iaiakseratson,  ne  takareniate  kariwiioston  non- 
wentsiake- 


AIONTATATERENNAIENHASE 

NTAKOWENTAON. 


Tetewaiatoret,  tokat  nonwa  tiakotiaktani  tsi  te- 
tieseronniatha,  notiake  akotonnhetston  okon  ken- 
ha  ne  iakorhare  nakwa  ii  aietiiatakennha,  iken 
nakotonnhetston  ne  ietini  okon  kenha,  iakwata- 
teken  okon  kenha,  i ak wataten onk w e  okon  kenha, 
teiakwatatenoronkwakwe  nonwentsiake.  —  la- 
wet  ronwawennatroris  Sob  rokstenseratokenti 
kenha,  iontonnions  :  “  Askwentenre  nisa ,  askwen- 
“  tenre  nisa,  arahonne  takivanonweskive.”  (Job, 
1-9,21). 

Tetewaiatoret  oni,  tsi  ne  ieteron  tsi  tetieseron- 
niatha  iahte  iakokweniatseraien  nakaonha  aion- 
tatiatakennha ;  etho  se  ieterontakwen  nakwa 
taonsaieriwaserako,  ne  iah  akwekon  tetsiakori- 


316 


NIAKOWENTAON 


waserakwen  onwentsiake  tsi  iienskwe.  —  Tsi- 
niiot  nennee  asakotonheke  Sonkwawenniio  Iesos, 
tsi  rawen :  “  Oriwiio  tsi  konhroris,  tsi  ok  enska- 
“  rokten  nohnaken  katakwen  ne  kwenis,  tentesia- 
“  kenne  neh  nonzve .”  (Watio,  5,  26). 

Nok  tenhnon  ne  tsi  teiontatseronniennis  na- 
koiatatokentison ,  ne  oni  tsini  hotanitenraskon  ne 
Rawenniio,  ranonwes  naietiiaterennaienhase  nia- 
kowentaon,  etho  naontawe  aontakaseronnente  tsi 
ieronhiakens,  nok  senha  aiosnorenne  aonsaion- 
tiatontako,  karonhiake  aiente.  —  Waton  se  Kaia- 
tonseratokenti  :  "  W ennontonniontseratokenti, 

“  wennontonniontseriio  oni  aiontataterennaien- 
“  hase  niakowentaon,  naonsaiontiatokezve  tsi  ia- 
“  koriwaneren”  (2  Makabe,  12,46). 

Ne  iontatitenratha  ne  ieteron  tsi  tetieseronnia- 
tha.  tsi  iontataterennaiennis ;  tsi  tetsiontateriwa- 
serakwennis,  ne  kariwiio  sonha  aieriwaierite  non- 
wentsiake,  nasakotenrate  ne  Rawenniio  ne  iako- 
tiaktani  tsi  tetieseronniatha ;  nok  oni  tsi  ionta- 
tawis  tsi  teiontentsas  tewateriwaserakwatha  son- 
ha  sakowis  arens  Ariwawakon  kowa.  Ne  aonhaa 
tenhnon  waterennaientakseriio  Ohaseratokenti, 
tsinonwe  Iesos  shoriwaiennihaties  ne  Roniha 
raoronhiakensera  okon  kenha,  asakotenrate  ne 
iakonnhe  nok  ne  iakowentaon.  Waterennaien- 
takseranoron  oni  tsi  teionnonsatases,  eso  niiora- 
nentakon  ne  tewateriwaserakwatha  sonha,  ensa- 
koiakhonhase  Rawenniio  ne  iakotioktani  tsi  te- 
tieseronniatha. 

Aiakohtako  kati  niakoriwiioston,  tsi  ok  naie- 
kweni  tsi  naieiere,  naiontatitenre  niakowentaon ; 
iahta  iakohtonse  neniontatitenre,  eniakotsennon- 


IONTATATEKENNAIENNIS 


317 


niatskonhake  neniontateskontako,  entsiontatate- 
rennaienhase  neniakotsennonnihake  ne  karon- 
hiake. 


IAKOWENTAON  AKAWENNITA. 

Hetsitewani’seratokenti  Reon  XIII,  17  senvie 
1888,  wasakotenre  tsiniakon  niakoriwiioston,  tsi- 
ni  wennites  november,  niate  wenniserake  enieri- 
waierite,  tokat  akaonhaason,  tokat  enskatne  tsi 
enionterennaien  ononsatokentike,  naiontatitenre 
niakowentaon  neniontataterennaienniheke,  taion- 
tentsa:  1)  Enskat  sewenniserat,  ne  7  nioserake 
nok  7  nioriwake  ne  kaieri  niwasontashen  ne  te- 
wateriwaserakwatha  sonha ;  2)  Enskat  tsini  wen- 
nites,  ne  tewateriwaserakwatha  kowa,  kawenniio 
aonsaiontateronkwase,  aieiatarane,  nok  ahonhion 
tsi  enionterennaien  n’Ariwawakon  kowa. 


Wisk  Takwaienha  nok  wisk  Wari  tekonnoronkwa- 
nions,  niakowentaon  akoriwake: 

Sakowi  n’Ariwawakon  kowa  kenha  Pie  VII, 
6  fefriie  1817,  tsiniakon  enierihokten  5  Takwa- 
ienha  nok  5  Wari  tekonnoronkwanions ,  akowenk 
enkenhake  ne  iakowentaon ;  nok  tsi  ierihoktha 
tsiakotatrewatonhatie,  tenieiatorete  tsini  hoiata - 
wenhon  Iesos  sahonwaiesate ;  wisk  oni  nioriwa- 
ke  eniairon :  Kwennitentase ,  Sewenniio,  ashe- 
tenre  ne  sheien  okonha,  ne  sanekwensatokentike 
sesheskontakwaton;  tokat:  Niio  Iesaniha  ok  tsi 
senakere,  ashetenre  ne  iakozventaon,  ne  Iesos  rao- 
nekwensanoron  ashetenrate ;  onen  tenhnon : 


318 


NIAKOWENTAON 


Asheion,  Sewenniio,  atorisenserakont,  nok  teios- 
wathe  kowa  tiotkon  taiakoswatheke ;  Netho  nenie- 
iere,  teniontentsa :  i)  300  niwenniserake  ne  te- 
wateriwaserakwatha  sonha,  enskat  sewenniserat ; 
2)  enieiena  tewateriwaserakwatha  kowa,  nenia- 
korihoktaon  niate  wenniserake  sewennitat  tsini 
kariwes,  kawenniio  enskat  tsiniiore  aonsaionta- 
teronkwase,  aieiatarane,  ahonhion  tsi  enionte- 
rennaien  n’Ariwawakon  kowa,  nok  oni  enionta- 
taterennaienhase  niakowentaon. 


Sewenniio,  satahonsatat . . . 

Sewenniio,  satahonsatat  tsi  tewakhenre- 
tha  kanikonhraksenserakon,  etho  akewen- 
natirhene  tsi  tsiteron. 

Satahonsatatsek  tsi  enkaterennaien,  en- 
konhiennitentaseheke. 

Tokat,  Sewenniio,  sotsi  askahenhion  tsi 
ionkwariwaneren,  onka,  Sewenniio,  aiekwe- 
ni  iahtaiakohteronseke  taietane  tsi  tsiteron? 

Nok  tenhnon  sananon  natanitenrasera, 
wakonniahese,  aseken  saianerensera  ionk- 
wannhas  akwaniahesenhake. 

Ne  sawennatokenti  ionikonhrahniraton 
nakwatonnhetston,  akweriasakwekon  wahi- 
niahese  ne  Rawenniio. 

Orhonkehne  aiontasawen  eniokarawe 
nieioha,  ahonwaniahese  ne  Rawenniio  sa- 
koien  okonha  Israerronon. 


lON TATATKTiENNAIE A  A IS 


319 

Aseken  iahtaontontsahate  raotanitenrase- 
ra,  oktihawenniio  naonsasakoskontako. 

Raonha  ensesakoiatokewe  ne  sakoien 
okonha  Israerronon,  tsinikon  ronwanikonh- 
raksaton. 

Asheion,  Sewenniio,  atorisenserakont, 
nok  teioswathe  kowa  tiotkon  taiakoswa- 
theke. 

v.  Asheskontako  nok  karonhiake 
asheiatinionte ; 

R.  Etho  aiesatkahto  tsi  aonhaa  ion- 
wesen  kowa,  aiesawenniiostake  nok  aiesa- 
sennaienheke. 

v.  Takwaitontats,  Sewenniio,  tsi  kon- 
hiennitentase ; 

r.  Etho  akewennatirhene  tsi  tsiteron. 

Ietiia  terennaienhas  R  a  tiriwawa  k  o  nson , 

ratitsihensta tsison  okon  kenha  : 

T ewaterennaien :  Sewenniio,  sheiatano- 
ronston  ne  iesawennenhawakwe  Ratiriwa- 
wakonson,  ratitsihenstatsison  okonha,  she- 
tenron  iataonsashetaste  nonwentsiake  tsi- 
nonni  iahatitakwe  Ratikwekonne,  aiawens 
kati  ahatikwekonhake  iatekakonte  ne  karon- 
hiake. 

I etiiaterennaienhas  iakwatatenonkwe  o- 
kon  kenha ■,  nok  oni  ne  ionkitenranionskwe : 


820 


XIAK  O  WENT  AO  X 


T ewaterennaien :  N iio,  shetenras  nonk we, 
nok  senonwes  aiontsennonni,  iakwawennak- 
wekonhatie  ioiatatokenti  Wari  nok  akwe- 
kon  akoiatatokentison,  iakwennitentase  sa- 
tanitenrasera,  aontiesenhake  ashetenre  nak- 
watateken  okon  kenha,  nok  nakwatate- 
nonkwe  okon  kenha  sate  iakwanakerekwe, 
nok  oni  ne  ionkirakwennis,  etho  iaionwe  tsi 
iatekakonte  iakotsennonni. 

I etiiaterennaienhas  akzvek'on  niakoriwi - 
ioston  kenha : 

Sewenniio,  sheiatison  nok  sesheskontak- 
wen  niakoriwiioston  okon,  asheion  tsiniakon 
iesaseronnienni  nonwentsiake  rotiskenra- 
kehte  nok  tsiakothonwisen  okon  kenha, 
aonsaiontiatokewe  tsi  iakoriwaneren,  aia- 
wens  nonkwaterennaientaksera  akakweni 
aiakorane  satanitenrasera,  etho  naiawen 
tsiniiot  tiotkon  iakoskanekon ;  ne  askwen- 
tenrate  Iesos  tsiatatienha,  sonkwaronhia- 
kense  nok  sonkwenheiase.  Ethonaiawen. 

Iesos,  satanitenraskon,  shetenr  niako- 
wentaon  sekon  nonwa  ieteron  tsi  tetiese- 
ronniatha  iakoriwaneren ;  shetenr,  sasheia- 
tontako,  karonhiake  aiente,  aontaionkiiate- 
rennaienhase. 


IGNTERENNAIENTARWA  SONHA. 


1.  Iontatennitentase  ne  sate  iontatiats 
akoiatatokenti : 

Saiatatokenti  ne  sate  teionkiiats,  ise  kati 
hiatakwenniaienni  ne  Rawenniio  nakwa- 
tonnhetston,  sahakitenre  saonkenekwahes- 
te ;  askwaterennaienhase  naksennaierite 
naksennatokenti,  tsi  nise  nisaieren  non- 
wentsiake.  Askienawase  naonsakhaharane 
kariwiiostonke,  iatekakonte  akiatonti  no- 
neshonronon,  aonkerihonti  oni  naoriwa 
okon,  atonwesentseraksen ;  akwa  akonna- 
keren  nonwentsiake,  nakatsennonni  nenka- 
tonnhokten.  Ethonaiawen. 

'-!<  *  * 

2.  Ontatienha  iontataterennaiennis : 

Sewenniio,  takwatenientense  nakheno- 
ronkwake  ne  ionkienha  nonwentsiake ;  ka- 
nekhere  ne  ok  enkeriwaierite  tsi  khenoron- 
kwa  nakheiaterennaienniheke,  nakhetenr- 
heke  oni  neniakotentane.  Sewenniio,  sata- 
nitenraskon  nok  tesatenonhianiton :  sewatie- 
rens  shehrewatakwa  eksa  okonha,  tsi  iahte 

ii 


322  IONTERENNAIENTAKWA  sonha 

tiakoriwaieriton  ne  iontatateweton ;  sewatie- 
rens  ne  shehrewatha  ne  iakowiraien,  tsi 
iakowiraksens ;  arens  oni  ne  shetenratha  no- 
tiake  nonkwe,  tsi  iakoniseriio,  iakonistense- 
riio ;  nok  arens  ne  shetenratha  ne  iakowi- 
raien,  tsi  iakowiriios.  Ise  saterientare  tsini 
saierenhaties.  Ne  ok  kati  ne  tenkonnon- 
weratonseke  tiotkon,  tsinikon  shetenron  ne 
ionkienha ;  aiawen  tiotkon  ashetenrheke 
nonwentsiake,  nok  oni  nenhiatonnhokten. 
Aonsesanikonhren  oni  tsinikon  iesanikonh- 
raksaton,  ii  akeriwa,  tsi  iahte  khewenna- 
rakwakwe.  Isehre,  Sewenniio,  etho  naion- 
tatewennanoronkwake  nontatienha,  tsiniiot 
nise  akenhake  askwannhaseke ;  ise  kati  ten- 
konkanerake  nothenon  enionkennhane  ne 
ionkienha;  enkerheke,  raonha  rohtare  ne 
Rawenniio,  tsi  eniakohtarake ;  aseken  ro- 
nonha  ionkwateweton,  ok  nise  sason  nakwa- 
tonnhetston,  naonkenaktaientane  karon- 
hiake.  Kanekhere,  Sewenniio,  iah  nonwen- 
ton  takkarokten  tsini  kanoron  tsi  ionkehia- 
ron ;  ise  kati  askienawase,  sasheierit  tsini 
iakoronhiakenhon  nakeriwake,  sheiatanons- 
tatsek  skennen  ahiatiatisa ;  askwawiseke  oni 
nakhetenratake  tsinenwe  enhnonnheke,  nok 
askwentenre  ne  iakwatatienha  iatonsaiak- 
watatken  katke  sonha  karonhiake.  Etho- 
naiawen. 


IONTERENNAIENTAKWA  SONHA 


323 


3.  Nakonwasenni  notkon: 

Sewenniio,  iah  othenon  tesanoronse,  ise 
tisatatenientenston  tsatsa  nakwatonnhets- 
ton,  askon  ne  tosa  akatiesate  tsi  satatiatare 
nakenikonhrakon.  Sanonsa  sonniaton  ne 
kieronke ;  tosa  kati  akonnonsaksaten,  tosa 
aonkiataksate  noneshonronon  aoriwa  soii- 
ha.  Iah  taonton  nakonhaa  akkweni  naka- 
teweienton ;  ise  ki,  niah  othenon  tesanoron- 
se  nashetenre,  ise  Sewenniio,  konhienniten- 
tase  naskitenre  nakhenakeren  neronhiakeh- 
ronon,  tosa  nonwenton  aonkeriwaientake 
ne  kanakwaiesatsera  nahoten.  lakokwenion 
eso  ne  karonhiake  nonwa  iakotsennonni, 
iahte  iakoienterhaon  ne  ioriwatsanit  non- 
wentsiake  tsi  iienskwe ;  etho  naskienawase, 
Sewenniio,  nakatatenikonhrarake,  tosa  ake- 
hiaron  nothenon  enkennontonnion  ne  iotak- 
sen ;  askon  nok  sa  ok  akatatennhese  tsini- 
kon  ne  iontkaronniatha ;  akenoronkwake  ne 
tiotkon  akaterennaienseke ;  aiawens  katke 
sonha  aonkiatatokentonhake.  Ethonaia- 
wen. 

*** 

4.  Naiakonikonhriiohake : 

Sanikonhriio  kowa,  iahte  tesheiateria- 
tikhons'  nonkwe  iesanikonhraksatanions  sa- 


324  IONTERENNAIENTAKWA  SONHA 

ne;  ne  takerihonniennitha  naonkenikonhri- 
iohake,  tosa  akatiesate  tsini  skenatonnis 
nonwentsiake  taonsakeriwaserako.  Waka- 
terientare,  o  Iesos !  tsini  saiatawenhon  non- 
wentsiake :  satketaton  ne  iononwakte  kowa 
ii  onkwariwa,  nok  nii  ok  eken  tekatateria- 
tikhons,  tekheiateriatikhons  nakwatateken- 
son  nonkwe.  Ne  wakenikonhrariohtha  tsi- 
ni  wakswatanitskon,  iahte  konwenniiostha. 
Askitenre  kati,  aonsaskenikonhriiosten,  na- 
onsakonhieren  tsini  tsiesaieren  nakoiatato- 
kenti,  senha  eso  iakoronhiakenhon  nonwen- 
tsiake  tsi  nii  niwakeronhiakenhon,  nok  iesa- 
wenniioston.  Saronhiakenseratokenti  iako- 
nikonhrahniraton  tsini  iakoieren ;  ne  kati 
oni  nii,  o  Iesos !  aonkenikonhrahnirate,  na- 
kenonweseke  skennen  akeronhiaken  tsi  ok 
nahoten,  ne  takatentsa  nakatkahto  ohnaken 
natorisenseratokenti  karonhiake.  Ethonaia- 
wen. 

*** 

5.  Ionterennaientakwa  ne  ionnonton- 
nion  aiakoniake: 

Sewenniio,  ise  sheiatison  nonkwe,  ise  oni 
sonhaa  tesherahnekens  nakoniake,  naiont- 
watsiratehiaron  nonwentsiake  tsiniiore  ien- 
watonwentsiokten ;  iahte  sheiawi  noktaie- 


IONTERENNAIENTAKWA  SONHA 


325 


nensko  nonkwe,  tsini  kontiierha  ne  katsenen 
nok  ne  kontirio;  ok  eken  ise  satatienni  na- 
sheionkwetarakwase,  tsi  oni  niakonnhes, 
iahtaonsonton  taonsaiontekhasi ;  konniahe- 
sen  kati  nonwa,  Sewenniio,  iahte  katate- 
wenniiostha,  ise  wakonwenniioste,  akwa 
wakonneken  ne  iaskenikonhrenhawite  tsini 
sanikonhroten  ;  tontaskswatheten  kati,  aske- 
nikonhratokensten  ne  senonwes  taiakiatien. 
Kaskaneks  naontakeriwaierite,  ne  aoriwa 
nonwa  wakonriwaienhase,  naonkienawase 
naonkeriwiioston  tsi  aonkeniakon.  Tsini 
sariwison,  etho  nenkenoronkwake  (nenhi- 
noronkwake)  tsini  nikatatenoronkwa ;  en- 
kaskennhaseke  oni  tiotkon  ne  skennen  aken- 
hake  tsi  teniakeniterontake,  taiakiatatiena- 
waseheke  oni,  ne  teiakenitsiaron  aiakiatsen- 
nonni  karonhiake. 

Wari  saiatatokenti,  Sose  teseniteron- 
takwe,  tesenitsiaron  askiaterennaienhase 
taiakiatatenoronkwake  ne  kanoronkwatsera- 
tokenti ;  aiawens  katke  sonha  iaiakenewe  tsi 
teseniteron  nonwa  karonhiake.  Ethonaia- 
wen. 

*** 

6.  Ionterennaientakwa  naieiena  tewate- 
riwaserakwatha  kowa: 

Sewenniio,  iah  othenon  tesanoronse,  as- 
kwentenre  nonwa,  askion  tsinikon  sane 


326 


IONTERENNAIENTAKWA  SONHA 


kennis,  ii  onkwariwake,  ne  Sentiohkwato- 
kenti.  Seriwahnirat  karonhiake  ne  sonkwa- 
wis  onwentsiake  tewateriwaserakwatha  ko- 
wa  ne  hiawennenhawe  Sakwaniseratokenti, 
Ariwawakon  kowa.  Hetsitenr,  hetsiena- 
was  tsi  sonkwatsteristha,  tesonkwasnie  ka- 
riwiiostonke ;  nok  askwentenre  oni  nii,  na- 
sakwawennarakwake.  Shetenr  oni  ne  iesa- 
wennenhawe  okon,  ratiwennakwekon  n’A- 
riwawakon  kowa,  tsi  ionkirihonniennis, 
Hetsitenr  ne  sonkwatsteristha  Ariwawakon 
Hetsitenr  ne  sonkwakora  kowa,  tsi  sonk- 
watsteristha  onwentsiake  aoriwake,  hetse- 
nikonhrata  tosa  asonkwaiotatse  tsi  ionkwa- 
riwiioston.  Shetenr  oni  ne  rotinontiioson, 
ratikorason,  ronateriio  nonwa,  ne  skennen 
aonsahononni,  aionterioserentane.  Tsitenr 
ne  Sentiohkwatokenti  teieiasontha,  taonre- 
ni  nonwentsiakwekon,  naiesasennaienheke 
nonwentsiake,  tsini  iesasennaiens  karon- 
hiake.  Sahtont  ne  kariwiiostontseraksens- 
kwa  okonha,  iakoiatahtontha  nonkwe.  She- 
natonhas  akwekon  ne  aonhaa  kariwiiostont- 
seriio  teieiasontha,  ne  skanikonhrat  aken- 
hake  nonkwe  okon  nonwentsiakwekon  tsi 
aiakoriwiiostonhake,  aiawens  enskatne  tsi 
aiakwatsennonni  karonhiake  nonen  eniak- 
wenheie.  Ethonaiawen. 

Enierihokten  oni  tokat  5  Takzvaienha  nok  5 
Wari  tekonnoronkzvanions , 


i«ll 


«©»;»« 


Ne  iraks  nakewaronk ,  nok  rahnekirha  nakenekvbensa 
akonhake  thenteron ,  nok  Ji  raorxhake  tkiteron .  ’  ’ 


ASHENHATON  NATEIOTIAKON 
NE  KAIATONSEEA. 


Watrori*atha  : 

Noriwatokenti  Okonha  Aoriwake,  Iken  : 


Iontatenekwahestha, 

Iontatkentsiokhas, 

Okaristia  ( ne  tiotierenton  enieiatarane , 
nok  tsinaieiatarane  ne  teiakokonhentons ) , 

Tewateranekenseratokenti, 
Iontaterihontakwa  naiehasen, 
Iontatiatokhas  teiakokonhentons. 

( Ne  Sewatateronkwenni  aorizvake,  iate- 
kaieri  tsi  iakotroriaton  onen,  sk .  63  &c.) 


Ne  Oni  Aoriwake 

Ne  Tewateriwaserakwatha  sonha. 


IONTATENEKWAHESTHA. 


1.  Oh  naieiere  naiontatenekwaheste 
neksaa,  arens  iotteron  naiaiheie? 

Tokat  iotteron  kaneka  ne  raksaa  nahrenheie, 
iahte  hotenekwaheston,  iakowis,  iekanihare  ia- 
konnhas  ne  kariwiioston  noktikawenniio  nonkwe 
ahonwanekwaheste,  ne  tosa  onka  naiaiheie  iahte 
iakotenekwaheston,  nok  iahtaiakonaktai en take  ne 
karonhiake  aiontsennonni.  Teiotonwentsiohon 
kati  nakwekon  nonkwe  aieweientehtane  tsi  naieie- 
re  naieriwaierite  tsi  iontatenekwahestha.  Ken  ka- 
ti  naieiere : 

Aiehnekaweron  enontsine  neksaa  ohne- 
katokenti  tokat  ohnekanos,  nok  tsi  iakoh- 
nekaweronhaties  aiairon  :  W akonnekwa - 
heste  rasennakon  Roniha,  nok  Roienha, 
nok  Rotkon  Roiatatokenti. 


2.  Tsini  haierha  ne  Ratsihenstatsi  sako- 
nekwahestha. 

Waontatiatarako  naiontatsennon  ne  sakonek- 
wahestane.  Ioteriwison  ne  iontatsennawis  aion- 
tatewennakaratate  neksaa  iontatenekwahestane ; 
aiontatenikonhrarake  oni  nohnaken  ne  iakote- 


330 


IONTATENEKWAHESTHA 


nekwaheston,  tosa  aiontiesate  tsini  sakotenron  ne 
Rawenniio;  nok  tokat  iontatienha  iahte  iontate- 
hiarons  kariwiiostonke,  ioteriwison  ne  iontatsen- 
nawis  aiontsteriste  ahonwatirihonnien  ne  kari- 
wiioston.  Kanoron  ne  iontatsennawis.  lahte  ia- 
konaktaien  aiontatsennon  nene  iahte  ieiatare  ka- 
riwiiostonke ;  iah  oni  teiakonaktaien  ne  iahte  ieri- 
waierits  tsini  ioteriwison  aonsaiontateronkwase, 
aieiatarane  oni,  arahonne  enskat  tsini  ioseres. 

Akoiatatokenti  akosenna  iontatawis  ne  iontate- 
nekwahestane,  tsiniiot  naiontonheke :  Tontatsen- 
nakwe  roiatatokenti  kenhne,  iawet  etho  naesaie- 
renhake,  tsinenwe  ensonnheke,  tsini  horiwaieriton 
kariwiiostonke,  nok  niate  wenniserake  atseniahe- 
senhake,  atsennitentaseheke  nahientenre  nahia- 
wennakaratatseke  tsi  ensaterennaien. 

Ken  nenhaiere  ne  ratsihenstatsi  nensakonekwa- 
heste : 

Ne  Ratsihenstatsi  enhariwanontonse : — 
...Nahoten  senekennira  ne  Niio  Raotioh- 
kwatokenti  ? 

Ne  iontatsennawis  entierizvaserako  : — Ne 
keniente  akeriwiiostake. 

r. — N  ahoten  ensatsennonniatakwe  nen- 
sariwiiostakon  ? 

i. — Jatekakonte  enkonnheke. 

r. — Tokat  wahi  isehre  akonnheke  iate- 
kakonte,  hetsewennaieritsek  ne  Rawenniio. 
Entsenoronkwake  ne  Rawenniio  Niio  tsi 
sonnhe.  seriasakwekon,  satonnhetserakwe- 


TSI  IEIERANIONS 


331 


kon  oni,  nok  sanikonhrakwekon ;  nok  en- 
shenoronkwake  satetsionkwe,  tsi  nise  nen- 
satatenoronkwake. 

Onen  tenhnon  ashen  nioriwake  rotonri - 
seraientha  ne  ronekwahestane,  nok  tsiori- 
wat  raton : — Tsiakenn,  ne  satatenaskwa- 
iennihne  tsi  ronnhe  ne  kenhiken,  ise  satkon- 
seraksenskwa,  nok  hetsenaktotas  ne  Rot- 
kon  Roiatatokenti  Sakonikonhrahnirats. 

Onen  nonwa  raweionkarake  tenhoiason- 
thase  ne  raksaa  rakenkwarake ,  rontskwe- 
nake  oni,  enhenron : — Akaieronnitstake  ne 
Kaiasa  skenkwarake  f,  hok  seriane  f,  asie- 
na  aontasehtakonhake  aseriwaierite  nowen- 
na  sonha  karonhiake  nitionenon :  nok  etho 
naseweiennotenhake,  naontonseke  Niio  ra- 
ononsa  onen  nasiatotenhake. 

Tewaterennaien :  Kwennitentase,  Sewen- 
niio,  satanitenraserakon  asatahonsatate 
nonkwaterennaientaksera :  nok  ne  kenlii- 
ken.  .  .hetsiatarakwen,  raiatake  kaieronnits- 
ton  ne  Sonkwawenniio  Raoiasa,  asteson 
atsiatahnirate,  atsenonnhaseke :  etho  naon- 
tawe,  nenhoteweienton  nenhonwarihon- 
nien  tsini  iahtiiaiehewe  tsini  saiatanehra- 
kwat,  ahiawennarakwe  tsinenwe,  nok  aho- 
terihontake  iahaniharho  naonsahennakerate 
saiatanehrakwatserakon.  Iakwawennakwe- 
kon  ne  Kristos  Sonkwawenniio.  Ethonaia- 
wen. 


332 


IONTATENEKWAHESTHA 


Onen  tenhnon  enhonisnonsaherhase  ra- 
nontsine  ne  raksaa,  nok  enhenron : — - 

Tewaterennaien :  Niio  iah  othenon  tesa- 
noronse,  ok  tsi  sonnhe,  Hetsienha  ne  Son- 
kwawenniio  Iesos  Kristos,  thetskanerak  ni- 
sa  ne  kenhiken  hiaseronniennis .  .  . ,  hetsi- 
tenron  thetsenonkton  ahariwiioste ;  eren 
shawit  tsi  thenteron  tsinikon  akakweni  ta- 
karonweke  ne  raweriasa :  aonsatsenerensi 
ne  ronaskwaientakwe  notkonseraksen :  at- 
sennhotonkwase,  Sewenniio,  satanitenrase- 
rakon,  etho  naontawe  iawet  taionkohte  rao- 
nikonhrakon  ne  satft)khatsera  ( ne  watenien- 
tenstakon  ne  teioiotsis  nenhonnhontho ), 
tosa  aiorane  raiatake  ne  kariwaksen  naho- 
ten,  ne  ioiataksatha  natonnhetst,  ne  oni  tka- 
rihonniatha  iawet  iahte  iawekhon  tsi  wake- 
ras ;  ok  eken  ne  tsi  enhiawennarakwake, 
aionwesenhake,  wenserakhon  akenhake  tsi 
enhronnheke  Sentiohkwatokentike,  nok  isi- 
nison  nahatehiaron  kariwiiostonke.  Ne  sa- 
haiatat  Kristos  Sonkwawenniio  iakwawen- 
nakwekon  tsi  kwennitentase.  Ethonaia- 
wen. 

Ne  ratsihenstatsi  enhonnhontho  teioiotsis 
ne  waterennaienni ,  enhenron : — . .  .  Tsiena 
nattokhatseratokenti  aowenk  teioiotsis :  ne 
aiesaiatakennha  ne  iatekakonte  asonnheke. 
Ethonaiawen. — Senikwekonhak  ne  skennen. 
Kenikwekonhak  oni  ne  sanikonhra. 


TSI  IEIEKANIONS 


333 


Tewaterennaien :  Niio,  iesawenniioston 
iakisot  okon  kenha,  Niio,  akwekon  sate- 
weiennison,  sariwison  noriwiio  okon,  akwa 
kwennitentase  tatskanerake  ne  kenhiken 
hiaseronniennis .  .  . ,  nok  onwarh  wathatie- 
rente  wahatkense  sahonwannhontho  teioio- 
tsis,  atsitenre  tosa  nisinon  ahatorikariake, 
iakaierine  nahaiena  ne  kakwanoron  karon- 
hiake  nitiawenon,  etho  naontawe  tiotkon  ia- 
wet  aiotekhake  raonikonhrakon  katsirato- 
kenti,  ahatsennonniate  tsi  nahorhareke,  tiot- 
kon  ahiasennaienheke.  Iatsiteron,  Se- 
wenniio,  kwennitentase,  tsinonni  iontatiato- 
haretha  naonsaionnakerate,  etho  nentewe, 
ratikwekon  ne  iesawennaierits,  tahatentsa 
nahatkahto  ne  iatekakonte  sheiatsennonnia- 
tennira  tsini  sherharatstenni.  Iakwakwe- 
kon  ne  Kristos  Sonkwawenniio.  Ethonaia- 
wen. 

Wakonhiatekwate,  ise,  satkonserakseii, 
raosennakon  Roniha  f,  nok  Roienha  f ,  nok 
Rotkon  f  Roiatatokenti,  aonsasiakenne, 
eren  aonsasete  ne  raiatake  fie  kenhiken .  .  . 
roseronniennis  ne  Niio:  Raonha  ne  awenke 
ireskwe  tsiniiot  ehtiioke  akenhake,  nok  ne 
iahoiatsiatatse  ne  Tier  onwa  enhaskone, 
Raonha  se  hiannhaonhaties  aonsasiakenne, 
ise  satetsiraton,  iatekakonte  tetsiatekhasion 
ne  Niio. 


334 


IONTATENEKWAHESTHA 


Sasienterenn  kati,  satkonseraksen,  tsi  ie- 
sariwenton,  nok  hetsewenniiost  ne  Niio 
ronnhe  onwe,  hetsewenniiost  lesos  Kristos 
ne  Roienha,  nok  Rotkon  Roiatatokenti, 
nok  eren  saset  ne  ken  renteron .  .  .  roseron- 
niennis  ne  Rawenniio,  aseken  nenneh  ro- 
tenron  ne  Niio,  nok  Sonkwawenniio  lesos 
Kristos  tehononkton  tsi  thentenron,  na- 
haiena  raoianerenstakwatseratokenti,  rao- 
tanitenrasera,  nok  ahatenekwaheste. 

Kento  ne  Ratsihenstatsi  raweionkarake 
tehoiasontanis  ne  ronekwahestane  raken- 
kwarake,  raton : — Nok  ken  kaien  ne  wate- 
nientenstakon  ne  Kaiasatokenti  f  ne  ra- 
kenkwarake  kennakiere,  ise,  satkonseraksen 
satetsiraton,  tosa  nonwenton  aserheke  ke- 
riwaiesat.  Iakenikwekon  tsi  konhiahristha 
ne  sahaiatat  Kristos  Sonkwawenniio.  Etho- 
naiawen. 

Onen  nonzva  enhonisnonsaherhase  ne  ra- 
nontsine  ne  raksaa,  enhenron: — Tewateren- 
naien :  Sewenniio  saiatatokenti,  Iesaniha 
iah  othenon  te^anoronse,  ok  tsi  sonnhe 
Niio,  tsini  satanitenron  nok  tisariwaieri 
kowa  iatekakont,  ise  sason  ne  teioswathe 
nok  noriwiio,  konhiennitentase  ne  raoriwa 
ke  ne  kenhiken.  .  .  hiaseronniennis,  atsiten- 
re  tatswatheten  tsini  tesanikonhrathe  kowa : 
aonsatsiatokewe,  nok  atsiatatokentistake : 


TSI  IEIERANION6 


335 


atson  nahaienterihake  noriwiio,  etho  naon- 
tawe  ahoterihontake  nahaiena  ne  ioiane- 
renstakwa  iakowis  ne  iontatenekwahestha, 
aiohnironhake  nahorhareke,  iakaierike  tsi 
tenhaiatorete,  ahawake  nowennatokenti. 
Iakwakwekon  tsi  kwennitentase  ne  Kristos 
Sonkwawenniio.  Ethonaiawen. 

Onen  tenhnon  ne  Ratsihenstatsi  enharen 
ne  raonninaniaktha  ranontsine  ne  raksaa, 
nok  enhoiatinionte  ononsatokentike,  cnhen- 
ron : — . .  .  Sataweiat  raononskon  ne  Niio, 
aeseniiatarake  ne  Kristos,  ne  iatekakonte  ae- 
tsiatsennonni.  Ethonaiawen. 

Onen  nonwa  sahonwaiatenhawe  ne  rak- 
saa  tsinonni  enhotenekwaheste;  ne  Ratsi- 
henstatsi  nok  iontatsennawis  wathatiiena 
tsi  ierihoktha : — - 

Tewakehtakon  Niio  Roniha.  .  . 

Takwaienha  ne  karonhiake.  .  . 

Onen  tenhnon  are  enhohriste  notkonse- 
raksen,  enhenron : — Wakwatekwate,  sewat- 
konseraksenskwe  okon,  raosennakon  ne 
Niio  Roniha  iah  othenon  tehonoronse  f  , 
nok  raosennakon  ne  Iesos  Kristos  ne  Ro- 
ienha,  Sonkwawenniio  nok  tesonkwaiatore- 
tane  f,  nok  raosatstenserakon  ne  Rotkon 
Roiatatokenti  f,  naonsasewaiakenne  ne 
kenhiken.  .  .  roiatison  ne  Niio,  neh  Son- 
kwawenniio,  rotenron,  thononkton  raonon- 


336 


IONTATENEKWAHESTHA 


satokentike,  nahaton  raononsa  ne  Niio 
ronnhe  onwe,  nok  ne  Rotkon  Roiatatokenti 
ahatatenonsotase  raonhake.  Iakwawennak- 
wekon  ne  sahaiatat  Kristos  Sonkwawenniio, 
tentre  tesakoiatoretane  ne  iakonnhe  nok  ne 
iakowentaon,  nok  nonwentsia  otsirake. 
Ethonaiawen. 

Tsinaharihokten  ne  Ratsihenstatsi ,  raoi- 
skeri  waharho  raweionkarake,  wahorhose- 
ron  ne  raksaa  rahontakeson.raton  : — Effeta, 
ne  sakat  aiairon,  satennhotonko ;  nok  wa- 
horhoseron  tsi  tehanionkaronton ,  raton  : — 
Wenserakhon  akenhake.  Ise,  ok  eken,  sate- 
ko,  satkonseraksen ;  aseken  onen  akta  tsi 
wathaiatofete  ne  Niio. 

Onen  nonwa  ne  Ratsihenstatsi  roriwa- 
nontonnis  ne  ronekwahestane ,  wahawen- 
hase: — .  .  .  Wasiatonti  ken  noneshonronon  ? 

Ronzvawennakaratats  ne  iontatsennawis , 
tsierizmserakwas : — -W akiatonti . 

r. — Wesarihonti  ken  naoriwa  okon? 

i. — Onkerihonti. 

r. — Wesarihonti  ken  ne  iakonikonhro- 
takwatha  okon? 

i. — Onkerihonti. 

Onen  tenhnon  ne  Ratsihenstatsi  raweion- 
karake  tenhoiasontakwe  ne  raksaa  rontsk- 
zvenake  nok  tsi  thaneraroken,  enhohienarho 
wenhienato  kenti3  nene  iontatenekzvohes - 


TSI  IEIERANIONS 


337 


tane  akowenk  konwaiats  wenhienanoron , 
enhenron :  • —  Wakonhienarho,  ne  konhiar- 
hostha  wenhienanoron  iakotsennonniaten- 
nis,  raonhake  Kristos  Iesos  Sonkwawen- 
niio,  nasaientake  iatekakonte  nasonnheke. 
Ethonaiawen. 

N ethoniiore  ne  ariwawakonhneha  tsini 
wasokoten  ne  raonninaniaktha  ne  ratsi- 
henstatsi  rotsionne;  onen  nonwa  nene  ken- 
raken  nahoten  enshennitiake.  Nok  iokon- 
tatie  enshoriwanontonse  ne  ronekwahesta- 
ne,  enhawenhase : — 

.  .  .  Tisehtakon  ken  Niio  Roniha  iah 
othenon  tehonoronse,  roronhison  raonwen- 
tsison  oni? 

Ne  iontatsennawis  tenieriwaserako :  — 
Tewakehtak  wen . 

r. — Tisehtakon  ken  Iesos  Kristos  raon- 
hatsiwa  Niio  Roienha,  Sonkwawenniio, 
onkwe  rotonhon,  nok  roronhiakenhon  ? 

i. — Tewakehtakwen. 

r. — Tisehtakon  ken  oni  Rotkon  Roiata- 
tokenti,  kentiohkwaien  Kentiohkwatokenti 
onwentsiakwekon  sakentiohkwat,  teiori- 
tatseronniennis  nakoiatatokentison,  sewate- 
rakewas  tsi  iakoriwaneren, .  entsiontonnhete 
niakowentaon,  iatekakonte  entsiakonnhe- 
ke? 


338 


IONTATENEKWAHESTHA 


i. — Tewakehtakwen. 

R. —  ...Isehre  ken  akatenekwaheste ? 

i. — Ne  ikehre. 

Onen  kati  enhonekwaheste  ne  wahonwaia- 
tenhawe  iontatsennawis ,  ashen  nioriwake 
tehaiasontakwa  ranontsine  tsi  rohnekawe- 
ronhaties ,  raton  oni : — ...  Wakonnekwa- 
heste  rasennakon  Roniha  f,  nok  Roienha 
f,  nok  Rotkon  Roiatatokenti  f . 

Onen  enshohienarho  ranontsine  ne  rak- 
saa ,  enhratste  ne  wenhienanoron  iontatken- 
tsiokhastha,  tenhaiasontakwe  raweionkarake 
nenhorho ,  enhenron  : — Raonha  ne  Niio  iah 
othenon  tehonoronse,  Roniha  ne  Sonkwa- 
wenniio  Iesos  Kristos,  ne  hientenron  sa- 
sennakerate  awenke  nok  raonhake  ne  Rot- 
kon  Roiatatokenti,  ne  oni  hiawi  aonsonte- 
rakewe  kariwaneren  ne  ioiatoronne  satonn- 
hetston,  ( kento  onen  enhohienarho )  f  raon- 
ha  kati  ahienhienarho  ne  iontatiatokhastha 
iakotsennonniatennis,  raonhake  ne  sahaia- 
tat  Kristos  Iesos  Sonkwawenniio,  ne  iate- 
kakonte  asonnheke.  Ethonaiawen. 

Raton  sekon : — Senikwekonhak  ne  sken- 
nen.  Kenikwekonhak  oni  ne  sanikonhra. 

Onen  enharen  ranontsine  ne  raksaa  onia- 
taraa  kaniatararaken,  ne  watenientenstakon 
ahotiatawiton  atiatawitseriio  nakzvah  kania- 
tararci-ken enhenron  ne.  Ratsihenstatsi : — * 


TSI  IEIERANIONS 


339 


Asiena  atiatawit  ne  kaniatararaken,  aiawen 
tosa  aioiatoron  nensatiatawite,  nonen  tense- 
tane  tsi  tenhiaiatorete  Sonkwawenniio  Ie- 
sos  Kristos,  nasaientake  ne  iatekakonte 
asonnheke.  Ethonaiawen. 

Onen  tenhnon  enhohahaseron  iotekha 
(ne  iontatsennawis  eniehazuake) ,  enhen- 
ron : — Tsiena  ne  ionthaserontakwa  iotekha, 
nok  sateweienton  tsi  satenekwaheston,  tosa 
othenon  aiesaienhase :  hetsewennaieritsek 
ne  Niio,  etho  naontawe,  nonen  tentre  ne 
Sonkwawenniio  ratenniotane,  askwenieseke 
tatsiateratana,  ratikwekon  nakoiatatokenti 
okon  .karonhiake,  asaientake  oni  ne  iateka- 
konte  asonnheke,  nok  asonnheke  onwe  tsi- 
nenwe.  Ethonaiawen. 

Onen  tenhnon  nohnaken  raton  ne  Ratsi- 
henstatsi  :■ — .  .  .  Skennen  ionsase,  nok  Son- 
kwawenniio  senikwekonhak  tiotkon.  Etho- 
naiawen. 


Nonen  wahaweiennentane  asakonekwaheste,  ok 
sa  ok  sakosennarha  neksaa  nok  ne  iontatsennon : 
ne  ionkwatokatennis  tsi  oriwiio  onen  ieiatare  ne 
Iesos  Raotiohkwatokentike ;  onen  waewistakarere. 
naontonseke-  aiakotokense  ne  sate  ienakere  tsini 
iotsennonniat  tsini  iawenhon,  ionitiohkwatehia' 
rontie  niakoriwiioston. 


340 


IONTATENEKWAHESTHA 


3.  Tsi  naieiere  niiaonsakahewe  tsi  iakotenek- 
waheston,  nok  tsi  iakawentatokentases  nakoiata- 
tokentison  sate  iontatiats  akawentawen: 

Waontonnhahere  tsi  ieskahes  tsi  iakonakeraton, 
iontatatsennonniases  ne  teiontatenoronkwa.  Iahta 
tekarensaron  nethone  aiontsteriste  niakoriwi- 
ioston  natonwesentsera  sonha,  ne  rariwaswens  ne 
Rawenniio,  ne  tsi  iakonikonhrotakwatha  nonkwe. 
Ok  eken,  netho  tsi  kahawis,  ken  kaien  ne  tkari- 
waieri  tsinaieiere : 

1.  Tahonwanonweraton  ne  Rawenniio,  tsi  sako- 
tenron  tsi  iakotenekwaheston,  kentiohkowanen 
nonkwe  iah  etho  tesakowi. 

2.  Taieiatorete  tsi  nahoten  wahonwarharatsten 
ne  Rawenniio  saontenekwaheste,  aonsahonwata- 
trewaten  tsi  iahte  iakotatewennaieriton  tsini  iote- 
riwisonhonne,  nok  ase  aonsaiakonni  tsi  nahoten 
ronwarharatstenni. 

3.  Akwa  tekarensaron,  netho  tsi  kahawis,  aon- 
saiontateronkwase,  aieiatarane  oni ;  etho  naontawe 
iawet  aonsaionnakerate  kariwiiostonke,  aonsakaia- 
tiiohake  nakotonnhetston  tsini  iohtonne  'saonte- 
nekwaheste. 

4.  Aiontatennitentase  nakoiatatokenti  sonha  ne. 
sate  iontatiats,  ase  aonsaiakonni  naiontatennake- 
ratseke- 

5.  Ken  kati  niwaterennaientakserotens  nenwa- 
tonkwiiohake  nethone  aierihokten : 

Tekonnonweratons,  Sewenniio,  tsi  tak- 
wariwiiostontserawi .  .  .  sk.  213. 

Sewenniio,  wakiatonti  noneshonronon. .  . 
sk.  236. 

Saiatatokenti,  ne  sate  teionkiiats .  .  .  sk. 
32T- 


IONTATKENTSIOKHAS. 


Ioteriwison  akwekon  niakoriwiioston  onen  tsi 
iakon ikonhr o ton,  nok  ieriwaienteri  ne  kontiri- 
wakweniioson  kariwiiostonke,  aiontsteriste  nasa- 
kokentsiokhawe ;  aseken  tsiniiot  niahtiiekaieri  tsi 
iakoriwiioston  narekho  teiakotkentsiokha,  sotsi 
iakonoronse  nakonwasenni  notkon  iakonikonhro- 
takwenhaties  nonwentsiake.  Raonha  Ariwawakon 
ensesakoieritse  tsi  iakoriwiioston  nensakokent- 
siokhawe. 

Nonen  enharihowanate  ne  Ratsihenstatsi  sako- 
rihonniennis  tsi  enrawe  n’Ariwawakon  nensako- 
kentsiokhawe,  akwekon  narekho  teiakotkentsiok- 
ha  aiontatsennaren  ok  sa  ok,  aieiatarake  tsi  ensa- 
korihonnien,  oriwakwekon  oni  aieriwaierite  tsi 
nahoten  ensakonatonhase. 


Tsini  haierha  n’ Ariwawakon  tsi  sako- 
kentsiokhas. 

Ne  sakokentsiokhafe  teiakotontsote  tsi  ie- 
teron  ononsatokentike,  irate  ne  raonha  Ari- 
wawakon,  kanoron  sonha  tsi  rotiatazviton; 
ken  niiot  tsi  raterennaiens : — 

Rotkon  Roiatatokenti  atsisewatiatataha- 
se,  nok  ne  raokweniatsera  ne  Raiatano- 
ronkowa  aesewaiatanonstatseke  ne  kariwa- 
neren. — Ethonaiawen. 


342 


IONTATKENTSIOKHAS 


Tehaiasontha  n’ Ariwawakon,  raton : — - 
v.  Ne  ionkwaiatakennhastha  raosenna 
ne  Rawenniio. 

R.  Ne  roronhison  oni  raonwentsison. 
v.  Sewenniio,  satahonsatatsek  tsi  kon- 
hiennitentase. 

R.  Etho  akewennatirhene  tsi  tsiteron. 
v.  Rawenniio  sewakwekonhak. 

R.  Hnikwekonhak  oni  ne  sanikonhra. 
Onen  nonwa  watesakosnonsaherhase  ne 
sakokentsiokhafe }  zvahenron : 

Tewaterennaien  : — Niio  iah  othenon  te- 
sanoronse,  ok  tsi  sonnhe,  shetenron  ne  ken 
ietaraien  iesaseronniennis  tsiakonakeraton 
ohnekake  nok  raonhake  ne  Rotkon  Roiata- 
tokenti,  sheiawi  oni  naonsonterakewe  nako- 
riwanerahaksera  okon ;  aontasheiatennie- 
tase,  ne  tsi  tsiteron  karonhiake,  ne  Sani- 
kohhratokenti  Sakonikonhrahnirats,  tsia- 
tak  nihoien  nasakaon  ne  kariwanoronson. 
— Ethonaiawen. 

Nene  Rotkon  ne  sakowis  aiakawekawe, 
nok  aiakonikonhraientane  ne  Niio  raoriwa 
sonha. — Ethonaiawen. 

Nene  Rotkon  ne  sakotokatennis  ne  tkari- 
waieri,  nok  sakokatstennis. — Ethonaiawen 
Nene  Rotkon  ne  sakowis  naieienterihake 
noriwatokenti  okon,  nok  naiakoriwiioston 
hake. — Ethonaiawen. 


TSI  IEIERANIONS 


343 


Ashetenre  naieiatihake  nonikonhratoken- 
ti  ne  tsi  iesatsanistakwa,  nok  asieronnitsta- 
ke  ieiatake  ne  watenientenstakon  Raoiasa  f 
ne  Kristos,  ne  aiakoiatakennhastakwe  naia- 
konnheke  iatekakonte.  Iakwawennakwe- 
kon  tsi  kwennitentase  ne  sahaiatat  Iesos 
Kristos  Hetsienha  Sonkwawenniio,  sate 
tsionnhe  sate  oni  sewawenniio,  sewakwekon 
ne  sahaiatat  Rotkon  Roiatatokenti,  iateka- 
konte  tsinenwe. — Ethonaiawen. 

Onen  nonwa  ivahennitskzvaren  n’Ariwa- 
wakon ,  wahennonwaroroke ,  zvasakokent- 
siokha  ne  tsionkwetatson  wationtawenron 
teiakotontsote  raiatakta ,  nok  tsinasako- 
kentsiokhawe  zvasakonaton  tsieiatatson 
akosennatokenti,  kenniieiontatierha  onensa- 
ke  ne  iontatsennawis ;  raweionkarake  wa- 
harhostha  ne  wenhienatokenti  iontatken- 
tsiokhastha ,  enskat  wathaiasontakwe  eken- 
kwarakey  tenhnon  ashen  niorizvake  zvatesa- 
koiasonthase,  tsinahenron : — 

.  .  .  Wakonhiataieronnitstakwe  ne  wate- 
nientenstakon  f  ne  kaiasa;  nok  wakonhia- 
tahniratste  ne  iontatkentsiokhastha  iakot- 
sennonniatennis,  rasennakon  f  Roniha, 
nok  f  Roienha,  nok  Rotkon  f  Roiatatoken- 
t  i . — Ethonai  a  wen . 

Onen  tenhnon  skennenha  wasakokon- 
saiake,  zvahenron : — 


344 


IONTATKENTSIOKHAS 


Senikwekonhak  ne  skennen. 

N enhaweiennentane  tsi  sakokentsiokha , 
raton : — 

Seriwahnirat,  Niio,  onwarh  tsinasiere 
nonkwanikonhrakon,  ne  tsi  tsiteron  sanon- 
satokentike,  iken  ne  Sirisarehne  ni  tkason- 
sote.  Ahonwasennaien  Niio  Roniha.  .  . 

Enhennonwaroroksi  n} Ariwawakon,  ten - 
hatane,  tsi  iehasentakzva  ienhatierate,  enha- 
terennaien : — 

v.  Askwanatonhase,  Sewenniio,  tsini  sa- 
tanitenraskon. 

R.  Nok  askion  ne  tsi  sheiatsennonniaten- 

nitha. 

v.  Sewenniio,  takwatontats  tsi  konhien- 
nitentase. 

r.  Etho  akewennatirhene  tsi  tesiteron. 

V..  Rawenniio  sewakwekonhak. 

r.  Hnikwekonhak  oni  ne  sanikonhra. 

Tewaterennaien :  Niio,  sheiawi  ne  Sewa- 
kwekonne  nasakotienhase  ne  Rotkon  Roia- 
tatokenti,  nok  seron:  rononha  ne  Iakwa- 
kwekonne,  nennee  oni  ne  tenshonattenion- 
hatieseke  raotinaktake,  nensakonateren- 
naienhase  tiieiatate  niakoriwiioston,  ensa- 
konon  nensakotienhase  n'Akenikonhrato- 
kenti ;  teskanerak  niha  tsini  ionkwaierenha- 
tie  ionkwennitenton ;  ashetenre  ne  ken  ieta- 
raien  onwarh  iakotkentsiokha,  kaieron- 


TSI  IEIERANIONS 


345 


nitstakon  ekenkwarake  ne  watenientensta- 
kon  ne  Kaiasatokenti,  ne  sahaiatat  Rotkon 
Roiatatokenti  wasakotiatatahase  asakawe- 
riasanoronste,  asakorihonten  ne  raononsa 
aonton  nakaweriasa,  ne  roiatanehrakwat 
ensakotienniheke.  Ne  kwennitentase,  ise 
Niio,  sate  tsionnhe  sate  oni  sewawenniio, 
sewakwekon  ne  Hianiha  nok  ne  .  sahaiatat 
Rotkon  Roiatatokenti,  iatekakonte  tsinen- 
we. — Ethonaiawen. 

Ken  kaien  netho  neniontatiatateriste  tsi- 
niakon  ne  ronwatsanis  ne  Rawenniio. 

Onen  nonwa  tsinonwe  wationtontsote 
nonwarh  sakokentsiokha  kennon  niahatie- 
rate  n  Ariwawakon,  tensakoiasonthase ,  en- 
henron — 

Atsisewentenre  f  ne  Rawenniio  ne  tsi 
thenteron  Sionnke,  naesewatkahtoseke  ne 
Sirisare  aowenk  ioianereson  tsinenwe  en- 
tsionnheke,  nok  aesewaientake  ne  iateka- 
konte  aetsionnheke.  Ethonaiawen. 

Onen  ensakawenhase  nok  sa  ok  aierihok- 
ten : 

Tewakehtakon  Niio  Roniha.  .  . ,  •  Tak- 
waienha...,  nok  Wari  tekonnoronkwa- 
nions.  .  . 


346 


10NTERENNAIENTAKWA 


lonterennaientakwa  sonha  aierihokten 
ne  sakokentsiokhaf e : 

Karo  kase,  Satkon  Niio>.  .  .  sk.  204. 

Karo  kase,  Satkon  onwe.  .  .  sk.  206. 
Karo  kase,  Satkon  Saiatatokenti ...  sk. 

208. 

*** 

lonterennaientakwa  sonha  aierihokten 
nonen  iakotkentsiokha : 

Satkon  Saiatatokenti,  Sewenniio.  .  .  sk. 
56-  • 

Satkon  Saiatatokenti,  takwaiatison .  .  .  sk. 

209. 


OKARTSTIA. 


Ne  tsi  tiotierenton  naeiatarane. 


Ne  tsi  sakorihonniennis  eksa  okonha  ononsa- 
tokentike. 

Sakonoronkwakwe  ne  Sonkwawenniio  neksa 
okonha,  onwentsiake  tsi  ireskwe,  ratonhakwe : 

Tosa  ietsinnhese  neksa  okonha  aontaien  tsi  tki- 
“  teron,  aseken  akowenk  ne  karonhiake.,,  Ranon- 
wes  kati  asakotienhase  sekon  tsi  kenniiakasha. 


TSINAONTERIWAIENSTANE 


347 


Aieiatarane  neksa  okonha,  onen  tsi  iakotewe- 
ienston,  iontaterihonnienni  ne  kontiriwakweniio- 
son  kariwiiostonke.  Ioteriwison  kati  ne  iako- 
wiraientons  aiontatiatori  nontatien  okonha  tsi 
ionteriwaienstha.  lah  taonton  nakwekon  asako- 
nikonhraientasten  ne  sakorihonniennis  ratsihens- 
tatsi,  tsi  ok  kariwes  iakoteweienston.  Nok  oni 
ne  iakowiraientons,  ontatien  okonha  ronwaien- 
terhasere  ne  Sonkwawenniio,  tosa  iienrhek,  raon- 
haa  ne  sakorihonniennis  enhatsteriste  ahonwa- 
naktaseronnien  ne  lesos ;  iontatenikonhrarak 
naieksatiiohake,  nakonwatekwenniheke  ne  kari- 
waksen,  naiakotehiarontie  tsi  iakoriwiioston ; 
aiontataterennaienhase  oni  nasakotenre  ne  Ra- 
wenniio  tosa  nonwenton  aiontiesate  tsi  ensako- 
tienhase. 

I onterennaientakwa  tsinaonteriwaienstane : 

lesos,  ise  takwanonwes  iakionkwe,  ase- 
ken  ii  takwanienton,  onkwe  tsi  satonhon, 
seron  akherihonnien  nonkwe  tsi  naieiere 
naiontsennonni  karonhiake ;  teskanerak 
nonwa  tsini  ionkwentent,  ken  iakwataraien 
iakwateweienstane.  Iahte  watons  ok  sa 
othenon  aiakwaweientehtane  niahtenskwaie- 
nawasere ;  takwentenr  kati,  takwanikonhro- 
wanat  nisa,  naiosnorenne  aiakwaweienteh- 
tane  tsi  naiakwaiere  naskwaiatonweskwen 
tsinenwe  eniakionnheke,  aiawens  askwaiati- 
nionte  karonhiake  tsineniakwenheie.  Etho- 
naiawen. 


348 


TSINAONTERIWAIENSTAKO 


I onterennaietakwa  tsina o n teriwaiens tako : 

Niawen,  Sewenniio,  wasetsienten  non- 
kwatonnhetston,  saonkirihonnien  sariwa 
sonha ;  takwanikonhrahnirat  nisa,  tosa  non- 
wenton  aiakwariwaiesate  ne  kariwiioston ; 
aiawens  tenhnon  tiotkon  aiakwariwanoron- 
kwake  aiakinakeren  nakoiatatokentonne, 
nok  iaiakiiatorenne  katkeha  ne  karonhiake. 

Wari  saiatatokenti,  Iesos  hetsienha,  Sose 
saiatatokenti,  Wari  teseniterontakwe,  Iesos 
hetsisenehiaron,  tetsiaron  nisa  hetsisenine- 
ken  nasonkwaiatinionte  karonhiake  tsinen- 
iakwatonnhokten.  Ethonaiawen. 

Etho  ionkwatekwashen .  .  .  sk.  21. 

Tsini  kahawis  ne  tiotierenton  aieiatarane. 

Iah  othenon  tateskiatieren  tsini  wenniserano- 
ron  sahonwaienterhane  Sonkwawenniio,  tiotieren- 
ton  waeiatarane.  Ne  tsini  ionwesen,  11  e  iawet 
waten ienten s t akon  tsinenionwesenhake  ne  karon- 
hiake. 

Onen  akta  tsi  ienkahewe  tsi  ieiatarasere,  enion- 
tonnhakanonni  neksa  okonha,  eniontennikonhra- 
seronni,  senha  enionkwisron  enionterennaien  na- 
honwanaktaseronnien  lesos  nakaweriane. 

Onwarh  tsi  sakotienni,  ase  entsiakonni  tsi  iako- 
riwiioston,  enshonwawennentase  ne  Rawenniio 
tsini  iakoieren  saontenekwaheste,  enkonwaiata- 
rako  ne  Wari  ontatenistenha  akenhake  tsinenwe. 
— ■  Ken  kati  naierihokten  : 

Sewenniio,  wakiatonti ...  sk.  236. 


TIOTIERENTON  NAEIATARANE 


349 


Konwawis  nakazveriasa  ne  Wari : 

Wari  saiatatokenti,  Niio  Hetsienha,  nok 
oni  nii  takwaien  okonha  niakionkwe,  ise 
kwaniahesen  kowa,  satanitenraskon ;  iawet 
wakwaiatiatonti,  seriasakon  iakwatekwa- 
shen.  Askwanikonhrahnirate  tsi  teiakwa- 
tonnhakarias  nonwentsiake,  aontaskwari- 
wakennhase  tsi  thenteron  n’Hetsienha  Ie- 
sos,  ne  sakwanikonhraksaton.  Askwateren- 
naienhase  niate  wenniserake,  nok  senha  no- 
nen  othenon  nenionkwaiatawen.  Iaweto- 
wanen  ise  sakwenion  tsiakohaharaon  niako- 
riwanerahakskon,  takwanatonhas  tsi  iah  ta- 
onton  nok  taiakostontste  ne  waesaniahese. 
Kwaniahesen  kati,  Rawenniio  Hetsienha, 
naskwanikonhrahnirate  nonwa  tsini  ion- 
kwanikonhroten,  jie  iaontkontakwe  aion- 
kwariwiioston,  aontaskwanentsa  tosa  aia- 
kwaiatenne  noneshon.  Aiawens  aionkwa- 
teweientontieseke  nonwentsiake,  nok  karon- 
hiake  aiakwatsennonni  tsineniakwatonn- 
hokten.  Ethonaiawen. 


Tsinaeiatarane  ne  teiakokonhentons. 

Aiawen  tosa  onka  ne  iontonnhoktane  iahtaie- 
riwaierite  naonsaiontateronkwase  nok  nasako- 
tienhase  Iesos ;  etho  naontawe  atenatseranoron 


350 


NE  TEIAKOKONHENTONS 


aiakotenatseraientaike  ne  iontewentetane  nonwen- 
tsiake,  tosa  aiakonoronseheke  ne  ionhtentionhe, 
tsini  iohahanoron  ne  karonhiake  ienhien ;  aiako- 
rhareke  ok  eken  tsi  raonha  ne  sakotenron  ron- 
waienterhaon,  ronwanonwehon,  shonwatatrewa- 
tenni  nonwentsiake  tsi  iienskwe,  ne  sahaiatat  kat- 
ke  sonha  enshonwaienterhane,  akwa  tsini  haiato- 
ten  ne  karonhiake. 

Tsini  ieieranions  tsinasakokaristiannhontho 
ne  iakononwaktanionni. 

Nenhataweiate  ne  Ratsihenstatsi  ne  ka- 
nonskon  tsinonni  ieiationni  ne  iakononwak- 
tani ,  raton : — Skennen  kenhak  ne  ken  ka- 
nonsote ;  nok  oni  skennen  nakwekon  ne 
kento  ieteron. 

Onen  tenhnon  tenhohnekentonwe  ohneka- 
tokenti  ne  tehokonhentons ,  enhowennatro- 
ri  ne  Taht ,  enhenron : —  Asknekoserawe, 
Sewenniio,  onentatokentike  nene  hisop  kon- 
waiats,  nok  enskatiatokewe ;  askiatohare, 
nok  senha  enskiatakenratane  tsiniiot  nonie- 
te. 

v.  Ne  ionkwaiatakennhastha  raosenna  ne 
Rawenniio. 

r.  Ne  roronhison  oni  raonwentsison. 

v.  Sewenniio,  satahonsatat  tsi  konhien- 
nitentase. 

r.  Etho  akewennatirhene  tsi  tesiteron. 

v.  Rawenniio  sewakwekonhak. 

r.  Hnikwekonhak  oni  ne  sanikonhra. 


T’SINAEIATARANE 


351 


Tewaterennaien :  Takwatontats,  Sewen- 
niio  saiatatokenti,  Iesaniha  iah  othenon  te- 
sanoronse,  ok  tsi  senakere,  Niio:  nok  tat- 
sennhann  niha  ne  karonhiake  nonthare  ne 
saronhiakehronon  rotkonseratokenti,  nene  a- 
sakononnhaseke,  aonsasakoiatatarihate,  asa- 
koiatanonstate,  tasakotkensera  nok  asakoia- 
takennhaseke  tsiniakon  ieteron  ne  kento  ka- 
nonsote.  Iakwakwekon  ne  Kristos  Son- 
kwawenniio.  Ethonaiawen. 

Enshoronkwase  ne  rononwaktani.  Onen 
tenhnon  enierihokten  ne  ietaraien :  —  Niio 
ise  Sewenniio  tsi  iakionnhe,  iah  othenon  te- 
sanoronse,  satontek.  .  . — Enthenron  ne  Ra- 
tsihenstatsi,  tsinonkati  ne  raiationni  ken 
nenhatatierate :  —  Ahientenre  ne  Niio  iah 
othenon  tehonoronse,  aonsaharakewe  ne  sa- 
riwanerahaksera  okon,  nok  iahiaiatenhawe 
tsi  tiakonnhe  iatekakonte.  Ethonaiawen. — 
Ne  Rawenniio  iah  othenon  tehonoronse,  ro- 
tanitenraskon  kowa  oni,  ahientenre  f  naon- 
sahonikonhren  tsinikon  sariwaneren,  naon- 
sonterakewe,  nok  taonsonteriwaserako. 
Ethonaiawen. 

Onen  ne  Ratsihenstatsi  iehakwa  n’Oka- 
ristia ,  ostonha  rharatats  nahonatonhase  ne 
raiationni,  raton : — Ken  hiken  neneh  ne 
teshiatieren  ne  teiotinakarontonha  Niio 
raotsenen  (ne  sakat  aiairon :  ne  rotatewen- 
teton  ne  raonha  nonkwe  okon  akoriwake 


352  TEIAKOKOKHENTONS  WAEIATARANE 

taonsasakoriwaserakwase)  :  raonha  ne  te- 
hokwen  nakoriwanerahaksera  okon  nonwen- 
tsiakwekon.  Nok  ashen  nioriwake  enhen- 
ron :  —  Sewenniio,  iahte  wakerihonte  aonta- 
sataweiate  nakenonskon ;  enskat  tenhnon 
aontasatati,  nok  enskaiewentane,  nakwa- 
tonnhetst. 

Bthone  enhonnhontho  ne  rononwaktani , 
enhenron  : — Tsiena,  tiatateken,  neh  nate- 
natseranoron,  ne  raieronke  ne  Sonkwawen- 
niio  Iesos  Kristos,  nahiaiatanonstatseke  ne 
tsi  iesaswens  noneshonronon,  nok  nahiaia- 
tenhawe  tsi  tiakonnhe  iatekakonte.  Etho- 
naiawen. 

.  Onen  tenhnon  raterennaiens ,  raton :— 
v.  Rawenniio  sewakwekonhak. 

R.  Hnikwekonhak  oni  ne  sanikonhra. 

T e waterennaien  :  Sewenniio  saiatatoken- 
ti,  lesaniha,  iah  othenon  tesanoronse,  ok  tsi 
sonnhe,  Niio,  tionkwehtakwen  kwenniten- 
tase,  aiawen  ne  kenh  thaiationni  nonkwata- 
tekenha,  onwarh  wahonwanonten  ne  raoie- 
rontatokenti  nTIetsienha  Sonkwawenniio 
Iesos  Kristos,  ne  ahotsennonniatakwe,  tsi- 
niiot  ne  kanonkwatseriio  akenhake,  nentsio- 
tsiente  tsinenwe  ne  raieronke  raotonnhetst 
oni.  lakwawennakwekon  tsi  kwennitentase 
ne  sahaiatat  ronnhe  onwe,  ronwawenniios- 
tha  oni,  sewakwekon  ne  Rotkon  Roiatato- 
kenti  Niio,  iatekakonte  tsinenwe.  Etho- 
naiawen. 


TEW  ATER ANEKEN  SERATO- 
KENTI. 


“  Kariwanoron  neh  noriwatokentikowa ,  ne  ki 
“  katon,  raonhake  ne  Kristos  nok  aonhake  ne 
“  Kentiohkwatokenti”  Ethoni  hawennoten  Kor 
roiatatokenti ;  tsiniiot  ahawenhon  :  Ethoniiot 
tsi  t eiakor ahneken s  ne  tewateranekenseratokenti 
ne  iakoniakon,  tsini  tehotirahneken  ne  Iesos  nok 
ne  Raotiohkwatokenti. 

Sakonnhas  ne  Rawenniio  ne  iakoniakon  tahia- 
tatenoronkwake,  tahiatatienawaseheke,  tahiatate- 
wennarakwake  oni.  Raweron  oni,  tsahariwisa 
nakoniake,  aionitiohkwatehiarontie  niakoriwiios- 
ton  nonwentsiake  nok  nakoiatatokentison  karon- 
hiake.  —  Ne  tewateranekenseratokenti  teiakorah- 
nekens,  iawet  tsionkwetat  akenhake,  ne  teionkwe- 
take,  iakoienawase  oni  ne  kariwiiostonke  aion.ta- 
tehiaron  nontatien  okonha  enkenhake. 

Iakotsennonniatennis,  iakoiatatokentistha  neh 
noriwatokentikowa  ne  iakoriwaieriton  tsi  naie- 
iere  naiakotennikonhraseronni  naiakoniake;  iken, 
ne  ronwariwaienni  ne  Rawenniio  nasakonikonh- 
ron  raonikonhratokenti,  teiakoiatoreton  Rawen- 
niioke  onka  ranonwes  tahiaterahnekenhake,  akwa 
tsiakotatrewaton  tsi  iakoriwaneren,  iakaweron 
tosa  akatiesate  ne  ioianerenstakwa  iakowis  ne  te- 
wateranekenseratokenti,  neh  teiakotonwentsioni 
aiehawake  tsinenwe  eniakonnheke.  Tosa,  kaneka 
roniakhe,  ne  ok  ieken  ethone  ok  ahonwaiatisake 
ne  sesakoronkwennis,  tsi  ok  akwa  onen  oriwakta 
tsi  sakoterennaiennire.  Tosa  oni  nothenon  sonha 

12 


354 


TSXNASAKOTERENNAIENHASE 


aiontsteriste  ne  iahte  ionaten-ro  noriwatokenti- 
kowa,  tsinioriwake  rariwaswens  ne  Rawenniio. 

Arens  kenniwaterennaientakseroten  enieriliok- 
ten  ne  iakoniakhe : 

Sewenniio,  ise  sheiatison  nonkwe ...  sk. 

3^4- 


Tsini  ieieranions  tsinasakoterennaienhase 
nakoniake. 

Ne  Ratsihenstatsi  ensakoriwanontonse 
enskatson  ne  iakoniakhe  tokat  ken  ronneh - 
re,  wahonterientasa  ken  iatekakonte  tahon- 
terahneken ,  tsini  sakorizmsahani  Iesos  nia- 
koriwiioston;  nok  nonen  ensakowennah - 
ronken ,  akwa  otokenhon  tenhniwennineken- 
hon  tsi  hiatontats ;  tenhiatatenentsa;  ethone 
enhenron  ne  Ratsihenstatsi :  —  Watkiarah- 
neken  aeseniniake,  rasennakon  Roniha  f, 
nok  Roienha,  nok  Rotkon  Roiatatokenti. 
Ethonaiawen.  Nok  ensakohnekoserawe  oh- 
nekatokenti. 

Onen  nonwa  wahaterennaienhase  enms- 
nonsawit,  wahenron : — 
v.  Ne  ionkwaiatakennhastha  raosenna  ne 
Rawenniio. 

r.  Ne  roronhison  oni  raonwentsison. 
v.  Sewenniio,  satahonsatat  tsi  konhienni- 
tentase. 


NAKONIAKE 


355 


r.  Etho  akewennatirhene  tsi  tesiteron. 
v.  Rawenniio  sewakwekonhak. 
r.  Hnikwekonhak  oni  ne  sanikonhra. 
Tewaterennaien :  Sewenniio,  sateren- 

naienhas  f  ne  ken  ennisnonsawit,  ne  sasen- 
nakon  wakaterennaienhase  f,  etho  naonta- 
we  ne  ken  enionisnonsawiton  tiotkon  raon- 
haa  tahokanerake  ne  rone,  skennen  aonon- 
tonnionheke,  aioriwaieritonhatieseke  tsi- 
naiesawennarakwake,  nok  oni  tiotkon  tahia- 
tatenoronkwake.  Iakwawennakwekon  ne 
Kristos  Sonkwawenniio.  Ethonaiawen. 

Wdthahnekentonwe  ohnekatokenti  tsi- 
nontkaien  ennisnonsawit,  zvahohion  ne  ro- 
niakhe,  ne  enhasnonsawite  ne  ioniakhe ,  tsi 
tehaiasontanihaties  ne  Ratsihenstatsi ,  ra- 
ton : — Rasennakon  Roniha,  f  nok  Roienha, 
nok  Rotkon  Roiatatokenti.  Ethonaiawen. 
Bnthenron  tsi  nenhaterennaien : — 
v.  Seriwahnirat,  Niio,  onwarh  tsinasiere 
nonkwanikonhrakon. 

R.  Ne  tsi  tsiteron  sanonsatokentike,  iken 
ne  Sirisarehne  nitkanonsote. 

Takwentenr,  Sewenniio.  Kristos,  tak- 
wentenr.  Takwentenr,  Sewenniio. 
Takwaienha.  .  . 

v.  Sheiatanonstat  ne  iesaseronniennis. 
r.  Sewenniio  tsi  konnhe,  iseke  iakorha- 

rekwen, 


356  TSINAS AKOTEBENN AIENH ASE  NAKONIAKE 

v.  Tasatenniet,  Sewenniio,  ne  karonhia- 
ke  aontawe  naiakoienawaseheste. 

R.  Nok  ne  tsi  tsiteron  Sionnke,  tasheia- 
takennha. 

v.  Iseke,  Sewenniio,  iawet  tsinonni  io- 
nonsahniron,  aiontekwashentakwe. 

R.  Ne  tosa  aiakosenni  ne  iakoswens  no- 
neshonronon. 

v.  Sewenniio,  satahonsatat  tsi  konhienni- 
tentase. 

R.  Etho  akewennatirhene  tsi  tesiteron. 

v.  Rawenniio  sewakwekonhak. 

R.  Hnikwekonhak  oni  ne  sanikonhra. 

Tewaterennaien :  —  Kwennitentase,  Se- 
wenniio,  asheiatkahto  ne  ken  hniterdn  iesa- 
seronniennis,  nok  tsini  satanitenron,  asheie- 
nawaseste  ne  tsi  sariwison  oriwatokentiko- 
wa,  naionitiohkwatehiarontonhatieseke  non- 
kwe  nonwentsiake ;  etho  naontawe  nennee 
ise  watesherahneken,  ise  oni  asheiatakennha- 
seke,  ise  asheiateweientonseke.  Iakwawen- 
nakwekon  ne  Kristos  Sonkwawenniio.  Etho- 
naiawen. 


Ionterennaientakwa  sonha  tsinasakohasen- 
hase  nakoniake: 

T si  iontaweiatakwa ( Tobi  rokstense- 
ratokenti  raowenna:)  Niio  Israer  tatsise- 
nirahneken ;  nok  aesewakwekonhake  ne 
sakotenron  tehnihase  rononhatsiwa  ken- 
hne ;  nok  nonwa,  Sewenniio,  akananon 
sheienawas  aiesasennaienheke. —  (Taiit  rao- 
wenna :)  Iakotaskat  akwekon  ne  ronwatsa- 
nis  ne  Rawenniio ;  ne  iakotahitakhe  raoia- 
nerenserake. 

T si  raterennaiens ,  ro  tenentsakaratonha- 
tie :— Sewenniio,  iah  othenon  tesanoronse, 
satanitenraskon  oni,  askwatontatse ;  ne  tsi- 
ni  wakieren  tsi  wakaterihonte,  ise  ok  eken 
asierite  nise  ashetenrheke.  Iakwawenna- 
kwekon  tsi  kwennitentase  ne  Sonkwawen- 
niio  Iesos  Kristos,  sate  tsionnhe,  sate  oni 
sewawenniio,  sewakwekon  ne  Rotkon  Roia- 
tatokenti  Niio,  iatekakonte  tsinenwe.  Etho- 
naiawen. 

Bhtake  sonsahawite  ranentsake: — ■  (Kor 
roiatatokenti  raowenna:)  Tewatateken:  Io- 
teriwison  ne  tsiakothonwisen  ne  iakoniakon 
aiontatewennarakwe  ne  rotiniakon,  tsiniiot 
tsi  ronwawennarakwa  ne  Rawenniio :  ase- 
ken  ne  roskenrakehte  ne  rokowanen  ne  tsio- 
thonwisen,  tsiniiot  ne  Kristos  ne  ronwako- 


358 


TSINASAKOHASENHASE 


wanen  ne  Kentiohkwatokenti :  Raonha  se- 
sakoskontakwas  ne  ieiatare  Kentiohkwato- 
kentike  (ne  iawet  raoieronta  iotonhon).  Nok 
tenhnon  tsiniiot  ne  Kentiohkwatokenti  ro- 
wennarakwenhaties  Iesos,  etho  kati  niiot  ne 
tsiakothonwisen,  oriwakwekon  tsi  naiakoie- 
renhatie,  aiontatewennarakwake  ne  rotinia- 
kon.  Sewaskenrakehte,  ietsinoronkwak  ne 
sewaniakon,  tsi  oni  niiot  ne  Iesos  ranonwe- 
hon  Raotiohkwatokenti,  nok  rotatewenteton 
ne  raonha  ahaiatatokentiste,  sahaiatoharete 
ohneka  iontatenekwahestha  nok  ne  raowen- 
na  iakaonnhetonhaties,  etho  aontakaienta- 
kwe  nahatkahtotake  ne  Raotiohkwatokenti 
aioianehrakwatonhake,  tosa  othenon  aioia- 
toron,  tosa  iawet  aiotkonskeron,  tosa  oni 
othenon  noia  nok  oni  ostonha  aioiataksaton, 
ok  eken  aioiatatokentonhake,  tosa  oni  aioia- 
toron.  Etho  se  niiot  nakoskenrakehte  ion- 
tatenoronkwak  ne  iontatronna,  tsiniiot  nak- 
wa  akoieronta  akenhake.  Kaneka  ranoron- 
kwa  ne  rone,  akwa  raonha  ratatenoronkwa. 
Iah  wahi  onka  teieswens  nakaonha  aowenk 
nieronke :  ok  eken  ne  konwanontens,  tekon- 
wasnie  oni,  tsinahaierase  ne  Kristos  ne  Ra- 
otiohkwatokenti :  aseken  ne  teskiatieren  tsi- 
ni  iakwaiatotens  tsinaiohton  ne  iaonton  ne 
raieronke,  raierontake  rastientake  oni  ni- 
teionkwaientakon.  Ne  waonni  ne  rosken 


NAKONIAKE 


359 


rakehte  ensakoiatonti  ne  roniha,  oni  ne  ro- 
nistenha,  nok  enhateranentakten  ne  rone: 
nok  skaierontat  enwaton  ne  teionkwetake. 
Kariwanoron  neh  noriwatokentikowa :  ne 
ki  katon,  raonhake  ne  Kristos  nok  aonhake 
ne  Raotiohkwatokenti.  Sewakwekon  kati 
nok  tsisewaiatatson,  ne  roskenrakehte  rano- 
ronkwak  ne  ioniakon,  tsiniiot  raonha  rata- 
tenoronkwa :  ne  tenhnon  tsiothonwisen  aho- 
konnienstake  ne  rone. 

Arekho  sontaeiatonserateni: — (Tafit  ra- 
owenna:)  Ne  teseniteron  ne  taonsakiatie- 
renhake,  ne  sanonskon,  nonenhare  wakaia- 
kate.— Ne  sheien  okonha,  satekwaraktatie, 
ne  taonsahontierenhake  ne  iokwiraronnion, 
aktatie  tsi  tkerhite,  ne  wahianiiontha  wen- 
hieniio  tioientakwen. — Areriia,  areriia  (ne 
sakat  aiaiaron:  Hetsisewasennaien  ne  Ra- 
wenniio) .  Aontatsiseniiatennietase  ne 
Rawenniio  naetsiiatakennhaste  ne  raonak- 
tatokentike  naontawe:  ne  Sionnke  aontat- 
siseniiatanonstatseke. 

T okat : — Ken  neniawen,  eniakoianerens- 
ten  onka  ki  ok  ronwatsanis  ne  Rawenniio. 
— Aontahiaianerensten  ne  Rawenniio  ne  Si- 
onnke :  nok  asatkahto  ne  ioianere  sonha  Si- 
risare  aowenk,  niate  wenniserake  tsinenwe 
ensonnheke. — Nok  asatkahto  sakotiien  o- 
konha  ne  sheien  okonha.  Skennen  kenhak 


360  TSINASAKOHASENHASE 

tsi  thenteron  Israer  ( ne  sakat  aiairon :  Sa~ 
nonskon.) 

Tsi  tenieiatonserateni  sontaietane : — (Ie- 
sos  raowenna,  tsini  hoiaton  Watio  hnikwe- 
konne:)  Ethone  wahonwaiatorenne  ne  Iesos 
otiake  ne  Farisien  nihatiiatotens,  ronnehre 
tasakwanikonhrakenni,  wahoniron :  Aonton 
ken  ne  ronkwe  aonsahatewentete  ne  rone, 
tsi  ok  nahoten  aontakarihonniate  ?  Nok 
tontahatati,  wahenron :  Iah  ken  tesewawen- 
nahnoton  tsi  kaiaton,  ne  tsi  ne  sakoiatison 
nonkwe  sontahatasawen,  roskenrakehte  nok 
tsiothonwisen  nisakoiatotenston  ?  nok  ra- 
wen:  Ne  aoriwa  ne  ronkwe  ensakoiatonti 
ne  roniha  oni  ne  ronistenha,  nok  enhatera- 
nentakten  ne  rone,  nok  iawet  skaierontat 
ensewaton  tsi  tenhnihasehake.  '  Tsi  kati  na- 
hoten  tehorahneken  ne  Niio,  tosa  nonkwe 
tetiekhasi. 

Tsinahorkvaienhase  ne  Rawenniio  ne  ka- 
natarok  nok  otsitsia : — (Tafit  raowenna:) 
Sonhaa,  Sewenniio,  konniahesen :  waken, 
sonhaa  Sewenniio  tsi  konnhe :  sesnonsake 
tkaien  nakwennisera  okon  enkenhake  non- 
wentsiake,  (ne  sakat  aiairon :  ise  tasennon- 
ton  tiotkon  tsi  nenwakiatawen  tsinenwe  en- 
konnheket) . 

Kwennitentase,  Sewenniio,  asiena  tsi 
kwawis,  nonwa  kwawenniiostane  tsiniiot  tsi 


NAKONIAKE 


361 


hiawenniioston  Iesos  sasonkwaronhiakense ; 
ne  askwentenrate  tasherahneken  ne  tewate- 
ranekenseratokenti ;  nok  tsi  nahoten  ise  wa- 
seriwisa,  ise  ki  askwatako.  Iakwawenna- 
kwekon  ne  Sonkwawenniio  Iesos  Kristos 
Hetsienha,  sate  tsionnhe,  sate  oni  sewawen- 
niio,  sewakwekon  ne  Rotkon  Roiatatokenti 
Niio,  iatekakonte  tsinenwe.  Ethonaiawen. 

T sinaharihokten  pater,  ken  nenhatierate 
tsi  tehonatontsote  ne  rotiniakon,  ensakote- 
rennaienhase,  enhenron : — Tewaterennaien  : 
Askwatontatse,  Sewenniio,  tsi  kwanekennis 
ionkwennitenton ;  nok  seriwanerenstak,  tsi- 
ni  satanitenron,  neh  ne  sariwisahaton  na- 
iontwatsiratehiarontie  nonwentsiake ;  etho 
naontawe,  neh  nise  weteserahneken,  ise  oni 
asateweienton.  lakwakwekon  ne  Sonkwa- 
wenniio  lesos  Kristos,  sate  tsionnhe,  sate 
oni  sewawenniio,  sewakwekon  ne  Rotkon 
Roiatatokenti  Niio,  iatekakonte  tsinenwe. 
Ethonaiawen. 

Tewaterennaien :  Niio,  ne  tsi  iah  othenon 
tesanoronse,  iah  othenon  tesatstakwen  ori- 
wakwekon  sasateweiennison :  nok  onen  ak- 
wekon  kaweiennentaon  nonwentsiake,  het- 
siatison  ne  ronkwe,  ise  tisatatenientenston, 
hetsatenroserawi  ne  tsiothonwisen,  iateka- 
konte  tahiaterahnekenhake,  tahiatatienawa- 
seheke  oni,  ne  raowaronk  kenha  sonniaton 


362 


TSINASAKOHASENHASE 


ne  kaieronke ;  ne  takwarihonniennitha,  nene 
ne  tsionkwetat  nitioientakwen  tsi  tehiate- 
rahneken,  tosa  nonwenton  tahiatekhasi : 
Niio,  netho  nioriwanehrakwat  tsi  sariwato- 
kentiston,  sariwanoronston  oni  tsi  iakoniaks, 
tsi  seron,  ne  enwatenientenstakonhake, 
tsini  iohniron  tsi  iakoniaks,  tsiniiot  tsi  ioh- 
niron  tsi  tehonterahneken  ne  Kristos  nok  ne 
Raotiohkwatokenti :  Niio,  ise  tesherahne- 
kens  ne  roskenrakehte  nok  ne  tsiothonwi- 
sen,  ise  sheiaterennaiennis  tsi  tehonatenro- 
hon,  otiohkwanoron  aonton,  ne  aonhaa  ken- 
tiohkwaien,  iah  othenon  teioriwakwenion 
aonsakarisi  tsini  sheiaterennaienni  tsini 
kentiohkoten,  ne  thonatierenton  nonkwe 
raotiriwanerahaksera ;  iah  oni  nise  tesa- 
rision,  tsasariwisa  sonhnoton  nonwentsia- 
kwekon :  teskanerak  satanitenraserakon 

ne  ken  teiotontsote  saseronniennis,  te- 
hiaterahnekensere  ne  rone,  waskaneks  ise 
aseiatakennha :  aiawen  akanoronkwake 

nok  skennen  aontakariwaierite  ne  wa- 
seianerenseron,  iawet  aohriena  enwaton ; 
aiawen  raonhake  ne  Kristos  aioniake,  aiako- 
nakeren  ne  iotiiatatokenti  kenha  iotiniakon- 
honne :  ahonoronkwake  ne  rone,  tsini  ioie- 
ren  ne  Rakel :  aonttokhake  tsini  wattokha- 
kwe  ne  Rebekka:  aionnheson  nok  aontaio- 
riwaierike  tsiniiohtonne  ne  Sara  :  tosa  non- 


NAKONIAKE 


>66 


wenton  notkonseraksen,  ne  raiatinionte  ne 
kariwaneren  nonwentsiake,  aontatewenni- 
ioste  nothenon  tsinioriwake  tsi  nenkaiere: 
tiotkon  aioranentakonhake  naonikonhra  tsi 
tiakawehtakwen  nok  tsi  iesawennaierits : 
saiatat  ok  tahokanerake  ne  ronkwe,  aonta- 
tennhese  tsinikon  niahte  sheiawis  ken  naie- 
iere :  aontatenikonhrahnirate  naonha,  tsi  en- 
kasatsteke  kaianerenseratokentike :  aon- 
tatkonnienstake  naonha  atatkonnienstatse- 
ratokentike,  tsi  eniotsehiaronhake,  ne  aonta- 
karihonniate  akonwakonnienstake,  akanon- 
weseke  akonwarihonnien  ne  karonhiake  ni- 
tiawenon  nowennatokenti :  asitenre  aiowi- 
raientaseke  oni  aiowiriiohake,  aonteweien- 
ton,  tosa  othenon  aioriwaientake  ne  kari- 
waksen :  nok  aiawen  eh  iawe  tsinonni  ionto- 
risens  nakoiatatokentison,  tsinonwe  ientsien- 
nakeratserate  onwe  ne  karonhiake :  aia- 
wen  ne  tehnitsiaron  asakonatkahto  nonta- 
tien  okonha  sakotiien  okonha,  nok  oni  sako- 
natere  okonha:  tehnitsiaron  ahiatiatisa,  a- 
hiatsennonni.  Iakwawennakwekon  tsi  kwen- 
nitentase  ne  sahaiatat  lesos  Kristos  Son- 
kwawenniio,  ne  sate  tsionnhe,  nok  sate  se- 
wawenniio,  sewakwekon  ne  Rotkon  Roiata- 
tokenti  Niio,  iatekakonte  tsinenwe.  Etho- 
naiawen. 


364'  TSINASAKOHASENHASE  NAKOiNIAKE 

Tsinahaiatarane :  —  (Tafit  raowenna:) 
Etho  nensakotenre  ne  Rawenniio  tsiniakon 
ne  ronwatsanis ;  aiawens  taesewatatken  ne 
ietsiiatere  okonha ;  skennen  kenhak  tsi  then- 
teron  Israer. 

T sinaonsahaterennaien  tsi  tehotaweiate, 
nonen  roiataraon : — Tewaterennaien  :Kwen- 
nitentase,  ise  Niio  iah  othenon  tesanoronse, 
satanitenraskon,  saiatanonwet  oni,  tiotkon 
tsiatarak  ne  tsi  ioriwison  ne  sateriwatsteris- 
takwatsera ;  etho  naontawe,  nennee  wate- 
sherahneken  noriwake  oseronni  tahiatien, 
asheiatanonstatseke,  asheion  oni  ne  skennen 
nok  kariwes  ahnonnheke.  Iakwakwekon  tsi 
kwennitentase  ne  lesos  Kristos  Sonkwa- 
wenniio,  sate  tsionnhe,  sate  oni  sewawen- 
niio,  sewakwekon  ne  Rotkon  Roiatatokenti 
Niio,  iatekakonte  tsinenwe.  Ethonaiawen. 

Karoha  tasakoiasonthase ,  ken  nahatierate 
tsi  hniteron  hiatatronna,  akwa  rononhaa  ten- 
sakoiasonthase ,  enhenron :  —  Aesewakwe- 
konhake  ne  Rawenniio  ronwawenniiosta- 
kwe  Abraham,  Isaak,  nok  Sakob :  akananon 
seninikonhra  tsi  nentsisenitenranion :  etho 
naontawe,  taesewatatken  ne  ietsiien  okonha 
enkenhake  ne  sakotiien  okonha  nok  sakona- 
tere  okonha:  onen  tenhnon  ne  iatekakonte 
tsinenwe  aesenonnheke ;  ne  atsiseniienawa- 
sehatieseke  Iesos  Kristos  Sonkwawenniio, 


IONTATERIHONTAKWA  NAIEHASEN  865 

ne  ratikwekon  ne  Roniha  nok  Rotkon  Roia- 
tatokenti,  ronnhe  onwe  nok  ronwawenniios- 
tha,  Niio,  iatekakonte  tsinenwe.  Ethonaia- 
wen. 

Bthone  watesakohnekentonwe  ohnekato- 
kenti ,  watesakoiasonthase  oni. 


IONTATERIHONTAKWA 

NAIEHASEN. 


lontataterennaiennis  ne  ronaterihonton  ka- 
riwiiostonke. 


Ronwaterennaiennitha  n’Ariwawakon  kowa: 

(Nene  Kentiohkwatokenti  aowenna,  rowennatro- 
rihaties  ne  ronontiio  Taht.) 

v.  Hetsitewaterennaienhas  n’Hetsitewa- 
niseratokenti  Ariwawakon  kowa.  .  . 

r.  Aiawen  ne  Rawenniio  ahoiatanonsta- 
te,  nok  ahraonnhete,  nok  ahotsennonniaten 
nonwentsiake,  nok  ahoiatakennha  ne  tosa 
ahonwasenni  ne  ronwaswens. 

Takwaienha.  .  .,  Wari  tekonnoronkwa* 
nions .  , . 


366 


iONTATATlSKENNAIlfiNNlS  NE 


Wasakotenre  n’Ariwawakon  kowa  kenha  Pie 
IX,  26  senvie  1876,  tsiniakon  nenierihokten  ne 
ken  iken  ionterennaientakwa  ronwaterennaienni- 
tha  n’Ariwawakon  kowa,  entiakonikonhrasahate 
tenhnon  tsiakotatrewatonhatie,  enierihokten  oni 
kenikwekon  enskat  Takwaienha  nok  Wari  tekon- 
noronkwanions,  taiontentsa:  1)  300  niwennise- 
rake  ne  tewateriwaserakwatha  sonha,  enskat  ne 
sewenniserat ;  2)  Ne  tewateriwaserakwatha  ko- 
wa,  enskat  ne  sewennitat,  tokat  niate  wennise- 
rake  tsini  wennites  iakorihoktaon,  kawenniio 
aonsaiontateronkwase,  aieiatarane,  iaiekwatho 
ononsatokentike,  nok  etho  aionterennaien  tsini 
haskanekseroten  n’Ariwawakon  kowa. 


Ronwaterennaiennis  ne  Ronwahniha  Ariwawakon: 

( Nene  Kentiohkwatokenti  aoterennaientaksera.) 

Niio,  niakoriwiioston  okon  shenonnha, 
sheiatsteristha  oni,  satanitenraserakon  thet- 
skanerak  nene  hiaseronniennis .  .  . ,  sakwa- 
niha  Ariwawakon,  hetsiatarakwen  asakwa- 
kowanenhake  kariwiiostonke :  atson,  kwen- 
nitentase,  ne  rawennake  oni  raweiennake  a- 
sakotsennonniaten  ne  sakotsteristha ;  etho 
naontawe,  ratikwekon  ne  kentiohkwa  hetsa- 
takwenniaienni,  iaahronnharane  tsi  ia- 
konnhe  iatekakonte.  Iakwakwekon  tsi 
kwennitentase  ne  lesos  Kristos  Sonkwa- 
wenniio,  sate  tsionnhe,  sate  oni  sewawen- 


KONATERIHONTON  KAKIWIIOSTONKE  367 


niio,  sewakwekon  ne  Rotkon  Roiatatokenti 
Niio,  iatekakonte  tsinenwe.  Ethonaiawen. 


Ronwanaterennaiennis  ne  Ratitsihenstatsi  okonha : 

( Nene  Arfons  Roiatatokenti  raowenna  sonha.) 

Niio,  ise  Sewenniio  tsi  konnhe,  tewakeh- 
takon  ne  tsi  ionehrakwat  tsini  sheiatano- 
ronston  neneh  sheiatarakwen  nahontsteriste 
ne  sariwa  sonha,  sasherihonten  netsihens- 
tatsi  iotonhon.  Tsiniiot  tsi  iontonnions  na- 
koiatatokentison,  iah  onka  nonwentsiake 
ethonakanoronke  teiakoterihonte,  tsini  hona- 
terihonte  ne  iesawennenhawe  okon ;  iah 
etho  tehatiiatanorons  ne  rotinontiioson ;  ie- 
kanihare,  rawen  Ambroes  roiatatokenti, 
tsiniiot  tsi  ronaterihonte  ne  ratitsihenstatsi- 
son,  ne  iawet  iotohetstennis  ne  tsi  sherihon- 
te  neronhiakehronon.  Ne  wahi  iesawen- 
neiihawe  netsihenstatsi  iesakotinentsinon- 
haties  nonkwe,  ne  tsi  ieiothahinon  ne  ka- 
ronhiake ;  *  sakotinonnhaties  ne  Sentiohkwa- 
tokentike  ieiatare ;  tesakotiswathetenniha- 
ties  nonkwe  nonwentsiake ;  sakonaterenna- 
iennihaties  noriwatokenti  sonha;  raonakta- 
ke  ne  Iesos  Kristos  ronnes,  ronwaienawa- 
sehaties  tsi  sesakoskontakwas  nonkwe  ako- 
tonnhetst. 


368 


1 0 N TATA T ERE N NAIENNIS  NE 


Tewakehtakon,  Sewenniio,  ne  tsinahate- 
rennaienhase  ne  ratsihenstatsi  ne  kanatarok 
otsitsia  oni,  satekahaseriien,  ethone  n’O- 
wenna,  n’Hetsienha  onkwe  rotonhon,  wa- 
hatathonkariake  nahowennarakwe  ne  roha- 
sen,  wahatatiteron  onwe  nethone  rasnonsa- 
ke,  tsi  kaieronni  ne  kanatarok  kenha,  notsi- 
tsia  kenha  oni.  Tewakehtakon  oni,  akwa  e~ 
thone  tsinahoterennaienhase  ne  skarakewa- 
tha,  kaneka  ne  roriwanerahakskonne  shota- 
trewatonhatie,  ethone  ionehrakwat  tsinate- 
sewattenies  raonikonhrakon,  eh  nahasa  ne 
hiawennenhawe :  nene  onwarh  tehiatekha- 
sionne  ne  Rawenniio,  onen  tehiatatenoron- 
kwa;  nene  onwarh  tehotentsonne  noneshon 
ahotetsiraton,  onen  shoien  nahorhareke  ne 
karonhiake  ahatsennonni.  Ne  waonni,  aon- 
ton  ahonwanatonkwake  ne  hiawennenhawe, 
ne  tehatennhohanonne  ne  karonhiake. 

Askwentenre  kati,  Sewenniio,  iakwakwe- 
kon  niakoriwiioston  okon,  askwanikonhra- 
ta  etho  naiakikonnienstake,  etho  oni  naiaki- 
wennarakwake  ne  iesawennenhawe  okon, 
tsi  akwa  nise  naonkwakonnienston,  aon- 
kwawennarakon  oni ;  aseken  rononha  se 
sheienni,  tsi  isen:  “  Ne  ietsiwennarakwa,  ii 
“  se  ionkewennarakwa ;  ne  ietsikenrense- 
“  ronnis,  ii  se  ionkkenrenseronnis 


RONATERIHONTON  KARIWIIOSTONKE  369 


Onen  tenhnon,  Sewenniio,  wakonneken 
ashetenre  ne  ratitsihenstatsi  okon  iionwen- 
tsiakwekon,  senha  ki  nennee  ne  ionkitenron- 
haties,  ne  tsi  rotiiotenhonhaties  aionkiiatato- 
kentiste ;  ashetenre  kati  nakwa  aiesano- 
ronkwake,  nahatikweni  oni  tsinahatiiere 
nakwa  aiesanoronkwake  nonkwe  okon  sa- 
konatsteristonhaties ;  aontiesenhake  nenho- 
tiriwaieriton  ne  kariwiiose  okonha,  nenho- 
natataskennhen  oni  naiesasennowanaton 
nonwentsiake,  tahontentsa  ahotinaktaientake 
tsi  nonwa  nithatiteron  ne  Sewakwekonne, 
nok  tsiniakon  akwa  otokenhon  iesaseron- 
niennihne  nonwentsiake. 

O  Wari,  Iesos  Hetsienha,  sheienawase- 
hek,  sheiatanonstatsek  oni  ne  Iesos  ronwa- 
wennenhawe  okon !  Ethonaiawen. 


Ronwanaterennaiennis  n’Etsihenstatsi  watonsere: 

Iesos  Niio,  sentiohkwison  ne  Kentioh- 
kwatokenti  nonwentsiakwekon  sakentioh- 
kwat,  nok  ise  satsteristonhaties,  kwenni- 
tentase,  tosa  onka  iontaweiat  ne  sanaktato- 
kentike,  niah  akwa  nise  tatishenonkon. 
Kwanekennis,  ne  tsinihati  sakoterennaienni- 
re  n’Ariwawakon,  ethonashenikonhrotensta- 
ke,  naontiesenhake  nahatiriwakonnienstake 


370 


IONTATATER.  NE  KONATER.  ICAR. 


ne  ioianerenstakwa  sheiawire ;  etho  oni  na- 
shenikonhrotenstake  naontiesenhake  ahati- 
riwaieritseke  tsini  ioriwake  sheiatenienten- 
sere  tsinenhonterihonten.  Aiawen  ne  rotiio- 
tensere  tsi  kentiohkwaien  ne  Sentiohkwato- 
kenti,  ahotiiatatokentonhake  nok  ahotini- 
konhrowanenhake,  ahonttokhake  nok  ahon- 
tataskennha,  tosa  tahotinonhianike  nasako- 
tiiakhonhase  nakoren  ne  tsi  seianerenstakwa 
nakotonnhetston  nonkwe.  Asheion,  o  Iesos ! 
aiesanoronkwake,  ne  tsini  saniseriio ;  nok  a- 
sakotinoronkwake  sate  iakonkwe,  tsiniiot  ne 
kaniseriio  sakonoronkwa  ne  sakoien  okon- 
ha ;  ahontateweiennentahonhake  nakwekon 
ahontewentete  nakotonnhetston  aoriwake. 
Sheiatanonstatsek,  tosa  aioiatoron  ne  raone- 
riasa ;  shewennahniratsek ;  sheiatahnirat 
kariwiiostonke ;  aiesanakeren,  asakotiriho- 
renten  oni  ne  sakonatsteristane  ne  kari- 
wiiose  okonha ;  etho  naontawe,  akwekon  a- 
sakotiiatenhawite  ne  karonhiake,  tsinonni 
eniesanoronkwake,  eniesasennowanate  oni 
iatekakonte.  Ethonaiawen. 


IONTATIATOKHAS  TEIAKOKON- 
HENTONS. 


Ne  iontatiatokhas  konwaiats  oriwatokenti  ko- 
wa  ne  tsiotsientha  tsi  teiakokonhentons  nako- 
tonnhetston,  arens  oni  tsiotsientha  nieronke, 
naonsaionton  tsi  iakonon w aktan i .  —  Kenni  ha- 
wennoten  Sak  roiatatokenti,  Iesos  Hnikwekonne, 
neh  noriwatokenti  kowa  aoriwake :  “  Tokat  ka- 
“  neka  ne  ronkwe  tahokonhentonseke  tsi  sewana- 
“  kere,  asakoiatinionte  tsi  rononsote  ne  Rawen- 
u  niio  ronwawennenhawe ;  enhonwaterennaienha- 
“  se,  enhonwaiatokhawe  oni,  ne  Rawenniio  rao- 
“  sennakon  enhatieratake :  nok  ne  raonateren- 
“  naientaksera  thonehtakwen  kariwiiostonke  en- 
“  kakweni  enshaiewentane  ne  tehokonhentons; 
“  nok  tokat  othenon  sekon  iiore  ne  kariwaneren 
“  raotonnhetstonhne,  ensewaterakewe.”  (Sak,  V, 
14,  15.) 

Tsini  haierha  ne  Ratsihenstatsi  tsi  sa^- 
koiatokhas. 

Ioteriiwison,  kaneka  ranikonhrakwekon  ne  te- 
hokonhentons,  onen  ok  shonwaronkwenni,  ethone 
ahonwaiatokhawe,  ne  tosa  aioiatoron  ne  raotonn- 
hetst  ne  ioriwatsanit,  tsi  raienasere  ne  kanonkwa- 
tseranoron. —  Iorennhaon  oni,  onen  ok  tsi  iakoia- 
taraon,  naiontatiatokhawe. 

Onen  kati  tsi  ieiohe  nahoiatokhawe,  ne 
Ratsihenstatsi  tohkara  nikawennake  wahoh- 


372 


IOjN  t  ati  atokhas 


retsiaron  ne  tehokonhentons,  wahonikonh- 
rahnirate,  wahorihonnien  ne  tsini  kanoron 
rotenrane;  nok  enhenron,  tsi  nenhateren- 
naien : — 

v.  Ne  ionkwaiatakennhastha  raosenna  ne 
Rawenniio. 

R.  Ne  roronhison  oni  raonwentsison. 

v.  Rawenniio  se wak wekonhak . 

r.  Hnikwekonhak  oni  ne  sanikonhra. 

Tewaterennaien :  Sewenniio  Iesos  Kris- 
tos,  nonwa  sakataweiate  ne  kento  wakenni- 
tenton,  seriwiniont  ne  iotsennonniat  iateka- 
kontha,  ne  kaiatatateritsera  ne  Rawenniioke 
nitewe,  natonwesentseriio,  ne  kanoronkwa- 
tseratokenti  wahiios  wahianiiontha,  ne  oni 
kanonkwatseranoron  ne  tsiotsientha  onwe: 
tosa  iotinaktaientak  kento  nonatkonse- 
raksens :  kenh  ieterontak  neronhiakehronon 
okon,  ne  skennen  teiakohawinonties :  iakon- 
teko  ne  ken  kanonsote  ne  kariwanerahakse- 
ra  okon,  ne  iakokaronniatha.  Satatsenno- 
wanat,  Sewenniio,  tsi  takwenteron ;  nok 
takwentenr,  saterennaienhas  f  ne  tsini  iak- 
waierane:  seriwatokentist  ne  tsi  ionkwa- 
taweiaton  ionkwennitenton,  ise  saiatatoken- 
ti  nok  saiatanonwet  kowa,  ok  tsi  sonnhe, 
sewakwekon  ne  Hianiha  nok  ne  Rotkon 
Roiatatokenti,  iatekakonte  tsinenwe.  Etho- 
naiawen. 


TSI  IEIERANIONS 


378 

Tewaterennaien,  nok  hetsitewennitentas 
ne  Sonkwawenniio  Iesos  Kristos,  nason- 
kwentenre  nahaterennaienhase  f  ne  ken  ka- 
nonsote,  nok  aiawen  ne  raonha  tasakoiason- 
tase  nakwekon  ne  ken  ieteron,  nok  asakaon 
ne  rotkonseriio  raoronhiakehronon  nasako- 
nonnhake,  nok  asakonikonhrahnirate  na- 
honwaseronnien  ne  raonha,  tsinatenieiato- 
rete  ne  tsi  ioriwanehrakwatenions  nasako- 
tenientense:  eren  aonsahawite  tsi  ieteron, 
tsinikon  akakweni  naiakoiotatse :  asakoiata- 
tako  nateronhontsera  okon,  ne  oni  kariwak- 
sen  okon  iakonikonhraksatakwa,  nok  asa- 
koiatanonstatseke  ne  ken  ieteron,  asako- 
tenrheke  ne  skennen  aiakonnheke.  Neneh 
sakwaniahesen  ne,  ratikwekon  ne  Roniha 
nok  ne  Rotkon  Roiatatokenti,  ronnhe  onwe 
nok  ronwawenniiostha,  Niio,  iatekakonte 
tsinenwe.  Ethonaiawen. 

Tewaterennaien :  Takwatontats,  Sewen- 
niio  saiatatokenti,  Iesaniha,  iah  othenon  te- 
sanoronse,  ok  tsi  senakere,  Niio:  nok  tat- 
sennhann  niha,  ne  karonhiake  nonthare,  ne 
saronhiakehronon  rotkonseratokenti,  neneh 
nasakononnhaseke,  aonsasakoiatatarihate, 
asakoiatanonstate,  tasakotkensera  nok  asa- 
koiatakennhaseke  tsiniakon  ieteron  ne  ken- 
to  kanonsote.  Iakwakwekon  tsi  kwenni- 
tentase  ne  Kristos  Sonkwawenniio.  Etho- 
naiawen. 


374 


IOiN  TATIATOKHAS 


lerihoktha  ne  ietaraien : — Niio,  ise  Se- 
wenniio  tsi  iakionnhe,  iah  othenon  tesano- 
ronse,  satontek .  . .  — Enthenron  ne  Ratsi- 
henstatsi ,  tsinonkati  ne  ieiationni  ken  nen - 
hatatierate : — Ahientenre  ne  Niio,  iah  othe- 
non  tehonoronse,  aonsaharakewe  ne  sari- 
wanerahaksera  okon,  nok  iahiaiatenhawe 
tsi  tiakonnhe  iatekakonte.  Ethonaiawen. — 
Ne  Rawenniio,  iah  othenon  tehonoronse,  ro- 
tanitenraskon  kowa  oni,  ahientenre  f  naon- 
sahonikonhren  tsinikon  sariwaneren,  naon- 
sonterakewe,  nok  taonsonteriwaserako.  E- 
thonaiawen. 

Sekon  enhenron: — Rasennakon  ne  Roni- 
ha  f ,  nok  Roienha  f ,  nok  Rotkon  Roiatato- 
kenti  f,  aonswa  ne  sanikonhrakon  ne  not- 
konseraksen  aokweniatserakwekon,  ne  tsi 
onwa  tsiok  enkonnisnonsaherhase,  nok  en- 
kheiennitentase  ne  Ratironhiakehronon  o- 
kon,  ne  Rotikstenseratokenti  okon  kenha, 
ne  Rotitokensehakwe,  ne  Ratikwekonne,  ne 
Kariwiioston  ronwatiriohton,  ne  Rawenniio 
ronwasennowanatonne  nonwentsiake,  ne 
iahte  ienakwaienteri,  nok  oni  nakoiatato- 
kenti  okon.  Ethonaiawen. 

Onen  tenhnon  ne  Ratsihenstatsi ,  raweion- 
karake^  wahawenhienarho  ne  wenhienato- 
kenti  ne  tehokonhentons ,  tehaiasontakwa 
tsini  iaonton  tsinonni  ieharhos ,  rawenhatie : 


TSI  IEIERANIONS 


375 


lekahrake : — Ne  tsini  ne  ken  nonwa  kon- 
hiatokhas  f  iontatiatokhastats  er  atokenti , 
nok  ne  tsini  hotanitenraskon  kowa  ne  Ra- 
wenniio.  ahientenre  naonsahonikonhren  tsi 
ok  nahoten  ne  skahrake  sariwanerahakton. 

Ionhontakeson : — Ne  tsini  ne  ken  nonwa 
konhiatokhas  f  iontatiatokhastatseratoken- 
ti,  nok  oni  tsini  hotanitenraskon  kowa  ne 
Rawenniio,  ahientenre  naonsahonikonhren 
tsi  ok  nahoten  ne  sahontake  sariwanerahak- 
ton. 

Teienionkaronte : — Ne  tsini  ne  ken  non- 
wa  konhiatokhas  f  iontatiatokhastatserato- 
kenti,  nok  oni  tsini  hotanitenraskon  kowa 
ne  Rawenniio,  ahientenre  aonsahonikonh- 
ren  tsi  ok  nahoten  ne  tsi  sateswaton  sariwa- 
nerahakton. 

Tsi  iesakaronte : — Ne  tsini  ne  ken  non- 
wa  konhiatokhas  f  iontatiatokhastatserato- 
kenti,  nok  oni  tsini  hotanitenraskon  kowa 
ne  Rawenniio,  ahientenre  aonsahonikonh- 
ren  tsi  ok  nahoten  ne  tsi  sahkwasonrion, 
nok  oni  ne  tsi  satatiaton  sariwanerahakton. 

Iesnonsake :  —  Ne  tsini  ne  ken  nonwa 
konhiatokhas  f  iontatiatokhastatseratoken- 
ti,  nok  oni  tsini  hotanitenraskon  kowa  ne 
Rawenniio,  ahientenre  aonsahonikonhren 
tsi  ok  nahoten  ne  sesnonsake  nisatieraton 
sariwanerahakton, 


376 


IONTATIATOKHAS 


lonsitakeson : — Ne  tsini  ne  ken  nonwa 
konhiatokhas  f  iontatiatokhastatseratoken- 
ti,  nok  oni  tsini  hotanitenraskon  kowa  ne 
Rawenniio,  ahienfenre  naonsahonikonhren 
tsi  ok  nahoten  ne  sahtentiaton  sariwanera- 
hakton. 

Onen  nonwa  sahonitentase  ne  Rawen - 
niiOj  sahenron  ne  Ratsihenstatsi Takwen- 
tenr,  Sewenniio.  Krisitos,  takwentenr.  Tak- 
wentenr,  Sewenniio.  Takwaienha .  .  . 

v.  Aonsatsiatatako  ne  ken  hiken  hiase- 
ronniennis. 

R.  Ise  Niio  tsi  konnhe,  ne  tsi  iseke  rorha- 
rekwenhaties. 

v.  Tasatenniet,  Sewenniio,  ne  karonhia- 
ke  naontawe  nahoienawaseheste. 

r.  Nok  ne  tsi  tsiteron,  Sionnke,  tatsiata- 
kennha. 

v.  Iseke,  Sewenniio,  iawet  tsinonni  io- 
nonsahniron,  ahatekwashentakwe. 

r.  Ne  tosa  ahonwasenni  ne  ronwaswens 
noneshonronon. 

v.  Tosa  othenon  aontkweni  notkonse- 
raksen  raonha  raiatatake. 

r.  Nok  neh  ne  kariwaneren  ronwaienha, 
tosa  aontenienten  ahonwakaronni. 

v.  Sewenniio,  satahonsatat  tsi  konhienni- 
tentase. 


TSI  IEIEKAINIONS 


877 


R.  Nok  etho  akewennatirhene  tsi  tsiteron. 

v.  Rawenniio  sewakwekonhak. 

R.  Hnikwekonhak  oni  ne  sanikonhra. 

Tewaterennaien :  Sewenniio  Niio,  wahia- 
wennatrori  ne  Sak  Senikwekonne,  tsi  ra- 
wen :  Kaneka  rononwaktani  tsi  sewenteron  ? 
Tasakoiatiniont  tsi  rononsote  ne  Rawenniio 
ronwawennenhawe,  ronaterihonte  tsi  ken- 
tiohkwaien  Raotiohkwatokenti,  nenhonwate- 
rennaienhase,  enhonwaiatokhawe  oni  ne 
wenhienanoron,  Rawenniio  raosennakon 
nenhontieratake :  nok  ne  raonaterennaien- 
taksera  ne  thonehtakwen  kariwiiostonke  en- 
hatiatatako  ne  rononwaktani,  nok  enhoie- 
wentote  ne  Rawenniio  :  nok  tokat  othenon 
sekon  iiore  ne  kariwaneren  raotonnhetstonh- 
ne,  ensewaterakewe :  ise  kati  seskwaskon- 
takwen,  kwennitentase  raoianerenstakwat- 
serakon  ne  Rotkon  Roiatatokenti,  aonsat- 
setsiente  ne  ken  raiationni  roronhiaken ; 
hetsitenr  aonsahaiewentane  tsi  iononwak- 
tanitha  ne  raieronke,  nok  tsi  iokarewaton  ne 
raotonnhetst  ne  kariwaneren ;  eren  aonsa- 
shawite  ne  raiatatake  ne  karonhiakensera  o- 
kon,  nene  nonikonhra  nok  oni  ne  nieronke 
aowenk ;  akwa  otokenhon  aonsahaton  na- 
kon  nok  ehneken  nonkati ;  aontiesenhake, 
nenshoiewentaon  ne  tsini  satanitenron,  aon- 
sahakwenieseke  nahariwaieritseke  tsinaho- 


378 


IOtfTATIATOKHASTHA 


riwaieritonne  ne  tiotierenton.  Ise  kwenni- 
tentase,  sewakwekon  ne  Hianiha  nok  Rot- 
kon  Roiatatokenti,  tsionnhe  onwe,  iesawen- 
niiostha  oni,  Niio,  iatekakonte  tsinenwe. 
Ethonaiawen. 

Tewaterennaien :  Tetskanerak  niha,  Se- 
wenniio,  ne  ken  raiationni .  .  . ,  hiaseronnien- 
nis,  ronoronsehatie  tsi  roronhiaken,  nok 
tsiatahnirat  ne  seiatison  raotonnhetston ;  e- 
tho  naontawe,  nenshotiatokewaton  ne  we- 
tsatenientenseste  karonhiakensera,  ahattoke 
tsi  ne  sanonkwatseratokentike  shotkwa- 
takwaton.  Iakwawennakwekon  tsi  kwenni- 
tentase  ne  Kristos  Sonkwawenniio.  Etho- 
naiawen. 

Tewaterennaien :  Sewenniio  saiatatoken- 
ti,  Iesaniha,  iah  othenon  tesanoronse,  ok  tsi 
senakere,  Niio,  iahtiiaiehewe  tsini  senise- 
riio,  sheiatanonstatonhaties  ne  sheiatison, 
ne  tsi  shetenranions,  sheriwatanihaties  sa- 
ianerenstakwa  nakoierontake  ne  iakonon- 
waktanionni ;  satontek  tsi  kwaniahesen, 
kwanekennis  ne  raoriwake  ne  ken  raiation- 
ni,  atsitenre,  nenhotiatatako  tsi  rononwak- 
tani,  nonen  enshotonhon,  ise  iawet  sesnon- 
sake  aonsatseketsko,  satstenserake  atsiatah- 
nirate,  sakweniatserake  atsiatanonstatse- 
ke,  nok  aonsaseiatsiakwarisien  tsi  ronnhe 
ne  Sentiohkwatokenti,  iakaierine  tsinenhas- 


IAIHEIONSERE  TSINAERIWAIERITE 


379 


kaneke  ahatsennonni.  Iakwakwekon  tsi 
kwennitentase  ne  Kristos  Sonkwawenniio. 
Ethonaiawen. 


Tsinahoten  aieriwaierite,  nok  aiairon  ne  iaiheion- 
sere: 

Aiontatehretsiaron  ne  iaiheionsere :  Aontaia - 
kawehtakonhake  akwa  oriwiio  tsinikon  sonkwa- 
rihotasienni  ne  Niio,  ne  Kentiohkwatokenti 
ionkwarihonniennis.  Aiakorhareke,  ne  tsini 
hotanitenraskon  Sonkwawenniio  nok  tsini  sako- 
rharatstenni,  tsi  oni  nisakoriwisahani  sasakoron- 
hiakertse,  nok  tsi  nensakonaterennaienhase  ne 
Wari  nok  nakoiatatokentison,  ensakotenre  ne 
Rawenniio  ensakoitsennonniaten  ne  karonhiake. — 
Akaweriasakwekon  ahonwanonwehake  ne  Niio, 
aionskaneke  ethonahonwanonwehake  tsini  hon- 
wanonwes  ne  karonhiake.  —  Niatehaiati  Rawen- 
niio  raoriwa,  aonsahonwatatrewaten  tsinikon 
ronwanikonhraksaton,  nonkwe  oni  iontateni- 
konhraiksaton.  —  Rawenniio  raoriwake,  aonsaia- 
konikonhren  nothenon  iontatenikonhraksaton.  — 
Aonsaiontatrewaten  tsiniakon  iontatkaronnihon, 
iontatenikonhraksaton  nakaonha.  —  Aiakonikon- 
katstate  ne  tsi  ieronhiakens,  taonsaieriwaserako. 
— _  Aienrheke,  nensakotenre  ne  Rawenniio  aon- 
saieiewentane,  entiakonikonhrasahate  nakonwa- 
tekwenniheke  ne  kariwaksen,  nok  nahonwawen- 
naieritseke  ne  Rawenniio. 

Arens  kati  oni  aiontatenikonhrata,  aiontatiena- 
wase  oni  ne  iaiheionsere  naiairon: 


380 


IAIHEIONSERE  TSINAIRON 


Niio  lesaniha,  takitenr.  Niio  Iesaienha, 
takitenr.  Niio  Satkon  Saiatatokenti,  taki- 
tenr. 

Iesos,  wakonwenniioste.  Iesos,  tewakeh- 
takwen  tsi  takwariwiiostontserawi.  Waker- 
hare  tsini  skwarharatstenni.  Konnonwes  a- 
kenikonhrakwekon,  aseken  iahtiiaiehewe 
tsini  saianere. 

Iesos,  sakonhiatatrewaten,  skatatswens 
tsini  wakieren  aseken  konnikonhraksaton, 
niahtiiaiaiehewe  tsini  saiatanonwet. 

Iesos,  Iesos,  Iesos,  sakonhiatsiakwarisien 
tsi  konnhe.  Iesos,  tosa  takwatewentet,  tosa 
takiatonti,  tosa  kienterhann  noneshon. 

Sonhaa,  Sewenniio,  konhiaskaneks  non- 
wa.  Akwekon  wakatewentete  nonwentsia- 
ke.  Ne  ok  skaskaneks  ne  karonhiake. 

Sewenniio,  takitenr,  nok  shetenr  akwe- 
kon  iionkwe. 

Wari,  takwaterennaienhas.  Iesos,  Wari, 
Sose,  takwentenr. 

Iesos,  Iesos,  Iesos,  onen  wakonhion  na- 
kwatonnhetston. 

Nok  oni  tsi  ok  naonterennaientakseroten,  noia 
sonha  niwaterennaientakserasha,  kennatekonte- 
ronha  aierihokten. 


laiheionsere  teiontateriwakwases. 


Onen,  tiatateken,  wahiiataienhase  tsiatakwe- 
kon  ne  Rawenniiio  ne  hiaiatison,  raonha  enhiats- 
teriste. 

Tahonterane  ne  iotiohkwanehrakwat  ne  ronat- 
koseriios  karonhiakehronon,  nonen  enkaiakenne 
satonnhets'ton  kenha. 

Tahonterane  oni  Iesos  ratikwekonne,  ne  ra- 
weron  Iesos,  tensakotiiatoretana  nonkwe  kenha. 

Taesewaterane  kanenrakwekon  nakoiatatoken- 
tison  okon  kenha,  ne  kariwiioston  ronwatirioh- 
ton,  tsini  thotinikonhratsanitonne. 

Taiesennitiohkwaton  ne  rotitiohkwakenrat, 
nakwa  teioterontonte  tsi  ratikenniate,  ne  skennen 
tihotiriwiiositonne,  kentiohkwiio. 

Taiesanonweratonnion  naotitiohkwa  niahte 
kontinakwaienteri,  tsini  ionatewek,  tsini  ionon- 
weskwat. 

Aontaiesaiena  ne  rotikstenseratokenti,  sakotini 
okon  kenha,  etho  kati  skennen  asatien  tsi  rati- 
teron. 

Skennen  tahotsennonniihake  ne  Iesos,  tsi  ten- 
hiakanemke,  enhrerheke  ahaiatarake  nakitioh- 
kwake  iatekakont  teniakwateranekenhake. 

Aiawens  aesanekherenseke  tsini  iosonwatane- 
warat  nonwentsiakon,  tsinateionnakaraniehons 
nothonkwakon. 

Aesanekheren  oni  tsini  iononwakte  kowa  tsi 
tetieseronniatha  iontateronhiakentakwa. 

Aiontehensek  tenhnon,  aiakotasetonhatiesek 
oni  kanenrakwekon  nonwentsiakonronon,  tosa 
iesaiotats  tsi  iohahate  ne  karonhiake  ieiothahi- 
non. 

Aiawens  aonsaharakewe  Iesos  sariwanerahak- 
sera  okon,  nok  ahianaktaienhase  tsi  raweienteh 
takon,  tsi  ratiteron  nakwa  rawerianeson. 


382 


IAIHEIONSERE 


Tetskanerastsihon  ne  sesonkwaskbntakwen 
nonwenitsiakon,  iatekakonte  ensanehrako  tsini 
hotiesen  ne  Rawenniio.' 

Aontaiesaiatisakha  rotitiohkwatokenti  .  karon- 
hiakehronon,  tiesanaktarakwas  tsi  tkanataien  ka- 
natatokenton  karonhiake. 

Ahonwasennaien . . . 


Iontataterennaiennis  ne  iaiheionsere. 

Sewenniio  tsi  iakionnhe,  sonhaa  sanikonh- 
riio,  sonhaa  satanitenraskon,  sonhaa  seri- 
wahtontha  tsi  iakoriwaneren  nonen  tsiako- 
tatrewaton ;  hetsatkahto  nisa  hetsienha  ren- 
heionsere;  hetsatontats  nonwa  tsini  hienni- 
tentase  natsitenre,  aseken  raonikonhrakwe- 
kon  nonwa  tsi  shatatswens  tsini  hianikonh- 
raksaton  tsinahe;  hianekennis  nonwa  na- 
onsaserakewe  raoriwanerahaksera.  Tontats- 
watheten  kati  naonsahariwaienterene  tsi- 
nikon  roiatahtonhon  tsinahe;  satsenonwenn 
nonwa  tsini  shatonnhakanonnis ;  tosa  sats- 
terist  tsini  horiwatsenrion  ne  iotaksen;  ne 
nonwa  teshashentotha  tsi  iahte  hiawenna- 
rakon  tsinahe.  Atsitenre  kati  ne  hianiahe- 
sen  tsini  satiesen  kowa ;  atsatontatse  nonwa 
shianikonhraseronniatha  tsi  roronhiaken 
raonaktake.  Atsenaktarakwase  tsi  tesiteron 
karonhiake,  iatekakonte  ahiasennaienheke 
tsinenwe.  Ethonaiawen, 


IONTATATERENNAIENNIS 


383 


Sewenniio  tsi  iakionnhe,  wakwaiataien- 
hase  raotonnhetston  n’hetsienha  tehokon- 
hentons  ;  i akw a w ennak w ekon  ne  ken  iakwa- 
taraien,  kwennitentase,  ise  sesheskonta- 
kwen  nonkwe;  tosa  sateraiatak  natsenak- 
taienhase  tsi  tieteron  ne  iesawennaieriton 
nonwentsiake.  Sewenniio,  satsienterenn 
n’hetsiatison ;  sonhaa  hetsiatison,  sonhaa 
kati  ise  hetsewenniio,  iah  kaneka  nakoren 
etho  teiewenniio.  Asatsennonniaten  kati 
ne  raotonnhetston ;  tosa  nennee  sasehiarak 
nothenon  iahtathoriwaieriton  tsinahe;  neh 
tenhnon  asehiarake  tsinikon  hetsitenranion ; 
sahetho  sane  sewatierens  hianikonhraksa- 
ton,  iatekakonte  tiotkon  thawehtakon  tsini 
kariwanoron  ne  takwariwiiostontserawi ; 
iah  nonwenton  tehotennowenton  tsini  se- 
wennoten ;  nok  sonhatsiwa  hiasennaiens 
Niio  Iesaniha,  Iesaienha,  nok  Satkon  Saia- 
tatokenti.  Ethonaiawen. 

Sewenniio  tsi  iakionnhe,  kwennitentase, 
tosa  sasehiarak  noriwakaionson  hianikonh- 
raksaton  ne  thetsiatoretane ;  ne  tenhnon  sa- 
sehiarak  tsini  satanitenraskon,  tsini  saron- 
hiakenhon  oni  nonkwe  okon  akoriwa,  na- 
onsasheiatontako  nonwentsiakon  taiako- 
tonnhakarihon.  Sheiatontats  Sanistensera- 
tokenti  Wari,  ratironhiakehronon  nok  na- 


384 


IAJHEIONSEKE 


koiatatokentison,  thonwaterennaiennis  non- 
wa.  Sasanikonhren  tsini  horiwaneren,  sase- 
rakef  raoriwanerahaksera  okon,  ne  sekon 
notiake  aonsaioranentakonhake  ne  raotonn- 
hetston,  aonsonterisi,  akwa  aonsonteriwah- 
ton ;  aontiesenhake  ne  karonhiake  iawe  tsi 
tionwesen  kowa,  nonen  enhoti  ne  raieronke 
kenha.  Ethonaia  wen . 

Iesos  Sewenniio,  ii  onkwariwa.  .  .  sk.  76. 

Iesos  ~Kristos,  Sewenniio  tsi  konnhe,  sa- 
ienterhaon  nonwentsiake  tsini  kanoron  ne 
iehetkentsihon  niaiheionsere,  ethone  tsat- 
kanekonkote  tsiatakwekon  onekwensa  te- 
kaieston,  tsini  sanikonhranonwakon  tsi  en- 
iontiesate  nonkwe  ne  saronhiakenseratoken- 
ti  ;  konhiennitentase,  aonsatsenatonhase  Ni- 
io  Hianiha,  iah  othenon  tehonoronse,  sanek- 
wensatokenti,  ne  aonsaharakewate  raori- 
wanerahaksera  okon  n’hetsienha  tehokon- 
hentons ;  ne  ahoiatakennhaste  nonwa,  tosa 
ahennikonhroktake  tsini  ioronhiakensera- 
tsanit-  roronhiakentha  tsi  roriwanerahakhon. 

Iesos,  Sewenniio  tsi  iakionnhe,  iahta  tesa- 
nonhianihekon  ne  tekaiasontne  takwenhe- 
iase ;  iahtiiaiehewe  tsini  saronhiakenhon 
niate  ioriwake  tsinateiontonnhakariatha 
nonkwe  nonwentsiake  naiheie ;  senha  tenh- 


IONTATATERENNAIENNIS 


385 


non  nethone  sontakaiakenne  satonnhetstse- 
ratokenti  sasiheie.  Konhiennitentase,  aon- 
satsenatonhase,  atson  Niio  Hianiha,  iah 
othenon  tehonoronse,  tsinatesatonnhaka- 
riaton  nethone ;  ne  ahotenrate  n’hetsienha 
tehokonhen  tons ,  tosa  ahennikonhrokt  ake 
tsini  iotironhifaken  nonwa  ne  raieronke  oni 
raonikonhra,  skennen  tenhnon  ahiawenni- 
iostake. 

Iesos,  Sewenniio  tsi  konnhe,  ne  tsini  sata- 
nitenraskon,  teskwaiatatirontha  tsi  tsiteron, 
konhiennitentase  aonsatsenatonhase,  atse- 
wenniioste  Niio  Hianiha,  iah  othenon  teho- 
noronse,  tsini  skwanonwehon,  ne  saronhia- 
kenton  nok  senheiaton.  Ne  kati  nonwa 
hetsitenrat  n’hetsienha  tehokonhentons ;  to- 
sa  hetswen  tsi  nonwa  nihatonnhakanonnis, 
tsi  oni  nihiaiatisaks ;  tsiatanonstat  raotonn- 
hetston  nonen  enkaiakenne ;  tasennhohon- 
tiense  ne  karonhiake,  iatekakonte  aeseni- 
kwekonhake,  tosa  nonwenton  taonsetsia- 
tekhasi  tsinenwe  iatekakonte.  Ethonaiawen. 

Ne  Iehetkentsihon  akowenk  Takwentenr. 

Takwentenr,  Sewenmiiio.  — -  Kristos,  takwentenr. 

— •  Takwentenr,  Sewenniio. 

Wari  saiatatokenti,  hetsaterennaienhas  (tokat) 
seiaterennaienhas. 

Sewakwekon  sewaronhiakehronon,  hetsisewate- 
rennaienhas  (tokait)  ietsiiaterennaienhas. 

13 


386 


IEHETKENTSIHON 


Abel  saiatatokenti,  ] 

Sewakwekon  ne  tisewariwaieriton  nonwen- 

[tsiake, 

Abraham  saiatatokenti, 

Sawatis  saiatatokeniti, 

Sose  saiatatokenti, 

Ise  sewakstenseratokenti  okon  kenha,  nok 
[sewatokensehakwe, 

Tier  saiatatokenti, 

Kor  saiaitatokenti, 

Antre  saiatatokenti, 

San  saiatatokenti, 

Ise  ne  Iesos  sewakwekonne,  ise  oni  ne  sewa- 
[iatonserisahannhon  noiatonserato- 
[kentison, 

Ise  ne  Iesos  hetsisewanonteraitieskwe  non- 
[wentsiake  tsi  ireskwe, 
Ise  sewaksa  okon  kenha,  Iesos  raoriwa  ietsi- 

[iawentohaton, 

Etienn  saiataitokenti, 

Roren  saiatatokenti, 

Ise  sewaiatatokenti  kariwiioston  ietsiriohton, 
Sirfester  saiatatokenti, 

Krekwer  saiatatokenti, 

Okisten  saiatatokenti, 

Ise  sewakwekon  sewariwawakonne  sewaia- 

[tatokenti, 

Bennwe  saiatatokenti, 

Raswe  saiatatokenti, 

Kamir  saiatatokenti, 

San  de  Dieu  saiatatokenti, 

Ise  sewaiatatokenti  karhakon  tisewanake- 

[rekwe, 

Wari  Watere  sa'atatokenti, 

Rusi  saiatatokenti, 

Ise  sewaiatatokenti  iahte  sewanakwaiente- 
.  [rhaon,  sewaterehonskon  oni, 
Akwekon  sewaiatatokentison  karonhiake  se- 
[watsennonnianion,  J 


Hetsaterennaienhas  (tokat)  hetsisewaterennaienhas. 


AKOWENK  TAKWENTENE 


387 


Askwatontatse,  hetsitenr  (setenr),  Sewenniio.  ^ 
Askwatowtaitse,  hetsiatanonstat  (seiatanonstat), 
Sewenniio.  (2) 

Tosa  ahaienterhane  ne  sanakwensera, 

Tosa  aiotteronke  nahrenheie, 

Tosa  ne  wenheiontaksen  tsinahatonnhoktake, 
Tosa  tahaterientakari  noneshon, 

Tosa  othenon  tahoitieronnionse  ne  iotaksen, 

Tosa  ahonwasenni  notkonseraksen, 

Ne  tsini  sennakeraton, 

Ne  tsini  iesaiatanentakton,  nok  tsini  iesaiesa- 

[ton, 

Ne  tsini  tsisatonnheton,  saiatanehrakwaton, 

Ne  tsini  ionehrakwat  karonhiake  ietsisenon- 

[ton, 

Ne  tsinasakoianerenste  ne  Rotkon  Roiatato- 
[kenti  Sakonikonhrahnirats, 
Tsinatensheiatorete  nonkwe,  J 

lonkwariwanerahakskon,  kwennitha  takwaton- 
tats, 

Atsitenre  (asetenre)  niha,  kwennitha  takwaton- 
tats. 

Takwentenr,  Sewenniio.  —  Kristos,  takwentenr. 
— •  Takwentenr,  Sewenniio. 


Tewateriwaserakwatha  kowa  naieiena  ne  iaihe- 
ionsere. 

Teiotoktanis  ne  Kemtiohkwatokenti  tsi  iakoia- 
tanerenstakwa  ne  iontewentetane  nonwentsiake, 
tsi  iakowis  noriwatokenti  kowa  sonha ;  sekon  ki, 
tsini  kanistenseriio,  watsta  tsinikon  rakweniatse- 
rawi  ne  Iesos,  sahaon  ne  iennhotonkwatha  ne  ka- 
ronhiake,  tsi  iakorihontha  ne  ratitsihenstatsi  asa- 


Hetsiatanonstat,  Sewenniio. 


388 


TEWATERIWASERAKWATHA 


konaterennaienhase  ne  teiakokonhentons  ne  te- 
wateriwaserakwatha  kowa;  etho  tkaientakwa 
iakowis,  iawet  akowenk  akenhake,  tsi  teshoriwa- 
serakwaton  Iesos  sasonkwaronhiakense,  nok  ne 
iakotatenrase  'tsinatetsiakoriwaserakwen  nako- 
iatatokentison  iakoronhiakenhon. 

Aienrheke  nethone  ne  iaiheionsere :  ahakitenre 
Iesos,  ahakon  ne  raoronhiakenseratokenti  takia- 
tieste  nakeronhiakensera,  naontkaroktakwe  nake- 
riwanerahaksera ;  ahonwanonwehake  akonikonh- 
rakwekon,  tsini  iahtiiaiehewe  tsini  hoianere; 
akwa  taiakonikonhrasahate  taienoronkwanion  ne 
kaiasatokenti,  kenikwekon  tsi  enhonwanaton  Ie- 
sos  ;  ahonwawenniioste  tsi  ieronhiakens  nok  tsi 
iakonnhe. 


NE  TEWATERIWASERAKWATHA 
AORIWAKE. 

Ken  kaiatonserakeson,  aietsenri  ne  ionteren- 
naientakwa  sonha,  neh  naierihokten,  nok  oni  oia 
sonha  aieriwaierite  -tsini  watenienten,  wathatine- 
renstanion  Ratiriwawakon  kowatson  taiontentsa 
Tewateriwaserakwatha  sonha.  —  Ioianere  kati 
naiakoterientarake  tsini  karihoten  ne  tewateriwa- 
serakwatha,  toni  iotitiohkwake ,  nok  oh  naieierc 
naienrheke  takatentsa. 

Ne  Tewateriwaserakwatha  konwaiats  ne  aka- 
kweni,  tokat  akariwahtonte,  tokat  takaseronnente 
ne  karonhiakerisera  sonha,  naiakoronhiakenton 
tokat  nonwentsiake,  tokat  tsi  tetieseronniatha,  ne 
iakotkarote  sekon  Rawenniioke,  nonen  tsiotera- 
kewen  tsi  iakoriwaneren 


TEWATERIWASERAKWATHA 


389 


N-e  tetsieriwaserakwatakwa,  ne  tsi  iakoiakhon- 
nis  ne  Kentiohkwatokenti,  iawet  akowenk  aken- 
hake  nakoriwiioston,  ne  tsi  iahtiiaiehewe  tsina- 
tesesonkwariwaserakwase  Iesos  sasonkwaronhia- 
kense,  nok  oni  ne  tsini  iakotatenrase  tsinatetsia- 
koriwaserakwen  nakoiatatokentison. 

Nene  kariwanoronson,  ne  iawet  iohnawerota- 
kwen  atsokowatseratokenti  sonha,  ratakwen- 
niaienni  Iesos  ne  Raotiohkwatokenti ;  iokweniat- 
'Seraien  aiakotenre  niakoriwiioston,  aiakoiakhon- 
niheke,  nentiakoriwaieriton  tsinaioriwison  aiako- 
tenientense. 

Iah  kati  tekariwahtontha  ne  tewateriwaserak- 
watha  ne  kariwaneren ;  eh  ki  nikaierha  ne  Sewa- 
tateronkwenni,  nok  oni  tokat  aonsaiakotatrewa- 
takon  ne  senha  oriwiio  konwaiats  tsi  tsiontatre- 
watakwa ;  ok  eken  ne  tewateriwaserakwatha  ka- 
riwahtontha  ne  kahrewatatsera,  ne  iatekenes  ne 
tsi  iakoiriwaneren. 

Wahawenhase  Iesos  ne  Tier,  wahenron :  “Wa- 
“  konhion  ne  iennhotonkzvatha  karonhiake ;  tsi- 
“  nikon  ensaneren  nonwentsiake ,  enkaneren  ne 
“  karonhiake ;  tsinikon  ensanerension  nonwen- 
“  tsiake,  entkanerensi  ne  karonhiake.”  Neh  ne 
ken  kawennanoron  ionkwatokatennis  tsi  rokwe- 
niatseraien  ne  Tier,  nok  oni  ne  raonaktake  israte 
nonwentsiake,  n’Ariwawakon  kowa,  ahariwah- 
tomte  tsi  ok  na'hoten  ne  kaiotats  ne  karonhiake 
aiontsennonni ;  rokweniatseraien  kati  aharakewe 
ne  kariwaneren,  nok  oni  aharakewe  ne  kahrewa- 
tatsera,  ne  karonhiakemsera,  me  kaiotats  nok  sa 
ok  aiontaweiate  ne  karonhiake,  ne  tsiakotatrewa- 
ton  tsi  iakoriwaneren. 

Ne  sakawennat  wasakawenhase  oni  Iesos  ne 
tekeni  iawenre  nihati  Ratikwekonne.  Ne  ionlcwa- 
rihonniennitha  tsi  ronaterihonte  oni  ne  ratiriwa- 


390 


TEWATERIWASERAKWATHA 


wakonson  asakotiiakhonhase  niakoriwiioston  ne 
tewateriwaserakwatha  sonha  taiontentsa ;  ne  ok 
ieken  tenhnon  sakonawis  ne  sakoriatsteristha, 
arens  neh  ne  kaieri  niwasontashen,  iekanihare 
arens  neh  ne  tsioiserat  ienatonkwa  ne  tewateriwa- 
serakwatha  sonha.  Ok  eken  n’Ariwawakon  kowa 
iah  neneh  othenon  tetiotokte  tsiniiot  tsi  roteri- 
honte,  nahrerheke,  akheion  niakoriwiioston  okon 
taiontentsa  ne  tewateriwaserakwatha  nahoten. 

Ethonasakorihonten  Iesos  ne  ronaterihonton 
kariwiiostonke,  ne  tsi  rotanitenraskon  kowa,  ne 
oni  tsi  teiontatseronniennis  nakoiatatokentison, 
raonha  se  akwa  thotierenton  irate  tsini  .hotitioh- 
kwa  ne  rotiiatatokenti  okon. 

Teiotitiohkwake  ne  tewateriwaserakwatha  son- 
ha :  enskat,  ne  tewateriwaserakwatha  kowa,  nok 
enskat,  ne  tewateriwaserakwatha  sonha. 

Ne  tewateriwaserakwatha  kowa  konwaiats,  ne 
nakwa  iewatkaroktakwa  tsi  satekenat  tsi  iakori- 
waneren  tsinahe  tsi  iakonnhe. 

Ne  tewateriwaserakwatha  sonha  konwaiats,  ne 
iah  akwekon  tiiewatkaroktakwa  tsi  satekenat  tsi 
iakoriwaneren ;  ok  eken  tenhnon  ne  iawet  ente- 
watiake  nenwatkaroktakwe,  othenon  tentewata- 
rako  ne  karonhiakensera  nahoten.  —  Tsi  iontons : 
kaien  ne  tewateriwaserakwatha  sonha  nene  tokat 
100,  tokat  300  niwenniserake ,  tokat  tohka  niose- 
rake,  tokat  oni  tohka  nioriwake  ne  kaieri  niwa- 
sontashen ;  tosa  aiairon  :  ne  tek>ntentsas  neh  na- 
hoten  tewateriwaserakwatha  sonha,  teiakotentson 
nasakostotenni  ne  Rawenniio  nehni  kariwes  aia- 
koromhiakenhon  tsi  tetieseronniatha ;  ne  tenhnon 
aiairon :  ne  satekenat  tsi  ne  entsieriwaserakwate, 
tsiniiohtonne  naonnise,  tsinaiakoriwaieriton  ne 
teskariwaserakwen  nahoten,  watoken  tsini  kari- 


TEWATERIWASERAKWATHA 


391 


wes  are  iakonnhaskwe  ne  Kentiohkwatokenti 
otiake  ne  kowanen,  wehne  oni,  iakoriwaneren- 
henne,  arens  40,  arens  100  niwenniserake,  arens 
oni  tohka  nioserake  tsini  kariwes  niatekon  iako- 
'tenientensehakwe  aieriwaiierite  aiontateronhia- 
kenitake.  Ne  kati  tsi  iataionenon  naiakoriwaieri- 
ton  nehnakahrewatatserotens,  tsinikon  teionten- 
tsaskwe  ne  iakonitenton,  tsiakotatrewaton,  ionta- 
teronhiakenitakwe  nethone,  ne  nonwa  sakat  tsi 
teiakoitentsonhaties  ne  iieriwaierits  akwa  otoken- 
hon  ne  watenienten  naieiena  ne  tewateriwase- 
rakwatha  sonha. 

I ontsennonniatakwa  rne  tewateriwaserakwatha 
nahoten,  niakoriwiioston,  ne  iakonnhenion  iakori- 
waieritonhaties,  nok  oni  niakowentaon  ne  ieteron 
tsi  tetieseronniatha,  kawenniio  ne  iiens  nonwen- 
tsiake  teiontatawis  tsi  teiontentsas  taonsaieriwa- 
serakwatake ;  arens  Ariwawakon  kowa  enhatrori 
tsi  watons  naiontatitenre,  aiontaton  ne  iakowen- 
taon  ne  tewateriwaserakwatha  kowa  nok  tewate- 
riwaserakwatha  sonha  sakotenronhaties. 

Raonha  ne  Rawenniio  enthennonton  ohnaioh- 
ton  naonsasakoiakhonhase  ne  iakotiaktani  tsi  te- 
tieseronniatha.  Iah  tenhnon  teiotennowent,  tsini 
hotanitenraskon,  tsi  ensakowennarakwe  ne  ron- 
wennitentase,  ensakotenrate  neneh  iontatateren- 
naiennihaties. 

Aetewatataskennha  kaiti  iaetewatsiente  tsi  ioh- 
nawerote  Kentiohkwatokenti  aotsokowatsera  nok 
Niio  raotaniitenrasera ;  aetewatsennonniatakwe 
nii,  nok  aietitenrate  oni  ne  iakowentaon  ne  tewa- 
teriwaserakwatha  sonha. 

Ken  tenhnon  kaien  ioteriwison  naieiere  ne 
iienhre  takatentsa: 


392 


tewateriwaserak^atha 


i°  Toisa  othenon  aiakonikonhranentakonhake 
ne  kariwaksen.  Iah  othenon  teiakowenk  ne  tewa- 
teriwaserakwatha  ne  iakoriwaien  ioriwatsanit,  ne 
teiakotentson  noneshon  asakohrewatake  ne  Ra- 
wenniio.  Aonsahonwatatrewaten  kati  ne  Rawen- 
niio  ne  ronwanikonhraksaton. 

2°  Aieriwaierite  tsi  nahoten  wateniemten  etho 
ioranentakon  tewateriwaserakwatha.  Ken  kaia- 
tonserake,  tsinikon  watroriatha  tsi  kaien  ne  te- 
wateriwaserakwatha  taiontentsa,  watroris  oni  tsi 
akwa  naieiere  naieriwaierite. 

3°  Ioianere  oni  aiontennikonhrenhawite,  aien- 
rheke  arahonne  enskat  orhonkehne  nonkati :  ta- 
katentsa  onwa  wenniserate  tewateriwaserakwa- 
tha,  ne  aoriwa  enkeriwaierite  tsini  watenienten ; 
iaweronhatien,  ohnaken  tsini  wenniseres,  iahtaon- 
saiakehiarane,  kawenniio  ki  iakoriwaieriton  no- 
riwa. 


“  Wari  watenneiakwe  naweriane  Niio  raowenna  okon , 
ne  icnnontcnnionkwenhatie ( Ruk .) 


KAIERIHATON  NATEIOTIAKON 
NE 

KAIATONSERA. 


IAKONATONNIS  NE  TESKAWENNATENION  KAIA- 
TONSEKATOKENTI,  WATRORIATHA  TSINA- 
HOIATAWENj  TSI  ONI  NAHAIERE 
SASAKORIHONNIENj  NE  IESOS 
SONK  WAWENNIIO . 


Neh  tsi  iawentatokenton  okonha  tsini 
ioseres,  nok  oni  tsi  iakawentontietha  sonha, 
rawennahnotha  tsi  rohasen,  sontaietane. 


TSI  RATONNIANE 


395 


Tiotierenton  Niiohne  tsi  Ratonniane. 

Ruk,  XXI,  25-33. 

Ethone  wasakawenhase  ne  Iesos  ne  rao~ 
tiohkwa,  wahenron :  Karonhiake  tenwatieron- 
nionhaton  tsi  karakwaronnion  nentiekenekha, 
asontenkha,  nok  tsi  iotsistokwaronnion ;  nok 
teniakotonharenronnion  nonkwe  okon  onwen- 
tsiake  ienakeronnion,  tsi  neniorakarheke  tsi 
kaniatarenion ;  iawet  enieiatathenseke  nonkwe, 
tsi  neniakoteronhientenniheke,  tsi  eniakorhareke 
tsi  neniakoiatawenseron  nonwentsiakwekon  non- 
kwe;  aseken  iawet  itenwatkarenron  naosatsten- 
sera  ne  karonhiake.  Ethone  enhonwatkahto  ka- 
ronhiakeson  natentre  n’Onkwe  ronwaienha,  en- 
thoiatanehrakwatonhatie,  iah  oithenon  tehono- 
ronse.  Kawenniio  kati  enwatasawen  neh  naia- 
wenseron,  sewatkahto  nok  «ewatahraketsko ; 
aseken  onen  ok  etho,  kennitsioreha  entsisewatia- 
totarisi.  Ne  tontahatenientenste  nahotinikonh- 
raientane :  Sewatkahto,  wahenron,  ne  tsionion- 
warontonha  kowa,  nok  oni  notiake  ne  karonta 
sonha ;  kawenniio  ioientonnion,  isewehre,  onen 
toha  akennhake  aonton.  Etho  kati  neniawen,  ka- 
wenniio  ensewatkahto  eh  neniawenseron,  sewa- 
terientarak  ok  etho  iwe  Niio  raonakeratsera. 
Tokenske'5  onwe  tsi  kwahroris,  iahtaontohetste  ne 
ken  kawatsirate,  ohenton  neh  neniawenseron. 
Enwatohetste  ne  karonhia,  nok  oni  nonwentsia; 
nok  iah  nonwenton  tiiakontohetste  nakewenna 
okon. 


396 


TSI  RATONNIANE 


Tekenihaton  Niiohne  tsi  Ratonniane. 
Watio,  XI,  2-10. 

Qnen  nonwa  ne  Sawatis  rannhotonkwe ;  eh 
kati  wahariwahronke  tsini  hatieranions  ne  Iesos ; 
tehnihase  ne  raotiohkwa  iasakotenniete  tsi  itres 
ne  Iesos,  rawenhatie :  Ise  ken  nonwentsiake  ta- 
setane,  katon  ken  oia  ensakwarhareke  ?  Ne  kati 
tsi  tontasakowennaweron  ne  Iesos,  wahenron : 
Satsiahtenti,  satsisenihroriana  ne  Sawatis  tsi 
nahoten  tsiatkahton,  nok  tsi  nahoten  tsiatonte. 
Tsiekens  ne  teieronwekonne,  tsionhtenties  ne 
iontsinokatakwe,  tsiontons  ne  iakotstawis  onwe, 
tsionhronkha  ne  teionhontakwekonne,  tsiontonn- 
hets  ne  iakawenheion,  nok  ne  kariwiio  ieriwah- 
ronkas  ne  iakotent.  Iakotaskat  kati  neniekweni 
iahtaiontatenikonhrotako  nii  akeriwake.  Sonsa- 
hiahtenti  ne  sakonnhaonne  Sawatis,  iahatati  Ie- 
sos  kanenrakon  ne  raoriwake,  wahenron :  Nalio- 
ten  sewatkenseronhonne  karhakon  ?  Okwire  ken 
ne  tewatkarenrons  tsi  iahote?  Nahoten  kati  se- 
watkenseronhonne  ?  Ne  ken  ne  ronkwe  ne  iaon- 
weskwat  sonha  rotseronniaton  ?  Nene  kanoron- 
son  iakotiatawiton,  ieiatanorons  akononskon  tie- 
teron.  Nahoten  ikaiti  sewatkahtoseron  ?  Roto- 
kense  onte  ken?  Tokenske  neneh  >^wahroris, 
nok  .sakotohetstennis  ne  rotitokensehaKwe.  Ase- 
ken  ne  se  rotons  noiatonseratokenti,  tsi  waton : 
Onen  iahiiatenniete  nakeronhiakehronon  aonta- 
hiateratana,  neh  enhiahahaseronnien. 


TSI  RATONNIANE 


397 


Ashenhaton  Niiohne  tsi  Ratonniane. 

San,  I,  19-28. 

Ethone  ne  Sirisare  thatiterontakwe  Sitaehro- 
non,  wasakonatenniete  otiake  ne  ratitsihenstatsi 
oni  ne  raononkweta  ne  ratitsihenstatsi,  tsi  itres 
ne  Sawatis,  nahonwariwanontonse,  ahoniron : 
Ohnasiatoten  ?  Nok  tahariwaierite,  iahte  ho- 
tonnhiien,  wahenron :  Iah  se  ii  teken  ne 
Kristos.  Sahonwariwanontonse :  Onka  kati  ni- 
se?  Ise  ken  ne  Eli?  Tahenron :  Iah  ii  te- 
ken.  Satokense  katiken?  Tontahenron:  lahten. 
O.nka  kati  neken,  sahoniron,  naonsaiakihrori  ne 
ionkinnhaon,  nahoten  saton  ne  nise  itsiatatake? 
Ii,  wahenron,  raowenna  ne  tehohenretonhaties 
karhakonson :  Hetsisewahahakwarisien  ne  Ra- 
wenniio,  tsini  hoieren  tsi  thotati  ne  rotokense- 
hakwe  Isai.  Farisien  nahatiiatotenne  ne  iehon- 
wanatennietonne  nahonwariwanontonse  ne  Sa- 
watis.  Sekon  kati  sahonwariwanontonse,  waho- 
niron :  Oh  kati  niiotiieren  tsi  senekwahestha, 
iah  se  ise  teken  ne  Kristos,  iah  oni  ne  Eli,  iah 
oni  tesatokense?  Tontahatati  kati  ne  Sawatis, 
wahenron :  Kenekwahestha  nii  awenke ;  ok 

tenhnon  saiatat  tesewaiatoken  tehotaon,  iahtetsi- 
sewaienteri.  Ne  neken  raknonteratiesere,  tak- 
hentetson  sane  tsi  thanakere ;  akwekons  iahte 
wakerihonte  nahiennikatsienanerensi  tsi  tehohta- 
rion.  Bethani  nonwe,  ethoni  tiawenhon,  isi  na- 
kahionhati  Sortann,  tsi  ki  nonwe  nisakonekwa- 
hestakwe  ne  Sawatis. 


398 


TSI  EATONNIANE 


Sosehne  ne  4  Niokwenhraron  tsi  Ratonniane. 

Ruk,  I,  26-38. 

Ethone  ne  Rawenniio  tahonnhane  raronhiakeh- 
ronon  Kabrier,  Nasaret  tsi  tkanataien  niiahare, 
tsi  tkenterontakwe  skaiatat  ne  kaiatase,  iahte  ka- 
nakwaienteri,  Sose  ronwaiatskwe  ne  rone,  Tafit 
rawatsiratatie,  nok  ne  'kaiatase  Wari  konwaiats- 
kwe.  Wahataweiaten  ne  raronhiakehronon,  nok 
wahrenhase :  Tekonnoronkwanions,  tsiati  ne  ioia- 
nerenstakwa  ;  Rawenniio  senikwekon  ;  sonhaa  na- 
konnhetien  tsi  hiakonnienstha  ne  Niio.  Tonton- 
neke  tsi  wahowennahronke  ne  raronhiakehronon, 
nok  iaonnontonnion,  oh  onte  niiotiieren  tsinahaie- 
re  tsi  wathanonweraton.  Ok  sa  ok  sahen- 
ron  ne  raronhiakehronon  :  Tosa  sahteron,  Wari, 
hianikonhranonwehon  ne  Rawenniio ;  oia  nen- 
siatotenne,  nok  ensawiraientane  roskenrakehte, 
nok  lesos  entsenatonkwe.  Raonha  enhaiatano- 
ronke,  noik  Niio  Roienha  enhonwaiatseke,  enho- 
kowanate  ne  Rawenniio  iraonaktake  Tafit  roniha ; 
Sakob  raowatsira  enhonwanontiioke  tsinenwe, 
nok  iah  nonwenton  taontokten  ne  raonakeratse- 
ra.  Ethone  Wari  wahawenhase  ne  raronhiakeh- 
ronon  :  Ohnaiawen  naonton  neneh,  iah  se  teke- 
nakwaienteri  ?  Nok  tahenron  ne  raronhiakehro- 
non :  Rotkon  Roiatatokenti  enhiatiatatahase, 

nok  Rawenni'io  raokweniatsera  ensarakwawe- 
rhoaten :  Ne  aoriwa  roiatatokenti  kowa  nentsa- 
teweiton,  Niio  Roienha  enhonwaiatseke.  Ken  oni 
kaien  satokens,  Ariisawet  tsiaraseha  oia  oni  nene 
niionnhoten,  watiatisas  sane ;  onen  kati  iaiak 
niwennitake  oia  tsi  kaiatoten  ne  iahte  iowiraien- 
taskwe ;  aseken  iah  othenon  tehonoronse  ne 
Rawenniio.  Ethone  onen  wakenron  ne  Wari : 
Ken  kiteron  raonnhatsera  ne  Rawenniio,  etho 
kati  naonkiatawen  tsini  sewennoten. 


TSI  RATONNIANE 


399 


Ronwaiatanentaktonne  ne  4  Niokwenharon.  .  . 

Ruk,  I,  39-47. 

Ethone  watkatane  ne  Wari,  onhtenti,  tsi  tka- 
nataientakwe  Sita  konwaiats,  tsi  ionontenion 
waete,  akwa  iostorontie ;  iaontaweiate  Zakari  tsi 
thononsote,  nok  w at i on on w ena to n  Arisawet.  Ka- 
wenniio  ok  n’Arisawet  waowennahronke  tsi  wa- 
tiononweraton  ne  Wari,  wahatO'rianeron  kaiata- 
kon  ne  raiatat,  wahatienhase  Arisawet  ne  Rotkon 
Roiataitokenti nok  Wiatiohenrete,  wakenron : 
Sonhaa  nakonnhetien  okon  tsini  hiakonnienstha 
ne  Rawenniio,  ok  ne  raiatat  tsiatakon,  raonhaa 
tsini  honwasenmaiens.  Ka  onte  nontawe  nonwa 
wakataweiatenni  ne  Rakewenniio  ronistenha? 
Kawenniio  ok  wakonwennahronke  tsi  wateske- 
nonweraton,  wahatorianeron  ne  raiatat  kiatakon, 
tsinahatsennonni.  Sataskat  kati  ne  satontaton, 
aseken  tokenske  ethoneniawen  tsini  hiaierase 
rne  Rawenniio  thonnhaonne.  Ethone  wakenrori  ne 
Wari :  Rosennaiens  ne  Rawenniio  nakwatonn- 
hetston ;  nok  iotonnhahere  nakenikonhra  raon- 
hake  Niio,  ne  rakwatsennonniatennis. 


Kaierihaton  Niiohne  tsi  Ratonniane. 

Ruk,  III,  1-6. 

Onen  wisk  iawenre  nioserake  tsinahe  sihonwa- 
nontiio  Tiber  Sesar,  ethone  tsi  Komskwirat  rote- 
rihontakwe  Sitaehronon  raononwentsiake,  Herot 
Karirehne  thatsteristakwe,  tenhnon  Firip,  Herot 
hiatatekenha,  ne  roterihontakwe  Iture  nok  Tra- 


400 


TSI  RATONNIANE 


konitis  nonwe  tsi  itionwentsiaientakwe,  nok  oni 
Lisania  nene  Abilina  nonkati  thatsteristakwe, 
ethone  tsi  ronwatikowanenskwe  ne  ratitsihens- 
taitsi  Anna  tenhnon  Kaif ;  ethone  kati  Sawatis, 
Zakari  roienha,  wahowennahronke  ne  Rawenniio 
karhakon.  Nok  iah&tatiatewe  tsi  ienakerenion 
kahionhaktatie  Sortann  konwaiats,  sakohretsia- 
rons  naiontatenekwaheste  taonsaieriwaserakwa- 
seke,  naonsonterakewe  nakoriwanerahaksera ;  ne 
are  rotonhon  Sawatis  ne  rotokensehakwe  Isai,  tsi 
rawen :  Ken  nihawennoten  ne  tehohenretonhaties 
karhakon :  Hetsisewahahaseronnien  ne  Rawen- 
niio;  sewahahakwarisi  ne  raohaha  okoij.  Alcwe- 
kon  tsi  ionhrakwanion  enskaharataton,  nok  akwe- 
kon  tsi  ionontenions,  tsi  ionhniaronnions  oni, 
enskanontienenton ;  tsinikon  teiotsakton  enska- 
takwarision,  nok  entsionwentsiarision  tsi  nonwe 
niiononniokotonkwe ;  nok  akwekon  nonkwe  en- 
iontkahto  tsi  sakotsennonniatennire  ne  Rawen- 
niio. 


Entakta  Nenhatonni. 

Watio,  I,  18-21. 

Wari,  Iesos  ronistenha,  Sose  rotiniakonne,  ok 
taontierentsi  oia  naonnhotenne,  iah  sane  tatehia- 
tatienteriihne,  aseken  Rotkon  Roiatatokenti  etho- 
ni  hannhotenston.  Thoriwiaierikwe  ne  rone,  Sose 
ronwaiatskwe,  iabte  hokwenion  nahatehate,  ok 
eken  wahrere  otasetonke  tetsiakiatekhasi.  Akwa 
ethoni  honikonhroten,  nok  raoserentakon  waho- 
tianeronkwen  ne  Rawenniio  raoronhiakehronon, 
wahawenhase:  Sose,  Tafit  hiaienha,  tosa  tesa- 
nonhianik  taetsiaterahn'ekenseke  ne  teseniteron, 


TSI  NAHATONNI 


401 


aseken  ne  raiatat  kaiatakon,  ne  Rotkon  Roiata- 
tokenti  roiatonni.  Eniowiraientane  roskenrakeh- 
te,  nok  Iesos  entsenatonkwe ;  aseken  ne  ensesa- 
koiatokewe  raonkweta  okon  nakoriwanerahak- 
sera. 


Asonthen  tsi  Nahatonni. 

( Tiotierenton  eniehasen .) 

Ruk,  II,  1-13. 

Etho  si  kahawfs,  ronwanontiiokwe  nonwentsia- 
kwekon  Sesar  ronwaiatskwe,  wahariwi^  naon- 
taionsete  ne  raonkweta  okon.  Ne  kati  tiotieren- 
ton  saontatsennarion  nethone,  thoterihontakwe 
Sirihronon  tsi  ienakeronnion,  ne  Sirinus  ronwa- 
iatskwe.  Akwekon  kati  ne  ienakeronnion  ieionh- 
tentieskwe,  tsinon  tiakotonnisentakwe  ieientakwe, 
naiontatsennaronnion.  Nasaret  thanakerekwe  ne 
Sose ;  wahahtenti  oni  ne  raonha ;  Bethleem 
warete,  tsi  thotenataientakwe  Tafit  kenha,  aseken 
etho  nithotenekwensinon,  nahonwatisennaren 
tetsiaron  ne  rone  watewetonne.  Tsi  kati  iahane- 
we  iakaierine  naiowiraientane.  Nok  wahoiate- 
weton  ne  roienha,  ne  thotierenton  (1),  oniataraa 
sonha  wahowenonniate,  nok  wahoteron  katsenen 
tsi  iotinonsote,  aseken  iahte  hotinaktatsenrion 
onkwe  tsi  iontekwashentakwa.  Ok  ethoson  ron- 
neskwe  ne  ratinonnhakwe  iotitiohkowanen  teio- 
tinakarontonha  asonthenne,  ratiiewatakwe  kati. 
Oktaontierentsi  wathatane  ne  raronhiakehronon 


(1)  Ne  sakat  aiairon :  Iah  ohenton  tehowi- 
raientakwe.  * 


402 


TSI  NAHATONNI 


tsi  ratiteron ;  wathotiwanntiake  Niio  raoswa- 
thetsera,  nok  wahoitihteronne  nakwah.  Nok  wa- 
sakawenhase  ne  raronhiakehronon  :  Tosa  sewah- 
teron,  aseken  watsennonniatserowanen  kwari- 
wenhawisere,  nakwekon  nonkwe  aiontsennonnia- 
te:  aiseken  hetsisewanakerati  nonwa,  Tafit  rao- 
natakon,  nensetsisewaskontako,  ne  Kristos  Ra- 
wenniio  nahaiatoten.  Ken  kaien  entsisewaiente- 
reste,  entsisewatsenri  raksaa,  oniataraa  sonha 
ronwawenonniaton,  katsenen  tsi  iotinonsote  ra- 
nats.  Sekon  rohtare  raronhiakehronon,  nok  wa- 
thontonte  iahtiiaiehewe  tsini  hotitiohkwa  ne  rati- 
ronhiakehronon,  wathonwariwakwase  ne  Rawen- 
niio,  rontonnions:  Ahonwasenfiaien  ne  Niio  ka- 
ronhiake,  nok  :skennen  kenhak  nonwentsiake 
nonkwe  iakonikonhriio. 


Tontewentarenho  tsi  Nahatonni. 

(  T ekenihaton  Bntsiehasen. ) 

Ruk,  II,  15-20. 

Kawenniio  sahonhtenti  ne  ratironhiakehronon, 
karonhiake  iaonsahonnete,  wathatihtaronnion  ne 
katsenen  ratinonnhakwe,  wahonironnion :  Iete- 
we  niha  tsi  tkanataien  Bethleem ;  tewatkahto 
nii  itsinaawen  nonwa,  wasonkwatokaten  ne  Ra- 
wenniio.  Tahonhtenti  kati,  tahotistorontie  tahon- 
newe,  nok  wahontkahto  Wari,  Sose  nok  raksaa, 
katsenen  tsi  iotimonsote  rarnats.  Sahontkahto 
kati,  oriwiio  wahonnonni  tsini  honwatihrori  ne 
raoriwake  ne  raksaa.  Ok  tsiniakon  waeriwahron- 
ke,  wakoriwanehrako  tsini  honwatihrorianion 
ne  aoriwake  ne  katsenen  ratinonnhakwe.  Ken 


TSI  NAHATONNI 


403 


kaien  ne  Wari,  iawet  watennetakwe  naonikonh- 
rakon  tsinaawenne,  ne  ionnontonnionkwenhatie. 
Ok  ne  katsenen  ratinonnhakwe,  sahonhtenti,  te- 
honwanonweratonties,  ronwasennaientaties  ne 
Rawenniio,  ronatsennonnihaties  tsinikon  ronah- 
ronken  nok  tsinikon  ronatkahton  tsini  honwatih- 
rori. 


Entiekehne  tsi  Nahatonni. 

( Ashenhaton  Entsiehasen.) 

San,  I,  1-14. 

Tsi  tiotasawe,  ranakerekwe  n'Owenna,  nok 
n’Owenna  raonhakon  Niio  raiatatakwe,  nok  Niio 
nihaiatotenne  oni  n’Owenna.  Akwa  ok  he  siiot 
tiotkon  tsinahe  siiatekakonte,  raonhakon  Niio. 
Oriwakwekon  raonha  roteweiennison,  nok  niah- 
tahaiatarake  ne  raonha,  iah  othenon  teiotieranion 
'tsinioriwake  niotieranion.  Raonhake  kaientakwe 
atonnhetst,  nok  natonnhetst  neh  akoswathetatse- 
ra  nonkwe  okon.  Ne  kaswathetsera  watioswa- 
thene  tsinonwe  nitetiokaras,  nok  iahte  konwaien- 
terehon  ne  teioswathe,  nasatakon  ienakere- 
kwe.  Thonnhaon  ne  Rawenniio  saiatat  ne 
ronkwe,  Sawatis  ronwaiatskwe.  Ne  aoriwa  iro 
nahariwahnirate,  nok  ne  raonha  asakotokaten 
nonkwe  ne  kaswathetsera,  nakwekon  aontaiaka- 
wehtakon,  ahonwatontatse.  Iah  raonha  tekenhne 
ne  kaswathetsera,  ok  eken  ronwannhaon  asako- 
tokaten  nonkwe  ne  teioswathe.  Ranakerekwe 
nakwa  teioswathe  nahaiatoten,  ne  tesakoswate- 
tennis  tsiniakon  iakoketotonhaties  nonkwe  non- 
wentsiake.  Ireskwe  nonwentsiake,  raonha  oni 
raonwentsison ;  iah  kati  tehonwaienterehon  non- 
wentsiake  ienakerekwe.  Eh  tarawe  tsinonni  ha- 


404. 


TSINAHE  THOTONNI 


wenniio,  ok  nene  isakowenniio  iahte  honwanakto- 
tani.  Tsi  tenhnon  nikentiohkwa  ronwatontati, 
sakokweniatserawi  ne  Rawenniio  sakoien  okonha 
ahonton,  nene  tiakawehtakon  raosennakon :  nene 
iah  onekwensake,  iah  oni  nieronke,  iah  oni 
nonkwe  akonikonhrake  tetiakoientakon,  akwa 
tenhnon  Niioke  tiakoientakon.  Nok  n’Owenna 
onkwe  rotonhon,  nok  sonkwennakerati ;  nok 
ionkwatkahton  tisini  hoiatanehrakwat,  tsi  onte 
nihoiatanehrakwat  ne  raonhatsiwa  Niio  Hiata- 
tienha,  raiati  nioianerenstakwa,  iahte  hoien  ne 
kanikonhratha. 


Etienn,  Thotierenton  Kariwiioston  Ronwa- 
riohton. 

Watio,  XXIII,  34-39- 

Ethone  wasakawenhase  Iesois  ne  ratiiatons  nok 
ne  Farisien  nihatiiatotens,  wahenron  :  Ken  kaien 
watkwatennietase  ne  rotitokense,  ne  ronttokhas, 
nok  ratiiatons,  nok  sekon  enietsiawentho  notiake, 
otiake  enietsisokwakesonnion,  tsinonni  sewatken- 
nisahatha ;  otiake  •  enietsiiatisereson  tsi  kana- 
taienton ;  naesewatketate  tsinikon  nonekwensa- 
tokenti  nonwentsiake  tionekwensahrihon,  aonton- 
tierente  ne  raonekwensa  roiatatokenti  Abel,  tsi- 
niiore  thonekwensahrihon  ne  Zakari,  Baraki 
roienha,  neh  tsina  tekiatere  nononsatokenti  nok 
tsi  iehasentakwa  hetsiisewario.  Akwa  tokenske 
tsi  kwahroris,  ne  nonwa  ienakere,  ne  eniakorane 
tsi  ehniiawenseron  tsinahe.  O  Sirisare,  Sirisare ! 
ise  'sheiawenthos  ne  rotitokense,  nok  shenenhio- 
iaks  ne  tiesatennietenni  naiesarihonnien,  toni  ia- 
weta  ne  kehrakwe  aontakheiataroroke  sheien 
okonha,  tsiniiot  ne  kitkit  karierenhotsokon  tiako- 


TSINAHE  THOTONNI 


405 


iataroroks  nakoien  okonha,  nok  iahte  satontaton  ! 
Onen  kati  iakahewe,  eniakonatonti  tsi  sewanake- 
re,  iahtentsienakereke.  Nok  wakwahrori,  lah- 
taonsaskwatkahto  tsiniiore  ne  katke  sonha  iense- 
wenron :  Ronwasennaien  ne  thare  raosennakon 
ne  Rawenniio. 


San,  Iesos  Hnikwekonne. 

San,  XXI,  19-24. 

Ethone  wahawenhase  Iesos  ne  Tier,  wahen- 
ron :  Taknonteratie.  Tontahatkarhateni  neTier, 
nok  waho'tkahto,  sakononiteraties,  ne  saiatat  ro- 
noronkwakwe  Iesos,  ne  oni  Iesos  raontskwenake 
rakonhentakwe  tsini  kariwes  tehonatskaon,  ne 
oni  roriwanontonni,  rawen :  Sewenniio,  onka  ne 
ken  enhiatenhninon  ?  Ne  kati  sahoken  ne  Tier, 
wahoriwanontonse  ne  Iesos,  wahenron :  Sewen- 
niio,  oh  nennee  nenhoiatawen  ?  Tahenron  ne  Ie- 
sos  tsi  tahatati :  Kenonwes  eh  ahenterontake 
tsiniiore  iaonsakewe,  nahoten  naa  tesariwake? 
Taknonteratie,  katon.  Watewateriwareni  kati 
tsi  ratiteronton  ne  rontateken  okonha,  (Ratikwe- 
konne  lesos),  'tsi  iahtahrenheie  ne  thohiken.  Iah 
se  tehawen  lesos :  iahtahrenheie ;  ne  ki  ok  ra- 
wen :  Kenonwes  nahenterontake  tsiniiore  iaon- 
sakewe,  nahoten  naa  tesariwake?  Ne  thohiken 
hnikwekonne  lesos,  raonha  iken  ne  sakotokaten- 
nihaties,  nok  oni  ne  thoiaton  ne  ken  kaiaton- 
nion,  ne  aoriwake  tsini  hoiatawenhon  Iesos ;  nok 
ionkwaterientare  oriwiio  nothenon  wasakotoka- 
ten. 


406 


TSINAHE  THOTONNI 


Eksa  Okon  Kenha. 

Watio,  II,  13-18. 

Efchone  wahotianeronkwen  Sose  ne  Rawenniio 
raoronhiakehronon  raoserentakon,  wahenron : 
Satketsko,  tesheiatak  ne  raksaa  nok  ne  ronisten- 
ha,  nok  Esiptke  iasatekwashen ;  etho  iatsiteron- 
tak  tsiniiore  ienskonhrori.  Aseken  n’Herot  en- 
hoiatisake  ne  raksaa,  nahoiatahtonte.  Wahat- 
ketskwate  Sose  asonfchenne,  ok  sa  ok  watesakoia- 
takwe  ne  raksaa  nok  ne  ronistenha,  Esiptke  wa- 
honnete.  Efcho  ieshatiterontakwe  tsiniiore  niah- 
renheie  n’Herot ;  ethoniiakaierifce  fcsini  hawen 
ne  Rawenniio,  tsi  ratonhakwe  naonnise  ne  roto- 
kensehakwe  (Osee)  :  Esiptke  ieshinonkon  ne 
riienha.  Ethone  Herot,  isahattoke  tsi  ronwani- 
konhratenni  ne  ratisennowanens,  ontonkohte  tsi 
wahonakwen.  Ok  sa  ok  wahatennhane  ahon- 
wanawentho  ne  rafciksa  okonha,  kanafcakon  Beth- 
leem  nok  kanafcaktatiesonha,  ne  teioserake,  karo 
oni  fcsi  rafcinakere,  ne  kafci  tsi  sakoriwanonton- 
nihne  ne  ratisennowanens.  Efchone  iakaierite 
tsini  hoierenne  ne  rotokensehakwe  Seremi,  raton- 
hakwe :  Iontatewennahronken  tsi  tkanataien  Ra- 
ma,  teionshentoserons,  fceiakohenrefcanions,  Rakel 
wafcstarhakwa,  iakonnhatens  nakoien  okon  kenha, 
wennikonhroktha  ne  skennen  aonsaonnontonnion, 
iah  se  fceshononnhe. 


Niiohne  tsinahe  Thotonni. 

Ruk,  II,  33-40. 

Ethone  rotinehrakwaskwe  Sose  nok  Wari,  Ie- 
sos  roniisfcenha,  fcsini  ionfconhakwe  ne  raksaa  rao- 
riwake.  Nok  wasakoterennaienhase  Simeon,  nok 


TSINAHE  THOTONNI 


407 


wahrenhase  ne  ronistenha  Wari :  Ne  kenhiken 
raksaa,  raonha  raoriwa  oso  eniontkaronni,  nok 
eso  eniontsennonni  Israerronon,  nok  oni  tenion- 
tennikonhratihatanionkwe ;  nok  nise  tenseriasa- 
weheste,  tsiniiot  nasare  kowa,  ne  kanikonhrak- 
sensera,  ethone  enwatotasi  eso  nonkwe  tsini  iako- 
nikonhrotens.  Eh  oni  tkanakerekwe  Anen  kon- 
waiatskwe,  iotokense,  Fanuel  ronwaiatskwe  ne 
ronikenha,  Aser  kawatsiratatie ;  onen  eso  tsi 
watiatisa,  tsiatak  nioserake  tehnihasehne  ne  ro- 
niakonhonne.  Eh  nahe  tsi  ioterehons,  onen  sa- 
tekon  nioserashen  kaieri  iawenre  tsi  kanakere ; 
iah  heren  tewetakwe  nononsatokentike ;  awen- 
takon,  aterennaienitserakon  oni,  tsi  rosennaiens 
ne  Rawenniio,  entiehkehne,  asonthenne  oni. 
Ethone  oni  naonha  iotaweiatonne  ononsatoken- 
tike,  tehononweratonskwe  ne  Rawenniio,  nok 
iakohtaranihakwe  ne  raksaa  raoriwake  tsini  ken- 
tiohkwa  ronwarharekwe  ne  sesakoskontakohe 
Israerronon.  Kawenniio  sahniriwaierite  tsini 
hoianer  en  serotenn  e  ne  Rawenniio,  Karirehne 
niionsahne,  tsi  thatinakerekwe,  Nasaret  tsi  tka- 
nataien.  Nok  ne  raksaa  rotehiarontie,  ronikonh- 
rowannhaonhatie  oni,  raiati  nattokhatsera ;  raon- 
hakon  oni  watakwe  Niio  raoianerenstakwa. 


Tsinaontatenoronkwanion. 

( Ne  oni  iontstha  Iesos  Raosennatokenti  tsi 
awentawen.') 

Ruk,  II,  21. 

Ethone,  nonen  tsi  iakahewe  satekon  nonta  tsi- 
nahe  thonakeraton  ne  raksaa,  onen  wahonwawa- 


408 


SATHONWANORONKWANION 


rakwetare,  tsini  kaianerenseroten,  nok  Iesos  wa- 
honwanatonkwe,  nene  thosennawi  ne  raronhia 
kehronon,  arekho  tsi  raiatat  ronistenha  kaiata 
kon. 


Entakta  Nenthonwanoronkwanion. 

Watio,  II,  19-23. 

Onen  tsi  rawenheion  Herot,  are  ne  Rawenniio 
raoronhiakehronon  sahotianeronkwen  Sose  rao- 
serentakon  Esiptke,  wahenron :  Satketsko,  nok 
tonsasheiatak  ne  raksaa  nok  ne  ronistenha,  nok 
eh  ionsase  tsi  tienakere  Israerronon ;  aseken  ro- 
nenheion  ne  ronesakskwe  nahonhionnhiiake  ne 
raksaa.  Wahatketsko  Sose,  tonsasakoiatakwe  ne 
raksaa  nok  ne  ronistenha,  nok  eh  sarete  Israer- 
rononke.  Nok  sahariwahronke  tsi  Arkelaus  sho- 
nomtiio  ne  Sitaehrononke,  raonaktake  n’Herot, 
ronikenha,  wahatsanike  netho  niiaonsahawenon ; 
raoserentakon  are  sahonwahrori,  Karirehne  non- 
kati  warete.  Nok  wahennakerate  tsi  tkanataien 
Nasaret  konwaiats ;  etho  are  niiakaierine  tsini 
hotierenne  naonnise  ne  rotitokensehakwe,  tsi  ro- 
nen  :  Aseken  Nasaretronon  enhonwaiatseke. 


Iesos  Sathonwanoronkwanion. 

Watio,  II,  1-12. 

Onen  tsi  ronakeraton  Iesos,  Eethleem  tsi  tka- 
nataien,  Sitaehrononke,  ethone  tsi  ronwanonti- 
iokwe  Herot,  tahonnewe  Sirisarehne  ratisenno- 
wanens,  tsi  tkarakwinekens  nonkati  nontahonne, 


SATHON  WAN  ORONKWANION 


409 


rontons :  Kanihenteron  nonwarh  sakonakerati 
ronwanontiio  akenhake  ne  Sitaehronon?  Aseken 
ionkwatkahton  ne  raotsistok  t&i  tkarakwinekens 
nonkati,  nok  itaiakwe  nasakwawenniiostana.  Sa- 
hariwahronke  kati  Herot,  wahoteronhienten,  ra- 
tikwekon  ne  kanatakwekon  Sirisare.  Nok  wasa- 
koiataroroke  tsinihati  ne  ronwatikowanens  ne 
ratitsihenstatsi  okonha,  nok  ne  ronwatiiatonnis 
ne  kanenra,  nok  wasakoriwanon'tonse,  kanon 
nenhennakerate  ne  Kristos  ronwaiats.  Tahoni- 
ron :  Bethleem  tsi  tkanataien  Sitaehrononke, 
aseken  ehniiot  tsi  roiaton  ne  rotokensehakwe,  ra- 
ton :  Ise  wahi  (iawet  wahrenhase  tsi  tkanataien) 
Bethleem,  Sitaehronon  raononwentsiake  isete, 
akwah  iahte  ionatakenrat  tsini  senatoten,  tsi  tka- 
nataientons  ne  Sitaehronon  raonatenata,  kana- 
takweniios  okonha ;  aseken  ne  tsi  tisenataien,  eh 
enthaiakenne  ne  roiamer  nenhaiatotenhake,  nasa- 
kotsteriste  nakitiohkwa  Israerronon.  Ethone 
Herot  O'tasetonke  ionsasakononke  ne  ratisenno- 
wanens,  akwa  wathasniene,  wasakoriwanontonse 
katke  akwa  nithonatkahton  notsistok,  ne  rotira- 
on.  Nok  sasakotkawe  Bethleemke  iahonne,  wa- 
henron :  Wasewe,  akwa  oni  sewariwisak  raori- 
wake  ne  raksaa;  ok  nonen  entsisewaiatatsenrion, 
taontaskwahroriana,  aontiesenhake  nahiwenniios- 
tana  oni  nii.  Sahonatonteke  tsi  nahawen  ne  ro- 
nontiio,  tontahatiiakenne.  Nok  ken  kaien  notsis- 
tok,  ne  thonatkahtonne  tsi  tkarakwinekens  non- 
kati,  iakohentetonhatieskwe,  tsiniiore  iaonwe, 
nok  eh  iatkatane  ehneken  tsinonwe  nihenteron- 
takwe  ne  raksaa.  Sonisahontkahto  kati  notsistok, 
iahtiiaiehewe  tsini  watsennonniatserowanen  tsi- 
nahontsennonni.  Wahontaweiate  ne  kanonskon, 
wahonwatkahto  ne  raksaa,  hnikwekon  ne  Wari 
ronistenha,  nok  wahontiskwentaren  tsi  renteron, 


410 


TSINAHE 


wahonwawenniioste ;  nok  wahatinonteksi  ne  rao- 
tinatak,  wahonhion  ne  ronwaienni,  owis<tanoron 
otsinekwar,  kahnetakhon,  nok  kanonkwatserano- 
ron  iontatiatokhastha.  Nok  raotiserentakon  wa- 
sakotokaten  ne  Rawenniio  -tosa  iaonsahontohetste 
Herotne,  heren  kati  n on k w a>t i  ;n i i e shon en on t on  tsi 
thatinakere. 


Tiotierenton  Niiohne  tsinahe  Thonwanoronkwa- 
nion. 

Ruk,  II,  42-52. 

Kawenniio  Iesos  wahroseraierite  tekeni  iawen- 
re,  are  wahonterennaienhna  ne  ronwaienha  Siri- 
sarehne,  tsini  hotirennhaonne  nonen  wentano- 
ronserene  ne  kenkwitehne ;  nok  saententaseron 
ne  wenniseranorons,  itontahiahtenti  tetsiaron,  ok 
eh  iehenteron  ne  raksaa,  kanatakon  Sirisare,  iah- 
te  honattoken  ne  ronwaienha.  Wahnehre,  kane- 
ka  itres  ne  tontahonenontonhatie ;  sewenniserat 
niiore  niiahahne,  nok  ronwaiatisakonhatie  tsi 
ieteronton  ne  sakotinonkwe  nok  ne  tehontatien- 
teris.  Nok  iah  kaneka  tehonwaiatatsenrion,  iori- 
wentaon  eh  sahnete  Sirisarehne,  sahonwaiati- 
sakhonhatie.  Nok  iakahewe,  ashen  nonta  ohna- 
kenke,  sahonwaiatatsenri  ononsatokentike,  etho 
rentskwahere  ashennen  tsi  ratitskwaronnions  ne 
sakoti'rihonniennis,  sakotahonsate  nok  sakoriwa- 
nontonnis.  Tsini  kentiohkwa  ronwawennahron- 
kas  iakonehrakwas  tsini  hattokha,  nok  tsiniiot  tsi 
tethatatis.  Nok  sonsahonwaken,  "wahotinehrako 
nakwa.  Nok  wahawenhase  ne  ronistenha :  Kon- 
hienha,  ohniiotiieren  tsi  ethoniskeniierase,  ionke- 
ninikonhraksens  nakwah  ne  hianiha  nok  oni  nii, 


THONWANORONKWANION 


411 


tsi  keniiatisakskwe.  Nok  tasakawenhase  ne  ra- 
onha :  Nahoten  aoriwa  takeniiatisakskwe?  lah 
ken  tetsiaterientare  tsi  ioteriwison  nakatsteriste 
ne  Taoriwa  sonha  ne  Rakeniha?  Nok  rononha 
iahte  hotinikonhraientaon  nahoten  wahenton  tsi 
nahaiere.  Tontahonne  nonwa,  Nasaretke  tonta- 
honnete;  nok  isakowennarakwakwe.  Ok  ne  ro- 
nistenha  taioteweientontie  naweriasakon  tsini  io- 
riwake,  tsi  oni  nikawennake  tsinaawen.  Ok  ne 
raonha  lesos  tsi  rotehiarontiene,  iokentaonha- 
tieskwe  tsini  hattokha,  nok  tsini  haiati  ioiane- 
renstakwa,  Rawenniioke  nok  onkwehne  nonkati. 


Satekonhaton  nonta  tsinahe  Thonwano- 
ronkwanion. 

San,  I,  29-34. 

Ethone  Sawatis  wahoken  ne  Iesos  eh  nontaha- 
wenonhatie  tsi  itres,  nok  wahenron  :  Ken  kaien 
ne  teiotinakarontonha  owira  neh  Niio  raotse- 
nen  (1),  ken  kaien  ne  sharakewas  nonkwe  ako- 
riwanerahaksera.  Nene  ritonhon,  tsi  waken : 
Ohnaken  thare  ne  ronkwe,  ne  ohenton  tsi  tke- 
nakere  thanakerekwe  ne  raonha,  aseken  eso  thak- 
watohetstenni.  Iahte  hiienterihne,  nok  ne  aori- 
wa  tewakenon  nakhenekwaheste  awenke,  nahon- 
waienterhane  Israerronon.  Roriwahniraton  kati 
ne  Sawatis,  rawen  :  Aseken  wahiken  ne  Rotkon 
Roiatatokenti,  orite  rotiatontakwenhatie,  tahats- 


(1)  Ne  sakat  ahawenron  :  Ken  kaien  ne  rata- 
tewentetane  tsi  ronnhe,  nahowenniiostake  ne 
Niio. 


412 


TSINAHE 


nemte  karonhiake,  wahotienhase.  Iah  niare  tehi- 
ienterihne;  nok  ne  thakennhaon,  nakhenekwa- 
heste  nonkwe  awenke,  rakrori,  rawen :  Kaneka 
entsatkahto  nenhotienhase  Rotkon  Roiatatokenti, 
karonhiake  nenthawenontonhatie,  neneh  raon- 
hake  Rotkon  Roiatatokenti  sakonekwahestha. 
Ii  kati  wakatkahton,  nok  wakhetokaten  tsi  to- 
kenske  neh  Niio  Roienha. 


Tekenihaton  Niiohne  tsinahe  Thonwanoronkwa- 
nion. 

San,  II,  i-ii. 

Ethone  wakoniake  tsi  tkanataien  Kana  Kari- 
rehne;  kaiatarakwe  Iesos  ronistenha.  Wahon- 
wahonkaron  oni  ne  Iesos,  nok  oni  ne  raotioh- 
kwa,  tsi  waontennioten.  Ontokten  notsitsia ; 
wahohrori  kati  ne  ronistenha,  wakenron :  Iah 
se  ken  teshotitsitsiaien.  Tahenron  ne  Iesos :  Tsi- 
sathonwisen,  nahoten  aetiatsteristakwake?  arek- 
ho  teio  tsi  kawistaheks  nii  akwawenk.  Ronisten- 
ha  ionsakawenhase  ne  kannhatsera  okon,  waken- 
ron :  Tsi  ok  nenhaiere  nentsisewenhase,  etho 
nasewaierh.  Eh  katsetotonkwe  iaiak  nikon, 
onenhia  nahoten,  ne  iontstakwe  naiontatiatohare, 
tsini  hotirennhaonne  ne  Sitaehronon,  tokat  teke- 
nison,  tokat  ashenson  niiotieni,  tsini  iontenien- 
tenstakwe.  Wasakawenhase  lesos :  Sewahneka- 
nann  nohnekanos  ne  ken  katsetoton ;  nok  waha- 
tihnekatha  akwa  tontakontirane,  nok  sahenron : 
Sewatsient  nonwa,  nok  hetsisewanatonnira  ne 
raiatakweniio  tsi  iakotenniote.  Nok  iahatihawe 
Sahatkense  ne  ranonsakweniio  nohnekanos  otsi- 
tsia  iotonhonhatie,  iah  ki  tehoterientare  kanon 


THONWANOEONKWANION 


413 


taiehawe,  ronaterientarakwe  tenhnon  ne  rontste- 
ristha,  rononha  se  rotihnekotsientonne  nohneka- 
nos,  wahononke  ne  roniakon,  nok  wahawenhase : 
Akwekon,  wahenron,  niare  taontierente  eh  wae- 
ren  ne  katsitsiio,  ok  nonen  eso  iakohnekiren, 
ethone  niah  akwa  tekahnekiio;  ise,  ok  eken,  tsi 
nonwa  niiore,  takwaienni  ne  katsitsiio.  Etho 
nonwe,  Kana  Karirehne  nonkati,  ni  thotasawe 
Iesos  tsini  hotieranion  ne  ioriwanehrakwate- 
nions ;  nok  waharihotasi  ne  raoiatanehrakwat- 
sera,  nok  tahonwehtakwe  ne  raotiohkwa. 


Ashenhaton  Niiohne . . . 

Watio,  VIII,  1-13. 

Ethone  satontahanontatsnente  Iesos,  wahonwa- 
sere  kentiohkowanen.  Nok  eh  warawe,  tsi  ires 
Iesos,  saiatat  ne  rotstawis  'onwe,  wathotontso- 
tase,  wahenron :  Sewenniio,  neh  nasehre,  iahte 
sanoronse  naonsasketsiente.  Nok  ne  Iesos,  iaho- 
nisnonsaherhase,  kenniiehoierase,  wahenron  :  Ne 
ikehre,  satsiewentann.  Nok  ok  sa  ok  sonterake- 
we  tsi  rononwaktani.  Nok  wahawenhase  Iesos, 
wahenron :  Senikonhrarak,  tosa  onka  shehrori  ; 
was  tenhnon,  eh  iase  tsi  thenteron  ne  Rawen- 
niio  rowennenhawe,  nok  atseriwaienhase  tsini 
horiwison  Mois,  naiokentonhake  tsi  tokenske  tsi- 
satonhon.  Tsi  iahakwatho  Iesos  Kafarnaom  tsi 
tkanataien,  wahoiatorenne  saiatat  ne  rasennowa- 
nen,  ronitentasehatie,  ratonne  :  Sewenniio,  ake- 
nonskon  thaiationni  ne  rinnhas,  roiatakenheion, 
nok  eso  tsi  roronhiaken.  Tahenron  ne  Iesos  : 
Etho  ienke,  nok  enshitsiente.  Tontahenron  ne 
rasennowanen :  Sewenniio,  iah  se  tewakerihonte 


414 


TSINAHE 


aontasataweiate  nakenonskon ;  enskat  tenhnon 
aontasatati,  nok  enshaton  ne  rinnhas.  Aseken 
konkwe  se  nii,  ne  khekowanens  ionkennhaon- 
hatie,  tenhnon  ionkkowanen  wakitiohkwaien  so- 
tar  okonha  ;  saiatat  nakonkweta  enhienhase  : 
Was  ;  ok  «sa  ok  etho  ware;  tihaiataite :  Kats ;  ok 
sa  ok  thare ;  ok  ne  irinnhas :  Eh  natsier ;  ok  sa 
ok  etho  nenhaiere.  Sahahronke  Iesos,  wahoneh- 
rako,  nok  wasakohrori  ne  ronwanonteraties,  wa- 
henron :  Akwa  tokenske  tsi  kwahroris,  iahte  wa- 
ketsenrion  etho  naonitaiakawehtakonhake  Israer- 
rononke.  Kwahroris  kati,  eso  tsi  tkarakwinekens 
nok  tsini  iatewatsothos  nentienseron,  nok  ten- 
hontonte  Abraham,  Isaak  nok  Sakob,  aonekerat- 
serakon  ne  karonhiake.  Ok  nennee,  ne  kanake- 
ratsera  iawet  akoien  okonha,  atste  ieniontatia- 
tonti  tsinon  tetiokaras  onwe :  etho  nonwe  ten- 
ionsenthoseron,  tenionnokaraniehonheke  oni. 
Nok  wahawenhase  lesos  ne  rasennowanen  :  Was, 
nok  tsini  tisehtakon,  etho  nasiatawen.  Akwa  eh 
nikahawi,  sahaton  ne  raonnhatsera. 


Kaierihaton  Niiohne .  . . 

Watio,  VIII,  23-27. 

Ethone  Iesos  iahatita  oniarotakon,  eh  iahon- 
wanonteratie  ne  raotiohkwa.  Nok  iakahewe  on- 
torianeron  akwa  ionehrakwat  kaniatarake,  ska- 
noroms  ahatihonhionne,  rotas  tenhnon  ne  raonha. 
Eh  kati  wathatitane  ne  ratikwekonne,  wahon- 
waiete,  wahoniron :  Sewenniio,  takwaiatakenn- 
ha,  watiakwenheie.  Nok  tasakawenhase  Iesos, 
wahenron :  Nahoten  aewahteronkwen,  sewani- 
konhratsiioha  kati  naa?  Ethone  tontahatane, 
wahahriste  tsi  iahote,  nok  tsi  kaniatare,  nok 


THONWANOEONKWANION 


415 


skennen  kowa  onton  tsi  kaniatare.  Ne  tsinaa- 
wenne,  wakonehrakohaton  ne  teiekaneronnion. 
waironnion  :  Oh  onte  nahaiatoten,  ne  kenh, 
ronwawennarakwa  tsi  iahote  nok  tsi  kaniatare ! 


Wiskhaton  Niiohne. . . 

Watio,  XIII,  24-30. 

Ethone  wasakawenhase  Iesos  ne  raotiohkwa, 
tontasakawenhase  ne  teioriwakenwaton,  wahen- 
ron :  Ne  teskiatieren  ne  aonakeratsera  ne  ka- 
ronhiake,  ne  ronkwe  kanenhiio  roienthon  raohe- 
takon.  Nok  tsinahe  sihotitaskwe  ne  raonkweta 
okon,  eh  iaharawe  ne  iroswenskwe,  nok  ehneken 
sahoti  ne  kanenhaksens  tsi  kaienthon,  nok  saha- 
teko.  Nok  nonen  sontakahontonten,  nok  waka- 
natsionten,  ethone  wahotikentane  tsi  tekaiesta- 
nion  aie  kanatsiaksen.  Eh  kati  wathatitane  ne 
ronwatinnhas  tsi  thenteron  ne  raiatakweniio, 
wahonwenhase,  wahoniron :  Sewenniio,  iah  ken 
ne  kanenhiio  tesaienthon  ne  sahetake?  Ka  kati 
nontakonne  ne  kanatsiaksen  ?  Nok  wahenron  ne 
raiatakweniio :  Kanekhere  nene  rakswens  etho- 
ni  hoieren.  Nok  tontahoniron  ne  raonnhatsera : 
Senonwes  ken  etho  iaiakwe,  nok  aiakwako  ne- 
neh?  Iahten,  wahenron,  ketsanis  se,  ne  tsi  ense- 
wakwenhatie  ne  kanatsiaksen,  ensewahterotsion- 
ko  oni  ne  kanatsiio.  Niare  satekontehiaron  te- 
tsiaron  tsiniiore  ienienthoko,  ethone  kati  enkhe- 
ienhase  nenhatinatsiiake :  Ne  taesewatierente, 
sasewarorok  ne  kanatsiaksenskwa,  nok  sewento- 
konnianion  naiakontho ;  ken  kaien  ne  kanatsiio, 
akenonsohareke  nennee  niiasewahaf,  netho  aka- 
natsiakerontake. 


416  TSINAHE  THONWANORONKWANION 


laiakhaton  Niiohne. . . 

Watio,  XIII,  31-35- 


Ethone  wasakawenhase  Iesos  ne  kentiohkowa- 
nen,  tahariwakenwatanion,  wahenron  :  Ne  teskia- 
tieren  ne  karonhiake  aonakeratsera  kennikanen- 
haa  (otsinekwar  kanen  ieientotha),  watrakwe  ne 
ronkwe,  nok  wahaientho  raonwentsiake.  Ne  tsi 
aonhaa  sane  nitkanenhaa,  'tsinikon  ne  kanen 
sonha;  nok  tenhnon  nonen  iotehiaron,  ne  wako- 
tohetsten  notiake  okwire  sonha,  nok  karonta  iaon- 


ton,  iakahewe  ki  notsiten  okonha  aonenhrokon 
akontstinakonniheke.  Oia  are  tontahariwaken- 
watakwe,  wahenron :  Ne  teskiatieren  ne  karon- 
hiake  aonakeratsera  ne  ioserhatken,  watkakwe  ne 
tsiothonwisen,  nok  othesera  ashen  nikon  tsi  ion- 
tenientenstha  watkaieste,  tsiniiore  akwa  ienwat- 
tenko  noriwakwekon.  Ethoni  haierhakwe  Iesos, 
tsi  sakotatiskwe  nonkwe  sonha,  teioriwakenwa- 
ton  sonha  ratstakwe.  Nok  iahte  sakotatiskwe, 
niahtakarake  ne  teioriwakenwatanions ;  ne  nen- 
neh  naontakaierine  tsini  thotati  ne  rotokense- 
hakwe,  tsi  rawen :  Tenkatskwekse  nok  tenkeri- 
wakentonwe.  enkerihotasionko  ne  ioteriwaseton- 
ne  tsinahe  csi  ionwentsiate. 


Tsiatak  Niwasontashen. 
Watio,  XX,  1-16. 


Ethone  wasakawenhase  Iesos  ne  raotiohkwa, 
tahariwakenwatanion,  wahenron :  Ne  teskiatie- 
ren  ne  aonakeratsera  ne  karonhiake,  tsiniiot  ne 
ronkwe  sakonnhas,  ne  wahaiakenne  orhonketsi 


7  NIWASONTASHEN 


417 


nahannhatserisakha,  naiakoioten  tsi  thotenenhar- 
hare.  Sahonteriwisa  kati  ne  rotiiotenserene  tsi- 
nikon  ahonatkariakse  skawistat  (ne  ki  ne  kenni- 
kawistaa)  sewenniserat,  iasakotenniete  tsi  thote- 
nenharhare.  Ashen  si  iowistahehatie  (tsinahe 
tiorhenhon),  are  sahaiakenne,  nok  wasakoken  ka- 
nathen  ratikenniate,  iah  othenon  tehontierha. 
Wasakawenhase  kati,  wahenron :  Wasewe  oni 
nise,  sewaiotensera  tsi  tewakatenenharhare,  nok 
enkwakaniakse  tsini  tkariwaieri.  Eh  nennefe 
wahonnete.  Sekon  are  sahaiakenne  iaiak,  oni  ne 
tiohton  siiowistahe,  nok  are  etho  nonsahaiere. 
Onen  enskat  iawenre  siiowistahehatie,  sahaiaken- 
ne  sekon,  nok  are  sasakoiatatsenri  ratikenniate, 
nok  wasakawenhase,  wahenron :  Nahoten  aori- 
wa  ken  sewakenniate  kenwentatie  ok  sewatieren? 
Tahoniron :  Iah  onka  teionkinnhaon.  Wahen- 
ron  kati :  Wasewe  oni  nise  tsi  tewakatenenhar- 
hare.  Saokarawe,  wahawenha.se  ne  raiatakweniio 
tsi  teiotenenharhare  ne  iraonnhatserakweniio : 
Tontashenonk  ne  rotiiotenion,  nok  shekariaks,  ne 
aontasheiatierenten  nakwah  ohnaken  roti,  ohna- 
ken  ne  ratihentene.  Tahatitane  kati  niare  enskat 
iawenre  siiowistahe  nihotihne,  nok  wahatiiena 
skawistatson.  Tahonnewe  oni  ne  thonatierenton 
thonwatinnhaon,  ronnehre  eso  kati  naa  nii  enia- 
kwaiena;.  ok  eken  skawistatson  ok  oni  nennee 
tahonwennon.  Sahatiiena  kati,  wathotihtaron- 
nions,  niatekon  wahonwenhase  ne  raiatakweniio, 
wahoniron :  Ken  kaien  nohnaken  thonenonton, 
enskat  ok  wakawistaheke  tsiniiore  nahotiioten, 
nok  sate  skwaierase,  nii  tenhnon  ne  kenwentatie 
teionkwathonkwaraon.  Nok  wahawenhase  ne 
iraiatakweniio  ne  saiatat  tsini  hati,  wahenron : 
Tiatenro,  iah  othenon  tekonkaronnis ;  iah  ken 
teionkiateriwison  rie  skawistat  aesatkariakseke  ? 

14 


418 


6  NIWASONTA SHEN 


Tesek  ne  sawenk,  nok  sasahtenti ;  kenonwes  nii 
ehnikon  naontahiion  ne  kenh  ohnaken  iro  tsi  ki 
nise  niiot.  lah  ken  taontakennonton  tsi  nakiere  ? 
Ne  ken  tsini  tewakeriwaieri,  nise  aeseri,entak- 
senne?  Etho  kati  niiot  tsi  waken,  otiake  ne  tia- 
kotiereniton  ohnaken  eniontohetstakwe,  nok  oh- 
naken  tiakawenonton  nee  ohenton  eniontohets- 
takwe;  aseken  eso  sane  teiontatenonkon,  nok 
kenniiakonhaa  iontatiatarakwen. 


Iaiak  Niwasontashen. 

Ruk3  VIII,  4-15. 

Ethone  kentiohkowanen  wahontkennisa,  tsi  ka- 
nataienton  tientakwe,  nahonwaiatisakha  ne  le- 
sos ;  wasakawenhase  kati,  w a tha r i waken wa 1 011 , 
wahenron  :  Raienthos  wahaiakenne  -  nahaientho- 
sere.  Nok  etho  tsi  raienthos,  otiake  ohahakta 
wiakake r on tan e,  wathontskwaseren  nonkwe,  ta- 
konne  oni  ne  tsiten  okonha,  nok  wakonneke.  Nok 
otiake  tsi  ionenhiake  wakaientane,  wakanio  ki 
nennee,  nok  onstaithen,  aseken  iah  se‘ teionana- 
wen  tsi  iohteronte.  Nok  otiake  ohiktokonson 
iakakerontane ;  nok  oseronni  wakontehiaron  no- 
hikta,  nok  wakontiriohte  ne  kaienthonne,  iawet 
ontonrihokten.  Nok  otiake  tsinonni  ionwentsiio 
iakaientane,  wakontehiaron  nennee,  nok  onton- 
nisa,  enskat  tewenniawe  watkananeta  tii  oiitehia- 
ron.  Wathohenrete  tsi  iaharihokten,  whhenron : 
Iakotontek,  ne  'teionhontakaronte.  Nok  Wa'hon- 
wariwanontonse  ne  raotiohkwa,  nahoteii  wate- 
nientenstakon  nene  teioriwakenwaton.  Tontasa- 
kohrori,  wahenron :  Jetsiiawi  qise  naesew^ien 


5  NIWASONTASHfcX 


419 


terhane  ne  ioteriwaseton  aowenk  ne  Niio  raona- 
keratsera;  nok  ken  kaien  ne  tihatite,  akwekon 
nenneh  tehonwatiriwakentonkwennis,  ne  tsi  te- 
hatikanere,  tosa  tahatikabraientane ;  nok  tsi  ro- 
natonte,  tosa  ahotinikonhraientane.  Ken  kati 
kaien  kenton  ne  tekariwakentonkwen :  Kanen, 
neh  ne  Niio  raowenna.  Ok  ne  nohahaktatie  iete- 
ron,  ne  niakotahonisate ;  onen  tenhnon  tawe  not- 
kon,  nok  tekakwas  nowenna  nakaweriane,  katsa- 
nis  se  entiakawehtakonhake  eniontsennonni.  Ken 
kaien  ne  tsi  ionenhiake  iakoienthon,  ne  nennee, 
niare  tsi  iakohronken  nowenna,  iakaonweskwa- 
nihon,  nok  iakoiena,  nok  iahte  kaien  naiohteron- 
tane  nakonikonhrakon ;  watoken  ok  tsiniiore 
tiakawehtakon,  ienkahewe  tenhnon  othenon  aia- 
konikonhrotako,  entsiontohtarho.  Nok  ne  no- 
hiktokon  ieioientaon,  ne  nennee,  iakohronken 
sane,  nok  entsionhtenti,  nok  tsina  teiakotatewe- 
iennharakwenni,  tsini  iakotsokowa,  nok  tsini  ion- 
tonwesens  nonwentsiake,  ne  iawet  teniakohon- 
riake,  nok  iah  othenon  tiiewatonnisahas.  Ken 
kaien  ne  tsinonni  ionwentsiio  ieiokerontaon,  ne 
nennee,  nakwa  teiakoiiikonhrasahaton  iakohron- 
ken  nowenna,  nakaweriane  iakaweten,  iakote- 
weienton  oni,  nok  kanikonhriiotserakon  tsiako- 
tehiaronnis. 


Wisk  Niwasontashen. 

Ruk,  XVIII,  31-43. 

Ethone  tasakoiatohtarho  Iesos  ne  tekeni  ia- 
wenre  nihati,  nok  wasakawenhase,  wahenron : 
Onen  wahi  Sirisarehne  iaonkwenontonhatie, 
akwekon  kati  ienkaierine  tsini  hotiiaton  ne  roti- 


420 


TSINAONTATAKENBOSEIIAWE 


tokensehakwe,  ne  iraoriwake  Onkwe  Ronwaienha. 
Enhonwatiwenniioste  tsii  ronnhe  niahte  hotiri- 
wiioston,  enhonwatentoriatanion,  enhonwasokwa- 
wesonnion,  enhonwenniitskeroserawe ;  nok  nonen 
enhonwasokwawesonnion,  enhonwario,  nok  a- 
shenhaton  nenwata  enshatonnhete.  Nok  iah  othe- 
non  tehotinikoBhraientaon  neh  nikarihoten,  nok 
neh  nikawennoten  ronateriwasetennihne,  nok 
iahte  honhronkhakwe  tsinahoten  ratonhakwe. 
Ken  nonwa  niawenhon,  toha  tsi  iaharawe  Iesos 
Seriko  tkanataien,  ronkwe  teharonkwekon  oha- 
hakta  rentskwahere,  tehatsarites.  Sasakowennah- 
ronke  kentiohkowanen  iakotohetstonhatie,  Waha- 
riwanonton  oh  niiotierenhatie.  Wahonwahrori 
kati  itsii  ne  ire  Iesos  Naisarethronon.  Ok  sa  ok 
iahatewennaientonwe,  wahenron :  Iesos,  Tafit 
hiaienha,  takitenr !  Ok  eken  nohenton  ronnes 
wahonwabriste,  ne  tahatotate.  Ok  ne  raonha  ta- 
hakwisronne  tsi  tehohenretha,  raton :  Tafit  hia- 
ienha,  takitenr !  Wathatane  kati  Iesos,  nok 
iahatennhane  naontahonwaiatenhawite  tsi  irate. 
Nok  nonen  eh  sathatane,  wahoriwanontonse,  wa- 
henron  :  Nahoten  teskwatonwentsioni  ?  Tahen- 
ron  ne  ronkwe:  Sewenniio,  akken  !  Nok  Iesos 
tontahawenhase,  wahenron  :  Isken,  ne  wesatsien- 
te  tsini  tisehtakon  tsi  waskeniahese.  Nok  ok  sa 
ok  wahaken,  nok  wahosere  ne  IesO'S,  rosennaien- 
taties  ne  Rawenniio.  Nok  oni  nonkwe  okon,  tsi 
ne  wahontkahto,  wathonwanonweraton  oni  nen- 
nee  ne  Niio. 


Sosehne  Tsinaontatakenroserawe. 

Watio,  VI,  16-21. 

Ethone  wasakawenhase  lesos  kentiohkowanen 
ronwawennahronkanions  (onontoharake) ,  wa- 


ONEN  S  AON  T  AT  AKENBOSEBA 


421 


henron :  Kawenniio  sewentontietha,  tosa  aio- 
kentonhake  naesewanikonhraksen.seke,  tsini  ieie- 
rha  ne  teiakonikonhranet ;  oktateiontskanenon- 
tha,  naiontkahito  nonkwe  tsi  iakawentontietha. 
Akwa  tokenske  tsi  kwahroris,  ronatatkariaki  ne 
rononha.  Ise  tenhnon,  kawenniio  senitontietha, 
satokha  ne  senontsine,  asatkonsohare  oni,  tosa 
aionttoke  nonkwe  tsi  sentontieton,  raonhaa  aho- 
terientarake  ne  Hiianiha,  ne  notasetonke  thente- 
ron;  nok  ne  Hianiha,  ne  tehakanere  notaseton- 
ke,  enshiaieritse.  Tosa  sewatienitak  natsokowat- 
sera  sonha  nonwentsiake,  tsinonwe  ioskenrha- 
ras,  nok  konneks  otsinonwa,  nok  oni  tsinonwe  ne 
ratinenskwas  enhatikaronten  ne  tahatikwen.  Se- 
watienitak  natsokowatsera  sonha  ne  karonhiake, 
tsi  ki  nonwe  iahta  ioskenrharane,  iah  oni  ta- 
konneke  notsinonwa,  iah  oni  netho  tahatikaron- 
ten  ne  ratinenskwas  ne  tahatikwen.  Aseken  tsi- 
non,  tkaien  ne  satsokowatsera,  ethonon  tkaien  oni 
ne  seriasa. 


Okaristiahne  onen  saontatakenrosera. 

Watio,  VIII,  5-13. 

Ethone  tsi  iahakwatho  lesos  Kafarnaom  tsi 
tkanataien,  wahoiatorenne  saiatat  ne  rasennowa- 
nen...  ( nok  oia  sonha  tsi  tkaiaton,  sk.  413,  eh- 
take  nonkati.) 


Ronwaiatanentaktonne  onen  saontatakenrosera. 

Watio,  V,  43-48;  VI,  1-4. 

Ethone  lesos  wasakawenhase  ne  kentiohkowa- 
nen  nonkwe,  wahenron :  Sewahronken  tsini 


422 


ONEN  SAONTATAKENROSERA 


honwatiierase  ietsini  okon  kenha :  Enshenoron- 
kwake  ne  sate  tsionkwe,  nok  ensheswenseke  ne 
iesaswens.  Nok  ni/i  katon :  Ietsinoronkwak  ne 
ietsiswens,  ietsitenrhek  ne  iahte  ietsinoronkwa, 
ietsiiaterennaienhas  ne  ietsikenrenseronnis  nok 
ietsiennowentanionnis ;  etho  naontawe  ne  -to- 
kenske  hetsisewaienha  aonton  ne  karonhiake 
thenteron,  ne  tesakoirakwiinekentennis  ne  tiakori- 
waieri  nok  ne  iakonkwetaksens,  sakokennoreten- 
nis  on.i  ne  iakoiatatokenti  nok  niakoriwanera- 
hakskon.  Aseken  tokat  ne  ok  aietsinoronkwake 
ne  ietsinoronkwa,  nahoiten  nennee  tensewatentsa  ? 
iah  ken*  eh  teieierha  ne  ratiienas  (publiken  ron- 
watiiats)  (i)  ?  Nok  tokat  ne  ok  taietsinonwera- 
toniseke  ne  .sewatateken  okonha,  nahoten  nennee 
kanoron  ?  lah  ken  oni  eh  tehatiierha  niahte  hon- 
waienteri  ne  Rawenniio?  Etho  kat'i  natesewari- 
waierik,  tsini  thoiriwaieri  n’Hetsisewaniha  karon- 
hiake  thenteron.  Sewamikonhrarak  tosa  nakari- 
honni  naontesewariwaieriton  nonwentsiake  naie- 
tsiiatkahto  nonkwe ;  aseken  iahtaesewatkariak- 
se  n’Hetsisewanihneha  karonhiake  thenteron. 
Kawenniio  kati  washetenre  nonkwe,  tosa  satenn- 
hann  aiehonrawate  tsi  ises,  tsini  hatiierha  ne  ro- 
natkonwarorokton  tsi  tionterennaientakwa,  nok 
tsi  tkanataientons,  ronnehre  taionkirensaronnion 
nonkwe.  Akwa  tokenske  tsi  kwahroris,  onen  ok 


(i)  Ne  ronwatinatonkwakwe  otiake  ne  rona- 
terihontakwe  nahatiiena  nowista  sonha,  ronwa- 
kariakihakwe  ne  Romronon  ronwanontiio  ne  sa- 
kosennionne  tsi  wateriio;  ratikariakskwe  neneh 
ne  Sitaehronon.  Sakotiswenskwe  ne  ratiienas- 
kwe,  ne  tsi  rononkwetaksenne,  nok  sakotikenren- 
seronnihakwe  ne  iakotent  okonha. 


OJSEX  SAONTATAKENROSERA 


423 


ronatkariajki.  Ise  tenhnon  nonen  washetenre 
nonkwe,  toisa  iotokens  tsi  isesenekwati  tsini  ka- 
ierha  tsi  tiseweienitehtakon,  aiotasetonke  tsi  she- 
tenras  nonkwe,  nok  aonsahiaieritse  ne  Hianiha, 
otasetonke  tehakanere. 


Entakta  nonen  saontatakenrosera. 

Mark,  VI,  47-56. 

Onen  taiokarawe,  kaniaitarhen  isi  thatihonhion- 
tie  ne  Ratikwekonne,  no'k  ne  Iesos  raonhaa  ehti- 
ioke  itres-  Nok  tsinasakotkahto  serenkehneha 
tihonahtentionhatie,  tsi  ratikawe,  aseken  rotiwe- 
raraonhatie,  onen  tsi  iotasontatihen,  eh  -niiahare 
tsi  thatihonhionties,  ohnekakeson  thire ;  akwa  oni 
anio  nahrerheke,  akheiatohetsten.  Ok  rononha, 
sahonwaken  awenkeson  thare,  wahonnehre,  wa- 
onkwatianeronne  kati  wahi,  nok  wathotihenrete. 
Aseken  akwekon  ronwaitkahtonne,  ne  waonni 
wahon ateronh i en ten.  Nok  ioikontatie  iasakowen- 
narane  Iesos,  wahenron  :  Skennen  sasewennon- 
tonmion,  ii  wahi  ne  ken,  tosa  sewahteron.  Nok 
wahatita  raotiniarotakon,  nok  tonsakaweriiake. 
Senha  ikati  ieshotinehrakwaskwe  -tsi  ronnonton- 
nion  :  aseken  iahte  hoitin ikonh r aien taon  ne 
(wisk)  nikanatarake  aoiriiwake,  tsi  seken  niiot 
teitiokarasikwe  ne  raoneriane.  Onen  tsatehotinia- 
tariiakon,  iahonnewe  Senesaret  tienakere,  nok  eh 
iahonrarho.  Ok  sa  ok  tenhnon  sonsahontitako, 
sahonwaienterene  nehtienakere ;  wationtstekafa 
kati,  akonakeratserakwekon  oktateiokwatasehon, 
wateiontatiiatakwe  ne  iakononwaktanionni,  ka- 
naktake  ieiationni,  nok  he  ieiontatiiatenhawita- 
kwe  tsi  ok  non  nenieriwahronke,  eh  nonwe  itres. 


424 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


Nok  tsi  ok  non  iehataweiatakwe  tsi  kanataien- 
tonis,  ionatakwenhraron,  kanatakonson,  ok  eh  ni 
kanathensonhatie,  ieiontatiteronskwe  ne  iakoia- 
takenheionha  isonha,  nok  ronwennitentasehakwe 
nahatontate  ne  ok  oni  kenniaieiere  tsi  tetkakwa- 
thon  ne  rotiatawiton ;  nok  tsiniakon  kenniieier- 
hakwe,  tsiontonskwe. 


Tiotierenton  Niiohne  tsi  Iakawentontietha  kowa. 

Watio,  IV,  i-ii. 

Ethone  wahoteronhnon  Iesos  ne  Rotkon  Roia- 
tatokenti  karhakon,  naomtenienten  noitkonserak- 
sen  ahon  ikonhrotako.  Nonen  -sahawentontiete 
kaieri  niwasontashen,  ethone  wahatonkariake. 
Ethone  oni  watkatane  raiatakta  ne  iakonikonhro- 
takwas,  wakenron :  Tokat  Niio  Hiaienha  aken- 
hake,  tsiron :  Kanatarok  waton  ne  ken  kanenhia- 
keron.  Tahatati  Ieso'S,  wahenron :  Kaiaton :  Iah 
ne  ok  teiakonnhekwen  nonkwe  ne  kanatarok, 
iakonnhekon  oni  tsi  ok  nakawennoten  tkaiakens 
tsi  irashakaronte  ne  Niio.  Ethone  notkon  watho- 
iatakwe,  kanatatokentike  wahoiatenhawite,  tsi 
kanonsakenhiate  nononsatokenti  wahoteron  ;  nok 
wakenron :  Tokat  Niio  Hiaienha  akenhake,  iasa- 
tiatent ;  aseken  kaiaton :  Siakonnhaon  ne  Ra- 
wenniio  ne  ratironhiakehronon  nise  sariwake, 
nok  ratisnonsake  teniesaiatakwe,  ne  tosa  taesasi- 
tiake  nonenhiake.  Tontahrenhase  ne  Iesos :  Kaia- 
ton  oni :  Tosa  entsatenientense  ne  Rawenniio 
Niio  tsi  somnhe.  Sekon  tonsahoiatakwe  notkon, 
onontoharake  nakwah  ionontowanen  ionsahote- 
ron;  nok  wahomatonhase  nonwentsiakwekon,  ro- 
tinontiioson  tsini  hotiiiatanehiraikwat ;  nok  wa 


TIOTIEHE  N  TOJSf  SIOlAlAKSEKA 


425 


kenron :  Akwekon  ne  entkonhion,  kawenniio 
aontasatiskwemtaren  tsi  kiteron,  naskewenniioste. 
Ethone  onen  wahrenhase  Iesos  notkon :  Heren 
saset,  satkonseraksen ;  aseken  kaiiaton :  Raon- 
hatsiwa  ne  Rawenniio  tisi  sonnhe  entsewenniios- 
te,  raonhatsiwa  oni  entsewennarakwe.  Ethone 
notkonseraksen  wahotkawe,  nok  ok  sa  ok  ne  rati- 
ronhiakehronon  wahonnewe  tsi  renteron,  nok 
wahonwanonte. 


Awententaonke. 

Watio,  XXV,  31-46. 

Ethone  wasakawenhase  Iesos  ne  raotiohkwa, 
wahenron :  Kawenniio  tenhnon  tentre  ne  Onkwe 
ronwaienhia,  enthoiatanehrakwatonhatie,  tenthon- 
wennitiohkwiatontie  oni  ne  raoronhiakehronon 
okon,  ethone  enhennitskwaren  ne  raonitskwarat- 
seranehrakwatserakon.  Nok  eniontkennisahann- 
hon  raohenton  akaonwentsiakwekon  nonkwe,  nok 
tensiakokhasionko  akwekon,  tsiniiot  ne  teiotina- 
karontonha  ranonnha  tesakokhasions  kontiiata- 
keras  nakontiiatotens  nok  ne  teiotinakarontonha. 
Tsi  raweientehtakon  ensakoteron  ne  teiotinaka- 
rontonha,  ok  ne  kontiiatakeras,  tsi  shanekwati. 
Ethone  ne  ronontiio  'ensakawenhase  ne  tsi  rawe- 
ientehtakon  ietaraien :  Karo  kasene,  n’hetsisewa- 
noronkwa  ne  Rakeniha,  sewaientak  onen  nene 
'kawenniiosera,  ne  ietsiwenniioseronnienni  son- 
tonwentsdonni.  Aseken  wakatonkariakon,  nok 
takwanonten ;  wakeniiatathenhon,  nok  takwamia- 
tanawenton;  iahte  wakenaktaientakwe,  nok  ta- 
kwanaktotani ;  akenotstoskonne,  nok  takwaiata- 
witon ;  wakenionwaktanihakwe,  nok  takwatken- 
se;  kennhotonkwe,  nok  takwatkenseron.  Etho- 


426 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


ne  ne  tiakoriwaieriis  tenthonwawennaweron,  enia- 
iron :  Sewenniio,  katke  nikwatkahton  nasaton- 
kariiakseke,  nok  akwanontenke ;  aesaniatathen- 
seke,  nok  akwaniatanawenton  ?  Katke  oni  ni- 
kwatkahton  niahtaesanaktaientake,  nok  akwanak- 
totanike;  sanotstoskonne,  nok  akwaiatawiton  ? 
Katke  oni  nikwatkahton  aesanonwaktaniheke, 
tokat  asennhotonke,  nok  akwatkenseron  ?  Ten- 
thatati  ne  ronontiio,  enthenron :  Akwa  tokenske 
tsi  kwahroris,  tsini  ioriwake  nethoni  hetsisewaie- 
rase  ne  saiatat  tsini  hati  ne  kenh  nakwatateken- 
son  nok  oni  nakwa  nieiakaa,  akwa  ii  ethoni  skwa- 
ierase.  Ethone  oni  nennee  ensakawenhase  tsi 
shanekwati  entietaraientake  :  Heren  sasewet, 
nise,  sewatiatahtonhon  onwe,  eh  iahasene  otsira- 
ke  iahte  waswas,  ne  konwatsirisahani  notkonse- 
raksen  nok  naotiohkwa,  eronhiakehronon  okon 
kenha.  Aseken  wakatonkariakon,  nok  iahte 
skwanonten ;  wakeniatathenhon,  nok  iahte  skwa- 
niatanawenton ;  iahte  wakenaktaientakwe,  nok 
iahte  skwanaktotani ;  akenotstoskonne,  nok  iahte 
skwaiatawiton ;  wakenonwaktanihakwe,  kennho- 
'tonkwe  oni,  nok  iahte  skwatkenseron.  Nok 
ethone  tenthontati  oni  nennee,  en'thoniron :  Se- 
wenniio,  katke  nikwatkahton  asatonkariakseke, 
tokat  aesaniiatathenseke,  tokat  iahtaesanaktaien- 
take,  tokat  iahtiaesatseronnihake,  tokat  aesanon- 
waktaniheke,  tokat  asennhotonke,  ,  nok  iahta 
kwaiatakennhaon  ?  Ethone  tentesakowennawe- 
ron,  enthenron :  Akwa  tokenske  tsi  kwahroris, 
tsinikon  iah  etho  natetsisewaierase  ne  saiatat 
tsini  hati  ne  kenh  nakwa  nieiakaa,  iah  ki  oni  nii 
eh  teskwaierase.  Nok  eniente  nenneh  tsi  tiako- 
ronhiaken  iatekakonte;  ok  ne  tiakoriwaieris  tsi 
tiakonnhe  iatekakonte. 


TIOTIEKJENTON  SIOIAIAKSERA 


427 


Ratironhiakehrononke. 

Watio,  XXI,  10-17. 

Kawenmiiio  iahataweiate  Iesos  Sirisare,  kana- 
takwekon  ontsaroko,  waironnion  :  Onka  ne  ken  ? 
Nok  iontonhakwe  nonkwe  sonha:  Nene  ken  Ie- 
sos  rotokense,  Nasaret  Karirehne  nithawenon. 
Nok  iahataweiate  lesos  ononsatokentike ;  akwe- 
kon  tontasakoiatinekenwe  tsiniakon  ne  iontenhni- 
nonskwe  nok  ne  iehniinonskwe  ononsatokentike, 
wahakarhaithoseron  oni  ne  raonatekwarak  ne  te- 
hontatwistawiskwe,  nok  raonennitskwarak  ne 
iontkeronskwe  norite  sonha.  Nok  wasakawen- 
hase :  Kaiaton,  waton :  Akenonsa,  ionteren- 

naientakwa  kanonsotakon  enkonwaiatseke ;  nok 
nise  iontekwashenitakwa  ne  ienenskwas  tsionnia- 
ton.  Nok  tahonne  tsi  thenteron,  ononsatokenti- 
ke?  ne  teieronwekon  nok  iontsinokatha,  nok  sasa- 
kotsientanion.  Sahontkahto  ne  ratitsihenstakwe- 
niios  nok  ne  ratiiatons,  tsini  ioriwanehrakwate- 
nions  tsi  nahatieranion,  nok  oni  sasakonatkahto 
neksa  okonha  iontewennaientonnions  ononsato- 
kentike,  iontonnions :  Ronwasennaien  ne  Tafit 
roienha !  akwa  wahotiswaten,  wahonwenhase, 
wahoniron :  Satonte  ken  tsi  nahoten  ronton- 
nions?  Tontasakawenhase  Iesos :  Wakatonte, 
wahenron :  Ok  nise,  iiah  ken  nonwenton  tesewa- 
wennahnote  ken  nikawennoten :  Ise  sason  ne 
senha  aieweientehton  taiesanonweraton  neksa 
okonha,  nok  oni  ne  sekon  ienonkerha  ?  Nok  eh 
wasakoiatonti,  heren  warete,  iah  kanatakon  te- 
ken,  tsi  tkanataien  Bethani  konwaiats,  nok  eh 
iahanonwete. 


428 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


Sosehne. 

Watio,  XII,  38-50. 

Ethone  otiake  ne  natiiatons,  nok  oni  ne  Fari- 
sien  ronwatiiats  wahonwenha.se  Iesos,  wahoni- 
ron :  I-se  takwarihonniennis,  iteionkwatonwen- 
tsioni  aiakwatkahto  othenon  nasiere  ne  ioriwa- 
nehrakwat.  Tontasakowennaweron,  wahenron : 
Nene  ken  kawatsiraien  nonwa,  kawatsiraksen, 
kanakwaiesen  oni,  wesaks  naontkahto  ne  ioriwa- 
nehrakwat;  nok  iahtakonhion  naontkahto,  ne  ok 
tsini  hoiatawenhon  ne  rotokensehakwe  lonas. 
Aseken  tsiniiot  ne  Ionas,  ashen  niwenniserake, 
ashen  oni  niwasontake,  tsionnhowane  kaiatakon 
raiatatakwe,  etho  oni  neniawenne  n’Onkwe  Ron- 
eniakoriwasten  ne  ken  kawatsirate :  aseken 
waienha  raoriwake :  ashen  niwenniserake,  ashen 
oni  niwasontake  enhaiatatake  kaiatakon  on- 
wentsia.  Tsina  tensakoiatorete  ne  Raweftniio 
nonkwe,  tenhatitane  Ninifronon,  nok  ensakotiri- 
wasten  nonwa  kawatsiraien ;  aseken  ok  sa  ok 
shonatatrewaton,  sontasakotati  ne  Ionas ;  nok 
senha  raiatanoron  nonwa  hetsisewatatis  tsini 
haiatanoronkwe  Ionas.  lonontiiokwe  entie  non- 
kati  nitiawenonhne,  tenkatane  oni  nethone,  nok 
eniakoriwasten  ne  ken  kawatsirate ;  aseken 
tsi  iotonwentsiokte  nitiawenon,  ne  ok  naio- 
tonteke  tsini  hattokha  ne  Salomon ;  nok  senha 
rattokha  nonwa  ken  ires  tsini  hattokhakwe  ne 
Salomon.  Kawenniio  notkonseraksen  tioiaken- 
hon  ne  raiatakon  ne  ronkwe,  watewatstekafa 
onwentsiathensne,  liawesakonhaties  aiaorisentane, 
iah  tenhnon  itakatsenri.  Ethone  waton :  Eh 
ienske  >tsi  wakenonsote,  tsinonwe  tewakiakenhon. 
Tsi  ionsonwe  kati,  sakanonsatsenri,  ononsoskon, 
tsionhewen,  nok  skaseronnianion.  Ok  sa  ok  he- 
ren  sawete,  nok  ionsaiakohonkaron  tsiatak  nikon- 


TIOTIERENTON  SIOIAIAKSEIiA 


429 


ti  nonatkonseraksens,  ne  senha  kontiserohens 
tsiniiot  naonha,  ionsakontaweiate,  nok  akwa  ion- 
sakontatiteron ;  nok  ne  ronkwe  senha  sahaiatak- 
senne  nohnaken  tsiniiohtonne  tiotierenton.  Etho 
kati  nenioiatawen  ne  kawatsiraksenskwa  ne  ken 
kawatsirate.  Nok  sekon  ok  tsi  sakohtarani  non- 
kwe  okon,  atste  tontahatitane  ne  ronistenha  nok 
ne  rontatekenha  (i),  tehonatonwentsioni  tahatih- 
taren.  Nok  saiatat  wahohrori,  wahenron :  Ken 
ratikenmiate  atste  sanistenha,  nok  sewatatekenha, 
iesaiatisaks.  Nok  tontahowennaweron  ne  tahoh- 
rori,  wahawenhase,  wahenron :  Onka  ne  ion- 
kienha  nok  ne  iakwatatekenha  ?  Nok  iahatsia- 
tate  tsinonkati  ne  raotiohkwa,  nok  wahen^- 
ron :  Ken  kaien  ne  ionkienha  nok  'iakwatateken- 
ha.  Aseken  onka  ki  ok  ne  ronwawennarakwa 
Rakeniha,  karonhiake  thenteron,  ne  tohiken  on- 
kiatatekenha,  nok^onkiatennosenha,  nok  oni  ion- 
kienha. 


Okaristiahne. 

Watio,  XI,  21-28. 

Ethone  Iesos  sahahtemti  tsi  remterontakwe,  nok 
etho  nonkwah  warete  tsi  tkanataientakwe  Tir 
nok  Sidon.  Nok  ,skaiatat  ne  tsioithonwison,  Ka- 
nanehronon  nakaiatoten,  ehnon  tkanakerekwe,  eh 
waoketote,  watiohenrete,  wakenron :  Takitenr. 
Sewenniio,  Tafit  hiaienha!  Keienha  iotienni  not- 
kon,  nok  akwah  iokenrenseronnis.  Iah  othenon 
niare  tatethotati  Iesos.  Ok  eken  ne  raotiohkwa, 


(1)  Satkens,  sk.  467,  ehtake  kaiaton,  iako- 
nikonhraientastenni  nahoten  wenton  tsi  waton : 
rontatek'en  okonha. 


430 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


eh  wathatitane,  wahonwaniwaneken,  rontoii :  Sa- 
seiatekwat  ne  ionkwatewennaientonnis.  Nok  ta 
hatati-Iesos,  wahenron :  Ne  ok  se  tionkwann- 
haon,  naonsakheiahaharate  ne  n'Israer  raowenk 
teiotinakarontonha  sonha,  iakoiatahtonhon.  Ok 
eken  senha  ok  tawe,  ontiskwentaren  rasitakta, 
waton:  Sewenniio,  takiatakennha.  Toniahawen  - 
naweron  Iesos,  wahenron :  Iahta  tkariwaieri 
taiekwe  nontatien  okon.ha  akonatarok,  nok  akon- 
watinonte  herhar  okonha.  Aonha  kati  tontaken- 
ron :  Tokenske,  Sewenniio  ;  nok  ki  ens  sane, 
n’herhar  owira  konneks  ne  iakokhwiion  tsini 
tkaniserens  nakotsenen  okon  monatekwarane. 
Ethone  ne  Iesos  tontahawennaweron,  wahenron : 
O  tsisathonwisen  !  kowanen  tsi  tisehtakon  ;  eh 
niawenn  tsiniiot  tsi  isehre.  Nok  tokenske  ethone 
skennen  sonton  nakoienha. 


Ronwaiatanentaktonne. 

San,  V,  1-15. 

Ethone  are  onen  ionsakahewe  tsini  honentano- 
ron  ne  Sitaehronon,  Sirisarehne  kati  niahare  ne 
Iesos.  Sirisare  nonwe  niiohnawerote,  konwati- 
iatoharetakwa  ne  teiotinakarontonha,  tsini  hati- 
wennotens  ne  Sitaehronon,  Bethsaida  konwaiats- 
kwe,  wisk  nikon  tsi  iontaweiatakwa  naktatie.  Eh 
kati  ieiatakerontakwe  kentiohkowanen  ne  iako- 
nonwaktanionni,  teieronwekon,  iontsinokatha,  nok 
oni  ne  iakoiatakenheion,  iakorharekwe  ne  taion- 
wenrie  nohneka.  Aseken  ne  Rawenmiio  raoron- 
hiakehronon,  watoken  tsiniiore,  thatsnentakwe  tsi 
tiohnawerote,  nok  tehawenrieskwe  nohneka. 
Ethone  kati  ne  nenthatierente  liehatsnentakwe  tsi 
tiohnawerote,  onen  itekahnekawenriehon,  shaie- 
wentaskwe  tsi  ok  nakannroten  ahononwaktanita- 


TJEKftNIHATON  SlOlAIAKSHKA 


431 


ke.  Eh  dehenterontakwe  isaiatat  ne  ronkwe,  onen 
ashen  nioserashen  satekon  iawenre  tsinahe  tsi 
rononwaktani.  Sahoken  ne  Iesos,  iahtehres,  ro- 
teriientaratsihon  oni  tsi  onen  wahonnise  ronon- 
waktani,  wahawenhase,  wahenron  :  Tesatonwen- 
tsioni  ken  naonsasiewentane?  Tontahatati  ne 
roiiatakenheion,  wahenron  :  Sewenniio,  iahte  wa- 
konkwetaien,  ne  iahakiatewe  tsi  tiohnawerote, 
nonen  tekahnekawenriehon ;  aseken,  ne  ikehre 
eh  'iake,  ok  sa  ok  tishaiatate  tenhakskenni,  ien- 
thatsnente.  Wahawenhase  ne  Iesos  :  "  Satketsko, 
tesek  ne  sanakta,  nok  sasahtenti.  Ok  sa  ok  ne 
ronkwe  'sahaton,  nok  watrakwe  ne  raonakta,  nok 
sahahtenti.  Awentatokentike  ken  iken  wennise- 
rate  eh  naawen.  Ronwennihakwe  kati  Sitaehro- 
non  nonwarh  shotonhonne :  Iawentatokenton 
nonwa,  wahtiawenre  nasatketate  ne  sanakta.  Wa- 
henron  tsi  tontasakowennaweron  :  Nene  sahaket- 
siente  ne  wahakrori,  rawen :  Tesek  ne  sanakta 
nok  sasahtenti.  Wahonwariwanontonse  kati : 
Onka  ne  ken  ne  hiahrori,  rawen :  Tesek  ne  sa- 
nakta,  nok  sasahtenti?  Ok  ne  shotonhonne  iahte 
ho'terien'tare  onka  ne  kenh.  Aseken  ne  Iesos  ok 
sa  ok  S'hotohtarhonne  tsi  ionkwehnene  netho 
nonwe:  Ohnaken  teshonateraon  Iesos  ononsa- 
tokentike,  nok  wahawenhaser  Onen  wahi  tsisa- 
tonhon ;  toisa  kati  onen  'saseriwanerak,  ne  tosa 
senha  kanoron  tsi  naesaiatawen.  Sahahtenti  kati 
ne  ronkwe,  nok  sasakohiroriana  Sitaehronon  tsi 
lesos  ne  shotsienton. 


Tekenihaton  Niiohne  tsi  Iakawentontietha  kowa. 

Watio,  XVII,  1-9. 

Ethone  wasakoiatenhawe  Iesos  Tier,  Sak,  nok 
San  hiatatekenha,  nok  wasakoiatenhawite  onon- 


432 


Tst  IARAWENTONTIETHA  KOWA 


toharake  nakwah  ionontowanen,  oktihononhatsi- 
wa;  nok  wathatiatateni  raotihenton.  Eh  natios- 
wathene  ne  rakonsake  tsiniiot  tsi  iorakote,  nok 
eh  nakenrakenne  ne  raotseronniat  tsihiiot  noniete. 
Ok  taontierentsi  wasakonatianeronkwen  Mois 
tenhnon  Eli,  tehatihtarha  ne  Iesos.  Onen  Tder 
wahawenhase  ne  Iesos,  wahenron :  Sewenniio, 
ioianere  ne  kento  aetewenterontake ;  nasatontat- 
seke,  ashen  naetewatatoseroton,  enskat  nise  sa- 
wenk,  enskat  ne  Mois,  nok  enskat  n’Eli.  Nok 
sekon  ok  nihohtaratie,  eh  teiotsataientontie 
teioswathe  ne  waakorhoiroke.  Nok  etho  otsata- 
kon  takawenninekenne,  waton :  Ne  ken  hiken  ne 
Riienha,  rinoronkwa  onwe,  raonhake  akwa  wa- 
konweskwanitha,  neh  hetsisewatontatihek.  Nok 
sahatiwennahronke  ne  Ratikwekonne,  akwa  eh- 
take  wahatiiatakerontane,  okenrake  wahontkon- 
sanentakte,  itsi  nahonateronhienten.  Nok  eh  wa- 
thatane  Iesos,  kenniiahaiere  tsi  ronatiskwentare, 
nok  wahenron  :  Tontesewatann,  nok  tosa  sewah- 
teron.  Ethone  tonsahonitkakwarisi,  nok  iah  onka 
nakoren  tesesakotiken,  raonhatsiwa  ok  ne  Iesos. 
Nok  nonen  satontahonanontatsnentonhatie,  wa- 
sakonnhanne  Iesos,  wahenron :  Tosa  onka  ietsiih- 
rori  tsi  naawen  tsi  wesewatkahto,  tsi  ok  onen 
enshotonnheton  n’Onkwe  Ronwaienha. 


Awententaonke. 

San,  VIII,  21-29. 

* 

Ethone  Iesois  wasakawenhase  kentiohkowanen 
ne  Siitaehronon,  wahenron :  Heren  wakete,  nok 
enskwaiatisake,  ok  eken  sewariwanerahakserakon 
ensewenheie.  Tsinon  wake,  iahtaesewakweni 


TEKENIHATON  SIOIAIAKSERA 


433 


nise  niaesewete.  Nok  rontonhakwe  Sitaehro- 
non :  Raonha  kati  ken  enhatatonnhiiake,  ne  tsi 
ratom:  Tsinon  wa'ke,  liahtaesewakweni  nise  niae- 
isewete  ?  Nok  ne  raonha  sakawenniskwe :  Eh- 
take  nise  sewanakere,  ok  niii  ehneken  itkenakere. 
Kento  nise  onwentsiake  isewanakere,  ok  nii  iahte 
kiatare  nonwentsiake  ienakere.  Waken  kati  tsi 
kwahrori,  ne  tsi  sewariwanerahakserakon  ense- 
watonnhokten ;  aseken  niahtensewatontathe  tsi- 
nakiatoten,  oriwiio  tsi  sewariwanerahakserakon 
enisewenheie.  Sahonwariwanontonse  kati,  waho- 
niron :  Oh  nise  nasiatoten?  Tontasakawenhase 
ne  lesos  :  Oriwakwekon  ii  tkeriwakweniio,  non- 
wa  ken  kwabtarani.  Eso  wakeriwaien  nakatrori 
nise  sewariwake,  nok  nakwariwastenniheke.  Ne 
tenhnon  thakennhaon  iahte  honowen;  ok  nii  ne 
nonwa  waktarakwen  nonwentsiake,  ne  raonhaa 
raktokatenni.  Nok  iahte  hotinikonhraientaon  tsi 
ne  rohtarakwenne  tsi  raonha  Roniha  ne  Niio. 
Sekon  sahenron  ne  Iesos :  Kawenniio  entsise- 
waiatakarataton  ehneken  n’Onkwe  Ronwaienha, 
ethone  ensewatokense  tsinakiatoten,  tsi  oni  iah 
othenon  tekatierha  noktaontakennonton,  nokon’i 
tsi  ne  ok  waktarakwen  ne  Rakeniha  rakerihon- 
nienni.  Nene  thakennhaon  iakenikwekon,  iahte 
hakwatewenteton  nakonhaa  akenhake ;  aseken 
tsi  ok  nihariwanonwes,  tiotkon  ethoni  wakieren- 
hatie. 


Ratironhiakehrononke. 

Watio,  XXIII,  I-I2. 

Ethone  Iesois  wasakotati  ne  tekanenraronwe, 
nok  oni  ne  raotiohkwa,  wahenron :  Tsi  rentskwa- 
rakwe  Moiis,  nonwa  shatitskwaronnions  ne  rati- 


434 


TSl  IAKAWE N TONTIETH A  KOWA 


iaitons  nok  ne  Farisien  nihatiiatotens.  Tsi  kati 
nikon  enietsihrdri  tsi  enieitsirihonnien,  akwekon 
sewaiena  nok  etho  nasewaierhak ;  tosa  tenhnon 
ietsinakeren  tsini  hotiierenhatie ;  aseken  ronton, 
nok  iah  eh  tehatierha.  Aseken  ratihrienonnia- 
nionis  ne  iohrienakstes,  ne  iah  taonton  aiontketa- 
te,  nok  akoren  sakoitihrienaketats ;  iah  tenhnon 
ne  rononha  ken  tiiahatiiere  enskat  oni  ne  ratis- 
nonsake.  Akwekon  tsini  hotiierenhaties,  ne  ok 
ne  ronnehre,  aionkiiatkahto  nonkwe;  ne  aoriwa 
kenhnowanens  ronaninaniionton,  nok  iions  ne 
tionwentatstha  ne  raonatiatawit.  Ratinonwes  tsi 
iontekwaherha  ohenton  ahonnitskwaren  tsinonni 
kanaktiiois,  nok  oiii  tsi  tion'terennaientakwa  ohen- 
ton  ahonwatinaktotase,  nok  oni  nasteson  tahon- 
watinonweratonnion,  nok  oni  tsi  ronwatinaton- 
nions  nonkwe  okon,  aiontonheke,  Ronkiwen- 
niio.  Tosa  kati  nise  aietsinatonkwake,  Takwa- 
wenniio ;  aseken  enskat  ok  Hetsisewawenniio, 
nok  nise  sewatatekenha  akwekon.  Tosa  oni  ka- 
neka  nonwentsiake  n aiets in atonk wake,  Takwaien- 
ha;  aseken  enskat  ok  Hetsisewaienha  ne  karon- 
hiake  thenteron.  Tosa  oni  ietsinatonkwak  Tak- 
wakowanen,  aseken  enskat  ok  Hetsisewakowa- 
nen  ne  Kristois  (i).  Kaneka  tsinitsion  rakowa- 


(i)  Ne  itsinahahtiawenrate  Iesos,  tsi  ehniha- 
wennoten,  iah  ne  iteken  notiake  aiakoterihonten. 
Raonha  se  wasakoiatarako  ne  Ratikwekonne, 
wasakonnhane  oni,  tsi  ki  niiohtonne  thonnhaonne 
ne  raonha  ne  Roniha;  tokenske  wasakorihonten 
ahonwatikowanenhake,  nok  iawet  ontateni  okon- 
ha  akenhake  niakoriwiioiston ;  oriwiio  oni  aiai- 
ron,  tsi  sate  sakorihonte  Iesos  tsiniakon  ne  non- 
wa  teshonattenionhaties  nonwentsiake  ne  ronwa- 


TEKENIHATON  SIOIAIAKSERA 


435 


nen,  sewannhatsera  enhatatonni.  Aiseken  kaneka 
enhatatkonnienste  enhonwakenhron,  ok  nenha- 
tatkenhron  enhon  wakonnienste  nennee. 


Sosehne. 

Watio,  XX,  17-28. 

Ethone  ne  Jesos,  tsi  wahawenontonhatie  Siri- 
sarehne,  otasetonke  tasakononke  tekeni  iawenre 
Ratikwekonne,  nok  wasakawenhase,  wahenron : 
Onen  wahi  Sirisairehne  iaonkwenontonhatie,  nok 
Onkwe  Ronwaienha  enhontatenaskonnien  tsi 
ronnhe  ratitsihen'stakweniios,  nok  ne  ratiiatons ; 
enhonwariwente  enhonwario,  nok  enhonwatiwen- 
niioste  tsi  ronnhe  niahte  hotiriwiioston,  enhon- 
watentoriiatanion,  enhonwasokwawesonnion,  nok 
enhonwaiatanentakte ;  nok  ashenhaton  niwenni- 
serake  enshatonnhete.  Ethone  eh  watkatane,  tsi 
thenteron  Iesos,  Zebede  rone,  wahonwaiiatorenne 
oni  nakoien  okonha,  ontiskwentaren  tsi  thente- 
ron,  nok  rronitentasehatie  othenon  ahentenre. 
Wiahrenhase,  wahenron :  Nahoten  isehre?  Ton- 
takenron :  Asatontatseke  ne  ken  ihnes  kheien 
okonha,  saiatat  tsi  seweientehtakon  ahentskwa- 
rake,  nok  saiatat  isesenekwati,  nonen  ensewenni- 
ioke.  Tontahenron  Ieso's,  (wasakawenhase  na- 
koien  okonha)  :  Xahte  tsiaterientare  tsi  nahoten 


wennenhawe  okon.  Ne  tenhnon  wahahtiawen- 
rate  ne  kanaiesera,  ne  tosa  aiontatewenniiostake 
ne  ronaterihonton,  ne  tsi  >ronaterihonte.  Raonhaa 
ok  eken  ahonwawenniiostake  ne  Rawenniio,  ne 
r  on  w  a  ri  waw  aseh  a  t  i  es . 


436 


TSI  IAKAWENTO N TIETH A  KOWA 


seninekha.  Ensenikweni  ken  nensenihnekirha 
tsina  kahnekoten  nii  nenkehnekirhate  ?  Tontah- 
niron  :  Eniakenikweni.  Tonitasakawenhase  :  To- 
kenske,  wahenron,  entsienhnekwane  tsina  kahne- 
koten  ii  enkehnekihrate ;  nok  ken  kaien  naetsia- 
tien  kiatakta,  oktatetsiaronkon,  iah  taonton  nii 
akenon,  ne  nennee  akowenk  ne  sakoienni  ne  Ra- 
keniha-  Sahotitokense  oieri  nihati,  wahotina- 
kwen  tsi  nahniiere  ne  tehnihase  hiatatekenha. 
Iesos  tenhnon  tasakononke  tsi  irenteron,  nok 
wahenron :  Sewaterientare,  ne  iontatennakeraton 
niate  ionwentsiake,  ieiatakweniios  tsi  ok  naonta- 
teriwiisahase,  nok  tmi  tsi  tionnontons  ne  iekowa- 
nems,  tiontatennontonses  ne  iontatkowanens.  Iah 
kati  niise  eh  taiawen ;  kaneka  tsinitsion  enhrer- 
heke,  aionkkowanen,  ok  eken  raonha  sewannhat- 
sera  akenhake.  Nok  oni  onka  ki  ok  tsinitsion 
irehre,  ii  akiatakwenniioke,  ok  eken  sewanaskwa 
enwaton.  Tsi  ki  niiot  n’Onkwe  Ronwaienha, 
iah  ne  tethonienton  nahonwaseronnienniheke,  n? 
tenhnon  asakoseronnienniheke,  nok  ahatatewen- 
tetase  tsi  ronnhe,  ne  kentiohkowanen  aonsasa- 
koiatatako. 


Okaristiahne. 

Ruk,  XVI,  19-31. 

Ethone  wasakawenhase  Iesos  ne  Farisien  ron- 
watiiatskwe,  wahenron :  Sajiatat  ne  ronkwe  ro- 
kwatsehne,  rotiatawitonne  ne  kanekwaratsi  ni- 
wasokoten,  nok  kanoromson,  nok  niate  wennise- 
rake  kakwanoron  ratekhonniskwe.  Saiatat  oni 
ne  rotent,  Rasar  ronwaiatskwe,  tsi  ronnhakaron- 
te  ne  rokwatse  raiationnikwe,  raiatakwekon 


TEKENII-I ATON  SIOIAIAKSEliA  437 

rotkenseraronnjion,  raskanekskwe  riairahona  neh 
ahrake  ne  rokhwiion  ne  rokwatse,  ne  tkaniserens 
raotekwarane,  nok  iah  onka  tehonwawiskwe ;  ok 
oni  'tkonnetakwe  herhar  okonha  tsi  thaiationni, 
nok  kontiikanontskwe  tsi  rotkenseraronnion.  Ia- 
lcahewe  kati  naihrenheie  ne  rotent,  nok  ratiron- 
hiakehronon  iahonwaiatenhawe  ranaskwakon 
Abraham  (i).  Wahrenheie  oni  ne  rokwatse, 
nok  onwentsiakon  wahatiatata.  Eh  kati  tsi  then- 
teron  karonhiakenserakon,  ehneken  tahatkahraie- 
rate,  nok  inon  iahoken  Abraham,  nok  ranaskwa- 
kon,  ne  Rasar;  iiahatewennaientonwe  kati,  wa- 
henron :  Rakeni  Abraham,  askitenre,  nok  aontat- 
satenniete  Rasar,  enskat  tsi  rasnonsokte  iatahen- 
nisnonsowe  nawenke,  naonsahakwennasanoste, 
aseken  wakeronhiaken  nakwah  ken  nonwe  oton- 
kokon.  Nok  tahawenhase  Abraham:  Sehiarak, 
kien,  tsini  sakatekwe  ne  ioianerese  okonha,  tsi 
sonnhekwe;  ok  eken  ne  Rasar  ne  ok  nennee 
rotkahton  tahatonnhakariate ;  onen  nonwa  raon- 
ha  wahatennikonhrahnirate,  ok  nise  waseronhia- 
kente  ioronhiakenseratsanit.  Tikate,  ne  tsini  iah- 
tiiaiehewe  tsina  tetewatere,  iosonhiowanen  tsi 
iotonwentsiiiakhon  ne  teionkwakhasiaton ;  iah 
kati  nonwenton  tiiaonton  ne  kento  iaio-nhtenti, 
nok  eh  iaien  tsi  tesewenteron,  iah  oni  neh  aon- 
taionhtenti,  nok  kento  naontaien.  Sahenron : 
Wakonneken  kati,  rakeni,  iatsiatori  tsi  rononsote 
ne  rakeniha;  aseken  wisk  niwakatatekensen, 
asakotokaten,  tosa  ken  naontahonne  tsi  tkenake- 


(i)  Ne  sakat  aiairon :  tsi  thonaktekwe  ne 
rokstenseratokenti  Abraham,  ratikwekonne  ne 
tiakoriwaieri  okon  kenha,  arekho  tsasakonnho- 
tonkwase  Iesos  ne  karonhiake. 


438  TSI  IAKAWE N T O N TIE T IIA  KOWA 

res  ioRonwaktenserakon.  Tontahenron  Abraham : 
Rotiien  Mois  nok  ir ot it okens e h a k w e,  rontontat 
tsini  hatiierha.  Sahenron :  Iahten,  rakeni  Abra- 
ham;  'kaneka  se  ne  iakawenheion  eh  iaien  tsi 
thatiteron,  enshontatrewate.  Sahenron  Abraham : 
Tokat  iahtensakon.atontatse  Mois  nok  rotitoken- 
se,  iah  ki  senha  tahontontate  nok  oni  naonsaia- 
kotonnheton  ne  iakawenheion. 


Ronwaiatanentaktonne. 

Watio,  XXI,  33-46. 

Ethone  Iesois  watesakoriwakenwaten  ne  Fari- 
sien  nahaitiiatotens,  wahenron :  Ronkwe  raon- 
kwetakatekwe,  wahanenharaientho,  nok  aktatie- 
son  wahatenhenronniate,  wahasonhionni  oni  na- 
iehnekonniate  otsitsia,  nok  eh  iahanonsonni  ne 
iononsahniron,  nok  wasakoni  ne  ratinenharaien- 
thos,  nok  wahahtenti,  imon  niiahare.  Kawenniio 
iakahewe  tsini  ionhiakwas,  iasakotori  ne  raonn- 
hatsera  tsi  thatiteron  ne  ratinenharaienthos, 
naontahatinenharotako.  Ok  eken  ne  ratinenha- 
raienthos  wasakotiiena  ne  raonnhatsera ;  saiatat 
wahonwaientanion,  saiatat  wahonwario,  nok  saia- 
tat  wahonwanenhioiake.  Sekon  ionsasakotori 
oia,  onen  senha  kentiohkowanen,  ne  raonnhatse- 
ra ;  eh  ki  oni  nenneh  nasakotiierase.  Onen 
tenhnon  iahotoiri  tsi  thatiteron  ne  roienha,  wa- 
henron :  Tokat  maa  enhonwakomiienste  ne  riien- 
ha.  Kawenniio  kati  ne  ratiienthos  sahonwaken 
ne  roienha,  wahonnontonnionwe,  wahoniron : 
Ken  thare  ne  raowenk  watonsere  tsi  tewenteron ; 
ietewe,  hetsitewario  ndha,  nok  ii  onkwawenk  en- 
waton  tsi  nahoientaon.  Wahonwaiena  kati,  isi 


TEKENIHATON  SIOIAIA  KSERA 


439 


naorntenhenrati  ionsahonwaiatonti,  nok  wahon- 
wario.  Kawenniio  kati  ensrawe  ne  raiatakwe- 
niio  tsi  iotenenharhare,  oh  onte  nensakoierase  ne 
tohiken  ratiienthos  ?  Tahoniron :  Rononkwe- 
taksens  enhakwisron  tsi  ensakohirewate,  ensako- 
wentho,  nok  akoren  ensesakoni  tsi  rotenenftarha- 
re,  nenhonwahiawiseke  nennee  ne  iakaierine. 
Tontahenron  ne  Iesos :  Iah  ken  nonwenton  tese- 
wawennahnoton  tsi  waton  noiaton seratokenti : 
Nene  rotinenhiaswenhon  ne  ratinonsonnis,  ne  ka- 
nenhiakweniio  ioitonhon  tsi  teiotiesate ;  Rawen- 
niio  ethoni  horiwison,  mok  ionkwaneh rakwas 
nonwa  tsi  tewakahrake  tewatkahtos.  Ne  kati 
aoriwa  wakwahrori :  Entsietsikwa  ne  Niio  rao- 
nakeratsiera,  nok  ientsiontaton  nakte  tienakere- 
nion ;  enieriwaierite  nennee,  eniakehiaron.  Nok 
ken  kaien  me  kanenhiakweniiio  iotonhon,  tokat  eh 
enietakerane,  teniakoiatahrite ;  nok  tokat  entia- 
konenhiense,  teniakoiatorarake  nennee.  Tsi  wa- 
honhironke  ne  iratitsihenstakweniios,  nok  ne  Fa- 
risien  ronwatiiats,  tsina  thariwakenwatanion, 
wahatiienterene  tsi  rononha  sakoton.  Ne  se  wa- 
onni,  ronnehrakwe  asakwaiena;  nok  wasakotitsa- 
nike  nonkwe,  aseken  tsimiiot  ne  Rotokense  tsi 
tehonwakamere. 


Entakta. 

Ruk,  XV,  11-32. 

Ethone  wasakawenhasie  Iesos  ne  Farisien  na- 
hatiiatotems,  nok  ne  ratiiatons,  wathoriwakenwa- 
ten,  wahenron :  Saiatat  rne  ronkwe  tekeni  teho- 
wiraientakwe.  Nene  kennihraa  wahawenhase  ne 
roniha,  wahenron :  Rakeni,  takon  omen  tsinikon 


440 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


nii  akwawenk  tsini  kaien  ne  kento.  Watesako- 
khasiase  kati  tsinikon  >roien.  lahte  iaonnisehon, 
nene  kennihraa  ne  roienha  saharoroke  tsinikon 
ne  raowenk,  nok  wahahtenti,  inon  tienakere  eh 
niahare;  nok  eh  nonwe  iahatiesatanion  tsini 
hoien'  kanakwaiesatserakon  tsi  ronnhekwe.  Onen 
akwekon  isihotekwiison,  waontonkariake  nakwah 
eh  tienakere,  nok  oni  ne  raonha  tontasawen  wa- 
hotentane.  Wahahtenti,  nok  wahoteranentakte 
saiatat  neh  nonwe  thanakerekwe,  ne  iahotori  tsi 
thaonwentsiaientakwe,  asakonikonhraratieseke 
raotsenen  okon  kwiskwis.  Nok  raskanekskwe 
ne  ahrake  norhotsera  sonha,  ne  konnekskwe  ne 
kwiskwis;  nok  iah  onka  tehonwawiiskwe.  Saha- 
tonnhakanonni  kati,  wahenron :  Tond  kentioh- 
kwa  raonnhatsera  rakeniha  raononskon,  rotiria- 
tarakate  nennee;  ok  nii,  ken  kiteron,  katonka- 
riaks  onwe,  skanoron  akiheie.  Tensektane  kati, 
nok  rakenihneha  iienske,  nok  enhienhase,  enki- 
ron :  Rakeni,  rinikonhraksaton  nene  karonhiake 
(thenteron),  nok  oni  nise  konnikonhraksaton ; 
iahte  sewakerihonte  naonsaionkenatonkwake,  het- 
sienha;  eh  kati  naskierase,  tsiniiot  ne  sannhat- 
sera  akenhake.  Tontasahatane,  tontahoiatisak- 
ha  ne  roniha.  Sekon  inonha  itres,  ok  naa  taho- 
ken  roniha,  wathaweriasasihare  tsi  nahotenre, 
iatharatate  iathoteratana,  ok  tsi  ire  wahoniasa, 
nok  wathonoronkwanionton.  Ethone  tahenron 
ne  roienha :  Rakeni,  wakennhikon,  risentenni  ne 
karonhiake  (thenteron),  nok  oni  nise  konsen- 
tenni,  iahte  sewakerihonte  naonsaskenatonkwake, 
konhienha.  Ok  eken  ne  roniha  iasakawenhase  ne 
raonnhatsera  okon  :  Ok  sa,  wahenron,  kasewa 
niha  nakwah  atiatawitseriio,  nok  satsisewase- 
ronniat,  satsisewasnonsawit  oni  ennisnonsawit- 
seranoron,  tsatsisewahtha  oni  rie  wahtakwiios  ; 


ASHENHATON  SIOIAIAKSERA 


441 


sewesak  oni  ne  ioresen  tionnhonskwaron  owira, 
sewario;  tetewatskahon,  akwah  aetewatekhonni  : 
aseken  ne  ken  riienha  trawenheionne,  nok  sho- 
tonnheton ;  rotiatahtonhonne,  nok  shonwaiatat- 
’senrion.  Nok  tahontasawen  nahontekhonni.  Ken 
kaien  ne  thakowanen  ne  roienha,  kahehtake 
ireskwe;  tsatonhawenonitonhatie,  toha  sonsarawe 
tsi  rotinonsote,  wahotieren  ok,  iakoterennotatie, 
iakohonrawatonhatie  oni,  iahononke  saiatat  ne 
kannhatsera,  nok  wahoriwanontonse  ohniiotiieren. 
Tahohrori  ikati,  wahenron :  Hetsekenha  sarawe, 
nok  wahario  hianiha  ne  tionnhonskwaron  owira 
ne  ioresen,  aseken  iskennen  sahotkahto.  Tsi  naho- 
nakwen,  iahte  shatontatskwe  niaonsahataweiate. 
Onen  ki  ne  romiha  iahaiakenne,  tahatasewen  ro- 
nekennihatie.  Tontahowennaweron  ne  roniha, 
wahenron:  Onen  eso  nioserake  tsi  konhiotense, 
iah  oni  nonwenton  tekonwennontion,  nok  sane 
iah  nonwenton  teskwatewentetase  arahona  kaia- 
takeras  owira  akenhake,  ne  taiakwatonte  nonkwa- 
tenro,  naiakwatonwesonkwe ;  kawenniio  tenhnon 
sarawe  ne  ken  hiken  hetsienha,  rokwentaon  ne 
raowenk,  iahte  konttolkha  s atehon atek w is on ,  ok 
sa  ok  waserio  ne  ioresen  tiomnhonskwaron  owira. 
Nok  tontahenron  ne  roniha :  Kien,  tiotkon  wahi 
tenikwekon,  nok  tsinikon  wakien  ise  sawenk. 
Teiotonwentsiohonne  ki  aiontenriioten  nok  aion- 
tonnharen,  aseken  ne  kenh  hetsekenha  rawen- 
heionne,  nok  shotonnheton,  rotiatahtonhomne,  nok 
sahoketote. 


Ashenhaton  Niiohne  tsi  Iakawentontietha  kowa. 

Ruk,  XI,  14-28. 

Ethone  lesos  wahaiatekwate  notkonseraksen 
(rotiennihne  saiatat  rie  ronkwe),  nok  ken  kaien 


442 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


notkon  iahte  watatis.  Nok  'sahaiatinekenwe  not- 
kon,  sahatati  ne  iahte  hatatiskwe ;  nok  wako- 
nehrakohaton  iakotiohkowanen.  Otiake  sane  ne 
teiekanere  iontonhakwe  :  Ne  thonatenrohon 
Beelsebub,  ne  konwakowanen  noneshonronon,  tsi 
sesakotekwatha  nonatkonseraksens.  Nok  otiake 
ronwatenientensehakwe,  ronwariwanontonniskwe 
nothenon  asakon atonhase  ne  kanoron,  ne  karon- 
hiake  nontaiawenon.  Sahatkahto  Iesos  tsini  ho- 
tinikonhrawens,  wasakawenhase,  wahenron :  Tsi- 
ni  kanakeratserake,  iah  skanikonhrat  teken  tsi 
tienakere,  enienakeratserakari ;  nok  skanonsat, 
kanonsahere  tsi  kanonsote  noia,  tenkaiatenne. 
Tokat  kati  notkonseraksen  ok  aonhake  teioriwa- 
tironte,  oh  kati  niiot  tsi  enkatake  ne  aonakerat- 
sera  ?  Sewatons  se  wahi,  aosennakon  Beelsebub 
tsi  sekheiatekwatha  nonatkonseraksens.  Tokat 
nonwa  aonkienawaseheke  Beelsebub,  tsi  sekheia- 
tekwatha  nii  notkonseraksen,  onka  kati  akosen- 
nakon  skonwatekwatha  ne  ietsiien  okonha  ?  Ne 
se  waonni,  ok  rononha  tenietsiiatorete.  Nok 
tenhnon  tokat  Rawenniio  tionkiatenrohon  tsi 
sekheiatekwatha  nonatkonseraksens,  oriwiio  kati 
tsi  onen  sewaiatorenhon  ne  Niio  raonakeratsera. 
Kawenniio  ne  rotsanit  ne  ronkwe  ranonne  tsi 
ronnhokaronte,  akwekon  skennen  tikaien  tsini 
hoien.  Nok  tokkt  ne  senha  rasatste  aonthare,  aho- 
senni,  alkwekon  enhokwa  tsini  hatatiatakennhas- 
takwe  ne  raniahesenne,  nok  enhaiakhon  ne  rao- 
wenk  kenha  sonha.  Kaneka  iahte  iakenikwekon, 
rakeriwaswase,  nok  kaneka  iahte  iakenikwekon 
tsi  rarorotks,  ratiesatha.  Kawenniio  notkon  ne 
kanakwaiesen  tioiakenhon  ne  raiatakon  ne  ron- 
kwe,  watewatstekafa  niare  tsinonni  ionwentsias- 
tathen,  iawesakhonhaties  ne  skennen ;  nok  tsi 
iahte  katsenries,  ethone  waton :  Eh  ienske  nake- 


ASHE  'N  II AT  O  A  SIOI AI A  KSEEA 


443 


rioniskon,  itsini  tewakenon.  Tsi  ionsonwe  kati, 
sakanonsatsenri  tsionhewaniion  no'k  skaseronnia- 
nion.  Oik  sa  ok  saonkete,  oia  saiakononksa  tsia- 
tak  nikonti  nonatkonseraksens,  iseniha  kontisero- 
hen  tsi  aonha  niiot,  ion sakonta weiate,  nok  akwa 
ionsakontatiteron.  Nok  ne  ronkwe  senha  saliaia- 
taksenne  nohnaken,  tsiniiohtonne  ne  tiotierenton. 
Ethone  tsi  rohitarakwen  ne  I'esois,  ontewennaien- 
tonwe  skaiatat  tsiothonwiisen,  tsi  ietaraien,  wa- 
kenron :  Xakotaskat  ne  eiatakon  tsiaitatakwe,  nok 
iesastaronte.  Nok  tontahenron  ne  raonha :  Sen- 
ha  naa  iakotaskat  ne  iakotahonsate  ne  Niio  rao- 
wenna,  nok  ronwawennarakwa. 


Awententaonke. 

Ruk,  IV,  23-30. 

Ethone  Iesos  wasakawenhase  ne  Farisien  niha- 
tiiatotens,  wahenron :  Kanekhere  ne  enskwen- 
hase,  tsi  nahoten  iontons  nonkwe :  Satetsients, 
ise  satatetsient ;  tsiinikon  ionkwahronken  tsini 
satieranion  ne  kariwanorons  tsi  tienaikere  Kafar- 
naomike,  ok  he  nonsaitsier  ne  kento  tsi  tesenakere. 
Wahenron  kati :  Akwa  tokensike  tsi  kwahroris, 
kaneka  rotokense,  iahtahonwakonnienste  tsi  akwa 
nithanakere.  Oriwiio  tsini  kwahroris,  ethone  tsi 
ranakerekwe  Israenrononke  ne  Eli,  iotitiohko- 
wanenne  ne  ionaterehonitsikonne,  sonteronhia- 
kweke  nashen  nio'serake  noik  iaiak  niwennitake  ; 
ne  se  waonmi  wahontonkariake  ne  raononwen- 
tsiakwekon ;  nok  sane  iah  oni  nenskat  tesakoia- 
■takennhaseron  ne  Eli,  ne  ok  ne  Sarepta  nonwe 
nikanakerekwe  Sidonrononke,  iskaiatat  ne  iotere- 
homs.  Nok  oni  rotitiohkowanenne  ne  rotistawis 


444 


TSI  IAIvAWEN T O N TlETHA  KOWA 


onwe  Israerrononke,  ethone  tsi  ranakerekwe  ne 
Rotokensehakwe  Elisee;  iah  kati  onka  tesesa- 
kotsienton,  ne  ki  ok  ens'kat  Naaman  ronwaiats- 
kwe,  Sirihronon.  Ok  eken  tahotinakwen  tsini- 
hati  ronatonte  tsi  nahaiere.  Wathatitane,  sahon- 
waiatinekenwe  ne  raotkiatakon ;  iahonwaiaten- 
hawite  akwa  tsi  lioinontakenhiate,  ne  nonontakon 
tkanataientakwe,  ronnehrakwe  asakwaiatente. 
Ok  ne  raonlia  tehatiiiatokenson  tonsahatohetste. 
nok  sahahtenti. 


Ratironhiakehrononke. 

Watio,  XVIII,  15-22. 

Ethone  wasaikawenhase  Iesos  ne  raotiohkwa, 
wahenron :  Tokat  enhianiikonhraksate  ne  tsiata- 
tekenha,  was,  hetsahinist,  nok  senonhatsiwa  ken- 
hak.  Tokat  enhiatahonsatathe,  tentsenikonhratsa' 
ne  tsiatatekenha.  Nok  niahtenhiatahonsatathe, 
ethone  aesaiatawentatieseke  tokat  saiatat,  tokat 
teionkwetake,  etho  naontawe  tsi  nenrionatonteke 
ne  teionkwetake,  tokat  oni  nashen,  aontkwatako 
noriiwakwekon.  Nok  itokat  sekon  iahtasakota- 
honsatathe,  isrori  ne  kenitiohkwatokenti ;  nok  to- 
kat  iahtahawennarakwe  ne  kentiohkwatokenti, 
etho  natsierase  tsinaonsheieren  niahte  iakoriwi- 
ioston  nok  ne  ratiienas  (i).  Akwa  tokenske  tsi 
kwahroris,  tsini'kon  ensewaneren  onwentsiake, 
entkaneren  oni  ne  karonhiake ;  nok  oni  tsinikon 
ensewanerension  nonwentsiake,  entkanerension 
oni  ne  karonhiake.  Sekon  sakwahrori,  tokat 


(i)  Satkens,  sk.  422,  watroriatha  tsinahatiiato- 
ten  ne  ratiienas. 


ASHENHATON  SIOIAIA KSERA 


445 


tehnihase  tsinitsion  s'kani'komhrat  ahnonni  non- 
wemtsiake,  tsiniikon  enhmiriwanonton,  akwekon 
entesakaon  ne  Rakeniha  karonhiake  thenteron. 
Aseken  tsinonwe  tehmihase,  tokat  ashen  nihati 
ksennakon  nihonatkennison,  eh  se  kiatare  iateke- 
mihokem.  Ethone  ne  Tiier  wahoteranemtakten  Ie- 
sos,  nok  wahenron :  Sewemniio,  toni  ioriwake 
nenhakenikomhraksatanionke  nonkiatatekenha, 
•nok  emshimikomhrense  ?  t.siatak  onte  ken  niori- 
wake  ?  Tontahemron  ne  Iesos :  lahte  katom,  tsia- 
tak  mioriwake  niaseniharho  (naonsatsitenre)  ; 
tsi  tenhmon  nikon  me  tsiatak  niwashen  mioriwake 
ne  tsiatak. 


Sosehne. 

Watio,  XV,  1-20. 

Ethone  wathatitane  tsi  renteron  Iesos  ne  ra- 
tiiatoms  nok  ne  Farisien  nihatiiatotens,  Sirisare 
nontahonne,  wahonwenhase,  wahoniron :  Ohni- 
iotieren  ne  isewes  sentiohkwa  iahte  hatiriwaierits 
tsini  ionkiriwiisahani  ne  rotiksten  okon  kenha 
tsinahe?  Iah  se  wahi  tehontsiohares  nonen  wa- 
hatinatarake-  Tontasakowennaweron,  wahenron : 
Ohniiotiieren  nise  iahtetsisewawennaierits  ne  Ra- 
wenniio,  ne  tsini  tsisewatateriwisahani  ?  Aseken 
rawen  ne  Niio :  Shekonniienstak  hianiha  oni  ne 
sanistenha ;  nok  oni :  Kaneka  ensakoienhratonse 
roniha  ok  ne  romistemha,  ne  enhostonte  enhon- 
wario.  0‘k  eken  rnise  sewatoms :  Kaneka  enha- 
wenhase  ne  roniha,  tokat  enhrenhase  ne  ronis- 
tenha,  ahenron :  tsimikon  enhiwenniioste  nii  ne 
Rawenniio  akwawenk  sonha,  ne  ensatsennonnia- 
te ;  ne  thohiiken  oktihawenniio  rniahta  sakokon- 
nienstake  ne  ronwaienha.  lawet  kati  sewari- 


TSI  iakawentontiETiia  kowa 


446 


sion'S  itsini  horiwison  ne  Rawenniio,  ne  tsini  tsi- 
sewatateriwisahani.  Tesewanikonhranet,  thori- 
waieriton  tsini  hetsisewentonhon  ne  rotokense- 
hakwe  Isai,  tsi  rawen :  Nene  ken  ienakere  tsi . 
iesakaronte  ok  ionksennaiens,  nok  inon  nateia- 
kwatere  nakaweri.  Ok  se  sewatieren  tsi  ionksen- 
naiems,  ne  se  ok  iontaterihonniennis  nonkwe  tsi- 
ni  iakorihotens.  Ethone  tontasakononke  akwe- 
kon,  nok  wahenron :  Takwatahonsatats,  nok  se- 
waniikonhraientann.  Iah  se  teken  neh  wataweia- 
tha  nesakon  nonkwe,  ne  iakoiataksatha ;  ne 
tenhnon  neh  nesakon  tkontiiakens,  neh  iakoia- 
taksatha  nonkwe.  Ethone  wathatitane  tsi  rente- 
ron  ne  raotiohkwa,  nok  wahoniron :  Saterien- 
tare  ken  tsi  nahontatenikonhrotako  ne  Farisien, 
tsi  nasiere  tsi  tasatati?  Nok  tahatati,  wahenron  : 
Tsi  ok  nakakwiroiten  niahte  hokwirote  ne  Rake- 
niiha  karonhiake  thenteron,  enwatterotsi.  Rone- 
romhatie,  tosa  ietsiiiatsterist :  tehatironwekon, 
nok  sakoitinentsines  ne  teieronwekon ;  tokat  ne 
teharonwekon  enhonentsineseke  ne  teharonwe- 
kon,  tetsiaron  osonwakon  ienhniiatenne.  Tier 
wahowennarane,  wahenron :  Askwanikonhraien- 
tasten  tsina  tesariwakenwaton  nonwaitsi.  Nok 
wahenron  ne  lesos :  Ise  ken  oni  iahte  sewani- 
konhraientas  ?  Iah  ken  tesewamikonhraientas 
tsinikon  kontaweiatha  esakon,  onekwentakon 
kontohetstha,  nok  tsi  tiotaseton  ieskontiiakens  ? 
Ne  tenhnon  nesakon  tkontiiakens,  akaweriane 
tkonnes,  ne  kati  iakoiataksatha  nonkwe.  Aseken 
nakon  n aka weriasakon  tkontiiakens  wennonton- 
niontseraksens,  atataseton,  kanakwaiesatsera  son- 
ha,  kanenskwen,  iontatennowentennis  nonkwe, 
ronwasennaiesatha  pe  Rawenniio.  Nene  ken 
(kariwaksenskwe  okonha)  ne  iakoiataksatha 
nonkwe.  Ken  tenhnon  kaien  taiontskahon  niahte 
iakotsiohare,  iah  neneh  teiakoiataksatha  nonkwe. 


ASHENHATON  SIOIAIAKSEBA 


447 


Okaristiahne. 

Ruk,  IV,  38-44. 

Ethone  tontahaiakenme  Iesos  tsi  tionteren- 
naientakwa,  nok  tsi  rononsote  Simon  ionsahata- 
weiate;  iothonkwarhoskwe  nakwah  ne  Simon 
ronwennhonsa,  nok  wahonwennitentase  Iesos  na- 
hentenre.  Eh  kati  wathatane  tsi  tkaiationni,  wa- 
hahriste  ne  kannra,  nok  iokontatie,  saiontethon- 
kwarako.  Ok  sa  ok  kati  saontketsko,  nok  iako- 
seronniennihakwe.  Nok  onen  tsi  iatewatsotho- 
sere,  eh  iontatiatheskwe  tsi  thenteron,  tsiniakon 
ne  niate  kannrake  iaJkononwaktaniitakwe.  Ok  ne 
raonha  ne  iskatson  iatesakoni'snonsaherhase,  nok 
wasaiko ts i en tan ion .  Tohka  oni  non  sa s akoi at in e T 
kenwe  nonatkonseraksens,  nene '  kontewennaien- 
tonskwe,  nok  kontonnionskwe :  Tokenske  ise 
Niio  Hiaienha;  nok  sakohristakwe  lesos,  sakonn- 
hesehakwe  nehnahoten  nakontrori,  ne  tsi  iona- 
terientarakwe  tsi  tokenske  raonha  Kristos  na- 
haiatoten.  Akwa  ne  ok  waorhene  sahaiakenne, 
eh  nonwe  niiahare  tsinonwe  iah  onka  tetiens, 
nok  nonkwe  okon  shonwaiatisakskwe,  nok  iahon- 
waiatorenne ;  nok  wahonwaiaitannhe,  ne  tosa 
aonsahahtenti  its-i  ratiteron.  Wasakawenhase 
kati,  wahenron :  Ioteriwison  se  oni  noia  nitka- 
nataientons  akeriwihewe  tsini  iorihoten  ne  Niio 
raonakeratsera ;  aseken  ne  aoriwake  tionkenn- 
haon.  Nok  sakotatiskwe  tsi  tionterennaienta- 
kwanionkwa  ne  Karire  nonwe. 


448 


TSX  IAKAWENTON T I E T H A  KOWA 


Ronwaiatanentaktonne. 

San,  IV,  5-42. 

Ethone  iahanatarane  lesos,  Samarihronon  rao- 
nonwentsiake,  Sikar  konwaiats  tsi  tkanataien,  ok 
etho  tsi  thaonwentsiawihne  naonnise  Sakob  ne 
roienha  Sose.  Btho  oni  nonwe  nihotnawerota- 
kwe  Sakob.  Iesos  kati,  wathawishenheie  tsi  ra- 
thahine,  eh  wahatien  akta  tsii  iohnawerote.  Onen 
tokat  ne  iaiakhaiton  tsi  iowistahehatie.  Eh  onwe 
ne  ionkwe  Samariihronon,  kaihnekotsientane.  Nok 
wahrenhase  ne  Iesos,  wahenron :  Takehnekar- 
has.  Aseken  ne  ronneskwe  Iesos,  tsi  tkanataien 
ronatennatserahninonseronne.  Nok  tontakenron 
ne  ionkwe  Samarihronon  :  Ohniiotiieren  tsi  takeri- 
wanontonnis  nakonhnekarhase,  Sitaehronon  wahi 
nasiatoten,  nok  nii  Samarihronon  nakiatoten? 
Iah  se  tatehonatenrohonhatie  ne  Sitaehronon  nok 
ne  Samarihronon.  Tontahawennaweron  Iesos, 
nok  wahenron :  Naesaterientaralke  tsi  nahoten 
sakowiis  ne  Rawenniio,  natsienterihake  oni  non- 
wa  wahiariwanontonse  natsehnekarhase,  ise  ok 
eken  atseriwanontonnike,  nok  ahiahnekawike  ne 
kahnekanoron  iakaonnhetha  nonkwe.  Tontaha- 
wenihase  ne  ionkwe :  Sewenniio,  iah  othenon 
tesaien  nasetsientakwe,  iosonwes  tenhnon  tsi 
iohnawerote ;  ka  kati  naontashawe  ne  saton 
kahnekanoron  iakaonnhetstha  ?  Senha  onte  ken 
ise  tsiatanoron  tsiniiot  ne  sakwanikenha  Sakob, 
ne  isonkwawi  ne  ken  iohnawerote,  eh  rahnekihra- 
takwe  ne  raonha,  nok  ne  sakoien  okonha,  ok  ne 
raotsenen  okon  ?  Tontahatati  Iesos,  sahrenhase : 
Tsiniakon  ne  ken  kahnekare  eniehnekihra,  sekon 
entsiakoniiatathenseke ;  ok  nenhahnekihra  ne  ii 
enhihnekon,  iah  nonwenton  taon sahon iata th en 


ASHENIIATON  SIOIAIAKSEBA 


449 


seke  tsinenwe;  aseken  tsini  kahnekoten  nenhih- 
nekon,  ienwatnaweronni  ne  raonhake,  nene  enioh- 
nekotake  niiore  tsiaikonnhe  iaitenwatkonten.  Ton- 
tahawenhase  ne  ionkwe,  wakenron :  Sewenniio, 
takehnekon  niha  netho  nakahnekoten,  niahtaonr- 
sonkeniatathenseke,  niahta  taontonkehnekotsien- 
tana  ne  kento.  Sahrenhase  ne  Iesos :  Was,  ia- 
tsinonk  teseniteron,  nok  tontase.  Sakenron  ne 
ionkwe  tsi  tontontati :  Iah  se  tewakeniakon. 
Sahenron  ne  Iesos :  Tokenske  taseriwaierite  tsi 
saton,  iahte  wakeniakon.  Aseken  wisk  nisania- 
konhonne,  no'k  nonwa  isenes  iahte  seniniakon ; 
taseriwaierite  kati  tsi  tasatati.  Tahawenhase  ne 
ionkwe :  Sewenniio,  tsi  tekkanere,  oriwiio  tsi 
satokense.  Iakini  okon  kenha  ken  iiken  tsi  ionon- 
te  ronwasennaienskwe  ne  Rawenniio,  ok  nise  se- 
waton,  tsi  Sirisarehne  ok  nioteriwison  nahonwa- 
sennaien.  Tontahenron  ne  lesos :  Tsisathon- 
wisen,  isatontat  tsi  waktare,  onen  ieiohe,  tsi  iah 
tsi  ok  te'ken  iken  tsi  iononte,  iah  oni  tsi  ok  ne 
Sirisarehne  tatsisewasennaien  ne  Roniha.  Neh 
sewasennaiens  tsi  nahoten  niahte  sewaienteri ; 
ok  nii  neh  iakwasennaiens  tsi  nahoten  iakwaien- 
teri,  aseken  Sitaehrononke  nentewe  naiontsen- 
nonni.  Iakahewe  kati,  onen  oni  ieiohe,  ne  ron- 
wasennaiens  onwe  enhonwasennaienheke  ne  Ro- 
niha  akonikonhrakon,  oriwiio  oni.  Aseken  ne 
resaks  ne  Roniha  nethoniiot  tsi  ronwasennaiens. 
Raonikonhroskon  ne  Niio;  ne  kati  waonni  ne 
ronwasennaiens,  akonikonhrakon  nok  oriwiio 
ahonwasennaienheke.  Sakenron  ne  ionkwe :  Wa- 
katerientare  tsi  thare  ne  Sesakoskontakohe,  ne 
Kristos  ronwaiats ;  kawenniio  kati  enhrohake, 
raonha  oriwakwekon  ensonkwarihonnien.  Wa- 
henron  ne  Iesos :  Ii  wahi  ne  ken,  ne  watitenih- 
taren.  Ethone  sahonnewe  ne  raotiohkwa ;  nok 

15 


450 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


wahotinehra'ko  tsi  teho'tiihtare  iie  tsiothonwiseii. 
Iah  sane  onka  teiakawen :  Nahoten  seriwanon- 
tons,  oh  oni  nahoten  tesenihtarakwen  ?  Ok  he 
iekatsetaien  ne  ionkwe  naoitse,  kanatakon  niion- 
sakatakhe,  nok  waakohrorianion  ne  ienakere,  wa- 
kenron :  Kasene,  hetsisewatkahto  ne  ronkwe,  ne 
wahakrori  tsi  wakatieranion ;  iah  ken  raoriha 
onte  ne  Kristos  nahaiatoten?  Taionhtentionko 
kati,  taionwe  tsi  renteron  ne  Iesos.  Nok  ronwaia- 
tanekaronkwennis  ne  raotiohkwa,  rontons :  Se- 
wenniio,  tesatskahon.  Nok  wasakawenhase,  wa- 
henron :  Wakekhwaien  ne  takatskahon,  niahte 
sewakhwaienteri.  Rontonhakwe  kati  ne  raotioh- 
kwa,  tsi  tahatihtarakwe :  Otiake  kati  ken  naa 
thonwahawiseron  ne  tahatskahon?  Wasakawen- 
hase  Iesos :  Ne  nii  akekhwa  nahiwenoarakwake 
ne  thakennhaon,  nakwa  akierite  ne  raoiotensera. 
Iah  ken  tesewatons,  sekon  kaieri  niwennitake 
tsi-niiore  ienieienthoko  ?  Ok  nii  katon  tsi  kwah- 
roris :  Tesewatkahkwarisi,  nok  sewatkahto  tsi 
ienakerenion,  iotonnisahannhon  naieienthoko. 
Nene  raienthokwas,  rotkariaki  tsi  roiotenhon, 
ratienitha  nahatsennonniate  niatekakonte  ahronn- 
heke,  eh  naontawe  nene  satahiatsennonni  ne 
raienthos  nok  ne  raienthokwas.  Tokenske  kati 
itsi  nahoten  iontonnions  nonkwe  ne  aoriwake  : 
Saiatat  raienthos,  nok  tishaiatate  raienthokwas. 
Ii  iekwannhaon  naesewaienthokoha,  tsinonni  iah- 
te  sewaiotenhon ;  tihatite  thotiiotenhon,  nok 
raotiiotenserakon  eh  ionsesewataweiaton.  Eso 
ne  Samarihronon,  ok  etho  tkanataien  tienakere- 
kwe,  taiakawehitakwe  ne  raonhake,  tsini  kaierha- 
kwe  ne  ionkwe  ne  kariwahniratstakwe,  tsi  waiton- 
hakwe :  Akwekon  rakeriho'tasienni  tsi  ok  niwa- 
katieranion  tsinahe.  Nok  sahonnewe  ne  rononha 
Samarihronon  tsi  renteron  Iesos,  wmhomwaneken 


ASIIENHATON  SIOIAIAKSERA 


451 


ahenterontake  tsi  ratinakere.  Tewenniserake  kati 
nikariwes  etho  iehenterontakwe.  Nok  senha 
nonwa  eso  taiakawehtakwe,  nonen  sahonwawen- 
nahronke.  Nok  skonwennihakwe  ne  tsiothon- 
wisen  :  Iah  nonwa  satroriaitserake  teioriwake  tsi 
tionkwehitakwen ;  aseken  nonwa  ii  ionkwatonte, 
nok  ionkwaterientare  tsi  tokenske  raonha  sesa- 
koskontakohe  nonkwe  okon. 


Entakta.  ■ 

San,  VIII,  i-ii. 

Etlione  Iesos  eh  warete  tsi  tiononte  Orif.  Tsi 
waorhene  orhonketsi,  are  sahatatiteronhna  onon- 
satokenfike,  nok  nonkwe  okon  wahonwaiatoren- 
ne;  nok  wahatien,  sakorihonniennihakwe.  Nok 
ne  ratiiatons  oni  ne  Farisien  nihatiiatoitens  wa- 
ko^waiatewe  tsiothonwisen,  neh  ne  kanakwaiesa- 
tserakon  konwaiena,  nok  thatinihoken  watkonwa- 
taste,  nok  wahonwenhase  Iesos,  wahoniron :  Ta- 
kwarihonniennis,  ne  neh  ken  tsiothonwisen  akwa 
her  konwakennion  kariwanerahakserakon.  Kaia- 
nerenserakon  ki  wasonkwannhane  Mois  nethoni 
iakoitieren  naiohtatenenhioiiake.  Nahoten  kati 
nise  saton?  Tsi  ne  rontonhakwe,  ne  ok  ne  ron- 
nehrakwe  asakwatenientense,  nahatikwenieseke 
nahonwariwarho.  Ok  tenhnon  ne  Iesos  wathat- 
sakete,  nok  rasnonsake  wahaiaton  okenrake. 
Nok  tsi  ok  onen  tsiniiot  ronwariwanontonnis, 
sahattakwarisi,  wasakawenhase,  wahenron :  Onka 
tsinitsion  niah  othenon  tehoriwanerahakseraien, 
neh  thatierent  iahanenhionti.  Nok  are  tonsahat- 
sakete,  sahaiatonnion  nokenrake.  Nee  kati  sa- 
Jipnwawennahfonke,  sahatiiatatsonha  sahatii^- 


452 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


kenne,  nee  tahontierenitonhaitie  ne  senha  rotiks- 
tenha,  noik  raonhaa  Iesos  sahotatenre,  nok  ne 
tsiothonwisen  etho  katakwe.  Tontahatiatakwa- 
risi  Iesos,  nok  wahrenhase,  wahenron :  Tsisa- 
thonwisen,  kanon  thaititeron  ne  iesariwarhoskwe  ? 
iah  ken  on'ka  teiesariwenton  ?  Takenron:  lah 
onka,  Sewenniio.  Tontahenron  kati  lesos :  Iah 
oni  nii  itakonriwente ;  was,  nok  onen  tosa  non- 
wenton  saseriwanerak. 


Kaierihaton  Niiohne  tsi  Iakawentontietha  kowa. 

San,  VI,  1-15. 

Ethone  wathaiaiake  lesos  tsi  kaniatare  Kari- 
rehne,  ne  Tiberiat  konwaiats;  nok  kentiohkowa- 
nen  wahonwasere,  aseken  iontkahtoskwe  ne  iori- 
wan ehrak watenion s  tsini  sakoierasehakwe  ne  ia- 
konon waktanionn i .  Onontoharake  kati  niahare 
Iesos,  nok  eh  iahatien  nok  oni  ne  Taotiohkwa. 
Onen  toha  tsi  iakahewe  ne  raonentanoron  Sita- 
ehronon,  Paska  konwaiats  tsini  wentoten.  Etho- 
ne  wathakahkwarisi  Iesos,  nok  wahatkahto  tsini 
iotiohkwatsanit  karo  nontaiakawenontonhatie  t.si 
renteron,  wahawenhase  ne  Firip :  Kanonwe  ien- 
tewanatarahninon,  ne  tahontskahon  ne  ken  ratite- 
ron?  Ne  ok  aoriwa  ne  ratonhakwe  nahbtenien- 
tense ;  aseken  roterientarakwe  tsi  nenhaiere. 
Tontahenron  ne  Firip :  Tekeni  tewenniawe  tsini 
tewawistoten  aetewanatarahninonte,  iahta  kakwe- 
ni  ne  ok  oni  ostonha  aiontatenpnte  ne  tsionkwe- 
tatson.  Tahatati  saiatat  ne  raotiohkwa,  Antre 
ronwaiats,  nene  hiatatekenha  ne  Simon  Tier, 
wahenron :  Kento  ires  saiatat  ne  raksaa,  roien 
wisk  nikanatarake  teiotikonstonhres  nikanataro- 


KAIERIHATON  SIOIAIAKSERA 


453 


ten,  nok  itekentsiake ;  nahoten  kati  nennee  kasta. 
tsini  kentiohkwa?  Sahenron  kati  Iesois :  letsih- 
rori  nakwekon  iontien  nohontakeson,  aseken 
akwa  iothontonnihne  nethot  nonwe.  Eh  kati  naha 
tiiere ;  toha  wisk  niwenniawetserashen  tsini  ho- 
titiohkwa,  ne  ok  ne  rononhaa  rotiskenrakehte. 
Watrakwe  kati  ne  Iesos  ne  kanatarok  okonha : 
nok  sathononweraton  (ne  Rawenniio),  wasakoiak- 
honhase  tsiniakon  ne  ieterontakwe,  etho  oni 
nahaiere  ne  kentsionk  okonha  aoriwake,  wasako- 
nomte  tsinikon  teiakotonwentsioni.  Nonen  kati 
saakohtane,  wasakawenhase  ne  raoitiohkwa :  Sa- 
sewarorok,  wahenron,  tsinikon  iaikohkwiion,  tosa 
othenon  akaiesha.  Sahatiroroke  kati,  nok  waha- 
tinane  tekeni  iawenre  niwatherake  ne  iotkweta- 
ron  okonha  ne  wisk  nikanatarake  teiotikonston- 
rhes  nikanatarotens,  ne  iakotatenrase  tsiniakon 
watiakotskahon.  Tsi  wahontkahto  ne  ken  ro- 
natkennison  tsini  io'riwanehrakwait  tsi  nahaiere 
ne  Iesos,  wahoniron :  Tokenske  ne  kenhiken  ne 
rotokense,  ne  kariwison  naonthare  nonwentsiake. 
Nok  sahotokense  ne  Iesos  tsi  tahonnetane  tahon- 
waiatakwe  nok  ahonwanontiioste,  sahateko  are 
onontoharake  iahatekwashen  raonhatsiwa. 


Awententaonke. 

San,  II,  13-25. 

Onen  toha  tsi  iakahewe  ne  raonentanoron  ne 
Sitaehronon,  ne  Paska  konwanatonkwa,  Sirisare 
niionsare  Iesos;  nok  wasakoiatatsenri  ononsato- 
kenitike  ronatenaskwatkeronton  tionnhonskwa- 
ron,  teiotinakarontonha,  orite,  etho  oni  ratits- 
kwaronnions  tehontatwistawis.  Ok  iawet  ienon- 


454 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


warehestha  wahakwironniaite  ne  kenniwaseriies- 
tha,  nok  akwekon  sasakotekwate  nononsatoken- 
tike,  oni  ne  raotiitsenen  okon  teiotinakarontonha, 
nok  tionnhonskwaron ;  nok  ne  tehontatwistawis 
wahawerontho  raotiwista,  nok  wahakarhathose- 
ron  ne  raonatekwarak.  Nok  wasakawenhase  ne 
orite  ronatenaskwatkerontakwe,  wahenron  :  He- 
ren  sewahawit  neh  ne  ken  ne  kenh  nonwe,  tosa 
ne  iontenhninontha  aetsionniate  ne  Rakeniha  tsi 
rononsote.  Ethone  sahonnehiarane  ne  raotioh- 
kwa  tsi  kaiaton,  waton :  Tsini  wakaskennhen 
tsi  sanonsote,  ne  iawet  iwaks  tsi  konnhe.  Ta- 
hontaifci  ne  Sitaebronon,  wahoniron :  Oh  nahoten 
aiakwafco'katakwe  naesakweniatseraientake  neh 
nasiere?  Tontasakowennaweron  Iesos,  wahen- 
ron :  Sasewanonsarisi  ne  ken  kanonsote,  nok 
ashen  nenwata  enskenonsisa.  Tontahoniron  ne 
Sitaehronon :  Kaieri  nioserashen  iaiak  iawenre 
niiekanonsison  ne  ken  kanonsote,  ise  kati  ken 
ashen  ok  nenwata  ensesenonsisa?  Ne  se  ne 
raonha  remfconhakwe  ne  raoieronta,  iawet  tsiniiot 
ne  kanonsa  akenhake.  Nok  ohnaken,  nonen  son- 
sahatonmhete,  sahonnehiarane  ne  raotiohkwa,  tsi 
ne  rentonhakwe,  nok  tahonnehtakwe  tsini  kaia- 
ton,  nok  oni  tsini  thotati  ne  Iesos.  Tsinahe  ieres 
Iesos  Sirisarehne,  onen  tsi  iakahawe  ne  wenta- 
noron  Paska,  kentiohikowanen  watiakawehtakon 
ne  raosennakon,  ne  tsi  waontkahto  ne  ioriwaneh- 
rakwaitenions  tsini  haierhakwe.  Ok  ne  raonha 
Iesos  tesakonikonhraraskwe,  aseken  sakoiente- 
rihne  akwekon,  iah  oni  tateiotonwentsiohoone 
ahonwatokaten  tsini  ieiatotens  monkwe;  aseken 
roterientare  ne  raonha  ifcsi  nahoiten  iwat  nakawe- 
riane  nomkwe. 


KAtEBIHATON  SIOlAIAESERA 


455 


Ratironhiakehrononke. 


Ethone,  ashennen  1  awis  tsi  iawentatoken- 


San  i$3i. 


ton,  wahataweiate  Iesos  ononsatokentike,  nok 
sakorihonniennihakwe.  Nok  rotinehrakwaskwe 
Sitaehronon,  rontonhakwe :  Ohniiot  tsi  raiaton- 
seraienteri,  iah  se  tehoteweienston  ?  Tontasako- 
wennaweron  Iesos,  wahenron:  Tsi  nahoten  keri- 
honniennis,  iah  iihne  tetioientakon,  eh  tenhnon 
nonkati  tioientakon  tsinonkati  ne  thakennhaon. 
Tokat  kaneka  ahrerheke  aontahinikonhraieritse- 
ke  ne  Rawenniio,  enhotokense  ne  aoriwake  tsi 
kerihonniennis,  Rawenniioke  ken  nitiawenon,  to- 
kat  ken  okti  tkennontons  nii  tsi  waktare.  Ne 
nokti  thennontons  tsi  rohtare,  ne  resaks  raonha 
raorensarontsera ;  nok  ne  resaks  raorensaront- 
sera  ne  thonnhaon,  neh  noriwiio  tsi  rohtare, 
iahte  kaien  raonhake  ne  iahte  tkariwaieri.  lah 
ken  tetsisewaianerenserawi  ne  Mois?  nok  sane 
iah  onha  tsinitsion  teieriwaierits  ne  kaianeren- 
sera.  Nahoten  takwaiatisaktha  naskwario?  Ta- 
hontati  ne  ronatonte,  wahoniron :  Satkonseraien ; 
onka  iesaiatisaktha  naiesario?  Tontahatati  Iesos, 
nok  wahenron :  Tsioriwat  tsini  wakieren  (ron- 
kwe  shitsienton  awentatokentike),  nok  sewakwe- 
kon  tisewatonne.  Ne  aoriwa  katon,  Mois  hetsi- 
sewawi  ne  iontatewarakwetarons,  (iah  sane  akwa 
ne  Moisne  tetioientakon,  ne  tenhnon  tsinonkati 
ne  kanisera).  Sewakwenies  kati  akwa  awenta- 
tokeoitike  hetsisewarakwetarons  ne  ronkwe.  To- 
kat  nonwa  ratewarakwetarons  ne  ronkwe  awen- 
tatokentike,  ne  tO'Sa  aonsontewate  ne  Mois  raoia- 
nerensera,  nahoten  aoriwa  takwanakwase,  ne 
ronkwe  raiatakwekon  shitsienton  nawentatoken- 


i56 


TSl  IAKAWENTONTIETHA  IvOWA 


•tiike?  To<sa  ne  tesewaiatoretak  tsiniiot  tsi  kaie- 
ronni,  ne  ki  tesewaiatoretak  tsini  tkariwaieri. 
Rontonhakwe  kati  rfSSKcg  Sirisarehronon :  Iah 
ken  neh  teken  ne  ratirmfsifcs  nahonwario?  Onen 
tenhnon  nonwa  tehatika#ere  akwekon  tsi  rohta- 
re,  nok  aah  othenon  tehonwenni.  Onen  kati  ken 
ratiriwaienterehon  ne  raitiiatakweniios  tsi  takens- 
ke  raanha  ne  Kristos?  Nok  ionkwaterientare 
nennee  tsini  thawenon ;  ken  kaien  ne  Kristos, 
kawenniio  enrawe,  iah  onka  teialcoterientare  ka- 
non  thare.  Ethone  wahatewennakwisron  Iesos  tsi 
sakorihonniennis  ononsatokentike,  nok  wahen- 
•ron :  Takwaiemteri,  isewaterienitare  oni  tsini  te- 
wakenon ;  nok  iah  okti  tewakennontonhon  teken 
tsi  tewakenon,  nok  ki  tenhnon  iahte  hanikonhra- 
tha  ne  thakennhaon,  neneh  iahtetsisewaienteri. 
Riienteri  nii,  aseken  raonhake  tewakientakon,  nok 
raonha  thakennhaon.  Ratiriwisakskwe  kati  na- 
honwaiena,  nok  iath  on.ka  ken  tiiehonwaieren, 
aseken  arekho  tehotenniserihewi.  EvSO  ok  eken, 
ne  tsini  kentiohkwa  ietaraientakwe,  wahontonta- 
te  tsinahaiatoten. 


Sosehne. 

San,  IX,  1-38. 

Tsi  ire  ne  lesos,  etho  wahoken  ne  ronkwe  ok 
sateharonwekon  sahenna'keraite.  Wahonwariwa- 
nontonse  ne  raotiohkwa,  wahoniron :  Takwari- 
honniennis,  onka  iakoriwaneren,  ken  hiken,  katon 
ken  ne  ronwaienha,  ne  tsi  ok  sateharonwekon  tsi 
rona'keraton  ?  Tontahenron  ne  lesos :  lah  ne 
raonha  tehoriwaneren,  iah  oni  ne  ronwaienha ; 
ne  ki  itenhnon  netho  naontawe  wehne  aonton 


KAIEBIHATON  SIOIAIAKSEKA 


457 


raonhake  tsini  hatieranions  ne  Niio.  Ioteriwi- 
son  nahiiotense  ne  thakennhaon,  iotiesaon  ok  se- 
kon  wente;  onwa  tsi  ok  entiokarawe,  tsinonwe 
ne  iah  onka  itaonsaiekweni  naiakoioten.  Tsini 
kariwes  ikes  nonwentsiake,  tekheswathetennis 
nonkwe  okon.  Saharihokten,  wahonitskeronti 
nonwentsiake,  ok  nene  raotskeri  wahanawatston- 
ni,  nok  wahanawatstarhoseron  rakahrake.  Nok 
wahawenhase :  Was,  satatiatohareha  tsi  iohna- 
wero'te  Siroe  konwaiats,  (nene  sakat  aiairon : 
Tewatennieton) .  Eh  kati  miahare,  wahatatiato- 
hare,  nok  tonthare,  wahaken.  Ne  aoriwa  ne  te- 
honnonsanekhaon,  nok  oni  ne  miare  ronwakenh- 
ne,  aseken  tehatsariteskwe,  waironnion :  Iah 
ken  ne  teken  ne  thentskwarakwe  nok  tehatsari- 
teskwe?  Otiake  iontonhakwe :  Neh  §e  onte.  Ok 
notiake  iontonhakwe :  Iahten  wahi,  olc  eken  ne 
teshiatieren.  Ok  ne  raonha  ratonhakwe :  Ii 
wahi  ne  ken,  Ronwaniwanontonniskwe  kati : 
Ohni  iawenhon  tsi  tiesatkahkwarision  ?  Tahen- 
ron  :  Nene  ronkwe,  ne  Iesos  ronwaiats,  wahana- 
watstonni,  ok  wahanawatstarho  ne  kkarhake, 
nok  wahenron  :  Was,  tsi  iontawenstha  Siroe  ia- 
hase,  nok  satatiatohareha.  Etho  kati  iewakenon, 
riok  wakatatiatohare,  nok  ikkens.  Tontahonwa- 
riwanontonse :  Ka  nires  nene  ronkwe?  Tahen- 
ron :  Iahte  wakateriemtare.  lahonwaiatenhawe 
ne  teharonwakonne  tsi  thatiteron  ne  Farisien  ni- 
hatiiatotens.  Iawentatokenton  se  kenhne  netho- 
ne  sahanawatstonni  ne  Iesos,  tsatonsahokahkwa- 
risi.  Sekon  kati  sahonwariwanontonse  ne  Fari- 
sien  nihatiiatotens,  ohniawenhon  tsi  teshoron- 
weksion.  Wasakohrori  kati,  wahenron :  Waha- 
nawatstarho  ne  kkahrake,  nok  wakatatiatohare, 
nok  ikkens.  Otiake  kati  ne  Farisien  iontonha- 
kwe :  Iah  onte  Rawenniioke  tethawenon  ne  ron- 


458 


TSI  IAICAWENTONTIETHA  KOWA 


kwe,  ne  tsi  iahte  hariwaierits  niawentaitokenton. 
Otiake  ok  eken  iontonhakwe:  Aonton  ken  ne 
roriwanerahakskon  nahakweni  netho  nahaiere 
'tsini  ioriwanehrakwat?  Iah  kati  sahotikonhrat 
'tekenhne  ne  aoriwake.  Sekon  kati  sahonwenhase 
ne  teharonwekonne :  Oh  nise  nisarihoten  ne  rao- 
riwake  ne  t ehiaronw eks ion  ?  Tontahariwasera- 
ko:  Rotokense.  Nok  tenhnon  wahontennowente 
ne  Si'taehronon  ne  raoriwake  tsi  (teharonwekonne, 
nok  itsi  ne  sahaiatait  nonwa  shaken,  tsinidore  iasa- 
kotihnonke  ne  ronwaienha  nonwa  'shakenhakwe. 
Wasakotiriwanontonse  kati,  wahoniron :  Ne  ken 
kenhiken  hetsiseniienha,  nene  tsiaton  ok  sateha- 
ronwekon  sahennakerate  ?  Oh  kati  niawenhon 
tsi  nonwa  shaken?  Tontahiatati  ne  ronwaienha, 
wahniron :  Ionkiaterientare  tsi  neh  sakeniienha, 
nok  itsi  ok  sateharonwekon  sahennakerate.  Ken 
kaien  oh  niawenhon  tsi  nonwa  shaken,  iahte  ion- 
kiaterientare ;  nok  oni  onka  iateshoronweksion, 
iah  nii  nennee  teionkiaterientare ;  raonha  hetsi- 
sewariwanontons :  onen  eso  tehaoseriiakon,  ra- 
onha  thatrori  ne  nakwa  raonha  raoriwake.  Ne 
waonni  etho  nahniiiere  ne  ronwaienha  tsi  tahia- 
tati,  ne  tsi  sakotitsaniskwe  ne  iSitaehronon ;  onen 
se  tsi  rotiriwisonhonne  ne  Sitaehronon,  tokat 
onka  eniairon  ne  raoriwake :  tokenske  neh  ne 
ken  Kristos,  ok  sa  ok  ensesakotiiiatinekenwe  tsi 
ionterennaientakwa.  Ne  aoriwa  wahniron  ne 
ronwaienha:  Aseken  iatekaieri  tsina  tehaoseri- 
iakon,  raonha  hetsisewariwanontons.  Ionsahon- 
wennonke  kati,  ne  tekenihaton,  ne  ronkwe  teha- 
ronwekonne,  nok  wahonwenhase :  Tetsenonwe- 
raton  ne  Niiio.  lonkwaterientare  nii  tsi  roriwa- 
nerahakskon  ne  thohiken  ronkwe.  Nok  tontasa- 
kawenhase,  wahenron :  Iah  nii  tewakaterientare 
nahoriwanerahakskon ;  tsioriwat  ki  tenhnon  wa- 


KAlERllIATON  SIOIAIAKSERA 


459 


kaiterientare,  ne  tsi  tekeronwekonne,  nok  nonwa 
wakken.  Tontahonwariwanontonse  :  Oh  kati 
nihiaieren  ?  Oh  niiiot  '<tsi  itehiaronweksion  ?  Tonta- 
henron :  Onen  se  kwahrori,  nok  sewatonte ;  naho- 
ten  sekon  isewehre  naiakwatonteke  ?  Katon  ken 
nise  oni  isewehre  aiakwaifciaitaren  ne  raotiohkwa- 
ke  ?  Kariwaksenskwe  okon  tontahonwenhase, 
tontahoniron :  Ise  niha  tsiatarak  ne  raotiohkwa- 
ke;  ii  tenhnon  nene  Mois  raotiohkwake  iakwaia- 
tare.  Ionkwaterientare  tsi  Niio  rowennarahon 
ne  Mois;  nok  ne  ken  kaien  iahite  ionkwaterien- 
tare  ka  nithawenon.  Tontahatati  ne  ronkwe,  wa- 
henron :  Ionehrakwat  wahi  tsi  iahfce  sewaterien- 
tare  ka  nithawenon,  raonha  se  tenhnon  teshake- 
ronweksion.  Ionkwaterientare  wahi  tsi  iahte 
sakotahonsatatis  ne  Niio  niakoriwanerahakskon ; 
nok  tenhnon  ne  rosennaiens  ne  Niio,  rowen- 
naierits  oni,  neh  rowennarakwa.  Tsinahe  tsi 
ionwentsiate  iah  nonwenton  teiakohronken  ne 
ronkwe  tasakoronweksion  nok  sateieronwekon 
nonkwe  saonton.  Niah  kaiti  ne  Rawenniioke 
taontahawenon  ne  kenh,  iah  ki  othenon  tahari- 
wakweni  neh  nahaiere.  Tontahonwawennawe- 
ron,  wahoniron :  Tsiatakwekon  kariwanerahak- 
serakon  onkwe  satonhon,  nok  isehre  akherihon- 
nien?  Atste  kati  tontahonwaiatonti.  Wahariwah- 
ronke  Iesos  tsi  afcste  tethonwaiatontion ;  kawen- 
niio  kati  sahoiatatsenri,  wahawenhase  :  Tiseh- 
takon  ken  nise  raonhake  ne  Niio  Roienha?  Ton- 
tahenron  ne  ronkwe:  Onka  neneh,  Sewenniio, 
naontakehtake  raonhake?  Tontahenron  ne  Iesos : 
Wahetsken  wahi,  nok  neh  nonwa  tesenihtare,  ne 
akwa  raonha.  Tahenron  ne  ronkwe:  Tewakeh- 
takon,  Sewenniio.  Nok  wahatiskwentaren,  wa- 
howenniioste. 


460 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


Okaristiahne. 

Ruk,  VII,  11-16. 

Ethone  eh  ware  Iesos  tsi  tkanataiien  Naim  kon- 
waiats,  ronne  ne  <raotiohkwa  nok  kentiohkowanen 
nonkwe:  Onen  toha  tsi  iaharawe  tsi  kannhoka- 
ronte  nehnon  tkanataien,  ontieren  ok  taiehawi.  ne 
ronkwe  kenha,  ioterehontskon  sne  roien  kenha,  ne 
ok  omi  enskat  iowiraientakwe ;  kentiohkowanen 
hehnon  tienakere  konwahriskontonhatie.  Tsiniiot 
tsi  wahatkahto  ne  Rawenniio,  wahaitenikonhran- 
hetskate  tsinahentenre,  wahrenhase,  wahenron : 
Tosa  satstaren.  Nok  akta  niahare,  ken  oni  nia- 
haiere  tsi  ierontotseraratie.  Nok  wathatitane  ne 
ratirontotserenhawi.  Nok  wahenron :  Seneken- 
teron,  ii  wakonhrori,  satketstko.  Tahatketsko  ki 
ne  rawenheionne,  nok  tahatasawen  wahatati.  Nok 
(ne  Iesos)  sahawiron  ne  ronistenha.  Akwekon 
kati  ok  taiontonneke ;  nok  tehonwanonweraton- 
nionskwe  ne  Rawenniiio,  iontonhakwe :  Oriwiio 
tsi  rotokense  kowa  nahoketote  nonkwentiohkwa- 
kon,  nok  wasakotkensera  ne  Niio  ne  raotiohkwa. 


Ronwaiatanentaktonne. 

San,  XI,  1-45. 

Ethone  saiatat  rononwaktanihakwe,  Rasar  ron- 
waiatskwe,  Bethani  nonwe  thanakerekwe,  tsi  tio- 
natenatakwenrare  ne  Wari  nok  Wartha,  kiaten- 
nosenha.  Ne  sakaiaitat  Wari  ne  wenhienakhon 
wenhienanoron  raokhakwe  ne  Rawenniio,  nok  ok 
ne  aononkwis  tsiorakewatonne  ne  rasitake;  nok 
aonha  hiatenno'senha  ne  Rasar  rononwaktaniha- 


KAl&RltiATON  SIOIAIAKSERA 


461 


>kwe.  latiateriwaniete  kati  me  rontennosenha  tsi 
i-tres  (Iesos)  nahonwahroriana,  naiairon :  Se- 
wenniio,  'rononwaktani  n’hetsenoronkwa.  Saha- 
riwahronke  ne  Iesos,  wasakawenhase,  wahenron : 
lah  ki  neneh  teiakoriohtha  neh .  nikannroten,  ne 
ok  itenhnon  ne  Niio  rao-sennaientak  aoriwake,  eh 
naontawe  nahonwasennowanate  ne  Niio  Roienha. 
Sakonoronkwakwe  wahi  Iesos  ne  Wartha  nok  ne 
kiatatekenha  Wari,  oni  ne  Rasar.  Kawenniio 
kati  wahahronke  tsi  rononwaktani,  sekon  tewen- 
niserake  watoken  shenterontakwe.  Ethone  onen 
wasakawenhase  ne  raotiohkwa :  Ietsitewet  Si- 
taehrononke.  Tahoniron  ne  raotiohkwa :  Takwa- 
wenniio,  onwarh  iesaiatisakhonhatieskwe  ne  Si- 
taehronon  naiesanenhioiake,  onen  kati  ok  are  eh 
iensese?  Tontahenron  ne  Iesos :  Iah  ken  tekeni 
iawenre  tekawistaheks  ne  sewenniserat  ?  Onka 
entiekehne  enhahteniti,  iahtahositiake,  aseken  te- 
hakanere  tsi  tei-oswathe  tsi  ion wentsiate ;  nok 
tokat  asonthenne  ahahtenti,  enhositiake,  aseken 
iahta  teioswathe  raonhakon.  Etho  nahaiere,  nok 
wasakohrori,  wahenron :  Rotas  nonkwatenro 
Rasar;  nok  etho  wake  naonsahiiete.  Wahoni- 
ron  ne  raotiohkwa :  Sewenniio,  tokat  rotas,  en- 
shaton.  Neh  se  rentonhakwe  Iesos  ne  tsi  rawen- 
heion ;  ok  ne  rononha  ronnehrakwe,  ne  ken  wa- 
henton  noserenta  tsi  iakotas  nonkwe.  Ethone 
kati  akwah  wasakohrori  ne  Iesos,  iahte  sesako- 
riwasetenni,  wahenron  :  Rasar  rawenheion  ;  nok 
wakatsennonni  nise  .s-ewariwake,  tsi  iahtiiekite- 
rontakwe,  etho  naontawe  naontesewehtakonhake. 
Eh  kati  ietewe  tsi  thaiatat.  Ethone  n’Atonwa, 
Didim  ronwanatonkwa,  wasakawenhase  ne  ron- 
tenro,  wahenron :  Eh  niha  ietewe  oni  nii,  ne  sa- 
taetewenheie  ne  raonha.  Iaharawe  kati  ne  Iesos, 
nok  wahatsenri  onen  kaieri  nonta  si  thonwaiata- 


462  TSI  iakaWeNton^ietha  kowa 

ten.  Wisk  iawenre  niwateniententserake  tsina- 
tekiaterekwe  ne  Bethani  tenhnon  ne  Sirisare. 
Nok  'kentiohkowanen  ne  Sitaehronon  etho  ieho- 
tihne  itsi  tkeniteron  ne  Wartha  nok  ne  Wari, 
konwatinikonhrahnirathe,  raoriwake  ne  ronteri- 
nosenkenha.  Akwa  ne  ok  wakariwahronke  ne 
Wartha  tsi  thare  ne  Iesos,  ok  sa  ok  wathotera- 
tana ;  nok  ne  Wari  kanonskon  tekentskwahere. 
Wahawenhase  kati  Waritha  ne  lesos,  wakenron : 
Sewenniio,  kento  ens  aseseke,  iah  naa  tahawen- 
heion  nonkiatennosenkenha.  Nok  ki  tenhnon 
wakaterientare,  ok  oni  nonwa,  tsi  ok  nahoten 
atseneken  ne  Niio,  enthion  ne  Niio.  Tontahen- 
ron  ne  Iesos :  Enshatonnhete  ne  tsiatennosenha. 
Tontakenron  ne  Wartha :  Wakaterientare  tsi 
enshatonnhete,  nonen  entsiontonnhete,  neh  nonen 
ohnaken  tsi  tewenniseronte.  Tontahenron  ne  Ie- 
sos :  Ii  wahi  sekheionnhetha,  ii  oni  kheionnhe- 
tha ;  kaneka  thawehtakwen  iike,  nok  oni  aha- 
wenheion,  enhronnheke :  nok  onka  ki  ok  ne  ia- 
konnhe  nok  tiakawehtakwen  iike,  iah  nonwenton 
tiiaontkontakwe  neniaiheie.  Tisehtakon  ken  ne- 
neh?  Tontakenron :  Tokenske,  Sewenniio,  te- 
wakehtakwen  tsi  ise  Kristos,  Hiaienha  ne  Niio 
ronnhe  onwe,  ne  ken  onwentsiake  tisenonton. 
Waharihokten,  nok  eren  sawete,  otasetonke  saio- 
nonksa  ne  kiatatekenha  Wari,  wal<enron :  Ken 
itres  ne  Rawenniio,  nok  thiennonks.  Akwa  ne 
ok  onhronke,  ok  sa  ok  tontakatane,  nok  tahoia- 
tisakha.  Aseken  arekho  tsi  iehero  Iesos  tsi  tio- 
natakwenrare ;  sekon  eh  ireskwe  tsinon  nateho- 
teratanonne  ne  Wartha.  Ken  kaien  ne  Sitaehro- 
non,  ne  kanonskon  ronataweiatonne  konwani- 
konhrahniratskwe,  tsi  wahontkwahto  tsini  iosno- 
re  tsi  watkatane  ne  Wari,  nok  tsi  iakaiakenne, 
wakonwasere,  nok  wahoniron :  Eh  se  wahe  tsi 


KAIERIHATON  SIOIAIAKSERA 


463 


thaiatait,  watewasenthosere.  Nok  tsi  liaonwe  ne 
Wari  tsi  itres  ne  Iesos,  sahoken  oni,  ontiskwen- 
taren  rasitakta,  nok  wahawenhase,  wakenron : 
Sewenniio,  ken  asiterontake,  iah  se  tahawenheion 
nonkiatennosenkenha.  Ok  ne  Iesos,  tsi  wahaken 
tewasenthos,  oni  ne  Sitaehronon  ronnene  tehon- 
senthos,  wahomikonhrontawete,  nok  wahonikonh- 
rakararen.  Nok  wahenron :  Ka  nonwe  nise- 
waien  ?  Tontahoniron :  Sewenniio,  kats,  nok 
satkahto.  Nolc  wahatstaren  ne  Iesos.  Ne  waonni 
wahoniron  ne  Sitaehronon :  Sewatkahto  tsini 
honoronkwakwe.  Nok  otiake  iontonhakwe :  Ne 
kenhiken,  teshoronweksion  nene  sahennakerate 
teharonwekonne,  iah  kati  onte  ken  tahokwenion 
ne  tosa  ahawenheion  ne  ken  ronkwe?  Sekon 
are  ne  Iesos  sahonikonhrontawete,  eh  warete  tsi 
thaiatat.  Kahrarakonne  notstenrokon,  nok  onen- 
hia  kanontektonne.  Wahenron  ne  Iesos :  Sewa- 
nenhiarako.  Ok  ne  Wartha,  ne  hiatennosenken- 
ha  ne  rawenheion,  wahawenhase,  wakenron :  Se- 
wenniio,  onen  ne  kenh  wa'keras,  aseken  onen 
lcaieri  nonta  eh  si  haiatat.  Tontahenron  ne  Ie- 
sos :  Iah  ken  tekonhrori,  entisehtakonhake,  en- 
saitkahto  tsini  hoiatanehrakwat  ne  Niio?  Waha- 
tinenhiarako  kati.  Nok  ne  Ie.sos  ehneken  iahat- 
kahto,  nok  wahenron :  Rakeni,  tekonnonwera- 
tons  tsi  takwatontati.  Wakaterientarakwe  sane 
tsi  tiotkon  takewennarakwa ;  ne  ki  ne  akoriwake 
ne  ken  ietaraien  tsi  ne  katon,  eh  naontawe  laiori- 
tontate  tsi  ise  teskennhaon.  Nok  sahawennenta- 
ne,  wahatewennaientonwe,  wathohenrete :  Rasar, 
tontatsiakenn.  Iokontatie  tontahaiakenne  ne  ra- 
wenheionne,  tehasitaneren,  tehanensteren  oni, 
kannheks  okonha  ronwanerenstonne,  nok  oniata- 
raa  karhorokton  ne  rakonsake.  Wasakawenhase 
lesos,  wahenron:  Hetsisewanerensi,  nok  tetsise- 


464 


TSI  IAKAWENT ON T IETH A  KOWA 


watka  naonsa'hreseke.  Ne  se  waonni  kentiohko- 
wanen  ne  Sitaehronon,  tesakotinatarenawihne  ne 
Wari  nok  Wartha,  nok  ronatkahtonne  tsi  nahaie- 
re  ne  lesos,  thonehtakwen  raonhake. 


Entakta. 

San,  VIII,  12-20. 

Ethone  wasakotati  lesos  kentiohkowanen  ne 
Sitaehronon,  wahenron :  Ii  akoswathetatsera 
nonwentsiakwekon  ;  nene  raknonteraties,  iah 
asatakon  thires,  o'k  eken  enhoientane  ne  taioswa- 
theke  tsi  ronnhe.  Ethone  wahonwenhase  ne  Fa- 
risien  nihatiiatotens,  wahoniron :  Ok  ise  tisata- 
teriwahnirati ;  iah  kati  teioriwiio  ne  sariwahni- 
ratsera.  Tontahatati  Iesos,.  wahenron  :  Sahetho 
tsi  ok  itikaitateriwahnirati,  oriwiio  naa  nakeriwah- 
niratsera,  aseken  wakaterientare  tsini  tewakenon, 
nok  tsini  iaonkwenonhatie ;  ok  nise  iahte  sewa- 
terientare  kanon  take  nok  kanon  wake.  Tsi  ki 
niorihoten  nowaronk,  neh  nise  tesewaiatoretha, 
nok  nii  iah  onka  tatekheiatoretha ;  nok  ki  sane 
ne  takiatorete,  tkariwaieri  ki  nakiatoretatsera, 
aseken  iah  akonhaa  teken ;  ne  tenhnon  ii,  nok  ne 
Rakeniha  ne  ithakennhaon,  teiakenihase.  Ethoni 
kaieren  tsi  kaiaton  ne  sewaianerensera,  ne  teion- 
kwetake  ne  sakat  aontahiatrori,  oriwiio  iotonhon 
ne  raotiriwahniratsera.  Ii  katateriwahnirati :  nok 
ne  Rakeniha  ne  thakennhaon  rakeriwahnirati  oni 
neneh.  Nok  rontonhakwe :  Ka  nihenteron  ne 
Hianiha  ?  Iesos  tontahariwaserako :  lahte  se- 
waterientare  onka  nii,  iah  oni  ne  Rakeniha;  ase- 
ken  naskwaienteri,  ioriwentaon  atsisewaienteri 
oni  ne  Rakeniha.  Ethonikon  thotati  ne  Iesos, 


WISKHATOJS"  SIOIAIAKSERA 


465 


tsi  iewistarorokstha  nonwe,  ononsatokentike  tsi 
sakoriihonniennihakwe ;  iah  ki  tenhnon  onka  te- 
honwaiena,  ne  tsi  arekho  tehotenniserihewi. 


Niiohne,  Iesos  Raoronhiakensera  awennisera. 
San,  VIII,  46-59* 

Ethone  wasakawenhase  Iesos  ne  Sitaehronon, 
wahenron :  Onka  tsinitsion  aiekweni  naionkeri- 
warho  ne  kariwaneren?  Tokat  oriwiio  tsini 
kwahroris,  ohniiotiieren  tsi  iahta  teskwehtakwa  ? 
Kane'ka  ne  Niioke  thoientakon,  ratahonsatats  ki 
ne  Niio  raowenna.  Ne  kati  aoriwa  nise  iahte 
sewatahonsatats,  aseken  iah  Niioke  tetsisewaien- 
takon.  Tontahontati  ne  Sitaehronon,  wahoniron  : 
lah  ken  naa  tetionkwariwaieriton  tsi  ionkwen, 
Samarihronon  nasiiatoten,  nok  satkonseraien  ? 
Tontahenron  ne  lesos  :  Iahte  wakatkonseraien  : 
rikonnienstha  tenhnon  ne  Rakeniha,  ok  nise  ta- 
kwariwakenhronni.  Iah  nii  tekesaks  nii  akiata- 
nehrakwatsera ;  tihaiatate  neh  ne  ahresake,  nok 
tahaiatorete.  Oriwiiio,  oriwiio  tsi  kwahroris,  ka- 
neka  enhateweienton  nakewenna,  iahtahatkahto 
ne  kenheion  tsinenwe.  Wahoriiron  kati  ne  Si- 
taehronon :  Onen  nonwa  oriwiio  waakionni  tsi 
satkonseraien.  Ahraham  rawenheion,  rotitoken- 
sehakwe  oni ;  ok  ni.se  saton :  Kaneka  enhate- 
weienton  nekewenna,  iahtahaienterhane  ne  ken- 
heion  tsinenwe.  Senha  ken  ise  tsiatanoron  tsi- 
niiot  ne  sakwaniha  Abraham  rawenheion?  roti- 
tokensehakwe  oni  ne  ronenheion  ?  Onka  kati  ne 
ken  nise  satatonnis?  T ontahari waserako  Iesos, 
wahenron :  Tokat  nonwa  ii  akatatiatanehrakwa- 
te,  iah  othenon  teken  nakiatanehrakwatsera ; 


466 


TSI  IAKAWENTONTIETIIA  KOWA 


Rakeniha  ,se  rakiatanehrakwatha,  neh  ne  sewa- 
tons  ii  'Sonkwawenniio  Niio.  lah  se  sane  tetsise- 
waienterehon,  nok  tenhnon  ii  riienteri;  nok  na- 
kiron,  iahte  hiienteri,  aonsonkwaieren,  aonken- 
nowenton.  Riienteri  ki,  kateweientons  oni  ne 
raowenna.  Abraham  hetsisewaniha  rotonnhahe- 
re,  tsinahoskanekon  nahatkahto  nakwennisera ; 
rotkahton,  nok  rotsennonnihon.  Tontahoniron 
Sitaehronon :  Arekho  wisk  tesoserashen,  nok 
hetsken  Abraham?  Tontasakawenhase  lesos : 
Oriwiio,  oriwiio  tsi  kwahroris,  ohenton  sahren- 
nakerate  n’Abraham,  tsi  kenakere.  Ethone  wa- 
thatinenhiakwanion  nahonwaiente ;  nok  tenh- 
non  ne  lesos  wahatatasete,  tontahaiakenne  no- 
nonsatokentike. 


Awententaonke. 

San,  VII,  32-39, 

Ethone  ne  ratiiatakweniios  oni  ne  Farisien  na- 
hatiiatoten,  wasakotinnhane  ne  raotinnhatsera 
nahonwaiena  Iesos.  Nok  ne  lesos  rwasakawen- 
hase,  wahenron :  Sekon  kennikariwesha  entewa- 
kwekon,  nok  etho  sake  tsi  thenteron  ne  tha- 
kennhaon.  Enskwaiatisake,  nok  iahtaskwaiatat- 
senri ;  nok  tsinonwe  nenkiterontake,  iahtaese- 
wakweni  iaesewawe.  Tahontatrorianion  kati  ne 
Sitaehronon,  wahonnironnion :  Ka  onte  niien- 
henre  ne  ken  hiken,  ne  tsi  iahtatsitewaiatatsenri  ? 
Eh  onte  ken  nonkwati  niienhenre,  tsinon  nateia- 
korenion  nonkwe  ienakeronnion,  nasakorihon- 
nien  niate  iakaonwentsiake?  Nahoten  kenton  tsi 
rawen  :  Enskwaiatisake,  nok  iahtaskwaiatatsen- 
ri;  nok  tsinonwe  nenkiterontake,  iahtaesewa- 


WlSKfiATON  SlOlAIAksEllA  467 

kweni  niaesewawe?  Nok  tsi  iakahewe  neh  noh- 
naken  niwenniserate  ne  aonhaa  wenniseranoron 
ne  tsi  wentanorons,  ratakwe  Iesos  ononsatoken- 
tike,  nok  ratewennakwisronskwe,  ratonhakwe : 
Kaneka  roniatathens,  itret  tsi  kiteron,  nok  rahne- 
kihra.  Kaneka  thawehtakon  iike,  tsiniiot  tsi 
waton  noiatonseratokenti,  entkaniatarinekenseron 
ne  raiatakon  ne  kahnekiio  iakaonnhetha.  Ne 
nennee  wahoton  ne  Rotkon  (Roiatatokenti), 
nohnaken  ensakotienhase  tsiniakon  entiakaweh- 
takon  ne  raonhake. 


Ratironhiakehrononke. 

San,  VII,  1-13. 

Ethone  Karirehne  ireskwe  ne  Iesos ;  aseken 
iahte  hanonweskwe  Sitaehrononke  tahatstekafa- 
seke,  ne  tsi  ronwaiatisakskwe  nahonwario.  Onen 
toha  iaonsakahewe  tsini  honentanoronse  ne  Si- 
taehronon,  ratinatonkwa  tsi  iakoteniataroton 
wentanoron.  Wahonwenhase  kati  ne  Iesos  ne 
rontateken  okonha  (i),  wahoniron :  Sasahtenti 
ne  kento,  nok  Sitaehrononke  iahase,  aontiesen- 


(1)  Ne  sakat  aiairon :  Ne  ronrase  okonha,  ne 
sakononkwe.  Iah  tenhnon  tewenton  ne  tehonten- 
nontere  ontatekenha;  aseken  Iesos  raonhatsiwa 
Niio  Roienha,  raonhatsiwa  oni  roienha  ne  Wari, 
iah  nonwenton  tekanakwaienteri.  —  Iawet  ethoni 
hatiweiennotenne  ne  Sitaehronon  aiontatenaton 
ne  ronrase  okonha,  tsi  ki  niieweiennoten  oni  non- 
kwe  onwe:  arens  wahi  tehiatatenatonkwa  ne  hia- 
raseha,  tiatateken,  iah  sane  akwa  tokenske  teken. 


468  TSI  lAKAWENTONTIETHA  3IOWA 

hake  ahontkahto  oni  nennee  ne  sentiohkwa  tsini 
satieranion ;  iah  se  onka  teiakotasetonhaties  tsi 
iakoiotaties,  niienhre  akatotasi ;  tsi  ehnisierha, 
satotasi  ki  tsi  ionkwehne.  Aseken  ne  rontateken 
sonha  iah  oni  nennee  tethonwehtakwenne.  Ton- 
tasakawenhase  ne  lesos,  wahenron :  Arekho  teio 
nakwennisera ;  ok  tenhnon  nise  sewawennisera 
tiotkon  kaweiennentaon.  Iah  nise  taiekweni  non- 
kwe  naietsiswen ;  ok  nii  ionkswens,  aseken  ii  ori- 
wiio  kheionniennis.  tsi  kariwaksen  tsini  iakoieren- 
hatie.  Ise  niha  eh  iaasewe  nonwa  eniakawenta- 
tokentase ;  iah  nii  nonwa  eh  tiiake,  aseken  arek- 
ho  tewakatenniserihewi.  iSahawennentane  ne  wa- 
sakohrori,  ok  ie.henteron  Karirehne.  Ok  tenh- 
non  onen  tsi  ronahtention  ne  rontateken  okonha, 
ethone  ne  raonha  wahahtenti,  eh  warete  ne  tsi 
eniakawentatokentase,  iah  ki  tenhnon  wehne  te- 
kenhatie,  ok  tsiniiot  notasetonke.  Nok  ronwaia- 
tisakskwe  ne  Sitaehronon,  ethone  tsi  iawentato- 
kentonne,  rontonhakwe :  Kah  nires?  Nok  eso 
iakotsarokwatonne  ne  raoriwake  ne  kanenhrakon. 
Otiake  se  iontonhakwe :  Thoriwaieri ;  nok  otia- 
ke  iontonhakwe  :  Iahten,  ok  eken  sakonikonhra- 
tennis  nonkwe  sonha.  lah  sane  onka  wehne 
teiakohtarakwe,  ne  tsi  ron watit san i sk we  ne  Si- 
taehronon. 


Sosehne. 

San,  X,  22-38. 

Ethone  are  sontontanoronne  Sitisarehne  ne 
n’Ononsatokenti  awentawen;  koserake  kenhne. 
Nok  ireskwe  ne  lesos  tsi  waskwennontakwe  no- 
nonsatokenti,  nene  Salomon  raoskwenna  ratina- 


WISKHATON  SIOIAIAKSEKA 


460 


tonkwa.  Eh  kati  wathonwanenhronni  ne  Sitaeh- 
ronon,  nok  wahonwenhase :  To  nenwe  tenskwa- 
terientaren  ?  Tokat  ise  akenhake  ne  Kristos, 
takwahroiri  onen,  akwa  seriwatokenst.  Tontasa- 
kowennaweron  Iesos,  wahenron :  Kwahroris  tsi 
waktare,  nok  iahte  tisewehtakwen  ?  Tsini  katie- 
ranions  raosennakon  ne  Rakeniha,  ne  wakeri- 
wahnirati.  Ne  waonni  iahte  tisewehtakwen,  ne 
tsi  iah  ise  teken  naketsenen  okon  teiotinakaron- 
tonha.  Konhron'kas  naketsenen  nakewenna;  khe- 
ienteris  oni  nii,  nok  nononha  ipnkenonteraties. 
Nok  nii  neh  kheiawis  naiakonnheke  iatekakonte, 
iah  nonwenton  takontkaronni  tfifienwe,  iah  oni 
onka  taionkekwa  tsi  kheienawakon.  Tsi  nahoten 
rakwawi  ne  Rakeniha,  akweikon  iotohetstenni  tsi 
kanakere  ne  kanoron ;  iah  oni  onka  taie'kweni 
nahonwakwa,  ne  rasnonsake  rahawe  ne  Rakeniha. 
Ii  tenhnon  ne  Rakeniha,  akwa  saiatat  ok  neh 
ken,  teiakenihase.  Ethone  ne  Sitaehronon  watha- 
tinenhiakwe  nahonwanenhioiake.  Tontasakowen- 
naweron  lesos,  wahenron :  Iawetowanen  ne  ka- 
riwiiose  kwanatonni,  Rakenihneha  nitionenon ; 
ka  kati  nikaien  aonkstonte  naskwanenhioiake  ? 
Tontahatiriwaserako  ne  Sitaehronon,  wahoniron : 
Iah  ne  tesastonts  nakwanenhiohiake  ne  kari- 
wiio  tsini  saieren,  ne  tenhnon  aoriwa  tsi  hetse- 
sennaiesatha  ne  Rawenniio,  nok  tsi  Niio  sataton- 
nis,  onkwe  se  nasiatoten.  Tontahenron  ne  Iesos : 
Iah  ken  tekaiaton  sewaianereAserake,  ( Rawen - 
niio  rohtare)  waken :  iawet  Niios  nisewaiato- 
tens?  Tokat  nonwa  Niios  iakonatonkwa  ne  ia- 
koraon  Niio  raowenna  (iah  se  sane  taonton  aon- 
sonterisi  ne  kaiatonseratokenti),  senha  kati  ok 
neh  ne  Roniha  roiatatokentistpn,  nok  thonnhaon 
nonwentsiake,  hetsiseweninis,  sewatons  :  Satiesa- 
tha  ne  Niio  raosenna,  ne  tsi  waken  :  Niio  Ra- 


470  TSt  IAKAWENTONiTfctfHA  itOWA 

kienha?  Tokat  iah  Rakeniha  tehoriwa  sonha  tsi- 
ni  wakierenhatie,  takwennowentak  ki  wahi.  Tokat 
tenhnon  neh  niwakierenhatie,  nok  iahtaontas- 
kwehtakwane  nii,  tasewehtak  niha  neh  nikaweien- 
noten ;  eh  naontawe  aesewaterientarane,  aontese- 
wehtakonhake  oni  tsi  ne  Rakeniha  iike  renteron, 
nok  tsi  nii  raonhake  ne  Rakeniha  kiteron. 


Okaristiahne. 

Ruk,  VII,  36-50. 

Ethone  'Saiatat  ne  Farisien  nahaiatoten  waho- 
honkaron  ne  Iesos  oseronni  tahiatskahon.  Iaha- 
taweiate  kati  tsi  rononsote  ne  Farisien,  nok  wa- 
hatekwaren.  Eh  oni  nonwe  kanatakon  kanake- 
rekwe  skaiatat  ne  tsiothonwisen,  ioriwanerahaks- 
kon  neneh;  saotokense  tsi  iahotekwahere  rao- 
nonskon  ne  Farisien,  ta'katsetenhawi  ne  wenhie- 
nanoron,  wenhienakhon  ikare;  ohnaken  nonkwa- 
ti  watkatane  rasitaikta,  nok  neh  naokaseri  waho- 
sitoharete,  ok  naononkwis  tetkarakewatakwe,  te- 
kanoronikwanionskwe  oni  rasitake,  nok  ne  wen- 
hieniio  skarhostakwe.  Sahatkahto  ne  Farisien, 
ne  rohonkarawihne  Iesos,  wahenron  ne  raoni- 
konhrakon :  Ne  kenh  ahotokenseheke,  oriwiio 
ki  ahoterientarake  onka,  oh  oni  niionkwetoten, 
ne  kenh  tsiothonwisen  rotentoriatha ;  neh  se 
wahi  ioriwanerahakskon.  Nok  ne  Iesos  tahatati, 
wahawenhase,  wahenron :  Simon,  wakeriwaien 
othenon  akonhrori.  Nok  tahenron :  Sewenniio, 
satrori.  Sahenron  ne  Iesos :  Saiatat  ne  rowis- 
takatekwe  tehnihase  sakokarotanihne :  saiatat 
wisk  tewenniawe  nikakwenistake  rotkarotakwe, 
nok  saiatat  wisk  niwashen.  Nok  tenhnon  tetsia- 


WISKHATON  SIOIAIAKSERA 


471 


ron  iah  othenon  tehotiientakwe  nahnikariakte ; 
tetsiaron  kati  wasakaon.  Ka  kati  nikaien  ne  teh- 
nihase  senha  enhonoronkwake?  Tontahatati  Si- 
mon,  wahenron :  Kanekhere  neh  neso  rowi.  Ton- 
tahenron  ne  lesos :  Tasierite  tsi  watesiatorete. 
Ethone  ken  nahatierate  tsinonkati  kenteron  ne 
tsiothonwisen,  noik  wahawenhase  ne  Simon :  Is- 
kens  wahi  ne  kenhiken  tsiothonwisen  ?  Sanons- 
kon  wakataweiaton,  iahte  skehnekarani  naonkwa- 
rasitohareton  ;  ok  tenhnon  naonha  aokaseri 
wakasitanawentakwa,  nok  aononkwis  skarakewa- 
tha.  Iahta  teskenoronkwanion  ;  ok  naonha  tsi- 
nahe  tiotaweiaton,  iahte  iotorisen  tsi  tekanoron- 
kwaniontons  ne  kasitake.  Iahte  sarhoston  ne 
kenhie  ne  kenontsine;  ok  naonha  neh  \nakwa 
wenhienakhon  wakasitarhoston.  Ne  aoriwa  wa- 
konhrori,  tsi  sonterakewe  naoriwanerahaksera, 
sahetho  eso  ioriwaneren,  aseken  eso  tsi  wakanon- 
wene.  Onka  tenhnon  ne  tiikenha  tsi  ronwentenre, 
tikenha  tsi  ranonwes.  Ethone  wahrenhase :  Son- 
terakewe  ne  sariwanerahaksera.  Nok  tsinihati 
ne  tehontonts  wahonironnion  raotinikonhrakon : 
Onka  onte  ne  kenh,  nok  oni  ne  kariwaneren  sha- 
rakewas?  Nok  wahrenhase  Iesos  ne  tsiothonwi- 
sen :  Ne  tsi  tisehtakon,  ne  wesaiatatako ;  was 
kati,  nok  skennen  tasennontonnion. 


Ronwaiatanentaktonne. 

San,  XI,  47-54. 

Ethone  wahatitsironni  ne  ratitsihenstakweni- 
ios,  oni  ne  Farisien  nahatiiatotens,  nok  wahoni- 
ron :  Oh  nitewatierha,  aseken  ne  kenh  ronkwe 
eso  tsini  hatieranions  ne  ioriwanerakwatenions? 


472  '  TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 

Tokat  aetewerheke  raweronhatie,  akwekon  ok 
enthoriwehtakwe ;  pok  enthonne  ne  Romronon, 
enionkionwentsiakwa,  nok  enionkiatahtonte.  Saia- 
tat  kati  tsinihati,  Kaif  ronwaiatskwe,  neh  ratsi- 
henstowanenne  neh  tsi  kahawi  tsi  ioseratatie, 
wasakawenhase,  wahenron :  Iah  othenon  tese- 
wanikonhraientas,  iah  oni  tatesewaiatoretha  tsi 
ne  isewatsennonniatakwa  ne  saiatat  ok  ahrenheie 
ne  kanenhrakwekon  akoriwake,  ne  tosa  aiontka- 
ronni  nakotiohkwakwekon.  Iah  se  raonha  teho- 
tennikonhra  tsi  ne  rawen ;  ne  tenhnon  ne  tsi 
ratsihenstatsi  kowa  kenhne  nethone  ioserate,  ta- 
honenne  tahatrori  tsi  sakawenheiasere  lesos  neh 
tienakere,  iah  oni  ne  ok  teken  ne  neh  tienakere, 
ne  ki  oni  nenskatne  asakoiataroroke  ne  Niio  sa- 
koien  okonha,  nokti  iateiakorenihonne.  Ethoiie 
kati  wenniserate  tiotasawe  ne  ok  tishonnonton- 
nionkwa  nahonwario.  Ne  waonni  ne  Iesos  iah 
onen  akwah  tsi  ionkwehne  tateshatstekafaskwe 
ne  Sitaehrononke ;  heren  kati  sarete,  karhakta 
tienakerekwe,  Efrem  konwaiats  tsi  thotinataien- 
takwe,  eh  kati  wahontien  Iesos  nok  raotiohkwa 


Entakta. 

San,  XII,  10-36. 

Ethone  ne  ratitsihenstakweniios  roneron,  asa- 
kwario  oni  neneh  ne  Rasar,  ne  tsi  eso  ne  Sitaeh- 
ronon,  raonha  raoriwake  sesakotiiatontieskwe, 
nok  Iesos  ir onw a ton tatihakw e.  Tsi  waorhene  ia- 
kotiohkowanen,  tiakawenontonne  naiakawenta- 
tokentase  ne  tsi  wentanoronsere,  waeriwahronke 
tsi  thare  Iesos  Sirisarehne,  wahatikwiriake  ne 
teioteneratakwenonni,  nok  ontenenhrahtenti  wa- 


WISKHATON  SIOIAIAKSERA 


478 


thonwateratana,  rontewennaientonskwe,  ronton- 
hakwe :  Hosanna  (ne  sakat  aiairon:  ratensen- 
ni),  ronwasennaien  ne  thare  raosennakon  ne  Ra- 
wenniio,  ronwanontiio  Israerfonon.  Nok  ne  le- 
sos  wahanaskwatsenrii  tewahontes  owira,  neh 
wahosaten,  tsi  ki  niiot  tsi  kaiaton :  Tosa  sahte- 
ron,  Sion  saienha ;  onen  thare  ne  hianontiio, 
tewahontes  owira  tahose.  lah  nethone  tehotini- 
konhraientaon  ne  raotiohkwa  |si  naawen ;  tsi  ok 
niiore  nonen  iahonwasennowanate  Iesos,  onen  sa- 
honnehiarane  tsi  raonha  raoriwake  tsi  ehniiot  tsi 
kaiatonne,  nok  oni  tsi  akwa  neh  .tsinahatiiere  tsini 
honwaierasehne.  Ronwariwahniratihakwe  tsini 
kentiohkwa  ratikwekonne  satontahononkse  ne 
Rasar  tsi  thaiatatakwe,  nok  sorisah raonnhete  tsi 
rawenheionne.  Ne  oni  aoriwa  ken tiohkowan en 
tahonwateratana,  aseken  iakoh ronkan ion  tsi  eh 
nihoierenne  ne  ioriwanehrakwat  kowa.  Wathon- 
tatrorianion  kati  ne  Pariisien  nahatiiatotens,  wa- 
honiron :  Sewatkahtos  wahi  tsi  iah  othenon  te- 
tewatkwenies  ?  onen  are  ken  kaien  nonkwe  okon 
ronwanonteraties.  Tsiniakon  iakohne,  ronwasen- 
naiennire  ne  Niio  neh  nonwe  tsi  wentanoronse- 
re,-  ratiiatarakwe  otiake  ne  akte  nithonenonhne. 
Neh  kati  wahonwaiatorenne  ne  Pirip  Karirehne- 
ronon,  Rethsaida  kanatakon  nithohtentionne ;  nok 
wahonwaneken,  wahoniron  :  Rawension,  ia- 
kwaskaneks  asakwaken  ne  lesos.  Sarawe  Pirip, 
’Antre  sahohrori ;  nok  n’Antre  tenhnon  Pirip 
ionsahonwahrori  ne  Iesos :  Tontasa'kowennawe- 
ron  kati  Iesos,  wahenron :  Onen  iakahewe  na- 
hatsennowanate  ne  Onkwe  Ronwaienha.  Oriwi- 
io,  oriwiio  tsi  kwahroris,  tokat  iahtenkenheion- 
sere  nonatsia  kanen  nonwentsiokon  iosenhon,  ok 
aonhaa  tenskenhake ;  nok  tokat  enkenheie,  eso 
ki  enskanenhontane.  Onka  ranoronkwa  tsi  ironn- 


474 


TSl  iAKAWENTONTIETHA  TvOWA 


he,  enhohtonse  tsi  ronnhe;  ok  ne  raswens  tsi 
ronnhe  ne  kento  onwentsdake,  ratatiennis  nah- 
ronnheke  iatekakonte.  Onka  rakeriwawase,  rak- 
nonteratie  ki ;  nok  kanon  nenkeseke,  etho  oni 
nonwe  enhreseke  nakennhatsera.  Onka  enhak- 
seronnienniheke,  enhoiatanoronste  ne  Rakeniha. 
Onen  nonwa  ioronhiaken  nakenikonhra.  Oh  onte 
nahoten  enkiron?  Rakeni,  askiatanonstate  neh 
tsi  wakatenniserihewire,  neh  se  sane  tewakenien- 
ton  tsi  ken  tewakenon.  Rakeni,  tsennowanat  ne 
sasenna.  Ok  sa  ok  ikaronhiake  nontawe  nowen- 
na,  waton :  Onen  wakatatsennowanaton,  nok 
sekon  enskatatsennowanate.  Tsiniakon  iekennia- 
takwe,  nok  iakotonte  tsi  naawen,  waironnion : 
Wakawere  pnte  wahi.  Nok  otiake  iontonhakwe : 
Raronhiakehronon  wahowennarane.  Tontahatati 
Iesos,  wahenron :  lah  ii  akeriwake  teken  tiawe- 
nonton  nowennatokenti,  ise  tenhnon  sewariwake. 
Onen  ieiohe  takonwaiatorete  nonwentsia;  onen 
atste  enskonwatekwate  ne  konwakowanen  non- 
wentsiake.  Nok  nii  nonen  ehneken  enionkiata- 
karatate,  akwekon  entkatatiatatihenthose ;  ne  ren- 
tonhakwe  tsini  wenheiontoten  enhrenheiate.  Nok 
tontahawenhase  nonkwe  sonha :  IonkwahroTi  ne 
kaianerensera  (kaiatonseratokenti)  tsi  iatekakon- 
te  ronnhe  ne  Kristos ;  oh  kati  niiotiieren  tsi  sa- 
ton :  Ioteriwison  tsi  ehneken  enhonwaiatakarar 
tate  n’Onkwe  Ronwaienha?  Onka  kati  ne  kenh 
n’Onkwe  Ronwaienha?  Tontasakawenhase  ne 
Iesos,  wahenron :  Sekon  kennikariwesha  tese- 
waswatheha.  Sewesek  kati,  sekon  ok  natesewas- 
wathe,  tosa  aesewaiatannhake  ne  teitokaras ;  ase- 
ken  nasatakon  iiens  iahte  iakoterientare  ka  nieia- 
kawenonhatie.  Kawenniiio  tesewaswathetserajen, 
tisewehtakonhak  tsi  teioswathe,  netho  naontawe 
sewaienha  akenhake  ne  teioswathe.  Ehnikon  ta- 
hatati  Iesos;  nok  eren  sarete,  wasakohniakense. 


IOIAIAKSERATOKENTIKE 


475 


Niiohne  tsi  Iontatenenton. 

Watio,  XXI,  1-9. 

Ethone  kanatakta  tsi  iahonnewe  ne  Sirisare, 
lesos  tenh-non  ne  ratikwekonne,  iathatitane  tsi 
tkanataien  Bethfage,  tsi  iononte  Orif  konwaiats ; 
ethone  Iesos  iasakotori  tebnihase  ne  raotiohkwa, 
wahenron :  Eh  iahasene  ken  ok  etho  tkanataien, 
teiotenatokenton  tsi  seniteron,  ok  sa  ok  ense- 
nitsenri  tewahontes  hiatatienha  hiasharonte;  ie- 
tsinerensi,  nok  ka  ietsiiatenhaf  tsi  kitero-n ;  nok 
tokat  onka  ki  ok  othenon  eniairon,  enseniron  tsi 
Rawenniio  neh  tehotonwentsioni,  nok  akwa  ok 
sa  ok  entkonwanatkawe.  Oriwakwekon  eh  naa- 
w-enne,  ne  iakaierike  tsini  hoieren  ne  rotokense- 
hakwe,  tsi  rawen :  Ietsihro-ri  ne  Sion  oienha : 
Ken  thare  tsi  tsiteron  ne  hianontiio,  ronikonh- 
riio,  roshe,  ronitskwaratie  tewahontes  nok  ne 
roienha  ne  tewahontes  ne  iohrienakehte.  Wa- 
.  hia-htenti  kati  ne  tehnihase,  nok  etho  nahniiere 
tsini  sakonnhaonne  ne  Iesos.  Tasakotiiatenha  ne 
tewahontes  oni  ne  roienha,  raonatiatawit  sonha 
wasakotirase,  nok  eh  tahonwentskwaren.  lotioh- 
kwatsanit  wahatitskaron  nohahakeson  raonatse- 
ronniat :  nok  otiake  ratinnhatiakhonskwe  tsi 
karontoton,  nok  ohahake  tehonreniatakwe.  Eh 
oni  niiot  ne  iakotiohkowanenhatie  iehenteskwe 
nok  oni  ne  nohnaken  thonwanonteratieskwe,  ion- 
tewennaientonnionskwe  oni  nennee,  iontonnions- 
kwe:  Ho'sanna  ( ne  sakat  aiairon:  ratensenni) 
ne  Tafit  roienha!  ronwasennaien  ne  thare  rao- 
sennakon  ne  Rawenniio. 


476 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


Tsini  hoiatawenhon  Iesos  sahonwaiesatanion. 

Tsini  hoiaton  Watio,  XXVI,  XXVTI. 

Ethone  wasakawenhase  Iesos  ne  raotiohkwa, 
wahenron :  Sewaterientare  tsi  tesewenniserake 
ok,  onen  ienskahewe  ne  wentanoron  Paska,  nok 
enhonwatewentete  n’Onkwe  ronwaienha  ne  ta- 
honwaientannharen.  Ethone  wahontkennisa  ra- 
titsihenstakweniios  oni  ne  rotiksten  okonha,  rao  - 
nonskon  ne  ronwakowanen  ne  ratitsihenstatsi, 
Kaif  ronwaiatskwe ;  nok  neh  wahatitsienhaien- 
takwe  ka  naontahatiierate  tsi  ahonwaiena  Iesos 
nok  ahonwario.  Nok  tenhnon  rontonhakwe : 
Tosa  ki  tsini  wentanoron  akenhake,  onwa  sotsi 
enkariwanakerate  kanenrakon.  Ethone,  Bethani 
tsi  itres  Iesos,  raononskon  ne  Simon  rotstawis, 
eh  onwe  tsi  renteron  skaiatat  ne  tsiothonwisen 
katsetenhawi,  titewenhienahere  nakwa  wenhie- 
nakhon,  wenhienanoron  oni,  nok  ranontsine  wa- 
howerontase  tsi  rotekwahere.  Sahontkahto  ne 
raotiohkwa,  iahotinehrako,  wahoniron :  Nahoten 
kasta  enwaton  nikon  wakaiesha?  Eso  se  naa  ia- 
taionenon  naontenhninonke,  nok  iakotent  aionta- 
titenraton.  Thoterientare  lesos  (tsini  hotini- 
konhroten),  wasakawenhase  kati,  wahenron : 
Ohniiotiieren  tsi  sewariwastani  ne  kenli  tsiothon- 
wisen?  Kariwiio  se  tsinonkwatierase.  Aseken 
tiotkon  sewakwekonhaties  ne  iakotent,  ii  tenh- 
non  iah  tiotkon  taetewakwekon.  Tsi  onkwen- 
hienarho  ne  kiatake  ne  wenhienanoron,  ioriwaie- 
riton  naonkiatata.  Oriwiio,  oriwiio  tsi  kwahro- 
ris,  ka  ok  nonwe  tsi  onwentsiakwekon  tenionre- 
niate  ne  kenh  kariwiio,  enwatroriheke  oni  tsina- 
kaiere  ne  kenh,  naonsakonwehiarakwennitake. 
Ethone  saiatat  ne  tekenj  iawenre  liihati,  Sitas 


IOIAIAKSERATOKENTIKE 


477 


Iskariot  ronwanatonkwakwe,  iahahtenti,  sakoia- 
tisakha  ne  ratitsihenstakweniios;  nok  wasaka- 
wenhase,  wahenron :  To  naskwakariakse,  na- 
kwatsiakwarisien  ?  Wahonteriwisa  kati  ahon- 
hion  ashen  nikawistashen.  Nok  ethone  tiotasawe 
raterientisakskwe  asakowenniioste  tsi  ronnhe. 
Nene  sontontenniseratierente  tsini  ienataraks  ne 
iahte  watienkwaton,  wahonwaiatorenne  ne  Iesos 
ne  Ratikwekonne,  wahoniron :  Kanonni  senon- 
wes  niakwaseronniana  atenniotatseratokenti,  ne 
(nonwa  wentanoron)  Pa.ska  aowenk?  Tasaka- 
wenhase  Iesos,  wahenron :  Eh  iahasewe  kanata- 
kon,  saiatat  ne  ronkwe  tsi  thenteron,  entsisewah- 
rori,  ensewenron  :  Raton  ne  Rawenniio  :  Onen 
toha  iakaierine  nakwiennisera ;  ise  kati  sanonskon 
nonwa  teniakwatskahon  nakitiohkwa  natennio- 
tiatseratokenti  Paska  aowenk.  Eh  kati  nahatiiere 
ne  raotiohkwa  tsini  sakonnhaon  Iesos,  nok  wa- 
hatiseronni  nahontennioten  ne  Paska.  Tsaoka- 
rawe  wahatekwaren  lesos,  wathontonte  ne  tekeni 
iawenre  Ratikwekonme.  Nok  tsi  tehonatskahon- 
hatie,  wasakawenhase  lesos,  wahenron :  Akwa 
tokenske  tsi  kwahroris,  saiatat  tsinitsion  enhak- 
watewentete.  Wahotinikonhraksen  nakwa,  nok 
sahatiiatatson  tahontasawen  wahonwariwanon- 
tonse,  ronton :  Ii  kati  ken  Sewenniio?  Tonta- 
henron :  Ne  nonwa  kenni  iakeniierha  ne  ken 
watentaraien,  neh  rakwatewentetane.  Nok  sane 
n’Onkwe  ronwaienha  shahtentionhe,  tsini  kaia- 
ton  ne  raoriwake;  rotentasare  tenhnon  ne  ron- 
kwe  nenhotewentete  n’Onkwe  rqnwaienha !  Sen- 
ha  aioianerenhon  ne  tosa  ahonakeraton  neh  ron- 
kwe.  Tahatati  ne  Sitas  ne  rotenhninon,  wahen- 
ron :  Ii  onte  ken,  Sewenniio?  Tahenron  ne 
lesos :  Ne  taseriwaierite.  Sekon  ronatekwara- 
kwe,  wathanatarakwe  he  lesos,  wathaterennaien 


478 


TSI  IAKAWENTONTIETIIA  KOWA 


hase  ne  kanatarok,  wathaiake,  nok  wasakaon  ne 
ratikwekonne,  tenhnon  wahenron  :  Tesewak  nok 
isewak :  KEN  IKEN  NE  KIERONKE-  Nok 
oni  wathatsetakwe,  wathononweraton  ne  Rawen- 
niio,  nok  wasakaon,  wahenron :  Sewakwekon 
neh  sewahnekihra :  KEN  SE  IKEN  AKENEK- 
WENSA,  aonekwensa  noianerenserase,  ne  eso 
akoriwake  eniotenekwensarise,  naonsonterake- 
wate  nakoiriwaneirahaksera.  Ne  tenhnon  wa- 
kwahrori,  iah  onen  taonsaknekihra  neh  ne  kenh 
onenhare  aoik,  tsiniiore  ienwatenniserihewe  neh 
ase  entsitewahnekihra  raonakeratserakon  ne  Ra- 
keniha.  Tahatirennote  norennatokenti,  tsi  tio- 
nonte  Orif  iahonnete.  Ethone  wasakawenhase 
Iesos,  wahenron :  Onka  ken  wasontate  sewak- 
wekon  ensewatatenikonhrotako  nii  akeriwake. 
Aseken  waton  tsi  kaiaton :  Enhikonreke  ne  ra- 
nonnha,  nok  okta  tenkonreni  ne  raotsenen  okon 
teiotinatakarontonha.  Nok  tenhnon  nonen  ense- 
wakatonnheton,  enkwahentete  Karirehne  niien- 
henke.  Tahatati  ne  Tier,  tahenron :  Ok  oni  nak- 
wekon  ahontatenikonhrotakwaseke  nise  sariwa- 
ke,  iah  ki  nii  nonwenton  takatatenikonhrotakwa- 
te.  Tontahenron  ne  Iesos :  Akwa  oriwiio  wa- 
konhrori,  tsi  onwa  ken  wasontate  arekho  taten- 
iotatike  ne  kitkit,  nok  ashen  tenskwatonnhiiase. 
Tontahenron  ne  Tier:  Ok  onte  oni  ne  tenwa- 
tonwentsiowe  ne  isa'taeteniheie,  iah  nonwenton 
takonhiatonnhiiase.  Akwekon  ok  eh  nahatiiere 
ne  ratikwekonne.  Ethone  wahonnete  Iesos,  oni 
ne  rononha,  afenhenrakon  Gethsemani  konwana- 
tonkwa ;  nok  wasakawenhase  ne  ratikwekonne, 
wahenron :  Ken  sewatien,  niare  isinonni  iake, 

nakaterennaien.  Iasakoiatenhawe  ne  Tier,  nok 
tehnihasc  ne  Zebede  sakqien  okonha;  onen  ton- 
tasawen  wahon ikon h r aksen ?  oni  wahariasanon- 


IOIAIAKSERATOKENTIItE 


479 


wake.  Ethone  onen  wasakohrori,  wahenron : 
Skanorons  aonkeriohte  tsini  wakenikonhranon- 
waks;  “ken  kati  sewenterontak  nok  tewatiewa- 
ten.  Nok  isinonha  niionshare,  watharakwenta- 
rane,  wahaterennaien,  wahenron :  Rakeni,  aon- 
tonseke,  heren  aontkwite  tsi  kiteron  ne  ken 
katse  ( i )  ;  ok  sane  (neh  tsini  wakiatawensere) 
tosa  tsini  kenonwes  nii,  ise  ki  tsini  senonwes  eh- 
niiohtonhak.  Nok  eh  natontare  tsi  ratiteron  ne 
ratikwekonne  (ashen  nihati),  nok  wahatsenri  tsi 
rotitas;  wahawenhase  kati  ne  Tier:  Etho  ken 
niiot,  iahte  sewakwenion  enskat  aiowistaheke 
ertskatne  aetewatiewatake  ?  Sewatiewaten  nok 
sewaterennaien,  ne  tosa  aesewasenni  ne  iakoni- 
kdnhrotakwatha.  Aseken  kasnore  nonikonhra, 
nok  ioiatakenheion  nowaronk.  Sahahtenti  sekon 
tekenihaton,  nok  wahaterennaien,  raton :  Rakeni, 
niahtaohtonsere  nonwa  neren  naontohetste  ne  ken 
katse  n iahtaknekihr ane,  eh  ki  niiawenn  tsi  nalio- 
ten  isehre.  Eh  are  natofitare,  nok  wasakoiatat- 
senri  rOtitas  ;  ne  tsi  wahi ,  wathotikahrakstente. 
Sasakotkawe,  nok  sekon  sahatohtarho,  nok  onen 
ne  ashenhaton  nahaterennaien,  ok  ne  'sakawennat 
rawenhatie.  Ethone  onen  tontahatkontakwe  tsi 
ratiteron  ne  ratikwekonne,  nok  wasakawenhase : 
Sewentaf  onen,  nok  sewatorisen ;  onen  ieiohe 
n'Onkwe  ronwaienha  enhonwatewentetase  niako- 
riwanerahakskon.  Tesewatann,  itewe  :  onen 
thare  ne,  rakwatenhninonre.  Sekon  ok  nihohtare, 
eh  wahoketote  ne  Sitas,  ehskat  ne  tekeni  iawenre 
nihati,  •  kentiohkowanen  rotiohkwine,  ronsharen- 
hawinontie,  kannhien  spnha  ratihawanion,  neh  ne 


(i)  Ne  wahenton  ne  ioronhiakenseratsanit  ra- 
ronhiakentane. 


480 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


ratitsihenstakweniios  oni  ne  rotiksten  okonha  neh 
tienakere  sakonatorihatie.  Sakoteniententsera- 
wihne  ne  rotenhninon,  rawenhne:  Neh  ne  ten- 
hinoronkwanion,  ne  raonha  hiken ;  neh  hetsise- 
waiena.  Ok  sa  ok  iathatane  tsi  itrate  Iesos,  wa- 
henron :  Sewenniio,  watkonnonweraton.  Nok 
wathonoronkwanion.  Nok  tahawenhase  Iesos: 
Tiatenro,  wahenron,  nahoten  seniente  tsi  tase? 
Ethone  wahonwatiatontieseron  Iesos,  nok  wahon- 
waiena.  Nok  saiatat  tsini  hotiohkwa  ne  Iesos 
wahatsiakwarisi  tahasharotsiate  ne  raoshare  ko- 
wa,  nok  wahoiente  saiatat  ne  ratsihenstatsi  kowa 
raonnhatsera,  akwa  iahohontiakte.  Ethone  taha- 
wenhase  ne  l€sos :  Saseta  ne  sashare  kowa  tsi- 
nonwe  nionakte ;  aseken  tsiniakon*  enieiena  na- 
share  kowa,  ashare  kowa  eniakoriohte.  Iah  ken 
taonton,  tsi  sennontonnion,  nahineken  ne  Rake- 
niha,  nok  iokontatie  aontahakwatennietase  isi- 
nonkwa  ne  tekeni  iawenre  nikentiohkwake  neron- 
hiakehronon  ?  Oh  kati  naiawen  naiotiwennaie- 
rine  tsini  kaiatonnion,  ne  se  kontroris  tsi  ioteri- 
wison  eh  naiawenne?  Ethone  wasakawenhase 
Iesos  kentiohkowanen  ne  ietaraien,  wahenron : 
Tsiniiot  ne  ranenskwas  hetsisewaseronhatie, 
ashare,  kannhien  oni  sewahawinontie  tsi  takwa- 
ienasere ;  niate  wenniserake  kitskwarakwe  tsi 
sewenteron,  ononsatokentike  kwarihonnienniha- 
kwe,  nok  iahte  skwaiena.  Akwekon  etho  naa- 
wenseron,  ne  iakaierine  tsini  hotiiaton  ne  rotito- 
kensehakwe.  Ethone  ne  raotiohkwa  wahonwaia- 
tonti,  akwekon  wahonteko.  Nok  ne  ronwaiena 
Iesos  iahonwaiatenhawe  Kaifne,  ronwakowanen 
ratitsihenstatsi,  eh  thonatkennisonhonne  ne  rati- 
iatons,  rotiksten  okonha  oni.  Ok.ne  Tier  aheren 
tihosereskwe  Iesos,  tsiniiore  ratsihenstowanen 
raotenhenrakon ;  etho  ki  iahataweiate,  eh  iaha- 


IOIAIAKSERATOKENTIKE 


481 


tien  tsi  ieteron  ne  kannhatsera  okon,  ratkahto  to 
s’iken  neniawen.  Ken  kaien  ne  ratitsihenstakwe- 
niios,  nok  oni  ne  kat s i enhak wekon  ratiriwisaks- 
kwe  kaneka  ahonwennowenten  lesos,  ne  ahatiie- 
rate  ahonwario ;  iah  tenhnon  tehatiriwatsenries- 
kwe,  eso  sane  ronatketoton  wahontrorianion  no- 
nowen  sonha.  Ok  are  onen  eh  watenitane  teh- 
nihase,  wahniron  :  Rawen  naa  ne  ken  hiken  :  Ak- 
kweni  akenonsarisi  Niio  raononsa,  nok  ashen  ni- 
wenniserake  aonisakenon sonn i.  Onen  wathatane 
ne  ronwakowanen  ne  ratitsihenstatsi,  wahawen- 
hase,  wahenron :  lah  ken  othenon  tatesatatis 
tsinikon  iesariwarhos  ne  ken  hniteron?  Ok  ken- 
tihoieren  lesos,  iahte  thatatis.  Nok  ne  ratsihens- 
tatsi  kowa  tontahenron :  Wakonriwaneken,  rao- 
sennakon  ne  Niio  ronnhe  onwe,  naskwahrori,  ise 
ken  ne  Kristos,  Niio  Roienha?  Tahenron  ne 
Iesos :  Tasewaierite.  Oriwiio  se  wakwahrori, 
katke  soriha  entsisewaken  n’Onkwe  ronwaienha, 
enhanitskwaren  tsi  raweientehtakon  ne  Niio  iah 
othenon  tehono-ronse,  nok  karonhiakeson  tentre 
nonwentsiake.  Ethone  ne  ratsihenstatsi  kowa 
waharatsionko  ne  rotiatawiton,  wahenron :  Wa- 
hosennaiesate  wahi  ne  Niio!  Nahoten  kati  tet- 
siotonwentsiohon  ne  temoiin  ?  Akwa  ise  sewa- 
tonte  wahatewennaiesate.  Nahoten  kati  isewehre, 
neh  tsinahaiere?  Tahontati,  wahoniron :  Teho.- 
tentson  nahrenheiate.  Onen  tenhnon  otiake  wa- 
honwennitskeroserawe  rakonsake,  nok  wahonwa- 
konrekhon  ;  otiake  wahon wakon  saiahakhon,  ron 
tonnions :  Takwahrori,  Kristos ,  onka  waesa- 
konreke?  Ken  kaien  ne  T'ier  atste  atenhenrakon 
rentskwarakwe ;  eh  nontawe  tsi  renteron  skaia- 
tat  ne  kannhatsera,  nok  wakenron  :  Ise  wahi  ise-  * 
neskwe  ne  Iesos  Karirehronon.  Nok  wahatonn- 
hiie,  akohenton  nakwekon,  wahenron :  Iah  othe- 

16 


482 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


non  tekeriwaienteri  tsi  nahoten  saton.  Nok  no- 
nen  tsi  iahotohetstonhatie  tsi  kannhokaronte, 
tikaiatate  ne  kannhatsera  sahoken,  waakawenha- 
se  netho  ieteron,  wakenron :  Neh  oni  ken  hiken 
hnikwekonne  ne  Iesos  Nasarethronon.  Sekon 
are  sahatonnhiie,  akwa  wahariwahnirate,  wahen- 
ron :  Iah  se  tehiienteri  ne  kenh  ronkwe.  Kenni- 
kariwesha  ohnakenke  iahonwaiatoTenne  netho 
ratikenmiatakwe,  nok  wahonwenhase  ne  Tier: 
Tokemske  wahi  tsi  ok  ne  seseniiatat,  aseken  tsi 
sahtare  ne  watrori  tsinasiatoten.  Ethone  onen 
tahatasawen  kawennaksenskwe  okon  wahatatiate, 
wahariwahnirate  oni  ne  tsi  iah  othenon  tehoien- 
teri  ne  ronkwe  ronwenton.  Ok  eh  karatie,  ton- 
tati  kitkit.  Ok  sa  ok  sahrehiarane  ne  Tier  tsini 
thotatihne  ne  Iesos,  rawenhne :  Ohenton  naon- 
tontati  ne  kitkit,  a.shen  nenskwatonnhiiase.  Sa- 
haiakenne,  nok  otsitowanen  wathasentho, 

Kawenniio  ok  waorhene,  wahontkennisa  ne 
ratitsihenstakweniios  okonha,  oni  ne  rotiksten 
okon  neh  thatinakere,  wahonwatsienhaien  ne  Ie- 
sos,  nahonterientatsenri  nahonhtonte  tsi  ronnhe. 
Wahonwanerenke,  iahonwaiatenhawe  Konskwi- 
ratne,  ne  ronwakora.  Ethone  ne  Sitas,  ne  rotenh- 
ninon,  sahatkahto  tsi  ronwariwentane,  sahatate- 
riwahesten,  nok  ionsahawe  nashen  nikawista- 
shen,  sasakaon  ne  ratitsihenstakweniios  oni  ne 
rotiksten  okonha,  ratonne :  Sewakateriwatewa- 
ton,  wakatenhninon  nonekwensatokenti.  Tonta- 
honwenhase:  Nahoten  nene  aetewatsteristak- 
wake?  Ise  ki  satatiatakennha.  Ok  eh  tiionsa- 
hoti  ononsatokentike  nowista,  sahahtenti,  nok  ia- 
hatniaterenke.  Ken  kaien  ne  ratitsihenstakweni- 
ios  sahatiiena  nowista,  nok  wahomiron :  Iahte 
ioteriwison  aotsokowatserakon  nononsatokenti 


TOIAIAKSERATOlCENTIIvE 


488 


ne  iataonsetewaieste,  ne  tsi  onekwensa  iateione- 
non.  Wathatiiatorete  kati,  nok  saiatat  ne  rak- 
sonnis  wahonwahetahninonte,  ne  naiontatiatata- 
hastake  nakte  nitiakawenon.  Ne  waonni  sekon 
nonwa  konwanatonkwa  ne  rononwentsiahninon 
Hasertama,  ne  sakat  aiairon,  Onekwensa  aoheta. 
Ethone  niieioierihon  t.sini  hawen  ne  rotokense- 
hakwe  Seremi,  raton :  Wahatiiena  nashen  nika- 
wistashen,  ne  ne  iatehonenon  ne  ronwatenhninon 
Israer  sakoien  okonha;  nok  neh  sahonwahetah- 
ninonte  ne  raksonnis,  <tsi  ki  nihakenatomii 
Rawenniio.  Wathatane  Iesos  tsi  thenteron  ne 
ronwakora  (Sitaehronon)  ;  nok  tahoniwanon- 
tonse  ne  Kwirat,  wahenron  :  Ise  ken  iesanontiio 
ne  Sitaehronon?  Tahenron  ne  Iesos :  Akwa 
tasierite.  Nok  eh  nonwe  nahonwariwarhoseron 
ne  ratitsihenstakweniios  oni  ne  rotiksten  okon- 
ha,  iah  othenon  tatethoriwaserakwen.  Ethone 
ne  Kwirat  wahawenhase,  wahenron :  Iah  ken 
tesatonte  tsini  iaweta  iesariwarhoseron  ?  Nok 
iah  enskat  tatethotati  ne  taontahowennaweron ; 
ne  se  waonni  wahonehrako  nakwah  ne  rakora. 
Tsini  kahawi  ne  wentanoron,  rorennhaonne  ne 
ronwakora  ahonnhotonkwase  ne  tsi  ieiinhoton- 
kwe  enskah  ne  neh  nenhonwariwanonton  non- 
k\ve  qkon.  Saiatat  ki  rannhotonkwe  nethone  ne 
ronkwetaksenskwa,  Barabbas  ronwaiats.  Wasa- 
kawenhase  katii  ne  Kwirat  ne  kenh  ronatkenni- 
sahannhon,  wahenron :  Kanikaien  sewanonwes 
aontahiiatkawe  ?  ne  Barabbas,  ok  ne  ens  Iesqs, 
neneh  Kristos  ronwanatonkwa  ?  Aseken  rote- 
rientarakwe  tsi  kanosatsera  aoriwa  tsi  ronwanas- 
konniennihne.  Ethone  tsi  rentskwarakwe  tsi  te- 
haiato'retakwa,  ontennhane  ne  rone  nahonwahro- 
ri :  Tosa,  iaken,  wairon,  hetsasterist  ne  kenh 
roiatatokenti  ;  aseken  eso  wakeronhiakenhon 


484 


TSI  IAKAWENTONTIETIIA  KOWA 


raonha  raoriwake,  wahakwatetsaten  onwa  wenni- 
serate.  Ok  eken  ne  ratitsihenstakweniios  nok  ne 
rotiksten  okonha  wasakotinikonhrata  nonkwe 
okon  nahonwariwanonton  ne  Barabbas,  Iesos 
tenhnon  ahonwahtonte.  Sekon  sahenron  ne  Kwi- 
rat  tsi  wasakawenhase :  Kanikaien  sewanonwes 
nakwatkawaise  ne*  tehnihase  ?  Tontahoniron  : 
Barabbas..  Tontahatati  ne  Kwirat,  sahenron : 
Oh  kati  nahiierase  ne  Iesos,  Kristos  ronwaiats? 
Akwekon  wahoniron  :  Tahonwaientannhare  ki 
lieneh.  Sahenron  ne  rakora :  Nahoten  neneh 
shoteriwatewaton  ?  Nok  senha  thotiriware,  ron- 
tewennaientonnions,  ronton :  Tahonwaientann- 
hare.  Sahatkahto  ne  Kwirat  tsi  iah  othenon  te- 
hatkwenies  tsini  horihoten,  ok  eken  isenha  taho- 
nakwisrontie  'Sitaehronon  tsini  hotirihoten,  oh- 
neka  wahariwanonton,  nok  akohenton  nonkwe 
okon  wahatsiohare,  wahenron :  lah  othenon  te- 
wakiatoron  ne  raonekwensa  ne  ken  hiken  roiata- 
tokenti ;  ise  kati  ensewatkeriwaketate.  Akwe- 
kon  kati  taontati,  waironnion :  Ii,  oni  ne  iakiien 
okonha,  iakwateriwaketat  ne  raonekwensa.  Etho- 
ne  ki  tasakotkawase  ne  Barabbas ;  ken  kaien  ne 
Iesos,  wahatennhane  nahonwasokwawesonnion, 
nok  wasakowenniioste  ne  tahonwaientannharen. 
Ok  ne  kora  raosotar  okonha  tsi  teieriwakennha- 
tha  niiahonwaiatenhawe  ne  lesos,  nok  faiatakta- 
tie  tasakotiiataroroke  ne  raotitiohkwakwekqn. 
Nonen  sahonwaiatawitasi  ne  rotiatawitonne,  atia- 
•tawit  kowa  onekwentara  nakaniataroten  sahon- 
warase  ;  nok  ohikta  wahonnonwarotseronni, 
neh  wahonwanonwaroroke,  okwire  oni  wahatiien 
ne  irasnonsake;  tehonwatontsotamhakwe,  okti- 
honwaieronnionskwe,  rontonhakwe  :  Watkwa- 
nonweraton,  Sitaehronon  iesanontiio.  Ronwa- 
nitskeroseraskwe,  okwire  (ne  rahawakwe  lesos) 


IOIAIAKSERATOKENTIKE 


485 


tehatikwaskwe,  tehonwanonwarehekhonskwe.  Nok 
nonen  sahonaterihonkohton  tsi  ronwatento- 
riatha,  sahonwaseronniasi  natiatawit  kowa  (ron- 
waseronniatonne),  nene  raotseronniat  sahonwa- 
iatawite,  nok  wahonwahtentiate  wathonwaien- 
tannharana.  Onen  tsi  rotiiakenhonhatie,  eh  wa- 
thonterane  saiatat  ne  ronkwe  Sirennronon,  Si- 
mon  ■ronwaiats;  neh  wahonwasteronse  naha- 
tiasaketate  ne  (Iesois)  raoia.sa.  Nok  eh  iahonne- 
we  tsi  nonwe  ne  Kolkotha,  ne  oni  Karwer  kon- 
wanatonkwa,  ne  sakat  aiairon :  Tsi  ienontsistate 
onontsi  kenha.  Wahonwahnekanonte  otsitsia 
otsate  ■tekaieston;  ne  ok  ne  wahatkense,  iahte 
hotontaton  ahahnekihra.  Nok  nonen  wahonwa- 
iatanentakte,  wahatiwastiakon  tsi  wahontatiak- 
honhase  ne  raotiatawit  sonha;  ne  niakaierite 
tsini  hawen  ne  rotoken sehakwe :  Wahontatiak- 
honhase  ne  katseronniatha,  nok  wahatiwastotsi 
nakwatiatawit.  Nok  eh  wahontien  ronwanonnhe. 
Nok  ehneken  tsi  rotenontsistate  (wahatiswenka- 
ranentakte),  eh  kaiaton  watrori  tsinahoten  ros- 
tonton,  waton :  Ne  ken  hiken  ne  Iesos,  ronwa- 
nonti'io  Sitaehronon.  Ethone  oni  wahonwatiia- 
tanentakte  tehnihase  hninenskwaskwe :  saiatat 
tsi  raweientehtakwen,  nok  saiatat  shanekwati. 
Neneh  iontohetstakwe  ronwasennaiesatakwe,  te- 
ionnonkarenronskwe,  iontonhakwe  :  He  !  ise  ne 
senonsarisions  ne  Niio  raononsa,  nok  ashen  nen- 
wata  sesenonsonnis,  satatiatakennha  onen  nonwa ; 
tokat  Niio  Hiaienha  akenhake,  tontasatsnent 
nonwa  ne  kaiasake.  Eh  oni  neneh  nihatiierha- 
kwe  ne  ratitsihenstakweniios  oktihonwaierons- 
kwe,  nok  ne  ratiiatons  oni  ne  rotiksten  okonha, 
rontonhakwe :  Akoren  sesakoiatatakwen,  nok 
wahonoronse  ne  raonha  ahatatiatakennha ;  tokat 
nahonwanontiiohake  Israerronon,  tethatsnent 


486 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


nonwa  ne  kaiasake,  etlione  onen  entionkwehta- 
konhake  raonhake.  Niio  roniahesen:  aonsa- 
hoiatatako  kati  nonwa,  nahononwene ;  rawen 
wahi :  Niio  Ra^ienha.  Iakahewe  oni  ok  ne  teh- 
nihase  hninenskwas  sate  hotiiatanentakon  tekaia- 
sontne,  ronwenhratonnihakwe  pni  nennee.  Iaiak 
siiowistahehatie  (i),  tsiniiore  ne  tiohton  siiowis- 
tahe,  taiokarawe  onwentsiakwekon.  Neh  nahoten 
tiohton  siiowistahe,  wahatewennaientonwe  Iesos, 
wahenron  (tsini  hatiwennoten  ne  Sitaehronon)  : 
Eli,  Eli ,  lamma  sabacthani!  Ne  sakat  ahawen- 
ke:  Niio,  ise  Niio  tsi  konnhe,  ohniiotiieren  tsi 
takiatontion  ?  'Nok  otiake  neh  ratikenniatakwe, 
iakotonte  nehnikawennoten,  wahoniron :  Eri  ie- 
hononks.  Ok  sa  ok  saiatat  ratakhe,  tekanekakwa 
iahatrakwe,  wahananawenste  ne  iehontoseratha, 
kanakarakenhiate  wahroharen,  nok  wahohneka- 
nonte.  Rontonhakwe  notiake:  Saterharat,  ka  si 
ken  entre  n’Eri,  naonsahoiatatako.  Onen  kati 
are  sekon  itonsahohenrete  Iesos,  tahaiatinekenwe 
raotonnhetston. 

Eh  nikahawi,  ok  ne  ioniatarentonhakwe  onon- 
satokentike  ashennen  watewatoren,  ehneken  ton- 
tasawen  tsiniiore  nehtake;  nok  watiaonwentsi- 
sonkwe,  watewatstenrorenseron  oni,  nok  ontenn- 
hotonkwenhaton  tsi  ieiatatarihon,  nok  isaion- 
tonnheton  eso  nakoiatatokentison  kenha,  tontaie- 
iakenne  tsi  ieiatatakwe  nonen  sonsahatonnhete 
(lesos),  kanatatokentike  niiahonne,  wasakotia- 
neronkwen  kentiohkowanen.  Ken  kaien  ne  ron- 
wakowanen  ne  sotar  okonha,  oni  tsini  hati  ron- 


(i)  Tsini  honshetaskwe  ne  Sitaehronon,  ne 
sakat  aiairon  nonwa,  entie  si  ikare. 


IOIAIAKSERATOKENTIKE 


487 


wanonnhakwe  ne  Iesos,  wahontkahto  watiaon- 
wentsisonkwe,  tsi  oni  nikon  naawfenseron,  waho- 
nateronhienten  nakwa,  nok  wahoniron :  Tokenske 
Niio  Roienha  kenhne  ne  kenhiken.  Eso  ne  tsio- 
nathonwisen  Karirehne  niiore  thonwaseron  ne 
Iesos,  tehonwasniehakwe,  isiniha  nennee  tekon- 
tikenniatakwe ;  eh  tekontiiatarakwe  Wari-Wa- 
tere,  Sak  tenhnon  Sose  rotinistenha,  oni  rotinis- 
tenha  ne  Zebede  sakoien  okonha.  Onen  tsi  ioka- 
rahane,  Arimathihne  nontarawe  saiatat  ne  ron- 
kwe  rokwatse,  Sose  ronwaiats,  neneh  oni  raiata- 
rakwe  ne  Iesos  raotiohkwake.  Iahataweiate  Kwi- 
ratne,  wahoneken  lesos  raoieropta.  Ok  sa  ok  wa- 
honnhane  ne  Kwirat  ahonwatewentetase  ne  raie- 
ronke.  Wahaiena  ne  Sose  noieronta,  nok  neh 
nakwa  kaniatariio  kaniatararaken  wahowenon- 
niate.  Nok  eh  wahata  tsinonwe  nakwa  raonha 
ahonwaiataten,  rohrarakonne  notstenrake,  arek- 
ho  onka  eh  tsi  ieiatat ;  nok  kanenhiowanen  wa- 
hakarhateniate  tsi  iokaronte  tsinonwe  thonwaia- 
taten,  nok  sahahtenti.  Eh  konneskwe  Wari- 
Watere,  oni  ne  skaiatat  Wari,  etho  kenitskwara- 
kwe  akwa  teiotokenton  tsinonwe  raiatat. 

Tsi  wahorhene,  iotenniserohetstakwenne  tsi 
niekwatakwas  (ne  tsi  wentanoronsere),  wahont- 
kennisa  Kwiratne  ne  ratitsihenstakweniios,  oni 
ne  Farisien  nahatiiatoten,  wahonwenhase,  waho- 
niron :  Saianer,  tsionkwehiaraon  tsi  rawen  ne 
ken  ranikonhratakwe,  sekon  tsi  ronnhekwe : 
Ashen  nenwata  enskatonnhete.  Satennhann  kati 
aienonnha  tsi  raiatat,  tsiniiore  nashen  nenwata, 
ne  tosa  aontahonne  ne  raotiohkwa,  taonsahon- 
waiatakwe,  nok  asakotihrori  nonkwe  okon,  aho- 
niron :  Shotonnheton  tsi  rawenheionne ;  onen 
senha  kanikonhratowanen  enwaton  tsiniiohtonne 


488 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


ne  tiotierenton.  Tontahenron  ne  Kwirat:  Tsion- 
kwetaien  nahatinonnhake ;  wasewe  kati,  ise  se- 
wanonnha  tsini  sewaterientare.  Sahonhtenti  ka- 
ti,  akwa  wahatihnirate  tsi  raiatat,  wahatihne- 
tarho  nonenhia,  nok  wasakotiteron  nahatinonn- 
hake. 


Awententaonke, 


San,  XII,  1-9. 

Iaiak  nonta  karo  naiakawentatokentase  ne  Pas- 
ka,  Bethani  sarawe  ne  Iesos,  tsinonwe  nihawen- 
heionne  ne  Rasar,  neneh  Iesos  shaonnheton. 
Ethonon  nahonwakhonnien  nokarasneha  tahats- 
kahon  ;  ontsteriste  ne  Wartha  natekwarane,  nok 
ne  Rasar  etho  oni  neneh  rotekwarakwe.  Ok  ne 
Wari  watkakwe  skakontserat  ne  nakwa  wenhie- 
nakhon  wenhienanorpri  iakoiatakhonstha,  waho- 
sitarho  ne  Iesos,  nok  aononkwis  wahositokewate ; 
nok  wakanane  kanonsakwekon  tsini  wenserak- 
hon.  Saiatat  kati  ne  iraotiohkwa,  ne  Sitas  Is- 
kariot,  neneh  rotenhninonre,  tahatati,  wahenron 
Ohniiotiieren  iahte  iakotenhninon  ne  ken  wen- 
hienanoron,  a.shen  tewenniawe  nikakwenistake 
iataionenon,  nok  aiontatitenraton  ne  iakotent? 
Eh  niiot  tsi  tahatati,  iah  sane  teioriwake  tsi  sa- 
kotsteristakwe  ne  iakotent,  ne  ki  tenhnon  tsi  ra- 
nenskwaskwe,  nok  raonha  ranatatserenhawakwe, 
raonha  rahawiskwe  tsinahoten  iaketahaskwe.  Ta- 
henron  ne  Iesos :  Tosa  othenon  sewatsterist  ne 
kenh,  eh  naontawe  aonteweienton  nene  wenhiena- 
noron,  naontste  nonen  enionkiatata.  Tiotkon 
wahi  ensewakwekonhake  ne  iakotent;  ii  tenhnon 
iah  tiotkon  taetewakwekonhake.  Kentiohkowa- 


IOIAIAKSERATOKENTIKE 


489 


nen  ne  Sitaehronon  wakotokense  tsi  etho  ires ; 
taionhtentionko  kati,  iah  ne  ok  teken  ne  lesos 
raoriwake,  ne  tenhnon  oni  nahonwaken  ne  Rasar, 
ne  shaonnheton  tsi  rawenheionne. 


Sosehne. 

Tsini  hoiotazvenhon  lesos  sahonwaiesatanion. 


Tioterakwen  ne  Ruk  raoiatonserake  (XXII, 
XXIII),  othenon  isonha  ne  iahte  hotro- 
riaton  ne  Watio. 

...(XXII,  14-19).  Kawenniio  iakahewe  ta- 
hontskahon,  wahatekwaren  Iesos,  wathontonte  ne 
tekeni  iawenre  ratikwekonne.  W asaka wenhase 
kati,  wahenron :  Wakaskanekon  nakwa  taete- 
watonte,  tsi  ken  nonwa  ieskahes  ne  Paska  aoten- 
niotatseratokenti,  ohenton  nakeronhiaken.  Wak- 
wahrori  kati,  tsi  iah  onen  noia  taonsakiatake  ne- 
neh,  tsiniiore  ienkaierine  raonakeratserakon  ne 
Niio.  Ethone  wathatsetakwe,.  wathonon weraton 
ne  Niio,  nok  wahenron :  Tesewak  nok  sewata- 
tiakhonhas.  Aseken  wakwahrori,  tsi  iahte  sekne- 
kirane  n onenharaker i,  tsinirore  aontawe  ne  Niio 
raonakeratsera.  Ethone  wathanatarakwe  ne  Ie- 
sos . . .  (Okaristia  sahasa). 

(XXII,  24-44)  •  —  Ethone  wahontkenni  (ne 
ratikwekonne)  onka  tsini  hati  senha  ahakowa- 
nen.  Nok  wasakawenhase  Iesos,  wahenron :  Ro- 
tinontiios,  tsi  ienakeronnion,  akwa  oktisakotiwen- 


490 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


niio  nonkwe  okon,  >tsi  ratiiatakweniios  tsinonhi 
hatinakere  ronwatinatonkwa  thotiriwaieris.  lah 
kati  nise  eh  taiawen ;  ok  eken  nene  senha  rako- 
wanen  tsinitsion,  raonha  ahatatastote,  tsiniiot  ne 
kenniraskwa  ahaton;  ok  ne  ohenton  ronaktaien, 
ethoni  hatatier  tsiniiot  ne  kannhatsera.  Kani- 
kaien  senha  rakoWanen,  ne  rotekwahere,  ok  ne 
ens  ne  sakoseronniennis,  kannhatsera  nahaiato- 
ten?  Iah  ken  onte  nene  rotekwahere?  Ok  nii, 
sewentiohkwiien,  ethoni  wakatatieren  tsiniiot  ne 
kannhatsera.  Ise  wahi  tiotkon  tewakwekonha- 
ties  tsinahe  wakeronhiakenhaties ;  ne  aoriwa 
wakwanakeratseronnien,  tsi  ki  niiot  tsi  rakwana- 
keratseronnienni  ne  Rakeniha,  ne  kanakeratsera, 
nenskatne  iataonsetewatskahon,  iaonsetewahne- 
kirha  oni  akatekwarane  akenakeratserakon,  nok 
ennitskwaratseranoronke  aontesewentskwarake, 
taietsiiatorete  ne  tekeni  iawenre  nihotitiohkwake 
Israerronon.  Wahenron  oni  ne  Rawenniio :  Si- 
mon,  Simon  (wahawenhase  ne  Tier),  ioriwanon- 
ton  notkonseraksen  naesewawake,  tsiniiot  tsi 
ionwaks  nonatsia;  nok  ki  tenhnon  ii  konhiate- 
rennaienni,  ne  tosa  akariwentane  ne  tsi  tisehta- 
kon;  ne  kati  oni  nise,  nonen  ensatatrewaton 
shenikonhrahnirat  ne  sewatateken  okon.  Tonta- 
henron  ne  Tier:  Sewenniio,  wakatateweiennen- 
taon  akonhiahriskonte,  tokat  tsi  iontatennhoton- 
kwa,  ok  oni  ne  kenheiatne.  Iesos  tontahowenr 
naweron,  wahenron :  Tier,  wakonhrori,  tsi  iah- 
taontontati  ne  kftkit,  nonwa  ken  wenniserate, 
niah  niare  ashen  taskwatonnhiiasere  tsi  askien- 
terihake.  Nok  tontasakawenhase,  wahenron : 
Kaneka  nikwatennieton  tsinahe,  iahte  sewaten- 
natseraientakwe,  iahte  sewawistaientakwe,  sewas- 
kawe,  othenon  ken  tisewatoktanihon  ?  Tahoniron 
ne  rononha:  Iah  othenon.  Nok  tontahenron: 


IOIAIAKSERATOKENTIKE 


491 


Onen  nonwa  teiek  ne  iakoiaraien,  teiek  oni  ne 
iakonatatseraien ;  ok  niahte  iakoien,  iontenhni- 
non  nakotiatawit,  nok  iehninont  nashare  kowa. 
Aseken  wakwahrori,  tsi  ken  oni  niiot  tsi  kaiaton, 
neh  ioteriwison  iakaierine  nii  akeriwake :  Ro- 
nahriskonhon  ne  rononkwetaksens.  Oriwiio  ka- 
ti  onen  toha  ienkaierine  tsinikon  (tiotati  noiaton- 
seratokenti)  ne  ii  akeriwake.  Nok  tontahoni- 
ron :  Sewenniio,  kaien  ne  kento  tekeni  nashare 
kowa.  Tontahenron  ne  raonha :  Etho  iatekaieri. 
Tontahaiakenne,  warete  tsi  tiononte  Orif,  tsi  ki 
nihorennhaon ;  nok  wahonwasere  ne  raotioh- 
kwa.  Nok  onen  siiaharawe  neh  nonwe,  wasaka- 
wenhase,  wahenron :  Sewaterennaien,  ne  tosa 
aesewasenni  ne  iakonikonhrotakwatha.  Nokisi- 
non  iathatane,  tsini  iesennes  naiakonenhionti,  etho 
niiore  iathatontsoten,  nok  wahaterennaien,  wa- 
henron :  Rakeni,  asatontatseke,  heren  askhawi- 
ten  kenhiken  katse;  ok  sane  tosa  ii  tsini  wake- 
nikonhroten  eh  naiawenne,  ise  tenhnon  tsini  sani- 
konhroten.  Nok  tahoketote  saiatat  ne  raronhia- 
kehronon  karonhiake  nonthare,  wahonikonhrah- 
nirate.  Nok  tsiniiot  nahetkentsihon,  senha  ok  wa- 
hakwisron  nahaterennaien.  Nok  -wathatarihen- 
seronkohte  tewatsannhonnions  tsiniiot  onekwen- 
sa,  onwentsiake  wakanekwensarane. . . 

(XXII,  66-71).—  Kawenniio  ok  waorhene,  wa- 
hontkennisa  ne  rotiksten  okoiiha  neh  thatinakere, 
ratikwekon  ne  ratitsihenstakweniios  oni  ne  rati- 
iatons,  tahonwaiatinionte  lesos  tsi  rotitsienhaien, 
nok  wahoniron :  Tokat  tokenske  ise  ne  Kristos 
akenhake,  takwahrori.  Nok  tasakawenhase :  To- 
kat  enkwahrori,  iahtaesewatontate ;  nok  tokat 
enkwariwanontonse  othenon,  iahta  taontaskwa- 
wennaweron,  iah  oni  taonsaskwatkawe.  Nok  io- 


492 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


riwentaon  tsi  n’Onkwe  Ronwaienha  enhennits- 
kwaren  tsi  raweientehtakon  ne  Niio  iah  othenon 
tehonoronse.  fTahoniron  akwekon :  Ise  katiken 
Niio  Hiaienha?  Tahenron :  Tokenske  tsi  naho- 
ten  sewaton,  ii  Niio  Rakienha.  Tontahoniron : 
Nahoten  kati  noia  teiotonwentsiohon  nahonwari- 
wahniratse?  Akwa  wahi  nonwa  ii  ionkwatonte 
tsi  tahatati.  Ok  sa  ok  akwekon  'tontahatitane, 
nok  IKwiratne  niiahonwaiatenhawe. . . 

(XXIII,  5-12). —  Rontonhakwe  :  Tesakoni- 
konhrarha  nonkwe  okon,  roteriwanotaties  kana- 
keratserakwekon  ne  Sitaehrononke,  Karire  tiota- 
sawe  'tsiniiore  ne  kento.  Sahasennahronke  ne 
Kwirat  ne  Karire,  wahariwanonton  Karirehro- 
non  ken  nahaiatoten.  Kawenniio  kati  wahoto- 
kense  tsi  Herot  raoianerenserakon  roiatontieton, 
eh  kati  iahotenniete  tsi  renteron  Herot,  Sirisa- 
rehne  oni  neneh  ireskwe,  netho  tsi  kahawiskwe. 
Herot  wahatsennonni  nakwa  sahoken  ne  Iesos ; 
aseken  onen  wahonnise  tsi  raskaneks  nahoken, 
ne  tsi  eso  ioriwake  roriwahronken  ne  raoriwa- 
ke;  nok  rorharekwe  othenon  nahatiere  naioriwa- 
nehrakwaton.  Eso  kati  nioriwake  wahoriwanon- 
tonnionse  ;  nok  iahta  tethatatiskwe  ne  Iesos. 
Eh  ratikenniatakwe  ratitsihenstakweniios  oni  ne 
ratiiatons,  ok  iatekakonte  ronwariwarhoserons 
ne  kariwaksenskwe  okon.  Ken  kaien  ne  Herot, 
oni  ne  raonkweta,  wahokenron  ne  Iesos,  nokok- 
tahoieron,  wahatennhane  kenraken  wahonwase- 
ronniate;  nok  Kwiratne  ionsahotenniete.  Etho- 
ne  ok  wenniserate  wahiatenroseronni  ne  Kwirat 
tenhnon  ne  Herot;  tethiatatswenskwe  se  no- 
henton. . , 

(XXIII,  27-34). — Ronwanonteraties  ne  Iesos 
(tsi  roiasakehte)  kentiohkowanen  nonkwe,  nok 


lOIAIAKSEEATOKENTlKE  493 

oni  ne  tsiakotlionwisen  kontstaranes,  ronwann- 
hatens.  Tontahatkarhateni  kati;  Iesos  tsi  konnes, 
nok  wasakawenhase,  wahenron :  Sirisare  sewa- 
ienha,  tosa  ii  akeriwake  sewatstaren,  ne  tenhnon 
sewatstarakwak  ne  ise  sewariwake  nok  ne  isetsi- 
ien  okonha  akoriwake ;  aseken  ienwatenniseri- 
hewe  neniontonheke :  Ionataskat  niahte  konte- 
wetons,  oni  ne  iahte  iotiwiraientaon,  nok  oni  niah- 
te  kontstarontha.  Ethone  onen  eniontatenhase 
tsi  ionontenion,  eniaironnion  :  Takwanontie- 
nent  ;  oni  tsi  ionniaronnion  :  Takwaiataset. 
Aseken  tokat  nonwa  eh  nakonwaierase  noientase, 
oh  kati  neneh  nenkonwaierase  ne  ioientathen  ? 
Tehnihase  oni  ne  tenonkwetaksenskwa  satehon- 
watinaskwenhawiskwe  ne  lesos,  nahonwatirio. 
Nonen  tsi  iahonnewe  tsinonwe  ne  Kalwer  kon- 
wanatonkwa,  eh  nonwe  wahonwaiatanentakte 
tekaientannhareke ;  eh  oni  nahonwatiiere  ne 
hninenskwaskwe,  saiatat  tsi  raweientehtakon, 
nok  saiatat  shanekwati.  Iesos  tenhnon  ratonha- 
kwe :  Rakeni,  shetenr,  iah  se  tehonaterientaiie 
tsini  hontierha.  . . 

(XXIII,  39-46).  —  Saiatat  tenhnon  ne  tehni- 
hase  hninenskwas  ne  ronahriskonhon  rawenhra- 
tonnihakwe,  ratonhakwe  :  Tokat  tokenske  ise  ne 
Kristos,  satatiatakennha,  nok  oni  nii.  Nok  taha- 
tati  ne  saiatat,  akwa  wahoriwasten,  wahenron : 
lah  ken  tetsetsanis  ne  Niio,  eh  se  oni  nise  niie- 
sariwenton?  Ionkenistonton  se  nii,  ne  ok  ne 
tsionkiieritis  tsini  ionkiatieranion ;  ken  tenhnon 
kaien  iah  othenon  tehostonton.  Nok  iahatati  tsi 
roiatenton  ne  lesos,  wahenron  :  Sewenniio,  tak- 
wehiarak  nonen  sanakeratserakon  natentese. 
Nok  tontahawenhase  Iesos,  wahenron :  Oriwiio 
tsi  wakonhrori,  onwa  ken  wenniserate  enteni- 
kwekhene  karonhiake.  Neh  nahoten  ne  iaiak 


494 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


siiowistahehatie,  onwentsiakwekon  taiokarawe 
tsiniiore  ne  tiohton.  Onterakwahton,  ononsa- 
tokentike  oni  ioniatarentonhakwe  ashennen  wa- 
tewatoren.  Ethone  wathohehrete  Iesos,  wahen- 
ron  :  Rakeni,  onen  wakonwehniioste  nakwatonn- 
hetston.  Tsi  ne  wahenron,  wahrenheie. . . 


Okaristiakowahne. 

San,  XIII,  1-15. 

Tsi  iawentatokentaserene  ne  wentanoron  Pas- 
lca,  roterientare  ne  Iesos  tsi  rotenniserihewi  naon- 
sahahtenti  tsi  ionwentsiate,  Ronihneha  niiaonsa- 
re,  tsini  sakonoronkwakwe  ne  raonkweta  non- 
wentsiake  ienakerekwe,  oh  ki  eh  niieheiot  tsi- 
niiore  ieiotokte  sakonoronkwa.  Nok  nonen  sa- 
hatikwentane  nokarasneha,  onen  tsi  ronikonhra- 
ten  notkonseraksen  ne  Sitas,  Simon  Iskariot 
roienha,  nahotenhninon,  nok  tsi  roterientare  (ne 
Iesos)  tsi  akwekon  rorihontietenni  ne  Roniha, 
nok  tsi  Niioke  thoientakon,  tsi  oni  Niioke  nion- 
sahawenonhatie,  sahatekwarako,  wahatiatawita- 
si;  watrakwe  noniataraa,  nok  tahatiatannhake. 
Onen  tenhnon  akeratne  wahahnekaren,  nok  ta- 
hatasawen  nasakositohare  ne  ratikwekonne,  nok 
ne  sesakositokewatha  ne  rotiatannhaktonne  onia- 
taraa.  Iaharawe  tsi  thentskwahere  ne  Simon 
Tier.  Tahatati  ne  Tier,  wahenron  :  Sewenniio, 
tokenske  onte  ken  isehre  ahiasitohare  ?  Tonta- 
howennaweron  Iesos,  wahenron :  Tsini  wakie- 
renhatie,  iah  nonwa  tesaterientare,  ohnakenke  ki 
ensatokense.  Tontahenron  ne  Tier:  Iah  non- 
wenton  taskwasitohare  tsinenwe.  Tontahawen- 


iOIAtAKSERATOKENTIKE! 


hase  lesos :  Tokat  iahtenkonnoharesere,  iahtae- 
sanaktaientake  tsi  kiteron.  Simon  Tier  tonta- 
henron :  Sewenniio,  tosa  ne  ok  ne  kasitake, 
akwekon  kesnonsake,  oni  kenontsine  asenohare. 
Tontahawenhase  Iesos,  wahenron :  Nene  rotia- 
tohare,  ne  ok  tetsiotonwentsiohon  naharasitohare, 
nok  iah  kaneka  tehoiatoron.  Onen  kati  nise, 
iahte  .sewaiatoron,  iah  ki  tenhnon  akwekon  te- 
ken.  Aseken  roterientare  onka  rotenhninonre ; 
ne  se  waonni  rawen :  lah  sewakwekon  teken 
niahte  sewaiatoron.  Kawenniio  wahaweiennen- 
tane  tsi  sakositohare,  sahatiatawite,  nok  sahatien 
atekwaratserakta,  wasakawenhase,  wahenron : 
Sewaterientare  ken  tsi  nahoten  tsi  nakwaierase? 
Takwanatonkwa :  Takwarihonniennis  nok  tak- 
wawenniio ;  akwa  'neneh  tisewariwaierits,  aseken 
tokenske  ethonakiatoten.  Ne  kati  tsi  ii  kwasito- 
hare,  ne  kwawenniio,  nok  kwarihonniennis,  etho 
kati  oni  nise  ioteriwison  taesewatatsitohareseke. 
Kwateniententserawi  wahi,  ok  tsinakwaierase,  eh 
oni  nise  naonsesewaiere. 


Ronwaiatanentaktonne. 

Tsini  hoiatawenhon  Iesos  sahonwaiesatanion, 
Tsini  hoiaton  San,  XVIII,  XIX. 

Ethone  eh  warete  Iesos;  wahonne  ne  raotioh- 
kwa,  isi  nakahionhati  ne  iohionhenton  Sedron 
konwaiats ;  ethononwe  niwatenhenraientakwe  io- 
terontonnihne ;  eh  kati  iahataweiate,  oni  ne  ra- 
tikwekonne.  Sitas,  ne  rotenhninonrene,  raiente- 
rihne  oni  neneh  nehnonwe,  aseken  iotkate  ne  Ie- 
sos  eh  iehonnetakwe  ne  raotiohkwa.  Rotiohkwa- 


496 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


roronbatie  kati  ne  Sitas  notiake  ne  sotar  okon- 
ha,  nok  ne  raotinnhatsera  ne  ratitsihenstakwe- 
niios,  oni  ne  Farisien  nihatiiatotens,  etho  iahon- 
nete,  ratihaserenhawinontie,  iontatientha  oni  ra- 
tihawanion.  Nok  ne  Iesos,  akwekon  roterientare 
tsini  hoiatawensere,  iathatane,  nok  wasakoriwa- 
nontonse,  wahenron :  Onka  hetsisewaiatisaks  ? 
Tahoniron :  Iesos  Nasarethronon.  Tahenron  ne 
Iesos :  Ii  wahi.  Etho  oni  neneh  raiataratie  ne 
Sitas,  ne  rotenhninonrene.  Kawenniio  kati  ne 
wahenron :  Ii  wahi,  ok  sa  ok  tahontonneke,  nok 
ehtake  wahatiiataientane.  Sekon  sasakoriwanon- 
tonse:  Onka  hetsisewaiatisaks  ?  Nok  tontaho- 
niron :  Iesos  Nasarethronon.  Tontahenron  ne 
Iesos :  Kwahrori  wahi  tsi  ii  ne  ken ;  tokat  kati 
ii  takwaiatisaks,  iaietsiiatkawate  ne  kenh  ronne- 
te.  Ne  nennee  ne  iakaierite  tsinahoten  rawen, 
sahenron :  Tsini  hati  takonkwetawi,  iah  onka 
tewakatonkwetahtonni.  Ken  kaien  ne  Simon 
Tier,  rosharaientakwe  ashare  kowa,  tahasharot- 
siate,  nok  wahoiente  ne  ratsihenstatsi  kowa  ronn- 
has,  nok  iahohontiakte  tsi  raweientehtakon  non- 
kati.  Malkus  ronwaiatskwe  ne  ken  kannhatsera. 
Nok  tenhnon  ne  Iesos  wahawenhase  ne  Tier: 
Sasasharorok.  Iah  ken  taknekirhane  neh  jne 
katsetoten  tsini  haknekarani  ne  Rakeniha?  Etho- 
ne  onen  ne  sotar  okonha,  nok  ne  ronwakowanen, 
tenhnon  ne  raononkweta  ne  'Sitaehronon,  wahon- 
waiena  ne  Iesos,  nok  wahonwanerenke.  Eh  niare 
niiahonwasarine  Annke;  aseken  rawennhonsa 
kenhne  ne  Kaif,  ne  ratsihenstakweniiokwe  ne- 
thone  ioserate.  Raonha  ne  Kaif  sakorihotakwen- 
nihne  Sitaehronon,  (rawenhne)  :  Teiotonwen- 
tsiohon  ne  saiatat  ahrenheie,  asakawenheiase  ne 
kanenrakwekon.  Rosereskwe  ne  Ieso.s  Simon 
Tier,  oni  saiatat  ronwanonteratiene  ne  Iesos.  Olc 


IOIAIAKSERATOKENTIKE 


497 


nene  saiatat  roienterihne  ne  ratsihenstakweniio, 
ok  ihne  ne  Iesos  tsi  iahataweiate  raotenhenra- 
kon  ne  ratsihenstowanen.  Tier  tenhnon  atste  ra- 
takwe  tsi  kannhokaronte.  Ionsahaiakenne  ne  sa- 
iatat  ne  roienterihne  ne  ratsihenstakweniio,  nok 
iatnihtaren  ne  tewatennhohanonne,  nok  iahoia- 
tinionte  ne  Tier.  Wahawenhase  ne  Tier  ne  kenh 
kannhatsera  tewatennhohahonne,  wakenron :  Iah 
ken  nise  oni  tesiatare  ne  raotiohkwa  ne  kenh 
ronkwe?  Tahenron:  Iah  ii  teken.  Eh  ratiken- 
niatakwe  ne  ratinnhatsera,  oni  ne  ratiriton  at- 
sienhakta,  aseken  iothorekwe,  nok  shontenhiens- 
kwe;  etho  oni  neneh  raiatarakwe  ne  Tier,  ra- 
tenhienskwe  oni  neneh.  Ethone  ne  rat^ihensto- 
wanen  wahoriwanontonse  ne  .  Iesos,  ne  raotioh- 
kwa  ratiiatatake,  tsi  oni  nihorihoten.  Tonta- 
hawenhase  Iesos,  wahenron :  Tsi  ionkwehne 
wakatati  nonwentsiake,  tiotkon  tsi  ionterennaien- 
takwa,  ononsatokentike  oni,  tsinonwe  nihontken- 
nisahatha  Sitaehronon  okon,  kherihonnienni ;  iah 
oni  nonwenton  notasetonke  tewaktare.  Nahoten 
kati  takeriwanontonnitha  ?  Neh  niha  sheriwa- 
nontons  ne  iakotontenion  tiotkon  tsinahoten  wa- 
ken ;  neh  se  ronaterientare  tsini  tewakatati. 
Nonen  neh  sahenron  ne  Iesos,  saiatat  kariton,  eh 
ratakwe,  wahokonsaiake  ne  Iesos,  wahenron : 
Etho  ken  niiot  tsi  tetetsewennawerons  ne  ratsi- 
henstowanen  ?  Tontahenron  ne  Iesos :  Tokat 
iotaksen  tsi  tewakatati,  satrori  kanonni  wahet- 
ken,  nok  tokat  takeriwaierite,  oh  kati  hiiotiieren 
tsi  waskkonreke  ?  Ranerenhatiene  ne  Iesos,  Ann 
iahotennietase  Kaifne,  ne  ratsihenstakweniio. 
Nok  ne  Simon  Tier  eh  ratakwe,  nok  rotenhien- 
takwe.  Wahonwenhase  'kati :  Iah  ken  naa  tesia- 
tare  ,ne  raotiohkwa?  Sahatonnhiie,  nok  wahen- 
ron :  Iah  ii  teken.  Saiatat  tsini  hati  ne  sakonn- 


m 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWi 


has  ne  ratsihenstatsi  kowa,  hiatatenonkwe  nene 
Tier  rohontiakonne,  wahawenhase:  Iah  ken  naa 
nise  eh  tetkonken  atenhenrakon,  tesewaiasehne  ? 
nise  eh  tetkonken  atenhenrakon  tesewaiasehne? 
Sekon  are  sahatonnhiie  ne  Tier,  nok  ok  sa  ok 
tontati  ne  kitkit.  Satontahonwaiatenha  Iesos  ne 
Kaifne,  iahonwaiatinionte  tsi  teieiatoretakwa. 
Onen  si  iorhenhon;  nok  iah  ne  rononha  tiieho- 
nataweiaton  tsi  teieiatoretakwa,  ne  tosa  ahotinn- 
histakwe,  senha  ok  oni  ahonneke  ne  natennio- 
tatseratokenti  Paska.  Tahaiakenne  kati  ne  Kwi- 
rat  atste  tsi  thatikenniate,  nok  wahenron :  Na- 
hoten  hetsisewariwarhos  ne  kenh  ronkwe?  Ton- 
tahonwawennaweron,  nok  wahoniron :  Iahtah- 
ronkwetaksenhake,  iahtaontasakwaiatenha  tsi  tsi- 
teron.  Tontasakawenhase  ne  Kwirat,  wahenron : 
Ise  niha  hetsisewaiena,  nok  tetsisewaiatoret  tsini 
sewaianerenseroten.  Tontahoniron  kati  ne  Si- 
taehronon :  Ne  ionkwahtiawenre  nonka  ki  ok 
aiakionnhiiake.  Ne  are  ne  iakaierite  tsini  ka- 
wennoten  thotati  ne  Iesos,  sahatrori  tsini  wen- 
heiontoten  tsi  enhrenheiate.  Sekon  ionsahata- 
weiate  ne  Kwirat  tsi  teieiatoretakwa,  nok  iaho- 
nonke  ne  Iesos,  nok  wahawenhase,  wahenron : 
Ise  ken  iesanontiio  ne  Sitaehronon?  Tontahen- 
ron  ne  Iesos :  Ise  ken  satennikonhra  tsi  ne  wa- 
siron,  katon  ken  akoren  iesahrori  nii  akeriwake? 
Tontahenron  ne  Kwirat :  Katiken  nii  Sitaehro- 
non  nakiatoten?  Nene  satesewanakere,  nok  rati- 
tsihenstakweniios  tiesanaskwenhawi  tsi  kiteron ; 
oh  nisatieren?  Tontahenron  ne  Iesos:  lah  on- 
wentsiake  tetiawenon  nakenontiiotsera.  Tokat 
onwentsiake  aontaiawenon  nakenontiiotsera,  ka- 
nekhere  ahonaskennhaon  nakonkweta,  ne  tosa 
aionkiiena  ne  Sitaehronon ;  ok  ki  iah  kenh  tetia- 
wenon  nakenontiiotsera.  Tontahawenhase  ne 


IOIAIAKSERATOKENTIKE 


499 


Kwirat:  Senontiio  kati  ken?  Tontahenron  ne 
Iesos :  Taseriwaierite,  tokenske  tsi  kenontiio. 
Ne  aoriwa  tewakennakeraton,  onwentsiake  tewa- 
kenonton  nakeriwahnirate  ne  noriwiio.  Onka  ne 
noriwiio  thoientakon,  rotonte  nakewenna.  Ta- 
henron  ne  Kwirat :  Oh  ne  nahoten  ne  noriwiio? 
Ok  tsi  ne  wahenron,  ionsahaiakenne  tsi  thatiken- 
niate  ne  Sitaehronon,  nok  wasakawenhase :  Iah 
othenon  tekeriwatsenries  aontahoriwaientake  na- 
honwariwente.  Ne  kati,  tsini  sewarennhaon  tsi- 
nonni  wentanoron  Paska,  enskat  aontakwatka- 
wase  ne  iennhoton ;  sewanonwes  ken  naonsa- 
hiatakwe  ne  ronwanontiio  Sitaehronon?  Akwe- 
kon  are  taontewennaientonwe,  waironnion :  Tosa 
raonha  kenhak,  Barabbas  niha.  Ok  neneh  Ba- 
rabbas  ranenskwas  nihaiatotenhne. 

Ethone  onen  Kwirat  wahatennhane  nahon- 
waiena  ne  Iesos,  nok  ahonwasokwawesonnion. 
Ok  ne  sotar  ohikta  wahonnonwarotseronni,  neh 
wahonwanonwaroroke,  nok  atiatawit  kowa  onek- 
wentara  nakaniataroten  tahonwaseronniate.  Onen 
tenhnon  karo  tahonnete  tsi  renteron,  ronton- 
hakwe :  Watkwanonweraton,  Sitaehronon  iesa- 
nontiio;  nok  ronwakonsaiakhonskwe.  Sekon  are 
ionsahaiakenne  ne  Kwirat  atste,  nok  wasakawen- 
hase :  Kenh  riiatenhawi  tsi  sewenteron,  naese- 
watokense  tsi  iah  othenon  tekeriwatsenries  na- 
hoten  ahoriwaientake.  Tontahaiakenne  kati  ne 
Iesos,  ohikta  rononwaroronhatie,  nok  tsitakon- 
kowa  rohere.  Nok  wahenron  ne  Kwirat :  Ken 
kaien  ne  ronkwe.  Akwa  ne  ok  sahonwaken  ne 
ratitsihenstakweniios  ok  ne  raononkweta,  wahon- 
tewennaientonwe,  wahoniron :  Tetsientannharen, 
tetsientannharen.  Tasakawenhase  ne  Kwirat:  Ise 
niha  hetsisewaiena,  nok  tetsisewaientannharen ; 


500 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  IvOWA 


aseken  nii  iah  othenon  tekeriwatsenries  nahonn- 
hikon  nahonwariwente.  Tontahoniron  ne  Sita- 
ehronon  :  Ionkwaianerenseraien  ;  tsi  kati  nionk- 
waianerenseroten,  tehotentson  nahonwario,  ase- 
ken  Niio  Roienha  rotatonni.  Kwirat  sahawen- 
nahronke  neh  nikawennoten,  onen  senha  waho- 
teronhienten.  Nok  ionsahataweiate  sekon  tsi 
teieiatoretakwa,  nok  wahawenhase  ne  Iesos,  wa- 
henron :  Ka  nitisenon?  Nok  iah  othenon  tate- 
thotati  ne  Iesos.  Sahenron  kati  ne  Kwirat :  Iah 
ken  tataontaskeriwaserakwase?  Iah  ken  tesate- 
rientare  tsi  wakkweniatseraien  ne  takonhientann- 
haren,  nok  tsi  wakkweniatseraien  naonsakon- 
hiatkawe?  Tontahenron  ne  Iesos :  Iah  se  othe- 
non  taesakweniatseraientake  nii  kiatatake,  niah 
ehneken  taontaiesawi.  Ne  se  waonni  senha  ko- 
wanen  roriwanerahakseraien  ne  hianaskwawi  tsi 
konnhe.  Eh  nontahatasawen,  ne  Kwirat  wahas- 
kennha  naonsahotkawe.  Ok  eken  ne  Sitaehro- 
non  tehotihenretha,  ronton :  Tokat  entsatkawe 
ne  ken  hiken,  iah  ki  tetsiatenro  ne  Sesar;  ase- 
ken  onka  ratenontiiostha,  iah  ki  tehiatenro  ne 
Sesar.  Sasakowennahronke  ne  Kwirat  tsi  naha- 
tiiere,  atste  niiahoiatenhawe  ne  Iesos,  nok  wa- 
hennitskwaren,  tsiniiot  tsi  tahaiatorete,  tsinonwe 
ni  konwanatonkwa  Kentstenrakwentarhon,  Si- 
taehrononkeha  Kabbatha.  Onen  neh  entakta  ne 
wentanoron  Paska,  nok  neh  nahoten  iaialc  siio- 
wistahehatie  (i)  neh  tsi  kahawi.  Nok  ne  Kwi- 
rat  wasakawenhase  ne  Sitaehronon :  Ken  kaien 
n’hetsisewanontiio.  Tahontewennaientonwe  ne 
rononha,  wahoniron :  Heren,  heren  shetsiaten- 
hawit,  tetsientannharen.  Tahenron  ne  Kwirat: 


(i)  Ne  sakat  aiairon  nonwa:  entie  sitken. 


IOIAIAKSERATGKENTIKE 


501 


Tenhiientannharen  ken  n’hetsisewanontiio?  Ton- 
tahoniron  ne  ratitsihenstakweniios :  Iah  noia 
teionkwanontiiotseraien,  ne  ok  enskat  ne  Sesar. 
Ethone  onen  wasakotsiakwarisien  ne  tahon- 
waientannharen.  Wahonwaiena  kati  ne  Iesos, 
nok  iahonwaiatenhawe.  Nok  ne  raonha  waha- 
tiasaketate,  tsiniiore  iaharawe  tsinonwe  ni  kon- 
wanatonkwa  Kalwer,  ne  Sitaehrononkeha  Kol- 
kotha;  eh  nonwe  nathonwaientannharen,  tehni- 
hase  wahonwahriskonte,  oktatetsiaronkon,  ashen- 
nen  nihoiatenton  ne  Iesos.  Wahatennhane  ne 
Kwirat  waeiatonkwaieronnitste,  kaiasake  waha- 
ranentakte.  Eh  tkaiaton :  Iesos  Nasarethronon, 
ronwanontiio  Sitaehronon.  Eso  ne  Sitaehronon 
wahatiwennahnoton  ne  ioiatonkwanentakon,  ase- 
ken  kanatakta  ki  tsinonwe  nihonwaiatanentakton 
ne  lesos.  Nok  ne  ioiatonkwanentakon,  Sitaeh- 
rononkeha,  Krekneha,  Ratenneha  oni  kawennon- 
takwen.  Wahonwahrori  kati  ne  Kwirat  ne  ron- 
watitsihenstakweniios  Sitaehronon,  wahoniron : 
Tosa  siaton :  Ronwanontiio  Sitaehronon ;  ne 
tenhnon  tsi  raonha  rawen :  Ii  ionkenontiio  ne 
Sitaehronon.  Tahenron  ne  Kwirat:  Tsi  naho- 
ten  wakiaton,  ne  ki  wakiaton.  Ken  kaien  ne  so- 
tar,  kawenniio  wahatiweiennentane  tsi  ronwaia- 
tanentakton  karontake,  wathonnekwe  ne  raotia- 
tawit  sonha,  kaieri  nathatiiake,  tsini  hati  ne  so- 
'  tar  enskatson ;  wathonnekwe  oni  ne  ehneken  ro- 
tiatawitonne.  Iah  neneh  kaneka  tekanikhon,  ok 
he  niieheiot  tsi  iakaonni.  Wahoniron  kati  tsi 
wathatihtaren :  Tosa  neneh  tetewahrit,  tetewaien 
tenhnon  onka  si  ken  raowenk  enwaton.  Eh 
naawenne  niakawennaierine  noiatonseratokenti 
tsi  waton :  Wahontatiakhonhase  ne  katseronnia- 
tha,  nok  tehotiien  nakwatiatawit.  Eh  kati  naha- 
tiiere  ne  sotar.  Kaia.sakta  kontikenniatakwe  ne 


502 


TSI  IAKAWENTONTIETHA  KOWA 


Iesos  ronistenha,  oni  ne  ronistenha  kiatateken- 
ha  (i),  Wari  Kleofas  rone,  nok  oni  ne  Wari- 
Watere.  Nok  ne  Iesos,  sasakotkahto  etho  ihnete 
ne  ronistenha,  nok  saiatat  ne  raotiohkwa  neh  ro- 
noronkwakwe,  wahrenhase  ne  ronistenha,  wahen- 
ron :  Tsisathonwisen,  neh  ken  hiken  ne  hetsien- 
ha.  Onen  tenhnon  wahawenhase  ne  hnikwekon- 
ne :  Ne  ken  hiken  ne  sanistenha.  Nok  eh  non- 
tontasawen  wathatiatasete.  Onen  kati  ne  Iesos, 
tsi  roterientare  tsi  onen  akwekon  ioieriton,  naon- 
takaierite  tsini  kawennoten  noiatonseratokenti, 
wahenron :  Wakeniatathens.  Ok  he  kaksaien- 
takwe  titkahere  iehontoseratha.  Otialce  kati  wa- 
thatikwe  tekanekakwa,  wahatinanawenste  ne  ie- 
hontoseratha,  kanakarakenhiate  iahonnoharen, 
nok  iahatiien  tsi  rasakaronte.  Onen  kati  sahah- 
nekirha  Iesos  ne  iehontoseratha,  wahenron : 
Onen  akwekon  onteweiennentane.  Nok  tahania- 
renne,  wahatonriserahton. 

Ne  Sitaehronon,  ne  tsi  ronentanoronsere,  ne 
tosa  kaiasake  ahotiiatentonke  nawentatokentike, 
aseken  wentanoronkwe  nakwa  neh  niawentato- 
kenton,  wahonwaneken  ne  Kwirat  ne  tahonwati- 
sinarite,  nok  aonsahonwatiiatanentasi.  Tahonne 
kati  ne  sotar,  nok  wathonwasiniakon  ne  tiotie- 
renton  roiatenton,  nok  oni  ne  saiatat  nenskatne 
ronwaiatanentakton.  Nok  tsi  wathatitane  tsi 
roiatanentakton  Iesos,  wahontkahto  tsi  onen  ra- 
wenheion,  iahta  tehonwasinariton ;  saiatat  tenh- 
non  ne  sotar  asikwe  wahohaste  ranahatake;  ok 
sa  ok  takontiiakenne  onekwensa  nok  ohneka. 
Nok  ne  rotkahton,  neh  rotrori,  nok  neh  oriwiio 


(i)  Ne  sakat  aiairon :  onaraseha. — Satkens  sk. 

467. 


IOIAIAKSERATOKENTIKE 


503 


ne  raotroriat.  Neh  oni  roterientare  tsi  tliari- 
waierits  tsini  hatrori,  eh  naontawe  aonteseweh- 
takonhake  oni  nise.  Ne  aoriwa  eh  naawenseron, 
ne  iakaierine  tsini  kaiaton :  Iah  oni  nenskat  ne 
raostien  sonha  taesewahrite.  Nok  oni  oia  kaia- 
ton,  tsi  waton  :  Enhonwatkahto  ne  ronwahason. 
Ethone  onen  ne  Sose  Arimathihronon,  ne  tsi 
raiatarakwe  ne  Iesos  raotiohkwake,  nok  ki  tenli- 
non  otasetonkeha,  aseken  sakotsaniskwe  ne  Si- 
taehronon,  neneh  iahoneken  ne  Kwirat  nahot- 
siakwarisien  ne  Iesos^raieronke.  Wahatontate  ne 
Kwirat.  Eh  kati  warete  ne  Sose,  sahaiatanen- 
tasi  lesos  raieronke.  Eh  oni  warawe  Nikotem, 
neh  ne  aonen  sonha  ashontenne  roiatisakhonne 
ne  lesos,  rahawinontie  kahnetanoronson  tekaies- 
tanion,  enskat  tewenniawe  nikakontserake  tsi  sa- 
tekenat.  Watnekwe  kati  ne  Iesos  raoieronta, 
oniataraa  sonha  wahniwawenheke,  nok  watniies- 
te  ne  wenhienakhons,  tsi  ki  nihotirennhaon  ne 
Sitaehronon  nasakotiiatata.  Ok  etho  tsinonwe 
natehonwaientannhare,  watenhenraientakwe,  etho 
oni  atenhenrakon  kahrarakon  notstenrokon  na- 
iontatiatata,  nok  arekho  onka  tsi  ieiatat.  Etho 
kati  iahonwaiatata  ne  lesos,  ne  tsi  onen  ronen- 
tanoronsere  ne  Sitaehronon,  oni  tsi  akta  nehnon 
naiontatiatatahaste. 


Entakta  Nenshatonnhete. 

Watio,  XXVIII,  1-7. 

Ethone  tsi  iawententaonhatie  (ne  raonentano- 
ron  iSitaehronon),  onen  toha  sahorhene,  Wari- 
Watere,  oni  ne  skaiatat  Wari,  eh  wakenewe  kiat- 
kensere  ne  tsi  raiatatakwe.  Oktontaiawenstsi 


504 


TSINONSAHATONNHETE 


watiaonwentsisonkwe  nakwa;  aseken  ne  Rawen- 
niio  raoronhiakehronon  tahatsnente  karonhiake, 
eh  iathatane,  wathanenhiakarhateni,  nok  he  wa- 
hatien.  Eh  nihakonsoten  tsiniiot  natewennme- 
karawe,  nok  ne  rotiatawiton  ehnikenraken  tsi,- 
niiot  noniete.  Tsinahonateronhienten  sahonwat- 
kahto  ne  ratinonnhakwe,  eh  nahotiiatawen  tsi- 
niiot  nahonenheion.  Nok  tahatati  ne  raronhia- 
kehronon,  wasakawenbase  ne  tsionathonwisen, 
wahenron:  Tosa  nise  senihteronsek ;  wakate- 
rientare  se  wahi  tsi  hetsiseniiatisaks  Iesos  ne 
tehonwaientannhare.  Iah  kenh  teshenteron;  ase- 
ken  shotonnheton  tsini  hawen.  Kasene  kati,  nok 
tsiakahto  tsi  nonwe  nihonwaiatatenne  ne  Rawen- 
niio.  Tesenisterihen  tenhnon  satsiahtenti,  ietsih- 
roriana  ne  ratikwekonne  tsi  shotonnheton,  nok 
entsisewahenteste  Karirehne;  eh  ienshetsisewa- 
ken.  Onen  kati  wakwahrori. 


Sonsahatonnhete. 

Miark,  XVI,  1-17. 

Tsi  wahententane  ne  wentanoron,  Wari-Wa- 
tere,  oni  Wari,  Sak  ronistenha,  nok  Salome  wa- 
kontihninon  iakoiatakhonstakwa  sonha,  wakon- 
nehre,  ne  Iesos  asakwaiatakhonste.  Orhonketsi 
onwarh  iawententaonhatie,  wakonnewe  tsi  thaia- 
tat,  onwarh  ok  sontakarakwinenne.  Nok  kon- 
tonhakwe  tsi  teiotihtare :  Onka  naa  enionkinen- 
hiarakwase  ne  tsi  iokaronte  tsi  raiatat?  Nok 
nonen  tsi  iakontkahto,  wakontierentsi  ok  heren 
kanenhiakwiton ;  ok  sane  akwa  iken  tsi  kanen- 
hiowanenne.  Iakontaweiate  tsi  iokaronte,  nok 


AOIAIAKSERA 


505 


wahonwaken  ranekenteron,  tsi  kaweientehtakon 
nonkati  rentskwahere,  kenrakenseroskon  rotiata- 
witon;  nok  wationateronhienten.  Tahenron  ne 
raonlia:  Tosa  sewahteronsek;  Iesos  wahi  Na- 
sarethronon  hetsisewaiatisaks,  ne  tehonwaien- 
tannhare ;  shotonnheton,  iah  kenh  teshenteron : 
kento  wahi  ronwaiatatenhenne.  Wasewe  tenh- 
non,  ietsihroriana  ne  raotiohkwa,  oni  ne  Tier,  tsi 
Karirehne  ware  atsisewahenteste ;  ethonon  ien- 
setsisewaken,  tsi  ki  niiot  tsi  hetsisewahrori. 


Awententaonke. 

Ruk,  XXIV,  13-35- 

Ethone  tehnihase  tsini  hotiohwa  ne  Iesos,  ne 
sahenniserat  (sonsahatonnhete  Iesos),  iahone- 
nontonhatie  tsi  tkanataien  Emmaus,  neh  nahoten 
ne  iaiak  niwashen  niwateniententserake  tsinate- 
kiatere  ne  Sirisare.  Nok  neh  tehotihtarakwen- 
hatie  tsinaawenseron.  Tsi  kati  nahe  neh  rona- 
trorihaties,  eh  wasakononterane  ne  Iesos,  nok 
wahonenontonhaties.  Tsiniiot  noia  naawennene 
hnikahr^ke;  ne  se  waonni  iahte  shonwaientere- 
hon.  Nok  wasakawenhase,  wahenron :  Nahoten 
ne  ken  tesenihtarakwenhaties  tsi  isenes,  nok  se- 
ninikonhraksens  ?  Saiatat,  Kleofas  ronwaiats, 
tahatati,  wahenron :  Sonhaa  onte  ken,  nakte  ni- 
tisenon  ne  tsini  hati  Sirisare  nonwa  iiens,  iah 
ken  oni  tesatokense  tsini  iawenseron  ne  kanata- 
kon  nonwa  wenniseratenions  ?  Tontahenron  ne 
Iesos:  Oh  ne  ken  nahoten?  Tahniron :  Ne  ki 
raoriwake  ne  Iesos  Nasarethronon,  ne  rotokense- 
hakwe,  raweiennakweniatserowanenne,  rawen- 


506 


TSINONSAHATONNHETE 


nakweniatserowanenne  oni,  raohenton  ne  Niio 
nok  oni  akohenton  nonkwe  okon ;  nok  tenhnon 
tsiniiot  tsi  ronwatewentetenni  ne  ratitsihensta- 
kweniios,  oni  ne  iakikowanens,  ahonwariwente 
nahrenheie,  nok  tehonwaientannharen.  Ionkwa- 
rharekwe  ki  nii  tsi  raonha  onte  ensesakoiatotarisi 
n’Israerronon ;  nok  kati  onen  neh  nakwekon, 
onwa  ashenhaton  nonta  ethoni  tiawenhon.  Sekon 
ki  sane  otiake  ne  tsionathonwisen  ne  iakwakwe- 
konne,  ionkiteronhonkwenni  neneh ;  eh  ieiotik- 
wathon  tsi  thaiatat,  arekho  si  wente,  nok  iahte 
iotitsenrion  ne  raoieronta;  ok  sa  ok  tetionenon, 
ionenhatie  tsi  wasakonatianeronkwen  ratironhia- 
kehronon,  ne  rontroris  tsi  sronnhe.  Otiake  oni 
tsini  iakion  eh  wahonnete  tsi  thaiatat;  eh  ki 
niiot  tsi  wahatitsenri,  tsiniiot  tsi  tsionatrori  ne 
tsionathonwisen,  nok  ne  raonha  iah  kaneka  te- 
honwaiatajtsenrion.  Ethone  onen  tasakawenhase 
Iesos,  wahenron :  •  Oh !  (ionehrakwat  tsi)  iahte 
sewanikonhra,  tsi  oni  niseweriashaion  naesewaton- 
tate  oriwakwekon  tsini  thonatati  ne  rotitokense- 
hakwe!  lah  ken  teioteriwisonhonne  neh  niiot 
tsi  laharonhiaken  ne  Kristos,  nok  ethonaiohton 
aonsahataweiate  ne  raoiatanehrakwatserakon  ? 
Onen  ne  Moisne  tahatasawen,  tsiniiore  nakwe- 
kon  rotitokensehakwe,  wasakonikonhraientaste 
tsini  hotiiatonnion  ne  raonha  raiatatake.  Onen 
toha  tsi  iahonnewe  tsi  tkanataien  etho  iehone- 
nontonhaties,  eh  nahaiere  tsiniiot  nisinon  niia- 
hare.  Nok  ne  rononha  wahonwaiatannhe,  wah- 
niron :  Tewakwekonhak  niha,  aseken  onen  io- 
kara,  onen  oni  toha  aiokarawe.  Wahonne  kati 
sathontaweiate.  Ken  kati  naawen,  tsi  ronatek- 
wahere,  wathanatarakwe,  wahaterennaienhase, 
wathaiake,  nok  tasakaon.  Ethone  onen  tsiniiot 
nathiateroiiweksi,  nok  sahonwaienterene ;  ok  ne 


AOIAIAKSEBA 


507 


raoiiha  ok  eh  tonsahatahtonte  tsi  tehnikanere. 
Wahniron  kati  tetsiaron  tsi  tahiatati :  Iah  ken 
naa  tetiotarihenskwe  nonkeneriane,  tsi  rohtara- 
kwe  nohahakeson,  tsi  sonkenirihotasienniskwe 
noiatonseratokentison  ?  Ok’sa  ok  kati  nethone 
tontahnitane,  Sirisare  niionsahne;  nok  wasako- 
tiiatatsenri  nenskat  iawenre  nihati  oseronni  rati- 
teron,  oni  ne  ronatiake,  rontonhakwe  oni  nennee : 
Oriwiio  tsi  shotonnheton  ne  Rawenniio,  Sinlon 
teshonatatken.  Ok  ne  rononha  sahiatrori  tsini 
iawenhon  nohahakeson,  oni  eh  nonsahonwaien- 
terene  sathanataraiake. 


Ratironhiakehrononke. 

Ruk,  XXIV,  36-47. 

Ethone  eh  wahoketote  ne  Iesos  tsi  thatiteron 
ne  ratikwekonne,  nok  wasakawenhase,  wahenroil : 
Skennen  tikenhak  niseke :  ii  ne  ken,  tosa  sewatu 
teron.  Ok  ne  rononha  tsinontahontonneke,  nok 
tsinahonateronhienten,  wahonnehre,  waonkwatia* 
neronne  wahi.  Nok  wasakawenhase :  Nahoten 
sewahterontakwa,  nok  niatekon  tsini  sewanikonh- 
rawen'S?  Sewatkahto  kesnonsake,  oni  kasitake; 

.  akwa  -se  ii ;  kenniiatakwaier,  nok  takwakahen- 
hion  ;•  aseken  nonikonhra  ok  iahte  iowarare,  iah 
oni  teiostientare,  tsina  tesewakanere  nii  wakewa- 
rare,,nok  wakstientare.  Nok  eh  tsi  rohtare,  wa- 
isakonatonhase  rasnonsake  oni  rasitake.  Ok  tenh- 
non  me  tsi  sekon  rontennowentakwe,  nok  oni  tsi 
rotinehrakwaskwe  tsinahontonnharen,  sahenron : 
Sewaien  katiken  ne  kento  othenon  naieke?  Wa- 
honwaherhase  kaskonte  ne  kentsionk,  nok  otsina- 


508 


TSXNONSAHATONNHETE 


kontakwane  otsikheta.  Wathatskahon  raotihen- 
ton,  nok  sasakaon  nahotatenrase.  Nok  wasakoh- 
rori,  wahenron :  Ne  wahi  kwahtaranihakwe,  se- 
kon  tsi  tewakwekon,  tsi  ioteriwison  akwekon  ia- 
kaierite  tsini  kaiatonnion  ne  Mois,  oni  ne  rotito- 
kensehakwe,  nok  oni  neTafit  raotiiatonserake,  nii 
akeriwake.  Ethone  watesakonikonhraswathete 
nahotinikonhraientane  noiatonseratokentison,  nok 
waisakawenhase :  Etho,  wahenron,  niiot  -tsi  kaia- 
ton,  eh  oni  nateiotonwentsiohonne  aharonhiaken 
ne  Kristos,  nok  nashenhaton  nonta  taontahat- 
ketsko  ne  kenheiatne;  nok  raonha  raosennakon 
aionterihowanaton  akaonwentsiakwekon  nonkwe, 
naonsaiontatrewate  nok  naonsonterakewe  tsi  ia- 
koriwaneren. 


Sosehne. 

San,  XXI,  1-14. 

Ethone  are  sasakototasiase  Iesos  ne  ratikwe- 
konne,  kaniatarakta  ne  Tiberiat.  Nok  ken  na- 
haiere  sahatotasi.  Enskatne  ronneskwe  Simon 
Tier,  nok  Atonwa  ne  Titim  ronwanatonkwa, 
tenhnon  Nathanaer,  Kanahronon  Karirehne  non- 
kati,  nok  Zebede  sakoien  okonha,  tenhnon  sekon 
tehnihase  ne  raotiohkwa  ne  Iesos.  Wahenron 
ne  SimonTier:  Wakariokawinehe.  Tahoniron : 
Itewe  niha.  Wahonhtenti  kati,  nok  kahonwakon 
iahontita ;  iah  tenhnon  othenon  tehatiskokwen 
neneh  wasontate.  Nok  siiorhenhonhatie  nbnkati, 
eh  iathatane  ne  Iesos  atsiakta;  iah  tenhnon  te- 
honwaienterehon  ne  Taotiohkwa  tsi  raonha  ne 
Iesos.  Wasakawenhase  kati  ne  Iesos,  wahenron : 


AOIAIAKSERA 


509 


Sewanekenteron,  iah  ken  tesewahkwaien  ?  Ta- 
honiron :  Iahten.  Tontahenron :  Tsi  kaweien- 
tehtakon  nakahonwati  iasewaharonti,  nok  ense- 
watsenri.  Wahonaharonti  kati;  nok  iahte  sha- 
tikwenieskwe  taontahontihentho  nahare,  tsini  ia- 
wetowanen  wahotinawe.  Ne  se  waonni  ne  saia- 
tat  tsini  hotiohkwa,  ne  ronoronkwakwe  ne  Iesos, 
wahawenhase  ne  Tier:  (Neh  wahi  ne  Rawen- 
niio.  Sahahronke  ne  Simon  Tier,  tsi  neh  ne 
Rawenniio,  sahatiatawite  nehneken  rotiatawiton- 
ne,  aseken  rotiatawitasionne,  nok  kaniatarake  ia- 
hatatiatonti.  Ok  ne  ronatiake,  kahonwakon  nen- 
nee  nontahonne,  aseken  iah  inon  kaniatarhen 
tiiehonneskwe,  ne  ok  ne  toha  tekeni  tewenniawe 
nikaiosake  tsiniiore,  ronharisere  titkentsiahere. 
Nok  nonen  sonsahontitako  ehtiioke,  iwahontkahto 
eh  iotekha,  nok  kahere  otsirake  ne  kentsionk, 
oni  kanatarok.  Wahenron  ne  Iesos :  Kasewent- 
sienhaf  nonwarh  ok  sewaskokwenhatie.  Eh  niia- 
hare  ne  *Simon  Tier,  nok  atsiakta  taharatironten, 
wisk  ioshenserote  ashen  iawenre  ne  kentsiowa- 
nens  kontiiataratie.  Sahetho  sane  niiaweta,  iah 
ki  tateiotahariakon.  Tasakawenhase  Iesos:  Ka- 
sewe  tesewatskahon.  Nok  tsinihati  wathontska- 
hon,  iah  onka  tehrehrakwe,  ahiriwanontonse, 
ahenron :  Onka  nise  ?  onen  se  ronaterientare 
tsi  raonha  ne  Rawenniio.  Nok  eh  iathatane  Ie- 
sos,  watrakwe  kanatarok,  nok  tasakowihon,  oni 
ne  kentsionk.  Onen  neh  nashenhaton  sonsasako- 
totasiase  ne  Iesos  ne  raotiohkwa,  tsinahe  satetho- 
tonnheton  tsi  rawenheionne. 


510 


TSINONSAHATONNHETE 


Okaristiahne. 

San,  XX,  11-18. 

Ethone  ne  Wari-Watere  eh  katakvve  atste  tsi 
raiatatakwe,  tewasenthos.  Etho  tsi  tewasenthos, 
watewatsakete  iaontkahto  nakon.  Nok  eh  waa- 
koken  tehnihase  hnihronhiakehronon  kenraken 
ronatston,  saiatat  ranontsine  nonkati,  nok  ne 
isaiatat  rasitake  nonkwa,  tsinonwe  nihonwaiata- 
tenhenne  ne  Iesos.  Wakonwenhase,  wahniron : 
Tsisathonwisen,  nahoten  satstarhakwa?  Tonta- 
kenron  :  Ne  ki  tsi  teshonwaiatakwen  ne  Rake- 
wenniio,  tenhnon  iahte  wakaterientare  ka  onte 
niiehonwaiataien.  Nonen  tsi  iaontewennokten, 
watewatkarhateni,  nok  wahoken  ne  Iesos,  eh  ira- 
te;  iah  ki  tenhnon  teioterientare  neh  onte  kenh 
ne  Iesos.  Tahrenhase  ne  Iesos,  wahenron :  Tsi- 
sathonwisen,  ohniiotiieren  tsi  tesasenthos?  Onka 
hetsiatisaks  ?  Waehre  naonha,  tsi  onnontonnion, 
ne  kenh  ne  raientho.s  tsi  ok  etho  watenhenraien ; 
wahawenhase,  wakenron :  Saianer,  tokat  ise  te- 
shetsiatakwen,  takrori  kanonni  saien,  nok  ii  ten- 
shiiatakwe.  Tontahrenhase  .  ne  Iesos  :  Wari ! 
Tonsontkarhateni,  wahaiwenhase  :  Rabboni !  (ne 
sakat  aiairon :  Takewenniio).  Tontahenron  ne 
Iesos :  Tosa  kenniiatakwaier,  aseken  arekho 
Rakenihneha  tiiesewakenon.  Was  tenhnon,  tsi 
ratiteron  nonkwatateken  okonha  iahase,  iashehro- 
riana :  Etho  sake  Rakenihneha,  nok  Hetsisewa- 
niha  oni  nise,  tsi  thenteron  ne  Niio  tsi  konnhe, 
nok  ne  Niio  tsi  tsionnhe  oni  nise.  Ionsonwe  ne 
Wari-Watere,  saiakohrori  ne  ratikwekonne,  wa- 
kenron :  Sahiken  ne  Rawenniio,  nok  ken  nika- 
rihoten  tsi  rakrori. 


AOXAIAKSERA 


511 


Ronwaiatanentaktonne. 

Watio,  XXVIII,  16-20. 

Ethone  nenskat  iawenre  nihati  ne  ratikwekon- 
ne  Iesos  Karirehne  niiahonne,  onontoharake,  tsi 
ki  nonwe  nisakonatonnihne  Iesos.  Eh  iahonwa- 
ken,  nok  wahonwawenniioste ;  nok  otiake  tsi- 
niiot  sekon  nahontennowente.  Nok  akta  warete 
ne  Iesos,  wasakotati,  wahenron :  Kakweniatse- 
rakwekon  ionkwawi  ne  karonhiake  oni  nonwen- 
tsiake.  Wasewe  kati,  ietsirihonnien  nonkwe  okon 
nonwentsiakwekon,  ietsinekwahest  rasennakon 
Roniha,  nok  Roienha,  nok  Rotkon  Roiatatokenti ; 
ne  ki  ietsirihonnien  noriwakwekon  aieriwaie- 
ritseke  tsini  kwarihonte.  Nok  ken  kaien  tiotkon 
tewakwekonhatie  niate  wenniserake  tsiniiore  ien- 
sewatonwentsiarisi. 


Entakta. 

San,  XX,  1-9. 

Ethone,  orhonketsi  onwarh  iawententaonhatie, 
sekon  ok  satetiokaras,  eh  waete  Wari-Watere 
tsi  thaiatatakwe ;  nok  ontkahto  tsi  kanenhiarak- 
wen  ne  kanontektonne.  Tonsonratate,  saiakoh- 
roriana  ne  Simon  Tier,  nok  oni  ne  saiatat  ne  ra- 
tikwekonne  ne  Iesos  ronoronkwakwe ;  waken- 
ron :  Teshonwaiatakwen  ne  Rawenniio  tsi  raia- 
tatakwe,  iah  oni  teionkwaterientare  ka  niieshon- 
waiataien.  Ok  sa  ok  wahaiakenne  ne  Tier,  tenh- 
non  neh  ne  saiatat,  nok  ch  wahnete  tsi  thaiata- 
takwe.  Wathiaratate  tetsiaron,  nok  neh  saiatat 


'512 


TSINAHE  IESOS 


hnikwekonne  wahotohetsten  ne  Tier,  rahente  ia- 
harawe  tsi  thaiatat.  Nok  iathatsakete  iahatketo- 
ten,  wahatkahto  eh  kakeron  noniataraa  sonha ; 
iah  ki  tenhnon  tiiehotaweiaton.  Iaharawe  oni  ne 
Simon  Tier,  rononteratieskwe,  iahataweiate  ne- 
neh  tsi  raiatatakwe;  wahatkahto  oni  ne  raonha 
oniataraa  sonha  ehtake  kakeron,  nok  neh  nonia- 
taraa  rotenontsistororoktonne  ne  Xesos,  iahtiia- 
tekaieston  notiake  noniataraa  sonha,  akwa  neneh 
akte  nikaien,  tenhnon  kawenonni.  Ethone  onen 
ne  rahentene,  tsi  iahanewe  tsi  thaiatatakwe,  iaha- 
taweiate  oni  neneh ;  nok  wahatkahto,  nok  watha- 
wehtakwe ;  aseken  arekho  tehonaterientarakwe, 
tsiniiot  tsi  kaiaton  noiatonseratokentike,  ne  tsi 
ioteriwisonhonne  naorisahatonnhete. 


Tiotierenton  Niiohne  tsinahe  Sonsahatonnhete. 

San,  XX,  19-31. 

Ethone,  okarasneha  nonkati,  neh  wenniserate 
ne  tiotenniseratierenton  noiaiakserake,  akwekon 
kannhoton  tsi  kannhokaronte  tsinonwe  nihonat- 
kennison  ne  ratikwekonne,  ne  tsi  sakotitsaniskwe 
ne  Sitaehronon,  eh  warete  ne  Iesos,  raotinenh- 
riien  etho  wathatane,  nok  wasakawenhase :  Sken- 
nen  tikenhak  iseke !  Nok  nonen  saharihokten, 
wasakonatonhase  rasnonsakeson,  oni  ranahatake. 
Wahontsennonni  kati  ne  raotiohkwa,  sonsahon- 
waken  ne  Rawenniio.  Nok  sekon  sahenron: 
Skennen  takenhake  tsi  sewenteron.  Tsiniiot  tsi 
thakennhaon  ne  Rakeniha,  etho  oni  nise  niiot  tsi 
iakwannhane.  Ehnon  sahaiere,  iaharontate  tsi 
thatikenniate,  nok  wahenron :  Atsisewatienhas 


THOTONNHETON 


513 


ne  Rotlcon  Roiatatokenti.  Tsiniakon  entsietsi- 
rakewase  nakoriwanerahaksera,  entsiakoterake- 
wase;'  nok  tsiniakon  enietsinerenkse,  eniakotne- 
renkse.  Ken  kaien  n'Atonwa  ronwanatonkwa 
Titim,  enskat  raiatarakwe  ne  tekeni  iawenre  ni- 
hati,  iah  eh  tehenterontakwe  sahakwatho  ne  Ie- 
sos.  ’Sahonwahrori  kati  ne  ronatiake,  wahoni- 
ron :  Sesakwaken  ne  Rawenniio.  Nok  tasaka- 
wenhase,  wahenron  :  Iahtenkatkahtosere  ne  ras- 
nonsake  tsi  karonwaraieronnianion,  iah  oni  tiia- 
kennisnbnsorokhe  tsinonwe  nikaronwarotonkwe, 
iah  oni  tiiakienasere  ne  ranahatake,  iah  ki  taon- 
takehtakwe.  Nok  satekon  nonta  ohnakenke,  ka- 
nonskon  are  ratiteron  ne  ratikwekonne,  raiatare 
oni  n’Atonwa,  eh  wahoketote  ne  Iesos,  kannho- 
tonnion  sape  tsi  kannhokaronton,  raotinenhriien 
eh  wathatane,  nok  wahenron :  Skennen  tiken- 
hak  niseke.  Ethone  iahawenhase  n’Atonwa,  wa- 
henron :  Kenh  tasennisnonsoroke,  nok  skahen- 
•hion !  ne  kesnonsake ;  karo  oni  taisatsiatat,  nok 
iatsiena  ne  kenahatake;  nok  tosa  sasatennowen- 
tatskonhak,  tisehtakonhak  tenhnon.  Tontahatati 
n’Atonwa,  wahenron :  Ise  ne  Takewenniio,  nok 
ne  Sewenniio  tsi  konnhe !  Tontahenron  ne  Iesos : 
Ne  tsi  waskken,  Atonwa,  tisehtakwen ;  iako- 
taskat  nennee  iahte  iakotkahton,  nok  tiakaweh- 
takwen.  Eso  sekon  noia  sonha  ne  ioriwanehrak- 
watenions  tsini  hotieranion  lesos,  tsi  tehatika- 
nere  ne  ratikwekonne,  ne  iahte  kaiaton  ne  kento 
kaiatonserakon.  Kenh  tenhnon  kaien  tsi  kaia- 
tonnion,  neh  ki  naontawe  naontesewehtakonhake 
tsi  Kristos,  Niio  Roienha,  nihaiatoten  ne  Iesos^. 
nok  tsi  entisewehtakwe  ne  raosennakon,  aese- 
wa  i  en  t a n  e  n  a  c t s i  on  n  h  eke. 


514 


TSINAHE  IESOS 


Tekenihaton  Niiohne .  . . 

San,  X,  11-16. 

Ethone,  wasakawenhase  Iesos  ne  Farisien  ni- 
hatiiatotens,  wahenron :  Ii  ne  ranonnhatseriio. 
Ranonnhatseriio  sakotewentetennis  tsi  ronnhe  ne 
raotsenen  okon  teiotinakarontonha.  Ok  ne  rann- 
hatsera,  oni  ne  iahte  hanonne,  iah  oni  raonha 
tehotsenen  okon,  nenhaken  tawe  okwaho,  wasa- 
kotewentete  ne  teiotinakarontonha,  nok  wahate- 
ko ;  nok  nokwaho  teiakoiatakwa,  teiakoreniatha 
oni  ne  katsenen.  Ne  aoriwa  wahateko  ne  rann- 
hatsera,  ne  tsi  kannhatsera  nahaiatoten,  iah  oni 
othenon  tatesakoterientarhe  ne  katsenen.  Ke- 
nonnhatseriio  nii,  kheienteris  naketsenen  okon, 
oni  ionkiienteri  nononha,  tsi  ki  niiot  tsi  rakien- 
teri  ne  Rakeniha,  nok  tsi  riienteri  ne  Rakeniha; 
nok  kheiatewentetennis  tsi  konnhe  naketsenen 
okon.  Sekon  oia  wakenaskwaien  ne  teiotinaka- 
rontonha,  iah  nennee  tekontikwekon  ne  ken  kon- 
nes  naketsenen ;  nok  ioriwentaon  oni  nennee  en- 
tekheiatenhawe,  nok  enionkewennahronke,  enskat 
ok  enkentiohkwaientake,  saiatat  oni  nensako- 
nonnhake. 


Ashenhaton  Niiohne... 

San,  XVI,  16-22. 

Ethone,  wasakawenhase  Iesos  ne  raotiohkwa, 
wahenron :  Akwa  niskariwesha,  onen  iahtaon- 
saskwaken,  nok  sekon  kennikariwesha,  nok  en- 
seskwaken,  aseken  Rakenihneha  sake,  Otiake  ne 
raotiohkw^  wathont^teriwanontonnionse,  waho- 


TITOTONNHETON 


515 


niron :  Nahoten  onte  ren.ton  tsi  sonkwahroris, 

tsi  raton  :  Iahte  skariwes,  onen  iahtaonsaskwa- 
ken,  nok  sekon  are  kennikariwesha,  onen  enses- 
kwaken,-  nok  oni :  Ne  tsi  Rakenihneha  sake? 
Rontonhakwe  kati :  Nahoten  onte  kenton  nehni- 
kawennoten :  Kennikariwesha  ?  iahte  ionkwa- 
nikonhraientas  tsi  nahoten  renton.  Nok  ne  Ie- 
sos,  roterientaratsihon  <tsi  ronnehre,  asakwari- 
wanontonse,  wasakawenhase :  Tesewatateriwa- 
nontonnionni  tsi  nahoten  wakiton,  tsi  wakiron : 
Kennikariwesha,  onen  iahtaonsaskwaken ;  nok 
sekon  kennikariwesha,  onen  enseskwaken.  Ori- 
wiio,  oriwiio  tsi  kwahroris,  tsi  tensewasentho- 
seron,  nok  entsionsenanion  nise,  ok  nonkwe  okon 
eniontonnharonnion ;  ise  ok  eken  ensewanikonh- 
raksenseron,  nok  ki  tenhnon  ne  sewanikonhrak- 
sensera  tentesewatteni,  atonnharatsera  iensewa- 
ton.  Tsiothonwisen  iowiraientasere,  ionikonh- 
raksens,  aseken  onen  ieiotenniserihewe ;  nok 
tenhnon  nonen  iowiraientaon,  iah  onen  tesewe- 
hiare  naoronhiakensera,  ne  ok  ne  tsiotsennonni 
tsi  onen  are  enskat  nonkwe  saionnakerate  non- 
wentsiake.  Etho  kati  oni  nise  niiot,  nonwa  sane 
sewariwaien  ne  kanikonhraksensera ;  sekon  ki 
tenhnon  enskwaken,  nok  ensewatonnharen  sewe- 
riasakon,  nok  iah  onka  taonsaietsikwa  ne  sewat- 
sennonniatsera. 


Kaierihaton  Niiohne.  . . 

San,  XVI,  5-14. 

Ethone,  wasakawenhase  Iesos  ne  ratikwekon- 
ne,  waheniron  :  Onen  nonwa  eh  sake  tsi  thente- 
ron  ne  thakwatorion ;  nok  iah  onka  tsinitsion 


516 


TSINAHE  IESOS 


tehakeriwanontonnis,  nahenron :  Ka  wase?  Ok 
eken  ne  tsi  wakwahrori  neh  nikarihoten,  kani- 
konhraksensera  ioteten  seweriasakon.  Oriwiio 
se  tsini  kwahrori :  ise  sewatsennonniatak  naon- 
sakahtenti ;  aseken  ne  iahtenskahtentionhe,  iah 
ki  taontatsisewaiatorenne  ne  Sakonikonhrahni- 
rats;  nok  tenhnon  nenskahtenti,  enthiiatenniete 
tsi  sewenteron.  Nok  nonen  enrawe,  ensakoni- 
konhrasenni  nonwentsiakehronon  ne  aoriwake  ne 
kariwaneren,  oni  ne  ioteriwakwarisiontsera,  nok 
oni  ne  kaiatoretatsera.  Ne  ki  aoriwake  ne  kari- 
waneren,  ne  tsi  iahte  thonehtakwen  niike.  Ne 
tenhnon  aoriwake  ne  ioteriwakwarisiontsera,  ne 
tsi  Rakenihneha  sake,  nok  onen  iahtaonsaskwa- 
kenseke ;  nok  ki  ne  kaiatoretatsera  aoriwake,  ne 
tsi  onen  tekonwaiatoretakwenton  nonwentsia- 
kehronon  konwakowanen.  Sekon  eso  ioriwake 
wakien  nakwahrori ;  iah  ki  taesewakweni  nonwa 
aesewatketate.  Kawenniio  tenhnon  enrawe  neh 
ne  Ronikonhratokenti,  iahte  honowen,  neh  entsi- 
sewarihonnien  ne  kariwiiotserakwekon.  Aseken 
iah  raonha  tehotennikonhra  tsi  enhatati;  ne 
tenhnon  enshatrori  tsinikon  enhohronken,  nok 
entsisewatokaten  tsi  neniawenseronne.  Raonha 
enhaksennowanate,  aseken  neh  nakwawenk  tenh- 
rakwe,  nok  entsisewahrori.  Tsinikon  roien  ne 
Rakeniha,  ii  akwawenk.  Ne  se  aoriwa  katon : 
Tsi  tenhrakwe  nakwawenk,  nok  neh  entsisewah- 
rori. 


Wiskhaton  Niiohne. . . 

San,  XVI,  23-30. 

Ethone,  wasakawenhase  ne  Iesos  ne  raotioh- 
kwa,  wahenron :  Akwa  tokenske,  akwa  tokens- 


TIIOTONNHETON 


517 


ke  tsi  kwahroris :  tsi  ok  nahoten  entsisewaneken 
ne  Rakeniha  ii  aksennakon,  entsitsion.  Tsiniiore 
nonwa,  arekho  othenon  tesewanekhen  nii  aksen- 
nakon.  Sewanek,  nok  ensewarane,  niiakaierine 
tsinaesewatsennonni.  Tekeriwakentonkwa  non- 
wa  tsi  kwabrori.  Ienwatenniserihewe,  onen  iah- 
taonsakatste  ne  tekariwakenwaton  tsi  enkwatati, 
akwa  tenhnon  otokenhon  tsi  enkwarihotasien  ne 
Roniha  raoriwake.  Ethone  onen  ii  aksennakon 
ensewaneke;  nok  iahtakiron,  enhineken  ken  ne 
Roniha  nise  sewariwake;  raonha  se  ne  Roniha 
hetsisewanoronkwa,  ne  ki  tsi  takwanoronkwa 
nise,  nok  tisewehtakon  tsi  Niiohne  nitewakenon. 
Rakenihneha  tewakientakon,  nok  onwentsiake 
tewakenonton ;  skahtentionhe  nonwentsiake,  nok 
Rakenihneha  sake.  Tahoniron  ne  raotiohkwa : 
Onen  wahi  nonwa  otokenhon  tsi  sahtare,  iah  oni 
othenon  tateseseriwakenwatha.  Onen  nonwa  ori- 
wiio  waakionni  tsi  oriwakwekon  nitsienteri,  iah 
oni  teiotonwentsiohon  onka  aiesariwanontonse 
nothenon;  ne  kati  waonni  tionkwehtakon  tsi 
Niioke  tisaientakwen. 


I  Tsi  Ienenhrinekens. 

Ruk,  XI,  s- 13. 

Ethone,  wasakawenhase  Iesos  ne  raotiohkwa, 
wahenron  :  Onka  tsinitsion  ahotenrosentake, 
ahonwaiatisakha  asonthen,  nok  ahonwenhase, 
ahenron :  Tiatenro,  askeni  ashen  nikanatarake, 
aseken  rakwataweiatenni  nonkiatenro  rohten- 
tionne,  nok  iahte  wakien  nahoten  ahirhase;  nok 
ne  kanonskon  thenteron  aontahenron :  Tosa 


518 


IESOS  KARONHIAKE 


othenon  taontakenikonhraren,  onen  wahi  waka- 
tennhoton,  iakwanats  ne  kheien  okonha ;  iah 
kati  taonton  ne  taontakatketsko,  nok  aontakon- 
hion?  Tokat,  ok  eken,  senha  ok  ahannhontison- 
seke  tiotkon,  kwahrori,  tsi  iahta  taontahatketsko 
nok  aontahaon,  ne  tsi  ronatenro;  nok  sane  ne 
tsi  tehonikonhrarani,  tenthatketsko,  nok  enhowi- 
hon  tsinikon  tehotonwentsioni.  Nok  ii  wakwah- 
rori,  katon :  Sewanek,  nok  entietsiion ;  sewe- 
sak,  nok  ensewatsenri  ;  sewannhontison,  nok 
entietsinnhotonkwase.  Aseken  kaneka  ranekha, 
raienas ;  neh  resaks,  ratsenries ;  nok  neh  rann- 
hontison  ronwannhotonkwennis.  Onka  oni  tsi- 
nitsion,  ne  roniha  ahoneken  ne  kanatarok,  onen- 
hia  onte  ken  enthaon?  tokat  ne  kentsionk  aho- 
neken,  ohniare  ken  ahononte,  aonaktake  ne  ken- 
tsionk?  Nok  tokat  onnhonsa  ahoneken,  takwa- 
hasont  kowa  onte  ken  enthonatonhase  ?  Tokat 
kati  sewaweiente  nise,  iah  sane  tetisewariwaieris, 
ne  ioianere  sonba  aitsiiawiseke  ne  ietsiien  okon- 
ha,  to  onte  senha  n’Hetsisewaniha,  karonhiake 
thenteron,  ensakaon  nonikonhratokenti  nenhon- 
wanekenniheke  ? 


Entakta  karonhiake  Sonsharete. 

San,  XVII,  i-ii. 

Ethone,  karonhiake  niiahatkahraierate  ne  Ie- 
sos,  nok  wahenron :  Rakeni,  onen  ieiohe,  het- 
sennowanat  n’Hetsienha,  nahiasennowanate  oni 
nise  n’Hetsienha.  Tsiniiot  tsi  hetsiatakweniios- 
ton  nonkwe  okon,  nasakaon  ne  raonha  naiakonn- 
heke  tsinenwe  tsiniakon  hefsonkwetawi.  Nok 


SONSHARETE 


519 


ken  nikarihoten  naiakonnheke  onwe :  ne  naie- 
saienterhane,  sonhaa  tokenske  Sewenniio,  nok 
oni  ne  thetsatorion,  Iesos  Kristos.  Konsenno- 
wanaton  nonwentsiake ;  onen  wakeriwaieriton 
tsini  skwawi.  tsi  nakiere.  Onen  kati  nonwa  nise 
tontaksennowanat,  Rakeni,  ise  tsiatakta,  tsinisk- 
sennowanatakwe  tsinahe,  arekho  tsi  tionwentsia- 
tekwe.  Kherihowanatenni  ne  s»asenna  tsini  hati 
takonkwetawi  nonwentsiake.  Ise  sonkwetakenha, 
nok  ii  takonkwetawi ;  nok  ne  sawenna  ronate- 
weienton.  Ronaterientare  nonwa  tsi  iseke  ni- 
tionenon  tsinikon  teskwawi ;  aseken  ne  sawenna 
okon  ne  teskewennawi,  iesekheiawi,  nok  rotiiena, 
oriwiio  oni  tsi  rotinikonhraientaon  tsi  iseke  te- 
wakientakon,  nok  thonehtakon  tsi  ise  teskwato- 
rion.  Rononha  kheiaterennaiennis ;  iah  onkwe 
okon  tekheiaterennaiennis,  ne  tenhnon  ne  kenh 
tsini  hati  ne  takonkwetawi,  aseken  ise  sonkweta. 
Nok  tsinikon  wakien,  ise  sawenk ;  nok  tsinikon 
saien,  ii  akwawenk;  nok  wakatatsennowanaton 
rononhake.  Nok  onen  iahte  skiteron  nonwentsia- 
ke,  ok  ne  rononha  onwentsiake  ronnes,  nok  nii 
iseke  sake. 


Karonhiake  Sonsharete. 

Mark,  XVI,  14-20. 

Ethone,  tsi  ronatekwahere  11  e  tahontskahon 
nenskat  iawenre  nihati  ratikwekonne,  etho  sasa- 
kototasiase  ne  lesos ;  nok  wasakotteten  tsini 
honatennowentatskon,  nok  tsini  honateraiatak- 
watskon,  tsi  sakonennowenton  ne  shonwakenhne 
tsi  shotonnheton.  Nok  wasakawenhase,  wahen- 
ron :  Wasewe,  nonwentsiakwekon,  akwa  nonkwe 


520 


ONEN  KAKONHIAKE 


okon  ietsiirihonnien  ne  kariwiio.  Nentiakaweh- 
takon  nok  neniakotenekwaheston,  eniontsennonni 
karonhiake ;  nok  neniontennowente  eniontka- 
ronni.  Ken  tenhnon  kaien  ne  ioriwanehrakwate- 
nions  enkaieronnitstakon  nentiakawehtakonhake : 
aksennakon  enskonwanatekwate  nonatkonserak- 
sens;  niate  kawennake  enionhronkake ;  enkon- 
watiiena  nohniare;  neniehnekira  oni  ne  iako- 
riohtha,  iah  othenon  taiakokarewate ;  nensako- 
nanisnonsaherhase  ne  iakononwaktanionni,  entsie- 
iewentane.  Nonen  saharihokten  \ne  Sonkwa- 
wenniio  lesos,  tsi  sakotati,  wahatharatate  karon- 
hiake  niionsare,  nok  iahatien  tsi  thaweientehta- 
kon  ne  Niio.  Nok  ne  rononha  wahonhtenti,  ok- 
tiwakwekon  wasakotirihonnien,  sakoienawaseha- 
ties  ne  Rawenniio,  wahariwahnirate  ne  raotiwen- 
na,  ioriwanehrakwatenions  tsinahatieranion. 


Niiohne  onen  Karonhiake  leshawenonton. 

San,  XV,  26-27;  XVI,  1-4. 

Ethone,  wasakawenhase  ne  Iesos  ne  ratikwe- 
konne,  wahenron :  Kawenniio  enrawe  ne  Sako- 
nikonhrahnirats,  nehne  Rakenihneha  enthinnha- 
ne  tsi  sewenteron,  nene  Ronikonhratokenti,  iahte 
honowen,  oni  Rakenihneha  thoientakon,  raonha 
enhakeriwahniratse.  Ise  oni  enskwariwahnirat- 
seke,  aseken,  tsinahe  tewakatasawe,  tsi  tewa- 
kwekon.  Ne  waonni  wakwahrori  nehnikariho- 
tens,  ne  tosa  aesewatatenikonhrotako.  Enietsi- 
iatekwate  tsi  ronterennaientakwa  ;  ienkahewe 
oni,  tsiniakon  nenietsirio,  enienrheke  wasakwa- 
wenniioste  ne  Niio.  Nok  ne  aoriwa  eh  nenietsi- 


IESH AWEN ONTON  IESOS  52l 

ierase,  ne  tsi  iahte  honwaienterehon  ne  Rakeniha, 
iah  oni  nii.  Neh  kati  waonni  wakwahrori,  eh 
naontawe,  nonen  ienkahewe,  aonsesewehiarane 
tsi  ii  kwatokatenni. 


Entakta  ne  Rotkon  Roiatatokenti  Rawennisera. 

San,  XIV,  15-21. 

Ethone,  wasakawehhase  Iesos  ne  raotiohkwa, 
wahenron :  Tokat  takwanoronkwa,  sewateweien- 
ton  ki  nakewenna  okon.  Nok  enhiiennitentase 
ne  Rakeniha,  nok  oia  entsitsion  natsisewanikonh- 
rahniratseke,  neh  tiotkon  aesewakwekonhatiese- 
ke  tsinenwe :  nehne  Ronikonhratokenti,  iahte 
honowen,  neh  iahtaonton  nonwentsia  ahonakto- 
tase,  aseken  iahte  hokens,  iah  oni  tehoienteri. 
Ok  nise  entsisewaienterh^ne,  aseken  entsisewa- 
tienhase,  nok  iseke  enhenterontake.  Iahtakwaia- 
tonti  naesewententane,  tsiniiot  ne  iahte  tsiakoni- 
sen ;  tentkwatkensera.  Sekon  kennikariwesha, 
nok  iahtaonsaionkkeit  nonwentsiake  tiakoienta- 
kon;  ise  tenhnon  enskwakenseke,  aseken  konnhe 
nii,  nok  entsionnheke  oni  nise.  Ethone  ensewa- 
nikonhraientane  tsi  raonhake  ne  Rakeniha  kite- 
ron,  nok  nise  akonhake  sewenteron,  nok  oni  nii 
iseke  kiteron.  Nene  rahawe  nakewenna  okon, 
neh  oni  rateweientons,  neh  thohiken  rakenoronk- 
wa.  Nok  ne  rakenoronkwa,  enhonoronkwake  ne 
Rakeniha;  ii  oni  enhinoronkwake,  nok  enhiia- 
totasiase  tsini  kiatoten. 


522 


ROTKON  ROIATATOKENTI 


Sasakotienhase  Rotkon  Roiatatokenti. 

San,  XIV,  23-31. 

Ethone,  wasakawenhase  Iesos  ne  raotiohkwa, ' 
wahenron :  Kaneka  rakenoronkwa  enhateweien- 
ton  nakewenna ;  nok  enhonoronkwake  ne  Rake- 
niha,  nok  ieniakene  tsi  renteron,  nok  ensakiia- 
tienhase.  Ne  iahte  hakenoronkwa,  iahte  hate- 
weientons  nakewenna.  Nok  ne  sewawennahron- 
ken,  iah  ii  akewenna  teken,  'ne  tenhnon  raowenna 
ne  thakwatorion,  ne  Rakeniha.  Ethoni  kwaie- 
rase,  sekon  tsi  tewakwekonhaties.  Nok  tenhnon 
ne  Sakonikonhrahnirats,  ne  Rotkon  Roiatatoken- 
ti,  neh  enthonnhahe  ne  Rakeniha  aksennakon, 
raonha  oriwakwekon  entsisewarihonnien,  nok 
enshetsisewehiarakwen  tsinikon  kwahrorianion 
tsinahe.  Kwenrase  ne  skennen,  neh  nakwa  ii 
akwawenk  ne  skennen,  neh  kwawis;  iah  tenh- 
non  ehteiot  tsi  iontatawis  nonkwe  sonha,  ii  tsi 
kwawis.  Tosa  tesewaterientaren,  tosa  oni  tese- 
watonharenron.  Sewatonte  tsini  kwaierase,  tsi 
waken  :  Skahtentionhe,  nok  tentke  tsi  sewente- 
ron :  Ne  naskwatioronkwake,  oriwiio  tsi  aese- 
watsennonni  tsi  Rakenihneha  sake,  aseken  raon- 
ha  Rakeniha  senha  rakowanen  tsi  nii  niiot  (1). 
Nok  nonwa  wakwahrori  ohenton  eh  naiawenne, 
eh  naontawe  aontesewehtakwe  nonen  eh  nenia- 
wen.  Iah  onen  e.so  tataonsetewahtaren.  Onen 
se  tawe  ne  konwakowanen  ne  ken  ionwentsiate, 
iah  sane  othenon  tewakewenniio ;  ne  tenhnon 


(1)  Ne  raton,  ne  tsi  onkwe  nahaiatoten ;  ase- 
ken,  tsi  ^Niio  nahaiatoten  ne  Iesos,  satehniiatoten 
ne  Roniha. 


RAOIAIAKSERA 


523 


aoriwa  tawe,  naiakotokense  nonkwe  tsi  rinoronk- 
wa  ne  Rakeniha,  nok  oni  tsi  eh  niwakierenhatie 
tsini  hakennhaon  ne  Rakeniha. 


Awententaonke. 

San,  III,  16-21. 

Ethone  wasakawenhase  Iesos  Nikotem  tsi  teh- 
nitarakwe,  wahenron  :  Ethoni  sakononwehon 
Niio  nonkwe,  sakowi  n’Enskat  ok  ne  Roienha ; 
etho  naontawe,  tsiniakon  tiakawehtakon  raonha- 
ke  tpsa  aiontkaronni,  ok  eken  tenhnon  aiakoien- 
take  naiakonnheke  iatekakonte.  Aseken  ne  Niio, 
iah  ne  tethotoriaton  ne  Roienha  tsi  ionwentsiate, 
ne  tasakoiatorete  nonkwe,  ne  tenhnon  ne  raon- 
hake  aonsaiontestontakwate  nonkwe.  Neneh  tha- 
wehtakwen  raonhake  iahta  tehonwaiatoretha ;  neh 
tenhnon  iahta  thawehtakwen  raonhake,  onen  ok 
nene  tehonwaiatoreton,  ne  ki  tsi  iahta  thawehta- 
kon  raosennakon  ne  raonhatsiwa  Niio  Roienha. 
Ken  tenhnon  kaien  ne  tekaiatoretatsera :  aseken 
iio  nonwentsiake  ne  teioswathe,  nok  nonkwe  sen- 
ha  neh  iakonopwehon  ne  taontaiakokaraseke,  tsi- 
niiot  ne  taiakoswatheke ;  aseken  iotaksen  tsini 
iakotierenhaties.  Ne  kati  ne  iotaksen  tsini  iako- 
tierenhatie,  ieswens  ne  teioswathe,  iah  oni  akta 
teientha  tsi  teioswathe,  onwa  sotsi  eniontateri- 
wasten  tsini  iakoierenhatie.  Ok  neneh  ne  kari- 
wiio  tsini  iakoirenhatie,  akta  ki  ientha  tsi  teios- 
wathe,  eh  naontawe  wehne  aonton,  tsini  iakoie- 
renhatie,  aseken  raonhake  ne  Niio  tsi  kaieren. 


524 


ROTKON  ROIATATOKENTI 


Ratironhiakehrononke.  , 

San,  X,  i-io. 

Ethone  wasakawenhase  Iesos  ne  Earisien  niha- 
tiiatotens,  wahenron :  Akwa  tokenske,  akwa  to- 
kenske  tsini  kwahroris,  onka  iah  kannhohakwe- 
niioke  tethataweiatha  tsinonni  kontiteron  neteio- 
tinakarontonha,  akte  tenhnon  nonwe  thaientakwa 
tsi  ieharathens,  neh  thohiken  ok  tihonenskwen, 
oni  ranenskwas.  Ok  nene  nakwa  tsi  kannhoka- 
ronte  nitres,  neh  thohiken  sakononnha  ne  teioti- 
nakarontonha.  Neh  ronnhotonkwennis  ne  tehonn- 
hohaien,  nok  ronwawennahronkas  ne  teioti- 
nakarontonha ;  akwa  oni  tesakonatonnions  tsi 
iesakononks  ne  raotsenen  okon,  nok  atste  niiesa- 
lcoiatenhawis.  Nok  nonen  sakoiatinekenhon  ne 
raotsenen  okon,  raonha  ohenton  ware ;  nok  ron- 
wanonteraties  ne  teiotinakarontonha,  aseken  ron- 
wawennaienteri.  Iah  tenhnon  tehonwaseres  na- 
koren  akenhake,  ok  eken  ronwatekwennis,  aseken 
iahte  iakotiwennaienteri  nakorenson.  Ne  waha- 
tennakerate  lesos  tsi  wasakohtarase ;  ok  ne  ro- 
nonha  iahte  hotiienterehon  tsi  nahoten  renton. 
Sekon  kati  ne  Iesos  sahenron :  Akwa  tokenske, 
akwa  tokeniske  tsi  kwahroris,  ii  aotinnhoha  ne 
teiotinakarontonha.  Akwekon  tsini  hati  thone- 
non,  okti  hotinenskwen,  oni  ratinenskwas,  iah  oni 
tehonwatiwennarakon  ne  teiotinakarontonha.  Ii 
ne  tsi  kannhokaronte ;  tokat  onka  ki  ok  iihne 
enhataweiate,  enhatsennonni  ;  enhataweiatake, 
oni  thenthaiakenseke,  nok  enhatsenri  ne  kah- 
kwiio.  Ne  nokti  honenskwen  ne  ok  raniente  na- 
hanensko,  nahario,  oni  nahahtonte.  Ok  nii,  ne 
aoriwa  tewakenon  naiakonnheke,  nok  senha  isi- 
nison  aiakonnheke. 


BAOIAIAKSERA 


525 


Sosehne. 

San?  VI,  44-52. 

Ethone,  wasakawenhase  ne  Iesos  kentiohko- 
wanen  ne  Sitaehronon,  wahenron :  Iah  onka  ta- 
hakweni  ahakiatorenne,  niahtaontahoiatatironta- 
ne  ne  Rakeniha  ne  thakennhaon ;  nok  ii  enshi- 
ionnhete,  nonen  ohnaken  tewenniseronte.  Waton 
tsi  rotiiaton  ne  Rotitokensehakwe :  Ienkahewe 
raonha  ne  Niio  ensakorihonnien  nakwekon  tsini 
hati.  Neh  kati  onka  ki  ok  ne  enhowennahronken 
ne  Rakeniha,  raonha  oni  enhorihonnienni,  neh 
thohiken  enhakiatorenne.  lah  sane  onka  nako- 
ren  tehoken  ne  Roniha,  ne  ok  ne  Niioke  nitha- 
wenon,  neh  roken  ne  Roniha.  Oriwiio,  oriwiio 
tsi  kwahroris,  neh  thawehtakon  iike,  roien  nah- 
ronnheke  iatekakonte.  li  ne  kanatarok  ne  iaka- 
onnhetha.  Ietsini  okon  kenha  ronnekon  karha- 
kon  ne  kahkwanoron,  nok  ronenheion.  Ken 
nonwa  kaien  ne  kanataranoron,  karonhiake  nitia- 
wenon ;  kaneka  enienatarake  nehnakanataroten, 
iahta  iaiheie.  li  ne  kanatarok  ne  ionnhe  onwe, 
ne  karonhiake  nitewakenon.  Kaneka  enienata- 
rake  nehnakanataroten,  iatekakonte  eniakonii- 
heke ;  nok  nenkhenataranonte,  ne  nakewaronk, 
nonkwe  okon  naiakonnhekon. 


Okaristiahne. 

Ruk,  IX,  1-6. 

Ethone,  wasakotkennisahate  lesos  ne  tekeni 
iawenre  nihatikwekonne,  wasakorihonten  nok 


526 


KOTKON  KOIATATOKENTI 


wasakokweniatseron  nonatkonseraksen  okon  na- 
sakotisenni,  oni  naonsasakotitsiente  niakonon- 
waktanionni.  Nok  iasakotori  asakotirihonnien- 
nira  ne  Niio  raonakeratsera,  nok  aonsasakoti- 
tsiente  niakononwaktanionni.  Wasakawenhase 
oni :  ^  Tosa  othenon  iasewaha  tsi  sewahtentionhe, 
iah  natennits,  iah  ne  kaiare,  iah  ne  kanatarok, 
iah  oni  nowista ;  nok  tosa  tekeni  tesewatiata- 
witseraientak.  Kaneka  ienietsiiataweiaten,  se- 
wenterontak  nakononskon,  nok  tosa  tisewaia- 
kenn  netho  nonwe.  Nok  tsiniakon  iahtaietsi- 
naktotase,  nonen  tentisewaiakenne  nehnonwe  ni- 
kanataien,  nok  oni  nokenra  ne  ioranentakon  se- 
wasitake  ensewawake,  neh  aiakoriwahniratstake. 
Wahonhtenti  kati,  ok  tiiathonreni  tsi  ionatak- 
wenraron,  sakotirihonniennihatie,  oni  sesako- 
titsientonhatie  oktiwakwekon. 


Ronwaiatanentaktonne. 

Ruk,  V,  17-26. 

Ethone,  iakahewe  rentskwarakwe  Iesos,  sako- 
rihonniennihakwe.  Raiatakta  ratitskwaronnion- 
tie  otiake  ne  Farisien  nahatiiatoten,  oni  ne  ra- 
tiianerenseraweienhon,  neh  ne  tsi  kanataienton 
Karirehne,  Sitaehne,  nok  oni  Sirisarehne  nitho- 
nenonseron ;  nok  ne  Niio  raosatstensera  etho 
ontotati,  naonsaionton  ne  iakononwaktani.  Nok 
ken  kaien  etho  wahonnewe  notiake  tehonwaia- 
tenhawi  kanaktake  saiatat  ne  roiatakenheion ; 
nok  ronesakonhaties  ka  nonwe  niiahonwaiati- 
nionte,  nok  raohenton  iahonwanaktaien.  Waho- 
tiioha  kati  ka  nonwe  iahonwaiatiniontakwen, 


RAOIAIAKSERA  527 

sotsi  se  kentiohkowanen ;  kanonsake  iahatira- 
then,  eh  oni  nonkati  tahonsentakwe  tsi  raiation- 
ni  ne  roiatakenheion,  satekanenhriien  tsi  renteron 
ne  lesos.  Sahatkahto  tsini  thonehtakon  tsinaha- 
tiiere,  wahenron :  Sonkwe,  sonterakewe  ne  sari- 
wanerahaksera  okon.  Nok  tahontasawen  ne  ra- 
tiiatons,  oni  ne  Farisien  wahonnontonnion,  wa- 
honiron  ne  raotinikonhrakon  :  Oh  naa  nahaiato- 
ten  ne  ken  hiken,  neh  ratewennaiesatha  ?  Onka 
enhakweni  aonsaharakewe  ne  kariwaneren,  aon- 
tahaiatate  ne  Niio?  Ok  tenhnon  ne  Iesos  sako- 
nikonhraienteritsihon,  tontasakowennaweron,  wa- 
henron :  Nahoten  sewennontonnionkwa  ne  se- 

werientakon?  Kani  kaien  senha  watiesen,  ok  ne- 
neh  naiairon :  Sonterakewe  ne  sariwanerahakse- 
ra ;  ok  neh  naiairon  :  Satketsko,  nok  sahtenti  ? 
Naesewaterientarake  kati  tsi  rokweniatseraien 
nonwentsiake  n’Onkwe  ronwaienha  naonsahara- 
kewe  ne  kariwaneren,  wahawenhase  ne  roiata- 
kenheion :  Ii  wakonhrori,  satketsko,  tesek  ne 
sanakta  nok  sasahtenti,  tsi  sanonsote  ionsase. 
No'k  ok  sa  ok,  akwekon  teiekanere,  sahatketsko, 
watrakwe  ne  raonakta  tsi  raiationnikwe,  nok  sa- 
hahtenti,  tsi  thononsote  sarete,  tehononweraton- 
tie  ne  Niio.  Akwekon  ok  taiontonnekhon,  nok 
tehon wanon weronn ionskwe  ne  Niio.  Nok  wa- 
kohteronne  nakwa,  waironnion  :  Oriwiio  tsi  we- 
tewatkahto  onwa  wenniserate  othenon  rie  iori- 
wanehrakwat. 


Entakta. 

Ruk,  IV,  38-44. 

Ethone,  tontahaiakenne  Iesos...  (nok  oia  son- 
ha,  tsi  kaiaton,  sk.  447). 


528 


TSINAHE  U.  HTI.  SAKOTIENNI 

Ashenseratokenti  Siawentawen. 

Watio,  XXVIII,  18-20. 

Ethone,  wasakawenhase  lesos  ne  ratikwekon- 
ne,  wahenron :  Ionkwawi  nakewenniioke  karon- 
hiakwekon,  oni  onwentsiakwekon.  Wasewe  kati, 
ietsirihonniennira  nonkwe  okon  tsi  ienakeron- 
nion ;  ietsinekwahest  rasennakon  Roniha,  nok 
Roienha,  nok  Rotkon  Roiatatokenti ;  neh  ki  iet- 
sirihonnien  noriwakwekon  aionteweienton  tsini 
kwarihonte.  Nok  ken  kaien  tewakwekonhatie, 
niate  wenniserake,  tsiniiore  iensewatonwentsia- 
risi. 


Ne  Sahenniserat.  —  Tiotierenton  Niiohne  tsinahe 
R.  Rti.  sihawentawen. 

Ruk,  VI,  36-42. 

Ethone,  wasakawenhase  Iesos  ne  raotiohkwa, 
wahenron :  Etho  nisewatanitenraskonhak,  tsi  ki 
nihotanitenraskon  n’Hetsisewaniha.  Tosa  teietsi-* 
iatoret,  iah  ki  oni  nise  tata^etsiiatorete ;  tosa 
ietsiriwent,  iah  ki  oni  nise  taietsim^ente ;  ietsi- 
tanitenr,  nok  entietsitanitenre  oni  nise.  Ietsiion, 
nok  entietsiion :  akwa  enwateniententseriiohake 
tsi  enietsiiennetha,  enwatsioron,  akwa  oni  tenion- 
tahniraton,  nok  sekon  enwatawenrate.  Aseken 
ok  tsinensewatstakon  nise  tsi  nenietsiiatenientase, 
ok  he  nentsiontstake  tsi  tentsiietsiiatenientase 
nise.  Sekon  are  oia  tonsasakoriwakentonkwen, 
wahenron :  Aonton  ken  ne  teharonwekon  aho- 
nentsine  ne  teharonwekon  ?  Iah  onte  ken  te- 


lAWiiNTATOKteNTON  OKONHA 


529 


nitsiaron  tiiahniiatenne  tsi  teiontiakon  ?  lah 
wahi  senha  tehaiatanoron  ne  rateweienstha  tsi- 
niiot  ne  rorihonniennis ;  iah  tenhnon  othenon 
tataontokten  ne  thoriwaieri  akenhake,  naonsa- 
hoierenhake  ne  rorihonniennis.  Oh  naa  niiotiie- 
ren  tsi  neh  satkahtos  ne  tsiatatekenha  rokahrisen 
onaonskeri,  ok  tenhnon  ne  karonta  iwat  ne  sa- 
kahrisen  iahte  sattokas?  No'k  ohniiot  tsi  enwa- 
ton  natsienhase  ne  tsiataj:ekenha :  Tiatateken, 
niare  sektako  onaonskeri  ne  skahrakon,  ok  nise 
iekarontat  ne  skahrakon  iahte  sattokas?  Satkon- 
warorokton,  neh  tasatierent  sastako  ne  skahra- 
kon  karontat,  ethone  onen  ensennontonnion  to 
nasiere  naonsastako  onaonskeri  ne  tsiatatekenha 
rokahrisen. 


Niio  Rawentawen. 

San,  VI,  56-59. 

Ethone,  wasakawenhase  Iesos  ne  kentiohko- 
wanen  Sitaehronon,  wahenron :  Akwa  oriwiio 
tsi  kahkwa  nakewaronk,  nok  iehnekirhatha  nake- 
nekwensa.  Ne  iraks  nakewaronk,  nok  rahnekir- 
ha  nakenekwensa,  akonhake  thenteron,  nok  ii 
raonhake  tkiteron.  Tsi  ki  niiot  ne  Rakeniha  ne 
thakwatorion,  ronnhe  onwe,  nok  ii  konnhe  raon- 
hake  ne  Rakeniha;  eh  kati  oni  niiot  ne  iraks 
nakewaronk,  raonha  oni  enhronnheke  akonhake. 
Ken  kaien  ne  kanatarok,  ne  karonhiake  nitiawe- 
non.  lah  eh  tekanataroten  tsiniiot  ne  rotinatara- 
kon  ietsini  okon  kenha,  nok  ronenheion.  Ken 
tenhnon  kaien  enienatarake,  iatekakonte  enia- 
konnheke. 


530 


TSINAHE  R.  RTI.  SAKOTIENNI 


Tekenihaton  Niiohne... 

Ruk,  XIV,  16-24. 

Ethone,  wasakawenhase  lesos  ne  Farisien  na- 
hatiiatoten,  wahenron  :  Saiatat  ne  ronkwe  aten- 
niotatserowanen  wahatennioten,  nok  kentiohko- 
wanen  wasakohonkaron.  Kawenniio  iakahewe 
taiontskahon,  raonnhatsera  iahotenniete  nasakoh- 
roriana  tsiniakon  ne  sakohonkarawi,  tsi  onen  ka- 
weiennentaon  akwekon.  Xok  akwekon,  akwa 
enskat  tsinontahatiiere,  wahonteriwateko  nahon- 
wahtentiase.  Wahenron  ne  tahatierente :  Wa- 
konwentsiahninon,  tewakatonwentsioni  nakia- 
kenne  nakatkensera ;  takitenr  kati,  tosa  seriwa- 
rako.  Nok  ne  saiatat  wahenron :  Wisk  miioia- 
nake  ne  teiotinakares  wakenaskwahninon,  iate- 
kakonte  kati  tsi  enkheiatenienten  ;  takitenr  kati, 
tosa  seriwarako.  Nok  tihaiatate  wahenron  neh- 
ne :  Onwarh  onkeniake,  iah  kati  takiere  netho 
iake.  Sonsarawe  ne  kannhatsera,  sahohrori  ne 
raiatakweniio  tsi  nahoiatawen.  Tsinahonakwen 
ne  raiatakweniio,  wahawenhase  ne  ronnhas,  wa- 
henron :  Was,  ok  sa  ok  kanatakonson,  oni  tsi 
tekanatokenhaton  iase ;  nok  ne  iakotentenion, 
oni  ne  iakawenheionha,  ne  teieronwekon,  oni  ne 
iontsinokatha,  akwekon  kenh  nontasheiatenhaf. 
Tontahenron  ne  rannhatsera :  Sewenniio,  onen 
ethoniawenhon  tsinaseriwisa,  nok  sekon  ionak- 
tote.  Tontahenron  ne  raiatakweniio :  Was,  oha- 
hakeson,  atenhenraktatieson  oni ;  nok  sheste- 
rons  naontahontaweiate,  nakanonsike  tsi  wake- 
nonsote.  Aseken  kwahroris  tsi  katon,  tsini  hati 
ne  khehonkarawihne,  iah  onka  tiiaontennhontha 
nakwatennatsera. 


I A  WEN TATOKEN TON  O KONHA 


531 


Ashenhaton  Niiohne... 

Ruk,  XV,  i-lo. 

Ethone  ne  ratiienas  (i),  oni  ne  rotiriwanera- 
hakskon  sonha  ronwateranentakwennihakwe  ne 
Iesos,  nahonwawennahronke.  Nok  ratiriwaka- 
tenskwe  ne  Farisien  nahatiiatoten  oni  ne  ratiia- 
tons,  rontonhakwe :  Nisakonaktotanis  niakori- 
wanerahakskon,  akwa  oni  tehontonts !  Nok  ne 
Iesos  tontasakoriwakentonkwen,  wahenron  :  On- 
ka  tsinitsion,  enskat  tewenniawe  ahonaskwaien- 
take  teiotinakarontonha,  tokat  skaiatat  ahote- 
naskwahtonse,  iah  ken  ok  he  tasakoiatonti  karha- 
kon  ne  tiohton  niwashen  tiohton  iawenre,  neh 
ahaiatisakha  ne  iotiatahtonhon,  tsiniiore  iaonsa- 
haiatatsenri  ?  Ok  nonen  enshaiatatsenri,  tensha- 
iatakwe,  enhennensaren,  rotsennonnihatie ;  nok 
nonen  ensrawe  tsi  rononsote,  tesakononks  ne 
rontenroson  oni  ne  tehonnonsanekhaons,  raton : 
Tontakwatsennonnias,  aseken  skiatatsenrion  ne 
wakatenaskwahtonnihne  teiotinakarontonha.  Etho 
niiot  tsi  wakwahrori,  tsi  senha  entiontsennon- 
nianion  karonhiake,  ne  saiatat  roriwanerahaks- 
kon  enshatatrewate,  tsiniiot  ne  tiohton  niieiata- 
shen  tiohton  iawenre  ne  tiakoriwaieris,  iah  othe- 
non  teiakotonwentsioni  taonsaieriwaserako.  On- 
ka  oni  ne  tsiothonwisen  oieri  niiowistaien,  ens- 
kat  aioti,  iah  onte  ken  takahaseroten,  nok  aion- 
hewe  ne  kanonsakwekon,  nok  aontonteweienton 
awesake  tsiniiore  iaonsakatsenri  ?  Nok  nonen 
enskatsenri,  ieiakononks  ne  tekontatenoronkwa, 


(i)  Satkens,  sk.  422,  watroriatha  tsi  nahoten 
kenton  tsi  waton  :  ratiienas. 


532  TSINAHE  R.  RTI.  SAKOTIENNI 

oni  ne  tekonnonsanekhaons,  watonne:  Tontak- 
watsennonnias,  aseken  sewaketsenrion  nenskat 
wakwistontionne.  Etho  kati  tsi  kwahroris,  nen- 
iontsennonnianion  ne  Niio  raoronhiakehronon 
okon,  ne  tsieiatat  iakoriwanerahakskonne  entsion- 
tatrewate. 


Kaierihaton  Niiohne . . . 

Ruk,  V,  i-n. 

Ethone,  onen  iotiohkwatsanit  iahonwaiatoren- 
ne  ne  lesos  iontahonsatathe  ne  Niio  raowenna ; 
ratakwe  ne  raonha  kaniatarakta  Senesareth.  Nok 
iahatkahto  tekahonwake  atsiakta  tkahonwaien ; 
ronatitakwenne  ne  rontaharoskwe  (ne  raotihon- 
weia),  shonharanohareskwe.  Enskat  kahonwa- 
kon,  nene  Simon  raoniarota,  iahatita,  nok  waho- 
neken  isinon  ostonha  niiatakatane ;  eh  tahatien, 
nok  noniarotakon  tahatati,  nasakorihonnien  ne 
ietaraientakwe.  Kawenniio  wahatkawe  tsi  sako- 
tatis,  wahawenhase  ne  Simon  :  Kanonhon  niia- 
hase,  nok  sewaharonti  ne  naesewanawe.  Nok 
tahatati  ne  Simon,  wahenron :  Sewenniio,  ason- 
takwekon  ionkwaiotenhon,  iah  othenon  teionkwa- 
nawi ;  nok  ki  tsi  ise  tasatati,  ensewakaharonti. 
Eh  kati  nahatiiere,  nok  tsini  iawetatsanit  wahoti- 
nawe  ne  kentsionk,  tekariskwe  ne  rontaharokwa. 
Iasakotinonke  kati  ne  rontenro,  ne  nenskat  no- 
niarota  ratiiatitakwe,  naontahonne  asakotiiena- 
wase.  Eh  wahonnewe,  nok  tetsiaron  wahonthon- 
wike,  sekon  skanorons  ahonatnekitahase.  Tsi 
neh  wahatkahto  ne  Simon  Tier,  wahatiskwenta- 
ren  rasitakta  ne  lesos,  raton :  Heren  asete  ne 
kiatakta,  aseken  nii  wakeriwanerahakskon,  Se- 


IAWENTATOKENTON  OKONIIA 


533 


wenniio.  Ehnahaiere,  sotsi  se  tahatonneke,  nok 
oni  ne  rontenro  okon,  tsini  iaweta  wahotinawe 
ne  kentsionk;  eh  oni  nahotiiatawen  ne  Sak,  nok 
oni  ne  San,  Zebede  sakoien  okonha,  neh  ne  Si- 
mon  rontenrotieskwe.  Ethone  ne  Iesos  wahawen- 
hase  ne  Simon :  Tosa  sahteron;  isi  enkahawite, 
onen  onkwe  ensesheiariokawineseke.  Nok  onen 
sahatihrarho  atsiakta,  ok  he  tahonati  tsinikon 
rotiientakwe,  nok  wahonwasere. 


Wiskhaton  Niiohne . . . 

Watio,  V,  20-24. 

Ethone,  wasakawenhase  ne  Iesos  ne  raotioh- 
kwa,  wahenron :  Iah  senha  tentisewariwaierike 
tsiniiot  ne  ratiiatons,  ok  ne  Farisien  nihatiiato- 
tens,  iahtiiaesewataweiate  aonakeratserakon  ne 
karonhiake.  Sewahronken  tsinahonwatihrori  ne 
rotikaientonkenha :  Tosa  sheiaset  nonkwe;  ase- 
ken  neh  nensakosete,  enhostonte  tahonwaiatore- 
te.  Ok  nii,  katon  tsi  kwahroris,  onka  ki  ok  en- 
honakwase  ne  hiatatekenha,  enhostonte  tahonwa- 
iatorete.  Nok  kaneka  enhawenhase  ne  hiatate- 
kenha:  Iahte  sanikonhra,  enhostonte  niiahato- 
hetstakwe  tsi  katsienhaien.  Nok  nenhawenhase : 
Sanonwarori,  enhostonte  nahonwariwente  naha- 
tetsirate.  Othenon  kati  hetseriwawire  ne  Ra- 
wenniio  ononsatokentike,  nok  eh  aonsasehiarane 
tsi  ronikonhraksens  ne  tsiatatekenha  ise  sariwa- 
ke,  ok  he  iasatsiakwarisi  ononsatokentike  tsi  na- 
hoten  shawi;  nok  niare  saseniriwaseronni  ne  tsia- 
tatekenha ;  ethonerh  tentese  natsewenniioste  ne 
Rawenniio  nahoten  hetsawire. 


534  TSINAHE  R.  BTI.  SAKOTIENNI 

Iaiakhaton  Niiohne .  . . 

Mark,  VIII,  1-9. 

Ethone,  ne  tsi  kentiohkowanen  ronwateranen- 
takwennihakwe  ne  Iesos,  nok  iah  othenon  teia- 
koientakwe  naieke,  iasakononke  Iesos  ne  rao- 
tiohkwa,  nok  wasakawenhase :  Khetenre  ne  ken 
-kentiohkowanen,  aseken  onen  ashen  nonta  tsi 
itewes,  iah  oni  othenon  tehonatennatseraien ;  nok 
tenhnon  ne  raonentakon  aonsakheiatori  ne  rao- 
tinonskon,  enhotinoronse  nohahake ;  otiake  se 
inon  nithonenon.  Tontahoniron  ne  raotiohkwa : 
Ka  kati  naontaiehawe  ne  kenh  nonwe,  ne  karha- 
kon,  ne  kanatarok  nikentiohkwa  aiakohtane? 
Nok  wasakoriwanontonse :  To,  wahenron,  ni- 
kon  .  sewanataraien  ?  Tontahoniron  :  Tsiatak. 
Ethone  wasakonnhane  nonkwe  okon  ehtake  aion- 
tien.  Watrakwe  ne  tsiatak  nikanatarake,  walia- 
terennaienhase,  wathanatariake,  nok  iasakaon  ne 
raotiohkwa  nasakotiiakhonhase ;  nok  ne  ronon- 
ha  ne  kanenrakwekon  iesesakonon.  Rotiienta- 
kwe  oni  tohkara  nikentsiasha ;  wahaterennaien- 
hase  oni  nennee,  nok  wasakonnhane  nasakotiia- 
khonhase.  Wathontskahon  kati,  nok  wahonah- 
tane ;  nok  tonsahonnekwe  ne  rotikhwiion  iota- 
tenron  ne  teiohriseron,  tsiatak  niwatherake.  To- 
ha  kaieri  niwenniawetserashen  nionkwetake  ne 
wathontskaon ;  etlione  onen  tonsasakoreniate. 


Tsiatakhaton  Niiohne .  .  . 

Watio,  VII,  15-21. 

Ethone,  wasakawenhase  Iesos  ne  raotiohkwa, 
wahenron :  Ietsinikonhrarak  ne  rotitokensetse- 


IAWENT ATOKENTON  OKONttA 


535 


raksens  rotinowen,  enietsiiatorenne  teiotinaka- 
rontonha  enhonatiatontakwenhatie ;  ok  se  nakon, 
okwaho  nahatiiatotens,  ratikwanions.  Ne  enietsi- 
ientereste  tsini  hatierenhaties.  Katiken  aionhia- 
ko  nonenhare  tsi  iotkwironni  nohikta,  oni  ne 
wishon  tsi  iotonni  teionionwaronte?  Etho  kati 
niiot,  ne  karontiio  wahiio  ki  wahianiiontha,  ne 
tenhnon  karontaksen  wahiaksen  ki  wahianiion- 
tha.  Iah  taonton  ne  karontiio  wahiaksens  aon- 
hianiionten,  iah  oni  taonton  ne  karontaksen  wa- 
hiios  aonhianiionten.  Tsini  karontake  niahte 
wahianiiontha  ne  wahiio,  enkaiakon,  nok  enia- 
kontho.  Ne  kati  enietsiientereste  tsini  hotiieren- 
hatie.  Iah  ki  akwekon  teken  ne  ionkwennis : 
Sewenniio,  Sewenniio,  eniontaweiate  aonakerat- 
serakon  ne  karonhiake ;  neh  tenhnon  ronikonh- 
raierits  ne  Rakeniha  karonhiake  thenteron,  raon- 
ha  ki  ienhataweiate  aotiakeratserakon  ne  karon- 
hiake. 


Satekonhaton  Niiohne... 

Ruk,  XVI,  1-9. 

Ethone,  watesakoriwakentonkwen  ne  Iesos  ne 
raotiohkwa,  wahenron :  Saiatat  ne  rotsokowa 
enskat  ronnhatseraientakwe  ne  rororokihakwe ; 
neh  ken  hiken  wahonwariwahro,  tsiniiot  ahatie- 
satanionheke  ne  raowenk  sonha.  Tahononke 
kati,  nok  wahawenhase :  Nahoten  kahronkas  ne 
sariwake?  Askrori  toniiot  tsi  sateriwahtentiaton 
tsinahe  tsi  saterihonte,  aseken  iah  ki  sekon  noia 
ken  tiiaonsasiere  nakwawenk  sonha.  Wahenron 
ne  raroroks  ne  raonikonhrakon :  Oh  nenkiere, 
onen  se  wahi  sahakerihontako  ne  raiatakweniio, 


5S6  tfSINAHE  R.  HTI.  SAKOTlfeNNt 

tsi  katsteristakwe  ne  raowenk  sonha?  Najden- 
tho,  iahtakkweni;  ne  takatsarite,  katehens  neh 
nakiere.  Wakaterientare  tsi  nenkiere,  naon- 
tetsenri,  nonen  entsionkerihontakwen,  naiopke- 
naktotase  otiake  tsi  iakononsoton.  Ethone  J^asa- 
kotkennisahate  enskatson  ne  sakokarotonni  ne 
ronnhaon,  nok  wahoriwanontonse  ne  rahente, 
wahenron :  Tonikon  hiakarotani  ne  rakennlias  ? 
Tahenron  ne  ronkwe :  Enskat  tewenniawe  nika- 
nakwake  kenhie.  Wahenron  kati  (ne  raroroks)  : 
Satsiena  ne  saiatonsera,  nok  ken  sanitskwaren, 
siaton  wisk  niwashen.  Tihaiatate  sahoriwanon- 
tonse:  Ok  nise,  wahenron,  tonikon  satkarote? 
Tahenron  ne  ronkwe:  Enskat  tewenniawe  nika- 
winotserake  onatsia.  Wahenron  (ne  raroroks)  : 
Satsiena  ne  saiatonsera,  nok  siaton  satekon  ni- 
washen.  Nok  ne  raiatakweniio  wathorensaron 
ne  raroroks  iahte  thoriwaieri,  ne  tsini  hattokha 
tsinahaiere;  aseken  ne  ken  onwentsia  akoien 
okonha,  tsi  ienakerenion,  senha  iontatenikonhra- 
re,  tsiniiot  ne  kaswathetsera  akoien  okonha.  Nok 
nii  kwahroris :  Sewatenroseronni  tsiniiot  tsi 
nensewatstake  ne  watsokowatseraksen,  aiawens, 
nonen  ensewatokten,  aietsinaktotase  tsinonwe  ia- 
tekakonte  enienakereke. 


Tiohtonhaton  Niiohne . . . 

Ruk,  XIX,  41-47* 

Ethone,  onen  akta  tsi  ire  Iesos  ne  Sirisare, 
wahatkahto  tsi  kanataien,  nok  wahatstarhase, 
wahenron  :  Aesariwaienterehon  oni  nise,  ara- 
honna  nonwa  senniseraien,  tsi  nahoten  akakweni 


IAWENTATOKENTpN  OKONHA 


537 


skemien  akenhake  tsi  tesete!  Nok  nonwa  neh- 
nahoten  satateriwasetenni,  iahta  teskanere.  Onen 
ensatenniserihese,  ne  iesaswens  teniakontiate  'se- 
nataktatie  teniesanatannhakte,  nok  oktiwakwe- 
kon  teniesaiatorarake ;  nok  ehtake  eniesanatente, 
oni  ne  sheien  okonha  niseke  tienakere,  nok  iah 
oni  tahonenre  nenskat  takanenhiaserake ;  ne  tsi 
iahte  senniseraienterehon  tsi  iesanatarenawi.  Nok 
iahataweiate  ononsatokentike,  ok  sa  ok  tahatasa- 
wen  tontasakoiatinekenwe  ne  iontenhninonskwe, 
on i  ne  iehninonskwe  neh  nonwe,  wasakawenha- 
se :  Kaiaton :  Ne  tsi  akenonsa  ne  ionteren- 
naientakwa  kanonsontakon.  Ok  nise  iontekwa- 
shentakwa  ne  ienenskwas  tsionniaton.  Nok  niate 
wenniserake  sakorihonniennihakwe  ononsatoken- 
tike. 


Oierihaton  Niiohne . . . 

Ruk,  XVIII,  9-14. 

Ethone,  wasakawenhase  Iesos  notiake,  ne  ion- 
tatkonnienstakwe  tsiniiot  nakoiatatokentonhake, 
nok  iontatkenhronnihakwe  nakoren,  watesakori- 
wakenwaten,  wahenron :  Tehnihase  wahiateren- 
naienna  ononsatokentike ;  saiatat  Farisien  na- 
haiatoten,  nok  ne  saiatat  raienas  (1)  nehne.  Ira- 
te  ne  farisien,  raton  tsi  roterennaien :  Niio,  te- 
konnonweratons  tsi  iah  etho  tekiatoten  tsiniiot 
notiake  nonkwe  sonha,  ratinenskwas,  iahte  thoti- 
riwaieri,  ratinakwaiesen ;  tsi  oni  niiot  ne  kenh 


(1)  Satkens,  slc.  422,  watroriatha  tsi  nahoten 
kenton  tsi  waton ;  ratiienas , 


538  TSINAHE  E,  RTI.  SAKOTIENNI 

raienas.  Tekeni  tewakentontietha  ne  tsioiaiakse- 
rat,  kkariaks  oni  noierihaton  ne  tsinikon  wa- 
kien.  Nok  ne  raienas  ohnaken  wathatane,  nok 
tehononhianiks  ne  karonhiake.  niiahatkahraierate ; 
ok  eken  rontskwenake  rakonrekhons,  raton : 
Niio,  takitenr  wakeriwanerahakskon.  Kwahroris, 
ne  ken  hiken  shotiatokewenhatie  sonsahataAveiate 
tsi  rononsote,  nok  iah  ne  saiatat ;  aseken  onka 
iontatharatats  eniontatkenhron,  nok  ne  iontat- 
kenhronnis  nakaonha,  eniontatharatate. 


Enskathaton  iawenre  Niiohne . .  . 

Maric,  VII,  31-37. 

Ethone,  sahahtenti  ne  lesos  ne  tsi  thonaton- 
wentsiokte  ne  Tir  tienakere,  tsi  tkaniatare  Kari- 
re  natontare,  kanatakon  >Siton  wahohetste,  wa- 
tronwentsiiake  ne  Dekapolis.  Nok  eh  wahon- 
waiatewe  tsi  renteron  ne  ronkwe  tehahontakwe- 
kon  nok  iahte  hatati,  wahonwennitentase  naho- 
nisnonsaherhase.  Wahonentsa  ne  Iesos,  wahoia- 
tohtarho  tsi  ionkwehne,  iahennisnonsatha  rahon- 
takon,  nok  raotskeri  waharho  ne  rawennason. 
Nok  iahatkahto  karonhiake,  wahahonsene,  nok 
wahawenhase  :  Effetha,  ne  sakat  aiairon  :  Sate- 
nonteksi.  Ok  sa  ok  tonsahatahontakweksi,  sont- 
nerensi  oni  ne  rawennason  tsi  kanerenne,  nok 
akwa  tkaieri  tsi  tahatati.  Nok  wasakohtiawen- 
ratse  nonka  ki  ok  aiontatrori.  Ok  eken  tsi  senha 
sakonnhesehakwe  nahontrori,  senha  ne  rononha 
sahatirihowanatanion,  senha  oni  isinison  iakoneh- 
rakohatonskwe,  iontonhakwe  :  Akwekon  ioianere 
tsini  hotierenhaties ;  tesakohontakweksion  ne 


IAWENTATOKENTON  OKONHA 


539 


teionhontakwekonne,  nok  sesakowennawi  niahte 
iontatiskwe. 


Tekenihaton  iawenre  Niiohne... 

Ruk,  X,  23-37. 

Ethone,  wasakawenhase  Iesos  ne  raotiohkwa, 
wahenron  :  Iakotaskat  ne  iontkahtos  tsi  nahoten 
sewatkahtos.  Aseken  oriwiio  tsi  kwahroris,  ro- 
nentiohkowanen  ne  rotitokensehakwe,  oni  ne  ro- 
tinontiioson  ronaskanekhon  nahontkahto  tsi  na- 
hoten  sewatkahtos,  nok  iahte  honatkahton ;  nok 
oni  nahonhronke  tsi  nahoten  sewahronkas,  nok 
iahte  honahronken.  Bthone  tontathatane  saiatat 
ne  raianerenseraweienhon,  wahrehre  tahinikonh- 
rakenni,  wahenron :  Takwarihonniennis,  oh  na- 
kiere  naonkientake  niatekakonte  akonnheke? 
Tontahawenhase  ne  Iesos,  wahenron:  Nahoten 
kaiaton  ne  kaianerenserakon  ?  Oh  oni  niiot  tsi 
sewennahnotha  ?  Tontahowennaweron  ne  ron- 
kwe,  wahenron :  Entsenoronkwake  ne  Rawen- 
niio,  Niio  tsi  sonnhe,  akwa  seriasakwekon,  nok 
satonnhetserakwekon,  nok  sasatstenserakwekon, 
nok  sanikonhrakwekon ;  nok  oni  entsenoron- 
kwake  ne  satesonkwe  tsi  nise  nisatatenoronkwa. 
Tontahenron  ne  Iesos :  Tkariwaieri  tsi  nasiere 
tsi  tasatati ;  eh  kati  natsier,  nok  ensonnheke 
onwe.  Nok  tenhnon  ne  raonha,  ne  tsi  wahrehre 
akatatiatakennha,  tontahawenhase  ne  Iesos,  wa- 
henron  :  Onka  naa  neh  ne  sate  konkwe?  Ton- 
tahatati  Iesos,  wahenron  :  Saiatat  ne  ronkwe, 
Sirisare  tahahtenti,  Seriko  warete,  nok  tsini  io- 
hahes  wathonterane  ne  ratinenskwas,  akwekon 
wahonwanensko,  nok  oni  wahonwakarewatanion, 


540 


TSINAHE  U,  HTI.  SAKOTIENNl 


ok  eh  iehentakere  ashennen  nihawenheion,  onen 
sahonteko.  Nok  kenniiawenhon,  saiatat  ne  ratsi- 
henstatsi,  eh  oni  nehne  wahawenontonhatie ;  wa- 
hotkahto  nok  wahatohetstakwe.  Eh  oni  niiot 
tsinahaiere  saiatat,  nene  raononkweta  ne  ratitsi- 
henstatsi,  ok  etho  ireskwe,  wahoken,  nok '  waha- 
tohetstakwe  oni  nehne.  Onen  nonwa  saiatat  Sa- 
marihronon,  ratahine,  eh  niiahare  tsi  raiationni ; 
nok  tsi  wahotkahto,  wahatenikonhranhetskate 
tsinahotenre.  Akta  niiahare,  wahokentoronnion, 
wahrenhienarhoseron,  oni  otsitsia  tahohnekonti, 
nok  raonha  sahotskwaren  akosatensne  raotsenen, 
iahoiatinionte  tsi  iontaweiatanionkwa,  nok  akwah 
wathosniene.  Nok  tsi  wahorhene,  tekawistake 
tahatako,  tahaon  ne  raowenk  ne  iontaweiatanion- 
kwa,  nok  wahenron  :  Hetsateweienton ;  nok  tsi- 
nikon  nisinonwe  nensatkaronni,  ii  enskonhierites 
tsinatentke.  Ka  kati  onte  nikaien  nashen  nihati, 
isehre  satehronkwe  wahonhionni  neh  ronkwe  ra- 
tinenskwas  ronwakarewatonne?  Tahenron  ne 
raianerenseraweienhon :  Ne  ki  neh  ne  roriwaie- 
riton  nahotenranion.  Tontahawenhase  ne  Iesos : 
Was,  wahenron,  nok  ise  oni  eh  natsierh. 


Ashenhaton  iawenre  Niiohne ... 

Ruk,  XVII,  n-19. 

Ethone,  Sirisare  tsi  iehawenonhatie  ne  Iesos, 
tsi  tehontonwentsiakhenhatie  ne  Samari,  nok  ne 
Karire  niiahare.  Tsi  iahataweiate  kennikanataa 
eh  kanataientakwe,  tahonwateratana  oieri  nihati 
ne  rotitstawis  onwe;  inon  kati  ok  tontahatitane, 
nok  tahontewennaientonwe,  wahoniron :  Iesos, 


IAWENTAT0K12NT0N  OKONIIA 


541 


Sherihonniennis,  takwentenr.  Nonen  sasakoken, 
wasakawenhase,  wahenron  :  Wasewe,  ratitsi- 
henstatsihne  iatesewatann.  Nok  tsiniiore  niia- 
honenonhatie,  eh  sahatiiewentane.  Nok  saiatat 
tsini  hati,  kawenniio  ok  wahattoke  sahaiewenta- 
ne,  tontahakete,  akwa  iahatewennakwisron  tsi  te- 
hononweratonnionne  ne  Niio.  Nok  rasitakta  ne 
lesos  sahatiskwentaren,  tehononweratons ;  nok 
Samarihronon  nahaiatoten  ne  thohiken.  Taha- 
tati  ethone  ne  Iesos,  wahenron :  Iah  ken  tesho- 
natonhon  noieri  nihati?  Ka  kati  niiehonenon  ne 
tiohton  sekon  nihati?  Iah  onka  taiontatsenrion 
naontaiakohton  ne  tontahonwanonweratonne  ne 
Niio,  ne  ok  ne  ken  hiken  noktihate.  Nok  waha- 
wenhase  :  Testann,  sasahtenti ;  aseken  neh  we- 
satsiente  tsinatisehtakon. 


Kaierihaton  iawenre  Niiohne . . . 

Watio,  VI,  24-33. 

Ethone,  wasakawenhase  ne  Iesos  ne  raotioh- 
kwa,  wahenron :  Iah  taonton  sahaiatat  ne  ron- 
kwe  tehnihase  tahonwannhaseke ;  aseken,  tokat 
saiatat  enhoswen,  nok  enhononwene  ne  saiatat, 
tokat  oni  saiatat  enh ot eranen takten ,  enhokenhron 
ki  ne  saiatat.  Iah  kati  taonton  ne  sataietsiwen- 
niiostake  ne  Niio,  nok  oni  natsokowatsera.  Ne 
se  waonni  katon  tsi  kwahroris :  Tosa  tesewate- 
rientaren  tsi  tsionnhe,  tsi  nahoten  ensewake,  nok 
oni  ne  sewaieronke  aoriwake,  nahoten  ensewatse- 
ronniate.  Iah  ken  senha  tekanoron  tsi  iakonnhe 
tsiniiot  natennatsera,  nok  oni  nieronke  tsiniiot 
ne  iontseronniatha?  Sewatkahto  ne  kontities 


542 


TSINAHE  R.  HTI.  SAKOTIEnNI 


okonha,  iah  se  tekontiienthos,  iah  oni  tekontiien- 
tokwas,  iah  oni  tekontiienitha  ne  kanonsoharake- 
son ;  nok  sakonontens  n’Hetsisewaniha,  karon- 
hiake  thenteron.  Iah  onte  ken  senha  ise  tese- 
waiatanorons  tsiniiot  nononha?  Onka  oni  tsini- 
tsion,  ne  tsi  tahotanikonhraren,  ahakweni  iaonsa- 
harake  tsini  hahnenhies  nok  oni  enskat  tsina  te- 
tiotenentsaktons  niions?  Ok  ne  iontseronniatha 
aoriwake,  ohniiotiieren  tsi  taesewaterientharake  ? 
Tesewaiatoret  ne  kahentakeson  iotsitsionton,  tsi- 
niiot  tsi  kontehiarons,  iahte  iotiiote,  iah  oni  te- 
kontiseriies.  Nok  sane  kwahroris,  iah  oni  ne 
Salomon,  senha  tsi  roiatanehrakwatonne,  eh  te- 
hotiawiton  tsiniiot  tsi  iotiatawiton  nenskat  notsi- 
tsia.  Tokat  kati  ne  Niio  ethoni  sakoiatawitha 
nohonte  sonha,  kahentakeson- iotonni,  nonwa  ioh- 
niote,  nok  neniorhene  otsirake  ienwation,  to  onte 
senha  nise  entsisewaseronni,  sotsi  iahtetsisewa- 
niahesas  ne  Niio?  Tosa  kati  tesewaterientharak 
naesewenron :  Nahoten  eniakwake,  ok  ne  ens 

nahoten  eniakwehnekirha,  tokat  ken  nahoten 
eniakwatseronniate  ?  Neh  wahi  ne  niahte  iako- 
riwiioston  eh  nikarihotens  tsi  iakoteriwisakonha- 
ties  ;  roterientare  se  n'Hetsisewaniha  tsi  eh  niiot 
tsi  tesewatonwentsioni.  Neh  kati  tasewatierent, 
sewesak  ne  Niio  raonakeratsera  nok  raoriwakwa- 
risiontsera,  nok  oriwakwekon  neh  nahoten  en- 
tsietsiriwaiesten. 


Wiskhaton  iawenre  Niiohne.  . . 

Ruic,  VII,  ii -16. 

Ethone  eh  ware  ne  Iesos  tsi  tkanataien 
Naim...  sk.  460. 


IAWENTATOKENTON  OKONHA 


543 


Iaiakhaton  iawenre  Niiohne . .  . 

Ruk,  XIV,  i-ii. 

Ethone,  iawentatokenton  siieskaheskwe,  iahata- 
weiate  ne  Iesos,  wathatskahonna,  tsi  rononsote 
saiatat  ne  ronwakowanen  ne  Farisien  nahatiiato- 
ten ;  nok  ronwanikonhrarakwe  nakwa  ne  tehon- 
tontskwe.  Nok  ken  kaien  eh  renteron,  raohen- 
ton  ne  Iesos,  saiatat  ne  ronkwe  rotiato.  Tahatati 
ne  Iesos,  wasakoriwanontonse  ne  ratiianerense- 
raweienhon,  oni  ne  Farisien,  wahenron :  Aonton 
ken  naonsaiontatetsiente  nawentatokentike?  Nok 
iahta  tethonatati.  Senha  kati  ok,  ne  Iesos  taho- 
nentsa,  sahotsiente,  nok  sahotori.  Nok  are  ion- 
sasakowennarane,  wahenron :  Onka  tsinitsion, 
tsi  iohnawerote  iakaiatenne  ne  raotsenen  tewa- 
hontes.  ok  ne  ens  tionnhonskwaron,  iah  ok  sa  ok 
taonsahaiatatako,  sahetho  sane  awentatokentike  ? 
Iah  othenon  tehotikwenion  taontahonwawenna- 
weron.  Ken  kaien  oni  watesakoriwakentonkwe 
ne  ronwatihonkarawihon,  ne  tsi  wahatkahto  tsi 
akwekon  ok  ne  ronaskennhen  tsinonwe  tkanak- 
tiio  iahontien,  wahenron :  Kawenniio  eniesahon- 
karon  tsi  iakotenniote,  tosa  tsi  tkanaktiio  iasa- 
tien  ;  tokat  naa  saiatat,  ne  oni  ronwahonkarawi, 
senha  raiatanoron  tsi  nise  niiot :  nok  eh  tenha- 
tane  ne  hetsisenihonkarawi,  ahienhase :  Satse- 
nakton  ne  kenh  kaien ;  ethone  ensatkonsaneware 
tsi  nensatehen,  akwa  ohnaken  nonkah  iensesa- 
tien.  Olc  eken,  kaneka  eniesahonkaron,  ohnaken 
niiase,  nok  etho  iasennitskwaren,  aontonseke, 
nonen  entre  ne  hiahonkarawi,  ahienhase,  ahen- 
ron :  Tiatenro,  ohenton  nilia  iase.  Ethone 
akwekon  teniesarensaronnion  ne  satesewatekwa- 
ronnion.  Aseken  onka  ki  ok  ratatkonnienstha 
ne  raonha,  enhonwakenhron ;  ok  oe  ratatkenh- 
ronnis  ne  raonha,  enlionw^kpnnienste  ki  neneh, 


544 


TSINAHE  R.  RTI.  SAKOTIENNI 


Tsiatakhaton  iawenre  Niiohne. . . 

Watio,  XXII,  35-46. 

Ethone,  iahonwaiatorenne  ne  Iesos  otiake  ne 
Farisien  nahatiiatoten  ;  nok  saiatat  tsinihati 
raianerenseraweienhon  wahoriwanontonse,  wah- 
rehre  tahinikonhrakenni :  Sewenniio,  wahenron, 
kani  kaien  kariwakweniio  ne  watenienten  ne 
kaianerenserakon  ?  Tontahenron  ne  Iesos  :  En- 
tsenoronkwake  ne  Niio,  Rawenniio  tsi  sonnhe, 
seriasakwekon,  satonnhetserakwekon,  *  nok  sani- 
konhrakwekon.  Neneh  kariwakweniio,  neh  oni 
tiotierenton  niwatenienten.  Nok  ne  tekenihaton 
teskiatieren  nenskat :  Entsenoronkwake  ne  sate- 
sonkwe,  tsi  nise  nisatatenoronkwa.  Neh  ne  teka- 
wennake  ok  oriwakwekon  keniroroks  tsi  nahoten 
waton  ne  kaianerensera,  oni  tsini  honton  ne  ro- 
titokensehakwe.  Nok  ne  tsi  etho  ronatkennison- 
honne  ne  Farisien,  wasakoriwanontonse  ne  lesos, 
wahenron :  Nahoten  niae  isewehre  raoriwake  ne 
Kristos  ?  Onka  ronwaienha  ?  Tahoniron :  Ta- 
fit.  Tontahenron:  Oh  onte  niiot,  raonha  ne 
Tafit,  sahonikonhrata  ne  Rotkon  Roiatatokenti, 
ronatonkwa  Rakewenniio;  tsi  raton :  Rawenniio 
rawenni  ne  Rakewenniio :  Satien  tsi  keweien- 
tehtakon,  tsiniiore  sasitokon  iakheteron  ne  iesas- 
wens,  tasheiaskwaseren?  Tokat  se  ne  Tafit  ra- 
ton,  tsi  ronatonkwa,  Rakewenniio,  oh  kati  naia- 
wenne  ne  roienha  akenhake?  Nok  iah  onka  teie- 
kwenieskwe,  oni  ne  tsiowennat,  taontahonwawen- 
naweron,  iah  oni  sekon  noia  tetsiakotenienten 
aonsahonwariwanontonse,  ne  karo  takahawite. 


IAWENTATOIvENTON  OKONHA 


545 


Sosehne  ne  4  Niokwenhraron. 

Maric,  IX,  16-28.  '  ; n 

Ethone,  saiatat  ne  tsi  ietaraien  tahatati,  iaha- 
wenhase  ne  lesos :  Sewenniio,  riiathe  tsi  tsite- 
ron  ne  riienha,  rotienni  notkon  iahte  watati ;  ka 
ki  ok  nonwe  nahoiena  notkon,  ehtake  enhoiaton- 
ti,  dis  tenhafatstarine,  oni  tenhennokaraniehon, 
nok  enhotiatathen.  Onen  khehrori  ne  sentioh- 
kwa  naonsakonwatekwate,  nok  iahte  hotikwe- 
nion.  Tontahatati  lesos,  wasakawenhase  ne  ieta- 
raien :  O,  wahenron,  nisewatennowentatskonr 

kenh  tisewanakerenion,  to  nenwe  entewakwekon- 
hatie  ?  to  nenwe  okta  tenkwakanerake  ?  Kenh 
nontatsisewaiatenhaf.  Eh  nontahon waiatenha we. . 
Kawenniio  ok  ne  raksaa  wahoken  ne  Iesos,  ok 
sa  ok  notkon  wahoronhiakente ;  ehtake  wahoia- 
tonti,  heren  ok  ieshotiatontion,  tetkafatstinekens 
tsi  rashakaronte.  Nok  wahoriwanontonse  Iesos 
ne  roniha :  To  nahe  eh  nihoiatawens  ?  Tahen- 
ron :  Si  haksaa ;  nok  iotkate  ienhoiatonti  are 
otsirake,  are  awenke,  nahoriohte.  Ne  kati  nothe- 
_  non  askwenieseke,  takeniienawas,  takenitenr. 
Nok  tontahawenhase  ne  lesos :  Naskwenieseke 
aontasehtakwe,  oriwakwekon  niieiakotonse  ne 
tiakawentakpn.  Ok  sa  ok  iahatewennaientonwe 
ne  raksaa  roniha,  ok  he  katsitaratie  tsi  wahen- 
ron :  Tewakehtakon,  Sewenniio ;  takienawas 

tosa  aonsonkwatennowentatskonhake.  Ethone, 
sahatkahto  lesos,  nonkwe  okon  taietakhenontie, 
wahahrisfe  notkonseraksen,  wahrenhase :  .Sat- 
kon,  tesahontekwekon,  oni  satskwekon,  ii  wa- 
konnhane,  tontatsiakenn  ne  kenh  raiatakon,  tosa 
oni  nonwenton  iaonsasataweiat.  Ethone  notkon 
watiohenretanion  eso  oni  wahoiatorianeron  ne 

18 


5-16 


TSINAHE  R.  PvTI.  SAIvOTIENNI 


raksaa,  nok  tontahaiakenne  ne  raiatakon ;  ethone 
eh  nahoiatawen  ne  raksaa  tsiniiot  niakawen- 
heion ;  ne  se  waonni  waontonnion :  Rawen- 
heion.  Nok  ne  Iesos  tahonentsa,  sahoketsko,  nok 
tonsahatane.  Kawenniio  kanonskon  ieshotaweia- 
ton  ne  Iesos,  otasetonke  wahonwariwanontonse 
ne  raotiohkwa,  wahoniron :  Nahoten  aoriwa  iah 
nii  teionkwakwenion  aonsaiakwaiatinekenhon  ne 
kenh  notkon?  Tontahenron :  Neh  naotkonsero- 
ten  ne  ok  kakwenies  naonsakonwatekwate,  ne  tsi 
ionterennaiens,  oni  tsi  iakawentontietha. 


Ronwaiatanentaktonne  ne  4  Niokwenhraron. 

Ruk,  VII;  36-50. 

Ethone  saiatat  ne  Farisien  nahaiatoten . . .  sk.  470 


Entakta  ne  4  Niokwenhraron. 

Ruk,  XIII,  6-17. 

Ethone,  ken  nahaiere  ne  Iesos  tsi  watesakori- 
wakentonkwen,  sasakawenhase  ne  kentiohkowa- 
nen  :  Saiatat  ne  ronkwe  wishon  kowa  rotkwiro- 
takwe  tsi  rotenenharhare ;  eh  kati  ware,  rahi- 
sakhe  tsi  tkerhite,  nok  iah  othenon  tehotsenrion. 
Wahawenhase  kati  ne  raienthos  tsi  rotenenhar- 
hare :  Onen  neh  ashen  nioserake  tsi  tkahisakhes 
ne  ken  kerhite,  nok  iah  othenon  teketsenries ; 
serontiak  kati :  nahoten  aoriwa  sekon  tsi  ioh- 
niote,  iawet  se  iaonwentsiakarias.  Tahatati  ne 


IAWENTATOKENTON  OKONIIA 


547 


ronnhas,  wahenron :  Sewenniio,  iohniotak  niha 
sekon  nonwa  ioseratatie,  niare  tenkonwentsiahri- 
te  karontaktatie,  nok  enwakitonti;  tckat  nonwa 
enwahianiionten ;  tokat  iah,  ethone  ki  enseron- 
tiake.  Sakorihonniennihakwe  Iesos  tsi  tionte- 
rennaientakwa  awentatokentike.  Nok  ken  kaien 
eh  kaiatare  skaiatat  tsiothonwisen,  onen  satekon 
iawenre  nioserake  tsi  iotienni  notkon,  ne  iotsi- 
iohtonniskwe,  teiotsaktonne  tsi  iwes,  iah  oni 
othenon  tekakwenieskwe  ehneken  iaontkahto. 
Sahaken  ne  Iesos,  tahennonke  tsi  itrate,  nok  wah- 
renhase,  wahenron  :  Tsisathonwisen,  onen  sasa- 
ton  tsi  satsiiohtare.  Iathanisnonsaherhase ;  nok 
iokontatie  sontiatakwarisi,  nok  tehononweraton- 
nionskwe  ne  Niio.  Ken  kaien  ne  ranonsakweniio 
tsi  tionterennaientakwe,  tsinahonakwen  awenta- 
tokentike  sahatetsiente  ne  Iesos,  wasakawenhase 
ne  ietaraien,  wahenron :  Iaiak  nonta  nioteriwi- 
son  naiakoioten ;  etho  kati  nonwe  aontesewe, 
nok  aonsaietsitsiente,  tosa  tenhnon  nawentato- 
kentike.  Nok  ne  Rawenniio  tontahowennawe- 
ron,  wahenron  :  Sewatkonwarorokton,  onka  naa 
tsinitsion  niahte  sakonerensions  nawentatokenti- 
ke  ne  raotsenen  okon,  ne  tehonakares,  tokat  te- 
wahontes,  nasakohnekanontenra  ?  Ken  kati  kaien 
n’Abraham  raienha,  onen  satekon  iawenre  niose- 
rake  tsi  ioneren  notkonseraksen,  iah  ken  teiote- 
riwisonhonne  nawentatokentike  aonsakonwane- 
rensi?  Tsi  ne  wahenron  ne  Iesos,  wathontkon- 
sanewaron  tsinahontehen  tsini  hati  ne  ronwari- 
wakwennihakwe ;  nok  nonkwe  okon  wahontsen- 
nonni  tsini  hatieranionskwe  ne  ioriwanehrakwa- 
tenions. 


548 


TSINAHE  R.  RTI.  SAKOTIENNI 


Satekon  iawenre  Niiohne... 

Watio,  IX,  1-8. 

Ethone,  sahatita  Iesos  noniarotakon,  tonsaha- 
iaiake,  nok  sarawe  tsi  thotenata.  Nok  eh  wa- 
honwaiatewe  saiatat  roiatakenheion  kanaktake 
raiationnitie.  Nok  tsi  wahatkahto  ne  Iesos  tsini 
thonehtakon,  wahawenhase  ne  roiatakenheion : 
Takeniahesenhak,  kien ;  onen  sonterakewe  sari- 
wanerahaksera  okon.  Nok  otiake  ne  ratiiatons 
ok  sa  ok  tahoniron  ne  raotinikonhrakon :  Wa- 
hatewennaiesate  ne  ken  hiken.  Tehakanere  ne 
Iesos  tsinahotinikonhrawen,  nok  wasakawenhase : 
Ohniiotiieren  tsi  wennontonniontseraksens  se- 
wennontonnions  ne  sewerientakon  ?  Kani  kaien 
senha  watieseh,  naiairon  :  Sonterakewe  ne  sari- 
wanerahaksera  ;  tokat  ken  naiairon  :  Satketsko, 
nok  sahtenti?  Ne  ki  tenhnon  aesewaterientarake 
tsi  rokweniatseraien  nonwentsiake  n’Onkwe  Ron- 
waienha  naonsaharakewe  ne  iakoriwaneren,  etho- 
ne  wahawenhase  ne  roiatakenheion :  Satketsko, 
tesek  ne  sanakta,  nok  sasahtenti,  tsi  sanonsote 
ionsase.  Tontahatketsko,  nok  sahahtenti,  tsi 
thononsote  sarete.  Tsinahoten  waontkahto  ne 
ietaraientakwe  wakohteronne,  nok  wathonwa- 
nonweraton  ne  Niio,  tsi  ehnikakweniatseroten  sa- 
kowi  nonkwe. 


Tiohtonhaton  iawenre  Niiohne... 

Watio,  XXII,  1-14. 

Ethone  ne  Iesos  tonsahariwakenwatanion,  sa- 
sakohtaranihatie  ne  ratitsihenstakweniios  oni  ne 
Farisien  nahatiiatotens,  ratonhakwe:  Ne  teskia- 


IAWEJSTTATOKENTON  okonha 


549 


tieren  ne  karonhiake  aonakeratsera,  tsiniiot  ne 
ronontiio,  wahatennioten  sahoniake  ne  roienha. 
Nok  iasakotori  ne  raonnhatsera,  nasakotinonksa 
ne  sakohonkarawihne ;  iah  tenhnon  tehonaton- 
taton  taontahonhtenti.  Sekon  tihatite  ionsasako- 
tori,  wasakawenhase :  Ietsihrori,  wahenron,  ne 
khehonkarawi,  ensewenron :  Rawenhatie,  onen 
wakatenniotatseronnison ;  onen  konwatirio  ne 
tionnhonskwaron,  oni  ne  kheiaresenstonne  naket- 
senen  sonha  ;  akwekon  oni  kaweiennentaon ; 
karo  kasewe,  kasewatenniotana.  Iah  ki  othenon 
ne  rononha  tahonteriwatsteriste,  ok  eken  akte 
niiahonne,  saiatat  raonwentsiake,  saiatat  .  tsinon 
thatenhninontha ;  nok  otiake  wasakotiiena  ne 
raonnhatsera,  wasakotikenrenseronni,  nok  wasa- 
kotirio.  Sahariwahronke  ne  ronontiio,  wahonak- 
wen ;  nok  iasakotori  ne  raotiohkwa  sotar,  wa- 
sakonawentho  ne  sakonasetha  nahatiiatoten,  nok 
wahontenatatsahate  tsi  thotinataien.  Ethone  wa- 
sakawenhase  ne  raonkweta  okon :  Onen  wahi 
kaweiennentaon  naontennioten,  nok  ki  tenhnon 
iahte  hotirihontakwe  ne  khehonkarawihne.  Wa- 
sewe  kati  tsi  teiohahokenseron,  nok  tsiniakon 
enietsiiatatsenri,  neh  ki  ietsihonkaron  naontaion- 
tekwarana,  tsi  wakatenniote.  Ok  tiiathonreni 
kati  ne  raonnhatsera  okon  tsi  iohatenion,  nok 
wasakotiiataroroke  tsiniakon  nasakotiiatatsenri, 
tionkwetaieris  nok  oni  ne  ionkwetaksens ;  nok 
wakanonsine  tsi  iakotekwahere.  Iahataweiate 
kati  ne  ronontiio,  nasakotkensera  eh  iakotekwa- 
ronnion;  nok  saiatat  etho  wahoken  niahte  hotse- 
ronniaton  ne  iontenniotakwe.  Nok  wahawenha- 
se,  wahenron  :  Tiatenro,  oh  niiot  tsi  kenh  sata- 
weiaton,  iah  se  tesatseronniaton  ne  iontenniotak- 
wa?  Iah  othenon  tatethotati  ne  ronkwe.  Etho- 
ne  wasakawenhase  ne  ronontiio  ne  kannhatsera, 


550 


TSINAHE  R.  RTI.  SAKOTIENNI 


wahenron :  Hetsisewanerenk  rasnonsake  oni  ra- 
sitake,  nok  atste,  tsinon  tetiokaras,  iatsisewaia- 
tonti ;  etho  nonwe  natenionsenthoseron,  oni  ten- 
ionnokaraniehonheke.  Aseken  kentiohkowanen 
ieiontatinonkon,  nok  ki  kenniakonha  iontatiata- 
rakwen. 


Tewashenhaton  Niiohne . . . 

San,  IV,  46-53. 

Ethone  saiatat  ne  rasennowanen  Kafarnaom 
nihanakerekwe,  neh  kati  ne  roienha  rononwakta- 
nihakwe.  Sahariwahronke  tsi  onen  tethohten- 
tion  ne  Iesos  ne  Sitaehne,  Karirehne  onen  isres, 
wahoiatisakha,  nok  wahoneken  neh  iare  aonsa- 
hotsientana  ne  roienha,  aseken  renheionserene. 
Tahenron  ne  'Iesos :  Niahtensewatkahtosere  ne 
watenientenstakonnions,  oni  nioriwahehrakwate- 
nions,  iahtatisewahtakwen.  Tontahenron  ne  ra- 
sennowanen :  Sewenniio,  eh  niha  iase,  iasewe 
ohenton  ahrenheie  ne  riienha.  Wahenron  ne  Ie- 
sos :  Sasahtenti,  ronnhe  n’hetsienha.  Wahaton- 
tate  ne  ronkwe  tsi  nahoten  wahohrori  ne  Iesos, 
nok  sahahtenti.  Nok  sekon  tsi  shohtentionhatie, 
tonsahonterane  ne  raonnhatsera,  ronwahroriane 
tsi  sronnhe  ne  roienha.  Nok  wahariwanonton  to 
onte  siiOwistahe  nitsioianerenhon.  Nok  tahoni- 
ron:  Tetenre,  neh  nahoten  tsiatakhaton  siiowis- 
tahehatie  nahentonkwanoste.  Wahaienterene  ka- 
ti  ne  roniha  akwa  ethone  siiowistahe  thohrori  ne 
Iesos,  sahenron :  Ronnhe  11’hetsienha  ;  watha- 
wehtakwe  kati  ne  raonha,  oni  ne  raononsakwe- 
kon. 


IAWEXTATOKENTON  OIvONHA  55  T 

Tewashen  enskathaton  iawenre  Niiohne... 

Watxo,  XVIII,  23-35. 

Ethone,  watesakoriwakentonkwen  ne  Iesos  ne 
raotiohkwa,  wahenron :  Neh  tiakotenientenston 
ne  karonhiake  aonakeratsera,  tsiniiot  ne  ronon- 
tiio,  wahrehre  akhekontseratironten  nakennhatse- 
ra  okon.  Nonen  tahatasawen  wahakontserase- 
ronni,  eh  wathonwataste  saiatat  neh  noieri  ni- 
wenniawetserashen  nikawistake,  nene  tarent  ie- 
natonkwa,  rotkarotakwe.  Nok  tsi  iah  othenon 
tehoien  nahakariakte,  wahatennhanne  ne  raia- 
takweniio  nahonwatenhninon.  oni  ne  rone,  nok 
ne  sakoien  okonha,  naiontenhninon  oni  tsinikon 
ro.ien,- uok  taontaiehawe.  nowista.  Nok  neh  ne 
'  rannhatsera,  iahatiatonti  rasitakta  ne  ronontiio, 
roniteiitase,  raton :  Takenaktotas,  nok  akwekon 
enkonkariakse.  Wahotenre  kati  ne  ronnhas,  sa- 
hotkawe,  akwekon  oni  sahaon  ne  rokarotanihne. 
Onwarh*  sontahaiakenne  ne  kenh  rannhatseraf 
nok  eh  wathiaterane  saiatat  ne  sate  honwatinn- 
has,  enskat  tewenniawe  kwenis  rokarotani ;  io- 
kontatie  iahoiena,  iathohonriake,  ratonne :  Ska- 
riak  onen  ne  konkarotani :  Wathatontsoten  ne 
ronatenro,  ronitentase,  raton  :  Takenaktotas, 
nok  akwekon  enkonkariakse.  Iah  tenhnon  teho- 
tontaton,  ok  eken  wahahtenti,  nok  wahatennhane 
nahonwannhoton,  tsiniiore  iahakarokten.  Tsi 
wahontkahto  ne  ronatiake  rontenro  tsinaawen, 
akwa  wahotinikonhraksen ;  eh  kati  sahonnete, 
nok  oriwakwekon  sahonwahrori  ne  sakonnhas 
tsinaawenne.  Ethone  ne  raiatakweniio  ionsaho- 
nonke  ne  ronkwe,  nok  wahawenhase :  Shenn- 
hatseraksenskwa,  akwekon  nii  skonhiawi  tsini- 
kon  satkarotakwe,  aseken  waskeneken ;  iah  kati 


552 


TSINAHE  R.  BTI.  SAKOTIENNI 


ken  taioteriwisonhone  atsitenron  oni  nise  ne  tsia- 
tenro,  tsiniiot  tsi  kontenron  nii?  Wahonakwen 
ne  sakonnhas,  nok  wasakotsiakwarisien  tsi  ronn- 
he  ne  ratirithon,  tsiniiore  akwekon  ienhakarok- 
ten.  Etho  oni  neneh  nentsisewaierase  ne  Rake- 
niha  karonhiake  thenteron,  niah  seweriasakwe- 
kon  tataonsesewatatenikonhrensere  ne  sewatate- 
ken  okonha. 


Tewashen  tekenihaton  iawenre  Niiohne... 

Watio,  XXII,  15-21. 

Ethone,  wahontohtarho  ne  Farisien  nahatiiato- 
ten,  wahatitsienhaien,  nahonterientatsenri  naon- 
tahowennannhike  ne  Iesos.  Nok  iasakonatori  tsi 
thenteron  otiake  ne  ratiohkwa,  ratikwekon  no- 
tiake  Herotien  nahatiiatoten,  wahoniron  :  Se- 
wenniio,  ionkwaterientare  tsi  iahte  sanowen,  ori- 
wiio  oni  tsi  neh  sherihonniennihaties  ne  Niioke 
ieiothahinon,  iah  onka  teiesanikonhrarha ;  ase- 
ken  iah  ki  neh  teskahenhions  "tsini  ieiatotens 
nonkwe.  Takwahrori  kati  tsi  nise  sanikonhro- 
ten :  Aonton  ken  naiekariake  tsini  hotenienten 
ne  Sesar,  tokat  ken  iah?  Nok  tenhnon  ne  Iesos 
sakoienteristsihon  tsini  hononkwetaksens,  tahen- 
ron :  Ohniiotiieren  tsi  isewehre  asakwanikonh- 
rotako,  tesewanikonhranet  ?  Takwanatonhas  tsi- 
ni  kawistoten  iekariaktha?  Tahonwanatonhase 
enskat  ne  kennikawistaa.  Tasakawenhase  ne  Ie- 
sos :  Onka  kenh  raiatare,  rasennare  oni  ?  Ton- 
tahoniron :  Sesar  wahi.  Tontasakawenhase : 

Satsitsion  ki  wahi  ne  Sesar,  neh  Sesar  raowenk, 
nok  oni  Niio,  neli  Niio  raowenk. 


IAWEXTATOIvENTON  OKONIIA 


553 


Tewashen  ashenhaton  iawenre  Niiohne... 

Watio,  IX,  18-26. 

Ethone,  tsi  sakotatiskwe  ne  Iesos  ne  kentioh- 
kowanen  nonkwe,  saiatat  ne  rasennowanen  ok 
he  tharawe  tsi  thenteron,  nok  wathononweraton, 
wahanitente,  ratonne :  Sewenniio,  akwa  onwarh 
wakenheie  ne  keienha ;  karo  ki  tenhnon  aonta- 
sete,  aseiennisnonsaherhase,  nok  entsionnheke. 
Tontahatane  ne  Iesos,  rononteraties  ne  ronkwe, 
oni  ne  raotiohkwa.  Ken  oni  kaien,  skaiatat  ne 
tsiothonwisen,  onen  tekeni  iawenre  liioserake  tsi 
lononwaktani,  teionekwensonties,  ohnakenke  non- 
tawe,  nok  iakaiena  tsi  tetkakwathon  ne  raotiata- 
wit.  Aseken  watonhakwe  naonikonhrakon :  Na- 
rahonna  ne  raotiatawitne  iakiena,  enskaton  se. 
Nok  tontahatkarhateni  ne  Iesos,  nok  tsi  waha- 
ken,  wahenron :  Tsiaken,  kien,  ne  wesatsiente 
tsini  tisehtakon.  Nok  ok  sa  ok  sakaiewentane 
ne  ionkwe.  Kawenniio  tsi  iaharawe  ne  Iesos  tsi 
thononsote  ne  rasennowanen,  nok  tsi  wasakoken 
ne  ratihonrawathon,  nok  oni  ne  iakotsarokwa- 
thon  nonkwe,  wahenron :  Sasewaiakenn,  iah  se 
teiawenheion  ne  kaiatase,  ne  se  ok  ne  iotas.  Nok 
oktahonwaieron.  Nonen  kati  sasakoiatinekenwe 
nonkwe  okon,  ethone  iahataweiate,  nok  iahanent- 
sa.  Nok  sontketsko  ne  kaiatase.  Nok  watonte- 
riwateni  tsinaawenne  oktiwakwekon  neh  nonwe 
tsi  ienakeronnion. 


554 


TSINAHE  R.  RTI.  SAKOTIENNI 


Tewashen  kaierihaton  iawenre  Niiohne... 

Watio,  XXIV,  15-35. 

Ethone,  wasakawenhase  ne  Iesos  ne  raotioh- 
kwa,  wahenron :  Nonen  ensewatkahto  ne  kari- 
waiesatatsera,  teiotenonhianiton  tsi  ionikonhrak- 
sat  enkenhake,  neh  ohenton  thotrori  ne  rotoken- 
sehakwe  Tanier,  neh  nonaktatokentike  enkari- 
wataton,  ronikonhraientann  ne  rowennahnotha, 
ethone,  ne  Sitaehne  tienakerenion,  tsi  iononte- 
nion  aiontekohaton ;  nok  oni  ne  tsi  kanonsahere 
tieteron,  tosa  taontaiontsnente,  taiekwe  tsi  ok 
oni  nahoten  akenhake  ne  kanonskon,  niiaonsaie- 
hawe ;  nok  oni  ne  kaehtake  iiens,  tosa  taontaion- 
kete,  ne  taontaiekoha  nakotiatawit.  Iotitentasere 
ne  tsionathonwisen  oia  nenkontiiatotenhake.  oni 
nenkontstarontake  neh  nonwe  tewenniserate ! 
Sewaterennaien  tenhnon,  ne  tosa  koserake,  tokat 
awentatokentike  akenhake,  nonen  ensewateko. 
Aseken  ionikonhraksenseratsanit  tsi  neniawenne 
nethone,  ne  ki  enskat  narekho  nonwenton  eh  te- 
tiawenhon,  tsinahe  tiotonwentsiatasawe  tsiniiore 
nonwa,  iah  oni  nonwenton  noia  eh  tiiaonsaiawen- 
ne.  Nok  tokat  iahtaontontenniserokeri  neh  nV 
wenniserotens,  iah  onka  taonsaiakotiatatakwen ; 
ne  tenhnon  ne  iontatiatarakwen  akoriwake,  en- 
watenniserokeri  neh  niwenniserotens.  Ethone 
nonka  ki  ok  eniesahrori,  eniairon  :  He,  kenh  ire 
ne  Kristos.  ok  ne  ens,  isi  nonkwah  thenteron, 
tosa  tisewehtak.  Aseken  enhotiketote  nenhonta- 
ionni  Kristos  oni  rotitokense,  enhotinoweii.  nok 
sane  ioriwahehrakwatenion,  teiotieronnionhaton 
oni  tsinenhatiieranion,  etho  naontaiakawenon, 
naontonseke,  ne  oni  ne  iontatiatarakwen,  asakoti- 
nikonhrakarhatho.  Onen  kati  nonwa  tahonenne 


IAWENTATOKENTON  OKONHA  555 

takwahrori.  Tokat  kati  aietsihrori,  aiairon :  He, 
karhakon  thenteron,  tosa  iasewahtenti ;  he,  ka- 
nonskon  rotaseton,  tosa  tisewehtak.  Aseken  tsi- 
niiot  natewenninekarawe,  tsi  tkarakwinekens  ta- 
kaientakwe,  nok  iatewatsothos  iakaniharho  wao- 
kentane,  eh  neniawenne  nonen  tentre  n’Onkwe 
ronwaienha.  Ka  ok  nonwe  entkaientake  noiata, 
etho  nonwe  enkontkennisa  nakweks.  Akwa  ne 
ok  eniontohetste  neh  niwenniserotens,  ne  kani- 
konhraksensera  awennisera  sonha,  enwaterak- 
wahton  nentiekenekha,  iah  oni  tataonsakaswa- 
thete  nasontenkha,  entkaniserenne  ne  karonhiake 
tiotsistokwaronnion,  nok  tenwatkarenron  nao- 
satstensera  okon  ne  tsi  karonhiate.  Ethone  onen 
eniokentane  ne  karonhiake  raoteniententsera 
n’Onkwe  ronwaienha ;  ethone  oni  nakaonwent- 
siakwekon  nonkwe  tenionsenthoseron ;  nok  en- 
honwaken  n’Onkwe  ronwaienha  karonhiakeson 
natentre,  enthdkweniatserowanenhatie,  enthoiata- 
nehrakwatonhatie  oni.  Nok  entesakotenniete  ne 
raoronhiakehronon  okon,  iosatste  tenhatihonra- 
wate,  tsi  ensakotiiataroroke  ne  sakoiatarakwen, 
akwa  onwentsiakwekon  tewakwatasehon,  tetsia- 
ronkwen  tsi  ieiotonwentsioktanion,  nentesakotiia- 
tenha.  Iawet  aesewarihonnien  ne  kenh  iohniote 
kerhite  wishon  kowa  wahianiiontha,  ne  entkate- 
nientenste.  Kawenniio  onen  iaonnhatannhetskat, 
nok  onen  ok  ioneratonte,  ok  naa  neh  sewaiente- 
restakwa  tsi  onen  toha  taiokennhonti ;  eh  kati 
neniawenne,  kawenniio  ensewatkahtoseron  neh 
nikarihotens,  sewaterientarak  onen  ok  etho  thare 
n’Onkwe  ronwaienha,  kannhohakta  irate.  Ori- 
wiio  tsi  kwahroris,  nonwa  ken  kawatslrote'  iahte 
watohetstane,  ohenton  neh  naiawenne.  Karop- 
hia,  onwentsia  oni  enkiatohetste ;  ken  tenhnon 
kaien  nakewenna  okon  iah  nonwenton  tiiakonto- 
hetste  nennee. 


IERIWISAICTHA 

KE  IONTERENNAIENTAKWA  SONHA, 
NOK  ONI 

IONTATERIHONNIENNITHA  SONHA, 


N3  KEN  KAIATONSERAKE  KARONNICN. 


IERIWISAKTHA. 


SK. 

Tsinaeriwaierite  niakoriwiioston  ne  se- 
wenniseratson .  3 


TIOTIERENTON  NATEIOTIAKON  NE 
KAIATONSERA. 

ORHONKEHNE  lONTERENNAIENTAKWA .  5 

Iesos  roterennaientakserison .  9 

Raronhiakehronon  raowenna .  9 

Ratikwekonne  raotiwenna . 10 

Tsiontateronkwennitha .  10 

Oieri  nihawennake  ne  Niio . 11 

Tsiatak  nikawennake  ne  Kentiohkwatokenti.  12 

Iakoriwiiostakon,  iakorharekon .  13 

Ronwanonwestha  Niio,  tsiontonnhakanon- 

niatha . 14 

lesos  raoriwa  Takwentenr .  17 

Fjho  ionkwatekwashen .  21 

SATKONWANORONKWANION  NAEWISTAHEKE . ..  21 

Tsinakarihoten .  21 

Tsinaerihokten,  tsini  ioseres .  22 

Tsinaerihokten,  tsinon  sahatonnhete .  23 

TSINATEIONTSKAHONNE  nok  TSIN A EKWENT ANE  24 
OKARASNEHA  IONTERENNAIENTAKWA .  25 

Wari  aoriwa  Tcrkwentenr .  28 


558 


IERIWISAKTHA 


SK. 

OIIASERATOKENTI . 33 

Ionterennaientakwa  sonha  tsi  iakohasen . . . .  33 

—  —  tsinahasentako  kennikahaseresha. .  40 

—  —  tsini  kahaseres . 43 

IONTERENNAIENTAKWA  SONHA  SEWEN- 
NISERATSON  AOWENK  TSINI  IOIAIAKSE- 
BES . 55 

Niiohne. — Ashenseratokenti  akonwasennaien.  55 
Awententaonke. — Rotkon  Roiatatokenti  ahon- 

wasennaien . ..  56 

Ratironhiakehrononke.  - —  Ronwaronhiakeh- 

ronon  ahonwennitentase . 57 

Sosehne. — Sose  roiatatokenti  ahonwenniten- 

tase . 58 

Okaristiahne. — Iesos  ahonwasennaien  Oka- 

ristiakon .  59 

Ronwaiatanentaktonne. — Iesos  ahonwawen- 

niioste  tekaiasontne .  60 

Entakta. — Wari  ioiatatokenti  akonwenniten- 
tase . 62 

SEWATATERONKWENNI .  63 

lontaterihonniennitha .  63 

Ionterennaientakwa  ne  tsiontateronkwennire.  65 

Iontennikonhrisaktha .  67 

Tsiontatrewatakwa .  74 

lesos  Sewenniio ,  ii  onkwariwa .  76 

Ahonwarihoktase .  77 

Ionterennaientakwa  nonen  tsiontateronkwen- 

ni .  77 

Teskariwaserakwen . 78 

OKARISTIA .  79 


IEKIWISAKTHA 


559 


SK. 

lontaterihonniennitha .  79 

Ionterennaientakwa  ieiatarasere .  83 

—  —  nonen  iakoiataraon .  86 

O  Iesos  saianere  onwe .  90 

Oia  ieiatarastha. — Ieiatarasere .  91 

—  —  Nonen  iakoiataraon .  98 


TEKENIHATON  NATEIOTIAKON  NE 
KAIATONSERA. 


SK. 

1.  Ronwennitentase  Sonkwawenniio 

lesos  Kristos . 105 

I.  NE  TSI  SONKWARONHIAKENSE  NOK  SONK- 

WENHEIASE . 105 

Kaiasa  aohaha. — Iontaterihonniennitha.  ..  .  105 

Teionnonsatasetha,  ne  kenniwaa . 108 

Teionnonsatasetha,  ne  kowanen . 117 

Kaiasa  sonha,  kanoron  tsi  waterennaienni, 
naiontste  naieriwaierite  ne  Kaiasa  aoha- 
ha . 136 

lenontarastha  Kanesatake. . 138 

Ionterennaientakwa  ienontarastha . 139 

Iesos  Raoronhiakensera  aoriwa  Takwentenr.  150 

—  —  —  —  —  aorenna . 153 

—  Raoiasatokenti  aorenna . ..154 


560 


IERIWISAKTHA 


SK. 

Oia  sonha  ionterennaientakwa  ronwasen- 
naientakwa  Iesos  Sonkwaronhiakense.  .  156 

II.  NE  TSI  ROTATITERON  OKARISTIAKON .  .  ..  157 

1  ontaterihonniennitha . 157 

lonterennaientakwa  ne  tsi  ronwanatarenawis 

Iesos  Okaristiakon :  Iesos  takewenniio . .  158 
Shonwanikonhraseronniatha  Iesos  Okaris- 
tiakon :  O  Iesos!  Sewenniio  tsi  konnhe.  161 

Akwa  tewakennikonhrasahatoh . 166 

Ronwasennaientakwa  Niio  tsinahatkaristien- 

tane . 168 

lesos  Okaristiakon  rotaseton  raoriwa  Tak- 

wentenr . 169 

Okaristia  aorenna  sonha . 172 

Konsennaiens,  Iesos . . . 172 

Raotinatarok  eronhiakehronon . . .  .  173 

Aetwawennakzvekonhak . 174 

Tetewatonts . 175 

T waWiennMost . .  .176 

III.  IvONWENNITENSTAKWA  IESOS  RAWERIA- 

SATOKENTI . 1 77 

Iontaterihonniennitha . . .  1 77 

Tsinahawennentase  Iesos  nenkonwasennaien 

Raweriasatokenti . 179 

Iesos  Raweriasatokenti  aoriwa  Takwentenr .  181 
Konwawenniiostakwa  nakaweriasa  Iesos  Ra- 

weriasatokenti . 184 

O  lesos!  seskwaskontakwen .  ..  184 

Ise  Iesos  Raweriasatokenti . 188 

Konwawenniiostakwa  Iesos  Raweriasatoken- 
ti  tsi  tiakotenataien :  Iesos  Razveriasato- 

kenti  kozva . 190 

Skonwanikonhraseronniatha  Iesos  Raweria- 

satokenti :  O  Jesos  takwawenniio . 192 


IERIWISAKTHA  561 

SK. 

Ionterennaientakwa  sonha  konwennitensta- 

kwa  Iesos  Raweriasatokenti . 195 

0  Iesos  Raweriasatokenti! . 195 

Gertrude  ioiatatokenti  aoterennaientaksera. .  196 

lontataterennaiennis  ne  iehetkentsihon.  ..  .  197 

Sewenniio  Iesos,  tiotkon  takwentenranions . .  198 

Iesos  Raweriasatokenti  aorensa . 198 

2.  Ronwennitentase  Rotkon  Roiatato- 

kenti . .  . . 203 

Iontaterihonniennitha . 203 

Rotkon  Roiatatokenti  raorenna  sonha . 204 

*  Karo  kase ,  Satkon  Niio . . . 204 

Karo  kase,  Satkon  onwe . 206 

Ronwennitentase  Rotkon  Roiatatokenti . .  . .  208 

Karo  kase,  Satkon  Saiatatokenti . 208 

Satkon  Saiatatokenti,  takwaiatison . 209 

3.  Konwennitentase  Ashenseratokenti .  210 

Tsi  teieiasontha . 210 

Eronhiakehronon  akorenna . . .  210 

Ashenseratokenti  aorenna  sonha . 21 1 

Ise  Saskenseratokenti,  saiatanehrakzvat .  ..  .211 

O  Sashenseratokenti! . .  . . 212 

Ashenseratokenti  konwennitenstakwa . 213 

Tekonnonweratons,  Sewenniio,  tsi  takwari- 
wiiostontserawi. .  . . 213 

4.  Konwennitentase  Wari  Ioiatato- 

kenti .  215 


19 


562 


lEllIWISAKTHA 


ioiltaterihoiiniennitha . 215 

WAKI  AOKENSA . 2l8 

Tsinakarihoten . 218 

Tsiiiaieiere  naerensokten . 220 

Idiltsenrtonniatakwa  naerertsokten . 222 

ohnatokEnti . 224 

WAKl  awekiasAtokenti . 227 

Wakortwawenniioste  naweriasatokenti  Wari..  227 
Wari  iakotenratha :  0  W ari  saiatatokenti! .  228 
Wari  aweriasatokenti  konwennitenstakwa.. .  229 
Saksarie  raoterennaientaksera,  taonreni  non- 
wentsiake  ne  kariwiioston :  Sewenniio, 

tiotkon  tsi  senakere . 231 

Wari,  iontekwashentakwa  niakoriwiioston 

wakonwennitentase . 232 

WARI  AWENNITA . 234 

O  Wari  saiatanehrakwat! . 234 

Ase  tsionniatha  tsi  iakotenekwaheston :  Se- 

wenniio  wakiatonti . 236 

Konwawis  nakaweriasa  ne  Wari . 237 

Rosennaiens . 239 

T  ekivanoronkwanions . 241 


5.  Ronwennitentase  Sose  Roiatatokenti.  242 

Tontaterihonniennitha . 242 

lonterennaientakwa  sonha  ronwennitentase 
Sose . . . . .  243 


IERIWISAKTHA  563 

SK. 

Etho'  ionkwatekwashen  (Ne  roterennaien- 

takserison  Reon  XIII) . 243 

Sewenniio ,  sattokha  kowa  nok  satanitenras- 

kon. . . 245 

Sose,  tekonnoronkzvanions . 245 

N asehiarann,  S ose . 246 

Sose  saiatatokenti,  iesaniha  iahte  ienakwaien- 

teri..  ...  ..  . . 247 

Ronwennitentase  Sose,  7  nikanikonhraksen- 
serake  ronikonhranonwakton,  nok  7  ni- 

watonnhatserake  rotsennonnihon . 247 

Ronwennitentase  Sose  9  nonta . 254 

Ionterennaientakwa  naiakawenheiontiio.  .  . .  255 

Wahonwaneken  Sose  nasakoterennaienhase 

naiakawenheiontiio . 256 

Ronwawis  nakonikonhra  Sose . 257 

Sose  raorenna :  lesanentons  Sose..  .  .  ..  ..  259 

6.  Ronwennennitentase  Eaotiwatsi- 

ratokenti .  .  . .  .  .  .  .  .  .  . . 260 

TSI  IEWATSIRAIENTONS  AKOTIOHKWA,  RON- 
WATIWENNIIOSTHA  IESOS,  WARI,  SOSE 
RAOTIWATSIRATOKENTI . 260 

Akoianeren  sera . 260 

Akotsennonniatsera . 262 

Akoterennaientaksera . 267 

O  Iesos!  saiatanonwet  kozva,  seskwaskon- 

takwen . 267 

O  Iesos!  saiatanonwet  onzve,  ne  tsi  iahtiiaie- 
heWe . 268 

OWATSIRATOKENTI,  Wari  Iotiienha  Aotitioh- 

kwa . 270 


564 


IEBIWISAKTHA 


SK. 

Tsini  ieieranions  nensakoterennaienhase . .  ..  271 

Wari  Iotiienha  konterennaientakwa . 273 

Raotiwatsiratokenti  raotirensa . 273 

—  —  —  raotiriwa  Takwentenr . 275 

7.  Eonwennennitentase  Eronhiakeh- 

ronon . 282 

lontaterihonniennitba . . 282 

Ronwennitentase  Wishe  raronhiakehronon 

kowa . 282 

Ronwennitentase  Ronwaronhiakehronon  sako- 
nonnha . 284 

8.  Ronwennitentase  Sawatis  Roiatato- 

kenti . 385 

Sawatis  raotiohkwa . 285 

Raotiianerensera . 285 

Raonaterennaientaksera . . . 288 

Ronwennitentase  Niio . 288 

Shonwanikonhraseronniatha  Iesos . 295 

Sawatis  raorenna. . 298 

9.  Ronwennitentase  Saksarie  Roiatato- 

kenti . 301 

lontatehretsiaronkwa . 301 

Saksarie  ronwennitentase  9  nonta . 302 

Saksarie  raoriwa  Takzuentenr . .  ,  .  .  306, 


IEBIWISAKTHA  565 

SK. 

10.  Ronwennitentase  Resis  Roiatato- 

kenti . 308 

Iontatehretsiaronkwa . . . 308 

Resis  raoterennaientaksera . .  . .  . . 310 

Resis  ronwennitentase  9  nonta . .  ..  310 

TEIONRENIATHA  KARIWIIOSTON  AOTIOHKWA .  313 

11.  Aiontataterennaienhase  niakowen- 

taon . 315 

lontaterihonniennitha . 3^5 

Iakowentaon  akawennita . .  ..  ..  ..  . ..  .  3T7 
5  T afcwaienha . . .  nok  5  Wari. . .,  niakowen- 

taon  akoriwake . . . 31? 

$ewenni%Oj  satahonsatat . ,  ..  ..  . . 318 

12.  lonterennaientakwa  sonha.  .....  321 

lontatennitentase  ne  sate  iontatiats  akoiata- 

tokenti . .  . .  . . . .  . .  . . . 321 

Ontatienha  iontataterennaiennis .  . .  321 

Nakonwasenni  notkon . .  ..  ..  ..  ...  ...  ..  323 

Naiakonikonhriiohake. .  .  ..  .  .  ..  323 

lonterennaientakwa  ne  ionnontonnion  aiako- 

niake . .  . .  . .  . .  . .  . .  . .  • .  • .  *•  -  •  •  324 
Ionterennaientakwa  naieiena  tewateriwase- 

rakwatha  kowa . . 325 


566 


IERIWISAKTHA 


SK. 

ASHENHATON  NATEIOTIAKON  NE 
KAIATONSERA. 


1.  Iontatenekwahestha .  .  .  . . 329 

Oh  naieiere  naiontatenekwaheste  neksaa, 

arens  iotteron  naiaiheie . 329 

Tsini  haierha  ne  Ratsihenstatsi  tsi  sakonek- 

wahestha . h  . .  329 

Tsi  naieiere  niiaonsakahewe  tsi  iakotenek- 
waheston . 340 

2.  Iontatkentsiokhas . 341 

Iontaterihonniennitha . 341 

Tsini  haierha  n’Ariwawakon  tsi  sakokent- 

siokhas . 341 

lonterennaientakwa  sonha  ne  sakokentsiokha- 

fe,  nok  nonen  iakotkentsiokha . 346 

3.  Okaristia . 346 

N-e  tsi  sakorihonniennis  eksa  okonha  ononsa- 

tokentike . 346 

Ionterennaientakwa  tsinaonteriwaienstane.  .  347 
—  —  —  —  tsinaonteriwaienstako. .  348 

Tsini  kahawis  ne  tiotierenton  aieiatarane. . .  348 

Konwawis  nakaweriasa  ne  Wari . 349 

Tsinaeiatarane  ne  teiakokonhentons . 349 


IERIWISAKTHA 


567 

SK. 


4.  Tewateranekenseratokenti .  .  . 

Iontaterihonniennitha . . . 

Tsini  ieieranions  tsinasakoterennaienhase  na- 

koniake . 

Ionterennaientakwa  sonha  tsinasakohasen- 
hase  nakoniake . 


5.  lontaterihontakwa  naiehasen.  .  . 

lontataterennaiennis  ne  ronaterihonton  ka- 

riwiiostonke . .  . 

Ronwaterennaiennitha  n’Ariwawakon  kowa. 
—  —  —  —  ne  Ronwahniha  Ari- 

wawakon . . 

Ronwanaterennaiennis  ne  Ratitsihenstatsi 

okonha .  .  . .  . .  . 

Ronwanaterennaiennis  n’Etsihenstatsi  waton- 
sere. . . 


6.  Iontatiatokhas  teiakokonhentons .  .  . 

lontaterihonniennitha . 

Tsini  haierha  ne  Ratsihenstatsi  tsi  sakoia- 

tokhas . . 

Tsinahoten  aieriwaierite,  nok  aiairon  ne 

iaiheionsere . 

laiheionsere  teiontateriwakwases . 

lontataterennaiennis  ne  iaiheionsere. .  ..... 

Ne  iehetkentsihon  alcowenk  Takzventenr .  .  . 


353 

353 

354 

357 

365 

365 

365 

366 

367 

369 

371 

37i 

371 

379 

381 

382 

385 


7.  Tewateriwaserakwatha 


388 


508 


IERIWISAKTHA 


SK. 


Tsini  karihoten . 388 

Toni  iotitiohkwake . 390 

Nahoten  iontsennonniatakwa . 391 

Oh  naieiere  ne  iienhre  takatentsa . 392 


KAIERIHATON  NATKIOTIAKON  NE 
KAIATONSERA. 


Neh  tsi  iawentatokenton  okonha  tsini 
ioseres,  nok  oni  tsi  iakawentontie- 
tha  sonha,  rawennahnotha  ne 
kaiatonseratokenti  Iesos  Sonkwa- 
wenniio  raoriwake  ne  rohasen, 
sontaietane . . . 395 


•  556 


JERIWISAKTHA 


. 


H-t 

S  ro 

j  O 

-<1 


Micraformed  by 

Preservation 

Services 


Forbes